Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਪਦਾਨਪਾਲ਼ਿ • Apadānapāḷi |
੧੦. ਚੂਲ਼ਸੁਗਨ੍ਧਤ੍ਥੇਰਅਪਦਾਨਂ
10. Cūḷasugandhattheraapadānaṃ
੨੭੨.
272.
‘‘ਇਮਮ੍ਹਿ ਭਦ੍ਦਕੇ ਕਪ੍ਪੇ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਬਨ੍ਧੁ ਮਹਾਯਸੋ।
‘‘Imamhi bhaddake kappe, brahmabandhu mahāyaso;
ਕਸ੍ਸਪੋ ਨਾਮ ਗੋਤ੍ਤੇਨ, ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ વਦਤਂ વਰੋ॥
Kassapo nāma gottena, uppajji vadataṃ varo.
੨੭੩.
273.
‘‘ਅਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਬਾਤ੍ਤਿਂਸવਰਲਕ੍ਖਣੋ।
‘‘Anubyañjanasampanno, bāttiṃsavaralakkhaṇo;
ਬ੍ਯਾਮਪ੍ਪਭਾਪਰਿવੁਤੋ, ਰਂਸਿਜਾਲਸਮੋਤ੍ਥਟੋ॥
Byāmappabhāparivuto, raṃsijālasamotthaṭo.
੨੭੪.
274.
‘‘ਅਸ੍ਸਾਸੇਤਾ ਯਥਾ ਚਨ੍ਦੋ, ਸੂਰਿਯੋવ ਪਭਙ੍ਕਰੋ।
‘‘Assāsetā yathā cando, sūriyova pabhaṅkaro;
ਨਿਬ੍ਬਾਪੇਤਾ ਯਥਾ ਮੇਘੋ, ਸਾਗਰੋવ ਗੁਣਾਕਰੋ॥
Nibbāpetā yathā megho, sāgarova guṇākaro.
੨੭੫.
275.
‘‘ਧਰਣੀਰਿવ ਸੀਲੇਨ, ਹਿਮવਾવ ਸਮਾਧਿਨਾ।
‘‘Dharaṇīriva sīlena, himavāva samādhinā;
ਆਕਾਸੋ વਿਯ ਪਞ੍ਞਾਯ, ਅਸਙ੍ਗੋ ਅਨਿਲੋ ਯਥਾ॥
Ākāso viya paññāya, asaṅgo anilo yathā.
੨੭੬.
276.
‘‘ਤਦਾਹਂ ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ, ਉਪਪਨ੍ਨੋ ਮਹਾਕੁਲੇ।
‘‘Tadāhaṃ bārāṇasiyaṃ, upapanno mahākule;
ਪਹੂਤਧਨਧਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ, ਨਾਨਾਰਤਨਸਞ੍ਚਯੇ॥
Pahūtadhanadhaññasmiṃ, nānāratanasañcaye.
੨੭੭.
277.
‘‘ਮਹਤਾ ਪਰਿવਾਰੇਨ, ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਲੋਕਨਾਯਕਂ।
‘‘Mahatā parivārena, nisinnaṃ lokanāyakaṃ;
ਉਪੇਚ੍ਚ ਧਮ੍ਮਮਸ੍ਸੋਸਿਂ, ਅਮਤਂવ ਮਨੋਹਰਂ॥
Upecca dhammamassosiṃ, amataṃva manoharaṃ.
੨੭੮.
278.
‘‘ਦ੍વਤ੍ਤਿਂਸਲਕ੍ਖਣਧਰੋ, ਸਨਕ੍ਖਤ੍ਤੋવ ਚਨ੍ਦਿਮਾ।
‘‘Dvattiṃsalakkhaṇadharo, sanakkhattova candimā;
ਅਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਸਾਲਰਾਜਾવ ਫੁਲ੍ਲਿਤੋ॥
Anubyañjanasampanno, sālarājāva phullito.
੨੭੯.
279.
‘‘ਰਂਸਿਜਾਲਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ, ਦਿਤ੍ਤੋવ ਕਨਕਾਚਲੋ।
‘‘Raṃsijālaparikkhitto, dittova kanakācalo;
ਬ੍ਯਾਮਪ੍ਪਭਾਪਰਿવੁਤੋ, ਸਤਰਂਸੀ ਦਿવਾਕਰੋ॥
Byāmappabhāparivuto, sataraṃsī divākaro.
੨੮੦.
280.
ਕਰੁਣਾਪੁਣ੍ਣਹਦਯੋ, ਗੁਣੇਨ વਿਯ ਸਾਗਰੋ॥
Karuṇāpuṇṇahadayo, guṇena viya sāgaro.
੨੮੧.
281.
‘‘ਲੋਕવਿਸ੍ਸੁਤਕਿਤ੍ਤਿ ਚ, ਸਿਨੇਰੂવ ਨਗੁਤ੍ਤਮੋ।
‘‘Lokavissutakitti ca, sinerūva naguttamo;
ਯਸਸਾ વਿਤ੍ਥਤੋ વੀਰੋ, ਆਕਾਸਸਦਿਸੋ ਮੁਨਿ॥
Yasasā vitthato vīro, ākāsasadiso muni.
੨੮੨.
282.
‘‘ਅਸਙ੍ਗਚਿਤ੍ਤੋ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ, ਅਨਿਲੋ વਿਯ ਨਾਯਕੋ।
‘‘Asaṅgacitto sabbattha, anilo viya nāyako;
ਪਤਿਟ੍ਠਾ ਸਬ੍ਬਭੂਤਾਨਂ, ਮਹੀવ ਮੁਨਿਸਤ੍ਤਮੋ॥
Patiṭṭhā sabbabhūtānaṃ, mahīva munisattamo.
੨੮੩.
283.
‘‘ਅਨੁਪਲਿਤ੍ਤੋ ਲੋਕੇਨ, ਤੋਯੇਨ ਪਦੁਮਂ ਯਥਾ।
‘‘Anupalitto lokena, toyena padumaṃ yathā;
੨੮੪.
284.
‘‘ਅਗਧੋ વਿਯ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ, ਕਿਲੇਸવਿਸਨਾਸਕੋ।
‘‘Agadho viya sabbattha, kilesavisanāsako;
ਗਨ੍ਧਮਾਦਨਸੇਲੋવ, ਗੁਣਗਨ੍ਧવਿਭੂਸਿਤੋ॥
Gandhamādanaselova, guṇagandhavibhūsito.
੨੮੫.
285.
‘‘ਗੁਣਾਨਂ ਆਕਰੋ વੀਰੋ, ਰਤਨਾਨਂવ ਸਾਗਰੋ।
‘‘Guṇānaṃ ākaro vīro, ratanānaṃva sāgaro;
ਸਿਨ੍ਧੂવ વਨਰਾਜੀਨਂ, ਕਿਲੇਸਮਲਹਾਰਕੋ॥
Sindhūva vanarājīnaṃ, kilesamalahārako.
੨੮੬.
286.
‘‘વਿਜਯੀવ ਮਹਾਯੋਧੋ, ਮਾਰਸੇਨਾવਮਦ੍ਦਨੋ।
‘‘Vijayīva mahāyodho, mārasenāvamaddano;
ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤੀવ ਸੋ ਰਾਜਾ, ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਰਤਨਿਸ੍ਸਰੋ॥
Cakkavattīva so rājā, bojjhaṅgaratanissaro.
੨੮੭.
287.
‘‘ਮਹਾਭਿਸਕ੍ਕਸਙ੍ਕਾਸੋ, ਦੋਸਬ੍ਯਾਧਿਤਿਕਿਚ੍ਛਕੋ।
‘‘Mahābhisakkasaṅkāso, dosabyādhitikicchako;
ਸਲ੍ਲਕਤ੍ਤੋ ਯਥਾ વੇਜ੍ਜੋ, ਦਿਟ੍ਠਿਗਣ੍ਡવਿਫਾਲਕੋ॥
Sallakatto yathā vejjo, diṭṭhigaṇḍaviphālako.
੨੮੮.
288.
‘‘ਸੋ ਤਦਾ ਲੋਕਪਜ੍ਜੋਤੋ, ਸਨਰਾਮਰਸਕ੍ਕਤੋ।
‘‘So tadā lokapajjoto, sanarāmarasakkato;
ਪਰਿਸਾਸੁ ਨਰਾਦਿਚ੍ਚੋ, ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸਯਤੇ ਜਿਨੋ॥
Parisāsu narādicco, dhammaṃ desayate jino.
੨੮੯.
289.
‘‘ਦਾਨਂ ਦਤ੍વਾ ਮਹਾਭੋਗੋ, ਸੀਲੇਨ ਸੁਗਤੂਪਗੋ।
‘‘Dānaṃ datvā mahābhogo, sīlena sugatūpago;
ਭਾવਨਾਯ ਚ ਨਿਬ੍ਬਾਤਿ, ਇਚ੍ਚੇવਮਨੁਸਾਸਥ॥
Bhāvanāya ca nibbāti, iccevamanusāsatha.
੨੯੦.
290.
‘‘ਦੇਸਨਂ ਤਂ ਮਹਸ੍ਸਾਦਂ, ਆਦਿਮਜ੍ਝਨ੍ਤਸੋਭਣਂ।
‘‘Desanaṃ taṃ mahassādaṃ, ādimajjhantasobhaṇaṃ;
ਸੁਣਨ੍ਤਿ ਪਰਿਸਾ ਸਬ੍ਬਾ, ਅਮਤਂવ ਮਹਾਰਸਂ॥
Suṇanti parisā sabbā, amataṃva mahārasaṃ.
੨੯੧.
291.
‘‘ਸੁਤ੍વਾ ਸੁਮਧੁਰਂ ਧਮ੍ਮਂ, ਪਸਨ੍ਨੋ ਜਿਨਸਾਸਨੇ।
‘‘Sutvā sumadhuraṃ dhammaṃ, pasanno jinasāsane;
ਸੁਗਤਂ ਸਰਣਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ, ਯਾવਜੀવਂ ਨਮਸ੍ਸਹਂ॥
Sugataṃ saraṇaṃ gantvā, yāvajīvaṃ namassahaṃ.
੨੯੨.
292.
ਚਤੁਜ੍ਜਾਤੇਨ ਗਨ੍ਧੇਨ, ਮਾਸੇ ਅਟ੍ਠ ਦਿਨੇਸ੍વਹਂ॥
Catujjātena gandhena, māse aṭṭha dinesvahaṃ.
੨੯੩.
293.
ਤਦਾ ਜਿਨੋ વਿਯਾਕਾਸਿ, ਸੁਗਨ੍ਧਤਨੁਲਾਭਿਤਂ॥
Tadā jino viyākāsi, sugandhatanulābhitaṃ.
੨੯੪.
294.
‘‘‘ਯੋ ਯਂ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਭੂਮਿਂ, ਗਨ੍ਧੇਨੋਪੁਞ੍ਜਤੇ ਸਕਿਂ।
‘‘‘Yo yaṃ gandhakuṭibhūmiṃ, gandhenopuñjate sakiṃ;
ਤੇਨ ਕਮ੍ਮવਿਪਾਕੇਨ, ਉਪਪਨ੍ਨੋ ਤਹਿਂ ਤਹਿਂ॥
Tena kammavipākena, upapanno tahiṃ tahiṃ.
੨੯੫.
295.
‘‘‘ਸੁਗਨ੍ਧਦੇਹੋ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ, ਭવਿਸ੍ਸਤਿ ਅਯਂ ਨਰੋ।
‘‘‘Sugandhadeho sabbattha, bhavissati ayaṃ naro;
ਗੁਣਗਨ੍ਧਯੁਤ੍ਤੋ ਹੁਤ੍વਾ, ਨਿਬ੍ਬਾਯਿਸ੍ਸਤਿਨਾਸવੋ’॥
Guṇagandhayutto hutvā, nibbāyissatināsavo’.
੨੯੬.
296.
‘‘ਤੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ ਸੁਕਤੇਨ, ਚੇਤਨਾਪਣਿਧੀਹਿ ਚ।
‘‘Tena kammena sukatena, cetanāpaṇidhīhi ca;
ਜਹਿਤ੍વਾ ਮਾਨੁਸਂ ਦੇਹਂ, ਤਾવਤਿਂਸਮਗਚ੍ਛਹਂ॥
Jahitvā mānusaṃ dehaṃ, tāvatiṃsamagacchahaṃ.
੨੯੭.
297.
‘‘ਪਚ੍ਛਿਮੇ ਚ ਭવੇ ਦਾਨਿ, ਜਾਤੋ વਿਪ੍ਪਕੁਲੇ ਅਹਂ।
‘‘Pacchime ca bhave dāni, jāto vippakule ahaṃ;
ਗਬ੍ਭਂ ਮੇ વਸਤੋ ਮਾਤਾ, ਦੇਹੇਨਾਸਿ ਸੁਗਨ੍ਧਿਤਾ॥
Gabbhaṃ me vasato mātā, dehenāsi sugandhitā.
੨੯੮.
298.
ਸਾવਤ੍ਥਿਸਬ੍ਬਗਨ੍ਧੇਹਿ, વਾਸਿਤਾ વਿਯ વਾਯਥ॥
Sāvatthisabbagandhehi, vāsitā viya vāyatha.
੨੯੯.
299.
‘‘ਪੁਪ੍ਫવਸ੍ਸਞ੍ਚ ਸੁਰਭਿ, ਦਿਬ੍ਬਗਨ੍ਧਂ ਮਨੋਰਮਂ।
‘‘Pupphavassañca surabhi, dibbagandhaṃ manoramaṃ;
ਧੂਪਾਨਿ ਚ ਮਹਗ੍ਘਾਨਿ, ਉਪવਾਯਿਂਸੁ ਤਾવਦੇ॥
Dhūpāni ca mahagghāni, upavāyiṃsu tāvade.
੩੦੦.
300.
‘‘ਦੇવਾ ਚ ਸਬ੍ਬਗਨ੍ਧੇਹਿ, ਧੂਪਪੁਪ੍ਫੇਹਿ ਤਂ ਘਰਂ।
‘‘Devā ca sabbagandhehi, dhūpapupphehi taṃ gharaṃ;
વਾਸਯਿਂਸੁ ਸੁਗਨ੍ਧੇਨ, ਯਸ੍ਮਿਂ ਜਾਤੋ ਅਹਂ ਘਰੇ॥
Vāsayiṃsu sugandhena, yasmiṃ jāto ahaṃ ghare.
੩੦੧.
301.
‘‘ਯਦਾ ਚ ਤਰੁਣੋ ਭਦ੍ਦੋ, ਪਠਮੇ ਯੋਬ੍ਬਨੇ ਠਿਤੋ।
‘‘Yadā ca taruṇo bhaddo, paṭhame yobbane ṭhito;
੩੦੨.
302.
ਤਦਾ ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਭਾવਂ ਤਂ, ਦਿਸ੍વਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਅਹਂ॥
Tadā buddhānubhāvaṃ taṃ, disvā pabbajito ahaṃ.
੩੦੩.
303.
‘‘ਸੀਲਂ ਸਮਾਧਿਪਞ੍ਞਞ੍ਚ, વਿਮੁਤ੍ਤਿਞ੍ਚ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ।
‘‘Sīlaṃ samādhipaññañca, vimuttiñca anuttaraṃ;
ਭਾવੇਤ੍વਾ ਚਤੁਰੋ ਧਮ੍ਮੇ, ਪਾਪੁਣਿਂ ਆਸવਕ੍ਖਯਂ॥
Bhāvetvā caturo dhamme, pāpuṇiṃ āsavakkhayaṃ.
੩੦੪.
304.
‘‘ਯਦਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਚਾਹਂ, ਯਦਾ ਚ ਅਰਹਾ ਅਹੁਂ।
‘‘Yadā pabbajito cāhaṃ, yadā ca arahā ahuṃ;
ਨਿਬ੍ਬਾਯਿਸ੍ਸਂ ਯਦਾ ਚਾਹਂ, ਗਨ੍ਧવਸ੍ਸੋ ਤਦਾ ਅਹੁ॥
Nibbāyissaṃ yadā cāhaṃ, gandhavasso tadā ahu.
੩੦੫.
305.
‘‘ਸਰੀਰਗਨ੍ਧੋ ਚ ਸਦਾਤਿਸੇਤਿ 15 ਮੇ, ਮਹਾਰਹਂ ਚਨ੍ਦਨਚਮ੍ਪਕੁਪ੍ਪਲਂ।
‘‘Sarīragandho ca sadātiseti 16 me, mahārahaṃ candanacampakuppalaṃ;
ਤਥੇવ ਗਨ੍ਧੇ ਇਤਰੇ ਚ ਸਬ੍ਬਸੋ, ਪਸਯ੍ਹ વਾਯਾਮਿ ਤਤੋ ਤਹਿਂ 17 ਤਹਿਂ॥
Tatheva gandhe itare ca sabbaso, pasayha vāyāmi tato tahiṃ 18 tahiṃ.
੩੦੬.
306.
‘‘ਕਿਲੇਸਾ ਝਾਪਿਤਾ ਮਯ੍ਹਂ…ਪੇ॰… વਿਹਰਾਮਿ ਅਨਾਸવੋ॥
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… viharāmi anāsavo.
੩੦੭.
307.
‘‘ਸ੍વਾਗਤਂ વਤ ਮੇ ਆਸਿ…ਪੇ॰… ਕਤਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨਂ॥
‘‘Svāgataṃ vata me āsi…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
੩੦੮.
308.
‘‘ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾ ਚਤਸ੍ਸੋ…ਪੇ॰… ਕਤਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨਂ’’॥
‘‘Paṭisambhidā catasso…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.
ਇਤ੍ਥਂ ਸੁਦਂ ਆਯਸ੍ਮਾ ਚੂਲ਼ਸੁਗਨ੍ਧੋ ਥੇਰੋ ਇਮਾ ਗਾਥਾਯੋ ਅਭਾਸਿਤ੍ਥਾਤਿ।
Itthaṃ sudaṃ āyasmā cūḷasugandho thero imā gāthāyo abhāsitthāti;
ਚੂਲ਼ਸੁਗਨ੍ਧਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸਾਪਦਾਨਂ ਦਸਮਂ।
Cūḷasugandhattherassāpadānaṃ dasamaṃ.
ਭਦ੍ਦਿਯવਗ੍ਗੋ ਪਞ੍ਚਪਞ੍ਞਾਸਮੋ।
Bhaddiyavaggo pañcapaññāsamo.
ਤਸ੍ਸੁਦ੍ਦਾਨਂ –
Tassuddānaṃ –
ਭਦ੍ਦਿਯੋ ਰੇવਤੋ ਥੇਰੋ, ਮਹਾਲਾਭੀ ਚ ਸੀવਲੀ।
Bhaddiyo revato thero, mahālābhī ca sīvalī;
વਙ੍ਗੀਸੋ ਨਨ੍ਦਕੋ ਚੇવ, ਕਾਲ਼ੁਦਾਯੀ ਤਥਾਭਯੋ॥
Vaṅgīso nandako ceva, kāḷudāyī tathābhayo.
ਲੋਮਸੋ વਨવਚ੍ਛੋ ਚ, ਸੁਗਨ੍ਧੋ ਚੇવ ਦਸਮੋ।
Lomaso vanavaccho ca, sugandho ceva dasamo;
ਤੀਣਿ ਗਾਥਾਸਤਾ ਤਤ੍ਥ, ਸੋਲ਼ਸਾ ਚ ਤਦੁਤ੍ਤਰਿ॥
Tīṇi gāthāsatā tattha, soḷasā ca taduttari.
ਅਥ વਗ੍ਗੁਦ੍ਦਾਨਂ –
Atha vagguddānaṃ –
ਕਣਿਕਾਰવ੍ਹਯੋ વਗ੍ਗੋ, ਫਲਦੋ ਤਿਣਦਾਯਕੋ।
Kaṇikāravhayo vaggo, phalado tiṇadāyako;
ਕਚ੍ਚਾਨੋ ਭਦ੍ਦਿਯੋ વਗ੍ਗੋ, ਗਾਥਾਯੋ ਗਣਿਤਾ ਚਿਮਾ॥
Kaccāno bhaddiyo vaggo, gāthāyo gaṇitā cimā.
ਨવਗਾਥਾਸਤਾਨੀਹ , ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਯੇવ ਚ।
Navagāthāsatānīha , caturāsītiyeva ca;
ਸਪਞ੍ਞਾਸਂ ਪਞ੍ਚਸਤਂ, ਅਪਦਾਨਾ ਪਕਾਸਿਤਾ॥
Sapaññāsaṃ pañcasataṃ, apadānā pakāsitā.
ਸਹ ਉਦਾਨਗਾਥਾਹਿ, ਛਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿਮਾ।
Saha udānagāthāhi, chasahassāni hontimā;
ਦ੍વੇਸਤਾਨਿ ਚ ਗਾਥਾਨਂ, ਅਟ੍ਠਾਰਸ ਤਦੁਤ੍ਤਰਿ॥
Dvesatāni ca gāthānaṃ, aṭṭhārasa taduttari.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ਅਪਦਾਨ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Apadāna-aṭṭhakathā / ੧੦. ਚੂਲ਼ਸੁਗਨ੍ਧਤ੍ਥੇਰਅਪਦਾਨવਣ੍ਣਨਾ • 10. Cūḷasugandhattheraapadānavaṇṇanā