Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మజ్ఝిమనికాయ • Majjhimanikāya |
౩. సుఞ్ఞతవగ్గో
3. Suññatavaggo
౧. చూళసుఞ్ఞతసుత్తం
1. Cūḷasuññatasuttaṃ
౧౭౬. ఏవం మే సుతం – ఏకం సమయం భగవా సావత్థియం విహరతి పుబ్బారామే మిగారమాతుపాసాదే. అథ ఖో ఆయస్మా ఆనన్దో సాయన్హసమయం పటిసల్లానా వుట్ఠితో యేన భగవా తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా భగవన్తం అభివాదేత్వా ఏకమన్తం నిసీది. ఏకమన్తం నిసిన్నో ఖో ఆయస్మా ఆనన్దో భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘ఏకమిదం, భన్తే, సమయం భగవా సక్కేసు విహరతి నగరకం నామ సక్యానం నిగమో. తత్థ మే, భన్తే, భగవతో సమ్ముఖా సుతం, సమ్ముఖా పటిగ్గహితం – ‘సుఞ్ఞతావిహారేనాహం, ఆనన్ద, ఏతరహి బహులం విహరామీ’తి. కచ్చి మేతం, భన్తే, సుస్సుతం సుగ్గహితం సుమనసికతం సూపధారిత’’న్తి? ‘‘తగ్ఘ తే ఏతం, ఆనన్ద, సుస్సుతం సుగ్గహితం సుమనసికతం సూపధారితం. పుబ్బేపాహం 1, ఆనన్ద, ఏతరహిపి 2 సుఞ్ఞతావిహారేన బహులం విహరామి. సేయ్యథాపి, ఆనన్ద, అయం మిగారమాతుపాసాదో సుఞ్ఞో హత్థిగవస్సవళవేన, సుఞ్ఞో జాతరూపరజతేన, సుఞ్ఞో ఇత్థిపురిససన్నిపాతేన అత్థి చేవిదం అసుఞ్ఞతం యదిదం – భిక్ఖుసఙ్ఘం పటిచ్చ ఏకత్తం; ఏవమేవ ఖో, ఆనన్ద, భిక్ఖు అమనసికరిత్వా గామసఞ్ఞం, అమనసికరిత్వా మనుస్ససఞ్ఞం, అరఞ్ఞసఞ్ఞం పటిచ్చ మనసి కరోతి ఏకత్తం . తస్స అరఞ్ఞసఞ్ఞాయ చిత్తం పక్ఖన్దతి పసీదతి సన్తిట్ఠతి అధిముచ్చతి. సో ఏవం పజానాతి – ‘యే అస్సు దరథా గామసఞ్ఞం పటిచ్చ తేధ న సన్తి, యే అస్సు దరథా మనుస్ససఞ్ఞం పటిచ్చ తేధ న సన్తి, అత్థి చేవాయం దరథమత్తా యదిదం – అరఞ్ఞసఞ్ఞం పటిచ్చ ఏకత్త’న్తి. సో ‘సుఞ్ఞమిదం సఞ్ఞాగతం గామసఞ్ఞాయా’తి పజానాతి, ‘సుఞ్ఞమిదం సఞ్ఞాగతం మనుస్ససఞ్ఞాయా’తి పజానాతి, ‘అత్థి చేవిదం అసుఞ్ఞతం యదిదం – అరఞ్ఞసఞ్ఞం పటిచ్చ ఏకత్త’న్తి. ఇతి యఞ్హి ఖో తత్థ న హోతి తేన తం సుఞ్ఞం సమనుపస్సతి, యం పన తత్థ అవసిట్ఠం హోతి తం ‘సన్తమిదం అత్థీ’’’తి పజానాతి. ఏవమ్పిస్స ఏసా, ఆనన్ద, యథాభుచ్చా అవిపల్లత్థా పరిసుద్ధా సుఞ్ఞతావక్కన్తి భవతి.
176. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati pubbārāme migāramātupāsāde. Atha kho āyasmā ānando sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ekamidaṃ, bhante, samayaṃ bhagavā sakkesu viharati nagarakaṃ nāma sakyānaṃ nigamo. Tattha me, bhante, bhagavato sammukhā sutaṃ, sammukhā paṭiggahitaṃ – ‘suññatāvihārenāhaṃ, ānanda, etarahi bahulaṃ viharāmī’ti. Kacci metaṃ, bhante, sussutaṃ suggahitaṃ sumanasikataṃ sūpadhārita’’nti? ‘‘Taggha te etaṃ, ānanda, sussutaṃ suggahitaṃ sumanasikataṃ sūpadhāritaṃ. Pubbepāhaṃ 3, ānanda, etarahipi 4 suññatāvihārena bahulaṃ viharāmi. Seyyathāpi, ānanda, ayaṃ migāramātupāsādo suñño hatthigavassavaḷavena, suñño jātarūparajatena, suñño itthipurisasannipātena atthi cevidaṃ asuññataṃ yadidaṃ – bhikkhusaṅghaṃ paṭicca ekattaṃ; evameva kho, ānanda, bhikkhu amanasikaritvā gāmasaññaṃ, amanasikaritvā manussasaññaṃ, araññasaññaṃ paṭicca manasi karoti ekattaṃ . Tassa araññasaññāya cittaṃ pakkhandati pasīdati santiṭṭhati adhimuccati. So evaṃ pajānāti – ‘ye assu darathā gāmasaññaṃ paṭicca tedha na santi, ye assu darathā manussasaññaṃ paṭicca tedha na santi, atthi cevāyaṃ darathamattā yadidaṃ – araññasaññaṃ paṭicca ekatta’nti. So ‘suññamidaṃ saññāgataṃ gāmasaññāyā’ti pajānāti, ‘suññamidaṃ saññāgataṃ manussasaññāyā’ti pajānāti, ‘atthi cevidaṃ asuññataṃ yadidaṃ – araññasaññaṃ paṭicca ekatta’nti. Iti yañhi kho tattha na hoti tena taṃ suññaṃ samanupassati, yaṃ pana tattha avasiṭṭhaṃ hoti taṃ ‘santamidaṃ atthī’’’ti pajānāti. Evampissa esā, ānanda, yathābhuccā avipallatthā parisuddhā suññatāvakkanti bhavati.
౧౭౭. ‘‘పున చపరం, ఆనన్ద, భిక్ఖు అమనసికరిత్వా మనుస్ససఞ్ఞం, అమనసికరిత్వా అరఞ్ఞసఞ్ఞం, పథవీసఞ్ఞం పటిచ్చ మనసి కరోతి ఏకత్తం. తస్స పథవీసఞ్ఞాయ చిత్తం పక్ఖన్దతి పసీదతి సన్తిట్ఠతి అధిముచ్చతి. సేయ్యథాపి, ఆనన్ద, ఆసభచమ్మం సఙ్కుసతేన సువిహతం విగతవలికం; ఏవమేవ ఖో, ఆనన్ద, భిక్ఖు యం ఇమిస్సా పథవియా ఉక్కూలవిక్కూలం నదీవిదుగ్గం ఖాణుకణ్టకట్ఠానం పబ్బతవిసమం తం సబ్బం 5 అమనసికరిత్వా పథవీసఞ్ఞం పటిచ్చ మనసి కరోతి ఏకత్తం. తస్స పథవీసఞ్ఞాయ చిత్తం పక్ఖన్దతి పసీదతి సన్తిట్ఠతి అధిముచ్చతి. సో ఏవం పజానాతి – ‘యే అస్సు దరథా మనుస్ససఞ్ఞం పటిచ్చ తేధ న సన్తి, యే అస్సు దరథా అరఞ్ఞసఞ్ఞం పటిచ్చ తేధ న సన్తి, అత్థి చేవాయం దరథమత్తా యదిదం – పథవీసఞ్ఞం పటిచ్చ ఏకత్త’న్తి. సో ‘సుఞ్ఞమిదం సఞ్ఞాగతం మనుస్ససఞ్ఞాయా’తి పజానాతి, ‘సుఞ్ఞమిదం సఞ్ఞాగతం అరఞ్ఞసఞ్ఞాయా’తి పజానాతి, ‘అత్థి చేవిదం అసుఞ్ఞతం యదిదం – పథవీసఞ్ఞం పటిచ్చ ఏకత్త’న్తి. ఇతి యఞ్హి ఖో తత్థ న హోతి తేన తం సుఞ్ఞం సమనుపస్సతి, యం పన తత్థ అవసిట్ఠం హోతి తం ‘సన్తమిదం అత్థీ’తి పజానాతి. ఏవమ్పిస్స ఏసా, ఆనన్ద, యథాభుచ్చా అవిపల్లత్థా పరిసుద్ధా సుఞ్ఞతావక్కన్తి భవతి.
177. ‘‘Puna caparaṃ, ānanda, bhikkhu amanasikaritvā manussasaññaṃ, amanasikaritvā araññasaññaṃ, pathavīsaññaṃ paṭicca manasi karoti ekattaṃ. Tassa pathavīsaññāya cittaṃ pakkhandati pasīdati santiṭṭhati adhimuccati. Seyyathāpi, ānanda, āsabhacammaṃ saṅkusatena suvihataṃ vigatavalikaṃ; evameva kho, ānanda, bhikkhu yaṃ imissā pathaviyā ukkūlavikkūlaṃ nadīviduggaṃ khāṇukaṇṭakaṭṭhānaṃ pabbatavisamaṃ taṃ sabbaṃ 6 amanasikaritvā pathavīsaññaṃ paṭicca manasi karoti ekattaṃ. Tassa pathavīsaññāya cittaṃ pakkhandati pasīdati santiṭṭhati adhimuccati. So evaṃ pajānāti – ‘ye assu darathā manussasaññaṃ paṭicca tedha na santi, ye assu darathā araññasaññaṃ paṭicca tedha na santi, atthi cevāyaṃ darathamattā yadidaṃ – pathavīsaññaṃ paṭicca ekatta’nti. So ‘suññamidaṃ saññāgataṃ manussasaññāyā’ti pajānāti, ‘suññamidaṃ saññāgataṃ araññasaññāyā’ti pajānāti, ‘atthi cevidaṃ asuññataṃ yadidaṃ – pathavīsaññaṃ paṭicca ekatta’nti. Iti yañhi kho tattha na hoti tena taṃ suññaṃ samanupassati, yaṃ pana tattha avasiṭṭhaṃ hoti taṃ ‘santamidaṃ atthī’ti pajānāti. Evampissa esā, ānanda, yathābhuccā avipallatthā parisuddhā suññatāvakkanti bhavati.
౧౭౮. ‘‘పున చపరం, ఆనన్ద, భిక్ఖు అమనసికరిత్వా అరఞ్ఞసఞ్ఞం, అమనసికరిత్వా పథవీసఞ్ఞం, ఆకాసానఞ్చాయతనసఞ్ఞం పటిచ్చ మనసి కరోతి ఏకత్తం. తస్స ఆకాసానఞ్చాయతనసఞ్ఞాయ చిత్తం పక్ఖన్దతి పసీదతి సన్తిట్ఠతి అధిముచ్చతి. సో ఏవం పజానాతి – ‘యే అస్సు దరథా అరఞ్ఞసఞ్ఞం పటిచ్చ తేధ న సన్తి, యే అస్సు దరథా పథవీసఞ్ఞం పటిచ్చ తేధ న సన్తి, అత్థి చేవాయం దరథమత్తా యదిదం – ఆకాసానఞ్చాయతనసఞ్ఞం పటిచ్చ ఏకత్త’న్తి. సో ‘సుఞ్ఞమిదం సఞ్ఞాగతం అరఞ్ఞసఞ్ఞాయా’తి పజానాతి, ‘సుఞ్ఞమిదం సఞ్ఞాగతం పథవీసఞ్ఞాయా’తి పజానాతి, ‘అత్థి చేవిదం అసుఞ్ఞతం యదిదం – ఆకాసానఞ్చాయతనసఞ్ఞం పటిచ్చ ఏకత్త’న్తి. ఇతి యఞ్హి ఖో తత్థ న హోతి తేన తం సుఞ్ఞం సమనుపస్సతి, యం పన తత్థ అవసిట్ఠం హోతి తం ‘సన్తమిదం అత్థీ’తి పజానాతి. ఏవమ్పిస్స ఏసా, ఆనన్ద , యథాభుచ్చా అవిపల్లత్థా పరిసుద్ధా సుఞ్ఞతావక్కన్తి భవతి.
178. ‘‘Puna caparaṃ, ānanda, bhikkhu amanasikaritvā araññasaññaṃ, amanasikaritvā pathavīsaññaṃ, ākāsānañcāyatanasaññaṃ paṭicca manasi karoti ekattaṃ. Tassa ākāsānañcāyatanasaññāya cittaṃ pakkhandati pasīdati santiṭṭhati adhimuccati. So evaṃ pajānāti – ‘ye assu darathā araññasaññaṃ paṭicca tedha na santi, ye assu darathā pathavīsaññaṃ paṭicca tedha na santi, atthi cevāyaṃ darathamattā yadidaṃ – ākāsānañcāyatanasaññaṃ paṭicca ekatta’nti. So ‘suññamidaṃ saññāgataṃ araññasaññāyā’ti pajānāti, ‘suññamidaṃ saññāgataṃ pathavīsaññāyā’ti pajānāti, ‘atthi cevidaṃ asuññataṃ yadidaṃ – ākāsānañcāyatanasaññaṃ paṭicca ekatta’nti. Iti yañhi kho tattha na hoti tena taṃ suññaṃ samanupassati, yaṃ pana tattha avasiṭṭhaṃ hoti taṃ ‘santamidaṃ atthī’ti pajānāti. Evampissa esā, ānanda , yathābhuccā avipallatthā parisuddhā suññatāvakkanti bhavati.
౧౭౯. ‘‘పున చపరం, ఆనన్ద, భిక్ఖు అమనసికరిత్వా పథవీసఞ్ఞం, అమనసికరిత్వా ఆకాసానఞ్చాయతనసఞ్ఞం, విఞ్ఞాణఞ్చాయతనసఞ్ఞం పటిచ్చ మనసి కరోతి ఏకత్తం. తస్స విఞ్ఞాణఞ్చాయతనసఞ్ఞాయ చిత్తం పక్ఖన్దతి పసీదతి సన్తిట్ఠతి అధిముచ్చతి. సో ఏవం పజానాతి – ‘యే అస్సు దరథా పథవీసఞ్ఞం పటిచ్చ తేధ న సన్తి, యే అస్సు దరథా ఆకాసానఞ్చాయతనసఞ్ఞం పటిచ్చ తేధ న సన్తి, అత్థి చేవాయం దరథమత్తా యదిదం – విఞ్ఞాణఞ్చాయతనసఞ్ఞం పటిచ్చ ఏకత్త’న్తి. సో ‘సుఞ్ఞమిదం సఞ్ఞాగతం పథవీసఞ్ఞాయా’తి పజానాతి, ‘సుఞ్ఞమిదం సఞ్ఞాగతం ఆకాసానఞ్చాయతనసఞ్ఞాయా’తి పజానాతి, ‘అత్థి చేవిదం అసుఞ్ఞతం యదిదం – విఞ్ఞాణఞ్చాయతనసఞ్ఞం పటిచ్చ ఏకత్త’న్తి. ఇతి యఞ్హి ఖో తత్థ న హోతి తేన తం సుఞ్ఞం సమనుపస్సతి, యం పన తత్థ అవసిట్ఠం హోతి తం ‘సన్తమిదం అత్థీ’తి పజానాతి. ఏవమ్పిస్స ఏసా, ఆనన్ద, యథాభుచ్చా అవిపల్లత్థా పరిసుద్ధా సుఞ్ఞతావక్కన్తి భవతి.
179. ‘‘Puna caparaṃ, ānanda, bhikkhu amanasikaritvā pathavīsaññaṃ, amanasikaritvā ākāsānañcāyatanasaññaṃ, viññāṇañcāyatanasaññaṃ paṭicca manasi karoti ekattaṃ. Tassa viññāṇañcāyatanasaññāya cittaṃ pakkhandati pasīdati santiṭṭhati adhimuccati. So evaṃ pajānāti – ‘ye assu darathā pathavīsaññaṃ paṭicca tedha na santi, ye assu darathā ākāsānañcāyatanasaññaṃ paṭicca tedha na santi, atthi cevāyaṃ darathamattā yadidaṃ – viññāṇañcāyatanasaññaṃ paṭicca ekatta’nti. So ‘suññamidaṃ saññāgataṃ pathavīsaññāyā’ti pajānāti, ‘suññamidaṃ saññāgataṃ ākāsānañcāyatanasaññāyā’ti pajānāti, ‘atthi cevidaṃ asuññataṃ yadidaṃ – viññāṇañcāyatanasaññaṃ paṭicca ekatta’nti. Iti yañhi kho tattha na hoti tena taṃ suññaṃ samanupassati, yaṃ pana tattha avasiṭṭhaṃ hoti taṃ ‘santamidaṃ atthī’ti pajānāti. Evampissa esā, ānanda, yathābhuccā avipallatthā parisuddhā suññatāvakkanti bhavati.
౧౮౦. ‘‘పున చపరం, ఆనన్ద, భిక్ఖు అమనసికరిత్వా ఆకాసానఞ్చాయతనసఞ్ఞం, అమనసికరిత్వా విఞ్ఞాణఞ్చాయతనసఞ్ఞం, ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనసఞ్ఞం పటిచ్చ మనసి కరోతి ఏకత్తం. తస్స ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనసఞ్ఞాయ చిత్తం పక్ఖన్దతి పసీదతి సన్తిట్ఠతి అధిముచ్చతి. సో ఏవం పజానాతి – ‘యే అస్సు దరథా ఆకాసానఞ్చాయతనసఞ్ఞం పటిచ్చ తేధ న సన్తి, యే అస్సు దరథా విఞ్ఞాణఞ్చాయతనసఞ్ఞం పటిచ్చ తేధ న సన్తి, అత్థి చేవాయం దరథమత్తా యదిదం – ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనసఞ్ఞం పటిచ్చ ఏకత్త’న్తి. సో ‘సుఞ్ఞమిదం సఞ్ఞాగతం ఆకాసానఞ్చాయతనసఞ్ఞాయా’తి పజానాతి, ‘సుఞ్ఞమిదం సఞ్ఞాగతం విఞ్ఞాణఞ్చాయతనసఞ్ఞాయా’తి పజానాతి, ‘అత్థి చేవిదం అసుఞ్ఞతం యదిదం – ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనసఞ్ఞం పటిచ్చ ఏకత్త’న్తి. ఇతి యఞ్హి ఖో తత్థ న హోతి తేన తం సుఞ్ఞం సమనుపస్సతి, యం పన తత్థ అవసిట్ఠం హోతి తం ‘సన్తమిదం అత్థీ’తి పజానాతి. ఏవమ్పిస్స ఏసా, ఆనన్ద, యథాభుచ్చా అవిపల్లత్థా పరిసుద్ధా సుఞ్ఞతావక్కన్తి భవతి.
180. ‘‘Puna caparaṃ, ānanda, bhikkhu amanasikaritvā ākāsānañcāyatanasaññaṃ, amanasikaritvā viññāṇañcāyatanasaññaṃ, ākiñcaññāyatanasaññaṃ paṭicca manasi karoti ekattaṃ. Tassa ākiñcaññāyatanasaññāya cittaṃ pakkhandati pasīdati santiṭṭhati adhimuccati. So evaṃ pajānāti – ‘ye assu darathā ākāsānañcāyatanasaññaṃ paṭicca tedha na santi, ye assu darathā viññāṇañcāyatanasaññaṃ paṭicca tedha na santi, atthi cevāyaṃ darathamattā yadidaṃ – ākiñcaññāyatanasaññaṃ paṭicca ekatta’nti. So ‘suññamidaṃ saññāgataṃ ākāsānañcāyatanasaññāyā’ti pajānāti, ‘suññamidaṃ saññāgataṃ viññāṇañcāyatanasaññāyā’ti pajānāti, ‘atthi cevidaṃ asuññataṃ yadidaṃ – ākiñcaññāyatanasaññaṃ paṭicca ekatta’nti. Iti yañhi kho tattha na hoti tena taṃ suññaṃ samanupassati, yaṃ pana tattha avasiṭṭhaṃ hoti taṃ ‘santamidaṃ atthī’ti pajānāti. Evampissa esā, ānanda, yathābhuccā avipallatthā parisuddhā suññatāvakkanti bhavati.
౧౮౧. ‘‘పున చపరం, ఆనన్ద భిక్ఖు అమనసికరిత్వా విఞ్ఞాణఞ్చాయతనసఞ్ఞం, అమనసికరిత్వా ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనసఞ్ఞం, నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనసఞ్ఞం పటిచ్చ మనసి కరోతి ఏకత్తం. తస్స నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనసఞ్ఞాయ చిత్తం పక్ఖన్దతి పసీదతి సన్తిట్ఠతి అధిముచ్చతి. సో ఏవం పజానాతి – ‘యే అస్సు దరథా విఞ్ఞాణఞ్చాయతనసఞ్ఞం పటిచ్చ తేధ న సన్తి, యే అస్సు దరథా ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనసఞ్ఞం పటిచ్చ తేధ న సన్తి, అత్థి చేవాయం దరథమత్తా యదిదం – నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనసఞ్ఞం పటిచ్చ ఏకత్త’న్తి. సో ‘సుఞ్ఞమిదం సఞ్ఞాగతం విఞ్ఞాణఞ్చాయతనసఞ్ఞాయా’తి పజానాతి, ‘సుఞ్ఞమిదం సఞ్ఞాగతం ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనసఞ్ఞాయా’తి పజానాతి, ‘అత్థి చేవిదం అసుఞ్ఞతం యదిదం – నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనసఞ్ఞం పటిచ్చ ఏకత్త’న్తి . ఇతి యఞ్హి ఖో తత్థ న హోతి తేన తం సుఞ్ఞం సమనుపస్సతి, యం పన తత్థ అవసిట్ఠం హోతి తం ‘సన్తమిదం అత్థీ’తి పజానాతి. ఏవమ్పిస్స ఏసా, ఆనన్ద, యథాభుచ్చా అవిపల్లత్థా పరిసుద్ధా సుఞ్ఞతావక్కన్తి భవతి.
181. ‘‘Puna caparaṃ, ānanda bhikkhu amanasikaritvā viññāṇañcāyatanasaññaṃ, amanasikaritvā ākiñcaññāyatanasaññaṃ, nevasaññānāsaññāyatanasaññaṃ paṭicca manasi karoti ekattaṃ. Tassa nevasaññānāsaññāyatanasaññāya cittaṃ pakkhandati pasīdati santiṭṭhati adhimuccati. So evaṃ pajānāti – ‘ye assu darathā viññāṇañcāyatanasaññaṃ paṭicca tedha na santi, ye assu darathā ākiñcaññāyatanasaññaṃ paṭicca tedha na santi, atthi cevāyaṃ darathamattā yadidaṃ – nevasaññānāsaññāyatanasaññaṃ paṭicca ekatta’nti. So ‘suññamidaṃ saññāgataṃ viññāṇañcāyatanasaññāyā’ti pajānāti, ‘suññamidaṃ saññāgataṃ ākiñcaññāyatanasaññāyā’ti pajānāti, ‘atthi cevidaṃ asuññataṃ yadidaṃ – nevasaññānāsaññāyatanasaññaṃ paṭicca ekatta’nti . Iti yañhi kho tattha na hoti tena taṃ suññaṃ samanupassati, yaṃ pana tattha avasiṭṭhaṃ hoti taṃ ‘santamidaṃ atthī’ti pajānāti. Evampissa esā, ānanda, yathābhuccā avipallatthā parisuddhā suññatāvakkanti bhavati.
౧౮౨. ‘‘పున చపరం, ఆనన్ద, భిక్ఖు అమనసికరిత్వా ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనసఞ్ఞం, అమనసికరిత్వా నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనసఞ్ఞం, అనిమిత్తం చేతోసమాధిం పటిచ్చ మనసి కరోతి ఏకత్తం. తస్స అనిమిత్తే చేతోసమాధిమ్హి చిత్తం పక్ఖన్దతి పసీదతి సన్తిట్ఠతి అధిముచ్చతి. సో ఏవం పజానాతి – ‘యే అస్సు దరథా ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనసఞ్ఞం పటిచ్చ తేధ న సన్తి, యే అస్సు దరథా నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనసఞ్ఞం పటిచ్చ తేధ న సన్తి, అత్థి చేవాయం దరథమత్తా యదిదం – ఇమమేవ కాయం పటిచ్చ సళాయతనికం జీవితపచ్చయా’తి . సో ‘సుఞ్ఞమిదం సఞ్ఞాగతం ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనసఞ్ఞాయా’తి పజానాతి, ‘సుఞ్ఞమిదం సఞ్ఞాగతం నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనసఞ్ఞాయా’తి పజానాతి, ‘అత్థి చేవిదం అసుఞ్ఞతం యదిదం – ఇమమేవ కాయం పటిచ్చ సళాయతనికం జీవితపచ్చయా’తి. ఇతి యఞ్హి ఖో తత్థ న హోతి తేన తం సుఞ్ఞం సమనుపస్సతి, యం పన తత్థ అవసిట్ఠం హోతి తం ‘సన్తమిదం అత్థీ’తి పజానాతి. ఏవమ్పిస్స ఏసా, ఆనన్ద, యథాభుచ్చా అవిపల్లత్థా పరిసుద్ధా సుఞ్ఞతావక్కన్తి భవతి.
182. ‘‘Puna caparaṃ, ānanda, bhikkhu amanasikaritvā ākiñcaññāyatanasaññaṃ, amanasikaritvā nevasaññānāsaññāyatanasaññaṃ, animittaṃ cetosamādhiṃ paṭicca manasi karoti ekattaṃ. Tassa animitte cetosamādhimhi cittaṃ pakkhandati pasīdati santiṭṭhati adhimuccati. So evaṃ pajānāti – ‘ye assu darathā ākiñcaññāyatanasaññaṃ paṭicca tedha na santi, ye assu darathā nevasaññānāsaññāyatanasaññaṃ paṭicca tedha na santi, atthi cevāyaṃ darathamattā yadidaṃ – imameva kāyaṃ paṭicca saḷāyatanikaṃ jīvitapaccayā’ti . So ‘suññamidaṃ saññāgataṃ ākiñcaññāyatanasaññāyā’ti pajānāti, ‘suññamidaṃ saññāgataṃ nevasaññānāsaññāyatanasaññāyā’ti pajānāti, ‘atthi cevidaṃ asuññataṃ yadidaṃ – imameva kāyaṃ paṭicca saḷāyatanikaṃ jīvitapaccayā’ti. Iti yañhi kho tattha na hoti tena taṃ suññaṃ samanupassati, yaṃ pana tattha avasiṭṭhaṃ hoti taṃ ‘santamidaṃ atthī’ti pajānāti. Evampissa esā, ānanda, yathābhuccā avipallatthā parisuddhā suññatāvakkanti bhavati.
౧౮౩. ‘‘పున చపరం, ఆనన్ద, భిక్ఖు అమనసికరిత్వా ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనసఞ్ఞం, అమనసికరిత్వా నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనసఞ్ఞం, అనిమిత్తం చేతోసమాధిం పటిచ్చ మనసి కరోతి ఏకత్తం. తస్స అనిమిత్తే చేతోసమాధిమ్హి చిత్తం పక్ఖన్దతి పసీదతి సన్తిట్ఠతి అధిముచ్చతి. సో ఏవం పజానాతి – ‘అయమ్పి ఖో అనిమిత్తో చేతోసమాధి అభిసఙ్ఖతో అభిసఞ్చేతయితో’. ‘యం ఖో పన కిఞ్చి అభిసఙ్ఖతం అభిసఞ్చేతయితం తదనిచ్చం నిరోధధమ్మ’న్తి పజానాతి. తస్స ఏవం జానతో ఏవం పస్సతో కామాసవాపి చిత్తం విముచ్చతి, భవాసవాపి చిత్తం విముచ్చతి, అవిజ్జాసవాపి చిత్తం విముచ్చతి. విముత్తస్మిం విముత్తమితి ఞాణం హోతి. ‘ఖీణా జాతి, వుసితం బ్రహ్మచరియం, కతం కరణీయం, నాపరం ఇత్థత్తాయా’తి పజానాతి. సో ఏవం పజానాతి – ‘యే అస్సు దరథా కామాసవం పటిచ్చ తేధ న సన్తి, యే అస్సు దరథా భవాసవం పటిచ్చ తేధ న సన్తి, యే అస్సు దరథా అవిజ్జాసవం పటిచ్చ తేధ న సన్తి, అత్థి చేవాయం దరథమత్తా యదిదం – ఇమమేవ కాయం పటిచ్చ సళాయతనికం జీవితపచ్చయా’తి. సో ‘సుఞ్ఞమిదం సఞ్ఞాగతం కామాసవేనా’తి పజానాతి, ‘సుఞ్ఞమిదం సఞ్ఞాగతం భవాసవేనా’తి పజానాతి, ‘సుఞ్ఞమిదం సఞ్ఞాగతం అవిజ్జాసవేనా’తి పజానాతి, ‘అత్థి చేవిదం అసుఞ్ఞతం యదిదం – ఇమమేవ కాయం పటిచ్చ సళాయతనికం జీవితపచ్చయా’తి. ఇతి యఞ్హి ఖో తత్థ న హోతి తేన తం సుఞ్ఞం సమనుపస్సతి, యం పన తత్థ అవసిట్ఠం హోతి తం ‘సన్తమిదం అత్థీ’తి పజానాతి. ఏవమ్పిస్స ఏసా, ఆనన్ద, యథాభుచ్చా అవిపల్లత్థా పరిసుద్ధా పరమానుత్తరా సుఞ్ఞతావక్కన్తి భవతి.
183. ‘‘Puna caparaṃ, ānanda, bhikkhu amanasikaritvā ākiñcaññāyatanasaññaṃ, amanasikaritvā nevasaññānāsaññāyatanasaññaṃ, animittaṃ cetosamādhiṃ paṭicca manasi karoti ekattaṃ. Tassa animitte cetosamādhimhi cittaṃ pakkhandati pasīdati santiṭṭhati adhimuccati. So evaṃ pajānāti – ‘ayampi kho animitto cetosamādhi abhisaṅkhato abhisañcetayito’. ‘Yaṃ kho pana kiñci abhisaṅkhataṃ abhisañcetayitaṃ tadaniccaṃ nirodhadhamma’nti pajānāti. Tassa evaṃ jānato evaṃ passato kāmāsavāpi cittaṃ vimuccati, bhavāsavāpi cittaṃ vimuccati, avijjāsavāpi cittaṃ vimuccati. Vimuttasmiṃ vimuttamiti ñāṇaṃ hoti. ‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti pajānāti. So evaṃ pajānāti – ‘ye assu darathā kāmāsavaṃ paṭicca tedha na santi, ye assu darathā bhavāsavaṃ paṭicca tedha na santi, ye assu darathā avijjāsavaṃ paṭicca tedha na santi, atthi cevāyaṃ darathamattā yadidaṃ – imameva kāyaṃ paṭicca saḷāyatanikaṃ jīvitapaccayā’ti. So ‘suññamidaṃ saññāgataṃ kāmāsavenā’ti pajānāti, ‘suññamidaṃ saññāgataṃ bhavāsavenā’ti pajānāti, ‘suññamidaṃ saññāgataṃ avijjāsavenā’ti pajānāti, ‘atthi cevidaṃ asuññataṃ yadidaṃ – imameva kāyaṃ paṭicca saḷāyatanikaṃ jīvitapaccayā’ti. Iti yañhi kho tattha na hoti tena taṃ suññaṃ samanupassati, yaṃ pana tattha avasiṭṭhaṃ hoti taṃ ‘santamidaṃ atthī’ti pajānāti. Evampissa esā, ānanda, yathābhuccā avipallatthā parisuddhā paramānuttarā suññatāvakkanti bhavati.
౧౮౪. ‘‘యేపి హి కేచి, ఆనన్ద, అతీతమద్ధానం సమణా వా బ్రాహ్మణా వా పరిసుద్ధం పరమానుత్తరం సుఞ్ఞతం ఉపసమ్పజ్జ విహరింసు, సబ్బే తే ఇమంయేవ పరిసుద్ధం పరమానుత్తరం సుఞ్ఞతం ఉపసమ్పజ్జ విహరింసు. యేపి 7 హి కేచి, ఆనన్ద, అనాగతమద్ధానం సమణా వా బ్రాహ్మణా వా పరిసుద్ధం పరమానుత్తరం సుఞ్ఞతం ఉపసమ్పజ్జ విహరిస్సన్తి, సబ్బే తే ఇమంయేవ పరిసుద్ధం పరమానుత్తరం సుఞ్ఞతం ఉపసమ్పజ్జ విహరిస్సన్తి. యేపి 8 హి కేచి, ఆనన్ద, ఏతరహి సమణా వా బ్రాహ్మణా వా పరిసుద్ధం పరమానుత్తరం సుఞ్ఞతం ఉపసమ్పజ్జ విహరన్తి, సబ్బే తే ఇమంయేవ పరిసుద్ధం పరమానుత్తరం సుఞ్ఞతం ఉపసమ్పజ్జ విహరన్తి. తస్మాతిహ, ఆనన్ద, ‘పరిసుద్ధం పరమానుత్తరం సుఞ్ఞతం ఉపసమ్పజ్జ విహరిస్సామా’తి 9 – ఏవఞ్హి వో 10, ఆనన్ద, సిక్ఖితబ్బ’’న్తి.
184. ‘‘Yepi hi keci, ānanda, atītamaddhānaṃ samaṇā vā brāhmaṇā vā parisuddhaṃ paramānuttaraṃ suññataṃ upasampajja vihariṃsu, sabbe te imaṃyeva parisuddhaṃ paramānuttaraṃ suññataṃ upasampajja vihariṃsu. Yepi 11 hi keci, ānanda, anāgatamaddhānaṃ samaṇā vā brāhmaṇā vā parisuddhaṃ paramānuttaraṃ suññataṃ upasampajja viharissanti, sabbe te imaṃyeva parisuddhaṃ paramānuttaraṃ suññataṃ upasampajja viharissanti. Yepi 12 hi keci, ānanda, etarahi samaṇā vā brāhmaṇā vā parisuddhaṃ paramānuttaraṃ suññataṃ upasampajja viharanti, sabbe te imaṃyeva parisuddhaṃ paramānuttaraṃ suññataṃ upasampajja viharanti. Tasmātiha, ānanda, ‘parisuddhaṃ paramānuttaraṃ suññataṃ upasampajja viharissāmā’ti 13 – evañhi vo 14, ānanda, sikkhitabba’’nti.
ఇదమవోచ భగవా. అత్తమనో ఆయస్మా ఆనన్దో భగవతో భాసితం అభినన్దీతి.
Idamavoca bhagavā. Attamano āyasmā ānando bhagavato bhāsitaṃ abhinandīti.
చూళసుఞ్ఞతసుత్తం నిట్ఠితం పఠమం.
Cūḷasuññatasuttaṃ niṭṭhitaṃ paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / మజ్ఝిమనికాయ (అట్ఠకథా) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ౧. చూళసుఞ్ఞతసుత్తవణ్ణనా • 1. Cūḷasuññatasuttavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / మజ్ఝిమనికాయ (టీకా) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ౧. చూళసుఞ్ఞతసుత్తవణ్ణనా • 1. Cūḷasuññatasuttavaṇṇanā