| Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Majjhima Nikāya, English translation |
Show IAST transliterationමජ්ඣිම නිකාය 30
The Middle-Length Suttas Collection 30
චූළසාරෝපමසුත්ත
The Shorter Simile of the Heartwood
ඒවං මේ සුතං—ඒකං සමයං භගවා සාවත්ථියං විහරති ජේතවනේ අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමේ.
So I have heard. At one time the Buddha was staying near Sāvatthī in Jeta’s Grove, Anāthapiṇḍika’s monastery.
අථ ඛෝ පිඞ්ගලකෝච්ඡෝ බ්‍රාහ්මණෝ යේන භගවා තේනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා භගවතා සද්ධිං සම්මෝදි. සම්මෝදනීයං කථං සාරණීයං වීතිසාරේත්වා ඒකමන්තං නිසීදි. ඒකමන්තං නිසින්නෝ ඛෝ පිඞ්ගලකෝච්ඡෝ බ්‍රාහ්මණෝ භගවන්තං ඒතදවෝච:
Then the brahmin Piṅgalakoccha went up to the Buddha, and exchanged greetings with him. When the greetings and polite conversation were over, he sat down to one side and said to the Buddha:
“යේමේ, භෝ ගෝතම, සමණබ්‍රාහ්මණා සඞ්ඝිනෝ ගණිනෝ ගණාචරියා ඤාතා යසස්සිනෝ තිත්ථකරා සාධුසම්මතා, බහුජනස්ස, සේය්‍යථිදං—පූරණෝ කස්සපෝ, මක්ඛලි ගෝසාලෝ, අජිතෝ කේසකම්බලෝ, පකුධෝ කච්චායනෝ, සඤ්චයෝ බේලට්ඨපුත්තෝ, නිගණ්ඨෝ නාටපුත්තෝ, සබ්බේතේ සකාය පටිඤ්ඤාය අබ්භඤ්ඤංසු සබ්බේව නාබ්භඤ්ඤංසු, උදාහු ඒකච්චේ අබ්භඤ්ඤංසු ඒකච්චේ නාබ්භඤ්ඤංසූ”ති?
“Master Gotama, there are those ascetics and brahmins who lead an order and a community, and teach a community. They’re well-known and famous religious founders, deemed holy by many people. Namely: Pūraṇa Kassapa, the bamboo-staffed ascetic Gosāla, Ajita of the hair blanket, Pakudha Kaccāyana, Sañjaya Belaṭṭhiputta, and the Jain ascetic of the Ñātika clan. According to their own claims, did all of them have direct knowledge, or none of them, or only some?”
“අලං, බ්‍රාහ්මණ, තිට්ඨතේතං—සබ්බේතේ සකාය පටිඤ්ඤාය අබ්භඤ්ඤංසු සබ්බේව නාබ්භඤ්ඤංසු, උදාහු ඒකච්චේ අබ්භඤ්ඤංසු ඒකච්චේ නාබ්භඤ්ඤංසූති. ධම්මං තේ, බ්‍රාහ්මණ, දේසේස්සාමි, තං සුණාහි, සාධුකං මනසි කරෝහි, භාසිස්සාමී”ති.
“Enough, brahmin, let this be: ‘According to their own claims, did all of them have direct knowledge, or none of them, or only some?’ I will teach you the Dhamma. Listen and apply your mind well, I will speak.”
“ඒවං, භෝ”ති ඛෝ පිඞ්ගලකෝච්ඡෝ බ්‍රාහ්මණෝ භගවතෝ පච්චස්සෝසි. භගවා ඒතදවෝච:
“Yes sir,” Piṅgalakoccha replied. The Buddha said this:
“සේය්‍යථාපි, බ්‍රාහ්මණ, පුරිසෝ සාරත්ථිකෝ සාරගවේසී සාරපරියේසනං චරමානෝ මහතෝ රුක්ඛස්ස තිට්ඨතෝ සාරවතෝ අතික්කම්මේව සාරං අතික්කම්ම ඵේග්ගුං අතික්කම්ම තචං අතික්කම්ම පපටිකං, සාඛාපලාසං ඡේත්වා ආදාය පක්කමේය්‍ය ‘සාරන්(අ)ති මඤ්ඤමානෝ. තමේනං චක්ඛුමා පුරිසෝ දිස්වා ඒවං වදේය්‍ය: ‘න වතායං භවං පුරිසෝ අඤ්ඤාසි සාරං, න අඤ්ඤාසි ඵේග්ගුං, න අඤ්ඤාසි තචං, න අඤ්ඤාසි පපටිකං, න අඤ්ඤාසි සාඛාපලාසං. තථා හයං භවං පුරිසෝ සාරත්ථිකෝ සාරගවේසී සාරපරියේසනං චරමානෝ මහතෝ රුක්ඛස්ස තිට්ඨතෝ සාරවතෝ අතික්කම්මේව සාරං අතික්කම්ම ඵේග්ගුං අතික්කම්ම තචං අතික්කම්ම පපටිකං, සාඛාපලාසං ඡේත්වා ආදාය පක්කන්තෝ “සාරන්”ති මඤ්ඤමානෝ. යඤ්චස්ස සාරේන සාරකරණීයං තඤ්චස්ස අත්ථං නානුභවිස්සතී(අ)ති.
“Suppose there was a person in need of heartwood. And while wandering in search of heartwood he’d come across a large tree standing with heartwood. But, passing over the heartwood, softwood, bark, and shoots, he’d cut off the branches and leaves and depart imagining they were heartwood. If a person with clear eyes saw him they’d say: ‘This gentleman doesn’t know what heartwood, softwood, bark, shoots, or branches and leaves are. That’s why he passed them over, cut off the branches and leaves, and departed imagining they were heartwood. Whatever he needs to make from heartwood, he won’t succeed.’
සේය්‍යථාපි වා පන, බ්‍රාහ්මණ, පුරිසෝ සාරත්ථිකෝ සාරගවේසී සාරපරියේසනං චරමානෝ මහතෝ රුක්ඛස්ස තිට්ඨතෝ සාරවතෝ අතික්කම්මේව සාරං අතික්කම්ම ඵේග්ගුං අතික්කම්ම තචං, පපටිකං ඡේත්වා ආදාය පක්කමේය්‍ය ‘සාරන්(අ)ති මඤ්ඤමානෝ. තමේනං චක්ඛුමා පුරිසෝ දිස්වා ඒවං වදේය්‍ය: ‘න වතායං භවං පුරිසෝ අඤ්ඤාසි සාරං, න අඤ්ඤාසි ඵේග්ගුං, න අඤ්ඤාසි තචං, න අඤ්ඤාසි පපටිකං, න අඤ්ඤාසි සාඛාපලාසං. තථා හයං භවං පුරිසෝ සාරත්ථිකෝ සාරගවේසී සාරපරියේසනං චරමානෝ මහතෝ රුක්ඛස්ස තිට්ඨතෝ සාරවතෝ අතික්කම්මේව සාරං අතික්කම්ම ඵේග්ගුං අතික්කම්ම තචං පපටිකං ඡේත්වා ආදාය පක්කන්තෝ “සාරන්”ති මඤ්ඤමානෝ. යඤ්චස්ස සාරේන සාරකරණීයං තඤ්චස්ස අත්ථං නානුභවිස්සතී(අ)ති.
Suppose there was another person in need of heartwood … he’d cut off the shoots and depart imagining they were heartwood …
සේය්‍යථාපි වා පන, බ්‍රාහ්මණ, පුරිසෝ සාරත්ථිකෝ සාරගවේසී සාරපරියේසනං චරමානෝ මහතෝ රුක්ඛස්ස තිට්ඨතෝ සාරවතෝ අතික්කම්මේව සාරං අතික්කම්ම ඵේග්ගුං, තචං ඡේත්වා ආදාය පක්කමේය්‍ය ‘සාරන්(අ)ති මඤ්ඤමානෝ. තමේනං චක්ඛුමා පුරිසෝ දිස්වා ඒවං වදේය්‍ය: ‘න වතායං භවං පුරිසෝ අඤ්ඤාසි සාරං, න අඤ්ඤාසි ඵේග්ගුං, න අඤ්ඤාසි තචං, න අඤ්ඤාසි පපටිකං, න අඤ්ඤාසි සාඛාපලාසං. තථා හයං භවං පුරිසෝ සාරත්ථිකෝ සාරගවේසී සාරපරියේසනං චරමානෝ මහතෝ රුක්ඛස්ස තිට්ඨතෝ සාරවතෝ අතික්කම්මේව සාරං අතික්කම්ම ඵේග්ගුං, තචං ඡේත්වා ආදාය පක්කන්තෝ “සාරන්”ති මඤ්ඤමානෝ. යඤ්චස්ස සාරේන සාරකරණීයං තඤ්චස්ස අත්ථං නානුභවිස්සතී(අ)ති.
Suppose there was another person in need of heartwood … he’d cut off the bark and depart imagining it was heartwood …
සේය්‍යථාපි වා පන, බ්‍රාහ්මණ, පුරිසෝ සාරත්ථිකෝ සාරගවේසී සාරපරියේසනං චරමානෝ මහතෝ රුක්ඛස්ස තිට්ඨතෝ සාරවතෝ අතික්කම්මේව සාරං, ඵේග්ගුං ඡේත්වා ආදාය පක්කමේය්‍ය ‘සාරන්(අ)ති මඤ්ඤමානෝ. තමේනං චක්ඛුමා පුරිසෝ දිස්වා ඒවං වදේය්‍ය: ‘න වතායං භවං පුරිසෝ අඤ්ඤාසි සාරං, න අඤ්ඤාසි ඵේග්ගුං, න අඤ්ඤාසි තචං, න අඤ්ඤාසි පපටිකං, න අඤ්ඤාසි සාඛාපලාසං. තථා හයං භවං පුරිසෝ සාරත්ථිකෝ සාරගවේසී සාරපරියේසනං චරමානෝ මහතෝ රුක්ඛස්ස තිට්ඨතෝ සාරවතෝ අතික්කම්මේව සාරං, ඵේග්ගුං ඡේත්වා ආදාය පක්කන්තෝ “සාරන්”ති මඤ්ඤමානෝ. යඤ්චස්ස සාරේන සාරකරණීයං තඤ්චස්ස අත්ථං නානුභවිස්සතී(අ)ති.
Suppose there was another person in need of heartwood … he’d cut out the softwood and depart imagining it was heartwood …
සේය්‍යථාපි වා පන, බ්‍රාහ්මණ, පුරිසෝ සාරත්ථිකෝ සාරගවේසී සාරපරියේසනං චරමානෝ මහතෝ රුක්ඛස්ස තිට්ඨතෝ සාරවතෝ සාරඤ්ඤේව ඡේත්වා ආදාය පක්කමේය්‍ය ‘සාරන්(අ)ති ජානමානෝ. තමේනං චක්ඛුමා පුරිසෝ දිස්වා ඒවං වදේය්‍ය: ‘අඤ්ඤාසි වතායං භවං පුරිසෝ සාරං, අඤ්ඤාසි ඵේග්ගුං, අඤ්ඤාසි තචං, අඤ්ඤාසි පපටිකං, අඤ්ඤාසි සාඛාපලාසං. තථා හයං භවං පුරිසෝ සාරත්ථිකෝ සාරගවේසී සාරපරියේසනං චරමානෝ මහතෝ රුක්ඛස්ස තිට්ඨතෝ සාරවතෝ සාරඤ්ඤේව ඡේත්වා ආදාය පක්කන්තෝ “සාරන්”ති ජානමානෝ. යඤ්චස්ස සාරේන සාරකරණීයං තඤ්චස්ස අත්ථං අනුභවිස්සතී(අ)ති.
Suppose there was another person in need of heartwood. And while wandering in search of heartwood he’d come across a large tree standing with heartwood. He’d cut out just the heartwood and depart knowing it was heartwood. If a person with clear eyes saw him they’d say: ‘This gentleman knows what heartwood, softwood, bark, shoots, or branches and leaves are. That’s why he cut out just the heartwood and departed knowing it was heartwood. Whatever he needs to make from heartwood, he will succeed.’
ඒවමේව ඛෝ, බ්‍රාහ්මණ, ඉධේකච්චෝ පුග්ගලෝ සද්ධා අගාරස්මා අනගාරියං පබ්බජිතෝ හෝති: ‘ඕතිණ්ණෝම්හි ජාතියා ජරාය මරණේන සෝකේහි පරිදේවේහි දුක්ඛේහි දෝමනස්සේහි උපායාසේහි, දුක්ඛෝතිණ්ණෝ දුක්ඛපරේතෝ, අප්පේව නාම ඉමස්ස කේවලස්ස දුක්ඛක්ඛන්ධස්ස අන්තකිරියා පඤ්ඤායේථා(අ)ති. සෝ ඒවං පබ්බජිතෝ සමානෝ ලාභසක්කාරසිලෝකං අභිනිබ්බත්තේති. සෝ තේන ලාභසක්කාරසිලෝකේන අත්තමනෝ හෝති පරිපුණ්ණසඞ්කප්පෝ. සෝ තේන ලාභසක්කාරසිලෝකේන අත්තානුක්කංසේති, පරං වම්භේති: ‘අහමස්මි ලාභසක්කාරසිලෝකවා, ඉමේ පනඤ්ඤේ භික්ඛූ අප්පඤ්ඤාතා අප්පේසක්ඛා(අ)ති. ලාභසක්කාරසිලෝකේන ච යේ අඤ්ඤේ ධම්මා උත්තරිතරා ච පණීතතරා ච තේසං ධම්මානං සච්ඡිකිරියාය න ඡන්දං ජනේති, න වායමති, ඕලීනවුත්තිකෝ ච හෝති සාථලිකෝ. සේය්‍යථාපි සෝ, බ්‍රාහ්මණ, පුරිසෝ සාරත්ථිකෝ සාරගවේසී සාරපරියේසනං චරමානෝ මහතෝ රුක්ඛස්ස තිට්ඨතෝ සාරවතෝ අතික්කම්මේව සාරං අතික්කම්ම ඵේග්ගුං අතික්කම්ම තචං අතික්කම්ම පපටිකං, සාඛාපලාසං ඡේත්වා ආදාය පක්කන්තෝ ‘සාරන්(අ)ති මඤ්ඤමානෝ. යඤ්චස්ස සාරේන සාරකරණීයං තඤ්චස්ස අත්ථං නානුභවිස්සති. තථූපමාහං, බ්‍රාහ්මණ, ඉමං පුග්ගලං වදාමි.
In the same way, take a certain person who goes forth from the lay life to homelessness, thinking: ‘I’m swamped by rebirth, old age, and death; by sorrow, lamentation, pain, sadness, and distress. I’m swamped by suffering, mired in suffering. Hopefully I can find an end to this entire mass of suffering.’ When they’ve gone forth they generate possessions, honor, and popularity. They’re happy with that, and they’ve got all they wished for. And they glorify themselves and put others down on account of that: ‘I’m the one with possessions, honor, and popularity. These other bhikkhus are obscure and insignificant.’ They become lazy and slack regarding their possessions, honor, and popularity, not generating enthusiasm or trying to realize those things that are better and finer. … They’re like the person who mistakes branches and leaves for heartwood, I say.
ඉධ පන, බ්‍රාහ්මණ, ඒකච්චෝ පුග්ගලෝ සද්ධා අගාරස්මා අනගාරියං පබ්බජිතෝ හෝති: ‘ඕතිණ්ණෝම්හි ජාතියා ජරාය මරණේන සෝකේහි පරිදේවේහි දුක්ඛේහි දෝමනස්සේහි උපායාසේහි, දුක්ඛෝතිණ්ණෝ දුක්ඛපරේතෝ, අප්පේව නාම ඉමස්ස කේවලස්ස දුක්ඛක්ඛන්ධස්ස අන්තකිරියා පඤ්ඤායේථා(අ)ති. සෝ ඒවං පබ්බජිතෝ සමානෝ ලාභසක්කාරසිලෝකං අභිනිබ්බත්තේති. සෝ තේන ලාභසක්කාරසිලෝකේන න අත්තමනෝ හෝති න පරිපුණ්ණසඞ්කප්පෝ. සෝ තේන ලාභසක්කාරසිලෝකේන න අත්තානුක්කංසේති, න පරං වම්භේති. ලාභසක්කාරසිලෝකේන ච යේ අඤ්ඤේ ධම්මා උත්තරිතරා ච පණීතතරා ච තේසං ධම්මානං සච්ඡිකිරියාය ඡන්දං ජනේති, වායමති, අනෝලීනවුත්තිකෝ ච හෝති අසාථලිකෝ. සෝ සීලසම්පදං ආරාධේති. සෝ තාය සීලසම්පදාය අත්තමනෝ හෝති, පරිපුණ්ණසඞ්කප්පෝ. සෝ තාය සීලසම්පදාය අත්තානුක්කංසේති, පරං වම්භේති: ‘අහමස්මි සීලවා කල්‍යාණධම්මෝ, ඉමේ පනඤ්ඤේ භික්ඛූ දුස්සීලා පාපධම්මා(අ)ති. සීලසම්පදාය ච යේ අඤ්ඤේ ධම්මා උත්තරිතරා ච පණීතතරා ච තේසං ධම්මානං සච්ඡිකිරියාය න ඡන්දං ජනේති, න වායමති, ඕලීනවුත්තිකෝ ච හෝති සාථලිකෝ. සේය්‍යථාපි සෝ, බ්‍රාහ්මණ, පුරිසෝ සාරත්ථිකෝ සාරගවේසී සාරපරියේසනං චරමානෝ මහතෝ රුක්ඛස්ස තිට්ඨතෝ සාරවතෝ අතික්කම්මේව සාරං අතික්කම්ම ඵේග්ගුං අතික්කම්ම තචං, පපටිකං ඡේත්වා ආදාය පක්කන්තෝ ‘සාරන්(අ)ති මඤ්ඤමානෝ. යඤ්චස්ස සාරේන සාරකරණීයං, තඤ්චස්ස අත්ථං නානුභවිස්සති. තථූපමාහං, බ්‍රාහ්මණ, ඉමං පුග්ගලං වදාමි.
Next, take a gentleman who has gone forth from the lay life to homelessness … They become lazy and slack regarding their accomplishment in ethics, not generating enthusiasm or trying to realize those things that are better and finer. … They’re like the person who mistakes shoots for heartwood, I say.
ඉධ පන, බ්‍රාහ්මණ, ඒකච්චෝ පුග්ගලෝ සද්ධා අගාරස්මා අනගාරියං පබ්බජිතෝ හෝති: ‘ඕතිණ්ණෝම්හි ජාතියා ජරාය මරණේන සෝකේහි පරිදේවේහි දුක්ඛේහි දෝමනස්සේහි උපායාසේහි, දුක්ඛෝතිණ්ණෝ දුක්ඛපරේතෝ, අප්පේව නාම ඉමස්ස කේවලස්ස දුක්ඛක්ඛන්ධස්ස අන්තකිරියා පඤ්ඤායේථා(අ)ති. සෝ ඒවං පබ්බජිතෝ සමානෝ ලාභසක්කාරසිලෝකං අභිනිබ්බත්තේති. සෝ තේන ලාභසක්කාරසිලෝකේන න අත්තමනෝ හෝති, න පරිපුණ්ණසඞ්කප්පෝ. සෝ තේන ලාභසක්කාරසිලෝකේන න අත්තානුක්කංසේති, න පරං වම්භේති. ලාභසක්කාරසිලෝකේන ච යේ අඤ්ඤේ ධම්මා උත්තරිතරා ච පණීතතරා ච තේසං ධම්මානං සච්ඡිකිරියාය ඡන්දං ජනේති, වායමති, අනෝලීනවුත්තිකෝ ච හෝති අසාථලිකෝ. සෝ සීලසම්පදං ආරාධේති. සෝ තාය සීලසම්පදාය අත්තමනෝ හෝති නෝ ච ඛෝ පරිපුණ්ණසඞ්කප්පෝ. සෝ තාය සීලසම්පදාය න අත්තානුක්කංසේති, න පරං වම්භේති. සීලසම්පදාය ච යේ අඤ්ඤේ ධම්මා උත්තරිතරා ච පණීතතරා ච තේසං ධම්මානං සච්ඡිකිරියාය ඡන්දං ජනේති, වායමති, අනෝලීනවුත්තිකෝ ච හෝති අසාථලිකෝ. සෝ සමාධිසම්පදං ආරාධේති. සෝ තාය සමාධිසම්පදාය අත්තමනෝ හෝති, පරිපුණ්ණසඞ්කප්පෝ. සෝ තාය සමාධිසම්පදාය අත්තානුක්කංසේති, පරං වම්භේති: ‘අහමස්මි සමාහිතෝ ඒකග්ගචිත්තෝ, ඉමේ පනඤ්ඤේ භික්ඛූ අසමාහිතා විබ්භන්තචිත්තා(අ)ති. සමාධිසම්පදාය ච යේ අඤ්ඤේ ධම්මා උත්තරිතරා ච පණීතතරා ච, තේසං ධම්මානං සච්ඡිකිරියාය න ඡන්දං ජනේති, න වායමති, ඕලීනවුත්තිකෝ ච හෝති සාථලිකෝ. සේය්‍යථාපි සෝ, බ්‍රාහ්මණ, පුරිසෝ සාරත්ථිකෝ සාරගවේසී සාරපරියේසනං චරමානෝ මහතෝ රුක්ඛස්ස තිට්ඨතෝ සාරවතෝ අතික්කම්මේව සාරං අතික්කම්ම ඵේග්ගුං, තචං ඡේත්වා ආදාය පක්කන්තෝ ‘සාරන්(අ)ති මඤ්ඤමානෝ. යඤ්චස්ස සාරේන සාරකරණීයං තඤ්චස්ස අත්ථං නානුභවිස්සති. තථූපමාහං, බ්‍රාහ්මණ, ඉමං පුග්ගලං වදාමි.
Next, take a gentleman who has gone forth from the lay life to homelessness … They become lazy and slack regarding their accomplishment in immersion, not generating enthusiasm or trying to realize those things that are better and finer. … They’re like the person who mistakes bark for heartwood, I say.
ඉධ පන, බ්‍රාහ්මණ, ඒකච්චෝ පුග්ගලෝ සද්ධා අගාරස්මා අනගාරියං පබ්බජිතෝ හෝති: ‘ඕතිණ්ණෝම්හි ජාතියා ජරාය මරණේන …පේ… අන්තකිරියා පඤ්ඤායේථා(අ)ති. සෝ ඒවං පබ්බජිතෝ සමානෝ ලාභසක්කාරසිලෝකං අභිනිබ්බත්තේති. සෝ තේන ලාභසක්කාරසිලෝකේන න අත්තමනෝ හෝති න පරිපුණ්ණසඞ්කප්පෝ. සෝ තේන ලාභසක්කාරසිලෝකේන න අත්තානුක්කංසේති, න පරං වම්භේති. ලාභසක්කාරසිලෝකේන ච යේ අඤ්ඤේ ධම්මා උත්තරිතරා ච පණීතතරා ච තේසං ධම්මානං සච්ඡිකිරියාය ඡන්දං ජනේති, වායමති, අනෝලීනවුත්තිකෝ ච හෝති අසාථලිකෝ. සෝ සීලසම්පදං ආරාධේති. සෝ තාය සීලසම්පදාය අත්තමනෝ හෝති, නෝ ච ඛෝ පරිපුණ්ණසඞ්කප්පෝ. සෝ තාය සීලසම්පදාය න අත්තානුක්කංසේති, න පරං වම්භේති. සීලසම්පදාය ච යේ අඤ්ඤේ ධම්මා උත්තරිතරා ච පණීතතරා ච තේසං ධම්මානං සච්ඡිකිරියාය ඡන්දං ජනේති, වායමති, අනෝලීනවුත්තිකෝ ච හෝති අසාථලිකෝ. සෝ සමාධිසම්පදං ආරාධේති. සෝ තාය සමාධිසම්පදාය අත්තමනෝ හෝති, නෝ ච ඛෝ පරිපුණ්ණසඞ්කප්පෝ. සෝ තාය සමාධිසම්පදාය න අත්තානුක්කංසේති, න පරං වම්භේති. සමාධිසම්පදාය ච යේ අඤ්ඤේ ධම්මා උත්තරිතරා ච පණීතතරා ච තේසං ධම්මානං සච්ඡිකිරියාය ඡන්දං ජනේති, වායමති, අනෝලීනවුත්තිකෝ ච හෝති අසාථලිකෝ. සෝ ඤාණදස්සනං ආරාධේති. සෝ තේන ඤාණදස්සනේන අත්තමනෝ හෝති, පරිපුණ්ණසඞ්කප්පෝ. සෝ තේන ඤාණදස්සනේන අත්තානුක්කංසේති, පරං වම්භේති: ‘අහමස්මි ජානං පස්සං විහරාමි, ඉමේ පනඤ්ඤේ භික්ඛූ අජානං අපස්සං විහරන්තී(අ)ති. ඤාණදස්සනේන ච යේ අඤ්ඤේ ධම්මා උත්තරිතරා ච පණීතතරා ච තේසං ධම්මානං සච්ඡිකිරියාය න ඡන්දං ජනේති, න වායමති, ඕලීනවුත්තිකෝ ච හෝති සාථලිකෝ. සේය්‍යථාපි සෝ, බ්‍රාහ්මණ, පුරිසෝ සාරත්ථිකෝ සාරගවේසී සාරපරියේසනං චරමානෝ මහතෝ රුක්ඛස්ස තිට්ඨතෝ සාරවතෝ අතික්කම්මේව සාරං, ඵේග්ගුං ඡේත්වා ආදාය පක්කන්තෝ ‘සාරන්(අ)ති මඤ්ඤමානෝ. යඤ්චස්ස සාරේන සාරකරණීයං තඤ්චස්ස අත්ථං නානුභවිස්සති. තථූපමාහං, බ්‍රාහ්මණ, ඉමං පුග්ගලං වදාමි.
Next, take a gentleman who has gone forth from the lay life to homelessness … They become lazy and slack regarding their knowledge and vision, not generating enthusiasm or trying to realize those things that are better and finer. … They’re like the person who mistakes softwood for heartwood, I say.
ඉධ පන, බ්‍රාහ්මණ, ඒකච්චෝ පුග්ගලෝ සද්ධා අගාරස්මා අනගාරියං පබ්බජිතෝ හෝති: ‘ඕතිණ්ණෝම්හි ජාතියා ජරාය මරණේන සෝකේහි පරිදේවේහි දුක්ඛේහි දෝමනස්සේහි උපායාසේහි, දුක්ඛෝතිණ්ණෝ දුක්ඛපරේතෝ, අප්පේව නාම ඉමස්ස කේවලස්ස දුක්ඛක්ඛන්ධස්ස අන්තකිරියා පඤ්ඤායේථා(අ)ති. සෝ ඒවං පබ්බජිතෝ සමානෝ ලාභසක්කාරසිලෝකං අභිනිබ්බත්තේති. සෝ තේන ලාභසක්කාරසිලෝකේන න අත්තමනෝ හෝති, න පරිපුණ්ණසඞ්කප්පෝ. සෝ තේන ලාභසක්කාරසිලෝකේන න අත්තානුක්කංසේති, න පරං වම්භේති. ලාභසක්කාරසිලෝකේන ච යේ අඤ්ඤේ ධම්මා උත්තරිතරා ච පණීතතරා ච තේසං ධම්මානං සච්ඡිකිරියාය ඡන්දං ජනේති, වායමති, අනෝලීනවුත්තිකෝ ච හෝති අසාථලිකෝ. සෝ සීලසම්පදං ආරාධේති. සෝ තාය සීලසම්පදාය අත්තමනෝ හෝති, නෝ ච ඛෝ පරිපුණ්ණසඞ්කප්පෝ. සෝ තාය සීලසම්පදාය න අත්තානුක්කංසේති, න පරං වම්භේති. සීලසම්පදාය ච යේ අඤ්ඤේ ධම්මා උත්තරිතරා ච පණීතතරා ච තේසං ධම්මානං සච්ඡිකිරියාය ඡන්දං ජනේති, වායමති, අනෝලීනවුත්තිකෝ ච හෝති අසාථලිකෝ. සෝ සමාධිසම්පදං ආරාධේති. සෝ තාය සමාධිසම්පදාය අත්තමනෝ හෝති, නෝ ච ඛෝ පරිපුණ්ණසඞ්කප්පෝ. සෝ තාය සමාධිසම්පදාය න අත්තානුක්කංසේති, න පරං වම්භේති. සමාධිසම්පදාය ච යේ අඤ්ඤේ ධම්මා උත්තරිතරා ච පණීතතරා ච තේසං ධම්මානං සච්ඡිකිරියාය ඡන්දං ජනේති, වායමති, අනෝලීනවුත්තිකෝ ච හෝති අසාථලිකෝ. සෝ ඤාණදස්සනං ආරාධේති. සෝ තේන ඤාණදස්සනේන අත්තමනෝ හෝති, නෝ ච ඛෝ පරිපුණ්ණසඞ්කප්පෝ. සෝ තේන ඤාණදස්සනේන න අත්තානුක්කංසේති, න පරං වම්භේති. ඤාණදස්සනේන ච යේ අඤ්ඤේ ධම්මා උත්තරිතරා ච පණීතතරා ච තේසං ධම්මානං සච්ඡිකිරියාය ඡන්දං ජනේති, වායමති, අනෝලීනවුත්තිකෝ ච හෝති අසාථලිකෝ.
Next, take a gentleman who has gone forth from the lay life to homelessness, thinking: ‘I’m swamped by rebirth, old age, and death; by sorrow, lamentation, pain, sadness, and distress. I’m swamped by suffering, mired in suffering. Hopefully I can find an end to this entire mass of suffering.’ When they’ve gone forth they generate possessions, honor, and popularity. They’re not happy with that, and haven’t got all they wished for. They don’t glorify themselves and put others down on account of that. They don’t become lazy and slack regarding their possessions, honor, and popularity, but generate enthusiasm and try to realize those things that are better and finer. They become accomplished in ethics. They’re happy with that, but they haven’t got all they wished for. They don’t glorify themselves and put others down on account of that. They don’t become lazy and slack regarding their accomplishment in ethics, but generate enthusiasm and try to realize those things that are better and finer. They become accomplished in immersion. They’re happy with that, but they haven’t got all they wished for. They don’t glorify themselves and put others down on account of that. They don’t become lazy and slack regarding their accomplishment in immersion, but generate enthusiasm and try to realize those things that are better and finer. They achieve knowledge and vision. They’re happy with that, but they haven’t got all they wished for. They don’t glorify themselves and put others down on account of that. They don’t become lazy and slack regarding their knowledge and vision, but generate enthusiasm and try to realize those things that are better and finer.
කතමේ ච, බ්‍රාහ්මණ, ධම්මා ඤාණදස්සනේන උත්තරිතරා ච පණීතතරා ච?
And what are those things that are better and finer than knowledge and vision?
ඉධ, බ්‍රාහ්මණ, භික්ඛු විවිච්චේව කාමේහි විවිච්ච අකුසලේහි ධම්මේහි සවිතක්කං සවිචාරං විවේකජං පීතිසුඛං පඨමං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති. අයම්පි ඛෝ, බ්‍රාහ්මණ, ධම්මෝ ඤාණදස්සනේන උත්තරිතරෝ ච පණීතතරෝ ච.
Take a bhikkhu who, quite secluded from sensual pleasures, secluded from unskillful qualities, enters and remains in the first jhāna, which has the rapture and bliss born of seclusion, while placing the mind and keeping it connected. This is something better and finer than knowledge and vision.
පුන චපරං, බ්‍රාහ්මණ, භික්ඛු විතක්කවිචාරානං වූපසමා අජ්ඣත්තං සම්පසාදනං චේතසෝ ඒකෝදිභාවං අවිතක්කං අවිචාරං සමාධිජං පීතිසුඛං දුතියං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති. අයම්පි ඛෝ, බ්‍රාහ්මණ, ධම්මෝ ඤාණදස්සනේන උත්තරිතරෝ ච පණීතතරෝ ච.
Furthermore, as the placing of the mind and keeping it connected are stilled, a bhikkhu enters and remains in the second jhāna, which has the rapture and bliss born of immersion, with internal clarity and mind at one, without placing the mind and keeping it connected. This too is something better and finer than knowledge and vision.
පුන චපරං, බ්‍රාහ්මණ, භික්ඛු පීතියා ච විරාගා උපේක්ඛකෝ ච විහරති, සතෝ ච සම්පජානෝ සුඛඤ්ච කායේන පටිසංවේදේති, යං තං අරියා ආචික්ඛන්ති: ‘උපේක්ඛකෝ සතිමා සුඛවිහාරී(අ)ති තතියං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති. අයම්පි ඛෝ, බ්‍රාහ්මණ, ධම්මෝ ඤාණදස්සනේන උත්තරිතරෝ ච පණීතතරෝ ච.
Furthermore, with the fading away of rapture, a bhikkhu enters and remains in the third jhāna, where they meditate with equanimity, mindful and aware, personally experiencing the bliss of which the noble ones declare, ‘Equanimous and mindful, one meditates in bliss.’ This too is something better and finer than knowledge and vision.
පුන චපරං, බ්‍රාහ්මණ, භික්ඛු සුඛස්ස ච පහානා දුක්ඛස්ස ච පහානා පුබ්බේව සෝමනස්සදෝමනස්සානං අත්ථඞ්ගමා අදුක්ඛමසුඛං උපේක්ඛාසතිපාරිසුද්ධිං චතුත්ථං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති. අයම්පි ඛෝ, බ්‍රාහ්මණ, ධම්මෝ ඤාණදස්සනේන උත්තරිතරෝ ච පණීතතරෝ ච.
Furthermore, giving up pleasure and pain, and ending former happiness and sadness, a bhikkhu enters and remains in the fourth jhāna, without pleasure or pain, with pure equanimity and mindfulness. This too is something better and finer than knowledge and vision.
පුන චපරං, බ්‍රාහ්මණ, භික්ඛු සබ්බසෝ රූපසඤ්ඤානං සමතික්කමා පටිඝසඤ්ඤානං අත්ථඞ්ගමා නානත්තසඤ්ඤානං අමනසිකාරා ‘අනන්තෝ ආකාසෝ(අ)ති ආකාසානඤ්චායතනං උපසම්පජ්ජ විහරති. අයම්පි ඛෝ, බ්‍රාහ්මණ, ධම්මෝ ඤාණදස්සනේන උත්තරිතරෝ ච පණීතතරෝ ච.
Furthermore, a bhikkhu, going totally beyond perceptions of form, with the ending of perceptions of impingement, not focusing on perceptions of diversity, aware that ‘space is infinite’, enters and remains in the dimension of infinite space. This too is something better and finer than knowledge and vision.
පුන චපරං, බ්‍රාහ්මණ, භික්ඛු සබ්බසෝ ආකාසානඤ්චායතනං සමතික්කම්ම ‘අනන්තං විඤ්ඤාණන්(අ)ති විඤ්ඤාණඤ්චායතනං උපසම්පජ්ජ විහරති. අයම්පි ඛෝ, බ්‍රාහ්මණ, ධම්මෝ ඤාණදස්සනේන උත්තරිතරෝ ච පණීතතරෝ ච.
Furthermore, a bhikkhu, going totally beyond the dimension of infinite space, aware that ‘consciousness is infinite’, enters and remains in the dimension of infinite consciousness. This too is something better and finer than knowledge and vision.
පුන චපරං, බ්‍රාහ්මණ, භික්ඛු සබ්බසෝ විඤ්ඤාණඤ්චායතනං සමතික්කම්ම ‘නත්ථි කිඤ්චී(අ)ති ආකිඤ්චඤ්ඤායතනං උපසම්පජ්ජ විහරති. අයම්පි ඛෝ, බ්‍රාහ්මණ, ධම්මෝ ඤාණදස්සනේන උත්තරිතරෝ ච පණීතතරෝ ච.
Furthermore, a bhikkhu, going totally beyond the dimension of infinite consciousness, aware that ‘there is nothing at all’, enters and remains in the dimension of nothingness. This too is something better and finer than knowledge and vision.
පුන චපරං, බ්‍රාහ්මණ, භික්ඛු සබ්බසෝ ආකිඤ්චඤ්ඤායතනං සමතික්කම්ම නේවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනං උපසම්පජ්ජ විහරති. අයම්පි ඛෝ, බ්‍රාහ්මණ, ධම්මෝ ඤාණදස්සනේන උත්තරිතරෝ ච පණීතතරෝ ච.
Furthermore, take a bhikkhu who, going totally beyond the dimension of nothingness, enters and remains in the dimension of neither perception nor non-perception. This too is something better and finer than knowledge and vision.
පුන චපරං, බ්‍රාහ්මණ, භික්ඛු සබ්බසෝ නේවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනං සමතික්කම්ම සඤ්ඤාවේදයිතනිරෝධං උපසම්පජ්ජ විහරති, පඤ්ඤාය චස්ස දිස්වා ආසවා පරික්ඛීණා හෝන්ති. අයම්පි ඛෝ, බ්‍රාහ්මණ, ධම්මෝ ඤාණදස්සනේන උත්තරිතරෝ ච පණීතතරෝ ච. ඉමේ ඛෝ, බ්‍රාහ්මණ, ධම්මා ඤාණදස්සනේන උත්තරිතරා ච පණීතතරා ච.
Furthermore, take a bhikkhu who, going totally beyond the dimension of neither perception nor non-perception, enters and remains in the cessation of perception and feeling. And, having seen with wisdom, their defilements come to an end. This too is something better and finer than knowledge and vision. These are the things that are better and finer than knowledge and vision.
සේය්‍යථාපි සෝ, බ්‍රාහ්මණ, පුරිසෝ සාරත්ථිකෝ සාරගවේසී සාරපරියේසනං චරමානෝ මහතෝ රුක්ඛස්ස තිට්ඨතෝ සාරවතෝ සාරංයේව ඡේත්වා ආදාය පක්කන්තෝ ‘සාරන්(අ)ති ජානමානෝ. යඤ්චස්ස සාරේන සාරකරණීයං තඤ්චස්ස අත්ථං අනුභවිස්සති. තථූපමාහං, බ්‍රාහ්මණ, ඉමං පුග්ගලං වදාමි.
Suppose there was a person in need of heartwood. And while wandering in search of heartwood he’d come across a large tree standing with heartwood. He’d cut out just the heartwood and depart knowing it was heartwood. Whatever he needs to make from heartwood, he will succeed. That’s what this person is like, I say.
ඉති ඛෝ, බ්‍රාහ්මණ, නයිදං බ්‍රහ්මචරියං ලාභසක්කාරසිලෝකානිසංසං, න සීලසම්පදානිසංසං, න සමාධිසම්පදානිසංසං, න ඤාණදස්සනානිසංසං. යා ච ඛෝ අයං, බ්‍රාහ්මණ, අකුප්පා චේතෝවිමුත්ති—ඒතදත්ථමිදං, බ්‍රාහ්මණ, බ්‍රහ්මචරියං, ඒතං සාරං ඒතං පරියෝසානන්”ති.
And so, brahmin, this spiritual life is not lived for the sake of possessions, honor, and popularity, or for accomplishment in ethics, or for accomplishment in immersion, or for knowledge and vision. Rather, the goal, heartwood, and final end of the spiritual life is the unshakable freedom of heart.”
ඒවං වුත්තේ, පිඞ්ගලකෝච්ඡෝ බ්‍රාහ්මණෝ භගවන්තං ඒතදවෝච: “අභික්කන්තං, භෝ ගෝතම, අභික්කන්තං, භෝ ගෝතම …පේ… උපාසකං මං භවං ගෝතමෝ ධාරේතු අජ්ජතග්ගේ පාණුපේතං සරණං ගතන්”ති.
When he had spoken, the brahmin Piṅgalakoccha said to the Buddha, “Excellent, Master Gotama! Excellent! … From this day forth, may Master Gotama remember me as a lay follower who has gone for refuge for life.”
චූළසාරෝපමසුත්තං නිට්ඨිතං දසමං.
ඕපම්මවග්ගෝ නිට්ඨිතෝ තතියෝ.
තස්සුද්දානං
මෝළියඵග්ගුනරිට්ඨඤ්ච නාමෝ, අන්ධවනේ කථිපුණ්ණං නිවාපෝ; රාසිකණේරුමහාගජනාමෝ, සාරූපමෝ පුන පිඞ්ගලකෝච්ඡෝ.
The authoritative text of the Majjhima Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]
