Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ • Majjhimanikāya

    ੯. ਚੂਲ਼ਸਕੁਲੁਦਾਯਿਸੁਤ੍ਤਂ

    9. Cūḷasakuludāyisuttaṃ

    ੨੬੯. ਏવਂ ਮੇ ਸੁਤਂ – ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਭਗવਾ ਰਾਜਗਹੇ વਿਹਰਤਿ વੇਲ਼ੁવਨੇ ਕਲਨ੍ਦਕਨਿવਾਪੇ। ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਸਕੁਲੁਦਾਯੀ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ ਮੋਰਨਿવਾਪੇ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਾਰਾਮੇ ਪਟਿવਸਤਿ ਮਹਤਿਯਾ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਪਰਿਸਾਯ ਸਦ੍ਧਿਂ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯਂ ਨਿવਾਸੇਤ੍વਾ ਪਤ੍ਤਚੀવਰਮਾਦਾਯ ਰਾਜਗਹਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਾવਿਸਿ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਤੋ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਅਤਿਪ੍ਪਗੋ ਖੋ ਤਾવ ਰਾਜਗਹੇ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਤੁਂ। ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਯੇਨ ਮੋਰਨਿવਾਪੋ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਾਰਾਮੋ ਯੇਨ ਸਕੁਲੁਦਾਯੀ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਯੇਨ ਮੋਰਨਿવਾਪੋ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਾਰਾਮੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ।

    269. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe. Tena kho pana samayena sakuludāyī paribbājako moranivāpe paribbājakārāme paṭivasati mahatiyā paribbājakaparisāya saddhiṃ. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya rājagahaṃ piṇḍāya pāvisi. Atha kho bhagavato etadahosi – ‘‘atippago kho tāva rājagahe piṇḍāya carituṃ. Yaṃnūnāhaṃ yena moranivāpo paribbājakārāmo yena sakuludāyī paribbājako tenupasaṅkameyya’’nti. Atha kho bhagavā yena moranivāpo paribbājakārāmo tenupasaṅkami.

    ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਸਕੁਲੁਦਾਯੀ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ ਮਹਤਿਯਾ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਪਰਿਸਾਯ ਸਦ੍ਧਿਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ ਉਨ੍ਨਾਦਿਨਿਯਾ ਉਚ੍ਚਾਸਦ੍ਦਮਹਾਸਦ੍ਦਾਯ ਅਨੇਕવਿਹਿਤਂ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਕਥਂ ਕਥੇਨ੍ਤਿਯਾ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਰਾਜਕਥਂ ਚੋਰਕਥਂ ਮਹਾਮਤ੍ਤਕਥਂ ਸੇਨਾਕਥਂ ਭਯਕਥਂ ਯੁਦ੍ਧਕਥਂ ਅਨ੍ਨਕਥਂ ਪਾਨਕਥਂ વਤ੍ਥਕਥਂ ਸਯਨਕਥਂ ਮਾਲਾਕਥਂ ਗਨ੍ਧਕਥਂ ਞਾਤਿਕਥਂ ਯਾਨਕਥਂ ਗਾਮਕਥਂ ਨਿਗਮਕਥਂ ਨਗਰਕਥਂ ਜਨਪਦਕਥਂ ਇਤ੍ਥਿਕਥਂ ਸੂਰਕਥਂ વਿਸਿਖਾਕਥਂ ਕੁਮ੍ਭਟ੍ਠਾਨਕਥਂ ਪੁਬ੍ਬਪੇਤਕਥਂ ਨਾਨਤ੍ਤਕਥਂ ਲੋਕਕ੍ਖਾਯਿਕਂ ਸਮੁਦ੍ਦਕ੍ਖਾਯਿਕਂ ਇਤਿਭવਾਭવਕਥਂ ਇਤਿ વਾ। ਅਦ੍ਦਸਾ ਖੋ ਸਕੁਲੁਦਾਯੀ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਦੂਰਤੋવ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ। ਦਿਸ੍વਾਨ ਸਕਂ ਪਰਿਸਂ ਸਣ੍ਠਾਪੇਸਿ – ‘‘ਅਪ੍ਪਸਦ੍ਦਾ ਭੋਨ੍ਤੋ ਹੋਨ੍ਤੁ, ਮਾ ਭੋਨ੍ਤੋ ਸਦ੍ਦਮਕਤ੍ਥ। ਅਯਂ ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ ਆਗਚ੍ਛਤਿ; ਅਪ੍ਪਸਦ੍ਦਕਾਮੋ ਖੋ ਪਨ ਸੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਅਪ੍ਪਸਦ੍ਦਸ੍ਸ વਣ੍ਣવਾਦੀ। ਅਪ੍ਪੇવ ਨਾਮ ਅਪ੍ਪਸਦ੍ਦਂ ਪਰਿਸਂ વਿਦਿਤ੍વਾ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤਬ੍ਬਂ ਮਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਤੇ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਾ ਤੁਣ੍ਹੀ ਅਹੇਸੁਂ ।

    Tena kho pana samayena sakuludāyī paribbājako mahatiyā paribbājakaparisāya saddhiṃ nisinno hoti unnādiniyā uccāsaddamahāsaddāya anekavihitaṃ tiracchānakathaṃ kathentiyā, seyyathidaṃ – rājakathaṃ corakathaṃ mahāmattakathaṃ senākathaṃ bhayakathaṃ yuddhakathaṃ annakathaṃ pānakathaṃ vatthakathaṃ sayanakathaṃ mālākathaṃ gandhakathaṃ ñātikathaṃ yānakathaṃ gāmakathaṃ nigamakathaṃ nagarakathaṃ janapadakathaṃ itthikathaṃ sūrakathaṃ visikhākathaṃ kumbhaṭṭhānakathaṃ pubbapetakathaṃ nānattakathaṃ lokakkhāyikaṃ samuddakkhāyikaṃ itibhavābhavakathaṃ iti vā. Addasā kho sakuludāyī paribbājako bhagavantaṃ dūratova āgacchantaṃ. Disvāna sakaṃ parisaṃ saṇṭhāpesi – ‘‘appasaddā bhonto hontu, mā bhonto saddamakattha. Ayaṃ samaṇo gotamo āgacchati; appasaddakāmo kho pana so āyasmā appasaddassa vaṇṇavādī. Appeva nāma appasaddaṃ parisaṃ viditvā upasaṅkamitabbaṃ maññeyyā’’ti. Atha kho te paribbājakā tuṇhī ahesuṃ .

    ੨੭੦. ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਯੇਨ ਸਕੁਲੁਦਾਯੀ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ। ਅਥ ਖੋ ਸਕੁਲੁਦਾਯੀ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਏਤੁ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਾ। ਸ੍વਾਗਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਤੋ। ਚਿਰਸ੍ਸਂ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਾ ਇਮਂ ਪਰਿਯਾਯਮਕਾਸਿ ਯਦਿਦਂ ਇਧਾਗਮਨਾਯ। ਨਿਸੀਦਤੁ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਾ; ਇਦਮਾਸਨਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ। ਨਿਸੀਦਿ ਭਗવਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇ ਆਸਨੇ। ਸਕੁਲੁਦਾਯੀਪਿ ਖੋ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਨੀਚਂ ਆਸਨਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਖੋ ਸਕੁਲੁਦਾਯਿਂ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਂ ਭਗવਾ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਕਾਯ ਨੁਤ੍ਥ, ਉਦਾਯਿ, ਏਤਰਹਿ ਕਥਾਯ ਸਨ੍ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ, ਕਾ ਚ ਪਨ વੋ ਅਨ੍ਤਰਾਕਥਾ વਿਪ੍ਪਕਤਾ’’ਤਿ? ‘‘ਤਿਟ੍ਠਤੇਸਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕਥਾ ਯਾਯ ਮਯਂ ਏਤਰਹਿ ਕਥਾਯ ਸਨ੍ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ। ਨੇਸਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕਥਾ ਭਗવਤੋ ਦੁਲ੍ਲਭਾ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ ਪਚ੍ਛਾਪਿ ਸવਨਾਯ। ਯਦਾਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਇਮਂ ਪਰਿਸਂ ਅਨੁਪਸਙ੍ਕਨ੍ਤੋ ਹੋਮਿ ਅਥਾਯਂ ਪਰਿਸਾ ਅਨੇਕવਿਹਿਤਂ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਕਥਂ ਕਥੇਨ੍ਤੀ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ਹੋਤਿ; ਯਦਾ ਚ ਖੋ ਅਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਇਮਂ ਪਰਿਸਂ ਉਪਸਙ੍ਕਨ੍ਤੋ ਹੋਮਿ ਅਥਾਯਂ ਪਰਿਸਾ ਮਮਞ੍ਞੇવ ਮੁਖਂ ਉਲ੍ਲੋਕੇਨ੍ਤੀ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ਹੋਤਿ – ‘ਯਂ ਨੋ ਸਮਣੋ ਉਦਾਯੀ ਧਮ੍ਮਂ ਭਾਸਿਸ੍ਸਤਿ ਤਂ 1 ਸੋਸ੍ਸਾਮਾ’ਤਿ; ਯਦਾ ਪਨ , ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਾ ਇਮਂ ਪਰਿਸਂ ਉਪਸਙ੍ਕਨ੍ਤੋ ਹੋਤਿ ਅਥਾਹਞ੍ਚੇવ ਅਯਞ੍ਚ ਪਰਿਸਾ ਭਗવਤੋ ਮੁਖਂ ਉਲ੍ਲੋਕੇਨ੍ਤਾ 2 ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ਹੋਮ – ‘ਯਂ ਨੋ ਭਗવਾ ਧਮ੍ਮਂ ਭਾਸਿਸ੍ਸਤਿ ਤਂ ਸੋਸ੍ਸਾਮਾ’’’ਤਿ।

    270. Atha kho bhagavā yena sakuludāyī paribbājako tenupasaṅkami. Atha kho sakuludāyī paribbājako bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘etu kho, bhante, bhagavā. Svāgataṃ, bhante, bhagavato. Cirassaṃ kho, bhante, bhagavā imaṃ pariyāyamakāsi yadidaṃ idhāgamanāya. Nisīdatu, bhante, bhagavā; idamāsanaṃ paññatta’’nti. Nisīdi bhagavā paññatte āsane. Sakuludāyīpi kho paribbājako aññataraṃ nīcaṃ āsanaṃ gahetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho sakuludāyiṃ paribbājakaṃ bhagavā etadavoca – ‘‘kāya nuttha, udāyi, etarahi kathāya sannisinnā, kā ca pana vo antarākathā vippakatā’’ti? ‘‘Tiṭṭhatesā, bhante, kathā yāya mayaṃ etarahi kathāya sannisinnā. Nesā, bhante, kathā bhagavato dullabhā bhavissati pacchāpi savanāya. Yadāhaṃ, bhante, imaṃ parisaṃ anupasaṅkanto homi athāyaṃ parisā anekavihitaṃ tiracchānakathaṃ kathentī nisinnā hoti; yadā ca kho ahaṃ, bhante, imaṃ parisaṃ upasaṅkanto homi athāyaṃ parisā mamaññeva mukhaṃ ullokentī nisinnā hoti – ‘yaṃ no samaṇo udāyī dhammaṃ bhāsissati taṃ 3 sossāmā’ti; yadā pana , bhante, bhagavā imaṃ parisaṃ upasaṅkanto hoti athāhañceva ayañca parisā bhagavato mukhaṃ ullokentā 4 nisinnā homa – ‘yaṃ no bhagavā dhammaṃ bhāsissati taṃ sossāmā’’’ti.

    ੨੭੧. ‘‘ਤੇਨਹੁਦਾਯਿ, ਤਂਯੇવੇਤ੍ਥ ਪਟਿਭਾਤੁ ਯਥਾ ਮਂ ਪਟਿਭਾਸੇਯ੍ਯਾ’’ਸਿ। ‘‘ਪੁਰਿਮਾਨਿ , ਭਨ੍ਤੇ, ਦਿવਸਾਨਿ ਪੁਰਿਮਤਰਾਨਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੂ ਸਬ੍ਬਦਸ੍ਸਾવੀ ਅਪਰਿਸੇਸਂ ਞਾਣਦਸ੍ਸਨਂ ਪਟਿਜਾਨਮਾਨੋ ‘ਚਰਤੋ ਚ ਮੇ ਤਿਟ੍ਠਤੋ ਚ ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਚ ਜਾਗਰਸ੍ਸ ਚ ਸਤਤਂ ਸਮਿਤਂ ਞਾਣਦਸ੍ਸਨਂ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਿਤ’ਨ੍ਤਿ। ਸੋ ਮਯਾ 5 ਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤਂ ਆਰਬ੍ਭ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਸਮਾਨੋ ਅਞ੍ਞੇਨਞ੍ਞਂ ਪਟਿਚਰਿ, ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਕਥਂ ਅਪਨਾਮੇਸਿ, ਕੋਪਞ੍ਚ ਦੋਸਞ੍ਚ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਞ੍ਚ ਪਾਤ੍વਾਕਾਸਿ। ਤਸ੍ਸ ਮਯ੍ਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਨ੍ਤਂਯੇવ ਆਰਬ੍ਭ ਸਤਿ ਉਦਪਾਦਿ – ‘ਅਹੋ ਨੂਨ ਭਗવਾ, ਅਹੋ ਨੂਨ ਸੁਗਤੋ! ਯੋ ਇਮੇਸਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਸੁਕੁਸਲੋ’’’ਤਿ। ‘‘ਕੋ ਪਨ ਸੋ, ਉਦਾਯਿ, ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੂ ਸਬ੍ਬਦਸ੍ਸਾવੀ ਅਪਰਿਸੇਸਂ ਞਾਣਦਸ੍ਸਨਂ ਪਟਿਜਾਨਮਾਨੋ ‘ਚਰਤੋ ਚ ਮੇ ਤਿਟ੍ਠਤੋ ਚ ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਚ ਜਾਗਰਸ੍ਸ ਚ ਸਤਤਂ ਸਮਿਤਂ ਞਾਣਦਸ੍ਸਨਂ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਿਤ’ਨ੍ਤਿ, ਯੋ ਤਯਾ ਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤਂ ਆਰਬ੍ਭ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਸਮਾਨੋ ਅਞ੍ਞੇਨਞ੍ਞਂ ਪਟਿਚਰਿ, ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਕਥਂ ਅਪਨਾਮੇਸਿ ਕੋਪਞ੍ਚ ਦੋਸਞ੍ਚ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਞ੍ਚ ਪਾਤ੍વਾਕਾਸੀ’’ਤਿ? ‘ਨਿਗਣ੍ਠੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਨਾਟਪੁਤ੍ਤੋ’ਤਿ।

    271. ‘‘Tenahudāyi, taṃyevettha paṭibhātu yathā maṃ paṭibhāseyyā’’si. ‘‘Purimāni , bhante, divasāni purimatarāni sabbaññū sabbadassāvī aparisesaṃ ñāṇadassanaṃ paṭijānamāno ‘carato ca me tiṭṭhato ca suttassa ca jāgarassa ca satataṃ samitaṃ ñāṇadassanaṃ paccupaṭṭhita’nti. So mayā 6 pubbantaṃ ārabbha pañhaṃ puṭṭho samāno aññenaññaṃ paṭicari, bahiddhā kathaṃ apanāmesi, kopañca dosañca appaccayañca pātvākāsi. Tassa mayhaṃ, bhante, bhagavantaṃyeva ārabbha sati udapādi – ‘aho nūna bhagavā, aho nūna sugato! Yo imesaṃ dhammānaṃ sukusalo’’’ti. ‘‘Ko pana so, udāyi, sabbaññū sabbadassāvī aparisesaṃ ñāṇadassanaṃ paṭijānamāno ‘carato ca me tiṭṭhato ca suttassa ca jāgarassa ca satataṃ samitaṃ ñāṇadassanaṃ paccupaṭṭhita’nti, yo tayā pubbantaṃ ārabbha pañhaṃ puṭṭho samāno aññenaññaṃ paṭicari, bahiddhā kathaṃ apanāmesi kopañca dosañca appaccayañca pātvākāsī’’ti? ‘Nigaṇṭho, bhante, nāṭaputto’ti.

    ‘‘ਯੋ ਖੋ, ਉਦਾਯਿ, ਅਨੇਕવਿਹਿਤਂ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿવਾਸਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰੇਯ੍ਯ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਏਕਮ੍ਪਿ ਜਾਤਿਂ ਦ੍વੇਪਿ ਜਾਤਿਯੋ…ਪੇ॰… ਇਤਿ ਸਾਕਾਰਂ ਸਉਦ੍ਦੇਸਂ ਅਨੇਕવਿਹਿਤਂ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿવਾਸਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰੇਯ੍ਯ, ਸੋ વਾ ਮਂ ਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤਂ ਆਰਬ੍ਭ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਤਂ વਾਹਂ ਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤਂ ਆਰਬ੍ਭ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛੇਯ੍ਯਂ; ਸੋ વਾ ਮੇ ਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤਂ ਆਰਬ੍ਭ ਪਞ੍ਹਸ੍ਸ વੇਯ੍ਯਾਕਰਣੇਨ ਚਿਤ੍ਤਂ ਆਰਾਧੇਯ੍ਯ, ਤਸ੍ਸ વਾਹਂ ਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤਂ ਆਰਬ੍ਭ ਪਞ੍ਹਸ੍ਸ વੇਯ੍ਯਾਕਰਣੇਨ ਚਿਤ੍ਤਂ ਆਰਾਧੇਯ੍ਯਂ।

    ‘‘Yo kho, udāyi, anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussareyya, seyyathidaṃ – ekampi jātiṃ dvepi jātiyo…pe… iti sākāraṃ sauddesaṃ anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussareyya, so vā maṃ pubbantaṃ ārabbha pañhaṃ puccheyya, taṃ vāhaṃ pubbantaṃ ārabbha pañhaṃ puccheyyaṃ; so vā me pubbantaṃ ārabbha pañhassa veyyākaraṇena cittaṃ ārādheyya, tassa vāhaṃ pubbantaṃ ārabbha pañhassa veyyākaraṇena cittaṃ ārādheyyaṃ.

    ‘‘ਯੋ 7 ਖੋ, ਉਦਾਯਿ, ਦਿਬ੍ਬੇਨ ਚਕ੍ਖੁਨਾ વਿਸੁਦ੍ਧੇਨ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਮਾਨੁਸਕੇਨ ਸਤ੍ਤੇ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ ਚવਮਾਨੇ ਉਪਪਜ੍ਜਮਾਨੇ ਹੀਨੇ ਪਣੀਤੇ ਸੁવਣ੍ਣੇ ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣੇ ਸੁਗਤੇ ਦੁਗ੍ਗਤੇ ਯਥਾਕਮ੍ਮੂਪਗੇ ਸਤ੍ਤੇ ਪਜਾਨੇਯ੍ਯ, ਸੋ વਾ ਮਂ ਅਪਰਨ੍ਤਂ ਆਰਬ੍ਭ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਤਂ વਾਹਂ ਅਪਰਨ੍ਤਂ ਆਰਬ੍ਭ ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛੇਯ੍ਯਂ; ਸੋ વਾ ਮੇ ਅਪਰਨ੍ਤਂ ਆਰਬ੍ਭ ਪਞ੍ਹਸ੍ਸ વੇਯ੍ਯਾਕਰਣੇਨ ਚਿਤ੍ਤਂ ਆਰਾਧੇਯ੍ਯ, ਤਸ੍ਸ વਾਹਂ ਅਪਰਨ੍ਤਂ ਆਰਬ੍ਭ ਪਞ੍ਹਸ੍ਸ વੇਯ੍ਯਾਕਰਣੇਨ ਚਿਤ੍ਤਂ ਆਰਾਧੇਯ੍ਯਂ।

    ‘‘Yo 8 kho, udāyi, dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passeyya cavamāne upapajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe sugate duggate yathākammūpage satte pajāneyya, so vā maṃ aparantaṃ ārabbha pañhaṃ puccheyya, taṃ vāhaṃ aparantaṃ ārabbha pañhaṃ puccheyyaṃ; so vā me aparantaṃ ārabbha pañhassa veyyākaraṇena cittaṃ ārādheyya, tassa vāhaṃ aparantaṃ ārabbha pañhassa veyyākaraṇena cittaṃ ārādheyyaṃ.

    ‘‘ਅਪਿ ਚ, ਉਦਾਯਿ, ਤਿਟ੍ਠਤੁ ਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤੋ, ਤਿਟ੍ਠਤੁ ਅਪਰਨ੍ਤੋ। ਧਮ੍ਮਂ ਤੇ ਦੇਸੇਸ੍ਸਾਮਿ – ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਤਿ ਇਦਂ ਹੋਤਿ, ਇਮਸ੍ਸੁਪ੍ਪਾਦਾ ਇਦਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ; ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਅਸਤਿ ਇਦਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਇਮਸ੍ਸ ਨਿਰੋਧਾ ਇਦਂ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤੀ’’ਤਿ।

    ‘‘Api ca, udāyi, tiṭṭhatu pubbanto, tiṭṭhatu aparanto. Dhammaṃ te desessāmi – imasmiṃ sati idaṃ hoti, imassuppādā idaṃ uppajjati; imasmiṃ asati idaṃ na hoti, imassa nirodhā idaṃ nirujjhatī’’ti.

    ‘‘ਅਹਞ੍ਹਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਯਾવਤਕਮ੍ਪਿ ਮੇ ਇਮਿਨਾ ਅਤ੍ਤਭਾવੇਨ ਪਚ੍ਚਨੁਭੂਤਂ ਤਮ੍ਪਿ ਨਪ੍ਪਹੋਮਿ ਸਾਕਾਰਂ ਸਉਦ੍ਦੇਸਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਿਤੁਂ, ਕੁਤੋ ਪਨਾਹਂ ਅਨੇਕવਿਹਿਤਂ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿવਾਸਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਏਕਮ੍ਪਿ ਜਾਤਿਂ ਦ੍વੇਪਿ ਜਾਤਿਯੋ…ਪੇ॰… ਇਤਿ ਸਾਕਾਰਂ ਸਉਦ੍ਦੇਸਂ ਅਨੇਕવਿਹਿਤਂ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿવਾਸਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਭਗવਾ? ਅਹਞ੍ਹਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਏਤਰਹਿ ਪਂਸੁਪਿਸਾਚਕਮ੍ਪਿ ਨ ਪਸ੍ਸਾਮਿ, ਕੁਤੋ ਪਨਾਹਂ ਦਿਬ੍ਬੇਨ ਚਕ੍ਖੁਨਾ વਿਸੁਦ੍ਧੇਨ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਮਾਨੁਸਕੇਨ ਸਤ੍ਤੇ ਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਾਮਿ ਚવਮਾਨੇ ਉਪਪਜ੍ਜਮਾਨੇ ਹੀਨੇ ਪਣੀਤੇ ਸੁવਣ੍ਣੇ ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣੇ ਸੁਗਤੇ ਦੁਗ੍ਗਤੇ ਯਥਾਕਮ੍ਮੂਪਗੇ ਸਤ੍ਤੇ ਪਜਾਨਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਭਗવਾ? ਯਂ ਪਨ ਮਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਾ ਏવਮਾਹ – ‘ਅਪਿ ਚ, ਉਦਾਯਿ, ਤਿਟ੍ਠਤੁ ਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤੋ, ਤਿਟ੍ਠਤੁ ਅਪਰਨ੍ਤੋ; ਧਮ੍ਮਂ ਤੇ ਦੇਸੇਸ੍ਸਾਮਿ – ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਤਿ ਇਦਂ ਹੋਤਿ, ਇਮਸ੍ਸੁਪ੍ਪਾਦਾ ਇਦਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ; ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਅਸਤਿ ਇਦਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਇਮਸ੍ਸ ਨਿਰੋਧਾ ਇਦਂ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤੀ’ਤਿ ਤਞ੍ਚ ਪਨ ਮੇ ਭਿਯ੍ਯੋਸੋਮਤ੍ਤਾਯ ਨ ਪਕ੍ਖਾਯਤਿ। ਅਪ੍ਪੇવ ਨਾਮਾਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਕੇ ਆਚਰਿਯਕੇ ਭਗવਤੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਆਰਾਧੇਯ੍ਯਂ ਪਞ੍ਹਸ੍ਸ વੇਯ੍ਯਾਕਰਣੇਨਾ’’ਤਿ।

    ‘‘Ahañhi, bhante, yāvatakampi me iminā attabhāvena paccanubhūtaṃ tampi nappahomi sākāraṃ sauddesaṃ anussarituṃ, kuto panāhaṃ anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarissāmi, seyyathidaṃ – ekampi jātiṃ dvepi jātiyo…pe… iti sākāraṃ sauddesaṃ anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarissāmi, seyyathāpi bhagavā? Ahañhi, bhante, etarahi paṃsupisācakampi na passāmi, kuto panāhaṃ dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passissāmi cavamāne upapajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe sugate duggate yathākammūpage satte pajānissāmi, seyyathāpi bhagavā? Yaṃ pana maṃ, bhante, bhagavā evamāha – ‘api ca, udāyi, tiṭṭhatu pubbanto, tiṭṭhatu aparanto; dhammaṃ te desessāmi – imasmiṃ sati idaṃ hoti, imassuppādā idaṃ uppajjati; imasmiṃ asati idaṃ na hoti, imassa nirodhā idaṃ nirujjhatī’ti tañca pana me bhiyyosomattāya na pakkhāyati. Appeva nāmāhaṃ, bhante, sake ācariyake bhagavato cittaṃ ārādheyyaṃ pañhassa veyyākaraṇenā’’ti.

    ੨੭੨. ‘‘ਕਿਨ੍ਤਿ ਪਨ ਤੇ, ਉਦਾਯਿ, ਸਕੇ ਆਚਰਿਯਕੇ ਹੋਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਕੇ ਆਚਰਿਯਕੇ ਏવਂ ਹੋਤਿ – ‘ਅਯਂ ਪਰਮੋ વਣ੍ਣੋ, ਅਯਂ ਪਰਮੋ વਣ੍ਣੋ’’’ਤਿ।

    272. ‘‘Kinti pana te, udāyi, sake ācariyake hotī’’ti? ‘‘Amhākaṃ, bhante, sake ācariyake evaṃ hoti – ‘ayaṃ paramo vaṇṇo, ayaṃ paramo vaṇṇo’’’ti.

    ‘‘ਯਂ ਪਨ ਤੇ ਏਤਂ, ਉਦਾਯਿ, ਸਕੇ ਆਚਰਿਯਕੇ ਏવਂ ਹੋਤਿ – ‘ਅਯਂ ਪਰਮੋ વਣ੍ਣੋ, ਅਯਂ ਪਰਮੋ વਣ੍ਣੋ’ਤਿ, ਕਤਮੋ ਸੋ ਪਰਮੋ વਣ੍ਣੋ’’ਤਿ? ‘‘ਯਸ੍ਮਾ, ਭਨ੍ਤੇ, વਣ੍ਣਾ ਅਞ੍ਞੋ વਣ੍ਣੋ ਉਤ੍ਤਰਿਤਰੋ વਾ ਪਣੀਤਤਰੋ વਾ ਨਤ੍ਥਿ ਸੋ ਪਰਮੋ વਣ੍ਣੋ’’ਤਿ।

    ‘‘Yaṃ pana te etaṃ, udāyi, sake ācariyake evaṃ hoti – ‘ayaṃ paramo vaṇṇo, ayaṃ paramo vaṇṇo’ti, katamo so paramo vaṇṇo’’ti? ‘‘Yasmā, bhante, vaṇṇā añño vaṇṇo uttaritaro vā paṇītataro vā natthi so paramo vaṇṇo’’ti.

    ‘‘ਕਤਮੋ ਪਨ ਸੋ ਪਰਮੋ વਣ੍ਣੋ ਯਸ੍ਮਾ વਣ੍ਣਾ ਅਞ੍ਞੋ વਣ੍ਣੋ ਉਤ੍ਤਰਿਤਰੋ વਾ ਪਣੀਤਤਰੋ વਾ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ? ‘‘ਯਸ੍ਮਾ , ਭਨ੍ਤੇ, વਣ੍ਣਾ ਅਞ੍ਞੋ વਣ੍ਣੋ ਉਤ੍ਤਰਿਤਰੋ વਾ ਪਣੀਤਤਰੋ વਾ ਨਤ੍ਥਿ ਸੋ ਪਰਮੋ વਣ੍ਣੋ’’ਤਿ।

    ‘‘Katamo pana so paramo vaṇṇo yasmā vaṇṇā añño vaṇṇo uttaritaro vā paṇītataro vā natthī’’ti? ‘‘Yasmā , bhante, vaṇṇā añño vaṇṇo uttaritaro vā paṇītataro vā natthi so paramo vaṇṇo’’ti.

    ‘‘ਦੀਘਾਪਿ ਖੋ ਤੇ ਏਸਾ, ਉਦਾਯਿ, ਫਰੇਯ੍ਯ – ‘ਯਸ੍ਮਾ, ਭਨ੍ਤੇ, વਣ੍ਣਾ ਅਞ੍ਞੋ વਣ੍ਣੋ ਉਤ੍ਤਰਿਤਰੋ વਾ ਪਣੀਤਤਰੋ વਾ ਨਤ੍ਥਿ ਸੋ ਪਰਮੋ વਣ੍ਣੋ’ਤਿ વਦੇਸਿ, ਤਞ੍ਚ વਣ੍ਣਂ ਨ ਪਞ੍ਞਪੇਸਿ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਉਦਾਯਿ, ਪੁਰਿਸੋ ਏવਂ વਦੇਯ੍ਯ – ‘ਅਹਂ ਯਾ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਜਨਪਦੇ ਜਨਪਦਕਲ੍ਯਾਣੀ ਤਂ ਇਚ੍ਛਾਮਿ, ਤਂ ਕਾਮੇਮੀ’ਤਿ। ਤਮੇਨਂ ਏવਂ વਦੇਯ੍ਯੁਂ – ‘ਅਮ੍ਭੋ ਪੁਰਿਸ, ਯਂ ਤ੍વਂ ਜਨਪਦਕਲ੍ਯਾਣਿਂ ਇਚ੍ਛਸਿ ਕਾਮੇਸਿ, ਜਾਨਾਸਿ ਤਂ ਜਨਪਦਕਲ੍ਯਾਣਿਂ – ਖਤ੍ਤਿਯੀ વਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੀ વਾ વੇਸ੍ਸੀ વਾ ਸੁਦ੍ਦੀ વਾ’’ਤਿ? ਇਤਿ ਪੁਟ੍ਠੋ ‘ਨੋ’ਤਿ વਦੇਯ੍ਯ। ਤਮੇਨਂ ਏવਂ વਦੇਯ੍ਯੁਂ – ‘ਅਮ੍ਭੋ ਪੁਰਿਸ, ਯਂ ਤ੍વਂ ਜਨਪਦਕਲ੍ਯਾਣਿਂ ਇਚ੍ਛਸਿ ਕਾਮੇਸਿ, ਜਾਨਾਸਿ ਤਂ ਜਨਪਦਕਲ੍ਯਾਣਿਂ – ਏવਂਨਾਮਾ ਏવਂਗੋਤ੍ਤਾਤਿ વਾਤਿ…ਪੇ॰… ਦੀਘਾ વਾ ਰਸ੍ਸਾ વਾ ਮਜ੍ਝਿਮਾ વਾ ਕਾਲ਼ੀ વਾ ਸਾਮਾ વਾ ਮਙ੍ਗੁਰਚ੍ਛવੀ વਾਤਿ… ਅਮੁਕਸ੍ਮਿਂ ਗਾਮੇ વਾ ਨਿਗਮੇ વਾ ਨਗਰੇ વਾ’ਤਿ? ਇਤਿ ਪੁਟ੍ਠੋ ‘ਨੋ’ਤਿ વਦੇਯ੍ਯ। ਤਮੇਨਂ ਏવਂ વਦੇਯ੍ਯੁਂ – ‘ਅਮ੍ਭੋ ਪੁਰਿਸ, ਯਂ ਤ੍વਂ ਨ ਜਾਨਾਸਿ ਨ ਪਸ੍ਸਸਿ, ਤਂ ਤ੍વਂ ਇਚ੍ਛਸਿ ਕਾਮੇਸੀ’’’ਤਿ? ਇਤਿ ਪੁਟ੍ਠੋ ‘ਆਮਾ’ਤਿ વਦੇਯ੍ਯ।

    ‘‘Dīghāpi kho te esā, udāyi, phareyya – ‘yasmā, bhante, vaṇṇā añño vaṇṇo uttaritaro vā paṇītataro vā natthi so paramo vaṇṇo’ti vadesi, tañca vaṇṇaṃ na paññapesi. Seyyathāpi, udāyi, puriso evaṃ vadeyya – ‘ahaṃ yā imasmiṃ janapade janapadakalyāṇī taṃ icchāmi, taṃ kāmemī’ti. Tamenaṃ evaṃ vadeyyuṃ – ‘ambho purisa, yaṃ tvaṃ janapadakalyāṇiṃ icchasi kāmesi, jānāsi taṃ janapadakalyāṇiṃ – khattiyī vā brāhmaṇī vā vessī vā suddī vā’’ti? Iti puṭṭho ‘no’ti vadeyya. Tamenaṃ evaṃ vadeyyuṃ – ‘ambho purisa, yaṃ tvaṃ janapadakalyāṇiṃ icchasi kāmesi, jānāsi taṃ janapadakalyāṇiṃ – evaṃnāmā evaṃgottāti vāti…pe… dīghā vā rassā vā majjhimā vā kāḷī vā sāmā vā maṅguracchavī vāti… amukasmiṃ gāme vā nigame vā nagare vā’ti? Iti puṭṭho ‘no’ti vadeyya. Tamenaṃ evaṃ vadeyyuṃ – ‘ambho purisa, yaṃ tvaṃ na jānāsi na passasi, taṃ tvaṃ icchasi kāmesī’’’ti? Iti puṭṭho ‘āmā’ti vadeyya.

    ‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਉਦਾਯਿ – ਨਨੁ ਏવਂ ਸਨ੍ਤੇ, ਤਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਾਟਿਹੀਰਕਤਂ ਭਾਸਿਤਂ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਅਦ੍ਧਾ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਏવਂ ਸਨ੍ਤੇ ਤਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਾਟਿਹੀਰਕਤਂ ਭਾਸਿਤਂ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ।

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, udāyi – nanu evaṃ sante, tassa purisassa appāṭihīrakataṃ bhāsitaṃ sampajjatī’’ti? ‘‘Addhā kho, bhante, evaṃ sante tassa purisassa appāṭihīrakataṃ bhāsitaṃ sampajjatī’’ti.

    ‘‘ਏવਮੇવ ਖੋ ਤ੍વਂ, ਉਦਾਯਿ, ‘ਯਸ੍ਮਾ, ਭਨ੍ਤੇ, વਣ੍ਣਾ ਅਞ੍ਞੋ વਣ੍ਣੋ ਉਤ੍ਤਰਿਤਰੋ વਾ ਪਣੀਤਤਰੋ વਾ ਨਤ੍ਥਿ ਸੋ ਪਰਮੋ વਣ੍ਣੋ’ਤਿ વਦੇਸਿ, ਤਞ੍ਚ વਣ੍ਣਂ ਨ ਪਞ੍ਞਪੇਸੀ’’ਤਿ।

    ‘‘Evameva kho tvaṃ, udāyi, ‘yasmā, bhante, vaṇṇā añño vaṇṇo uttaritaro vā paṇītataro vā natthi so paramo vaṇṇo’ti vadesi, tañca vaṇṇaṃ na paññapesī’’ti.

    ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਮਣਿ વੇਲ਼ੁਰਿਯੋ ਸੁਭੋ ਜਾਤਿਮਾ ਅਟ੍ਠਂਸੋ ਸੁਪਰਿਕਮ੍ਮਕਤੋ ਪਣ੍ਡੁਕਮ੍ਬਲੇ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਭਾਸਤੇ ਚ ਤਪਤੇ ਚ વਿਰੋਚਤਿ ਚ, ਏવਂ વਣ੍ਣੋ ਅਤ੍ਤਾ ਹੋਤਿ ਅਰੋਗੋ ਪਰਂ ਮਰਣਾ’’ਤਿ।

    ‘‘Seyyathāpi, bhante, maṇi veḷuriyo subho jātimā aṭṭhaṃso suparikammakato paṇḍukambale nikkhitto bhāsate ca tapate ca virocati ca, evaṃ vaṇṇo attā hoti arogo paraṃ maraṇā’’ti.

    ੨੭੩. ‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਉਦਾਯਿ, ਯੋ વਾ ਮਣਿ વੇਲ਼ੁਰਿਯੋ ਸੁਭੋ ਜਾਤਿਮਾ ਅਟ੍ਠਂਸੋ ਸੁਪਰਿਕਮ੍ਮਕਤੋ ਪਣ੍ਡੁਕਮ੍ਬਲੇ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਭਾਸਤੇ ਚ ਤਪਤੇ ਚ વਿਰੋਚਤਿ ਚ, ਯੋ વਾ ਰਤ੍ਤਨ੍ਧਕਾਰਤਿਮਿਸਾਯ ਕਿਮਿ ਖਜ੍ਜੋਪਨਕੋ – ਇਮੇਸਂ ਉਭਿਨ੍ਨਂ વਣ੍ਣਾਨਂ ਕਤਮੋ વਣ੍ਣੋ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਤਰੋ ਚ ਪਣੀਤਤਰੋ ਚਾ’’ਤਿ? ‘‘ਯ੍વਾਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਰਤ੍ਤਨ੍ਧਕਾਰਤਿਮਿਸਾਯ ਕਿਮਿ ਖਜ੍ਜੋਪਨਕੋ – ਅਯਂ ਇਮੇਸਂ ਉਭਿਨ੍ਨਂ વਣ੍ਣਾਨਂ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਤਰੋ ਚ ਪਣੀਤਤਰੋ ਚਾ’’ਤਿ।

    273. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, udāyi, yo vā maṇi veḷuriyo subho jātimā aṭṭhaṃso suparikammakato paṇḍukambale nikkhitto bhāsate ca tapate ca virocati ca, yo vā rattandhakāratimisāya kimi khajjopanako – imesaṃ ubhinnaṃ vaṇṇānaṃ katamo vaṇṇo abhikkantataro ca paṇītataro cā’’ti? ‘‘Yvāyaṃ, bhante, rattandhakāratimisāya kimi khajjopanako – ayaṃ imesaṃ ubhinnaṃ vaṇṇānaṃ abhikkantataro ca paṇītataro cā’’ti.

    ‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਉਦਾਯਿ, ਯੋ વਾ ਰਤ੍ਤਨ੍ਧਕਾਰਤਿਮਿਸਾਯ ਕਿਮਿ ਖਜ੍ਜੋਪਨਕੋ, ਯੋ વਾ ਰਤ੍ਤਨ੍ਧਕਾਰਤਿਮਿਸਾਯ ਤੇਲਪ੍ਪਦੀਪੋ – ਇਮੇਸਂ ਉਭਿਨ੍ਨਂ વਣ੍ਣਾਨਂ ਕਤਮੋ વਣ੍ਣੋ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਤਰੋ ਚ ਪਣੀਤਤਰੋ ਚਾ’’ਤਿ? ‘‘ਯ੍વਾਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਰਤ੍ਤਨ੍ਧਕਾਰਤਿਮਿਸਾਯ ਤੇਲਪ੍ਪਦੀਪੋ – ਅਯਂ ਇਮੇਸਂ ਉਭਿਨ੍ਨਂ વਣ੍ਣਾਨਂ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਤਰੋ ਚ ਪਣੀਤਤਰੋ ਚਾ’’ਤਿ।

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, udāyi, yo vā rattandhakāratimisāya kimi khajjopanako, yo vā rattandhakāratimisāya telappadīpo – imesaṃ ubhinnaṃ vaṇṇānaṃ katamo vaṇṇo abhikkantataro ca paṇītataro cā’’ti? ‘‘Yvāyaṃ, bhante, rattandhakāratimisāya telappadīpo – ayaṃ imesaṃ ubhinnaṃ vaṇṇānaṃ abhikkantataro ca paṇītataro cā’’ti.

    ‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਉਦਾਯਿ, ਯੋ વਾ ਰਤ੍ਤਨ੍ਧਕਾਰਤਿਮਿਸਾਯ ਤੇਲਪ੍ਪਦੀਪੋ, ਯੋ વਾ ਰਤ੍ਤਨ੍ਧਕਾਰਤਿਮਿਸਾਯ ਮਹਾਅਗ੍ਗਿਕ੍ਖਨ੍ਧੋ – ਇਮੇਸਂ ਉਭਿਨ੍ਨਂ વਣ੍ਣਾਨਂ ਕਤਮੋ વਣ੍ਣੋ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਤਰੋ ਚ ਪਣੀਤਤਰੋ ਚਾ’’ਤਿ? ‘‘ਯ੍વਾਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਰਤ੍ਤਨ੍ਧਕਾਰਤਿਮਿਸਾਯ ਮਹਾਅਗ੍ਗਿਕ੍ਖਨ੍ਧੋ – ਅਯਂ ਇਮੇਸਂ ਉਭਿਨ੍ਨਂ વਣ੍ਣਾਨਂ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਤਰੋ ਚ ਪਣੀਤਤਰੋ ਚਾ’’ਤਿ।

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, udāyi, yo vā rattandhakāratimisāya telappadīpo, yo vā rattandhakāratimisāya mahāaggikkhandho – imesaṃ ubhinnaṃ vaṇṇānaṃ katamo vaṇṇo abhikkantataro ca paṇītataro cā’’ti? ‘‘Yvāyaṃ, bhante, rattandhakāratimisāya mahāaggikkhandho – ayaṃ imesaṃ ubhinnaṃ vaṇṇānaṃ abhikkantataro ca paṇītataro cā’’ti.

    ‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਉਦਾਯਿ, ਯੋ વਾ ਰਤ੍ਤਨ੍ਧਕਾਰਤਿਮਿਸਾਯ ਮਹਾਅਗ੍ਗਿਕ੍ਖਨ੍ਧੋ, ਯਾ વਾ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਪਚ੍ਚੂਸਸਮਯਂ વਿਦ੍ਧੇ વਿਗਤવਲਾਹਕੇ ਦੇવੇ ਓਸਧਿਤਾਰਕਾ – ਇਮੇਸਂ ਉਭਿਨ੍ਨਂ વਣ੍ਣਾਨਂ ਕਤਮੋ વਣ੍ਣੋ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਤਰੋ ਚ ਪਣੀਤਤਰੋ ਚਾ’’ਤਿ? ‘‘ਯ੍વਾਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਪਚ੍ਚੂਸਸਮਯਂ વਿਦ੍ਧੇ વਿਗਤવਲਾਹਕੇ ਦੇવੇ ਓਸਧਿਤਾਰਕਾ – ਅਯਂ ਇਮੇਸਂ ਉਭਿਨ੍ਨਂ વਣ੍ਣਾਨਂ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਤਰੋ ਚ ਪਣੀਤਤਰੋ ਚਾ’’ਤਿ।

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, udāyi, yo vā rattandhakāratimisāya mahāaggikkhandho, yā vā rattiyā paccūsasamayaṃ viddhe vigatavalāhake deve osadhitārakā – imesaṃ ubhinnaṃ vaṇṇānaṃ katamo vaṇṇo abhikkantataro ca paṇītataro cā’’ti? ‘‘Yvāyaṃ, bhante, rattiyā paccūsasamayaṃ viddhe vigatavalāhake deve osadhitārakā – ayaṃ imesaṃ ubhinnaṃ vaṇṇānaṃ abhikkantataro ca paṇītataro cā’’ti.

    ‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਉਦਾਯਿ, ਯਾ વਾ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਪਚ੍ਚੂਸਸਮਯਂ વਿਦ੍ਧੇ વਿਗਤવਲਾਹਕੇ ਦੇવੇ ਓਸਧਿਤਾਰਕਾ, ਯੋ વਾ ਤਦਹੁਪੋਸਥੇ ਪਨ੍ਨਰਸੇ વਿਦ੍ਧੇ વਿਗਤવਲਾਹਕੇ ਦੇવੇ ਅਭਿਦੋ 9 ਅਡ੍ਢਰਤ੍ਤਸਮਯਂ ਚਨ੍ਦੋ – ਇਮੇਸਂ ਉਭਿਨ੍ਨਂ વਣ੍ਣਾਨਂ ਕਤਮੋ વਣ੍ਣੋ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਤਰੋ ਚ ਪਣੀਤਤਰੋ ਚਾ’’ਤਿ? ‘‘ਯ੍વਾਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਤਦਹੁਪੋਸਥੇ ਪਨ੍ਨਰਸੇ વਿਦ੍ਧੇ વਿਗਤવਲਾਹਕੇ ਦੇવੇ ਅਭਿਦੋ ਅਡ੍ਢਰਤ੍ਤਸਮਯਂ ਚਨ੍ਦੋ – ਅਯਂ ਇਮੇਸਂ ਉਭਿਨ੍ਨਂ વਣ੍ਣਾਨਂ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਤਰੋ ਚ ਪਣੀਤਤਰੋ ਚਾ’’ਤਿ।

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, udāyi, yā vā rattiyā paccūsasamayaṃ viddhe vigatavalāhake deve osadhitārakā, yo vā tadahuposathe pannarase viddhe vigatavalāhake deve abhido 10 aḍḍharattasamayaṃ cando – imesaṃ ubhinnaṃ vaṇṇānaṃ katamo vaṇṇo abhikkantataro ca paṇītataro cā’’ti? ‘‘Yvāyaṃ, bhante, tadahuposathe pannarase viddhe vigatavalāhake deve abhido aḍḍharattasamayaṃ cando – ayaṃ imesaṃ ubhinnaṃ vaṇṇānaṃ abhikkantataro ca paṇītataro cā’’ti.

    ‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਉਦਾਯਿ, ਯੋ વਾ ਤਦਹੁਪੋਸਥੇ ਪਨ੍ਨਰਸੇ વਿਦ੍ਧੇ વਿਗਤવਲਾਹਕੇ ਦੇવੇ ਅਭਿਦੋ ਅਡ੍ਢਰਤ੍ਤਸਮਯਂ ਚਨ੍ਦੋ, ਯੋ વਾ વਸ੍ਸਾਨਂ ਪਚ੍ਛਿਮੇ ਮਾਸੇ ਸਰਦਸਮਯੇ વਿਦ੍ਧੇ વਿਗਤવਲਾਹਕੇ ਦੇવੇ ਅਭਿਦੋ ਮਜ੍ਝਨ੍ਹਿਕਸਮਯਂ ਸੂਰਿਯੋ – ਇਮੇਸਂ ਉਭਿਨ੍ਨਂ વਣ੍ਣਾਨਂ ਕਤਮੋ વਣ੍ਣੋ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਤਰੋ ਚ ਪਣੀਤਤਰੋ ਚਾ’’ਤਿ? ‘‘ਯ੍વਾਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ, વਸ੍ਸਾਨਂ ਪਚ੍ਛਿਮੇ ਮਾਸੇ ਸਰਦਸਮਯੇ વਿਦ੍ਧੇ વਿਗਤવਲਾਹਕੇ ਦੇવੇ ਅਭਿਦੋ ਮਜ੍ਝਨ੍ਹਿਕਸਮਯਂ ਸੂਰਿਯੋ – ਅਯਂ ਇਮੇਸਂ ਉਭਿਨ੍ਨਂ વਣ੍ਣਾਨਂ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਤਰੋ ਚ ਪਣੀਤਤਰੋ ਚਾ’’ਤਿ।

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, udāyi, yo vā tadahuposathe pannarase viddhe vigatavalāhake deve abhido aḍḍharattasamayaṃ cando, yo vā vassānaṃ pacchime māse saradasamaye viddhe vigatavalāhake deve abhido majjhanhikasamayaṃ sūriyo – imesaṃ ubhinnaṃ vaṇṇānaṃ katamo vaṇṇo abhikkantataro ca paṇītataro cā’’ti? ‘‘Yvāyaṃ, bhante, vassānaṃ pacchime māse saradasamaye viddhe vigatavalāhake deve abhido majjhanhikasamayaṃ sūriyo – ayaṃ imesaṃ ubhinnaṃ vaṇṇānaṃ abhikkantataro ca paṇītataro cā’’ti.

    ‘‘ਅਤੋ ਖੋ ਤੇ, ਉਦਾਯਿ, ਬਹੂ ਹਿ ਬਹੁਤਰਾ ਦੇવਾ ਯੇ ਇਮੇਸਂ ਚਨ੍ਦਿਮਸੂਰਿਯਾਨਂ ਆਭਾ ਨਾਨੁਭੋਨ੍ਤਿ, ਤ੍ਯਾਹਂ ਪਜਾਨਾਮਿ। ਅਥ ਚ ਪਨਾਹਂ ਨ વਦਾਮਿ – ‘ਯਸ੍ਮਾ વਣ੍ਣਾ ਅਞ੍ਞੋ વਣ੍ਣੋ ਉਤ੍ਤਰਿਤਰੋ વਾ ਪਣੀਤਤਰੋ વਾ ਨਤ੍ਥੀ’ਤਿ। ਅਥ ਚ ਪਨ ਤ੍વਂ, ਉਦਾਯਿ, ‘ਯ੍વਾਯਂ વਣ੍ਣੋ ਕਿਮਿਨਾ ਖਜ੍ਜੋਪਨਕੇਨ ਨਿਹੀਨਤਰੋ 11 ਚ ਪਤਿਕਿਟ੍ਠਤਰੋ ਚ ਸੋ ਪਰਮੋ વਣ੍ਣੋ’ਤਿ વਦੇਸਿ, ਤਞ੍ਚ વਣ੍ਣਂ ਨ ਪਞ੍ਞਪੇਸੀ’’ਤਿ। ‘‘ਅਚ੍ਛਿਦਂ 12 ਭਗવਾ ਕਥਂ, ਅਚ੍ਛਿਦਂ ਸੁਗਤੋ ਕਥ’’ਨ੍ਤਿ!

    ‘‘Ato kho te, udāyi, bahū hi bahutarā devā ye imesaṃ candimasūriyānaṃ ābhā nānubhonti, tyāhaṃ pajānāmi. Atha ca panāhaṃ na vadāmi – ‘yasmā vaṇṇā añño vaṇṇo uttaritaro vā paṇītataro vā natthī’ti. Atha ca pana tvaṃ, udāyi, ‘yvāyaṃ vaṇṇo kiminā khajjopanakena nihīnataro 13 ca patikiṭṭhataro ca so paramo vaṇṇo’ti vadesi, tañca vaṇṇaṃ na paññapesī’’ti. ‘‘Acchidaṃ 14 bhagavā kathaṃ, acchidaṃ sugato katha’’nti!

    ‘‘ਕਿਂ ਪਨ ਤ੍વਂ, ਉਦਾਯਿ, ਏવਂ વਦੇਸਿ – ‘ਅਚ੍ਛਿਦਂ ਭਗવਾ ਕਥਂ, ਅਚ੍ਛਿਦਂ ਸੁਗਤੋ ਕਥਂ’’’ਤਿ? ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਕੇ ਆਚਰਿਯਕੇ ਏવਂ ਹੋਤਿ – ‘ਅਯਂ ਪਰਮੋ વਣ੍ਣੋ, ਅਯਂ ਪਰਮੋ વਣ੍ਣੋ’ਤਿ। ਤੇ ਮਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਤਾ ਸਕੇ ਆਚਰਿਯਕੇ ਸਮਨੁਯੁਞ੍ਜਿਯਮਾਨਾ ਸਮਨੁਗ੍ਗਾਹਿਯਮਾਨਾ ਸਮਨੁਭਾਸਿਯਮਾਨਾ ਰਿਤ੍ਤਾ ਤੁਚ੍ਛਾ ਅਪਰਦ੍ਧਾ’’ਤਿ।

    ‘‘Kiṃ pana tvaṃ, udāyi, evaṃ vadesi – ‘acchidaṃ bhagavā kathaṃ, acchidaṃ sugato kathaṃ’’’ti? ‘‘Amhākaṃ, bhante, sake ācariyake evaṃ hoti – ‘ayaṃ paramo vaṇṇo, ayaṃ paramo vaṇṇo’ti. Te mayaṃ, bhante, bhagavatā sake ācariyake samanuyuñjiyamānā samanuggāhiyamānā samanubhāsiyamānā rittā tucchā aparaddhā’’ti.

    ੨੭੪. ‘‘ਕਿਂ ਪਨੁਦਾਯਿ, ਅਤ੍ਥਿ ਏਕਨ੍ਤਸੁਖੋ ਲੋਕੋ, ਅਤ੍ਥਿ ਆਕਾਰવਤੀ ਪਟਿਪਦਾ ਏਕਨ੍ਤਸੁਖਸ੍ਸ ਲੋਕਸ੍ਸ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਯਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਕੇ ਆਚਰਿਯਕੇ ਏવਂ ਹੋਤਿ – ‘ਅਤ੍ਥਿ ਏਕਨ੍ਤਸੁਖੋ ਲੋਕੋ, ਅਤ੍ਥਿ ਆਕਾਰવਤੀ ਪਟਿਪਦਾ ਏਕਨ੍ਤਸੁਖਸ੍ਸ ਲੋਕਸ੍ਸ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਯਾ’’’ਤਿ।

    274. ‘‘Kiṃ panudāyi, atthi ekantasukho loko, atthi ākāravatī paṭipadā ekantasukhassa lokassa sacchikiriyāyā’’ti? ‘‘Amhākaṃ, bhante, sake ācariyake evaṃ hoti – ‘atthi ekantasukho loko, atthi ākāravatī paṭipadā ekantasukhassa lokassa sacchikiriyāyā’’’ti.

    ‘‘ਕਤਮਾ ਪਨ ਸਾ, ਉਦਾਯਿ, ਆਕਾਰવਤੀ ਪਟਿਪਦਾ ਏਕਨ੍ਤਸੁਖਸ੍ਸ ਲੋਕਸ੍ਸ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਯਾ’’ਤਿ? ‘‘ਇਧ, ਭਨ੍ਤੇ, ਏਕਚ੍ਚੋ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਂ ਪਹਾਯ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ, ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਂ ਪਹਾਯ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ, ਕਾਮੇਸੁਮਿਚ੍ਛਾਚਾਰਂ ਪਹਾਯ ਕਾਮੇਸੁਮਿਚ੍ਛਾਚਾਰਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ, ਮੁਸਾવਾਦਂ ਪਹਾਯ ਮੁਸਾવਾਦਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ, ਅਞ੍ਞਤਰਂ વਾ ਪਨ ਤਪੋਗੁਣਂ ਸਮਾਦਾਯ વਤ੍ਤਤਿ। ਅਯਂ ਖੋ ਸਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਆਕਾਰવਤੀ ਪਟਿਪਦਾ ਏਕਨ੍ਤਸੁਖਸ੍ਸ ਲੋਕਸ੍ਸ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਯਾ’’ਤਿ।

    ‘‘Katamā pana sā, udāyi, ākāravatī paṭipadā ekantasukhassa lokassa sacchikiriyāyā’’ti? ‘‘Idha, bhante, ekacco pāṇātipātaṃ pahāya pāṇātipātā paṭivirato hoti, adinnādānaṃ pahāya adinnādānā paṭivirato hoti, kāmesumicchācāraṃ pahāya kāmesumicchācārā paṭivirato hoti, musāvādaṃ pahāya musāvādā paṭivirato hoti, aññataraṃ vā pana tapoguṇaṃ samādāya vattati. Ayaṃ kho sā, bhante, ākāravatī paṭipadā ekantasukhassa lokassa sacchikiriyāyā’’ti.

    ‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਉਦਾਯਿ, ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਂ ਪਹਾਯ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ, ਏਕਨ੍ਤਸੁਖੀ વਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਅਤ੍ਤਾ ਹੋਤਿ ਸੁਖਦੁਕ੍ਖੀ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਸੁਖਦੁਕ੍ਖੀ, ਭਨ੍ਤੇ’’।

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, udāyi, yasmiṃ samaye pāṇātipātaṃ pahāya pāṇātipātā paṭivirato hoti, ekantasukhī vā tasmiṃ samaye attā hoti sukhadukkhī vā’’ti? ‘‘Sukhadukkhī, bhante’’.

    ‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਉਦਾਯਿ, ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਂ ਪਹਾਯ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ, ਏਕਨ੍ਤਸੁਖੀ વਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਅਤ੍ਤਾ ਹੋਤਿ ਸੁਖਦੁਕ੍ਖੀ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਸੁਖਦੁਕ੍ਖੀ, ਭਨ੍ਤੇ’’।

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, udāyi, yasmiṃ samaye adinnādānaṃ pahāya adinnādānā paṭivirato hoti, ekantasukhī vā tasmiṃ samaye attā hoti sukhadukkhī vā’’ti? ‘‘Sukhadukkhī, bhante’’.

    ‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਉਦਾਯਿ, ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਕਾਮੇਸੁਮਿਚ੍ਛਾਚਾਰਂ ਪਹਾਯ ਕਾਮੇਸੁਮਿਚ੍ਛਾਚਾਰਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ, ਏਕਨ੍ਤਸੁਖੀ વਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਅਤ੍ਤਾ ਹੋਤਿ ਸੁਖਦੁਕ੍ਖੀ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਸੁਖਦੁਕ੍ਖੀ, ਭਨ੍ਤੇ’’।

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, udāyi, yasmiṃ samaye kāmesumicchācāraṃ pahāya kāmesumicchācārā paṭivirato hoti, ekantasukhī vā tasmiṃ samaye attā hoti sukhadukkhī vā’’ti? ‘‘Sukhadukkhī, bhante’’.

    ‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਉਦਾਯਿ, ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਮੁਸਾવਾਦਂ ਪਹਾਯ ਮੁਸਾવਾਦਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ, ਏਕਨ੍ਤਸੁਖੀ વਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਅਤ੍ਤਾ ਹੋਤਿ ਸੁਖਦੁਕ੍ਖੀ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਸੁਖਦੁਕ੍ਖੀ, ਭਨ੍ਤੇ’’।

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, udāyi, yasmiṃ samaye musāvādaṃ pahāya musāvādā paṭivirato hoti, ekantasukhī vā tasmiṃ samaye attā hoti sukhadukkhī vā’’ti? ‘‘Sukhadukkhī, bhante’’.

    ‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਉਦਾਯਿ, ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਤਪੋਗੁਣਂ ਸਮਾਦਾਯ વਤ੍ਤਤਿ, ਏਕਨ੍ਤਸੁਖੀ વਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਅਤ੍ਤਾ ਹੋਤਿ ਸੁਖਦੁਕ੍ਖੀ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਸੁਖਦੁਕ੍ਖੀ, ਭਨ੍ਤੇ’’।

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, udāyi, yasmiṃ samaye aññataraṃ tapoguṇaṃ samādāya vattati, ekantasukhī vā tasmiṃ samaye attā hoti sukhadukkhī vā’’ti? ‘‘Sukhadukkhī, bhante’’.

    ‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਉਦਾਯਿ, ਅਪਿ ਨੁ ਖੋ વੋਕਿਣ੍ਣਸੁਖਦੁਕ੍ਖਂ ਪਟਿਪਦਂ ਆਗਮ੍ਮ ਏਕਨ੍ਤਸੁਖਸ੍ਸ ਲੋਕਸ੍ਸ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾ ਹੋਤੀ’’ਤਿ 15? ‘‘ਅਚ੍ਛਿਦਂ ਭਗવਾ ਕਥਂ, ਅਚ੍ਛਿਦਂ ਸੁਗਤੋ ਕਥ’’ਨ੍ਤਿ!

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, udāyi, api nu kho vokiṇṇasukhadukkhaṃ paṭipadaṃ āgamma ekantasukhassa lokassa sacchikiriyā hotī’’ti 16? ‘‘Acchidaṃ bhagavā kathaṃ, acchidaṃ sugato katha’’nti!

    ‘‘ਕਿਂ ਪਨ ਤ੍વਂ, ਉਦਾਯਿ, વਦੇਸਿ – ‘ਅਚ੍ਛਿਦਂ ਭਗવਾ ਕਥਂ, ਅਚ੍ਛਿਦਂ ਸੁਗਤੋ ਕਥਂ’’’ਤਿ? ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਕੇ ਆਚਰਿਯਕੇ ਏવਂ ਹੋਤਿ – ‘ਅਤ੍ਥਿ ਏਕਨ੍ਤਸੁਖੋ ਲੋਕੋ, ਅਤ੍ਥਿ ਆਕਾਰવਤੀ ਪਟਿਪਦਾ ਏਕਨ੍ਤਸੁਖਸ੍ਸ ਲੋਕਸ੍ਸ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਯਾ’ਤਿ। ਤੇ ਮਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਤਾ ਸਕੇ ਆਚਰਿਯਕੇ ਸਮਨੁਯੁਞ੍ਜਿਯਮਾਨਾ ਸਮਨੁਗ੍ਗਾਹਿਯਮਾਨਾ ਸਮਨੁਭਾਸਿਯਮਾਨਾ ਰਿਤ੍ਤਾ ਤੁਚ੍ਛਾ ਅਪਰਦ੍ਧਾ’’ਤਿ 17

    ‘‘Kiṃ pana tvaṃ, udāyi, vadesi – ‘acchidaṃ bhagavā kathaṃ, acchidaṃ sugato kathaṃ’’’ti? ‘‘Amhākaṃ, bhante, sake ācariyake evaṃ hoti – ‘atthi ekantasukho loko, atthi ākāravatī paṭipadā ekantasukhassa lokassa sacchikiriyāyā’ti. Te mayaṃ, bhante, bhagavatā sake ācariyake samanuyuñjiyamānā samanuggāhiyamānā samanubhāsiyamānā rittā tucchā aparaddhā’’ti 18.

    ੨੭੫. ‘‘ਕਿਂ ਪਨ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਤ੍ਥਿ ਏਕਨ੍ਤਸੁਖੋ ਲੋਕੋ, ਅਤ੍ਥਿ ਆਕਾਰવਤੀ ਪਟਿਪਦਾ ਏਕਨ੍ਤਸੁਖਸ੍ਸ ਲੋਕਸ੍ਸ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਯਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਖੋ, ਉਦਾਯਿ, ਏਕਨ੍ਤਸੁਖੋ ਲੋਕੋ, ਅਤ੍ਥਿ ਆਕਾਰવਤੀ ਪਟਿਪਦਾ ਏਕਨ੍ਤਸੁਖਸ੍ਸ ਲੋਕਸ੍ਸ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਯਾ’’ਤਿ।

    275. ‘‘Kiṃ pana, bhante, atthi ekantasukho loko, atthi ākāravatī paṭipadā ekantasukhassa lokassa sacchikiriyāyā’’ti? ‘‘Atthi kho, udāyi, ekantasukho loko, atthi ākāravatī paṭipadā ekantasukhassa lokassa sacchikiriyāyā’’ti.

    ‘‘ਕਤਮਾ ਪਨ ਸਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਆਕਾਰવਤੀ ਪਟਿਪਦਾ ਏਕਨ੍ਤਸੁਖਸ੍ਸ ਲੋਕਸ੍ਸ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਯਾ’’ਤਿ? ‘‘ਇਧੁਦਾਯਿ, ਭਿਕ੍ਖੁ વਿવਿਚ੍ਚੇવ ਕਾਮੇਹਿ…ਪੇ॰… ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ; વਿਤਕ੍ਕવਿਚਾਰਾਨਂ વੂਪਸਮਾ… ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ; ਪੀਤਿਯਾ ਚ વਿਰਾਗਾ… ਤਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ – ਅਯਂ ਖੋ ਸਾ, ਉਦਾਯਿ, ਆਕਾਰવਤੀ ਪਟਿਪਦਾ ਏਕਨ੍ਤਸੁਖਸ੍ਸ ਲੋਕਸ੍ਸ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਯਾ’’ਤਿ।

    ‘‘Katamā pana sā, bhante, ākāravatī paṭipadā ekantasukhassa lokassa sacchikiriyāyā’’ti? ‘‘Idhudāyi, bhikkhu vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati; vitakkavicārānaṃ vūpasamā… dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati; pītiyā ca virāgā… tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati – ayaṃ kho sā, udāyi, ākāravatī paṭipadā ekantasukhassa lokassa sacchikiriyāyā’’ti.

    ‘‘ਨ 19 ਖੋ ਸਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਆਕਾਰવਤੀ ਪਟਿਪਦਾ ਏਕਨ੍ਤਸੁਖਸ੍ਸ ਲੋਕਸ੍ਸ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਯ, ਸਚ੍ਛਿਕਤੋ ਹਿਸ੍ਸ, ਭਨ੍ਤੇ, ਏਤ੍ਤਾવਤਾ ਏਕਨ੍ਤਸੁਖੋ ਲੋਕੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ। ‘‘ਨ ਖ੍વਾਸ੍ਸ, ਉਦਾਯਿ, ਏਤ੍ਤਾવਤਾ ਏਕਨ੍ਤਸੁਖੋ ਲੋਕੋ ਸਚ੍ਛਿਕਤੋ ਹੋਤਿ; ਆਕਾਰવਤੀਤ੍વੇવ ਸਾ ਪਟਿਪਦਾ ਏਕਨ੍ਤਸੁਖਸ੍ਸ ਲੋਕਸ੍ਸ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਯਾ’’ਤਿ।

    ‘‘Na 20 kho sā, bhante, ākāravatī paṭipadā ekantasukhassa lokassa sacchikiriyāya, sacchikato hissa, bhante, ettāvatā ekantasukho loko hotī’’ti. ‘‘Na khvāssa, udāyi, ettāvatā ekantasukho loko sacchikato hoti; ākāravatītveva sā paṭipadā ekantasukhassa lokassa sacchikiriyāyā’’ti.

    ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ, ਸਕੁਲੁਦਾਯਿਸ੍ਸ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਸ੍ਸ ਪਰਿਸਾ ਉਨ੍ਨਾਦਿਨੀ ਉਚ੍ਚਾਸਦ੍ਦਮਹਾਸਦ੍ਦਾ ਅਹੋਸਿ – ‘‘ਏਤ੍ਥ ਮਯਂ ਅਨਸ੍ਸਾਮ ਸਾਚਰਿਯਕਾ, ਏਤ੍ਥ ਮਯਂ ਅਨਸ੍ਸਾਮ 21 ਸਾਚਰਿਯਕਾ! ਨ ਮਯਂ ਇਤੋ ਭਿਯ੍ਯੋ ਉਤ੍ਤਰਿਤਰਂ ਪਜਾਨਾਮਾ’’ਤਿ।

    Evaṃ vutte, sakuludāyissa paribbājakassa parisā unnādinī uccāsaddamahāsaddā ahosi – ‘‘ettha mayaṃ anassāma sācariyakā, ettha mayaṃ anassāma 22 sācariyakā! Na mayaṃ ito bhiyyo uttaritaraṃ pajānāmā’’ti.

    ਅਥ ਖੋ ਸਕੁਲੁਦਾਯੀ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ ਤੇ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੇ ਅਪ੍ਪਸਦ੍ਦੇ ਕਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਕਿਤ੍ਤਾવਤਾ ਪਨਾਸ੍ਸ, ਭਨ੍ਤੇ, ਏਕਨ੍ਤਸੁਖੋ ਲੋਕੋ ਸਚ੍ਛਿਕਤੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਇਧੁਦਾਯਿ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸੁਖਸ੍ਸ ਚ ਪਹਾਨਾ…ਪੇ॰… ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਝਾਨਂ… ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ। ਯਾ ਤਾ ਦੇવਤਾ ਏਕਨ੍ਤਸੁਖਂ ਲੋਕਂ ਉਪਪਨ੍ਨਾ ਤਾਹਿ ਦੇવਤਾਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਨ੍ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਸਲ੍ਲਪਤਿ ਸਾਕਚ੍ਛਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਤਿ। ਏਤ੍ਤਾવਤਾ ਖ੍વਾਸ੍ਸ, ਉਦਾਯਿ, ਏਕਨ੍ਤਸੁਖੋ ਲੋਕੋ ਸਚ੍ਛਿਕਤੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ।

    Atha kho sakuludāyī paribbājako te paribbājake appasadde katvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘kittāvatā panāssa, bhante, ekantasukho loko sacchikato hotī’’ti? ‘‘Idhudāyi, bhikkhu sukhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ… upasampajja viharati. Yā tā devatā ekantasukhaṃ lokaṃ upapannā tāhi devatāhi saddhiṃ santiṭṭhati sallapati sākacchaṃ samāpajjati. Ettāvatā khvāssa, udāyi, ekantasukho loko sacchikato hotī’’ti.

    ੨੭੬. ‘‘ਏਤਸ੍ਸ ਨੂਨ, ਭਨ੍ਤੇ, ਏਕਨ੍ਤਸੁਖਸ੍ਸ ਲੋਕਸ੍ਸ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਹੇਤੁ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗવਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਰਨ੍ਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਨ ਖੋ, ਉਦਾਯਿ, ਏਕਨ੍ਤਸੁਖਸ੍ਸ ਲੋਕਸ੍ਸ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਹੇਤੁ ਭਿਕ੍ਖੂ ਮਯਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਰਨ੍ਤਿ। ਅਤ੍ਥਿ ਖੋ, ਉਦਾਯਿ , ਅਞ੍ਞੇવ ਧਮ੍ਮਾ ਉਤ੍ਤਰਿਤਰਾ ਚ ਪਣੀਤਤਰਾ ਚ ਯੇਸਂ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਹੇਤੁ ਭਿਕ੍ਖੂ ਮਯਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਰਨ੍ਤੀ’’ਤਿ।

    276. ‘‘Etassa nūna, bhante, ekantasukhassa lokassa sacchikiriyāhetu bhikkhū bhagavati brahmacariyaṃ carantī’’ti? ‘‘Na kho, udāyi, ekantasukhassa lokassa sacchikiriyāhetu bhikkhū mayi brahmacariyaṃ caranti. Atthi kho, udāyi , aññeva dhammā uttaritarā ca paṇītatarā ca yesaṃ sacchikiriyāhetu bhikkhū mayi brahmacariyaṃ carantī’’ti.

    ‘‘ਕਤਮੇ ਪਨ ਤੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਧਮ੍ਮਾ ਉਤ੍ਤਰਿਤਰਾ ਚ ਪਣੀਤਤਰਾ ਚ ਯੇਸਂ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਹੇਤੁ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗવਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਰਨ੍ਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਇਧੁਦਾਯਿ, ਤਥਾਗਤੋ ਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਅਰਹਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ વਿਜ੍ਜਾਚਰਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਸੁਗਤੋ ਲੋਕવਿਦੂ ਅਨੁਤ੍ਤਰੋ ਪੁਰਿਸਦਮ੍ਮਸਾਰਥਿ ਸਤ੍ਥਾ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗવਾ…ਪੇ॰… ਸੋ ਇਮੇ ਪਞ੍ਚ ਨੀવਰਣੇ ਪਹਾਯ ਚੇਤਸੋ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇ ਪਞ੍ਞਾਯ ਦੁਬ੍ਬਲੀਕਰਣੇ વਿવਿਚ੍ਚੇવ ਕਾਮੇਹਿ…ਪੇ॰… ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ। ਅਯਮ੍ਪਿ ਖੋ, ਉਦਾਯਿ, ਧਮ੍ਮੋ ਉਤ੍ਤਰਿਤਰੋ ਚ ਪਣੀਤਤਰੋ ਚ ਯਸ੍ਸ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਹੇਤੁ ਭਿਕ੍ਖੂ ਮਯਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਰਨ੍ਤਿ’’।

    ‘‘Katame pana te, bhante, dhammā uttaritarā ca paṇītatarā ca yesaṃ sacchikiriyāhetu bhikkhū bhagavati brahmacariyaṃ carantī’’ti? ‘‘Idhudāyi, tathāgato loke uppajjati arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā…pe… so ime pañca nīvaraṇe pahāya cetaso upakkilese paññāya dubbalīkaraṇe vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Ayampi kho, udāyi, dhammo uttaritaro ca paṇītataro ca yassa sacchikiriyāhetu bhikkhū mayi brahmacariyaṃ caranti’’.

    ‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਉਦਾਯਿ, ਭਿਕ੍ਖੁ વਿਤਕ੍ਕવਿਚਾਰਾਨਂ વੂਪਸਮਾ…ਪੇ॰… ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਂ… ਤਤਿਯਂ ਝਾਨਂ… ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ। ਅਯਮ੍ਪਿ ਖੋ, ਉਦਾਯਿ, ਧਮ੍ਮੋ ਉਤ੍ਤਰਿਤਰੋ ਚ ਪਣੀਤਤਰੋ ਚ ਯਸ੍ਸ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਹੇਤੁ ਭਿਕ੍ਖੂ ਮਯਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਰਨ੍ਤਿ।

    ‘‘Puna caparaṃ, udāyi, bhikkhu vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ… tatiyaṃ jhānaṃ… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Ayampi kho, udāyi, dhammo uttaritaro ca paṇītataro ca yassa sacchikiriyāhetu bhikkhū mayi brahmacariyaṃ caranti.

    ‘‘ਸੋ ਏવਂ ਸਮਾਹਿਤੇ ਚਿਤ੍ਤੇ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੇ ਪਰਿਯੋਦਾਤੇ ਅਨਙ੍ਗਣੇ વਿਗਤੂਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇ ਮੁਦੁਭੂਤੇ ਕਮ੍ਮਨਿਯੇ ਠਿਤੇ ਆਨੇਞ੍ਜਪ੍ਪਤ੍ਤੇ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿવਾਸਾਨੁਸ੍ਸਤਿਞਾਣਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਭਿਨਿਨ੍ਨਾਮੇਤਿ। ਸੋ ਅਨੇਕવਿਹਿਤਂ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿવਾਸਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਤਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਏਕਮ੍ਪਿ ਜਾਤਿਂ ਦ੍વੇਪਿ ਜਾਤਿਯੋ…ਪੇ॰… ਇਤਿ ਸਾਕਾਰਂ ਸਉਦ੍ਦੇਸਂ ਅਨੇਕવਿਹਿਤਂ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿવਾਸਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਤਿ। ਅਯਮ੍ਪਿ ਖੋ, ਉਦਾਯਿ, ਧਮ੍ਮੋ ਉਤ੍ਤਰਿਤਰੋ ਚ ਪਣੀਤਤਰੋ ਚ ਯਸ੍ਸ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਹੇਤੁ ਭਿਕ੍ਖੂ ਮਯਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਰਨ੍ਤਿ।

    ‘‘So evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte pubbenivāsānussatiñāṇāya cittaṃ abhininnāmeti. So anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati, seyyathidaṃ – ekampi jātiṃ dvepi jātiyo…pe… iti sākāraṃ sauddesaṃ anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati. Ayampi kho, udāyi, dhammo uttaritaro ca paṇītataro ca yassa sacchikiriyāhetu bhikkhū mayi brahmacariyaṃ caranti.

    ‘‘ਸੋ ਏવਂ ਸਮਾਹਿਤੇ ਚਿਤ੍ਤੇ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੇ ਪਰਿਯੋਦਾਤੇ ਅਨਙ੍ਗਣੇ વਿਗਤੂਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇ ਮੁਦੁਭੂਤੇ ਕਮ੍ਮਨਿਯੇ ਠਿਤੇ ਆਨੇਞ੍ਜਪ੍ਪਤ੍ਤੇ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਚੁਤੂਪਪਾਤਞਾਣਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਭਿਨਿਨ੍ਨਾਮੇਤਿ। ਸੋ ਦਿਬ੍ਬੇਨ ਚਕ੍ਖੁਨਾ વਿਸੁਦ੍ਧੇਨ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਮਾਨੁਸਕੇਨ ਸਤ੍ਤੇ ਪਸ੍ਸਤਿ ਚવਮਾਨੇ ਉਪਪਜ੍ਜਮਾਨੇ ਹੀਨੇ ਪਣੀਤੇ ਸੁવਣ੍ਣੇ ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣੇ ਸੁਗਤੇ ਦੁਗ੍ਗਤੇ…ਪੇ॰… ਯਥਾਕਮ੍ਮੂਪਗੇ ਸਤ੍ਤੇ ਪਜਾਨਾਤਿ। ਅਯਮ੍ਪਿ ਖੋ, ਉਦਾਯਿ, ਧਮ੍ਮੋ ਉਤ੍ਤਰਿਤਰੋ ਚ ਪਣੀਤਤਰੋ ਚ ਯਸ੍ਸ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਹੇਤੁ ਭਿਕ੍ਖੂ ਮਯਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਰਨ੍ਤਿ।

    ‘‘So evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte sattānaṃ cutūpapātañāṇāya cittaṃ abhininnāmeti. So dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passati cavamāne upapajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe sugate duggate…pe… yathākammūpage satte pajānāti. Ayampi kho, udāyi, dhammo uttaritaro ca paṇītataro ca yassa sacchikiriyāhetu bhikkhū mayi brahmacariyaṃ caranti.

    ‘‘ਸੋ ਏવਂ ਸਮਾਹਿਤੇ ਚਿਤ੍ਤੇ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੇ ਪਰਿਯੋਦਾਤੇ ਅਨਙ੍ਗਣੇ વਿਗਤੂਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇ ਮੁਦੁਭੂਤੇ ਕਮ੍ਮਨਿਯੇ ਠਿਤੇ ਆਨੇਞ੍ਜਪ੍ਪਤ੍ਤੇ ਆਸવਾਨਂ ਖਯਞਾਣਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਭਿਨਿਨ੍ਨਾਮੇਤਿ । ਸੋ ‘ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖ’ਨ੍ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਸਮੁਦਯੋ’ਤਿ…ਪੇ॰… ‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧੋ’ਤਿ… ‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾ’ਤਿ… ‘ਇਮੇ ਆਸવਾ’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ‘ਅਯਂ ਆਸવਸਮੁਦਯੋ’ਤਿ… ‘ਅਯਂ ਆਸવਨਿਰੋਧੋ’ਤਿ… ‘ਅਯਂ ਆਸવਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾ’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਏવਂ ਜਾਨਤੋ ਏવਂ ਪਸ੍ਸਤੋ ਕਾਮਾਸવਾਪਿ ਚਿਤ੍ਤਂ વਿਮੁਚ੍ਚਤਿ, ਭવਾਸવਾਪਿ ਚਿਤ੍ਤਂ વਿਮੁਚ੍ਚਤਿ, ਅવਿਜ੍ਜਾਸવਾਪਿ ਚਿਤ੍ਤਂ વਿਮੁਚ੍ਚਤਿ। વਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਮਿਂ વਿਮੁਤ੍ਤਮਿਤਿ ਞਾਣਂ ਹੋਤਿ। ‘ਖੀਣਾ ਜਾਤਿ, વੁਸਿਤਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ, ਕਤਂ ਕਰਣੀਯਂ, ਨਾਪਰਂ ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਾਯਾ’ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ। ਅਯਮ੍ਪਿ ਖੋ, ਉਦਾਯਿ, ਧਮ੍ਮੋ ਉਤ੍ਤਰਿਤਰੋ ਚ ਪਣੀਤਤਰੋ ਚ ਯਸ੍ਸ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਹੇਤੁ ਭਿਕ੍ਖੂ ਮਯਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਰਨ੍ਤਿ। ਇਮੇ ਖੋ, ਉਦਾਯਿ, ਧਮ੍ਮਾ ਉਤ੍ਤਰਿਤਰਾ ਚ ਪਣੀਤਤਰਾ ਚ ਯੇਸਂ ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਹੇਤੁ ਭਿਕ੍ਖੂ ਮਯਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਰਨ੍ਤੀ’’ਤਿ।

    ‘‘So evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte āsavānaṃ khayañāṇāya cittaṃ abhininnāmeti . So ‘idaṃ dukkha’nti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘ayaṃ dukkhasamudayo’ti…pe… ‘ayaṃ dukkhanirodho’ti… ‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’ti… ‘ime āsavā’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘ayaṃ āsavasamudayo’ti… ‘ayaṃ āsavanirodho’ti… ‘ayaṃ āsavanirodhagāminī paṭipadā’ti yathābhūtaṃ pajānāti. Tassa evaṃ jānato evaṃ passato kāmāsavāpi cittaṃ vimuccati, bhavāsavāpi cittaṃ vimuccati, avijjāsavāpi cittaṃ vimuccati. Vimuttasmiṃ vimuttamiti ñāṇaṃ hoti. ‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti pajānāti. Ayampi kho, udāyi, dhammo uttaritaro ca paṇītataro ca yassa sacchikiriyāhetu bhikkhū mayi brahmacariyaṃ caranti. Ime kho, udāyi, dhammā uttaritarā ca paṇītatarā ca yesaṃ sacchikiriyāhetu bhikkhū mayi brahmacariyaṃ carantī’’ti.

    ੨੭੭. ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ, ਸਕੁਲੁਦਾਯੀ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ , ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ! ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਨਿਕ੍ਕੁਜ੍ਜਿਤਂ વਾ ਉਕ੍ਕੁਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਂ વਾ વਿવਰੇਯ੍ਯ, ਮੂਲ਼੍ਹਸ੍ਸ વਾ ਮਗ੍ਗਂ ਆਚਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਅਨ੍ਧਕਾਰੇ વਾ ਤੇਲਪਜ੍ਜੋਤਂ ਧਾਰੇਯ੍ਯ – ‘ਚਕ੍ਖੁਮਨ੍ਤੋ ਰੂਪਾਨਿ ਦਕ੍ਖਨ੍ਤੀ’ਤਿ; ਏવਮੇવਂ ਭਗવਤਾ ਅਨੇਕਪਰਿਯਾਯੇਨ ਧਮ੍ਮੋ ਪਕਾਸਿਤੋ। ਏਸਾਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਨ੍ਤਂ ਸਰਣਂ ਗਚ੍ਛਾਮਿ ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਞ੍ਚ। ਲਭੇਯ੍ਯਾਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ, ਲਭੇਯ੍ਯਂ ਉਪਸਮ੍ਪਦ’’ਨ੍ਤਿ।

    277. Evaṃ vutte, sakuludāyī paribbājako bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘abhikkantaṃ, bhante , abhikkantaṃ, bhante! Seyyathāpi, bhante, nikkujjitaṃ vā ukkujjeyya, paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya, andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya – ‘cakkhumanto rūpāni dakkhantī’ti; evamevaṃ bhagavatā anekapariyāyena dhammo pakāsito. Esāhaṃ, bhante, bhagavantaṃ saraṇaṃ gacchāmi dhammañca bhikkhusaṅghañca. Labheyyāhaṃ, bhante, bhagavato santike pabbajjaṃ, labheyyaṃ upasampada’’nti.

    ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ, ਸਕੁਲੁਦਾਯਿਸ੍ਸ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਸ੍ਸ ਪਰਿਸਾ ਸਕੁਲੁਦਾਯਿਂ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਂ ਏਤਦવੋਚੁਂ – ‘‘ਮਾ ਭવਂ, ਉਦਾਯਿ, ਸਮਣੇ ਗੋਤਮੇ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਰਿ; ਮਾ ਭવਂ, ਉਦਾਯਿ, ਆਚਰਿਯੋ ਹੁਤ੍વਾ ਅਨ੍ਤੇવਾਸੀવਾਸਂ વਸਿ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ ਉਦਕਮਣਿਕੋ 23 ਹੁਤ੍વਾ ਉਦਞ੍ਚਨਿਕੋ 24 ਅਸ੍ਸ, ਏવਂ ਸਮ੍ਪਦਮਿਦਂ 25 ਭੋਤੋ ਉਦਾਯਿਸ੍ਸ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ। ਮਾ ਭવਂ, ਉਦਾਯਿ, ਸਮਣੇ ਗੋਤਮੇ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਰਿ; ਮਾ ਭવਂ, ਉਦਾਯਿ, ਆਚਰਿਯੋ ਹੁਤ੍વਾ ਅਨ੍ਤੇવਾਸੀવਾਸਂ વਸੀ’’ਤਿ। ਇਤਿ ਹਿਦਂ ਸਕੁਲੁਦਾਯਿਸ੍ਸ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਸ੍ਸ ਪਰਿਸਾ ਸਕੁਲੁਦਾਯਿਂ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਂ ਅਨ੍ਤਰਾਯਮਕਾਸਿ ਭਗવਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯੇਤਿ।

    Evaṃ vutte, sakuludāyissa paribbājakassa parisā sakuludāyiṃ paribbājakaṃ etadavocuṃ – ‘‘mā bhavaṃ, udāyi, samaṇe gotame brahmacariyaṃ cari; mā bhavaṃ, udāyi, ācariyo hutvā antevāsīvāsaṃ vasi. Seyyathāpi nāma udakamaṇiko 26 hutvā udañcaniko 27 assa, evaṃ sampadamidaṃ 28 bhoto udāyissa bhavissati. Mā bhavaṃ, udāyi, samaṇe gotame brahmacariyaṃ cari; mā bhavaṃ, udāyi, ācariyo hutvā antevāsīvāsaṃ vasī’’ti. Iti hidaṃ sakuludāyissa paribbājakassa parisā sakuludāyiṃ paribbājakaṃ antarāyamakāsi bhagavati brahmacariyeti.

    ਚੂਲ਼ਸਕੁਲੁਦਾਯਿਸੁਤ੍ਤਂ ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ ਨવਮਂ।

    Cūḷasakuludāyisuttaṃ niṭṭhitaṃ navamaṃ.







    Footnotes:
    1. ਤਂ ਨੋ (ਸੀ॰ ਸ੍ਯਾ॰ ਕਂ॰ ਪੀ॰)
    2. ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੀ (ਸ੍ਯਾ॰ ਕਂ॰ ਕ॰)
    3. taṃ no (sī. syā. kaṃ. pī.)
    4. olokentī (syā. kaṃ. ka.)
    5. ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਮਯਾ (?)
    6. paccupaṭṭhita’’nti mayā (?)
    7. ਸੋ (ਸੀ॰ ਪੀ॰)
    8. so (sī. pī.)
    9. ਅਭਿਦੇ (ਕ॰ ਸੀ॰), ਅਭਿਦੋਸਂ (ਕ॰) ਅਭਿਦੋਤਿ ਅਭਿਸਦ੍ਦੇਨ ਸਮਾਨਤ੍ਥਨਿਪਾਤਪਦਂ (ਛਕ੍ਕਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਟੀਕਾ ਮਹਾવਗ੍ਗ ਅਟ੍ਠਮਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ)
    10. abhide (ka. sī.), abhidosaṃ (ka.) abhidoti abhisaddena samānatthanipātapadaṃ (chakkaṅguttaraṭīkā mahāvagga aṭṭhamasuttavaṇṇanā)
    11. ਹੀਨਤਰੋ (ਸੀ॰ ਪੀ॰)
    12. ਅਚ੍ਛਿਰ (ਕ॰), ਅਚ੍ਛਿਦ (?)
    13. hīnataro (sī. pī.)
    14. acchira (ka.), acchida (?)
    15. ਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਯਾਤਿ (ਕ॰)
    16. sacchikiriyāyāti (ka.)
    17. ਅਪਰਦ੍ਧਾ (ਸੀ॰), ਅਪਰਦ੍ਧਾਪਿ (ਸ੍ਯਾ॰ ਕਂ॰ ਪੀ॰)
    18. aparaddhā (sī.), aparaddhāpi (syā. kaṃ. pī.)
    19. ਕਿਂ ਨੁ (ਸ੍ਯਾ॰ ਕਂ॰ ਕ॰)
    20. kiṃ nu (syā. kaṃ. ka.)
    21. ਪਨਸ੍ਸਾਮ (ਸੀ॰)
    22. panassāma (sī.)
    23. ਮਣਿਕੋ (ਸੀ॰ ਪੀ॰ ਕ॰)
    24. ਉਦ੍ਦੇਕਨਿਕੋ (ਸੀ॰ ਸ੍ਯਾ॰ ਕਂ॰ ਪੀ॰)
    25. ਏવਂ ਸਮ੍ਪਦਮੇਤਂ (ਸੀ॰ ਪੀ॰)
    26. maṇiko (sī. pī. ka.)
    27. uddekaniko (sī. syā. kaṃ. pī.)
    28. evaṃ sampadametaṃ (sī. pī.)



    Related texts:



    ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ੯. ਚੂਲ਼ਸਕੁਲੁਦਾਯਿਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 9. Cūḷasakuludāyisuttavaṇṇanā

    ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ੯. ਚੂਲ਼ਸਕੁਲੁਦਾਯਿਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 9. Cūḷasakuludāyisuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact