Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / မဇ္ဈိမနိကာယ • Majjhimanikāya |
၁၀. စူဠသာရောပမသုတ္တံ
10. Cūḷasāropamasuttaṃ
၃၁၂. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝာ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကသ္သ အာရာမေ။ အထ ခော ပိင္ဂလကောစ္ဆော ဗ္ရာဟ္မဏော ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝတာ သဒ္ဓိံ သမ္မောဒိ။ သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခော ပိင္ဂလကောစ္ဆော ဗ္ရာဟ္မဏော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ယေမေ, ဘော ဂောတမ, သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ သင္ဃိနော ဂဏိနော ဂဏာစရိယာ ဉာတာ ယသသ္သိနော တိတ္ထကရာ သာဓုသမ္မတာ, ဗဟုဇနသ္သ, သေယ္ယထိဒံ – ပူရဏော ကသ္သပော, မက္ခလိ ဂောသာလော, အဇိတော ကေသကမ္ဗလော, ပကုဓော ကစ္စာယနော, သဉ္စယော 1 ဗေလဋ္ဌပုတ္တော, နိဂဏ္ဌော နာဋပုတ္တော, သဗ္ဗေတေ သကာယ ပဋိညာယ အဗ္ဘညံသု သဗ္ဗေဝ နာဗ္ဘညံသု, ဥဒာဟု ဧကစ္စေ အဗ္ဘညံသု ဧကစ္စေ နာဗ္ဘညံသူ’’တိ? ‘‘အလံ, ဗ္ရာဟ္မဏ, တိဋ္ဌတေတံ – သဗ္ဗေတေ သကာယ ပဋိညာယ အဗ္ဘညံသု သဗ္ဗေဝ နာဗ္ဘညံသု, ဥဒာဟု ဧကစ္စေ အဗ္ဘညံသု ဧကစ္စေ နာဗ္ဘညံသူတိ။ ဓမ္မံ တေ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဒေသေသ္သာမိ, တံ သုဏာဟိ, သာဓုကံ မနသိ ကရောဟိ, ဘာသိသ္သာမီ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဘော’’တိ ခော ပိင္ဂလကောစ္ဆော ဗ္ရာဟ္မဏော ဘဂဝတော ပစ္စသ္သောသိ။ ဘဂဝာ ဧတဒဝောစ –
312. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Atha kho piṅgalakoccho brāhmaṇo yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho piṅgalakoccho brāhmaṇo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘yeme, bho gotama, samaṇabrāhmaṇā saṅghino gaṇino gaṇācariyā ñātā yasassino titthakarā sādhusammatā, bahujanassa, seyyathidaṃ – pūraṇo kassapo, makkhali gosālo, ajito kesakambalo, pakudho kaccāyano, sañcayo 2 belaṭṭhaputto, nigaṇṭho nāṭaputto, sabbete sakāya paṭiññāya abbhaññaṃsu sabbeva nābbhaññaṃsu, udāhu ekacce abbhaññaṃsu ekacce nābbhaññaṃsū’’ti? ‘‘Alaṃ, brāhmaṇa, tiṭṭhatetaṃ – sabbete sakāya paṭiññāya abbhaññaṃsu sabbeva nābbhaññaṃsu, udāhu ekacce abbhaññaṃsu ekacce nābbhaññaṃsūti. Dhammaṃ te, brāhmaṇa, desessāmi, taṃ suṇāhi, sādhukaṃ manasi karohi, bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bho’’ti kho piṅgalakoccho brāhmaṇo bhagavato paccassosi. Bhagavā etadavoca –
၃၁၃. ‘‘သေယ္ယထာပိ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ပုရိသော သာရတ္ထိကော သာရဂဝေသီ သာရပရိယေသနံ စရမာနော မဟတော ရုက္ခသ္သ တိဋ္ဌတော သာရဝတော အတိက္ကမ္မေဝ သာရံ အတိက္ကမ္မ ဖေဂ္ဂုံ အတိက္ကမ္မ တစံ အတိက္ကမ္မ ပပဋိကံ, သာခာပလာသံ ဆေတ္ဝာ အာဒာယ ပက္ကမေယ္ယ ‘သာရ’န္တိ မညမာနော။ တမေနံ စက္ခုမာ ပုရိသော ဒိသ္ဝာ ဧဝံ ဝဒေယ္ယ – ‘န ဝတာယံ ဘဝံ ပုရိသော အညာသိ သာရံ, န အညာသိ ဖေဂ္ဂုံ, န အညာသိ တစံ, န အညာသိ ပပဋိကံ, န အညာသိ သာခာပလာသံ။ တထာ ဟယံ ဘဝံ ပုရိသော သာရတ္ထိကော သာရဂဝေသီ သာရပရိယေသနံ စရမာနော မဟတော ရုက္ခသ္သ တိဋ္ဌတော သာရဝတော အတိက္ကမ္မေဝ သာရံ အတိက္ကမ္မ ဖေဂ္ဂုံ အတိက္ကမ္မ တစံ အတိက္ကမ္မ ပပဋိကံ, သာခာပလာသံ ဆေတ္ဝာ အာဒာယ ပက္ကန္တော ‘သာရ’န္တိ မညမာနော။ ယဉ္စသ္သ သာရေန သာရကရဏီယံ တဉ္စသ္သ အတ္ထံ နာနုဘဝိသ္သတီ’တိ။
313. ‘‘Seyyathāpi, brāhmaṇa, puriso sāratthiko sāragavesī sārapariyesanaṃ caramāno mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato atikkammeva sāraṃ atikkamma phegguṃ atikkamma tacaṃ atikkamma papaṭikaṃ, sākhāpalāsaṃ chetvā ādāya pakkameyya ‘sāra’nti maññamāno. Tamenaṃ cakkhumā puriso disvā evaṃ vadeyya – ‘na vatāyaṃ bhavaṃ puriso aññāsi sāraṃ, na aññāsi phegguṃ, na aññāsi tacaṃ, na aññāsi papaṭikaṃ, na aññāsi sākhāpalāsaṃ. Tathā hayaṃ bhavaṃ puriso sāratthiko sāragavesī sārapariyesanaṃ caramāno mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato atikkammeva sāraṃ atikkamma phegguṃ atikkamma tacaṃ atikkamma papaṭikaṃ, sākhāpalāsaṃ chetvā ādāya pakkanto ‘sāra’nti maññamāno. Yañcassa sārena sārakaraṇīyaṃ tañcassa atthaṃ nānubhavissatī’ti.
၃၁၄. ‘‘သေယ္ယထာပိ ဝာ ပန, ဗ္ရာဟ္မဏ, ပုရိသော သာရတ္ထိကော သာရဂဝေသီ သာရပရိယေသနံ စရမာနော မဟတော ရုက္ခသ္သ တိဋ္ဌတော သာရဝတော အတိက္ကမ္မေဝ သာရံ အတိက္ကမ္မ ဖေဂ္ဂုံ အတိက္ကမ္မ တစံ , ပပဋိကံ ဆေတ္ဝာ အာဒာယ ပက္ကမေယ္ယ ‘သာရ’န္တိ မညမာနော။ တမေနံ စက္ခုမာ ပုရိသော ဒိသ္ဝာ ဧဝံ ဝဒေယ္ယ – ‘န ဝတာယံ ဘဝံ ပုရိသော အညာသိ သာရံ, န အညာသိ ဖေဂ္ဂုံ, န အညာသိ တစံ, န အညာသိ ပပဋိကံ, န အညာသိ သာခာပလာသံ။ တထာ ဟယံ ဘဝံ ပုရိသော သာရတ္ထိကော သာရဂဝေသီ သာရပရိယေသနံ စရမာနော မဟတော ရုက္ခသ္သ တိဋ္ဌတော သာရဝတော အတိက္ကမ္မေဝ သာရံ အတိက္ကမ္မ ဖေဂ္ဂုံ အတိက္ကမ္မ တစံ ပပဋိကံ ဆေတ္ဝာ အာဒာယ ပက္ကန္တော ‘သာရ’န္တိ မညမာနော။ ယဉ္စသ္သ သာရေန သာရကရဏီယံ တဉ္စသ္သ အတ္ထံ နာနုဘဝိသ္သတီ’တိ။
314. ‘‘Seyyathāpi vā pana, brāhmaṇa, puriso sāratthiko sāragavesī sārapariyesanaṃ caramāno mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato atikkammeva sāraṃ atikkamma phegguṃ atikkamma tacaṃ , papaṭikaṃ chetvā ādāya pakkameyya ‘sāra’nti maññamāno. Tamenaṃ cakkhumā puriso disvā evaṃ vadeyya – ‘na vatāyaṃ bhavaṃ puriso aññāsi sāraṃ, na aññāsi phegguṃ, na aññāsi tacaṃ, na aññāsi papaṭikaṃ, na aññāsi sākhāpalāsaṃ. Tathā hayaṃ bhavaṃ puriso sāratthiko sāragavesī sārapariyesanaṃ caramāno mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato atikkammeva sāraṃ atikkamma phegguṃ atikkamma tacaṃ papaṭikaṃ chetvā ādāya pakkanto ‘sāra’nti maññamāno. Yañcassa sārena sārakaraṇīyaṃ tañcassa atthaṃ nānubhavissatī’ti.
၃၁၅. ‘‘သေယ္ယထာပိ ဝာ ပန, ဗ္ရာဟ္မဏ, ပုရိသော သာရတ္ထိကော သာရဂဝေသီ သာရပရိယေသနံ စရမာနော မဟတော ရုက္ခသ္သ တိဋ္ဌတော သာရဝတော အတိက္ကမ္မေဝ သာရံ အတိက္ကမ္မ ဖေဂ္ဂုံ, တစံ ဆေတ္ဝာ အာဒာယ ပက္ကမေယ္ယ ‘သာရ’န္တိ မညမာနော။ တမေနံ စက္ခုမာ ပုရိသော ဒိသ္ဝာ ဧဝံ ဝဒေယ္ယ – ‘န ဝတာယံ ဘဝံ ပုရိသော အညာသိ သာရံ, န အညာသိ ဖေဂ္ဂုံ, န အညာသိ တစံ, န အညာသိ ပပဋိကံ, န အညာသိ သာခာပလာသံ။ တထာ ဟယံ ဘဝံ ပုရိသော သာရတ္ထိကော သာရဂဝေသီ သာရပရိယေသနံ စရမာနော မဟတော ရုက္ခသ္သ တိဋ္ဌတော သာရဝတော အတိက္ကမ္မေဝ သာရံ အတိက္ကမ္မ ဖေဂ္ဂုံ, တစံ ဆေတ္ဝာ အာဒာယ ပက္ကန္တော ‘သာရ’န္တိ မညမာနော။ ယဉ္စသ္သ သာရေန သာရကရဏီယံ တဉ္စသ္သ အတ္ထံ နာနုဘဝိသ္သတီ’တိ။
315. ‘‘Seyyathāpi vā pana, brāhmaṇa, puriso sāratthiko sāragavesī sārapariyesanaṃ caramāno mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato atikkammeva sāraṃ atikkamma phegguṃ, tacaṃ chetvā ādāya pakkameyya ‘sāra’nti maññamāno. Tamenaṃ cakkhumā puriso disvā evaṃ vadeyya – ‘na vatāyaṃ bhavaṃ puriso aññāsi sāraṃ, na aññāsi phegguṃ, na aññāsi tacaṃ, na aññāsi papaṭikaṃ, na aññāsi sākhāpalāsaṃ. Tathā hayaṃ bhavaṃ puriso sāratthiko sāragavesī sārapariyesanaṃ caramāno mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato atikkammeva sāraṃ atikkamma phegguṃ, tacaṃ chetvā ādāya pakkanto ‘sāra’nti maññamāno. Yañcassa sārena sārakaraṇīyaṃ tañcassa atthaṃ nānubhavissatī’ti.
၃၁၆. ‘‘သေယ္ယထာပိ ဝာ ပန, ဗ္ရာဟ္မဏ, ပုရိသော သာရတ္ထိကော သာရဂဝေသီ သာရပရိယေသနံ စရမာနော မဟတော ရုက္ခသ္သ တိဋ္ဌတော သာရဝတော အတိက္ကမ္မေဝ သာရံ, ဖေဂ္ဂုံ ဆေတ္ဝာ အာဒာယ ပက္ကမေယ္ယ ‘သာရ’န္တိ မညမာနော။ တမေနံ စက္ခုမာ ပုရိသော ဒိသ္ဝာ ဧဝံ ဝဒေယ္ယ – ‘န ဝတာယံ ဘဝံ ပုရိသော အညာသိ သာရံ, န အညာသိ ဖေဂ္ဂုံ, န အညာသိ တစံ, န အညာသိ ပပဋိကံ, န အညာသိ သာခာပလာသံ။ တထာ ဟယံ ဘဝံ ပုရိသော သာရတ္ထိကော သာရဂဝေသီ သာရပရိယေသနံ စရမာနော မဟတော ရုက္ခသ္သ တိဋ္ဌတော သာရဝတော အတိက္ကမ္မေဝ သာရံ, ဖေဂ္ဂုံ ဆေတ္ဝာ အာဒာယ ပက္ကန္တော ‘သာရ’န္တိ မညမာနော။ ယဉ္စသ္သ သာရေန သာရကရဏီယံ တဉ္စသ္သ အတ္ထံ နာနုဘဝိသ္သတီ’တိ။
316. ‘‘Seyyathāpi vā pana, brāhmaṇa, puriso sāratthiko sāragavesī sārapariyesanaṃ caramāno mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato atikkammeva sāraṃ, phegguṃ chetvā ādāya pakkameyya ‘sāra’nti maññamāno. Tamenaṃ cakkhumā puriso disvā evaṃ vadeyya – ‘na vatāyaṃ bhavaṃ puriso aññāsi sāraṃ, na aññāsi phegguṃ, na aññāsi tacaṃ, na aññāsi papaṭikaṃ, na aññāsi sākhāpalāsaṃ. Tathā hayaṃ bhavaṃ puriso sāratthiko sāragavesī sārapariyesanaṃ caramāno mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato atikkammeva sāraṃ, phegguṃ chetvā ādāya pakkanto ‘sāra’nti maññamāno. Yañcassa sārena sārakaraṇīyaṃ tañcassa atthaṃ nānubhavissatī’ti.
၃၁၇. ‘‘သေယ္ယထာပိ ဝာ ပန, ဗ္ရာဟ္မဏ, ပုရိသော သာရတ္ထိကော သာရဂဝေသီ သာရပရိယေသနံ စရမာနော မဟတော ရုက္ခသ္သ တိဋ္ဌတော သာရဝတော သာရညေဝ ဆေတ္ဝာ အာဒာယ ပက္ကမေယ္ယ ‘သာရ’န္တိ ဇာနမာနော။ တမေနံ စက္ခုမာ ပုရိသော ဒိသ္ဝာ ဧဝံ ဝဒေယ္ယ – ‘အညာသိ ဝတာယံ ဘဝံ ပုရိသော သာရံ, အညာသိ ဖေဂ္ဂုံ, အညာသိ တစံ, အညာသိ ပပဋိကံ, အညာသိ သာခာပလာသံ။ တထာ ဟယံ ဘဝံ ပုရိသော သာရတ္ထိကော သာရဂဝေသီ သာရပရိယေသနံ စရမာနော မဟတော ရုက္ခသ္သ တိဋ္ဌတော သာရဝတော သာရညေဝ ဆေတ္ဝာ အာဒာယ ပက္ကန္တော ‘သာရ’န္တိ ဇာနမာနော။ ယဉ္စသ္သ သာရေန သာရကရဏီယံ တဉ္စသ္သ အတ္ထံ အနုဘဝိသ္သတီ’တိ။
317. ‘‘Seyyathāpi vā pana, brāhmaṇa, puriso sāratthiko sāragavesī sārapariyesanaṃ caramāno mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato sāraññeva chetvā ādāya pakkameyya ‘sāra’nti jānamāno. Tamenaṃ cakkhumā puriso disvā evaṃ vadeyya – ‘aññāsi vatāyaṃ bhavaṃ puriso sāraṃ, aññāsi phegguṃ, aññāsi tacaṃ, aññāsi papaṭikaṃ, aññāsi sākhāpalāsaṃ. Tathā hayaṃ bhavaṃ puriso sāratthiko sāragavesī sārapariyesanaṃ caramāno mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato sāraññeva chetvā ādāya pakkanto ‘sāra’nti jānamāno. Yañcassa sārena sārakaraṇīyaṃ tañcassa atthaṃ anubhavissatī’ti.
၃၁၈. ‘‘ဧဝမေဝ ခော, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဣဓေကစ္စော ပုဂ္ဂလော သဒ္ဓာ အဂာရသ္မာ အနဂာရိယံ ပဗ္ဗဇိတော ဟောတိ – ‘ဩတိဏ္ဏောမ္ဟိ ဇာတိယာ ဇရာယ မရဏေန သောကေဟိ ပရိဒေဝေဟိ ဒုက္ခေဟိ ဒောမနသ္သေဟိ ဥပာယာသေဟိ, ဒုက္ခောတိဏ္ဏော ဒုက္ခပရေတော, အပ္ပေဝ နာမ ဣမသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ အန္တကိရိယာ ပညာယေထာ’တိ။ သော ဧဝံ ပဗ္ဗဇိတော သမာနော လာဘသက္ကာရသိလောကံ အဘိနိဗ္ဗတ္တေတိ။ သော တေန လာဘသက္ကာရသိလောကေန အတ္တမနော ဟောတိ ပရိပုဏ္ဏသင္ကပ္ပော။ သော တေန လာဘသက္ကာရသိလောကေန အတ္တာနုက္ကံသေတိ, ပရံ ဝမ္ဘေတိ – ‘အဟမသ္မိ လာဘသက္ကာရသိလောကဝာ, ဣမေ ပနညေ ဘိက္ခူ အပ္ပညာတာ အပ္ပေသက္ခာ’တိ။ လာဘသက္ကာရသိလောကေန စ ယေ အညေ ဓမ္မာ ဥတ္တရိတရာ စ ပဏီတတရာ စ တေသံ ဓမ္မာနံ သစ္ဆိကိရိယာယ န ဆန္ဒံ ဇနေတိ, န ဝာယမတိ, ဩလီနဝုတ္တိကော စ ဟောတိ သာထလိကော။ သေယ္ယထာပိ သော, ဗ္ရာဟ္မဏ, ပုရိသော သာရတ္ထိကော သာရဂဝေသီ သာရပရိယေသနံ စရမာနော မဟတော ရုက္ခသ္သ တိဋ္ဌတော သာရဝတော အတိက္ကမ္မေဝ သာရံ အတိက္ကမ္မ ဖေဂ္ဂုံ အတိက္ကမ္မ တစံ အတိက္ကမ္မ ပပဋိကံ, သာခာပလာသံ ဆေတ္ဝာ အာဒာယ ပက္ကန္တော ‘သာရ’န္တိ မညမာနော။ ယဉ္စသ္သ သာရေန သာရကရဏီယံ တဉ္စသ္သ အတ္ထံ နာနုဘဝိသ္သတိ။ တထူပမာဟံ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဣမံ ပုဂ္ဂလံ ဝဒာမိ။
318. ‘‘Evameva kho, brāhmaṇa, idhekacco puggalo saddhā agārasmā anagāriyaṃ pabbajito hoti – ‘otiṇṇomhi jātiyā jarāya maraṇena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi, dukkhotiṇṇo dukkhapareto, appeva nāma imassa kevalassa dukkhakkhandhassa antakiriyā paññāyethā’ti. So evaṃ pabbajito samāno lābhasakkārasilokaṃ abhinibbatteti. So tena lābhasakkārasilokena attamano hoti paripuṇṇasaṅkappo. So tena lābhasakkārasilokena attānukkaṃseti, paraṃ vambheti – ‘ahamasmi lābhasakkārasilokavā, ime panaññe bhikkhū appaññātā appesakkhā’ti. Lābhasakkārasilokena ca ye aññe dhammā uttaritarā ca paṇītatarā ca tesaṃ dhammānaṃ sacchikiriyāya na chandaṃ janeti, na vāyamati, olīnavuttiko ca hoti sāthaliko. Seyyathāpi so, brāhmaṇa, puriso sāratthiko sāragavesī sārapariyesanaṃ caramāno mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato atikkammeva sāraṃ atikkamma phegguṃ atikkamma tacaṃ atikkamma papaṭikaṃ, sākhāpalāsaṃ chetvā ādāya pakkanto ‘sāra’nti maññamāno. Yañcassa sārena sārakaraṇīyaṃ tañcassa atthaṃ nānubhavissati. Tathūpamāhaṃ, brāhmaṇa, imaṃ puggalaṃ vadāmi.
၃၁၉. ‘‘ဣဓ ပန, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော သဒ္ဓာ အဂာရသ္မာ အနဂာရိယံ ပဗ္ဗဇိတော ဟောတိ – ‘ဩတိဏ္ဏောမ္ဟိ ဇာတိယာ ဇရာယ မရဏေန သောကေဟိ ပရိဒေဝေဟိ ဒုက္ခေဟိ ဒောမနသ္သေဟိ ဥပာယာသေဟိ, ဒုက္ခောတိဏ္ဏော ဒုက္ခပရေတော, အပ္ပေဝ နာမ ဣမသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ အန္တကိရိယာ ပညာယေထာ’တိ။ သော ဧဝံ ပဗ္ဗဇိတော သမာနော လာဘသက္ကာရသိလောကံ အဘိနိဗ္ဗတ္တေတိ။ သော တေန လာဘသက္ကာရသိလောကေန န အတ္တမနော ဟောတိ န ပရိပုဏ္ဏသင္ကပ္ပော။ သော တေန လာဘသက္ကာရသိလောကေန န အတ္တာနုက္ကံသေတိ, န ပရံ ဝမ္ဘေတိ။ လာဘသက္ကာရသိလောကေန စ ယေ အညေ ဓမ္မာ ဥတ္တရိတရာ စ ပဏီတတရာ စ တေသံ ဓမ္မာနံ သစ္ဆိကိရိယာယ ဆန္ဒံ ဇနေတိ, ဝာယမတိ , အနောလီနဝုတ္တိကော စ ဟောတိ အသာထလိကော။ သော သီလသမ္ပဒံ အာရာဓေတိ။ သော တာယ သီလသမ္ပဒာယ အတ္တမနော ဟောတိ, ပရိပုဏ္ဏသင္ကပ္ပော။ သော တာယ သီလသမ္ပဒာယ အတ္တာနုက္ကံသေတိ, ပရံ ဝမ္ဘေတိ – ‘အဟမသ္မိ သီလဝာ ကလ္ယာဏဓမ္မော, ဣမေ ပနညေ ဘိက္ခူ ဒုသ္သီလာ ပာပဓမ္မာ’တိ။ သီလသမ္ပဒာယ စ ယေ အညေ ဓမ္မာ ဥတ္တရိတရာ စ ပဏီတတရာ စ တေသံ ဓမ္မာနံ သစ္ဆိကိရိယာယ န ဆန္ဒံ ဇနေတိ, န ဝာယမတိ, ဩလီနဝုတ္တိကော စ ဟောတိ သာထလိကော။ သေယ္ယထာပိ သော, ဗ္ရာဟ္မဏ, ပုရိသော သာရတ္ထိကော သာရဂဝေသီ သာရပရိယေသနံ စရမာနော မဟတော ရုက္ခသ္သ တိဋ္ဌတော သာရဝတော အတိက္ကမ္မေဝ သာရံ အတိက္ကမ္မ ဖေဂ္ဂုံ အတိက္ကမ္မ တစံ, ပပဋိကံ ဆေတ္ဝာ အာဒာယ ပက္ကန္တော ‘သာရ’န္တိ မညမာနော။ ယဉ္စသ္သ သာရေန သာရကရဏီယံ, တဉ္စသ္သ အတ္ထံ နာနုဘဝိသ္သတိ။ တထူပမာဟံ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဣမံ ပုဂ္ဂလံ ဝဒာမိ။
319. ‘‘Idha pana, brāhmaṇa, ekacco puggalo saddhā agārasmā anagāriyaṃ pabbajito hoti – ‘otiṇṇomhi jātiyā jarāya maraṇena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi, dukkhotiṇṇo dukkhapareto, appeva nāma imassa kevalassa dukkhakkhandhassa antakiriyā paññāyethā’ti. So evaṃ pabbajito samāno lābhasakkārasilokaṃ abhinibbatteti. So tena lābhasakkārasilokena na attamano hoti na paripuṇṇasaṅkappo. So tena lābhasakkārasilokena na attānukkaṃseti, na paraṃ vambheti. Lābhasakkārasilokena ca ye aññe dhammā uttaritarā ca paṇītatarā ca tesaṃ dhammānaṃ sacchikiriyāya chandaṃ janeti, vāyamati , anolīnavuttiko ca hoti asāthaliko. So sīlasampadaṃ ārādheti. So tāya sīlasampadāya attamano hoti, paripuṇṇasaṅkappo. So tāya sīlasampadāya attānukkaṃseti, paraṃ vambheti – ‘ahamasmi sīlavā kalyāṇadhammo, ime panaññe bhikkhū dussīlā pāpadhammā’ti. Sīlasampadāya ca ye aññe dhammā uttaritarā ca paṇītatarā ca tesaṃ dhammānaṃ sacchikiriyāya na chandaṃ janeti, na vāyamati, olīnavuttiko ca hoti sāthaliko. Seyyathāpi so, brāhmaṇa, puriso sāratthiko sāragavesī sārapariyesanaṃ caramāno mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato atikkammeva sāraṃ atikkamma phegguṃ atikkamma tacaṃ, papaṭikaṃ chetvā ādāya pakkanto ‘sāra’nti maññamāno. Yañcassa sārena sārakaraṇīyaṃ, tañcassa atthaṃ nānubhavissati. Tathūpamāhaṃ, brāhmaṇa, imaṃ puggalaṃ vadāmi.
၃၂၀. ‘‘ဣဓ ပန, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော သဒ္ဓာ အဂာရသ္မာ အနဂာရိယံ ပဗ္ဗဇိတော ဟောတိ – ‘ဩတိဏ္ဏောမ္ဟိ ဇာတိယာ ဇရာယ မရဏေန သောကေဟိ ပရိဒေဝေဟိ ဒုက္ခေဟိ ဒောမနသ္သေဟိ ဥပာယာသေဟိ, ဒုက္ခောတိဏ္ဏော ဒုက္ခပရေတော, အပ္ပေဝ နာမ ဣမသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ အန္တကိရိယာ ပညာယေထာ’တိ။ သော ဧဝံ ပဗ္ဗဇိတော သမာနော လာဘသက္ကာရသိလောကံ အဘိနိဗ္ဗတ္တေတိ။ သော တေန လာဘသက္ကာရသိလောကေန န အတ္တမနော ဟောတိ, န ပရိပုဏ္ဏသင္ကပ္ပော။ သော တေန လာဘသက္ကာရသိလောကေန န အတ္တာနုက္ကံသေတိ, န ပရံ ဝမ္ဘေတိ။ လာဘသက္ကာရသိလောကေန စ ယေ အညေ ဓမ္မာ ဥတ္တရိတရာ စ ပဏီတတရာ စ တေသံ ဓမ္မာနံ သစ္ဆိကိရိယာယ ဆန္ဒံ ဇနေတိ, ဝာယမတိ, အနောလီနဝုတ္တိကော စ ဟောတိ အသာထလိကော။ သော သီလသမ္ပဒံ အာရာဓေတိ။ သော တာယ သီလသမ္ပဒာယ အတ္တမနော ဟောတိ နော စ ခော ပရိပုဏ္ဏသင္ကပ္ပော။ သော တာယ သီလသမ္ပဒာယ န အတ္တာနုက္ကံသေတိ, န ပရံ ဝမ္ဘေတိ။ သီလသမ္ပဒာယ စ ယေ အညေ ဓမ္မာ ဥတ္တရိတရာ စ ပဏီတတရာ စ တေသံ ဓမ္မာနံ သစ္ဆိကိရိယာယ ဆန္ဒံ ဇနေတိ, ဝာယမတိ, အနောလီနဝုတ္တိကော စ ဟောတိ အသာထလိကော ။ သော သမာဓိသမ္ပဒံ အာရာဓေတိ။ သော တာယ သမာဓိသမ္ပဒာယ အတ္တမနော ဟောတိ, ပရိပုဏ္ဏသင္ကပ္ပော။ သော တာယ သမာဓိသမ္ပဒာယ အတ္တာနုက္ကံသေတိ, ပရံ ဝမ္ဘေတိ – ‘အဟမသ္မိ သမာဟိတော ဧကဂ္ဂစိတ္တော, ဣမေ ပနညေ ဘိက္ခူ အသမာဟိတာ ဝိဗ္ဘန္တစိတ္တာ’တိ။ သမာဓိသမ္ပဒာယ စ ယေ အညေ ဓမ္မာ ဥတ္တရိတရာ စ ပဏီတတရာ စ, တေသံ ဓမ္မာနံ သစ္ဆိကိရိယာယ န ဆန္ဒံ ဇနေတိ, န ဝာယမတိ, ဩလီနဝုတ္တိကော စ ဟောတိ သာထလိကော။ သေယ္ယထာပိ သော, ဗ္ရာဟ္မဏ, ပုရိသော သာရတ္ထိကော သာရဂဝေသီ သာရပရိယေသနံ စရမာနော မဟတော ရုက္ခသ္သ တိဋ္ဌတော သာရဝတော အတိက္ကမ္မေဝ သာရံ အတိက္ကမ္မ ဖေဂ္ဂုံ, တစံ ဆေတ္ဝာ အာဒာယ ပက္ကန္တော ‘သာရ’န္တိ မညမာနော။ ယဉ္စသ္သ သာရေန သာရကရဏီယံ တဉ္စသ္သ အတ္ထံ နာနုဘဝိသ္သတိ။ တထူပမာဟံ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဣမံ ပုဂ္ဂလံ ဝဒာမိ။
320. ‘‘Idha pana, brāhmaṇa, ekacco puggalo saddhā agārasmā anagāriyaṃ pabbajito hoti – ‘otiṇṇomhi jātiyā jarāya maraṇena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi, dukkhotiṇṇo dukkhapareto, appeva nāma imassa kevalassa dukkhakkhandhassa antakiriyā paññāyethā’ti. So evaṃ pabbajito samāno lābhasakkārasilokaṃ abhinibbatteti. So tena lābhasakkārasilokena na attamano hoti, na paripuṇṇasaṅkappo. So tena lābhasakkārasilokena na attānukkaṃseti, na paraṃ vambheti. Lābhasakkārasilokena ca ye aññe dhammā uttaritarā ca paṇītatarā ca tesaṃ dhammānaṃ sacchikiriyāya chandaṃ janeti, vāyamati, anolīnavuttiko ca hoti asāthaliko. So sīlasampadaṃ ārādheti. So tāya sīlasampadāya attamano hoti no ca kho paripuṇṇasaṅkappo. So tāya sīlasampadāya na attānukkaṃseti, na paraṃ vambheti. Sīlasampadāya ca ye aññe dhammā uttaritarā ca paṇītatarā ca tesaṃ dhammānaṃ sacchikiriyāya chandaṃ janeti, vāyamati, anolīnavuttiko ca hoti asāthaliko . So samādhisampadaṃ ārādheti. So tāya samādhisampadāya attamano hoti, paripuṇṇasaṅkappo. So tāya samādhisampadāya attānukkaṃseti, paraṃ vambheti – ‘ahamasmi samāhito ekaggacitto, ime panaññe bhikkhū asamāhitā vibbhantacittā’ti. Samādhisampadāya ca ye aññe dhammā uttaritarā ca paṇītatarā ca, tesaṃ dhammānaṃ sacchikiriyāya na chandaṃ janeti, na vāyamati, olīnavuttiko ca hoti sāthaliko. Seyyathāpi so, brāhmaṇa, puriso sāratthiko sāragavesī sārapariyesanaṃ caramāno mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato atikkammeva sāraṃ atikkamma phegguṃ, tacaṃ chetvā ādāya pakkanto ‘sāra’nti maññamāno. Yañcassa sārena sārakaraṇīyaṃ tañcassa atthaṃ nānubhavissati. Tathūpamāhaṃ, brāhmaṇa, imaṃ puggalaṃ vadāmi.
၃၂၁. ‘‘ဣဓ ပန, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော သဒ္ဓာ အဂာရသ္မာ အနဂာရိယံ ပဗ္ဗဇိတော ဟောတိ – ‘ဩတိဏ္ဏောမ္ဟိ ဇာတိယာ ဇရာယ မရဏေန။ပေ.။ အန္တကိရိယာ ပညာယေထာ’တိ။ သော ဧဝံ ပဗ္ဗဇိတော သမာနော လာဘသက္ကာရသိလောကံ အဘိနိဗ္ဗတ္တေတိ။ သော တေန လာဘသက္ကာရသိလောကေန န အတ္တမနော ဟောတိ န ပရိပုဏ္ဏသင္ကပ္ပော။ သော တေန လာဘသက္ကာရသိလောကေန န အတ္တာနုက္ကံသေတိ, န ပရံ ဝမ္ဘေတိ။ လာဘသက္ကာရသိလောကေန စ ယေ အညေ ဓမ္မာ ဥတ္တရိတရာ စ ပဏီတတရာ စ တေသံ ဓမ္မာနံ သစ္ဆိကိရိယာယ ဆန္ဒံ ဇနေတိ, ဝာယမတိ, အနောလီနဝုတ္တိကော စ ဟောတိ အသာထလိကော။ သော သီလသမ္ပဒံ အာရာဓေတိ။ သော တာယ သီလသမ္ပဒာယ အတ္တမနော ဟောတိ, နော စ ခော ပရိပုဏ္ဏသင္ကပ္ပော။ သော တာယ သီလသမ္ပဒာယ န အတ္တာနုက္ကံသေတိ, န ပရံ ဝမ္ဘေတိ။ သီလသမ္ပဒာယ စ ယေ အညေ ဓမ္မာ ဥတ္တရိတရာ စ ပဏီတတရာ စ တေသံ ဓမ္မာနံ သစ္ဆိကိရိယာယ ဆန္ဒံ ဇနေတိ, ဝာယမတိ, အနောလီနဝုတ္တိကော စ ဟောတိ အသာထလိကော။ သော သမာဓိသမ္ပဒံ အာရာဓေတိ။ သော တာယ သမာဓိသမ္ပဒာယ အတ္တမနော ဟောတိ, နော စ ခော ပရိပုဏ္ဏသင္ကပ္ပော။ သော တာယ သမာဓိသမ္ပဒာယ န အတ္တာနုက္ကံသေတိ, န ပရံ ဝမ္ဘေတိ။ သမာဓိသမ္ပဒာယ စ ယေ အညေ ဓမ္မာ ဥတ္တရိတရာ စ ပဏီတတရာ စ တေသံ ဓမ္မာနံ သစ္ဆိကိရိယာယ ဆန္ဒံ ဇနေတိ, ဝာယမတိ, အနောလီနဝုတ္တိကော စ ဟောတိ အသာထလိကော။ သော ဉာဏဒသ္သနံ အာရာဓေတိ။ သော တေန ဉာဏဒသ္သနေန အတ္တမနော ဟောတိ, ပရိပုဏ္ဏသင္ကပ္ပော ။ သော တေန ဉာဏဒသ္သနေန အတ္တာနုက္ကံသေတိ, ပရံ ဝမ္ဘေတိ – ‘အဟမသ္မိ ဇာနံ ပသ္သံ ဝိဟရာမိ, ဣမေ ပနညေ ဘိက္ခူ အဇာနံ အပသ္သံ ဝိဟရန္တီ’တိ။ ဉာဏဒသ္သနေန စ ယေ အညေ ဓမ္မာ ဥတ္တရိတရာ စ ပဏီတတရာ စ တေသံ ဓမ္မာနံ သစ္ဆိကိရိယာယ န ဆန္ဒံ ဇနေတိ, န ဝာယမတိ, ဩလီနဝုတ္တိကော စ ဟောတိ သာထလိကော။ သေယ္ယထာပိ သော, ဗ္ရာဟ္မဏ, ပုရိသော သာရတ္ထိကော သာရဂဝေသီ သာရပရိယေသနံ စရမာနော မဟတော ရုက္ခသ္သ တိဋ္ဌတော သာရဝတော အတိက္ကမ္မေဝ သာရံ, ဖေဂ္ဂုံ ဆေတ္ဝာ အာဒာယ ပက္ကန္တော ‘သာရ’န္တိ မညမာနော။ ယဉ္စသ္သ သာရေန သာရကရဏီယံ တဉ္စသ္သ အတ္ထံ နာနုဘဝိသ္သတိ။ တထူပမာဟံ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဣမံ ပုဂ္ဂလံ ဝဒာမိ။
321. ‘‘Idha pana, brāhmaṇa, ekacco puggalo saddhā agārasmā anagāriyaṃ pabbajito hoti – ‘otiṇṇomhi jātiyā jarāya maraṇena…pe… antakiriyā paññāyethā’ti. So evaṃ pabbajito samāno lābhasakkārasilokaṃ abhinibbatteti. So tena lābhasakkārasilokena na attamano hoti na paripuṇṇasaṅkappo. So tena lābhasakkārasilokena na attānukkaṃseti, na paraṃ vambheti. Lābhasakkārasilokena ca ye aññe dhammā uttaritarā ca paṇītatarā ca tesaṃ dhammānaṃ sacchikiriyāya chandaṃ janeti, vāyamati, anolīnavuttiko ca hoti asāthaliko. So sīlasampadaṃ ārādheti. So tāya sīlasampadāya attamano hoti, no ca kho paripuṇṇasaṅkappo. So tāya sīlasampadāya na attānukkaṃseti, na paraṃ vambheti. Sīlasampadāya ca ye aññe dhammā uttaritarā ca paṇītatarā ca tesaṃ dhammānaṃ sacchikiriyāya chandaṃ janeti, vāyamati, anolīnavuttiko ca hoti asāthaliko. So samādhisampadaṃ ārādheti. So tāya samādhisampadāya attamano hoti, no ca kho paripuṇṇasaṅkappo. So tāya samādhisampadāya na attānukkaṃseti, na paraṃ vambheti. Samādhisampadāya ca ye aññe dhammā uttaritarā ca paṇītatarā ca tesaṃ dhammānaṃ sacchikiriyāya chandaṃ janeti, vāyamati, anolīnavuttiko ca hoti asāthaliko. So ñāṇadassanaṃ ārādheti. So tena ñāṇadassanena attamano hoti, paripuṇṇasaṅkappo . So tena ñāṇadassanena attānukkaṃseti, paraṃ vambheti – ‘ahamasmi jānaṃ passaṃ viharāmi, ime panaññe bhikkhū ajānaṃ apassaṃ viharantī’ti. Ñāṇadassanena ca ye aññe dhammā uttaritarā ca paṇītatarā ca tesaṃ dhammānaṃ sacchikiriyāya na chandaṃ janeti, na vāyamati, olīnavuttiko ca hoti sāthaliko. Seyyathāpi so, brāhmaṇa, puriso sāratthiko sāragavesī sārapariyesanaṃ caramāno mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato atikkammeva sāraṃ, phegguṃ chetvā ādāya pakkanto ‘sāra’nti maññamāno. Yañcassa sārena sārakaraṇīyaṃ tañcassa atthaṃ nānubhavissati. Tathūpamāhaṃ, brāhmaṇa, imaṃ puggalaṃ vadāmi.
၃၂၂. ‘‘ဣဓ ပန, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော သဒ္ဓာ အဂာရသ္မာ အနဂာရိယံ ပဗ္ဗဇိတော ဟောတိ – ‘ဩတိဏ္ဏောမ္ဟိ ဇာတိယာ ဇရာယ မရဏေန သောကေဟိ ပရိဒေဝေဟိ ဒုက္ခေဟိ ဒောမနသ္သေဟိ ဥပာယာသေဟိ , ဒုက္ခောတိဏ္ဏော ဒုက္ခပရေတော , အပ္ပေဝ နာမ ဣမသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ အန္တကိရိယာ ပညာယေထာ’တိ။ သော ဧဝံ ပဗ္ဗဇိတော သမာနော လာဘသက္ကာရသိလောကံ အဘိနိဗ္ဗတ္တေတိ။ သော တေန လာဘသက္ကာရသိလောကေန န အတ္တမနော ဟောတိ, န ပရိပုဏ္ဏသင္ကပ္ပော။ သော တေန လာဘသက္ကာရသိလောကေန န အတ္တာနုက္ကံသေတိ, န ပရံ ဝမ္ဘေတိ။ လာဘသက္ကာရသိလောကေန စ ယေ အညေ ဓမ္မာ ဥတ္တရိတရာ စ ပဏီတတရာ စ တေသံ ဓမ္မာနံ သစ္ဆိကိရိယာယ ဆန္ဒံ ဇနေတိ, ဝာယမတိ, အနောလီနဝုတ္တိကော စ ဟောတိ အသာထလိကော။ သော သီလသမ္ပဒံ အာရာဓေတိ။ သော တာယ သီလသမ္ပဒာယ အတ္တမနော ဟောတိ, နော စ ခော ပရိပုဏ္ဏသင္ကပ္ပော။ သော တာယ သီလသမ္ပဒာယ န အတ္တာနုက္ကံသေတိ, န ပရံ ဝမ္ဘေတိ။ သီလသမ္ပဒာယ စ ယေ အညေ ဓမ္မာ ဥတ္တရိတရာ စ ပဏီတတရာ စ တေသံ ဓမ္မာနံ သစ္ဆိကိရိယာယ ဆန္ဒံ ဇနေတိ, ဝာယမတိ, အနောလီနဝုတ္တိကော စ ဟောတိ အသာထလိကော။ သော သမာဓိသမ္ပဒံ အာရာဓေတိ။ သော တာယ သမာဓိသမ္ပဒာယ အတ္တမနော ဟောတိ, နော စ ခော ပရိပုဏ္ဏသင္ကပ္ပော။ သော တာယ သမာဓိသမ္ပဒာယ န အတ္တာနုက္ကံသေတိ, န ပရံ ဝမ္ဘေတိ။ သမာဓိသမ္ပဒာယ စ ယေ အညေ ဓမ္မာ ဥတ္တရိတရာ စ ပဏီတတရာ စ တေသံ ဓမ္မာနံ သစ္ဆိကိရိယာယ ဆန္ဒံ ဇနေတိ, ဝာယမတိ, အနောလီနဝုတ္တိကော စ ဟောတိ အသာထလိကော။ သော ဉာဏဒသ္သနံ အာရာဓေတိ။ သော တေန ဉာဏဒသ္သနေန အတ္တမနော ဟောတိ, နော စ ခော ပရိပုဏ္ဏသင္ကပ္ပော။ သော တေန ဉာဏဒသ္သနေန န အတ္တာနုက္ကံသေတိ, န ပရံ ဝမ္ဘေတိ။ ဉာဏဒသ္သနေန စ ယေ အညေ ဓမ္မာ ဥတ္တရိတရာ စ ပဏီတတရာ စ တေသံ ဓမ္မာနံ သစ္ဆိကိရိယာယ ဆန္ဒံ ဇနေတိ, ဝာယမတိ, အနောလီနဝုတ္တိကော စ ဟောတိ အသာထလိကော။
322. ‘‘Idha pana, brāhmaṇa, ekacco puggalo saddhā agārasmā anagāriyaṃ pabbajito hoti – ‘otiṇṇomhi jātiyā jarāya maraṇena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi , dukkhotiṇṇo dukkhapareto , appeva nāma imassa kevalassa dukkhakkhandhassa antakiriyā paññāyethā’ti. So evaṃ pabbajito samāno lābhasakkārasilokaṃ abhinibbatteti. So tena lābhasakkārasilokena na attamano hoti, na paripuṇṇasaṅkappo. So tena lābhasakkārasilokena na attānukkaṃseti, na paraṃ vambheti. Lābhasakkārasilokena ca ye aññe dhammā uttaritarā ca paṇītatarā ca tesaṃ dhammānaṃ sacchikiriyāya chandaṃ janeti, vāyamati, anolīnavuttiko ca hoti asāthaliko. So sīlasampadaṃ ārādheti. So tāya sīlasampadāya attamano hoti, no ca kho paripuṇṇasaṅkappo. So tāya sīlasampadāya na attānukkaṃseti, na paraṃ vambheti. Sīlasampadāya ca ye aññe dhammā uttaritarā ca paṇītatarā ca tesaṃ dhammānaṃ sacchikiriyāya chandaṃ janeti, vāyamati, anolīnavuttiko ca hoti asāthaliko. So samādhisampadaṃ ārādheti. So tāya samādhisampadāya attamano hoti, no ca kho paripuṇṇasaṅkappo. So tāya samādhisampadāya na attānukkaṃseti, na paraṃ vambheti. Samādhisampadāya ca ye aññe dhammā uttaritarā ca paṇītatarā ca tesaṃ dhammānaṃ sacchikiriyāya chandaṃ janeti, vāyamati, anolīnavuttiko ca hoti asāthaliko. So ñāṇadassanaṃ ārādheti. So tena ñāṇadassanena attamano hoti, no ca kho paripuṇṇasaṅkappo. So tena ñāṇadassanena na attānukkaṃseti, na paraṃ vambheti. Ñāṇadassanena ca ye aññe dhammā uttaritarā ca paṇītatarā ca tesaṃ dhammānaṃ sacchikiriyāya chandaṃ janeti, vāyamati, anolīnavuttiko ca hoti asāthaliko.
၃၂၃. ‘‘ကတမေ စ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဓမ္မာ ဉာဏဒသ္သနေန ဥတ္တရိတရာ စ ပဏီတတရာ စ? ဣဓ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဘိက္ခု ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ ဝိဝိစ္စ အကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ သဝိတက္ကံ သဝိစာရံ ဝိဝေကဇံ ပီတိသုခံ ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ အယမ္ပိ ခော, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဓမ္မော ဉာဏဒသ္သနေန ဥတ္တရိတရော စ ပဏီတတရော စ။
323. ‘‘Katame ca, brāhmaṇa, dhammā ñāṇadassanena uttaritarā ca paṇītatarā ca? Idha, brāhmaṇa, bhikkhu vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Ayampi kho, brāhmaṇa, dhammo ñāṇadassanena uttaritaro ca paṇītataro ca.
‘‘ပုန စပရံ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဘိက္ခု ဝိတက္ကဝိစာရာနံ ဝူပသမာ အဇ္ဈတ္တံ သမ္ပသာဒနံ စေတသော ဧကောဒိဘာဝံ အဝိတက္ကံ အဝိစာရံ သမာဓိဇံ ပီတိသုခံ ဒုတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ အယမ္ပိ ခော, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဓမ္မော ဉာဏဒသ္သနေန ဥတ္တရိတရော စ ပဏီတတရော စ။
‘‘Puna caparaṃ, brāhmaṇa, bhikkhu vitakkavicārānaṃ vūpasamā ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ avitakkaṃ avicāraṃ samādhijaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Ayampi kho, brāhmaṇa, dhammo ñāṇadassanena uttaritaro ca paṇītataro ca.
‘‘ပုန စပရံ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဘိက္ခု ပီတိယာ စ ဝိရာဂာ ဥပေက္ခကော စ ဝိဟရတိ, သတော စ သမ္ပဇာနော သုခဉ္စ ကာယေန ပဋိသံဝေဒေတိ, ယံ တံ အရိယာ အာစိက္ခန္တိ – ‘ဥပေက္ခကော သတိမာ သုခဝိဟာရီ’တိ တတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ အယမ္ပိ ခော , ဗ္ရာဟ္မဏ, ဓမ္မော ဉာဏဒသ္သနေန ဥတ္တရိတရော စ ပဏီတတရော စ။
‘‘Puna caparaṃ, brāhmaṇa, bhikkhu pītiyā ca virāgā upekkhako ca viharati, sato ca sampajāno sukhañca kāyena paṭisaṃvedeti, yaṃ taṃ ariyā ācikkhanti – ‘upekkhako satimā sukhavihārī’ti tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Ayampi kho , brāhmaṇa, dhammo ñāṇadassanena uttaritaro ca paṇītataro ca.
‘‘ပုန စပရံ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဘိက္ခု သုခသ္သ စ ပဟာနာ ဒုက္ခသ္သ စ ပဟာနာ ပုဗ္ဗေဝ သောမနသ္သဒောမနသ္သာနံ အတ္ထင္ဂမာ အဒုက္ခမသုခံ ဥပေက္ခာသတိပာရိသုဒ္ဓိံ စတုတ္ထံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ အယမ္ပိ ခော, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဓမ္မော ဉာဏဒသ္သနေန ဥတ္တရိတရော စ ပဏီတတရော စ။
‘‘Puna caparaṃ, brāhmaṇa, bhikkhu sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā pubbeva somanassadomanassānaṃ atthaṅgamā adukkhamasukhaṃ upekkhāsatipārisuddhiṃ catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Ayampi kho, brāhmaṇa, dhammo ñāṇadassanena uttaritaro ca paṇītataro ca.
‘‘ပုန စပရံ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဘိက္ခု သဗ္ဗသော ရူပသညာနံ သမတိက္ကမာ ပဋိဃသညာနံ အတ္ထင္ဂမာ နာနတ္တသညာနံ အမနသိကာရာ ‘အနန္တော အာကာသော’တိ အာကာသာနဉ္စာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ အယမ္ပိ ခော, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဓမ္မော ဉာဏဒသ္သနေန ဥတ္တရိတရော စ ပဏီတတရော စ။
‘‘Puna caparaṃ, brāhmaṇa, bhikkhu sabbaso rūpasaññānaṃ samatikkamā paṭighasaññānaṃ atthaṅgamā nānattasaññānaṃ amanasikārā ‘ananto ākāso’ti ākāsānañcāyatanaṃ upasampajja viharati. Ayampi kho, brāhmaṇa, dhammo ñāṇadassanena uttaritaro ca paṇītataro ca.
‘‘ပုန စပရံ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဘိက္ခု သဗ္ဗသော အာကာသာနဉ္စာယတနံ သမတိက္ကမ္မ ‘အနန္တံ ဝိညာဏ’န္တိ ဝိညာဏဉ္စာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ အယမ္ပိ ခော, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဓမ္မော ဉာဏဒသ္သနေန ဥတ္တရိတရော စ ပဏီတတရော စ။
‘‘Puna caparaṃ, brāhmaṇa, bhikkhu sabbaso ākāsānañcāyatanaṃ samatikkamma ‘anantaṃ viññāṇa’nti viññāṇañcāyatanaṃ upasampajja viharati. Ayampi kho, brāhmaṇa, dhammo ñāṇadassanena uttaritaro ca paṇītataro ca.
‘‘ပုန စပရံ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဘိက္ခု သဗ္ဗသော ဝိညာဏဉ္စာယတနံ သမတိက္ကမ္မ ‘နတ္ထိ ကိဉ္စီ’တိ အာကိဉ္စညာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ အယမ္ပိ ခော, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဓမ္မော ဉာဏဒသ္သနေန ဥတ္တရိတရော စ ပဏီတတရော စ။
‘‘Puna caparaṃ, brāhmaṇa, bhikkhu sabbaso viññāṇañcāyatanaṃ samatikkamma ‘natthi kiñcī’ti ākiñcaññāyatanaṃ upasampajja viharati. Ayampi kho, brāhmaṇa, dhammo ñāṇadassanena uttaritaro ca paṇītataro ca.
‘‘ပုန စပရံ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဘိက္ခု သဗ္ဗသော အာကိဉ္စညာယတနံ သမတိက္ကမ္မ နေဝသညာနာသညာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ အယမ္ပိ ခော, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဓမ္မော ဉာဏဒသ္သနေန ဥတ္တရိတရော စ ပဏီတတရော စ။
‘‘Puna caparaṃ, brāhmaṇa, bhikkhu sabbaso ākiñcaññāyatanaṃ samatikkamma nevasaññānāsaññāyatanaṃ upasampajja viharati. Ayampi kho, brāhmaṇa, dhammo ñāṇadassanena uttaritaro ca paṇītataro ca.
‘‘ပုန စပရံ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဘိက္ခု သဗ္ဗသော နေဝသညာနာသညာယတနံ သမတိက္ကမ္မ သညာဝေဒယိတနိရောဓံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ, ပညာယ စသ္သ ဒိသ္ဝာ အာသဝာ ပရိက္ခီဏာ ဟောန္တိ။ အယမ္ပိ ခော, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဓမ္မော ဉာဏဒသ္သနေန ဥတ္တရိတရော စ ပဏီတတရော စ။ ဣမေ ခော, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဓမ္မာ ဉာဏဒသ္သနေန ဥတ္တရိတရာ စ ပဏီတတရာ စ။
‘‘Puna caparaṃ, brāhmaṇa, bhikkhu sabbaso nevasaññānāsaññāyatanaṃ samatikkamma saññāvedayitanirodhaṃ upasampajja viharati, paññāya cassa disvā āsavā parikkhīṇā honti. Ayampi kho, brāhmaṇa, dhammo ñāṇadassanena uttaritaro ca paṇītataro ca. Ime kho, brāhmaṇa, dhammā ñāṇadassanena uttaritarā ca paṇītatarā ca.
၃၂၄. ‘‘သေယ္ယထာပိ သော, ဗ္ရာဟ္မဏ, ပုရိသော သာရတ္ထိကော သာရဂဝေသီ သာရပရိယေသနံ စရမာနော မဟတော ရုက္ခသ္သ တိဋ္ဌတော သာရဝတော သာရံယေဝ ဆေတ္ဝာ အာဒာယ ပက္ကန္တော ‘သာရ’န္တိ ဇာနမာနော။ ယဉ္စသ္သ သာရေန သာရကရဏီယံ တဉ္စသ္သ အတ္ထံ အနုဘဝိသ္သတိ။ တထူပမာဟံ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဣမံ ပုဂ္ဂလံ ဝဒာမိ။
324. ‘‘Seyyathāpi so, brāhmaṇa, puriso sāratthiko sāragavesī sārapariyesanaṃ caramāno mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato sāraṃyeva chetvā ādāya pakkanto ‘sāra’nti jānamāno. Yañcassa sārena sārakaraṇīyaṃ tañcassa atthaṃ anubhavissati. Tathūpamāhaṃ, brāhmaṇa, imaṃ puggalaṃ vadāmi.
‘‘ဣတိ ခော, ဗ္ရာဟ္မဏ, နယိဒံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ လာဘသက္ကာရသိလောကာနိသံသံ, န သီလသမ္ပဒာနိသံသံ, န သမာဓိသမ္ပဒာနိသံသံ, န ဉာဏဒသ္သနာနိသံသံ။ ယာ စ ခော အယံ , ဗ္ရာဟ္မဏ, အကုပ္ပာ စေတောဝိမုတ္တိ – ဧတဒတ္ထမိဒံ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဗ္ရဟ္မစရိယံ, ဧတံ သာရံ ဧတံ ပရိယောသာန’’န္တိ။
‘‘Iti kho, brāhmaṇa, nayidaṃ brahmacariyaṃ lābhasakkārasilokānisaṃsaṃ, na sīlasampadānisaṃsaṃ, na samādhisampadānisaṃsaṃ, na ñāṇadassanānisaṃsaṃ. Yā ca kho ayaṃ , brāhmaṇa, akuppā cetovimutti – etadatthamidaṃ, brāhmaṇa, brahmacariyaṃ, etaṃ sāraṃ etaṃ pariyosāna’’nti.
ဧဝံ ဝုတ္တေ, ပိင္ဂလကောစ္ဆော ဗ္ရာဟ္မဏော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘အဘိက္ကန္တံ, ဘော ဂောတမ, အဘိက္ကန္တံ, ဘော ဂောတမ။ပေ.။ ဥပာသကံ မံ ဘဝံ ဂောတမော ဓာရေတု အဇ္ဇတဂ္ဂေ ပာဏုပေတံ သရဏံ ဂတ’’န္တိ။
Evaṃ vutte, piṅgalakoccho brāhmaṇo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘abhikkantaṃ, bho gotama, abhikkantaṃ, bho gotama…pe… upāsakaṃ maṃ bhavaṃ gotamo dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti.
စူဠသာရောပမသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ ဒသမံ။
Cūḷasāropamasuttaṃ niṭṭhitaṃ dasamaṃ.
ဩပမ္မဝဂ္ဂော နိဋ္ဌိတော တတိယော။
Opammavaggo niṭṭhito tatiyo.
တသ္သုဒ္ဒာနံ –
Tassuddānaṃ –
မောဠိယဖဂ္ဂုနရိဋ္ဌဉ္စ နာမော၊ အန္ဓဝနေ ကထိပုဏ္ဏံ နိဝာပော။
Moḷiyaphaggunariṭṭhañca nāmo, andhavane kathipuṇṇaṃ nivāpo;
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဇ္ဈိမနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ၁၀. စူဠသာရောပမသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 10. Cūḷasāropamasuttavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / မဇ္ဈိမနိကာယ (ဋီကာ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ၁၀. စူဠသာရောပမသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 10. Cūḷasāropamasuttavaṇṇanā