| Library / Tipiṭaka / ཏིཔིཊཀ • Tipiṭaka / མཛྫྷིམནིཀཱཡ • Majjhimanikāya |
༢. སཱིཧནཱདཝགྒོ
2. Sīhanādavaggo
༡. ཙཱུལ༹སཱིཧནཱདསུཏྟཾ
1. Cūḷasīhanādasuttaṃ
༡༣༩. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཝིཧརཏི ཛེཏཝནེ ཨནཱཐཔིཎྜིཀསྶ ཨཱརཱམེ། ཏཏྲ ཁོ བྷགཝཱ བྷིཀྑཱུ ཨཱམནྟེསི – ‘‘བྷིཀྑཝོ’’ཏི། ‘‘བྷདནྟེ’’ཏི ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ པཙྩསྶོསུཾ། བྷགཝཱ ཨེཏདཝོཙ –
139. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti. ‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –
༡༤༠. ‘‘ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཛྫཏི ཡཾ ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཨེཝཾ ཝདེཡྻུཾ – ‘ཀོ པནཱཡསྨནྟཱནཾ ཨསྶཱསོ, ཀིཾ བལཾ, ཡེན ཏུམྷེ ཨཱཡསྨནྟོ ཨེཝཾ ཝདེཐ – ཨིདྷེཝ སམཎོ, ཨིདྷ དུཏིཡོ སམཎོ, ཨིདྷ ཏཏིཡོ སམཎོ, ཨིདྷ ཙཏུཏྠོ སམཎོ; སུཉྙཱ པརཔྤཝཱདཱ སམཎེབྷི ཨཉྙེཧཱི’ཏི? ཨེཝཾཝཱདིནོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཨེཝམསྶུ ཝཙནཱིཡཱ – ‘ཨཏྠི ཁོ ནོ, ཨཱཝུསོ, ཏེན བྷགཝཏཱ ཛཱནཏཱ པསྶཏཱ ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན ཙཏྟཱརོ དྷམྨཱ ཨཀྑཱཏཱ ཡེ མཡཾ ཨཏྟནི སམྤསྶམཱནཱ ཨེཝཾ ཝདེམ – ཨིདྷེཝ སམཎོ, ཨིདྷ དུཏིཡོ སམཎོ, ཨིདྷ ཏཏིཡོ སམཎོ, ཨིདྷ ཙཏུཏྠོ སམཎོ; སུཉྙཱ པརཔྤཝཱདཱ སམཎེབྷི ཨཉྙེཧཱིཏི། ཀཏམེ ཙཏྟཱརོ? ཨཏྠི ཁོ ནོ, ཨཱཝུསོ, སཏྠརི པསཱདོ, ཨཏྠི དྷམྨེ པསཱདོ, ཨཏྠི སཱིལེསུ པརིཔཱུརཀཱརིཏཱ; སཧདྷམྨིཀཱ ཁོ པན པིཡཱ མནཱཔཱ – གཧཊྛཱ ཙེཝ པབྦཛིཏཱ ཙ། ཨིམེ ཁོ ནོ, ཨཱཝུསོ, ཏེན བྷགཝཏཱ ཛཱནཏཱ པསྶཏཱ ཨརཧཏཱ སམྨཱསམྦུདྡྷེན ཙཏྟཱརོ དྷམྨཱ ཨཀྑཱཏཱ ཡེ མཡཾ ཨཏྟནི སམྤསྶམཱནཱ ཨེཝཾ ཝདེམ – ཨིདྷེཝ སམཎོ, ཨིདྷ དུཏིཡོ སམཎོ, ཨིདྷ ཏཏིཡོ སམཎོ, ཨིདྷ ཙཏུཏྠོ སམཎོ; སུཉྙཱ པརཔྤཝཱདཱ སམཎེབྷི ཨཉྙེཧཱི’ཏི།
140. ‘‘Ṭhānaṃ kho panetaṃ, bhikkhave, vijjati yaṃ aññatitthiyā paribbājakā evaṃ vadeyyuṃ – ‘ko panāyasmantānaṃ assāso, kiṃ balaṃ, yena tumhe āyasmanto evaṃ vadetha – idheva samaṇo, idha dutiyo samaṇo, idha tatiyo samaṇo, idha catuttho samaṇo; suññā parappavādā samaṇebhi aññehī’ti? Evaṃvādino, bhikkhave, aññatitthiyā paribbājakā evamassu vacanīyā – ‘atthi kho no, āvuso, tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena cattāro dhammā akkhātā ye mayaṃ attani sampassamānā evaṃ vadema – idheva samaṇo, idha dutiyo samaṇo, idha tatiyo samaṇo, idha catuttho samaṇo; suññā parappavādā samaṇebhi aññehīti. Katame cattāro? Atthi kho no, āvuso, satthari pasādo, atthi dhamme pasādo, atthi sīlesu paripūrakāritā; sahadhammikā kho pana piyā manāpā – gahaṭṭhā ceva pabbajitā ca. Ime kho no, āvuso, tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena cattāro dhammā akkhātā ye mayaṃ attani sampassamānā evaṃ vadema – idheva samaṇo, idha dutiyo samaṇo, idha tatiyo samaṇo, idha catuttho samaṇo; suññā parappavādā samaṇebhi aññehī’ti.
༡༤༡. ‘‘ཋཱནཾ ཁོ པནེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཝིཛྫཏི ཡཾ ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཨེཝཾ ཝདེཡྻུཾ – ‘ཨམྷཱཀམྤི ཁོ, ཨཱཝུསོ, ཨཏྠི སཏྠརི པསཱདོ ཡོ ཨམྷཱཀཾ སཏྠཱ, ཨམྷཱཀམྤི ཨཏྠི དྷམྨེ པསཱདོ ཡོ ཨམྷཱཀཾ དྷམྨོ, མཡམྤི སཱིལེསུ པརིཔཱུརཀཱརིནོ ཡཱནི ཨམྷཱཀཾ སཱིལཱནི, ཨམྷཱཀམྤི སཧདྷམྨིཀཱ པིཡཱ མནཱཔཱ – གཧཊྛཱ ཙེཝ པབྦཛིཏཱ ཙ། ཨིདྷ ནོ, ཨཱཝུསོ, ཀོ ཝིསེསོ ཀོ ཨདྷིཔྤཡཱསོ 5 ཀིཾ ནཱནཱཀརཎཾ ཡདིདཾ ཏུམྷཱཀཉྩེཝ ཨམྷཱཀཉྩཱ’ཏི?
141. ‘‘Ṭhānaṃ kho panetaṃ, bhikkhave, vijjati yaṃ aññatitthiyā paribbājakā evaṃ vadeyyuṃ – ‘amhākampi kho, āvuso, atthi satthari pasādo yo amhākaṃ satthā, amhākampi atthi dhamme pasādo yo amhākaṃ dhammo, mayampi sīlesu paripūrakārino yāni amhākaṃ sīlāni, amhākampi sahadhammikā piyā manāpā – gahaṭṭhā ceva pabbajitā ca. Idha no, āvuso, ko viseso ko adhippayāso 6 kiṃ nānākaraṇaṃ yadidaṃ tumhākañceva amhākañcā’ti?
‘‘ཨེཝཾཝཱདིནོ, བྷིཀྑཝེ, ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཨེཝམསྶུ ཝཙནཱིཡཱ – ‘ཀིཾ པནཱཝུསོ, ཨེཀཱ ནིཊྛཱ, ཨུདཱཧུ པུཐུ ནིཊྛཱ’ཏི? སམྨཱ བྱཱཀརམཱནཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻུཾ – ‘ཨེཀཱཝུསོ, ནིཊྛཱ, ན པུཐུ ནིཊྛཱ’ཏི།
‘‘Evaṃvādino, bhikkhave, aññatitthiyā paribbājakā evamassu vacanīyā – ‘kiṃ panāvuso, ekā niṭṭhā, udāhu puthu niṭṭhā’ti? Sammā byākaramānā, bhikkhave, aññatitthiyā paribbājakā evaṃ byākareyyuṃ – ‘ekāvuso, niṭṭhā, na puthu niṭṭhā’ti.
‘‘‘སཱ པནཱཝུསོ, ནིཊྛཱ སརཱགསྶ ཨུདཱཧུ ཝཱིཏརཱགསྶཱ’ཏི? སམྨཱ བྱཱཀརམཱནཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻུཾ – ‘ཝཱིཏརཱགསྶཱཝུསོ, སཱ ནིཊྛཱ, ན སཱ ནིཊྛཱ སརཱགསྶཱ’ཏི།
‘‘‘Sā panāvuso, niṭṭhā sarāgassa udāhu vītarāgassā’ti? Sammā byākaramānā, bhikkhave, aññatitthiyā paribbājakā evaṃ byākareyyuṃ – ‘vītarāgassāvuso, sā niṭṭhā, na sā niṭṭhā sarāgassā’ti.
‘‘‘སཱ པནཱཝུསོ, ནིཊྛཱ སདོསསྶ ཨུདཱཧུ ཝཱིཏདོསསྶཱ’ཏི? སམྨཱ བྱཱཀརམཱནཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻུཾ – ‘ཝཱིཏདོསསྶཱཝུསོ, སཱ ནིཊྛཱ, ན སཱ ནིཊྛཱ སདོསསྶཱ’ཏི།
‘‘‘Sā panāvuso, niṭṭhā sadosassa udāhu vītadosassā’ti? Sammā byākaramānā, bhikkhave, aññatitthiyā paribbājakā evaṃ byākareyyuṃ – ‘vītadosassāvuso, sā niṭṭhā, na sā niṭṭhā sadosassā’ti.
‘‘‘སཱ པནཱཝུསོ, ནིཊྛཱ སམོཧསྶ ཨུདཱཧུ ཝཱིཏམོཧསྶཱ’ཏི? སམྨཱ བྱཱཀརམཱནཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻུཾ – ‘ཝཱིཏམོཧསྶཱཝུསོ, སཱ ནིཊྛཱ, ན སཱ ནིཊྛཱ སམོཧསྶཱ’ཏི།
‘‘‘Sā panāvuso, niṭṭhā samohassa udāhu vītamohassā’ti? Sammā byākaramānā, bhikkhave, aññatitthiyā paribbājakā evaṃ byākareyyuṃ – ‘vītamohassāvuso, sā niṭṭhā, na sā niṭṭhā samohassā’ti.
‘‘‘སཱ པནཱཝུསོ, ནིཊྛཱ སཏཎྷསྶ ཨུདཱཧུ ཝཱིཏཏཎྷསྶཱ’ཏི? སམྨཱ བྱཱཀརམཱནཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻུཾ – ‘ཝཱིཏཏཎྷསྶཱཝུསོ, སཱ ནིཊྛཱ, ན སཱ ནིཊྛཱ སཏཎྷསྶཱ’ཏི།
‘‘‘Sā panāvuso, niṭṭhā sataṇhassa udāhu vītataṇhassā’ti? Sammā byākaramānā, bhikkhave, aññatitthiyā paribbājakā evaṃ byākareyyuṃ – ‘vītataṇhassāvuso, sā niṭṭhā, na sā niṭṭhā sataṇhassā’ti.
‘‘‘སཱ པནཱཝུསོ, ནིཊྛཱ སཨུཔཱདཱནསྶ ཨུདཱཧུ ཨནུཔཱདཱནསྶཱ’ཏི? སམྨཱ བྱཱཀརམཱནཱ, བྷིཀྑཝེ , ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻུཾ – ‘ཨནུཔཱདཱནསྶཱཝུསོ, སཱ ནིཊྛཱ, ན སཱ ནིཊྛཱ སཨུཔཱདཱནསྶཱ’ཏི།
‘‘‘Sā panāvuso, niṭṭhā saupādānassa udāhu anupādānassā’ti? Sammā byākaramānā, bhikkhave , aññatitthiyā paribbājakā evaṃ byākareyyuṃ – ‘anupādānassāvuso, sā niṭṭhā, na sā niṭṭhā saupādānassā’ti.
‘‘‘སཱ པནཱཝུསོ, ནིཊྛཱ ཝིདྡསུནོ ཨུདཱཧུ ཨཝིདྡསུནོ’ཏི? སམྨཱ བྱཱཀརམཱནཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻུཾ – ‘ཝིདྡསུནོ, ཨཱཝུསོ, སཱ ནིཊྛཱ, ན སཱ ནིཊྛཱ ཨཝིདྡསུནོ’ཏི།
‘‘‘Sā panāvuso, niṭṭhā viddasuno udāhu aviddasuno’ti? Sammā byākaramānā, bhikkhave, aññatitthiyā paribbājakā evaṃ byākareyyuṃ – ‘viddasuno, āvuso, sā niṭṭhā, na sā niṭṭhā aviddasuno’ti.
‘‘‘སཱ པནཱཝུསོ, ནིཊྛཱ ཨནུརུདྡྷཔྤཊིཝིརུདྡྷསྶ ཨུདཱཧུ ཨནནུརུདྡྷཨཔྤཊིཝིརུདྡྷསྶཱ’ཏི? སམྨཱ བྱཱཀརམཱནཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻུཾ – ‘ཨནནུརུདྡྷཨཔྤཊིཝིརུདྡྷསྶཱཝུསོ, སཱ ནིཊྛཱ, ན སཱ ནིཊྛཱ ཨནུརུདྡྷཔྤཊིཝིརུདྡྷསྶཱ’ཏི།
‘‘‘Sā panāvuso, niṭṭhā anuruddhappaṭiviruddhassa udāhu ananuruddhaappaṭiviruddhassā’ti? Sammā byākaramānā, bhikkhave, aññatitthiyā paribbājakā evaṃ byākareyyuṃ – ‘ananuruddhaappaṭiviruddhassāvuso, sā niṭṭhā, na sā niṭṭhā anuruddhappaṭiviruddhassā’ti.
‘‘‘སཱ པནཱཝུསོ, ནིཊྛཱ པཔཉྩཱརཱམསྶ པཔཉྩརཏིནོ ཨུདཱཧུ ནིཔྤཔཉྩཱརཱམསྶ ནིཔྤཔཉྩརཏིནོ’ཏི? སམྨཱ བྱཱཀརམཱནཱ, བྷིཀྑཝེ, ཨཉྙཏིཏྠིཡཱ པརིབྦཱཛཀཱ ཨེཝཾ བྱཱཀརེཡྻུཾ – ‘ནིཔྤཔཉྩཱརཱམསྶཱཝུསོ, སཱ ནིཊྛཱ ནིཔྤཔཉྩརཏིནོ, ན སཱ ནིཊྛཱ པཔཉྩཱརཱམསྶ པཔཉྩརཏིནོ’ཏི།
‘‘‘Sā panāvuso, niṭṭhā papañcārāmassa papañcaratino udāhu nippapañcārāmassa nippapañcaratino’ti? Sammā byākaramānā, bhikkhave, aññatitthiyā paribbājakā evaṃ byākareyyuṃ – ‘nippapañcārāmassāvuso, sā niṭṭhā nippapañcaratino, na sā niṭṭhā papañcārāmassa papañcaratino’ti.
༡༤༢. ‘‘དྭེམཱ, བྷིཀྑཝེ, དིཊྛིཡོ – བྷཝདིཊྛི ཙ ཝིབྷཝདིཊྛི ཙ། ཡེ ཧི ཀེཙི, བྷིཀྑཝེ, སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ བྷཝདིཊྛིཾ ཨལླཱིནཱ བྷཝདིཊྛིཾ ཨུཔགཏཱ བྷཝདིཊྛིཾ ཨཛ྄ཛྷོསིཏཱ, ཝིབྷཝདིཊྛིཡཱ ཏེ པཊིཝིརུདྡྷཱ། ཡེ ཧི ཀེཙི, བྷིཀྑཝེ, སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཝིབྷཝདིཊྛིཾ ཨལླཱིནཱ ཝིབྷཝདིཊྛིཾ ཨུཔགཏཱ ཝིབྷཝདིཊྛིཾ ཨཛ྄ཛྷོསིཏཱ, བྷཝདིཊྛིཡཱ ཏེ པཊིཝིརུདྡྷཱ། ཡེ ཧི ཀེཙི, བྷིཀྑཝེ, སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཨིམཱསཾ དྭིནྣཾ དིཊྛཱིནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནནྟི, ‘ཏེ སརཱགཱ ཏེ སདོསཱ ཏེ སམོཧཱ ཏེ སཏཎྷཱ ཏེ སཨུཔཱདཱནཱ ཏེ ཨཝིདྡསུནོ ཏེ ཨནུརུདྡྷཔྤཊིཝིརུདྡྷཱ ཏེ པཔཉྩཱརཱམཱ པཔཉྩརཏིནོ; ཏེ ན པརིམུཙྩནྟི ཛཱཏིཡཱ ཛརཱཡ མརཎེན སོཀེཧི པརིདེཝེཧི དུཀྑེཧི དོམནསྶེཧི ཨུཔཱཡཱསེཧི; ན པརིམུཙྩནྟི དུཀྑསྨཱ’ཏི ཝདཱམི། ཡེ ཙ ཁོ ཀེཙི, བྷིཀྑཝེ, སམཎཱ ཝཱ བྲཱཧྨཎཱ ཝཱ ཨིམཱསཾ དྭིནྣཾ དིཊྛཱིནཾ སམུདཡཉྩ ཨཏྠངྒམཉྩ ཨསྶཱདཉྩ ཨཱདཱིནཝཉྩ ནིསྶརཎཉྩ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནནྟི, ‘ཏེ ཝཱིཏརཱགཱ ཏེ ཝཱིཏདོསཱ ཏེ ཝཱིཏམོཧཱ ཏེ ཝཱིཏཏཎྷཱ ཏེ ཨནུཔཱདཱནཱ ཏེ ཝིདྡསུནོ ཏེ ཨནནུརུདྡྷཨཔྤཊིཝིརུདྡྷཱ ཏེ ནིཔྤཔཉྩཱརཱམཱ ནིཔྤཔཉྩརཏིནོ; ཏེ པརིམུཙྩནྟི ཛཱཏིཡཱ ཛརཱཡ མརཎེན སོཀེཧི པརིདེཝེཧི དུཀྑེཧི དོམནསྶེཧི ཨུཔཱཡཱསེཧི; པརིམུཙྩནྟི དུཀྑསྨཱ’ཏི ཝདཱམི།
142. ‘‘Dvemā, bhikkhave, diṭṭhiyo – bhavadiṭṭhi ca vibhavadiṭṭhi ca. Ye hi keci, bhikkhave, samaṇā vā brāhmaṇā vā bhavadiṭṭhiṃ allīnā bhavadiṭṭhiṃ upagatā bhavadiṭṭhiṃ ajjhositā, vibhavadiṭṭhiyā te paṭiviruddhā. Ye hi keci, bhikkhave, samaṇā vā brāhmaṇā vā vibhavadiṭṭhiṃ allīnā vibhavadiṭṭhiṃ upagatā vibhavadiṭṭhiṃ ajjhositā, bhavadiṭṭhiyā te paṭiviruddhā. Ye hi keci, bhikkhave, samaṇā vā brāhmaṇā vā imāsaṃ dvinnaṃ diṭṭhīnaṃ samudayañca atthaṅgamañca assādañca ādīnavañca nissaraṇañca yathābhūtaṃ nappajānanti, ‘te sarāgā te sadosā te samohā te sataṇhā te saupādānā te aviddasuno te anuruddhappaṭiviruddhā te papañcārāmā papañcaratino; te na parimuccanti jātiyā jarāya maraṇena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi; na parimuccanti dukkhasmā’ti vadāmi. Ye ca kho keci, bhikkhave, samaṇā vā brāhmaṇā vā imāsaṃ dvinnaṃ diṭṭhīnaṃ samudayañca atthaṅgamañca assādañca ādīnavañca nissaraṇañca yathābhūtaṃ pajānanti, ‘te vītarāgā te vītadosā te vītamohā te vītataṇhā te anupādānā te viddasuno te ananuruddhaappaṭiviruddhā te nippapañcārāmā nippapañcaratino; te parimuccanti jātiyā jarāya maraṇena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi; parimuccanti dukkhasmā’ti vadāmi.
༡༤༣. ‘‘ཙཏྟཱརིམཱནི , བྷིཀྑཝེ, ཨུཔཱདཱནཱནི། ཀཏམཱནི ཙཏྟཱརི? ཀཱམུཔཱདཱནཾ, དིཊྛུཔཱདཱནཾ, སཱིལབྦཏུཔཱདཱནཾ, ཨཏྟཝཱདུཔཱདཱནཾ། སནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སབྦུཔཱདཱནཔརིཉྙཱཝཱདཱ པཊིཛཱནམཱནཱ། ཏེ ན སམྨཱ སབྦུཔཱདཱནཔརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི – ཀཱམུཔཱདཱནསྶ པརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི, ན དིཊྛུཔཱདཱནསྶ པརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི, ན སཱིལབྦཏུཔཱདཱནསྶ པརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི, ན ཨཏྟཝཱདུཔཱདཱནསྶ པརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི། ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨིམཱནི ཧི ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཏཱིཎི ཋཱནཱནི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནནྟི། ཏསྨཱ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སབྦུཔཱདཱནཔརིཉྙཱཝཱདཱ པཊིཛཱནམཱནཱ; ཏེ ན སམྨཱ སབྦུཔཱདཱནཔརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི – ཀཱམུཔཱདཱནསྶ པརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི, ན དིཊྛུཔཱདཱནསྶ པརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི, ན སཱིལབྦཏུཔཱདཱནསྶ པརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི, ན ཨཏྟཝཱདུཔཱདཱནསྶ པརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི།
143. ‘‘Cattārimāni , bhikkhave, upādānāni. Katamāni cattāri? Kāmupādānaṃ, diṭṭhupādānaṃ, sīlabbatupādānaṃ, attavādupādānaṃ. Santi, bhikkhave, eke samaṇabrāhmaṇā sabbupādānapariññāvādā paṭijānamānā. Te na sammā sabbupādānapariññaṃ paññapenti – kāmupādānassa pariññaṃ paññapenti, na diṭṭhupādānassa pariññaṃ paññapenti, na sīlabbatupādānassa pariññaṃ paññapenti, na attavādupādānassa pariññaṃ paññapenti. Taṃ kissa hetu? Imāni hi te bhonto samaṇabrāhmaṇā tīṇi ṭhānāni yathābhūtaṃ nappajānanti. Tasmā te bhonto samaṇabrāhmaṇā sabbupādānapariññāvādā paṭijānamānā; te na sammā sabbupādānapariññaṃ paññapenti – kāmupādānassa pariññaṃ paññapenti, na diṭṭhupādānassa pariññaṃ paññapenti, na sīlabbatupādānassa pariññaṃ paññapenti, na attavādupādānassa pariññaṃ paññapenti.
‘‘སནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སབྦུཔཱདཱནཔརིཉྙཱཝཱདཱ པཊིཛཱནམཱནཱ། ཏེ ན སམྨཱ སབྦུཔཱདཱནཔརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི – ཀཱམུཔཱདཱནསྶ པརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི, དིཊྛུཔཱདཱནསྶ པརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི, ན སཱིལབྦཏུཔཱདཱནསྶ པརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི, ན ཨཏྟཝཱདུཔཱདཱནསྶ པརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི། ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨིམཱནི ཧི ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ དྭེ ཋཱནཱནི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནནྟི། ཏསྨཱ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སབྦུཔཱདཱནཔརིཉྙཱཝཱདཱ པཊིཛཱནམཱནཱ; ཏེ ན སམྨཱ 7 སབྦུཔཱདཱནཔརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི – ཀཱམུཔཱདཱནསྶ པརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི, དིཊྛུཔཱདཱནསྶ པརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི, ན སཱིལབྦཏུཔཱདཱནསྶ པརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི, ན ཨཏྟཝཱདུཔཱདཱནསྶ པརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི།
‘‘Santi, bhikkhave, eke samaṇabrāhmaṇā sabbupādānapariññāvādā paṭijānamānā. Te na sammā sabbupādānapariññaṃ paññapenti – kāmupādānassa pariññaṃ paññapenti, diṭṭhupādānassa pariññaṃ paññapenti, na sīlabbatupādānassa pariññaṃ paññapenti, na attavādupādānassa pariññaṃ paññapenti. Taṃ kissa hetu? Imāni hi te bhonto samaṇabrāhmaṇā dve ṭhānāni yathābhūtaṃ nappajānanti. Tasmā te bhonto samaṇabrāhmaṇā sabbupādānapariññāvādā paṭijānamānā; te na sammā 8 sabbupādānapariññaṃ paññapenti – kāmupādānassa pariññaṃ paññapenti, diṭṭhupādānassa pariññaṃ paññapenti, na sīlabbatupādānassa pariññaṃ paññapenti, na attavādupādānassa pariññaṃ paññapenti.
‘‘སནྟི, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀེ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སབྦུཔཱདཱནཔརིཉྙཱཝཱདཱ པཊིཛཱནམཱནཱ། ཏེ ན སམྨཱ སབྦུཔཱདཱནཔརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི – ཀཱམུཔཱདཱནསྶ པརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི, དིཊྛུཔཱདཱནསྶ པརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི, སཱིལབྦཏུཔཱདཱནསྶ པརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི, ན ཨཏྟཝཱདུཔཱདཱནསྶ པརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི། ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨིམཉྷི ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ ཨེཀཾ ཋཱནཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནནྟི། ཏསྨཱ ཏེ བྷོནྟོ སམཎབྲཱཧྨཎཱ སབྦུཔཱདཱནཔརིཉྙཱཝཱདཱ པཊིཛཱནམཱནཱ; ཏེ ན སམྨཱ 9 སབྦུཔཱདཱནཔརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི – ཀཱམུཔཱདཱནསྶ པརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི, དིཊྛུཔཱདཱནསྶ པརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི, སཱིལབྦཏུཔཱདཱནསྶ པརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི, ན ཨཏྟཝཱདུཔཱདཱནསྶ པརིཉྙཾ པཉྙཔེནྟི།
‘‘Santi, bhikkhave, eke samaṇabrāhmaṇā sabbupādānapariññāvādā paṭijānamānā. Te na sammā sabbupādānapariññaṃ paññapenti – kāmupādānassa pariññaṃ paññapenti, diṭṭhupādānassa pariññaṃ paññapenti, sīlabbatupādānassa pariññaṃ paññapenti, na attavādupādānassa pariññaṃ paññapenti. Taṃ kissa hetu? Imañhi te bhonto samaṇabrāhmaṇā ekaṃ ṭhānaṃ yathābhūtaṃ nappajānanti. Tasmā te bhonto samaṇabrāhmaṇā sabbupādānapariññāvādā paṭijānamānā; te na sammā 10 sabbupādānapariññaṃ paññapenti – kāmupādānassa pariññaṃ paññapenti, diṭṭhupādānassa pariññaṃ paññapenti, sīlabbatupādānassa pariññaṃ paññapenti, na attavādupādānassa pariññaṃ paññapenti.
‘‘ཨེཝརཱུཔེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཝིནཡེ ཡོ སཏྠརི པསཱདོ སོ ན སམྨགྒཏོ ཨཀྑཱཡཏི; ཡོ དྷམྨེ པསཱདོ སོ ན སམྨགྒཏོ ཨཀྑཱཡཏི; ཡཱ སཱིལེསུ པརིཔཱུརཀཱརིཏཱ སཱ ན སམྨགྒཏཱ ཨཀྑཱཡཏི; ཡཱ སཧདྷམྨིཀེསུ པིཡམནཱཔཏཱ སཱ ན སམྨགྒཏཱ ཨཀྑཱཡཏི། ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨེཝཉྷེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཧོཏི ཡཐཱ ཏཾ དུརཀྑཱཏེ དྷམྨཝིནཡེ དུཔྤཝེདིཏེ ཨནིཡྻཱནིཀེ ཨནུཔསམསཾཝཏྟནིཀེ ཨསམྨཱསམྦུདྡྷཔྤཝེདིཏེ།
‘‘Evarūpe kho, bhikkhave, dhammavinaye yo satthari pasādo so na sammaggato akkhāyati; yo dhamme pasādo so na sammaggato akkhāyati; yā sīlesu paripūrakāritā sā na sammaggatā akkhāyati; yā sahadhammikesu piyamanāpatā sā na sammaggatā akkhāyati. Taṃ kissa hetu? Evañhetaṃ, bhikkhave, hoti yathā taṃ durakkhāte dhammavinaye duppavedite aniyyānike anupasamasaṃvattanike asammāsambuddhappavedite.
༡༤༤. ‘‘ཏཐཱགཏོ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨརཧཾ སམྨཱསམྦུདྡྷོ སབྦུཔཱདཱནཔརིཉྙཱཝཱདོ པཊིཛཱནམཱནོ སམྨཱ སབྦུཔཱདཱནཔརིཉྙཾ པཉྙཔེཏི – ཀཱམུཔཱདཱནསྶ པརིཉྙཾ པཉྙཔེཏི, དིཊྛུཔཱདཱནསྶ པརིཉྙཾ པཉྙཔེཏི, སཱིལབྦཏུཔཱདཱནསྶ པརིཉྙཾ པཉྙཔེཏི, ཨཏྟཝཱདུཔཱདཱནསྶ པརིཉྙཾ པཉྙཔེཏི། ཨེཝརཱུཔེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྷམྨཝིནཡེ ཡོ སཏྠརི པསཱདོ སོ སམྨགྒཏོ ཨཀྑཱཡཏི; ཡོ དྷམྨེ པསཱདོ སོ སམྨགྒཏོ ཨཀྑཱཡཏི; ཡཱ སཱིལེསུ པརིཔཱུརཀཱརིཏཱ སཱ སམྨགྒཏཱ ཨཀྑཱཡཏི; ཡཱ སཧདྷམྨིཀེསུ པིཡམནཱཔཏཱ སཱ སམྨགྒཏཱ ཨཀྑཱཡཏི། ཏཾ ཀིསྶ ཧེཏུ? ཨེཝཉྷེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ཧོཏི ཡཐཱ ཏཾ སྭཱཀྑཱཏེ དྷམྨཝིནཡེ སུཔྤཝེདིཏེ ནིཡྻཱནིཀེ ཨུཔསམསཾཝཏྟནིཀེ སམྨཱསམྦུདྡྷཔྤཝེདིཏེ།
144. ‘‘Tathāgato ca kho, bhikkhave, arahaṃ sammāsambuddho sabbupādānapariññāvādo paṭijānamāno sammā sabbupādānapariññaṃ paññapeti – kāmupādānassa pariññaṃ paññapeti, diṭṭhupādānassa pariññaṃ paññapeti, sīlabbatupādānassa pariññaṃ paññapeti, attavādupādānassa pariññaṃ paññapeti. Evarūpe kho, bhikkhave, dhammavinaye yo satthari pasādo so sammaggato akkhāyati; yo dhamme pasādo so sammaggato akkhāyati; yā sīlesu paripūrakāritā sā sammaggatā akkhāyati; yā sahadhammikesu piyamanāpatā sā sammaggatā akkhāyati. Taṃ kissa hetu? Evañhetaṃ, bhikkhave, hoti yathā taṃ svākkhāte dhammavinaye suppavedite niyyānike upasamasaṃvattanike sammāsambuddhappavedite.
༡༤༥. ‘‘ཨིམེ ཙ, བྷིཀྑཝེ, ཙཏྟཱརོ ཨུཔཱདཱནཱ། ཀིཾནིདཱནཱ ཀིཾསམུདཡཱ ཀིཾཛཱཏིཀཱ ཀིཾཔབྷཝཱ? ཨིམེ ཙཏྟཱརོ ཨུཔཱདཱནཱ ཏཎྷཱནིདཱནཱ ཏཎྷཱསམུདཡཱ ཏཎྷཱཛཱཏིཀཱ ཏཎྷཱཔབྷཝཱ། ཏཎྷཱ ཙཱཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ཀིཾནིདཱནཱ ཀིཾསམུདཡཱ ཀིཾཛཱཏིཀཱ ཀིཾཔབྷཝཱ? ཏཎྷཱ ཝེདནཱནིདཱནཱ ཝེདནཱསམུདཡཱ ཝེདནཱཛཱཏིཀཱ ཝེདནཱཔབྷཝཱ། ཝེདནཱ ཙཱཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ཀིཾནིདཱནཱ ཀིཾསམུདཡཱ ཀིཾཛཱཏིཀཱ ཀིཾཔབྷཝཱ? ཝེདནཱ ཕསྶནིདཱནཱ ཕསྶསམུདཡཱ ཕསྶཛཱཏིཀཱ ཕསྶཔབྷཝཱ། ཕསྶོ ཙཱཡཾ, བྷིཀྑཝེ, ཀིཾནིདཱནོ ཀིཾསམུདཡོ ཀིཾཛཱཏིཀོ ཀིཾཔབྷཝོ? ཕསྶོ སལཱ༹ཡཏནནིདཱནོ སལཱ༹ཡཏནསམུདཡོ སལཱ༹ཡཏནཛཱཏིཀོ སལཱ༹ཡཏནཔབྷཝོ། སལཱ༹ཡཏནཉྩིདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཀིཾནིདཱནཾ ཀིཾསམུདཡཾ ཀིཾཛཱཏིཀཾ ཀིཾཔབྷཝཾ? སལཱ༹ཡཏནཾ ནཱམརཱུཔནིདཱནཾ ནཱམརཱུཔསམུདཡཾ ནཱམརཱུཔཛཱཏིཀཾ ནཱམརཱུཔཔབྷཝཾ། ནཱམརཱུཔཉྩིདཾ, བྷིཀྑཝེ, ཀིཾནིདཱནཾ ཀིཾསམུདཡཾ ཀིཾཛཱཏིཀཾ ཀིཾཔབྷཝཾ? ནཱམརཱུཔཾ ཝིཉྙཱཎནིདཱནཾ ཝིཉྙཱཎསམུདཡཾ ཝིཉྙཱཎཛཱཏིཀཾ ཝིཉྙཱཎཔབྷཝཾ། ཝིཉྙཱཎཉྩིདཾ, བྷིཀྑཝེ , ཀིཾནིདཱནཾ ཀིཾསམུདཡཾ ཀིཾཛཱཏིཀཾ ཀིཾཔབྷཝཾ? ཝིཉྙཱཎཾ སངྑཱརནིདཱནཾ སངྑཱརསམུདཡཾ སངྑཱརཛཱཏིཀཾ སངྑཱརཔབྷཝཾ། སངྑཱརཱ ཙིམེ, བྷིཀྑཝེ, ཀིཾནིདཱནཱ ཀིཾསམུདཡཱ ཀིཾཛཱཏིཀཱ ཀིཾཔབྷཝཱ? སངྑཱརཱ ཨཝིཛྫཱནིདཱནཱ ཨཝིཛྫཱསམུདཡཱ ཨཝིཛྫཱཛཱཏིཀཱ ཨཝིཛྫཱཔབྷཝཱ།
145. ‘‘Ime ca, bhikkhave, cattāro upādānā. Kiṃnidānā kiṃsamudayā kiṃjātikā kiṃpabhavā? Ime cattāro upādānā taṇhānidānā taṇhāsamudayā taṇhājātikā taṇhāpabhavā. Taṇhā cāyaṃ, bhikkhave, kiṃnidānā kiṃsamudayā kiṃjātikā kiṃpabhavā? Taṇhā vedanānidānā vedanāsamudayā vedanājātikā vedanāpabhavā. Vedanā cāyaṃ, bhikkhave, kiṃnidānā kiṃsamudayā kiṃjātikā kiṃpabhavā? Vedanā phassanidānā phassasamudayā phassajātikā phassapabhavā. Phasso cāyaṃ, bhikkhave, kiṃnidāno kiṃsamudayo kiṃjātiko kiṃpabhavo? Phasso saḷāyatananidāno saḷāyatanasamudayo saḷāyatanajātiko saḷāyatanapabhavo. Saḷāyatanañcidaṃ, bhikkhave, kiṃnidānaṃ kiṃsamudayaṃ kiṃjātikaṃ kiṃpabhavaṃ? Saḷāyatanaṃ nāmarūpanidānaṃ nāmarūpasamudayaṃ nāmarūpajātikaṃ nāmarūpapabhavaṃ. Nāmarūpañcidaṃ, bhikkhave, kiṃnidānaṃ kiṃsamudayaṃ kiṃjātikaṃ kiṃpabhavaṃ? Nāmarūpaṃ viññāṇanidānaṃ viññāṇasamudayaṃ viññāṇajātikaṃ viññāṇapabhavaṃ. Viññāṇañcidaṃ, bhikkhave , kiṃnidānaṃ kiṃsamudayaṃ kiṃjātikaṃ kiṃpabhavaṃ? Viññāṇaṃ saṅkhāranidānaṃ saṅkhārasamudayaṃ saṅkhārajātikaṃ saṅkhārapabhavaṃ. Saṅkhārā cime, bhikkhave, kiṃnidānā kiṃsamudayā kiṃjātikā kiṃpabhavā? Saṅkhārā avijjānidānā avijjāsamudayā avijjājātikā avijjāpabhavā.
‘‘ཡཏོ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུནོ ཨཝིཛྫཱ པཧཱིནཱ ཧོཏི ཝིཛྫཱ ཨུཔྤནྣཱ, སོ ཨཝིཛྫཱཝིརཱགཱ ཝིཛྫུཔྤཱདཱ ནེཝ ཀཱམུཔཱདཱནཾ ཨུཔཱདིཡཏི, ན དིཊྛུཔཱདཱནཾ ཨུཔཱདིཡཏི, ན སཱིལབྦཏུཔཱདཱནཾ ཨུཔཱདིཡཏི, ན ཨཏྟཝཱདུཔཱདཱནཾ ཨུཔཱདིཡཏི། ཨནུཔཱདིཡཾ ན པརིཏསྶཏི, ཨཔརིཏསྶཾ པཙྩཏྟཉྙེཝ པརིནིབྦཱཡཏི། ‘ཁཱིཎཱ ཛཱཏི, ཝུསིཏཾ བྲཧྨཙརིཡཾ, ཀཏཾ ཀརཎཱིཡཾ, ནཱཔརཾ ཨིཏྠཏྟཱཡཱ’ཏི པཛཱནཱཏཱི’’ཏི།
‘‘Yato ca kho, bhikkhave, bhikkhuno avijjā pahīnā hoti vijjā uppannā, so avijjāvirāgā vijjuppādā neva kāmupādānaṃ upādiyati, na diṭṭhupādānaṃ upādiyati, na sīlabbatupādānaṃ upādiyati, na attavādupādānaṃ upādiyati. Anupādiyaṃ na paritassati, aparitassaṃ paccattaññeva parinibbāyati. ‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti pajānātī’’ti.
ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ། ཨཏྟམནཱ ཏེ བྷིཀྑཱུ བྷགཝཏོ བྷཱསིཏཾ ཨབྷིནནྡུནྟི།
Idamavoca bhagavā. Attamanā te bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti.
ཙཱུལ༹སཱིཧནཱདསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ པཋམཾ།
Cūḷasīhanādasuttaṃ niṭṭhitaṃ paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ཨཊྛཀཐཱ • Aṭṭhakathā / སུཏྟཔིཊཀ (ཨཊྛཀཐཱ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / མཛྫྷིམནིཀཱཡ (ཨཊྛཀཐཱ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ༡. ཙཱུལ༹སཱིཧནཱདསུཏྟཝཎྞནཱ • 1. Cūḷasīhanādasuttavaṇṇanā
ཊཱིཀཱ • Tīkā / སུཏྟཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / མཛྫྷིམནིཀཱཡ (ཊཱིཀཱ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ༡. ཙཱུལ༹སཱིཧནཱདསུཏྟཝཎྞནཱ • 1. Cūḷasīhanādasuttavaṇṇanā
