Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මජ්‌ඣිමනිකාය • Majjhimanikāya

    10. චූළසාරොපමසුත්‌තං

    10. Cūḷasāropamasuttaṃ

    312. එවං මෙ සුතං – එකං සමයං භගවා සාවත්‌ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්‌ඩිකස්‌ස ආරාමෙ. අථ ඛො පිඞ්‌ගලකොච්‌ඡො බ්‍රාහ්‌මණො යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා භගවතා සද්‌ධිං සම්‌මොදි. සම්‌මොදනීයං කථං සාරණීයං වීතිසාරෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි. එකමන්‌තං නිසින්‌නො ඛො පිඞ්‌ගලකොච්‌ඡො බ්‍රාහ්‌මණො භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘යෙමෙ, භො ගොතම, සමණබ්‍රාහ්‌මණා සඞ්‌ඝිනො ගණිනො ගණාචරියා ඤාතා යසස්‌සිනො තිත්‌ථකරා සාධුසම්‌මතා, බහුජනස්‌ස, සෙය්‍යථිදං – පූරණො කස්‌සපො, මක්‌ඛලි ගොසාලො, අජිතො කෙසකම්‌බලො, පකුධො කච්‌චායනො, සඤ්‌චයො 1 බෙලට්‌ඨපුත්‌තො, නිගණ්‌ඨො නාටපුත්‌තො, සබ්‌බෙතෙ සකාය පටිඤ්‌ඤාය අබ්‌භඤ්‌ඤංසු සබ්‌බෙව නාබ්‌භඤ්‌ඤංසු, උදාහු එකච්‌චෙ අබ්‌භඤ්‌ඤංසු එකච්‌චෙ නාබ්‌භඤ්‌ඤංසූ’’ති? ‘‘අලං, බ්‍රාහ්‌මණ, තිට්‌ඨතෙතං – සබ්‌බෙතෙ සකාය පටිඤ්‌ඤාය අබ්‌භඤ්‌ඤංසු සබ්‌බෙව නාබ්‌භඤ්‌ඤංසු, උදාහු එකච්‌චෙ අබ්‌භඤ්‌ඤංසු එකච්‌චෙ නාබ්‌භඤ්‌ඤංසූති. ධම්‌මං තෙ, බ්‍රාහ්‌මණ, දෙසෙස්‌සාමි, තං සුණාහි, සාධුකං මනසි කරොහි, භාසිස්‌සාමී’’ති. ‘‘එවං, භො’’ති ඛො පිඞ්‌ගලකොච්‌ඡො බ්‍රාහ්‌මණො භගවතො පච්‌චස්‌සොසි. භගවා එතදවොච –

    312. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Atha kho piṅgalakoccho brāhmaṇo yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho piṅgalakoccho brāhmaṇo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘yeme, bho gotama, samaṇabrāhmaṇā saṅghino gaṇino gaṇācariyā ñātā yasassino titthakarā sādhusammatā, bahujanassa, seyyathidaṃ – pūraṇo kassapo, makkhali gosālo, ajito kesakambalo, pakudho kaccāyano, sañcayo 2 belaṭṭhaputto, nigaṇṭho nāṭaputto, sabbete sakāya paṭiññāya abbhaññaṃsu sabbeva nābbhaññaṃsu, udāhu ekacce abbhaññaṃsu ekacce nābbhaññaṃsū’’ti? ‘‘Alaṃ, brāhmaṇa, tiṭṭhatetaṃ – sabbete sakāya paṭiññāya abbhaññaṃsu sabbeva nābbhaññaṃsu, udāhu ekacce abbhaññaṃsu ekacce nābbhaññaṃsūti. Dhammaṃ te, brāhmaṇa, desessāmi, taṃ suṇāhi, sādhukaṃ manasi karohi, bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bho’’ti kho piṅgalakoccho brāhmaṇo bhagavato paccassosi. Bhagavā etadavoca –

    313. ‘‘සෙය්‍යථාපි, බ්‍රාහ්‌මණ, පුරිසො සාරත්‌ථිකො සාරගවෙසී සාරපරියෙසනං චරමානො මහතො රුක්‌ඛස්‌ස තිට්‌ඨතො සාරවතො අතික්‌කම්‌මෙව සාරං අතික්‌කම්‌ම ඵෙග්‌ගුං අතික්‌කම්‌ම තචං අතික්‌කම්‌ම පපටිකං, සාඛාපලාසං ඡෙත්‌වා ආදාය පක්‌කමෙය්‍ය ‘සාර’න්‌ති මඤ්‌ඤමානො. තමෙනං චක්‌ඛුමා පුරිසො දිස්‌වා එවං වදෙය්‍ය – ‘න වතායං භවං පුරිසො අඤ්‌ඤාසි සාරං, න අඤ්‌ඤාසි ඵෙග්‌ගුං, න අඤ්‌ඤාසි තචං, න අඤ්‌ඤාසි පපටිකං, න අඤ්‌ඤාසි සාඛාපලාසං. තථා හයං භවං පුරිසො සාරත්‌ථිකො සාරගවෙසී සාරපරියෙසනං චරමානො මහතො රුක්‌ඛස්‌ස තිට්‌ඨතො සාරවතො අතික්‌කම්‌මෙව සාරං අතික්‌කම්‌ම ඵෙග්‌ගුං අතික්‌කම්‌ම තචං අතික්‌කම්‌ම පපටිකං, සාඛාපලාසං ඡෙත්‌වා ආදාය පක්‌කන්‌තො ‘සාර’න්‌ති මඤ්‌ඤමානො. යඤ්‌චස්‌ස සාරෙන සාරකරණීයං තඤ්‌චස්‌ස අත්‌ථං නානුභවිස්‌සතී’ති.

    313. ‘‘Seyyathāpi, brāhmaṇa, puriso sāratthiko sāragavesī sārapariyesanaṃ caramāno mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato atikkammeva sāraṃ atikkamma phegguṃ atikkamma tacaṃ atikkamma papaṭikaṃ, sākhāpalāsaṃ chetvā ādāya pakkameyya ‘sāra’nti maññamāno. Tamenaṃ cakkhumā puriso disvā evaṃ vadeyya – ‘na vatāyaṃ bhavaṃ puriso aññāsi sāraṃ, na aññāsi phegguṃ, na aññāsi tacaṃ, na aññāsi papaṭikaṃ, na aññāsi sākhāpalāsaṃ. Tathā hayaṃ bhavaṃ puriso sāratthiko sāragavesī sārapariyesanaṃ caramāno mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato atikkammeva sāraṃ atikkamma phegguṃ atikkamma tacaṃ atikkamma papaṭikaṃ, sākhāpalāsaṃ chetvā ādāya pakkanto ‘sāra’nti maññamāno. Yañcassa sārena sārakaraṇīyaṃ tañcassa atthaṃ nānubhavissatī’ti.

    314. ‘‘සෙය්‍යථාපි වා පන, බ්‍රාහ්‌මණ, පුරිසො සාරත්‌ථිකො සාරගවෙසී සාරපරියෙසනං චරමානො මහතො රුක්‌ඛස්‌ස තිට්‌ඨතො සාරවතො අතික්‌කම්‌මෙව සාරං අතික්‌කම්‌ම ඵෙග්‌ගුං අතික්‌කම්‌ම තචං , පපටිකං ඡෙත්‌වා ආදාය පක්‌කමෙය්‍ය ‘සාර’න්‌ති මඤ්‌ඤමානො. තමෙනං චක්‌ඛුමා පුරිසො දිස්‌වා එවං වදෙය්‍ය – ‘න වතායං භවං පුරිසො අඤ්‌ඤාසි සාරං, න අඤ්‌ඤාසි ඵෙග්‌ගුං, න අඤ්‌ඤාසි තචං, න අඤ්‌ඤාසි පපටිකං, න අඤ්‌ඤාසි සාඛාපලාසං. තථා හයං භවං පුරිසො සාරත්‌ථිකො සාරගවෙසී සාරපරියෙසනං චරමානො මහතො රුක්‌ඛස්‌ස තිට්‌ඨතො සාරවතො අතික්‌කම්‌මෙව සාරං අතික්‌කම්‌ම ඵෙග්‌ගුං අතික්‌කම්‌ම තචං පපටිකං ඡෙත්‌වා ආදාය පක්‌කන්‌තො ‘සාර’න්‌ති මඤ්‌ඤමානො. යඤ්‌චස්‌ස සාරෙන සාරකරණීයං තඤ්‌චස්‌ස අත්‌ථං නානුභවිස්‌සතී’ති.

    314. ‘‘Seyyathāpi vā pana, brāhmaṇa, puriso sāratthiko sāragavesī sārapariyesanaṃ caramāno mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato atikkammeva sāraṃ atikkamma phegguṃ atikkamma tacaṃ , papaṭikaṃ chetvā ādāya pakkameyya ‘sāra’nti maññamāno. Tamenaṃ cakkhumā puriso disvā evaṃ vadeyya – ‘na vatāyaṃ bhavaṃ puriso aññāsi sāraṃ, na aññāsi phegguṃ, na aññāsi tacaṃ, na aññāsi papaṭikaṃ, na aññāsi sākhāpalāsaṃ. Tathā hayaṃ bhavaṃ puriso sāratthiko sāragavesī sārapariyesanaṃ caramāno mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato atikkammeva sāraṃ atikkamma phegguṃ atikkamma tacaṃ papaṭikaṃ chetvā ādāya pakkanto ‘sāra’nti maññamāno. Yañcassa sārena sārakaraṇīyaṃ tañcassa atthaṃ nānubhavissatī’ti.

    315. ‘‘සෙය්‍යථාපි වා පන, බ්‍රාහ්‌මණ, පුරිසො සාරත්‌ථිකො සාරගවෙසී සාරපරියෙසනං චරමානො මහතො රුක්‌ඛස්‌ස තිට්‌ඨතො සාරවතො අතික්‌කම්‌මෙව සාරං අතික්‌කම්‌ම ඵෙග්‌ගුං, තචං ඡෙත්‌වා ආදාය පක්‌කමෙය්‍ය ‘සාර’න්‌ති මඤ්‌ඤමානො. තමෙනං චක්‌ඛුමා පුරිසො දිස්‌වා එවං වදෙය්‍ය – ‘න වතායං භවං පුරිසො අඤ්‌ඤාසි සාරං, න අඤ්‌ඤාසි ඵෙග්‌ගුං, න අඤ්‌ඤාසි තචං, න අඤ්‌ඤාසි පපටිකං, න අඤ්‌ඤාසි සාඛාපලාසං. තථා හයං භවං පුරිසො සාරත්‌ථිකො සාරගවෙසී සාරපරියෙසනං චරමානො මහතො රුක්‌ඛස්‌ස තිට්‌ඨතො සාරවතො අතික්‌කම්‌මෙව සාරං අතික්‌කම්‌ම ඵෙග්‌ගුං, තචං ඡෙත්‌වා ආදාය පක්‌කන්‌තො ‘සාර’න්‌ති මඤ්‌ඤමානො. යඤ්‌චස්‌ස සාරෙන සාරකරණීයං තඤ්‌චස්‌ස අත්‌ථං නානුභවිස්‌සතී’ති.

    315. ‘‘Seyyathāpi vā pana, brāhmaṇa, puriso sāratthiko sāragavesī sārapariyesanaṃ caramāno mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato atikkammeva sāraṃ atikkamma phegguṃ, tacaṃ chetvā ādāya pakkameyya ‘sāra’nti maññamāno. Tamenaṃ cakkhumā puriso disvā evaṃ vadeyya – ‘na vatāyaṃ bhavaṃ puriso aññāsi sāraṃ, na aññāsi phegguṃ, na aññāsi tacaṃ, na aññāsi papaṭikaṃ, na aññāsi sākhāpalāsaṃ. Tathā hayaṃ bhavaṃ puriso sāratthiko sāragavesī sārapariyesanaṃ caramāno mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato atikkammeva sāraṃ atikkamma phegguṃ, tacaṃ chetvā ādāya pakkanto ‘sāra’nti maññamāno. Yañcassa sārena sārakaraṇīyaṃ tañcassa atthaṃ nānubhavissatī’ti.

    316. ‘‘සෙය්‍යථාපි වා පන, බ්‍රාහ්‌මණ, පුරිසො සාරත්‌ථිකො සාරගවෙසී සාරපරියෙසනං චරමානො මහතො රුක්‌ඛස්‌ස තිට්‌ඨතො සාරවතො අතික්‌කම්‌මෙව සාරං, ඵෙග්‌ගුං ඡෙත්‌වා ආදාය පක්‌කමෙය්‍ය ‘සාර’න්‌ති මඤ්‌ඤමානො. තමෙනං චක්‌ඛුමා පුරිසො දිස්‌වා එවං වදෙය්‍ය – ‘න වතායං භවං පුරිසො අඤ්‌ඤාසි සාරං, න අඤ්‌ඤාසි ඵෙග්‌ගුං, න අඤ්‌ඤාසි තචං, න අඤ්‌ඤාසි පපටිකං, න අඤ්‌ඤාසි සාඛාපලාසං. තථා හයං භවං පුරිසො සාරත්‌ථිකො සාරගවෙසී සාරපරියෙසනං චරමානො මහතො රුක්‌ඛස්‌ස තිට්‌ඨතො සාරවතො අතික්‌කම්‌මෙව සාරං, ඵෙග්‌ගුං ඡෙත්‌වා ආදාය පක්‌කන්‌තො ‘සාර’න්‌ති මඤ්‌ඤමානො. යඤ්‌චස්‌ස සාරෙන සාරකරණීයං තඤ්‌චස්‌ස අත්‌ථං නානුභවිස්‌සතී’ති.

    316. ‘‘Seyyathāpi vā pana, brāhmaṇa, puriso sāratthiko sāragavesī sārapariyesanaṃ caramāno mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato atikkammeva sāraṃ, phegguṃ chetvā ādāya pakkameyya ‘sāra’nti maññamāno. Tamenaṃ cakkhumā puriso disvā evaṃ vadeyya – ‘na vatāyaṃ bhavaṃ puriso aññāsi sāraṃ, na aññāsi phegguṃ, na aññāsi tacaṃ, na aññāsi papaṭikaṃ, na aññāsi sākhāpalāsaṃ. Tathā hayaṃ bhavaṃ puriso sāratthiko sāragavesī sārapariyesanaṃ caramāno mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato atikkammeva sāraṃ, phegguṃ chetvā ādāya pakkanto ‘sāra’nti maññamāno. Yañcassa sārena sārakaraṇīyaṃ tañcassa atthaṃ nānubhavissatī’ti.

    317. ‘‘සෙය්‍යථාපි වා පන, බ්‍රාහ්‌මණ, පුරිසො සාරත්‌ථිකො සාරගවෙසී සාරපරියෙසනං චරමානො මහතො රුක්‌ඛස්‌ස තිට්‌ඨතො සාරවතො සාරඤ්‌ඤෙව ඡෙත්‌වා ආදාය පක්‌කමෙය්‍ය ‘සාර’න්‌ති ජානමානො. තමෙනං චක්‌ඛුමා පුරිසො දිස්‌වා එවං වදෙය්‍ය – ‘අඤ්‌ඤාසි වතායං භවං පුරිසො සාරං, අඤ්‌ඤාසි ඵෙග්‌ගුං, අඤ්‌ඤාසි තචං, අඤ්‌ඤාසි පපටිකං, අඤ්‌ඤාසි සාඛාපලාසං. තථා හයං භවං පුරිසො සාරත්‌ථිකො සාරගවෙසී සාරපරියෙසනං චරමානො මහතො රුක්‌ඛස්‌ස තිට්‌ඨතො සාරවතො සාරඤ්‌ඤෙව ඡෙත්‌වා ආදාය පක්‌කන්‌තො ‘සාර’න්‌ති ජානමානො. යඤ්‌චස්‌ස සාරෙන සාරකරණීයං තඤ්‌චස්‌ස අත්‌ථං අනුභවිස්‌සතී’ති.

    317. ‘‘Seyyathāpi vā pana, brāhmaṇa, puriso sāratthiko sāragavesī sārapariyesanaṃ caramāno mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato sāraññeva chetvā ādāya pakkameyya ‘sāra’nti jānamāno. Tamenaṃ cakkhumā puriso disvā evaṃ vadeyya – ‘aññāsi vatāyaṃ bhavaṃ puriso sāraṃ, aññāsi phegguṃ, aññāsi tacaṃ, aññāsi papaṭikaṃ, aññāsi sākhāpalāsaṃ. Tathā hayaṃ bhavaṃ puriso sāratthiko sāragavesī sārapariyesanaṃ caramāno mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato sāraññeva chetvā ādāya pakkanto ‘sāra’nti jānamāno. Yañcassa sārena sārakaraṇīyaṃ tañcassa atthaṃ anubhavissatī’ti.

    318. ‘‘එවමෙව ඛො, බ්‍රාහ්‌මණ, ඉධෙකච්‌චො පුග්‌ගලො සද්‌ධා අගාරස්‌මා අනගාරියං පබ්‌බජිතො හොති – ‘ඔතිණ්‌ණොම්‌හි ජාතියා ජරාය මරණෙන සොකෙහි පරිදෙවෙහි දුක්‌ඛෙහි දොමනස්‌සෙහි උපායාසෙහි, දුක්‌ඛොතිණ්‌ණො දුක්‌ඛපරෙතො, අප්‌පෙව නාම ඉමස්‌ස කෙවලස්‌ස දුක්‌ඛක්‌ඛන්‌ධස්‌ස අන්‌තකිරියා පඤ්‌ඤායෙථා’ති. සො එවං පබ්‌බජිතො සමානො ලාභසක්‌කාරසිලොකං අභිනිබ්‌බත්‌තෙති. සො තෙන ලාභසක්‌කාරසිලොකෙන අත්‌තමනො හොති පරිපුණ්‌ණසඞ්‌කප්‌පො. සො තෙන ලාභසක්‌කාරසිලොකෙන අත්‌තානුක්‌කංසෙති, පරං වම්‌භෙති – ‘අහමස්‌මි ලාභසක්‌කාරසිලොකවා, ඉමෙ පනඤ්‌ඤෙ භික්‌ඛූ අප්‌පඤ්‌ඤාතා අප්‌පෙසක්‌ඛා’ති. ලාභසක්‌කාරසිලොකෙන ච යෙ අඤ්‌ඤෙ ධම්‌මා උත්‌තරිතරා ච පණීතතරා ච තෙසං ධම්‌මානං සච්‌ඡිකිරියාය න ඡන්‌දං ජනෙති, න වායමති, ඔලීනවුත්‌තිකො ච හොති සාථලිකො. සෙය්‍යථාපි සො, බ්‍රාහ්‌මණ, පුරිසො සාරත්‌ථිකො සාරගවෙසී සාරපරියෙසනං චරමානො මහතො රුක්‌ඛස්‌ස තිට්‌ඨතො සාරවතො අතික්‌කම්‌මෙව සාරං අතික්‌කම්‌ම ඵෙග්‌ගුං අතික්‌කම්‌ම තචං අතික්‌කම්‌ම පපටිකං, සාඛාපලාසං ඡෙත්‌වා ආදාය පක්‌කන්‌තො ‘සාර’න්‌ති මඤ්‌ඤමානො. යඤ්‌චස්‌ස සාරෙන සාරකරණීයං තඤ්‌චස්‌ස අත්‌ථං නානුභවිස්‌සති. තථූපමාහං, බ්‍රාහ්‌මණ, ඉමං පුග්‌ගලං වදාමි.

    318. ‘‘Evameva kho, brāhmaṇa, idhekacco puggalo saddhā agārasmā anagāriyaṃ pabbajito hoti – ‘otiṇṇomhi jātiyā jarāya maraṇena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi, dukkhotiṇṇo dukkhapareto, appeva nāma imassa kevalassa dukkhakkhandhassa antakiriyā paññāyethā’ti. So evaṃ pabbajito samāno lābhasakkārasilokaṃ abhinibbatteti. So tena lābhasakkārasilokena attamano hoti paripuṇṇasaṅkappo. So tena lābhasakkārasilokena attānukkaṃseti, paraṃ vambheti – ‘ahamasmi lābhasakkārasilokavā, ime panaññe bhikkhū appaññātā appesakkhā’ti. Lābhasakkārasilokena ca ye aññe dhammā uttaritarā ca paṇītatarā ca tesaṃ dhammānaṃ sacchikiriyāya na chandaṃ janeti, na vāyamati, olīnavuttiko ca hoti sāthaliko. Seyyathāpi so, brāhmaṇa, puriso sāratthiko sāragavesī sārapariyesanaṃ caramāno mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato atikkammeva sāraṃ atikkamma phegguṃ atikkamma tacaṃ atikkamma papaṭikaṃ, sākhāpalāsaṃ chetvā ādāya pakkanto ‘sāra’nti maññamāno. Yañcassa sārena sārakaraṇīyaṃ tañcassa atthaṃ nānubhavissati. Tathūpamāhaṃ, brāhmaṇa, imaṃ puggalaṃ vadāmi.

    319. ‘‘ඉධ පන, බ්‍රාහ්‌මණ, එකච්‌චො පුග්‌ගලො සද්‌ධා අගාරස්‌මා අනගාරියං පබ්‌බජිතො හොති – ‘ඔතිණ්‌ණොම්‌හි ජාතියා ජරාය මරණෙන සොකෙහි පරිදෙවෙහි දුක්‌ඛෙහි දොමනස්‌සෙහි උපායාසෙහි, දුක්‌ඛොතිණ්‌ණො දුක්‌ඛපරෙතො, අප්‌පෙව නාම ඉමස්‌ස කෙවලස්‌ස දුක්‌ඛක්‌ඛන්‌ධස්‌ස අන්‌තකිරියා පඤ්‌ඤායෙථා’ති. සො එවං පබ්‌බජිතො සමානො ලාභසක්‌කාරසිලොකං අභිනිබ්‌බත්‌තෙති. සො තෙන ලාභසක්‌කාරසිලොකෙන න අත්‌තමනො හොති න පරිපුණ්‌ණසඞ්‌කප්‌පො. සො තෙන ලාභසක්‌කාරසිලොකෙන න අත්‌තානුක්‌කංසෙති, න පරං වම්‌භෙති. ලාභසක්‌කාරසිලොකෙන ච යෙ අඤ්‌ඤෙ ධම්‌මා උත්‌තරිතරා ච පණීතතරා ච තෙසං ධම්‌මානං සච්‌ඡිකිරියාය ඡන්‌දං ජනෙති, වායමති , අනොලීනවුත්‌තිකො ච හොති අසාථලිකො. සො සීලසම්‌පදං ආරාධෙති. සො තාය සීලසම්‌පදාය අත්‌තමනො හොති, පරිපුණ්‌ණසඞ්‌කප්‌පො. සො තාය සීලසම්‌පදාය අත්‌තානුක්‌කංසෙති, පරං වම්‌භෙති – ‘අහමස්‌මි සීලවා කල්‍යාණධම්‌මො, ඉමෙ පනඤ්‌ඤෙ භික්‌ඛූ දුස්‌සීලා පාපධම්‌මා’ති. සීලසම්‌පදාය ච යෙ අඤ්‌ඤෙ ධම්‌මා උත්‌තරිතරා ච පණීතතරා ච තෙසං ධම්‌මානං සච්‌ඡිකිරියාය න ඡන්‌දං ජනෙති, න වායමති, ඔලීනවුත්‌තිකො ච හොති සාථලිකො. සෙය්‍යථාපි සො, බ්‍රාහ්‌මණ, පුරිසො සාරත්‌ථිකො සාරගවෙසී සාරපරියෙසනං චරමානො මහතො රුක්‌ඛස්‌ස තිට්‌ඨතො සාරවතො අතික්‌කම්‌මෙව සාරං අතික්‌කම්‌ම ඵෙග්‌ගුං අතික්‌කම්‌ම තචං, පපටිකං ඡෙත්‌වා ආදාය පක්‌කන්‌තො ‘සාර’න්‌ති මඤ්‌ඤමානො. යඤ්‌චස්‌ස සාරෙන සාරකරණීයං, තඤ්‌චස්‌ස අත්‌ථං නානුභවිස්‌සති. තථූපමාහං, බ්‍රාහ්‌මණ, ඉමං පුග්‌ගලං වදාමි.

    319. ‘‘Idha pana, brāhmaṇa, ekacco puggalo saddhā agārasmā anagāriyaṃ pabbajito hoti – ‘otiṇṇomhi jātiyā jarāya maraṇena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi, dukkhotiṇṇo dukkhapareto, appeva nāma imassa kevalassa dukkhakkhandhassa antakiriyā paññāyethā’ti. So evaṃ pabbajito samāno lābhasakkārasilokaṃ abhinibbatteti. So tena lābhasakkārasilokena na attamano hoti na paripuṇṇasaṅkappo. So tena lābhasakkārasilokena na attānukkaṃseti, na paraṃ vambheti. Lābhasakkārasilokena ca ye aññe dhammā uttaritarā ca paṇītatarā ca tesaṃ dhammānaṃ sacchikiriyāya chandaṃ janeti, vāyamati , anolīnavuttiko ca hoti asāthaliko. So sīlasampadaṃ ārādheti. So tāya sīlasampadāya attamano hoti, paripuṇṇasaṅkappo. So tāya sīlasampadāya attānukkaṃseti, paraṃ vambheti – ‘ahamasmi sīlavā kalyāṇadhammo, ime panaññe bhikkhū dussīlā pāpadhammā’ti. Sīlasampadāya ca ye aññe dhammā uttaritarā ca paṇītatarā ca tesaṃ dhammānaṃ sacchikiriyāya na chandaṃ janeti, na vāyamati, olīnavuttiko ca hoti sāthaliko. Seyyathāpi so, brāhmaṇa, puriso sāratthiko sāragavesī sārapariyesanaṃ caramāno mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato atikkammeva sāraṃ atikkamma phegguṃ atikkamma tacaṃ, papaṭikaṃ chetvā ādāya pakkanto ‘sāra’nti maññamāno. Yañcassa sārena sārakaraṇīyaṃ, tañcassa atthaṃ nānubhavissati. Tathūpamāhaṃ, brāhmaṇa, imaṃ puggalaṃ vadāmi.

    320. ‘‘ඉධ පන, බ්‍රාහ්‌මණ, එකච්‌චො පුග්‌ගලො සද්‌ධා අගාරස්‌මා අනගාරියං පබ්‌බජිතො හොති – ‘ඔතිණ්‌ණොම්‌හි ජාතියා ජරාය මරණෙන සොකෙහි පරිදෙවෙහි දුක්‌ඛෙහි දොමනස්‌සෙහි උපායාසෙහි, දුක්‌ඛොතිණ්‌ණො දුක්‌ඛපරෙතො, අප්‌පෙව නාම ඉමස්‌ස කෙවලස්‌ස දුක්‌ඛක්‌ඛන්‌ධස්‌ස අන්‌තකිරියා පඤ්‌ඤායෙථා’ති. සො එවං පබ්‌බජිතො සමානො ලාභසක්‌කාරසිලොකං අභිනිබ්‌බත්‌තෙති. සො තෙන ලාභසක්‌කාරසිලොකෙන න අත්‌තමනො හොති, න පරිපුණ්‌ණසඞ්‌කප්‌පො. සො තෙන ලාභසක්‌කාරසිලොකෙන න අත්‌තානුක්‌කංසෙති, න පරං වම්‌භෙති. ලාභසක්‌කාරසිලොකෙන ච යෙ අඤ්‌ඤෙ ධම්‌මා උත්‌තරිතරා ච පණීතතරා ච තෙසං ධම්‌මානං සච්‌ඡිකිරියාය ඡන්‌දං ජනෙති, වායමති, අනොලීනවුත්‌තිකො ච හොති අසාථලිකො. සො සීලසම්‌පදං ආරාධෙති. සො තාය සීලසම්‌පදාය අත්‌තමනො හොති නො ච ඛො පරිපුණ්‌ණසඞ්‌කප්‌පො. සො තාය සීලසම්‌පදාය න අත්‌තානුක්‌කංසෙති, න පරං වම්‌භෙති. සීලසම්‌පදාය ච යෙ අඤ්‌ඤෙ ධම්‌මා උත්‌තරිතරා ච පණීතතරා ච තෙසං ධම්‌මානං සච්‌ඡිකිරියාය ඡන්‌දං ජනෙති, වායමති, අනොලීනවුත්‌තිකො ච හොති අසාථලිකො . සො සමාධිසම්‌පදං ආරාධෙති. සො තාය සමාධිසම්‌පදාය අත්‌තමනො හොති, පරිපුණ්‌ණසඞ්‌කප්‌පො. සො තාය සමාධිසම්‌පදාය අත්‌තානුක්‌කංසෙති, පරං වම්‌භෙති – ‘අහමස්‌මි සමාහිතො එකග්‌ගචිත්‌තො, ඉමෙ පනඤ්‌ඤෙ භික්‌ඛූ අසමාහිතා විබ්‌භන්‌තචිත්‌තා’ති. සමාධිසම්‌පදාය ච යෙ අඤ්‌ඤෙ ධම්‌මා උත්‌තරිතරා ච පණීතතරා ච, තෙසං ධම්‌මානං සච්‌ඡිකිරියාය න ඡන්‌දං ජනෙති, න වායමති, ඔලීනවුත්‌තිකො ච හොති සාථලිකො. සෙය්‍යථාපි සො, බ්‍රාහ්‌මණ, පුරිසො සාරත්‌ථිකො සාරගවෙසී සාරපරියෙසනං චරමානො මහතො රුක්‌ඛස්‌ස තිට්‌ඨතො සාරවතො අතික්‌කම්‌මෙව සාරං අතික්‌කම්‌ම ඵෙග්‌ගුං, තචං ඡෙත්‌වා ආදාය පක්‌කන්‌තො ‘සාර’න්‌ති මඤ්‌ඤමානො. යඤ්‌චස්‌ස සාරෙන සාරකරණීයං තඤ්‌චස්‌ස අත්‌ථං නානුභවිස්‌සති. තථූපමාහං, බ්‍රාහ්‌මණ, ඉමං පුග්‌ගලං වදාමි.

    320. ‘‘Idha pana, brāhmaṇa, ekacco puggalo saddhā agārasmā anagāriyaṃ pabbajito hoti – ‘otiṇṇomhi jātiyā jarāya maraṇena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi, dukkhotiṇṇo dukkhapareto, appeva nāma imassa kevalassa dukkhakkhandhassa antakiriyā paññāyethā’ti. So evaṃ pabbajito samāno lābhasakkārasilokaṃ abhinibbatteti. So tena lābhasakkārasilokena na attamano hoti, na paripuṇṇasaṅkappo. So tena lābhasakkārasilokena na attānukkaṃseti, na paraṃ vambheti. Lābhasakkārasilokena ca ye aññe dhammā uttaritarā ca paṇītatarā ca tesaṃ dhammānaṃ sacchikiriyāya chandaṃ janeti, vāyamati, anolīnavuttiko ca hoti asāthaliko. So sīlasampadaṃ ārādheti. So tāya sīlasampadāya attamano hoti no ca kho paripuṇṇasaṅkappo. So tāya sīlasampadāya na attānukkaṃseti, na paraṃ vambheti. Sīlasampadāya ca ye aññe dhammā uttaritarā ca paṇītatarā ca tesaṃ dhammānaṃ sacchikiriyāya chandaṃ janeti, vāyamati, anolīnavuttiko ca hoti asāthaliko . So samādhisampadaṃ ārādheti. So tāya samādhisampadāya attamano hoti, paripuṇṇasaṅkappo. So tāya samādhisampadāya attānukkaṃseti, paraṃ vambheti – ‘ahamasmi samāhito ekaggacitto, ime panaññe bhikkhū asamāhitā vibbhantacittā’ti. Samādhisampadāya ca ye aññe dhammā uttaritarā ca paṇītatarā ca, tesaṃ dhammānaṃ sacchikiriyāya na chandaṃ janeti, na vāyamati, olīnavuttiko ca hoti sāthaliko. Seyyathāpi so, brāhmaṇa, puriso sāratthiko sāragavesī sārapariyesanaṃ caramāno mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato atikkammeva sāraṃ atikkamma phegguṃ, tacaṃ chetvā ādāya pakkanto ‘sāra’nti maññamāno. Yañcassa sārena sārakaraṇīyaṃ tañcassa atthaṃ nānubhavissati. Tathūpamāhaṃ, brāhmaṇa, imaṃ puggalaṃ vadāmi.

    321. ‘‘ඉධ පන, බ්‍රාහ්‌මණ, එකච්‌චො පුග්‌ගලො සද්‌ධා අගාරස්‌මා අනගාරියං පබ්‌බජිතො හොති – ‘ඔතිණ්‌ණොම්‌හි ජාතියා ජරාය මරණෙන…පෙ.… අන්‌තකිරියා පඤ්‌ඤායෙථා’ති. සො එවං පබ්‌බජිතො සමානො ලාභසක්‌කාරසිලොකං අභිනිබ්‌බත්‌තෙති. සො තෙන ලාභසක්‌කාරසිලොකෙන න අත්‌තමනො හොති න පරිපුණ්‌ණසඞ්‌කප්‌පො. සො තෙන ලාභසක්‌කාරසිලොකෙන න අත්‌තානුක්‌කංසෙති, න පරං වම්‌භෙති. ලාභසක්‌කාරසිලොකෙන ච යෙ අඤ්‌ඤෙ ධම්‌මා උත්‌තරිතරා ච පණීතතරා ච තෙසං ධම්‌මානං සච්‌ඡිකිරියාය ඡන්‌දං ජනෙති, වායමති, අනොලීනවුත්‌තිකො ච හොති අසාථලිකො. සො සීලසම්‌පදං ආරාධෙති. සො තාය සීලසම්‌පදාය අත්‌තමනො හොති, නො ච ඛො පරිපුණ්‌ණසඞ්‌කප්‌පො. සො තාය සීලසම්‌පදාය න අත්‌තානුක්‌කංසෙති, න පරං වම්‌භෙති. සීලසම්‌පදාය ච යෙ අඤ්‌ඤෙ ධම්‌මා උත්‌තරිතරා ච පණීතතරා ච තෙසං ධම්‌මානං සච්‌ඡිකිරියාය ඡන්‌දං ජනෙති, වායමති, අනොලීනවුත්‌තිකො ච හොති අසාථලිකො. සො සමාධිසම්‌පදං ආරාධෙති. සො තාය සමාධිසම්‌පදාය අත්‌තමනො හොති, නො ච ඛො පරිපුණ්‌ණසඞ්‌කප්‌පො. සො තාය සමාධිසම්‌පදාය න අත්‌තානුක්‌කංසෙති, න පරං වම්‌භෙති. සමාධිසම්‌පදාය ච යෙ අඤ්‌ඤෙ ධම්‌මා උත්‌තරිතරා ච පණීතතරා ච තෙසං ධම්‌මානං සච්‌ඡිකිරියාය ඡන්‌දං ජනෙති, වායමති, අනොලීනවුත්‌තිකො ච හොති අසාථලිකො. සො ඤාණදස්‌සනං ආරාධෙති. සො තෙන ඤාණදස්‌සනෙන අත්‌තමනො හොති, පරිපුණ්‌ණසඞ්‌කප්‌පො . සො තෙන ඤාණදස්‌සනෙන අත්‌තානුක්‌කංසෙති, පරං වම්‌භෙති – ‘අහමස්‌මි ජානං පස්‌සං විහරාමි, ඉමෙ පනඤ්‌ඤෙ භික්‌ඛූ අජානං අපස්‌සං විහරන්‌තී’ති. ඤාණදස්‌සනෙන ච යෙ අඤ්‌ඤෙ ධම්‌මා උත්‌තරිතරා ච පණීතතරා ච තෙසං ධම්‌මානං සච්‌ඡිකිරියාය න ඡන්‌දං ජනෙති, න වායමති, ඔලීනවුත්‌තිකො ච හොති සාථලිකො. සෙය්‍යථාපි සො, බ්‍රාහ්‌මණ, පුරිසො සාරත්‌ථිකො සාරගවෙසී සාරපරියෙසනං චරමානො මහතො රුක්‌ඛස්‌ස තිට්‌ඨතො සාරවතො අතික්‌කම්‌මෙව සාරං, ඵෙග්‌ගුං ඡෙත්‌වා ආදාය පක්‌කන්‌තො ‘සාර’න්‌ති මඤ්‌ඤමානො. යඤ්‌චස්‌ස සාරෙන සාරකරණීයං තඤ්‌චස්‌ස අත්‌ථං නානුභවිස්‌සති. තථූපමාහං, බ්‍රාහ්‌මණ, ඉමං පුග්‌ගලං වදාමි.

    321. ‘‘Idha pana, brāhmaṇa, ekacco puggalo saddhā agārasmā anagāriyaṃ pabbajito hoti – ‘otiṇṇomhi jātiyā jarāya maraṇena…pe… antakiriyā paññāyethā’ti. So evaṃ pabbajito samāno lābhasakkārasilokaṃ abhinibbatteti. So tena lābhasakkārasilokena na attamano hoti na paripuṇṇasaṅkappo. So tena lābhasakkārasilokena na attānukkaṃseti, na paraṃ vambheti. Lābhasakkārasilokena ca ye aññe dhammā uttaritarā ca paṇītatarā ca tesaṃ dhammānaṃ sacchikiriyāya chandaṃ janeti, vāyamati, anolīnavuttiko ca hoti asāthaliko. So sīlasampadaṃ ārādheti. So tāya sīlasampadāya attamano hoti, no ca kho paripuṇṇasaṅkappo. So tāya sīlasampadāya na attānukkaṃseti, na paraṃ vambheti. Sīlasampadāya ca ye aññe dhammā uttaritarā ca paṇītatarā ca tesaṃ dhammānaṃ sacchikiriyāya chandaṃ janeti, vāyamati, anolīnavuttiko ca hoti asāthaliko. So samādhisampadaṃ ārādheti. So tāya samādhisampadāya attamano hoti, no ca kho paripuṇṇasaṅkappo. So tāya samādhisampadāya na attānukkaṃseti, na paraṃ vambheti. Samādhisampadāya ca ye aññe dhammā uttaritarā ca paṇītatarā ca tesaṃ dhammānaṃ sacchikiriyāya chandaṃ janeti, vāyamati, anolīnavuttiko ca hoti asāthaliko. So ñāṇadassanaṃ ārādheti. So tena ñāṇadassanena attamano hoti, paripuṇṇasaṅkappo . So tena ñāṇadassanena attānukkaṃseti, paraṃ vambheti – ‘ahamasmi jānaṃ passaṃ viharāmi, ime panaññe bhikkhū ajānaṃ apassaṃ viharantī’ti. Ñāṇadassanena ca ye aññe dhammā uttaritarā ca paṇītatarā ca tesaṃ dhammānaṃ sacchikiriyāya na chandaṃ janeti, na vāyamati, olīnavuttiko ca hoti sāthaliko. Seyyathāpi so, brāhmaṇa, puriso sāratthiko sāragavesī sārapariyesanaṃ caramāno mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato atikkammeva sāraṃ, phegguṃ chetvā ādāya pakkanto ‘sāra’nti maññamāno. Yañcassa sārena sārakaraṇīyaṃ tañcassa atthaṃ nānubhavissati. Tathūpamāhaṃ, brāhmaṇa, imaṃ puggalaṃ vadāmi.

    322. ‘‘ඉධ පන, බ්‍රාහ්‌මණ, එකච්‌චො පුග්‌ගලො සද්‌ධා අගාරස්‌මා අනගාරියං පබ්‌බජිතො හොති – ‘ඔතිණ්‌ණොම්‌හි ජාතියා ජරාය මරණෙන සොකෙහි පරිදෙවෙහි දුක්‌ඛෙහි දොමනස්‌සෙහි උපායාසෙහි , දුක්‌ඛොතිණ්‌ණො දුක්‌ඛපරෙතො , අප්‌පෙව නාම ඉමස්‌ස කෙවලස්‌ස දුක්‌ඛක්‌ඛන්‌ධස්‌ස අන්‌තකිරියා පඤ්‌ඤායෙථා’ති. සො එවං පබ්‌බජිතො සමානො ලාභසක්‌කාරසිලොකං අභිනිබ්‌බත්‌තෙති. සො තෙන ලාභසක්‌කාරසිලොකෙන න අත්‌තමනො හොති, න පරිපුණ්‌ණසඞ්‌කප්‌පො. සො තෙන ලාභසක්‌කාරසිලොකෙන න අත්‌තානුක්‌කංසෙති, න පරං වම්‌භෙති. ලාභසක්‌කාරසිලොකෙන ච යෙ අඤ්‌ඤෙ ධම්‌මා උත්‌තරිතරා ච පණීතතරා ච තෙසං ධම්‌මානං සච්‌ඡිකිරියාය ඡන්‌දං ජනෙති, වායමති, අනොලීනවුත්‌තිකො ච හොති අසාථලිකො. සො සීලසම්‌පදං ආරාධෙති. සො තාය සීලසම්‌පදාය අත්‌තමනො හොති, නො ච ඛො පරිපුණ්‌ණසඞ්‌කප්‌පො. සො තාය සීලසම්‌පදාය න අත්‌තානුක්‌කංසෙති, න පරං වම්‌භෙති. සීලසම්‌පදාය ච යෙ අඤ්‌ඤෙ ධම්‌මා උත්‌තරිතරා ච පණීතතරා ච තෙසං ධම්‌මානං සච්‌ඡිකිරියාය ඡන්‌දං ජනෙති, වායමති, අනොලීනවුත්‌තිකො ච හොති අසාථලිකො. සො සමාධිසම්‌පදං ආරාධෙති. සො තාය සමාධිසම්‌පදාය අත්‌තමනො හොති, නො ච ඛො පරිපුණ්‌ණසඞ්‌කප්‌පො. සො තාය සමාධිසම්‌පදාය න අත්‌තානුක්‌කංසෙති, න පරං වම්‌භෙති. සමාධිසම්‌පදාය ච යෙ අඤ්‌ඤෙ ධම්‌මා උත්‌තරිතරා ච පණීතතරා ච තෙසං ධම්‌මානං සච්‌ඡිකිරියාය ඡන්‌දං ජනෙති, වායමති, අනොලීනවුත්‌තිකො ච හොති අසාථලිකො. සො ඤාණදස්‌සනං ආරාධෙති. සො තෙන ඤාණදස්‌සනෙන අත්‌තමනො හොති, නො ච ඛො පරිපුණ්‌ණසඞ්‌කප්‌පො. සො තෙන ඤාණදස්‌සනෙන න අත්‌තානුක්‌කංසෙති, න පරං වම්‌භෙති. ඤාණදස්‌සනෙන ච යෙ අඤ්‌ඤෙ ධම්‌මා උත්‌තරිතරා ච පණීතතරා ච තෙසං ධම්‌මානං සච්‌ඡිකිරියාය ඡන්‌දං ජනෙති, වායමති, අනොලීනවුත්‌තිකො ච හොති අසාථලිකො.

    322. ‘‘Idha pana, brāhmaṇa, ekacco puggalo saddhā agārasmā anagāriyaṃ pabbajito hoti – ‘otiṇṇomhi jātiyā jarāya maraṇena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi , dukkhotiṇṇo dukkhapareto , appeva nāma imassa kevalassa dukkhakkhandhassa antakiriyā paññāyethā’ti. So evaṃ pabbajito samāno lābhasakkārasilokaṃ abhinibbatteti. So tena lābhasakkārasilokena na attamano hoti, na paripuṇṇasaṅkappo. So tena lābhasakkārasilokena na attānukkaṃseti, na paraṃ vambheti. Lābhasakkārasilokena ca ye aññe dhammā uttaritarā ca paṇītatarā ca tesaṃ dhammānaṃ sacchikiriyāya chandaṃ janeti, vāyamati, anolīnavuttiko ca hoti asāthaliko. So sīlasampadaṃ ārādheti. So tāya sīlasampadāya attamano hoti, no ca kho paripuṇṇasaṅkappo. So tāya sīlasampadāya na attānukkaṃseti, na paraṃ vambheti. Sīlasampadāya ca ye aññe dhammā uttaritarā ca paṇītatarā ca tesaṃ dhammānaṃ sacchikiriyāya chandaṃ janeti, vāyamati, anolīnavuttiko ca hoti asāthaliko. So samādhisampadaṃ ārādheti. So tāya samādhisampadāya attamano hoti, no ca kho paripuṇṇasaṅkappo. So tāya samādhisampadāya na attānukkaṃseti, na paraṃ vambheti. Samādhisampadāya ca ye aññe dhammā uttaritarā ca paṇītatarā ca tesaṃ dhammānaṃ sacchikiriyāya chandaṃ janeti, vāyamati, anolīnavuttiko ca hoti asāthaliko. So ñāṇadassanaṃ ārādheti. So tena ñāṇadassanena attamano hoti, no ca kho paripuṇṇasaṅkappo. So tena ñāṇadassanena na attānukkaṃseti, na paraṃ vambheti. Ñāṇadassanena ca ye aññe dhammā uttaritarā ca paṇītatarā ca tesaṃ dhammānaṃ sacchikiriyāya chandaṃ janeti, vāyamati, anolīnavuttiko ca hoti asāthaliko.

    323. ‘‘කතමෙ ච, බ්‍රාහ්‌මණ, ධම්‌මා ඤාණදස්‌සනෙන උත්‌තරිතරා ච පණීතතරා ච? ඉධ, බ්‍රාහ්‌මණ, භික්‌ඛු විවිච්‌චෙව කාමෙහි විවිච්‌ච අකුසලෙහි ධම්‌මෙහි සවිතක්‌කං සවිචාරං විවෙකජං පීතිසුඛං පඨමං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති. අයම්‌පි ඛො, බ්‍රාහ්‌මණ, ධම්‌මො ඤාණදස්‌සනෙන උත්‌තරිතරො ච පණීතතරො ච.

    323. ‘‘Katame ca, brāhmaṇa, dhammā ñāṇadassanena uttaritarā ca paṇītatarā ca? Idha, brāhmaṇa, bhikkhu vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Ayampi kho, brāhmaṇa, dhammo ñāṇadassanena uttaritaro ca paṇītataro ca.

    ‘‘පුන චපරං, බ්‍රාහ්‌මණ, භික්‌ඛු විතක්‌කවිචාරානං වූපසමා අජ්‌ඣත්‌තං සම්‌පසාදනං චෙතසො එකොදිභාවං අවිතක්‌කං අවිචාරං සමාධිජං පීතිසුඛං දුතියං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති. අයම්‌පි ඛො, බ්‍රාහ්‌මණ, ධම්‌මො ඤාණදස්‌සනෙන උත්‌තරිතරො ච පණීතතරො ච.

    ‘‘Puna caparaṃ, brāhmaṇa, bhikkhu vitakkavicārānaṃ vūpasamā ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ avitakkaṃ avicāraṃ samādhijaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Ayampi kho, brāhmaṇa, dhammo ñāṇadassanena uttaritaro ca paṇītataro ca.

    ‘‘පුන චපරං, බ්‍රාහ්‌මණ, භික්‌ඛු පීතියා ච විරාගා උපෙක්‌ඛකො ච විහරති, සතො ච සම්‌පජානො සුඛඤ්‌ච කායෙන පටිසංවෙදෙති, යං තං අරියා ආචික්‌ඛන්‌ති – ‘උපෙක්‌ඛකො සතිමා සුඛවිහාරී’ති තතියං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති. අයම්‌පි ඛො , බ්‍රාහ්‌මණ, ධම්‌මො ඤාණදස්‌සනෙන උත්‌තරිතරො ච පණීතතරො ච.

    ‘‘Puna caparaṃ, brāhmaṇa, bhikkhu pītiyā ca virāgā upekkhako ca viharati, sato ca sampajāno sukhañca kāyena paṭisaṃvedeti, yaṃ taṃ ariyā ācikkhanti – ‘upekkhako satimā sukhavihārī’ti tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Ayampi kho , brāhmaṇa, dhammo ñāṇadassanena uttaritaro ca paṇītataro ca.

    ‘‘පුන චපරං, බ්‍රාහ්‌මණ, භික්‌ඛු සුඛස්‌ස ච පහානා දුක්‌ඛස්‌ස ච පහානා පුබ්‌බෙව සොමනස්‌සදොමනස්‌සානං අත්‌ථඞ්‌ගමා අදුක්‌ඛමසුඛං උපෙක්‌ඛාසතිපාරිසුද්‌ධිං චතුත්‌ථං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති. අයම්‌පි ඛො, බ්‍රාහ්‌මණ, ධම්‌මො ඤාණදස්‌සනෙන උත්‌තරිතරො ච පණීතතරො ච.

    ‘‘Puna caparaṃ, brāhmaṇa, bhikkhu sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā pubbeva somanassadomanassānaṃ atthaṅgamā adukkhamasukhaṃ upekkhāsatipārisuddhiṃ catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Ayampi kho, brāhmaṇa, dhammo ñāṇadassanena uttaritaro ca paṇītataro ca.

    ‘‘පුන චපරං, බ්‍රාහ්‌මණ, භික්‌ඛු සබ්‌බසො රූපසඤ්‌ඤානං සමතික්‌කමා පටිඝසඤ්‌ඤානං අත්‌ථඞ්‌ගමා නානත්‌තසඤ්‌ඤානං අමනසිකාරා ‘අනන්‌තො ආකාසො’ති ආකාසානඤ්‌චායතනං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති. අයම්‌පි ඛො, බ්‍රාහ්‌මණ, ධම්‌මො ඤාණදස්‌සනෙන උත්‌තරිතරො ච පණීතතරො ච.

    ‘‘Puna caparaṃ, brāhmaṇa, bhikkhu sabbaso rūpasaññānaṃ samatikkamā paṭighasaññānaṃ atthaṅgamā nānattasaññānaṃ amanasikārā ‘ananto ākāso’ti ākāsānañcāyatanaṃ upasampajja viharati. Ayampi kho, brāhmaṇa, dhammo ñāṇadassanena uttaritaro ca paṇītataro ca.

    ‘‘පුන චපරං, බ්‍රාහ්‌මණ, භික්‌ඛු සබ්‌බසො ආකාසානඤ්‌චායතනං සමතික්‌කම්‌ම ‘අනන්‌තං විඤ්‌ඤාණ’න්‌ති විඤ්‌ඤාණඤ්‌චායතනං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති. අයම්‌පි ඛො, බ්‍රාහ්‌මණ, ධම්‌මො ඤාණදස්‌සනෙන උත්‌තරිතරො ච පණීතතරො ච.

    ‘‘Puna caparaṃ, brāhmaṇa, bhikkhu sabbaso ākāsānañcāyatanaṃ samatikkamma ‘anantaṃ viññāṇa’nti viññāṇañcāyatanaṃ upasampajja viharati. Ayampi kho, brāhmaṇa, dhammo ñāṇadassanena uttaritaro ca paṇītataro ca.

    ‘‘පුන චපරං, බ්‍රාහ්‌මණ, භික්‌ඛු සබ්‌බසො විඤ්‌ඤාණඤ්‌චායතනං සමතික්‌කම්‌ම ‘නත්‌ථි කිඤ්‌චී’ති ආකිඤ්‌චඤ්‌ඤායතනං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති. අයම්‌පි ඛො, බ්‍රාහ්‌මණ, ධම්‌මො ඤාණදස්‌සනෙන උත්‌තරිතරො ච පණීතතරො ච.

    ‘‘Puna caparaṃ, brāhmaṇa, bhikkhu sabbaso viññāṇañcāyatanaṃ samatikkamma ‘natthi kiñcī’ti ākiñcaññāyatanaṃ upasampajja viharati. Ayampi kho, brāhmaṇa, dhammo ñāṇadassanena uttaritaro ca paṇītataro ca.

    ‘‘පුන චපරං, බ්‍රාහ්‌මණ, භික්‌ඛු සබ්‌බසො ආකිඤ්‌චඤ්‌ඤායතනං සමතික්‌කම්‌ම නෙවසඤ්‌ඤානාසඤ්‌ඤායතනං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති. අයම්‌පි ඛො, බ්‍රාහ්‌මණ, ධම්‌මො ඤාණදස්‌සනෙන උත්‌තරිතරො ච පණීතතරො ච.

    ‘‘Puna caparaṃ, brāhmaṇa, bhikkhu sabbaso ākiñcaññāyatanaṃ samatikkamma nevasaññānāsaññāyatanaṃ upasampajja viharati. Ayampi kho, brāhmaṇa, dhammo ñāṇadassanena uttaritaro ca paṇītataro ca.

    ‘‘පුන චපරං, බ්‍රාහ්‌මණ, භික්‌ඛු සබ්‌බසො නෙවසඤ්‌ඤානාසඤ්‌ඤායතනං සමතික්‌කම්‌ම සඤ්‌ඤාවෙදයිතනිරොධං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති, පඤ්‌ඤාය චස්‌ස දිස්‌වා ආසවා පරික්‌ඛීණා හොන්‌ති. අයම්‌පි ඛො, බ්‍රාහ්‌මණ, ධම්‌මො ඤාණදස්‌සනෙන උත්‌තරිතරො ච පණීතතරො ච. ඉමෙ ඛො, බ්‍රාහ්‌මණ, ධම්‌මා ඤාණදස්‌සනෙන උත්‌තරිතරා ච පණීතතරා ච.

    ‘‘Puna caparaṃ, brāhmaṇa, bhikkhu sabbaso nevasaññānāsaññāyatanaṃ samatikkamma saññāvedayitanirodhaṃ upasampajja viharati, paññāya cassa disvā āsavā parikkhīṇā honti. Ayampi kho, brāhmaṇa, dhammo ñāṇadassanena uttaritaro ca paṇītataro ca. Ime kho, brāhmaṇa, dhammā ñāṇadassanena uttaritarā ca paṇītatarā ca.

    324. ‘‘සෙය්‍යථාපි සො, බ්‍රාහ්‌මණ, පුරිසො සාරත්‌ථිකො සාරගවෙසී සාරපරියෙසනං චරමානො මහතො රුක්‌ඛස්‌ස තිට්‌ඨතො සාරවතො සාරංයෙව ඡෙත්‌වා ආදාය පක්‌කන්‌තො ‘සාර’න්‌ති ජානමානො. යඤ්‌චස්‌ස සාරෙන සාරකරණීයං තඤ්‌චස්‌ස අත්‌ථං අනුභවිස්‌සති. තථූපමාහං, බ්‍රාහ්‌මණ, ඉමං පුග්‌ගලං වදාමි.

    324. ‘‘Seyyathāpi so, brāhmaṇa, puriso sāratthiko sāragavesī sārapariyesanaṃ caramāno mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato sāraṃyeva chetvā ādāya pakkanto ‘sāra’nti jānamāno. Yañcassa sārena sārakaraṇīyaṃ tañcassa atthaṃ anubhavissati. Tathūpamāhaṃ, brāhmaṇa, imaṃ puggalaṃ vadāmi.

    ‘‘ඉති ඛො, බ්‍රාහ්‌මණ, නයිදං බ්‍රහ්‌මචරියං ලාභසක්‌කාරසිලොකානිසංසං, න සීලසම්‌පදානිසංසං, න සමාධිසම්‌පදානිසංසං, න ඤාණදස්‌සනානිසංසං. යා ච ඛො අයං , බ්‍රාහ්‌මණ, අකුප්‌පා චෙතොවිමුත්‌ති – එතදත්‌ථමිදං, බ්‍රාහ්‌මණ, බ්‍රහ්‌මචරියං, එතං සාරං එතං පරියොසාන’’න්‌ති.

    ‘‘Iti kho, brāhmaṇa, nayidaṃ brahmacariyaṃ lābhasakkārasilokānisaṃsaṃ, na sīlasampadānisaṃsaṃ, na samādhisampadānisaṃsaṃ, na ñāṇadassanānisaṃsaṃ. Yā ca kho ayaṃ , brāhmaṇa, akuppā cetovimutti – etadatthamidaṃ, brāhmaṇa, brahmacariyaṃ, etaṃ sāraṃ etaṃ pariyosāna’’nti.

    එවං වුත්‌තෙ, පිඞ්‌ගලකොච්‌ඡො බ්‍රාහ්‌මණො භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘අභික්‌කන්‌තං, භො ගොතම, අභික්‌කන්‌තං, භො ගොතම…පෙ.… උපාසකං මං භවං ගොතමො ධාරෙතු අජ්‌ජතග්‌ගෙ පාණුපෙතං සරණං ගත’’න්‌ති.

    Evaṃ vutte, piṅgalakoccho brāhmaṇo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘abhikkantaṃ, bho gotama, abhikkantaṃ, bho gotama…pe… upāsakaṃ maṃ bhavaṃ gotamo dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti.

    චූළසාරොපමසුත්‌තං නිට්‌ඨිතං දසමං.

    Cūḷasāropamasuttaṃ niṭṭhitaṃ dasamaṃ.

    ඔපම්‌මවග්‌ගො නිට්‌ඨිතො තතියො.

    Opammavaggo niṭṭhito tatiyo.

    තස්‌සුද්‌දානං –

    Tassuddānaṃ –

    මොළියඵග්‌ගුනරිට්‌ඨඤ්‌ච නාමො, අන්‌ධවනෙ කථිපුණ්‌ණං නිවාපො;

    Moḷiyaphaggunariṭṭhañca nāmo, andhavane kathipuṇṇaṃ nivāpo;

    රාසිකණෙරුමහාගජනාමො, සාරූපමො 3 පුන පිඞ්‌ගලකොච්‌ඡො.

    Rāsikaṇerumahāgajanāmo, sārūpamo 4 puna piṅgalakoccho.







    Footnotes:
    1. සඤ්‌ජයො (සී. ස්‍යා. පී. ක.)
    2. sañjayo (sī. syā. pī. ka.)
    3. සාරවරො (ස්‍යා.), සාරවනො (ක.)
    4. sāravaro (syā.), sāravano (ka.)



    Related texts:



    අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / මජ්‌ඣිමනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / 10. චූළසාරොපමසුත්‌තවණ්‌ණනා • 10. Cūḷasāropamasuttavaṇṇanā

    ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / මජ්‌ඣිමනිකාය (ටීකා) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / 10. චූළසාරොපමසුත්‌තවණ්‌ණනා • 10. Cūḷasāropamasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact