| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪೇತವತ್ಥು-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Petavatthu-aṭṭhakathā |
೮. ಚೂಳಸೇಟ್ಠಿಪೇತವತ್ಥುವಣ್ಣನಾ
8. Cūḷaseṭṭhipetavatthuvaṇṇanā
ನಗ್ಗೋ ಕಿಸೋ ಪಬ್ಬಜಿತೋಸಿ, ಭನ್ತೇತಿ ಇದಂ ಸತ್ಥರಿ ವೇಳುವನೇ ವಿಹರನ್ತೇ ಚೂಳಸೇಟ್ಠಿಪೇತಂ ಆರಬ್ಭ ವುತ್ತಂ। ಬಾರಾಣಸಿಯಂ ಕಿರ ಏಕೋ ಗಹಪತಿ ಅಸ್ಸದ್ಧೋ ಅಪ್ಪಸನ್ನೋ ಮಚ್ಛರೀ ಕದರಿಯೋ ಪುಞ್ಞಕಿರಿಯಾಯ ಅನಾದರೋ ಚೂಳಸೇಟ್ಠಿ ನಾಮ ಅಹೋಸಿ। ಸೋ ಕಾಲಂ ಕತ್ವಾ ಪೇತೇಸು ನಿಬ್ಬತ್ತಿ, ತಸ್ಸ ಕಾಯೋ ಅಪಗತಮಂಸಲೋಹಿತೋ ಅಟ್ಠಿನ್ಹಾರುಚಮ್ಮಮತ್ತೋ ಮುಣ್ಡೋ ಅಪೇತವತ್ಥೋ ಅಹೋಸಿ। ಧೀತಾ ಪನಸ್ಸ ಅನುಲಾ ಅನ್ಧಕವಿನ್ದೇ ಸಾಮಿಕಸ್ಸ ಗೇಹೇ ವಸನ್ತೀ ಪಿತರಂ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ಭೋಜೇತುಕಾಮಾ ತಣ್ಡುಲಾದೀನಿ ದಾನೂಪಕರಣಾನಿ ಸಜ್ಜೇಸಿ। ತಂ ಞತ್ವಾ ಪೇತೋ ಆಸಾಯ ಆಕಾಸೇನ ತತ್ಥ ಗಚ್ಛನ್ತೋ ರಾಜಗಹಂ ಸಮ್ಪಾಪುಣಿ। ತೇನ ಚ ಸಮಯೇನ ರಾಜಾ ಅಜಾತಸತ್ತು ದೇವದತ್ತೇನ ಉಯ್ಯೋಜಿತೋ ಪಿತರಂ ಜೀವಿತಾ ವೋರೋಪೇತ್ವಾ ತೇನ ವಿಪ್ಪಟಿಸಾರೇನ ದುಸ್ಸುಪಿನೇನ ಚ ನಿದ್ದಂ ಅನುಪಗಚ್ಛನ್ತೋ ಉಪರಿಪಾಸಾದವರಗತೋ ಚಙ್ಕಮನ್ತೋ ತಂ ಪೇತಂ ಆಕಾಸೇನ ಗಚ್ಛನ್ತಂ ದಿಸ್ವಾ ಇಮಾಯ ಗಾಥಾಯ ಪುಚ್ಛಿ –
Naggo kiso pabbajitosi, bhanteti idaṃ satthari veḷuvane viharante cūḷaseṭṭhipetaṃ ārabbha vuttaṃ. Bārāṇasiyaṃ kira eko gahapati assaddho appasanno maccharī kadariyo puññakiriyāya anādaro cūḷaseṭṭhi nāma ahosi. So kālaṃ katvā petesu nibbatti, tassa kāyo apagatamaṃsalohito aṭṭhinhārucammamatto muṇḍo apetavattho ahosi. Dhītā panassa anulā andhakavinde sāmikassa gehe vasantī pitaraṃ uddissa brāhmaṇe bhojetukāmā taṇḍulādīni dānūpakaraṇāni sajjesi. Taṃ ñatvā peto āsāya ākāsena tattha gacchanto rājagahaṃ sampāpuṇi. Tena ca samayena rājā ajātasattu devadattena uyyojito pitaraṃ jīvitā voropetvā tena vippaṭisārena dussupinena ca niddaṃ anupagacchanto uparipāsādavaragato caṅkamanto taṃ petaṃ ākāsena gacchantaṃ disvā imāya gāthāya pucchi –
೨೪೬.
246.
‘‘ನಗ್ಗೋ ಕಿಸೋ ಪಬ್ಬಜಿತೋಸಿ ಭನ್ತೇ, ರತ್ತಿಂ ಕುಹಿಂ ಗಚ್ಛಸಿ ಕಿಸ್ಸಹೇತು।
‘‘Naggo kiso pabbajitosi bhante, rattiṃ kuhiṃ gacchasi kissahetu;
ಆಚಿಕ್ಖ ಮೇ ತಂ ಅಪಿ ಸಕ್ಕುಣೇಮು, ಸಬ್ಬೇನ ವಿತ್ತಂ ಪಟಿಪಾದಯೇ ತುವ’’ನ್ತಿ॥
Ācikkha me taṃ api sakkuṇemu, sabbena vittaṃ paṭipādaye tuva’’nti.
ತತ್ಥ ಪಬ್ಬಜಿತೋತಿ ಸಮಣೋ। ರಾಜಾ ಕಿರ ತಂ ನಗ್ಗತ್ತಾ ಮುಣ್ಡತ್ತಾ ಚ ‘‘ನಗ್ಗೋ ಸಮಣೋ ಅಯ’’ನ್ತಿ ಸಞ್ಞಾಯ ‘‘ನಗ್ಗೋ ಕಿಸೋ ಪಬ್ಬಜಿತೋಸೀ’’ತಿಆದಿಮಾಹ। ಕಿಸ್ಸಹೇತೂತಿ ಕಿನ್ನಿಮಿತ್ತಂ। ಸಬ್ಬೇನ ವಿತ್ತಂ ಪಟಿಪಾದಯೇ ತುವನ್ತಿ ವಿತ್ತಿಯಾ ಉಪಕರಣಭೂತಂ ವಿತ್ತಂ ಸಬ್ಬೇನ ಭೋಗೇನ ತುಯ್ಹಂ ಅಜ್ಝಾಸಯಾನುರೂಪಂ, ಸಬ್ಬೇನ ವಾ ಉಸ್ಸಾಹೇನ ಪಟಿಪಾದೇಯ್ಯಂ ಸಮ್ಪಾದೇಯ್ಯಂ। ತಥಾ ಕಾತುಂ ಮಯಂ ಅಪ್ಪೇವ ನಾಮ ಸಕ್ಕುಣೇಯ್ಯಾಮ, ತಸ್ಮಾ ಆಚಿಕ್ಖ ಮೇ ತಂ, ಏತಂ ತವ ಆಗಮನಕಾರಣಂ ಮಯ್ಹಂ ಕಥೇಹೀತಿ ಅತ್ಥೋ।
Tattha pabbajitoti samaṇo. Rājā kira taṃ naggattā muṇḍattā ca ‘‘naggo samaṇo aya’’nti saññāya ‘‘naggo kiso pabbajitosī’’tiādimāha. Kissahetūti kinnimittaṃ. Sabbena vittaṃ paṭipādaye tuvanti vittiyā upakaraṇabhūtaṃ vittaṃ sabbena bhogena tuyhaṃ ajjhāsayānurūpaṃ, sabbena vā ussāhena paṭipādeyyaṃ sampādeyyaṃ. Tathā kātuṃ mayaṃ appeva nāma sakkuṇeyyāma, tasmā ācikkha me taṃ, etaṃ tava āgamanakāraṇaṃ mayhaṃ kathehīti attho.
ಏವಂ ರಞ್ಞಾ ಪುಟ್ಠೋ ಪೇತೋ ಅತ್ತನೋ ಪವತ್ತಿಂ ಕಥೇನ್ತೋ ತಿಸ್ಸೋ ಗಾಥಾ ಅಭಾಸಿ –
Evaṃ raññā puṭṭho peto attano pavattiṃ kathento tisso gāthā abhāsi –
೨೪೭.
247.
‘‘ಬಾರಾಣಸೀ ನಗರಂ ದೂರಘುಟ್ಠಂ, ತತ್ಥಾಹಂ ಗಹಪತಿ ಅಡ್ಢಕೋ ಅಹು ದೀನೋ।
‘‘Bārāṇasī nagaraṃ dūraghuṭṭhaṃ, tatthāhaṃ gahapati aḍḍhako ahu dīno;
ಅದಾತಾ ಗೇಧಿತಮನೋ ಆಮಿಸಸ್ಮಿಂ, ದುಸ್ಸೀಲ್ಯೇನ ಯಮವಿಸಯಮ್ಹಿ ಪತ್ತೋ॥
Adātā gedhitamano āmisasmiṃ, dussīlyena yamavisayamhi patto.
೨೪೮.
248.
‘‘ಸೋ ಸೂಚಿಕಾಯ ಕಿಲಮಿತೋ ತೇಹಿ,
‘‘So sūcikāya kilamito tehi,
ತೇನೇವ ಞಾತೀಸು ಯಾಮಿ ಆಮಿಸಕಿಞ್ಚಿಕ್ಖಹೇತು।
Teneva ñātīsu yāmi āmisakiñcikkhahetu;
ಅದಾನಸೀಲಾ ನ ಚ ಸದ್ದಹನ್ತಿ,
Adānasīlā na ca saddahanti,
‘ದಾನಫಲಂ ಹೋತಿ ಪರಮ್ಹಿ ಲೋಕೇ’॥
‘Dānaphalaṃ hoti paramhi loke’.
೨೪೯.
249.
‘‘ಧೀತಾ ಚ ಮಯ್ಹಂ ಲಪತೇ ಅಭಿಕ್ಖಣಂ, ದಸ್ಸಾಮಿ ದಾನಂ ಪಿತೂನಂ ಪಿತಾಮಹಾನಂ।
‘‘Dhītā ca mayhaṃ lapate abhikkhaṇaṃ, dassāmi dānaṃ pitūnaṃ pitāmahānaṃ;
ತಮುಪಕ್ಖಟಂ ಪರಿವಿಸಯನ್ತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ, ಯಾಮಿ ಅಹಂ ಅನ್ಧಕವಿನ್ದಂ ಭುತ್ತು’’ನ್ತಿ॥
Tamupakkhaṭaṃ parivisayanti brāhmaṇā, yāmi ahaṃ andhakavindaṃ bhuttu’’nti.
೨೪೭. ತತ್ಥ ದೂರಘುಟ್ಠನ್ತಿ ದೂರತೋ ಏವ ಗುಣಕಿತ್ತನವಸೇನ ಘೋಸಿತಂ, ಸಬ್ಬತ್ಥ ವಿಸ್ಸುತಂ ಪಾಕಟನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅಡ್ಢಕೋತಿ ಅಡ್ಢೋ ಮಹಾವಿಭವೋ। ದೀನೋತಿ ನಿಹೀನಚಿತ್ತೋ ಅದಾನಜ್ಝಾಸಯೋ। ತೇನಾಹ ‘‘ಅದಾತಾ’’ತಿ। ಗೇಧಿತಮನೋ ಆಮಿಸಸ್ಮಿನ್ತಿ ಕಾಮಾಮಿಸೇ ಲಗ್ಗಚಿತ್ತೋ ಗೇಧಂ ಆಪನ್ನೋ। ದುಸ್ಸೀಲ್ಯೇನ ಯಮವಿಸಯಮ್ಹಿ ಪತ್ತೋತಿ ಅತ್ತನಾ ಕತೇನ ದುಸ್ಸೀಲಕಮ್ಮುನಾ ಯಮವಿಸಯಂ ಪೇತಲೋಕಂ ಪತ್ತೋ ಅಮ್ಹಿ।
247. Tattha dūraghuṭṭhanti dūrato eva guṇakittanavasena ghositaṃ, sabbattha vissutaṃ pākaṭanti attho. Aḍḍhakoti aḍḍho mahāvibhavo. Dīnoti nihīnacitto adānajjhāsayo. Tenāha ‘‘adātā’’ti. Gedhitamano āmisasminti kāmāmise laggacitto gedhaṃ āpanno. Dussīlyena yamavisayamhi pattoti attanā katena dussīlakammunā yamavisayaṃ petalokaṃ patto amhi.
೨೪೮. ಸೋ ಸೂಚಿಕಾಯ ಕಿಲಮಿತೋತಿ ಸೋ ಅಹಂ ವಿಜ್ಝನಟ್ಠೇನ ಸೂಚಿಸದಿಸತಾಯ ‘‘ಸೂಚಿಕಾ’’ತಿ ಲದ್ಧನಾಮಾಯ ಜಿಘಚ್ಛಾಯ ಕಿಲಮಿತೋ ನಿರನ್ತರಂ ವಿಜ್ಝಮಾನೋ। ‘‘ಕಿಲಮಥೋ’’ತಿ ಇಚ್ಚೇವ ವಾ ಪಾಠೋ। ತೇಹೀತಿ ‘‘ದೀನೋ’’ತಿಆದಿನಾ ವುತ್ತೇಹಿ ಪಾಪಕಮ್ಮೇಹಿ ಕಾರಣಭೂತೇಹಿ। ತಸ್ಸ ಹಿ ಪೇತಸ್ಸ ತಾನಿ ಪಾಪಕಮ್ಮಾನಿ ಅನುಸ್ಸರನ್ತಸ್ಸ ಅತಿವಿಯ ದೋಮನಸ್ಸಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿ, ತಸ್ಮಾ ಏವಮಾಹ। ತೇನೇವಾತಿ ತೇನೇವ ಜಿಘಚ್ಛಾದುಕ್ಖೇನ। ಞಾತೀಸು ಯಾಮೀತಿ ಞಾತೀನಂ ಸಮೀಪಂ ಯಾಮಿ ಗಚ್ಛಾಮಿ। ಆಮಿಸಕಿಞ್ಚಿಕ್ಖಹೇತೂತಿ ಆಮಿಸಸ್ಸ ಕಿಞ್ಚಿಕ್ಖನಿಮಿತ್ತಂ, ಕಿಞ್ಚಿ ಆಮಿಸಂ ಪತ್ಥೇನ್ತೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅದಾನಸೀಲಾ ನ ಚ ಸದ್ದಹನ್ತಿ, ‘ದಾನಫಲಂ ಹೋತಿ ಪರಮ್ಹಿ ಲೋಕೇ’ತಿ ಯಥಾ ಅಹಂ, ತಥಾ ಏವಂ ಅಞ್ಞೇಪಿ ಮನುಸ್ಸಾ ಅದಾನಸೀಲಾ ‘‘ದಾನಸ್ಸ ಫಲಂ ಏಕಂಸೇನ ಪರಲೋಕೇ ಹೋತೀ’’ತಿ ನ ಚ ಸದ್ದಹನ್ತಿ। ಯತೋ ಅಹಂ ವಿಯ ತೇಪಿ ಪೇತಾ ಹುತ್ವಾ ಮಹಾದುಕ್ಖಂ ಪಚ್ಚನುಭವನ್ತೀತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ।
248.So sūcikāya kilamitoti so ahaṃ vijjhanaṭṭhena sūcisadisatāya ‘‘sūcikā’’ti laddhanāmāya jighacchāya kilamito nirantaraṃ vijjhamāno. ‘‘Kilamatho’’ti icceva vā pāṭho. Tehīti ‘‘dīno’’tiādinā vuttehi pāpakammehi kāraṇabhūtehi. Tassa hi petassa tāni pāpakammāni anussarantassa ativiya domanassaṃ uppajji, tasmā evamāha. Tenevāti teneva jighacchādukkhena. Ñātīsu yāmīti ñātīnaṃ samīpaṃ yāmi gacchāmi. Āmisakiñcikkhahetūti āmisassa kiñcikkhanimittaṃ, kiñci āmisaṃ patthentoti attho. Adānasīlā na ca saddahanti, ‘dānaphalaṃ hoti paramhi loke’ti yathā ahaṃ, tathā evaṃ aññepi manussā adānasīlā ‘‘dānassa phalaṃ ekaṃsena paraloke hotī’’ti na ca saddahanti. Yato ahaṃ viya tepi petā hutvā mahādukkhaṃ paccanubhavantīti adhippāyo.
೨೪೯. ಲಪತೇತಿ ಕಥೇತಿ। ಅಭಿಕ್ಖಣನ್ತಿ ಅಭಿಣ್ಹಂ ಬಹುಸೋ। ಕಿನ್ತಿ ಲಪತೀತಿ ಆಹ ‘‘ದಸ್ಸಾಮಿ ದಾನಂ ಪಿತೂನಂ ಪಿತಾಮಹಾನ’’ನ್ತಿ। ತತ್ಥ ಪಿತೂನನ್ತಿ ಮಾತಾಪಿತೂನಂ, ಚೂಳಪಿತುಮಹಾಪಿತೂನಂ ವಾ। ಪಿತಾಮಹಾನನ್ತಿ ಅಯ್ಯಕಪಯ್ಯಕಾನಂ। ಉಪಕ್ಖಟನ್ತಿ ಸಜ್ಜಿತಂ। ಪರಿವಿಸಯನ್ತೀತಿ ಭೋಜಯನ್ತಿ। ಅನ್ಧಕವಿನ್ದನ್ತಿ ಏವಂನಾಮಕಂ ನಗರಂ। ಭುತ್ತುನ್ತಿ ಭುಞ್ಜಿತುಂ। ತತೋ ಪರಾ ಸಙ್ಗೀತಿಕಾರಕೇಹಿ ವುತ್ತಾ –
249.Lapateti katheti. Abhikkhaṇanti abhiṇhaṃ bahuso. Kinti lapatīti āha ‘‘dassāmi dānaṃ pitūnaṃ pitāmahāna’’nti. Tattha pitūnanti mātāpitūnaṃ, cūḷapitumahāpitūnaṃ vā. Pitāmahānanti ayyakapayyakānaṃ. Upakkhaṭanti sajjitaṃ. Parivisayantīti bhojayanti. Andhakavindanti evaṃnāmakaṃ nagaraṃ. Bhuttunti bhuñjituṃ. Tato parā saṅgītikārakehi vuttā –
೨೫೦.
250.
‘‘ತಮವೋಚ ರಾಜಾ ‘ಅನುಭವಿಯಾನ ತಮ್ಪಿ,
‘‘Tamavoca rājā ‘anubhaviyāna tampi,
ಏಯ್ಯಾಸಿ ಖಿಪ್ಪಂ ಅಹಮಪಿ ಕಸ್ಸಂ ಪೂಜಂ।
Eyyāsi khippaṃ ahamapi kassaṃ pūjaṃ;
ಆಚಿಕ್ಖ ಮೇ ತಂ ಯದಿ ಅತ್ಥಿ ಹೇತು,
Ācikkha me taṃ yadi atthi hetu,
ಸದ್ಧಾಯಿತಂ ಹೇತುವಚೋ ಸುಣೋಮ’॥
Saddhāyitaṃ hetuvaco suṇoma’.
೨೫೧.
251.
‘‘ತಥಾತಿ ವತ್ವಾ ಅಗಮಾಸಿ ತತ್ಥ, ಭುಞ್ಜಿಂಸು ಭತ್ತಂ ನ ಚ ದಕ್ಖಿಣಾರಹಾ।
‘‘Tathāti vatvā agamāsi tattha, bhuñjiṃsu bhattaṃ na ca dakkhiṇārahā;
ಪಚ್ಚಾಗಮಿ ರಾಜಗಹಂ ಪುನಾಪರಂ, ಪಾತುರಹೋಸಿ ಪುರತೋ ಜನಾಧಿಪಸ್ಸ॥
Paccāgami rājagahaṃ punāparaṃ, pāturahosi purato janādhipassa.
೨೫೨.
252.
‘‘ದಿಸ್ವಾನ ಪೇತಂ ಪುನದೇವ ಆಗತಂ, ರಾಜಾ ಅವೋಚ ‘ಅಹಮಪಿ ಕಿಂ ದದಾಮಿ।
‘‘Disvāna petaṃ punadeva āgataṃ, rājā avoca ‘ahamapi kiṃ dadāmi;
ಆಚಿಕ್ಖ ಮೇ ತಂ ಯದಿ ಅತ್ಥಿ ಹೇತು, ಯೇನ ತುವಂ ಚಿರತರಂ ಪೀಣಿತೋ ಸಿಯಾ’॥
Ācikkha me taṃ yadi atthi hetu, yena tuvaṃ cirataraṃ pīṇito siyā’.
೨೫೩.
253.
‘‘ಬುದ್ಧಞ್ಚ ಸಙ್ಘಂ ಪರಿವಿಸಿಯಾನ ರಾಜ, ಅನ್ನೇನ ಪಾನೇನ ಚ ಚೀವರೇನ।
‘‘Buddhañca saṅghaṃ parivisiyāna rāja, annena pānena ca cīvarena;
ತಂ ದಕ್ಖಿಣಂ ಆದಿಸ ಮೇ ಹಿತಾಯ, ಏವಂ ಅಹಂ ಚಿರತರಂ ಪೀಣಿತೋ ಸಿಯಾ॥
Taṃ dakkhiṇaṃ ādisa me hitāya, evaṃ ahaṃ cirataraṃ pīṇito siyā.
೨೫೪.
254.
‘‘ತತೋ ಚ ರಾಜಾ ನಿಪತಿತ್ವಾ ತಾವದೇ, ದಾನಂ ಸಹತ್ಥಾ ಅತುಲಂ ದದಿತ್ವಾ ಸಙ್ಘೇ।
‘‘Tato ca rājā nipatitvā tāvade, dānaṃ sahatthā atulaṃ daditvā saṅghe;
ಆರೋಚೇಸಿ ಪಕತಂ ತಥಾಗತಸ್ಸ, ತಸ್ಸ ಚ ಪೇತಸ್ಸ ದಕ್ಖಿಣಂ ಆದಿಸಿತ್ಥ॥
Ārocesi pakataṃ tathāgatassa, tassa ca petassa dakkhiṇaṃ ādisittha.
೨೫೫.
255.
‘‘ಸೋ ಪೂಜಿತೋ ಅತಿವಿಯ ಸೋಭಮಾನೋ, ಪಾತುರಹೋಸಿ ಪುರತೋ ಜನಾಧಿಪಸ್ಸ।
‘‘So pūjito ativiya sobhamāno, pāturahosi purato janādhipassa;
ಯಕ್ಖೋಹಮಸ್ಮಿ ಪರಮಿದ್ಧಿಪತ್ತೋ, ನ ಮಯ್ಹಮತ್ಥಿ ಸಮಾ ಸದಿಸಾ ಮಾನುಸಾ॥
Yakkhohamasmi paramiddhipatto, na mayhamatthi samā sadisā mānusā.
೨೫೬.
256.
‘‘ಪಸ್ಸಾನುಭಾವಂ ಅಪರಿಮಿತಂ ಮಮಯಿದಂ, ತಯಾನುದಿಟ್ಠಂ ಅತುಲಂ ದತ್ವಾ ಸಙ್ಘೇ।
‘‘Passānubhāvaṃ aparimitaṃ mamayidaṃ, tayānudiṭṭhaṃ atulaṃ datvā saṅghe;
ಸನ್ತಪ್ಪಿತೋ ಸತತಂ ಸದಾ ಬಹೂಹಿ, ಯಾಮಿ ಅಹಂ ಸುಖಿತೋ ಮನುಸ್ಸದೇವಾ’’ತಿ॥
Santappito satataṃ sadā bahūhi, yāmi ahaṃ sukhito manussadevā’’ti.
೨೫೦. ತತ್ಥ ತಮವೋಚ ರಾಜಾತಿ ತಂ ಪೇತಂ ತಥಾ ವತ್ವಾ ಠಿತಂ ರಾಜಾ ಅಜಾತಸತ್ತು ಅವೋಚ। ಅನುಭವಿಯಾನ ತಮ್ಪೀತಿ ತಂ ತವ ಧೀತುಯಾ ಉಪಕ್ಖಟಂ ದಾನಮ್ಪಿ ಅನುಭವಿತ್ವಾ। ಏಯ್ಯಾಸೀತಿ ಆಗಚ್ಛೇಯ್ಯಾಸಿ। ಕಸ್ಸನ್ತಿ ಕರಿಸ್ಸಾಮಿ। ಆಚಿಕ್ಖ ಮೇ ತಂ ಯದಿ ಅತ್ಥಿ ಹೇತೂತಿ ಸಚೇ ಕಿಞ್ಚಿ ಕಾರಣಂ ಅತ್ಥಿ, ತಂ ಕಾರಣಂ ಮಯ್ಹಂ ಆಚಿಕ್ಖ ಕಥೇಹಿ। ಸದ್ಧಾಯಿತನ್ತಿ ಸದ್ಧಾಯಿತಬ್ಬಂ। ಹೇತುವಚೋತಿ ಹೇತುಯುತ್ತವಚನಂ, ‘‘ಅಮುಕಸ್ಮಿಂ ಠಾನೇ ಅಸುಕೇನ ಪಕಾರೇನ ದಾನೇ ಕತೇ ಮಯ್ಹಂ ಉಪಕಪ್ಪತೀ’’ತಿ ಸಕಾರಣಂ ವಚನಂ ವದಾತಿ ಅತ್ಥೋ।
250. Tattha tamavoca rājāti taṃ petaṃ tathā vatvā ṭhitaṃ rājā ajātasattu avoca. Anubhaviyāna tampīti taṃ tava dhītuyā upakkhaṭaṃ dānampi anubhavitvā. Eyyāsīti āgaccheyyāsi. Kassanti karissāmi. Ācikkhame taṃ yadi atthi hetūti sace kiñci kāraṇaṃ atthi, taṃ kāraṇaṃ mayhaṃ ācikkha kathehi. Saddhāyitanti saddhāyitabbaṃ. Hetuvacoti hetuyuttavacanaṃ, ‘‘amukasmiṃ ṭhāne asukena pakārena dāne kate mayhaṃ upakappatī’’ti sakāraṇaṃ vacanaṃ vadāti attho.
೨೫೧. ತಥಾತಿ ವತ್ವಾತಿ ಸಾಧೂತಿ ವತ್ವಾ। ತತ್ಥಾತಿ ತಸ್ಮಿಂ ಅನ್ಧಕವಿನ್ದೇ ಪರಿವೇಸನಟ್ಠಾನೇ। ಭುಞ್ಜಿಂಸು ಭತ್ತಂ ನ ಚ ದಕ್ಖಿಣಾರಹಾತಿ ಭತ್ತಂ ಭುಞ್ಜಿಂಸು ದುಸ್ಸೀಲಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ, ನ ಚ ಪನ ದಕ್ಖಿಣಾರಹಾ ಸೀಲವನ್ತೋ ಭುಞ್ಜಿಂಸೂತಿ ಅತ್ಥೋ। ಪುನಾಪರನ್ತಿ ಪುನ ಅಪರಂ ವಾರಂ ರಾಜಗಹಂ ಪಚ್ಚಾಗಮಿ।
251.Tathāti vatvāti sādhūti vatvā. Tatthāti tasmiṃ andhakavinde parivesanaṭṭhāne. Bhuñjiṃsu bhattaṃ na ca dakkhiṇārahāti bhattaṃ bhuñjiṃsu dussīlabrāhmaṇā, na ca pana dakkhiṇārahā sīlavanto bhuñjiṃsūti attho. Punāparanti puna aparaṃ vāraṃ rājagahaṃ paccāgami.
೨೫೨. ಕಿಂ ದದಾಮೀತಿ ‘‘ಕೀದಿಸಂ ತೇ ದಾನಂ ದಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ರಾಜಾ ಪೇತಂ ಪುಚ್ಛಿ। ಯೇನ ತುವನ್ತಿ ಯೇನ ಕಾರಣೇನ ತ್ವಂ। ಚಿರತರನ್ತಿ ಚಿರಕಾಲಂ। ಪೀಣಿತೋತಿ ತಿತ್ತೋ ಸಿಯಾ, ತಂ ಕಥೇಹೀತಿ ಅತ್ಥೋ।
252.Kiṃ dadāmīti ‘‘kīdisaṃ te dānaṃ dassāmī’’ti rājā petaṃ pucchi. Yena tuvanti yena kāraṇena tvaṃ. Cirataranti cirakālaṃ. Pīṇitoti titto siyā, taṃ kathehīti attho.
೨೫೩. ಪರಿವಿಸಿಯಾನಾತಿ ಭೋಜೇತ್ವಾ। ರಾಜಾತಿ ಅಜಾತಸತ್ತುಂ ಆಲಪತಿ। ಮೇ ಹಿತಾಯಾತಿ ಮಯ್ಹಂ ಹಿತತ್ಥಾಯ ಪೇತತ್ತಭಾವತೋ ಪರಿಮುತ್ತಿಯಾ।
253.Parivisiyānāti bhojetvā. Rājāti ajātasattuṃ ālapati. Me hitāyāti mayhaṃ hitatthāya petattabhāvato parimuttiyā.
೨೫೪. ತತೋತಿ ತಸ್ಮಾ ತೇನ ವಚನೇನ, ತತೋ ವಾ ಪಾಸಾದತೋ। ನಿಪತಿತ್ವಾತಿ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ। ತಾವದೇತಿ ತದಾ ಏವ ಅರುಣುಗ್ಗಮನವೇಲಾಯ। ಯಮ್ಹಿ ಪೇತೋ ಪಚ್ಚಾಗನ್ತ್ವಾ ರಞ್ಞೋ ಅತ್ತಾನಂ ದಸ್ಸೇಸಿ, ತಸ್ಮಿಂ ಪುರೇಭತ್ತೇ ಏವ ದಾನಂ ಅದಾಸಿ । ಸಹತ್ಥಾತಿ ಸಹತ್ಥೇನ। ಅತುಲನ್ತಿ ಅಪ್ಪಮಾಣಂ ಉಳಾರಂ ಪಣೀತಂ। ದತ್ವಾ ಸಙ್ಘೇತಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದತ್ವಾ। ಆರೋಚೇಸಿ ಪಕತಂ ತಥಾಗತಸ್ಸಾತಿ ‘‘ಇದಂ, ಭನ್ತೇ, ದಾನಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಪೇತಂ ಸನ್ಧಾಯ ಪಕತ’’ನ್ತಿ ತಂ ಪವತ್ತಿಂ ಭಗವತೋ ಆರೋಚೇಸಿ। ಆರೋಚೇತ್ವಾ ಚ ಯಥಾ ತಂ ದಾನಂ ತಸ್ಸ ಉಪಕಪ್ಪತಿ, ಏವಂ ತಸ್ಸ ಚ ಪೇತಸ್ಸ ದಕ್ಖಿಣಂ ಆದಿಸಿತ್ಥ ಆದಿಸಿ।
254.Tatoti tasmā tena vacanena, tato vā pāsādato. Nipatitvāti nikkhamitvā. Tāvadeti tadā eva aruṇuggamanavelāya. Yamhi peto paccāgantvā rañño attānaṃ dassesi, tasmiṃ purebhatte eva dānaṃ adāsi . Sahatthāti sahatthena. Atulanti appamāṇaṃ uḷāraṃ paṇītaṃ. Datvā saṅgheti saṅghassa datvā. Ārocesi pakataṃ tathāgatassāti ‘‘idaṃ, bhante, dānaṃ aññataraṃ petaṃ sandhāya pakata’’nti taṃ pavattiṃ bhagavato ārocesi. Ārocetvā ca yathā taṃ dānaṃ tassa upakappati, evaṃ tassa ca petassa dakkhiṇaṃ ādisittha ādisi.
೨೫೫. ಸೋತಿ ಸೋ ಪೇತೋ। ಪೂಜಿತೋತಿ ದಕ್ಖಿಣಾಯ ದಿಯ್ಯಮಾನಾಯ ಪೂಜಿತೋ। ಅತಿವಿಯ ಸೋಭಮಾನೋತಿ ದಿಬ್ಬಾನುಭಾವೇನ ಅತಿವಿಯ ವಿರೋಚಮಾನೋ। ಪಾತುರಹೋಸೀತಿ ಪಾತುಭವಿ, ರಞ್ಞೋ ಪುರತೋ ಅತ್ತಾನಂ ದಸ್ಸೇಸಿ। ಯಕ್ಖೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ಪೇತತ್ತಭಾವತೋ ಮುತ್ತೋ ಯಕ್ಖೋ ಅಹಂ ಜಾತೋ ದೇವಭಾವಂ ಪತ್ತೋಸ್ಮಿ। ನ ಮಯ್ಹಮತ್ಥಿ ಸಮಾ ಸದಿಸಾ ಮಾನುಸಾತಿ ಮಯ್ಹಂ ಆನುಭಾವಸಮ್ಪತ್ತಿಯಾ ಸಮಾ ವಾ ಭೋಗಸಮ್ಪತ್ತಿಯಾ ಸದಿಸಾ ವಾ ಮನುಸ್ಸಾ ನ ಸನ್ತಿ।
255.Soti so peto. Pūjitoti dakkhiṇāya diyyamānāya pūjito. Ativiya sobhamānoti dibbānubhāvena ativiya virocamāno. Pāturahosīti pātubhavi, rañño purato attānaṃ dassesi. Yakkhohamasmīti petattabhāvato mutto yakkho ahaṃ jāto devabhāvaṃ pattosmi. Na mayhamatthi samā sadisā mānusāti mayhaṃ ānubhāvasampattiyā samā vā bhogasampattiyā sadisā vā manussā na santi.
೨೫೬. ಪಸ್ಸಾನುಭಾವಂ ಅಪರಿಮಿತಂ ಮಮಯಿದನ್ತಿ ‘‘ಮಮ ಇದಂ ಅಪರಿಮಾಣಂ ದಿಬ್ಬಾನುಭಾವಂ ಪಸ್ಸಾ’’ತಿ ಅತ್ತನೋ ಸಮ್ಪತ್ತಿಂ ಪಚ್ಚಕ್ಖತೋ ರಞ್ಞೋ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ವದತಿ। ತಯಾನುದಿಟ್ಠಂ ಅತುಲಂ ದತ್ವಾ ಸಙ್ಘೇತಿ ಅರಿಯಸಙ್ಘಸ್ಸ ಅತುಲಂ ಉಳಾರಂ ದಾನಂ ದತ್ವಾ ಮಯ್ಹಂ ಅನುಕಮ್ಪಾಯ ತಯಾ ಅನುದಿಟ್ಠಂ। ಸನ್ತಪ್ಪಿತೋ ಸತತಂ ಸದಾ ಬಹೂಹೀತಿ ಅನ್ನಪಾನವತ್ಥಾದೀಹಿ ಬಹೂಹಿ ದೇಯ್ಯಧಮ್ಮೇಹಿ ಅರಿಯಸಙ್ಘಂ ಸನ್ತಪ್ಪೇನ್ತೇನ ತಯಾ ಸದಾ ಸಬ್ಬಕಾಲಂ ಯಾವಜೀವಂ ತತ್ಥಾಪಿ ಸತತಂ ನಿರನ್ತರಂ ಅಹಂ ಸನ್ತಪ್ಪಿತೋ ಪೀಣಿತೋ। ಯಾಮಿ ಅಹಂ ಸುಖಿತೋ ಮನುಸ್ಸದೇವಾತಿ ‘‘ತಸ್ಮಾ ಅಹಂ ಇದಾನಿ ಸುಖಿತೋ ಮನುಸ್ಸದೇವ ಮಹಾರಾಜ ಯಥಿಚ್ಛಿತಟ್ಠಾನಂ ಯಾಮೀ’’ತಿ ರಾಜಾನಂ ಆಪುಚ್ಛಿ।
256.Passānubhāvaṃaparimitaṃ mamayidanti ‘‘mama idaṃ aparimāṇaṃ dibbānubhāvaṃ passā’’ti attano sampattiṃ paccakkhato rañño dassento vadati. Tayānudiṭṭhaṃ atulaṃ datvā saṅgheti ariyasaṅghassa atulaṃ uḷāraṃ dānaṃ datvā mayhaṃ anukampāya tayā anudiṭṭhaṃ. Santappito satataṃ sadā bahūhīti annapānavatthādīhi bahūhi deyyadhammehi ariyasaṅghaṃ santappentena tayā sadā sabbakālaṃ yāvajīvaṃ tatthāpi satataṃ nirantaraṃ ahaṃ santappito pīṇito. Yāmi ahaṃ sukhito manussadevāti ‘‘tasmā ahaṃ idāni sukhito manussadeva mahārāja yathicchitaṭṭhānaṃ yāmī’’ti rājānaṃ āpucchi.
ಏವಂ ಪೇತೇ ಆಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ಗತೇ ರಾಜಾ ಅಜಾತಸತ್ತು ತಮತ್ಥಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಆರೋಚೇಸಿ, ಭಿಕ್ಖೂ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಆರೋಚೇಸುಂ। ಭಗವಾ ತಮತ್ಥಂ ಅಟ್ಠುಪ್ಪತ್ತಿಂ ಕತ್ವಾ ಸಮ್ಪತ್ತಪರಿಸಾಯ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸಿ। ತಂ ಸುತ್ವಾ ಮಹಾಜನೋ ಮಚ್ಛೇರಮಲಂ ಪಹಾಯ ದಾನಾದಿಪುಞ್ಞಾಭಿರತೋ ಅಹೋಸೀತಿ।
Evaṃ pete āpucchitvā gate rājā ajātasattu tamatthaṃ bhikkhūnaṃ ārocesi, bhikkhū bhagavato santikaṃ upasaṅkamitvā ārocesuṃ. Bhagavā tamatthaṃ aṭṭhuppattiṃ katvā sampattaparisāya dhammaṃ desesi. Taṃ sutvā mahājano maccheramalaṃ pahāya dānādipuññābhirato ahosīti.
ಚೂಳಾಸೇಟ್ಠಿಪೇತವತ್ಥುವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Cūḷāseṭṭhipetavatthuvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ • Khuddakanikāya / ಪೇತವತ್ಥುಪಾಳಿ • Petavatthupāḷi / ೮. ಚೂಳಸೇಟ್ಠಿಪೇತವತ್ಥು • 8. Cūḷaseṭṭhipetavatthu
