Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അപദാനപാളി • Apadānapāḷi |
൧൦. ചൂളസുഗന്ധത്ഥേരഅപദാനം
10. Cūḷasugandhattheraapadānaṃ
൨൭൨.
272.
‘‘ഇമമ്ഹി ഭദ്ദകേ കപ്പേ, ബ്രഹ്മബന്ധു മഹായസോ;
‘‘Imamhi bhaddake kappe, brahmabandhu mahāyaso;
കസ്സപോ നാമ ഗോത്തേന, ഉപ്പജ്ജി വദതം വരോ.
Kassapo nāma gottena, uppajji vadataṃ varo.
൨൭൩.
273.
‘‘അനുബ്യഞ്ജനസമ്പന്നോ, ബാത്തിംസവരലക്ഖണോ;
‘‘Anubyañjanasampanno, bāttiṃsavaralakkhaṇo;
ബ്യാമപ്പഭാപരിവുതോ, രംസിജാലസമോത്ഥടോ.
Byāmappabhāparivuto, raṃsijālasamotthaṭo.
൨൭൪.
274.
‘‘അസ്സാസേതാ യഥാ ചന്ദോ, സൂരിയോവ പഭങ്കരോ;
‘‘Assāsetā yathā cando, sūriyova pabhaṅkaro;
നിബ്ബാപേതാ യഥാ മേഘോ, സാഗരോവ ഗുണാകരോ.
Nibbāpetā yathā megho, sāgarova guṇākaro.
൨൭൫.
275.
‘‘ധരണീരിവ സീലേന, ഹിമവാവ സമാധിനാ;
‘‘Dharaṇīriva sīlena, himavāva samādhinā;
ആകാസോ വിയ പഞ്ഞായ, അസങ്ഗോ അനിലോ യഥാ.
Ākāso viya paññāya, asaṅgo anilo yathā.
൨൭൬.
276.
‘‘തദാഹം ബാരാണസിയം, ഉപപന്നോ മഹാകുലേ;
‘‘Tadāhaṃ bārāṇasiyaṃ, upapanno mahākule;
പഹൂതധനധഞ്ഞസ്മിം, നാനാരതനസഞ്ചയേ.
Pahūtadhanadhaññasmiṃ, nānāratanasañcaye.
൨൭൭.
277.
‘‘മഹതാ പരിവാരേന, നിസിന്നം ലോകനായകം;
‘‘Mahatā parivārena, nisinnaṃ lokanāyakaṃ;
ഉപേച്ച ധമ്മമസ്സോസിം, അമതംവ മനോഹരം.
Upecca dhammamassosiṃ, amataṃva manoharaṃ.
൨൭൮.
278.
‘‘ദ്വത്തിംസലക്ഖണധരോ, സനക്ഖത്തോവ ചന്ദിമാ;
‘‘Dvattiṃsalakkhaṇadharo, sanakkhattova candimā;
അനുബ്യഞ്ജനസമ്പന്നോ, സാലരാജാവ ഫുല്ലിതോ.
Anubyañjanasampanno, sālarājāva phullito.
൨൭൯.
279.
‘‘രംസിജാലപരിക്ഖിത്തോ, ദിത്തോവ കനകാചലോ;
‘‘Raṃsijālaparikkhitto, dittova kanakācalo;
ബ്യാമപ്പഭാപരിവുതോ, സതരംസീ ദിവാകരോ.
Byāmappabhāparivuto, sataraṃsī divākaro.
൨൮൦.
280.
കരുണാപുണ്ണഹദയോ, ഗുണേന വിയ സാഗരോ.
Karuṇāpuṇṇahadayo, guṇena viya sāgaro.
൨൮൧.
281.
‘‘ലോകവിസ്സുതകിത്തി ച, സിനേരൂവ നഗുത്തമോ;
‘‘Lokavissutakitti ca, sinerūva naguttamo;
യസസാ വിത്ഥതോ വീരോ, ആകാസസദിസോ മുനി.
Yasasā vitthato vīro, ākāsasadiso muni.
൨൮൨.
282.
‘‘അസങ്ഗചിത്തോ സബ്ബത്ഥ, അനിലോ വിയ നായകോ;
‘‘Asaṅgacitto sabbattha, anilo viya nāyako;
പതിട്ഠാ സബ്ബഭൂതാനം, മഹീവ മുനിസത്തമോ.
Patiṭṭhā sabbabhūtānaṃ, mahīva munisattamo.
൨൮൩.
283.
‘‘അനുപലിത്തോ ലോകേന, തോയേന പദുമം യഥാ;
‘‘Anupalitto lokena, toyena padumaṃ yathā;
൨൮൪.
284.
‘‘അഗധോ വിയ സബ്ബത്ഥ, കിലേസവിസനാസകോ;
‘‘Agadho viya sabbattha, kilesavisanāsako;
ഗന്ധമാദനസേലോവ, ഗുണഗന്ധവിഭൂസിതോ.
Gandhamādanaselova, guṇagandhavibhūsito.
൨൮൫.
285.
‘‘ഗുണാനം ആകരോ വീരോ, രതനാനംവ സാഗരോ;
‘‘Guṇānaṃ ākaro vīro, ratanānaṃva sāgaro;
സിന്ധൂവ വനരാജീനം, കിലേസമലഹാരകോ.
Sindhūva vanarājīnaṃ, kilesamalahārako.
൨൮൬.
286.
‘‘വിജയീവ മഹായോധോ, മാരസേനാവമദ്ദനോ;
‘‘Vijayīva mahāyodho, mārasenāvamaddano;
ചക്കവത്തീവ സോ രാജാ, ബോജ്ഝങ്ഗരതനിസ്സരോ.
Cakkavattīva so rājā, bojjhaṅgaratanissaro.
൨൮൭.
287.
‘‘മഹാഭിസക്കസങ്കാസോ, ദോസബ്യാധിതികിച്ഛകോ;
‘‘Mahābhisakkasaṅkāso, dosabyādhitikicchako;
സല്ലകത്തോ യഥാ വേജ്ജോ, ദിട്ഠിഗണ്ഡവിഫാലകോ.
Sallakatto yathā vejjo, diṭṭhigaṇḍaviphālako.
൨൮൮.
288.
‘‘സോ തദാ ലോകപജ്ജോതോ, സനരാമരസക്കതോ;
‘‘So tadā lokapajjoto, sanarāmarasakkato;
പരിസാസു നരാദിച്ചോ, ധമ്മം ദേസയതേ ജിനോ.
Parisāsu narādicco, dhammaṃ desayate jino.
൨൮൯.
289.
‘‘ദാനം ദത്വാ മഹാഭോഗോ, സീലേന സുഗതൂപഗോ;
‘‘Dānaṃ datvā mahābhogo, sīlena sugatūpago;
ഭാവനായ ച നിബ്ബാതി, ഇച്ചേവമനുസാസഥ.
Bhāvanāya ca nibbāti, iccevamanusāsatha.
൨൯൦.
290.
‘‘ദേസനം തം മഹസ്സാദം, ആദിമജ്ഝന്തസോഭണം;
‘‘Desanaṃ taṃ mahassādaṃ, ādimajjhantasobhaṇaṃ;
സുണന്തി പരിസാ സബ്ബാ, അമതംവ മഹാരസം.
Suṇanti parisā sabbā, amataṃva mahārasaṃ.
൨൯൧.
291.
‘‘സുത്വാ സുമധുരം ധമ്മം, പസന്നോ ജിനസാസനേ;
‘‘Sutvā sumadhuraṃ dhammaṃ, pasanno jinasāsane;
സുഗതം സരണം ഗന്ത്വാ, യാവജീവം നമസ്സഹം.
Sugataṃ saraṇaṃ gantvā, yāvajīvaṃ namassahaṃ.
൨൯൨.
292.
ചതുജ്ജാതേന ഗന്ധേന, മാസേ അട്ഠ ദിനേസ്വഹം.
Catujjātena gandhena, māse aṭṭha dinesvahaṃ.
൨൯൩.
293.
തദാ ജിനോ വിയാകാസി, സുഗന്ധതനുലാഭിതം.
Tadā jino viyākāsi, sugandhatanulābhitaṃ.
൨൯൪.
294.
‘‘‘യോ യം ഗന്ധകുടിഭൂമിം, ഗന്ധേനോപുഞ്ജതേ സകിം;
‘‘‘Yo yaṃ gandhakuṭibhūmiṃ, gandhenopuñjate sakiṃ;
തേന കമ്മവിപാകേന, ഉപപന്നോ തഹിം തഹിം.
Tena kammavipākena, upapanno tahiṃ tahiṃ.
൨൯൫.
295.
‘‘‘സുഗന്ധദേഹോ സബ്ബത്ഥ, ഭവിസ്സതി അയം നരോ;
‘‘‘Sugandhadeho sabbattha, bhavissati ayaṃ naro;
ഗുണഗന്ധയുത്തോ ഹുത്വാ, നിബ്ബായിസ്സതിനാസവോ’.
Guṇagandhayutto hutvā, nibbāyissatināsavo’.
൨൯൬.
296.
‘‘തേന കമ്മേന സുകതേന, ചേതനാപണിധീഹി ച;
‘‘Tena kammena sukatena, cetanāpaṇidhīhi ca;
ജഹിത്വാ മാനുസം ദേഹം, താവതിംസമഗച്ഛഹം.
Jahitvā mānusaṃ dehaṃ, tāvatiṃsamagacchahaṃ.
൨൯൭.
297.
‘‘പച്ഛിമേ ച ഭവേ ദാനി, ജാതോ വിപ്പകുലേ അഹം;
‘‘Pacchime ca bhave dāni, jāto vippakule ahaṃ;
ഗബ്ഭം മേ വസതോ മാതാ, ദേഹേനാസി സുഗന്ധിതാ.
Gabbhaṃ me vasato mātā, dehenāsi sugandhitā.
൨൯൮.
298.
സാവത്ഥിസബ്ബഗന്ധേഹി, വാസിതാ വിയ വായഥ.
Sāvatthisabbagandhehi, vāsitā viya vāyatha.
൨൯൯.
299.
‘‘പുപ്ഫവസ്സഞ്ച സുരഭി, ദിബ്ബഗന്ധം മനോരമം;
‘‘Pupphavassañca surabhi, dibbagandhaṃ manoramaṃ;
ധൂപാനി ച മഹഗ്ഘാനി, ഉപവായിംസു താവദേ.
Dhūpāni ca mahagghāni, upavāyiṃsu tāvade.
൩൦൦.
300.
‘‘ദേവാ ച സബ്ബഗന്ധേഹി, ധൂപപുപ്ഫേഹി തം ഘരം;
‘‘Devā ca sabbagandhehi, dhūpapupphehi taṃ gharaṃ;
വാസയിംസു സുഗന്ധേന, യസ്മിം ജാതോ അഹം ഘരേ.
Vāsayiṃsu sugandhena, yasmiṃ jāto ahaṃ ghare.
൩൦൧.
301.
‘‘യദാ ച തരുണോ ഭദ്ദോ, പഠമേ യോബ്ബനേ ഠിതോ;
‘‘Yadā ca taruṇo bhaddo, paṭhame yobbane ṭhito;
൩൦൨.
302.
തദാ ബുദ്ധാനുഭാവം തം, ദിസ്വാ പബ്ബജിതോ അഹം.
Tadā buddhānubhāvaṃ taṃ, disvā pabbajito ahaṃ.
൩൦൩.
303.
‘‘സീലം സമാധിപഞ്ഞഞ്ച, വിമുത്തിഞ്ച അനുത്തരം;
‘‘Sīlaṃ samādhipaññañca, vimuttiñca anuttaraṃ;
ഭാവേത്വാ ചതുരോ ധമ്മേ, പാപുണിം ആസവക്ഖയം.
Bhāvetvā caturo dhamme, pāpuṇiṃ āsavakkhayaṃ.
൩൦൪.
304.
‘‘യദാ പബ്ബജിതോ ചാഹം, യദാ ച അരഹാ അഹും;
‘‘Yadā pabbajito cāhaṃ, yadā ca arahā ahuṃ;
നിബ്ബായിസ്സം യദാ ചാഹം, ഗന്ധവസ്സോ തദാ അഹു.
Nibbāyissaṃ yadā cāhaṃ, gandhavasso tadā ahu.
൩൦൫.
305.
‘‘സരീരഗന്ധോ ച സദാതിസേതി 15 മേ, മഹാരഹം ചന്ദനചമ്പകുപ്പലം;
‘‘Sarīragandho ca sadātiseti 16 me, mahārahaṃ candanacampakuppalaṃ;
തഥേവ ഗന്ധേ ഇതരേ ച സബ്ബസോ, പസയ്ഹ വായാമി തതോ തഹിം 17 തഹിം.
Tatheva gandhe itare ca sabbaso, pasayha vāyāmi tato tahiṃ 18 tahiṃ.
൩൦൬.
306.
‘‘കിലേസാ ഝാപിതാ മയ്ഹം…പേ॰… വിഹരാമി അനാസവോ.
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… viharāmi anāsavo.
൩൦൭.
307.
‘‘സ്വാഗതം വത മേ ആസി…പേ॰… കതം ബുദ്ധസ്സ സാസനം.
‘‘Svāgataṃ vata me āsi…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
൩൦൮.
308.
‘‘പടിസമ്ഭിദാ ചതസ്സോ…പേ॰… കതം ബുദ്ധസ്സ സാസനം’’.
‘‘Paṭisambhidā catasso…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.
ഇത്ഥം സുദം ആയസ്മാ ചൂളസുഗന്ധോ ഥേരോ ഇമാ ഗാഥായോ അഭാസിത്ഥാതി;
Itthaṃ sudaṃ āyasmā cūḷasugandho thero imā gāthāyo abhāsitthāti;
ചൂളസുഗന്ധത്ഥേരസ്സാപദാനം ദസമം.
Cūḷasugandhattherassāpadānaṃ dasamaṃ.
ഭദ്ദിയവഗ്ഗോ പഞ്ചപഞ്ഞാസമോ.
Bhaddiyavaggo pañcapaññāsamo.
തസ്സുദ്ദാനം –
Tassuddānaṃ –
ഭദ്ദിയോ രേവതോ ഥേരോ, മഹാലാഭീ ച സീവലീ;
Bhaddiyo revato thero, mahālābhī ca sīvalī;
വങ്ഗീസോ നന്ദകോ ചേവ, കാളുദായീ തഥാഭയോ.
Vaṅgīso nandako ceva, kāḷudāyī tathābhayo.
ലോമസോ വനവച്ഛോ ച, സുഗന്ധോ ചേവ ദസമോ;
Lomaso vanavaccho ca, sugandho ceva dasamo;
തീണി ഗാഥാസതാ തത്ഥ, സോളസാ ച തദുത്തരി.
Tīṇi gāthāsatā tattha, soḷasā ca taduttari.
അഥ വഗ്ഗുദ്ദാനം –
Atha vagguddānaṃ –
കണികാരവ്ഹയോ വഗ്ഗോ, ഫലദോ തിണദായകോ;
Kaṇikāravhayo vaggo, phalado tiṇadāyako;
കച്ചാനോ ഭദ്ദിയോ വഗ്ഗോ, ഗാഥായോ ഗണിതാ ചിമാ.
Kaccāno bhaddiyo vaggo, gāthāyo gaṇitā cimā.
നവഗാഥാസതാനീഹ , ചതുരാസീതിയേവ ച;
Navagāthāsatānīha , caturāsītiyeva ca;
സപഞ്ഞാസം പഞ്ചസതം, അപദാനാ പകാസിതാ.
Sapaññāsaṃ pañcasataṃ, apadānā pakāsitā.
സഹ ഉദാനഗാഥാഹി, ഛസഹസ്സാനി ഹോന്തിമാ;
Saha udānagāthāhi, chasahassāni hontimā;
ദ്വേസതാനി ച ഗാഥാനം, അട്ഠാരസ തദുത്തരി.
Dvesatāni ca gāthānaṃ, aṭṭhārasa taduttari.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ഖുദ്ദകനികായ (അട്ഠകഥാ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / അപദാന-അട്ഠകഥാ • Apadāna-aṭṭhakathā / ൧൦. ചൂളസുഗന്ധത്ഥേരഅപദാനവണ്ണനാ • 10. Cūḷasugandhattheraapadānavaṇṇanā