Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මජ්‌ඣිමනිකාය • Majjhimanikāya

    3. සුඤ්‌ඤතවග්‌ගො

    3. Suññatavaggo

    1. චූළසුඤ්‌ඤතසුත්‌තං

    1. Cūḷasuññatasuttaṃ

    176. එවං මෙ සුතං – එකං සමයං භගවා සාවත්‌ථියං විහරති පුබ්‌බාරාමෙ මිගාරමාතුපාසාදෙ. අථ ඛො ආයස්‌මා ආනන්‌දො සායන්‌හසමයං පටිසල්‌ලානා වුට්‌ඨිතො යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි. එකමන්‌තං නිසින්‌නො ඛො ආයස්‌මා ආනන්‌දො භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘එකමිදං, භන්‌තෙ, සමයං භගවා සක්‌කෙසු විහරති නගරකං නාම සක්‍යානං නිගමො. තත්‌ථ මෙ, භන්‌තෙ, භගවතො සම්‌මුඛා සුතං, සම්‌මුඛා පටිග්‌ගහිතං – ‘සුඤ්‌ඤතාවිහාරෙනාහං, ආනන්‌ද, එතරහි බහුලං විහරාමී’ති. කච්‌චි මෙතං, භන්‌තෙ, සුස්‌සුතං සුග්‌ගහිතං සුමනසිකතං සූපධාරිත’’න්‌ති? ‘‘තග්‌ඝ තෙ එතං, ආනන්‌ද, සුස්‌සුතං සුග්‌ගහිතං සුමනසිකතං සූපධාරිතං. පුබ්‌බෙපාහං 1, ආනන්‌ද, එතරහිපි 2 සුඤ්‌ඤතාවිහාරෙන බහුලං විහරාමි. සෙය්‍යථාපි, ආනන්‌ද, අයං මිගාරමාතුපාසාදො සුඤ්‌ඤො හත්‌ථිගවස්‌සවළවෙන, සුඤ්‌ඤො ජාතරූපරජතෙන, සුඤ්‌ඤො ඉත්‌ථිපුරිසසන්‌නිපාතෙන අත්‌ථි චෙවිදං අසුඤ්‌ඤතං යදිදං – භික්‌ඛුසඞ්‌ඝං පටිච්‌ච එකත්‌තං; එවමෙව ඛො, ආනන්‌ද, භික්‌ඛු අමනසිකරිත්‌වා ගාමසඤ්‌ඤං, අමනසිකරිත්‌වා මනුස්‌සසඤ්‌ඤං, අරඤ්‌ඤසඤ්‌ඤං පටිච්‌ච මනසි කරොති එකත්‌තං . තස්‌ස අරඤ්‌ඤසඤ්‌ඤාය චිත්‌තං පක්‌ඛන්‌දති පසීදති සන්‌තිට්‌ඨති අධිමුච්‌චති. සො එවං පජානාති – ‘යෙ අස්‌සු දරථා ගාමසඤ්‌ඤං පටිච්‌ච තෙධ න සන්‌ති, යෙ අස්‌සු දරථා මනුස්‌සසඤ්‌ඤං පටිච්‌ච තෙධ න සන්‌ති, අත්‌ථි චෙවායං දරථමත්‌තා යදිදං – අරඤ්‌ඤසඤ්‌ඤං පටිච්‌ච එකත්‌ත’න්‌ති. සො ‘සුඤ්‌ඤමිදං සඤ්‌ඤාගතං ගාමසඤ්‌ඤායා’ති පජානාති, ‘සුඤ්‌ඤමිදං සඤ්‌ඤාගතං මනුස්‌සසඤ්‌ඤායා’ති පජානාති, ‘අත්‌ථි චෙවිදං අසුඤ්‌ඤතං යදිදං – අරඤ්‌ඤසඤ්‌ඤං පටිච්‌ච එකත්‌ත’න්‌ති. ඉති යඤ්‌හි ඛො තත්‌ථ න හොති තෙන තං සුඤ්‌ඤං සමනුපස්‌සති, යං පන තත්‌ථ අවසිට්‌ඨං හොති තං ‘සන්‌තමිදං අත්‌ථී’’’ති පජානාති. එවම්‌පිස්‌ස එසා, ආනන්‌ද, යථාභුච්‌චා අවිපල්‌ලත්‌ථා පරිසුද්‌ධා සුඤ්‌ඤතාවක්‌කන්‌ති භවති.

    176. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati pubbārāme migāramātupāsāde. Atha kho āyasmā ānando sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ekamidaṃ, bhante, samayaṃ bhagavā sakkesu viharati nagarakaṃ nāma sakyānaṃ nigamo. Tattha me, bhante, bhagavato sammukhā sutaṃ, sammukhā paṭiggahitaṃ – ‘suññatāvihārenāhaṃ, ānanda, etarahi bahulaṃ viharāmī’ti. Kacci metaṃ, bhante, sussutaṃ suggahitaṃ sumanasikataṃ sūpadhārita’’nti? ‘‘Taggha te etaṃ, ānanda, sussutaṃ suggahitaṃ sumanasikataṃ sūpadhāritaṃ. Pubbepāhaṃ 3, ānanda, etarahipi 4 suññatāvihārena bahulaṃ viharāmi. Seyyathāpi, ānanda, ayaṃ migāramātupāsādo suñño hatthigavassavaḷavena, suñño jātarūparajatena, suñño itthipurisasannipātena atthi cevidaṃ asuññataṃ yadidaṃ – bhikkhusaṅghaṃ paṭicca ekattaṃ; evameva kho, ānanda, bhikkhu amanasikaritvā gāmasaññaṃ, amanasikaritvā manussasaññaṃ, araññasaññaṃ paṭicca manasi karoti ekattaṃ . Tassa araññasaññāya cittaṃ pakkhandati pasīdati santiṭṭhati adhimuccati. So evaṃ pajānāti – ‘ye assu darathā gāmasaññaṃ paṭicca tedha na santi, ye assu darathā manussasaññaṃ paṭicca tedha na santi, atthi cevāyaṃ darathamattā yadidaṃ – araññasaññaṃ paṭicca ekatta’nti. So ‘suññamidaṃ saññāgataṃ gāmasaññāyā’ti pajānāti, ‘suññamidaṃ saññāgataṃ manussasaññāyā’ti pajānāti, ‘atthi cevidaṃ asuññataṃ yadidaṃ – araññasaññaṃ paṭicca ekatta’nti. Iti yañhi kho tattha na hoti tena taṃ suññaṃ samanupassati, yaṃ pana tattha avasiṭṭhaṃ hoti taṃ ‘santamidaṃ atthī’’’ti pajānāti. Evampissa esā, ānanda, yathābhuccā avipallatthā parisuddhā suññatāvakkanti bhavati.

    177. ‘‘පුන චපරං, ආනන්‌ද, භික්‌ඛු අමනසිකරිත්‌වා මනුස්‌සසඤ්‌ඤං, අමනසිකරිත්‌වා අරඤ්‌ඤසඤ්‌ඤං, පථවීසඤ්‌ඤං පටිච්‌ච මනසි කරොති එකත්‌තං. තස්‌ස පථවීසඤ්‌ඤාය චිත්‌තං පක්‌ඛන්‌දති පසීදති සන්‌තිට්‌ඨති අධිමුච්‌චති. සෙය්‍යථාපි, ආනන්‌ද, ආසභචම්‌මං සඞ්‌කුසතෙන සුවිහතං විගතවලිකං; එවමෙව ඛො, ආනන්‌ද, භික්‌ඛු යං ඉමිස්‌සා පථවියා උක්‌කූලවික්‌කූලං නදීවිදුග්‌ගං ඛාණුකණ්‌ටකට්‌ඨානං පබ්‌බතවිසමං තං සබ්‌බං 5 අමනසිකරිත්‌වා පථවීසඤ්‌ඤං පටිච්‌ච මනසි කරොති එකත්‌තං. තස්‌ස පථවීසඤ්‌ඤාය චිත්‌තං පක්‌ඛන්‌දති පසීදති සන්‌තිට්‌ඨති අධිමුච්‌චති. සො එවං පජානාති – ‘යෙ අස්‌සු දරථා මනුස්‌සසඤ්‌ඤං පටිච්‌ච තෙධ න සන්‌ති, යෙ අස්‌සු දරථා අරඤ්‌ඤසඤ්‌ඤං පටිච්‌ච තෙධ න සන්‌ති, අත්‌ථි චෙවායං දරථමත්‌තා යදිදං – පථවීසඤ්‌ඤං පටිච්‌ච එකත්‌ත’න්‌ති. සො ‘සුඤ්‌ඤමිදං සඤ්‌ඤාගතං මනුස්‌සසඤ්‌ඤායා’ති පජානාති, ‘සුඤ්‌ඤමිදං සඤ්‌ඤාගතං අරඤ්‌ඤසඤ්‌ඤායා’ති පජානාති, ‘අත්‌ථි චෙවිදං අසුඤ්‌ඤතං යදිදං – පථවීසඤ්‌ඤං පටිච්‌ච එකත්‌ත’න්‌ති. ඉති යඤ්‌හි ඛො තත්‌ථ න හොති තෙන තං සුඤ්‌ඤං සමනුපස්‌සති, යං පන තත්‌ථ අවසිට්‌ඨං හොති තං ‘සන්‌තමිදං අත්‌ථී’ති පජානාති. එවම්‌පිස්‌ස එසා, ආනන්‌ද, යථාභුච්‌චා අවිපල්‌ලත්‌ථා පරිසුද්‌ධා සුඤ්‌ඤතාවක්‌කන්‌ති භවති.

    177. ‘‘Puna caparaṃ, ānanda, bhikkhu amanasikaritvā manussasaññaṃ, amanasikaritvā araññasaññaṃ, pathavīsaññaṃ paṭicca manasi karoti ekattaṃ. Tassa pathavīsaññāya cittaṃ pakkhandati pasīdati santiṭṭhati adhimuccati. Seyyathāpi, ānanda, āsabhacammaṃ saṅkusatena suvihataṃ vigatavalikaṃ; evameva kho, ānanda, bhikkhu yaṃ imissā pathaviyā ukkūlavikkūlaṃ nadīviduggaṃ khāṇukaṇṭakaṭṭhānaṃ pabbatavisamaṃ taṃ sabbaṃ 6 amanasikaritvā pathavīsaññaṃ paṭicca manasi karoti ekattaṃ. Tassa pathavīsaññāya cittaṃ pakkhandati pasīdati santiṭṭhati adhimuccati. So evaṃ pajānāti – ‘ye assu darathā manussasaññaṃ paṭicca tedha na santi, ye assu darathā araññasaññaṃ paṭicca tedha na santi, atthi cevāyaṃ darathamattā yadidaṃ – pathavīsaññaṃ paṭicca ekatta’nti. So ‘suññamidaṃ saññāgataṃ manussasaññāyā’ti pajānāti, ‘suññamidaṃ saññāgataṃ araññasaññāyā’ti pajānāti, ‘atthi cevidaṃ asuññataṃ yadidaṃ – pathavīsaññaṃ paṭicca ekatta’nti. Iti yañhi kho tattha na hoti tena taṃ suññaṃ samanupassati, yaṃ pana tattha avasiṭṭhaṃ hoti taṃ ‘santamidaṃ atthī’ti pajānāti. Evampissa esā, ānanda, yathābhuccā avipallatthā parisuddhā suññatāvakkanti bhavati.

    178. ‘‘පුන චපරං, ආනන්‌ද, භික්‌ඛු අමනසිකරිත්‌වා අරඤ්‌ඤසඤ්‌ඤං, අමනසිකරිත්‌වා පථවීසඤ්‌ඤං, ආකාසානඤ්‌චායතනසඤ්‌ඤං පටිච්‌ච මනසි කරොති එකත්‌තං. තස්‌ස ආකාසානඤ්‌චායතනසඤ්‌ඤාය චිත්‌තං පක්‌ඛන්‌දති පසීදති සන්‌තිට්‌ඨති අධිමුච්‌චති. සො එවං පජානාති – ‘යෙ අස්‌සු දරථා අරඤ්‌ඤසඤ්‌ඤං පටිච්‌ච තෙධ න සන්‌ති, යෙ අස්‌සු දරථා පථවීසඤ්‌ඤං පටිච්‌ච තෙධ න සන්‌ති, අත්‌ථි චෙවායං දරථමත්‌තා යදිදං – ආකාසානඤ්‌චායතනසඤ්‌ඤං පටිච්‌ච එකත්‌ත’න්‌ති. සො ‘සුඤ්‌ඤමිදං සඤ්‌ඤාගතං අරඤ්‌ඤසඤ්‌ඤායා’ති පජානාති, ‘සුඤ්‌ඤමිදං සඤ්‌ඤාගතං පථවීසඤ්‌ඤායා’ති පජානාති, ‘අත්‌ථි චෙවිදං අසුඤ්‌ඤතං යදිදං – ආකාසානඤ්‌චායතනසඤ්‌ඤං පටිච්‌ච එකත්‌ත’න්‌ති. ඉති යඤ්‌හි ඛො තත්‌ථ න හොති තෙන තං සුඤ්‌ඤං සමනුපස්‌සති, යං පන තත්‌ථ අවසිට්‌ඨං හොති තං ‘සන්‌තමිදං අත්‌ථී’ති පජානාති. එවම්‌පිස්‌ස එසා, ආනන්‌ද , යථාභුච්‌චා අවිපල්‌ලත්‌ථා පරිසුද්‌ධා සුඤ්‌ඤතාවක්‌කන්‌ති භවති.

    178. ‘‘Puna caparaṃ, ānanda, bhikkhu amanasikaritvā araññasaññaṃ, amanasikaritvā pathavīsaññaṃ, ākāsānañcāyatanasaññaṃ paṭicca manasi karoti ekattaṃ. Tassa ākāsānañcāyatanasaññāya cittaṃ pakkhandati pasīdati santiṭṭhati adhimuccati. So evaṃ pajānāti – ‘ye assu darathā araññasaññaṃ paṭicca tedha na santi, ye assu darathā pathavīsaññaṃ paṭicca tedha na santi, atthi cevāyaṃ darathamattā yadidaṃ – ākāsānañcāyatanasaññaṃ paṭicca ekatta’nti. So ‘suññamidaṃ saññāgataṃ araññasaññāyā’ti pajānāti, ‘suññamidaṃ saññāgataṃ pathavīsaññāyā’ti pajānāti, ‘atthi cevidaṃ asuññataṃ yadidaṃ – ākāsānañcāyatanasaññaṃ paṭicca ekatta’nti. Iti yañhi kho tattha na hoti tena taṃ suññaṃ samanupassati, yaṃ pana tattha avasiṭṭhaṃ hoti taṃ ‘santamidaṃ atthī’ti pajānāti. Evampissa esā, ānanda , yathābhuccā avipallatthā parisuddhā suññatāvakkanti bhavati.

    179. ‘‘පුන චපරං, ආනන්‌ද, භික්‌ඛු අමනසිකරිත්‌වා පථවීසඤ්‌ඤං, අමනසිකරිත්‌වා ආකාසානඤ්‌චායතනසඤ්‌ඤං, විඤ්‌ඤාණඤ්‌චායතනසඤ්‌ඤං පටිච්‌ච මනසි කරොති එකත්‌තං. තස්‌ස විඤ්‌ඤාණඤ්‌චායතනසඤ්‌ඤාය චිත්‌තං පක්‌ඛන්‌දති පසීදති සන්‌තිට්‌ඨති අධිමුච්‌චති. සො එවං පජානාති – ‘යෙ අස්‌සු දරථා පථවීසඤ්‌ඤං පටිච්‌ච තෙධ න සන්‌ති, යෙ අස්‌සු දරථා ආකාසානඤ්‌චායතනසඤ්‌ඤං පටිච්‌ච තෙධ න සන්‌ති, අත්‌ථි චෙවායං දරථමත්‌තා යදිදං – විඤ්‌ඤාණඤ්‌චායතනසඤ්‌ඤං පටිච්‌ච එකත්‌ත’න්‌ති. සො ‘සුඤ්‌ඤමිදං සඤ්‌ඤාගතං පථවීසඤ්‌ඤායා’ති පජානාති, ‘සුඤ්‌ඤමිදං සඤ්‌ඤාගතං ආකාසානඤ්‌චායතනසඤ්‌ඤායා’ති පජානාති, ‘අත්‌ථි චෙවිදං අසුඤ්‌ඤතං යදිදං – විඤ්‌ඤාණඤ්‌චායතනසඤ්‌ඤං පටිච්‌ච එකත්‌ත’න්‌ති. ඉති යඤ්‌හි ඛො තත්‌ථ න හොති තෙන තං සුඤ්‌ඤං සමනුපස්‌සති, යං පන තත්‌ථ අවසිට්‌ඨං හොති තං ‘සන්‌තමිදං අත්‌ථී’ති පජානාති. එවම්‌පිස්‌ස එසා, ආනන්‌ද, යථාභුච්‌චා අවිපල්‌ලත්‌ථා පරිසුද්‌ධා සුඤ්‌ඤතාවක්‌කන්‌ති භවති.

    179. ‘‘Puna caparaṃ, ānanda, bhikkhu amanasikaritvā pathavīsaññaṃ, amanasikaritvā ākāsānañcāyatanasaññaṃ, viññāṇañcāyatanasaññaṃ paṭicca manasi karoti ekattaṃ. Tassa viññāṇañcāyatanasaññāya cittaṃ pakkhandati pasīdati santiṭṭhati adhimuccati. So evaṃ pajānāti – ‘ye assu darathā pathavīsaññaṃ paṭicca tedha na santi, ye assu darathā ākāsānañcāyatanasaññaṃ paṭicca tedha na santi, atthi cevāyaṃ darathamattā yadidaṃ – viññāṇañcāyatanasaññaṃ paṭicca ekatta’nti. So ‘suññamidaṃ saññāgataṃ pathavīsaññāyā’ti pajānāti, ‘suññamidaṃ saññāgataṃ ākāsānañcāyatanasaññāyā’ti pajānāti, ‘atthi cevidaṃ asuññataṃ yadidaṃ – viññāṇañcāyatanasaññaṃ paṭicca ekatta’nti. Iti yañhi kho tattha na hoti tena taṃ suññaṃ samanupassati, yaṃ pana tattha avasiṭṭhaṃ hoti taṃ ‘santamidaṃ atthī’ti pajānāti. Evampissa esā, ānanda, yathābhuccā avipallatthā parisuddhā suññatāvakkanti bhavati.

    180. ‘‘පුන චපරං, ආනන්‌ද, භික්‌ඛු අමනසිකරිත්‌වා ආකාසානඤ්‌චායතනසඤ්‌ඤං, අමනසිකරිත්‌වා විඤ්‌ඤාණඤ්‌චායතනසඤ්‌ඤං, ආකිඤ්‌චඤ්‌ඤායතනසඤ්‌ඤං පටිච්‌ච මනසි කරොති එකත්‌තං. තස්‌ස ආකිඤ්‌චඤ්‌ඤායතනසඤ්‌ඤාය චිත්‌තං පක්‌ඛන්‌දති පසීදති සන්‌තිට්‌ඨති අධිමුච්‌චති. සො එවං පජානාති – ‘යෙ අස්‌සු දරථා ආකාසානඤ්‌චායතනසඤ්‌ඤං පටිච්‌ච තෙධ න සන්‌ති, යෙ අස්‌සු දරථා විඤ්‌ඤාණඤ්‌චායතනසඤ්‌ඤං පටිච්‌ච තෙධ න සන්‌ති, අත්‌ථි චෙවායං දරථමත්‌තා යදිදං – ආකිඤ්‌චඤ්‌ඤායතනසඤ්‌ඤං පටිච්‌ච එකත්‌ත’න්‌ති. සො ‘සුඤ්‌ඤමිදං සඤ්‌ඤාගතං ආකාසානඤ්‌චායතනසඤ්‌ඤායා’ති පජානාති, ‘සුඤ්‌ඤමිදං සඤ්‌ඤාගතං විඤ්‌ඤාණඤ්‌චායතනසඤ්‌ඤායා’ති පජානාති, ‘අත්‌ථි චෙවිදං අසුඤ්‌ඤතං යදිදං – ආකිඤ්‌චඤ්‌ඤායතනසඤ්‌ඤං පටිච්‌ච එකත්‌ත’න්‌ති. ඉති යඤ්‌හි ඛො තත්‌ථ න හොති තෙන තං සුඤ්‌ඤං සමනුපස්‌සති, යං පන තත්‌ථ අවසිට්‌ඨං හොති තං ‘සන්‌තමිදං අත්‌ථී’ති පජානාති. එවම්‌පිස්‌ස එසා, ආනන්‌ද, යථාභුච්‌චා අවිපල්‌ලත්‌ථා පරිසුද්‌ධා සුඤ්‌ඤතාවක්‌කන්‌ති භවති.

    180. ‘‘Puna caparaṃ, ānanda, bhikkhu amanasikaritvā ākāsānañcāyatanasaññaṃ, amanasikaritvā viññāṇañcāyatanasaññaṃ, ākiñcaññāyatanasaññaṃ paṭicca manasi karoti ekattaṃ. Tassa ākiñcaññāyatanasaññāya cittaṃ pakkhandati pasīdati santiṭṭhati adhimuccati. So evaṃ pajānāti – ‘ye assu darathā ākāsānañcāyatanasaññaṃ paṭicca tedha na santi, ye assu darathā viññāṇañcāyatanasaññaṃ paṭicca tedha na santi, atthi cevāyaṃ darathamattā yadidaṃ – ākiñcaññāyatanasaññaṃ paṭicca ekatta’nti. So ‘suññamidaṃ saññāgataṃ ākāsānañcāyatanasaññāyā’ti pajānāti, ‘suññamidaṃ saññāgataṃ viññāṇañcāyatanasaññāyā’ti pajānāti, ‘atthi cevidaṃ asuññataṃ yadidaṃ – ākiñcaññāyatanasaññaṃ paṭicca ekatta’nti. Iti yañhi kho tattha na hoti tena taṃ suññaṃ samanupassati, yaṃ pana tattha avasiṭṭhaṃ hoti taṃ ‘santamidaṃ atthī’ti pajānāti. Evampissa esā, ānanda, yathābhuccā avipallatthā parisuddhā suññatāvakkanti bhavati.

    181. ‘‘පුන චපරං, ආනන්‌ද භික්‌ඛු අමනසිකරිත්‌වා විඤ්‌ඤාණඤ්‌චායතනසඤ්‌ඤං, අමනසිකරිත්‌වා ආකිඤ්‌චඤ්‌ඤායතනසඤ්‌ඤං, නෙවසඤ්‌ඤානාසඤ්‌ඤායතනසඤ්‌ඤං පටිච්‌ච මනසි කරොති එකත්‌තං. තස්‌ස නෙවසඤ්‌ඤානාසඤ්‌ඤායතනසඤ්‌ඤාය චිත්‌තං පක්‌ඛන්‌දති පසීදති සන්‌තිට්‌ඨති අධිමුච්‌චති. සො එවං පජානාති – ‘යෙ අස්‌සු දරථා විඤ්‌ඤාණඤ්‌චායතනසඤ්‌ඤං පටිච්‌ච තෙධ න සන්‌ති, යෙ අස්‌සු දරථා ආකිඤ්‌චඤ්‌ඤායතනසඤ්‌ඤං පටිච්‌ච තෙධ න සන්‌ති, අත්‌ථි චෙවායං දරථමත්‌තා යදිදං – නෙවසඤ්‌ඤානාසඤ්‌ඤායතනසඤ්‌ඤං පටිච්‌ච එකත්‌ත’න්‌ති. සො ‘සුඤ්‌ඤමිදං සඤ්‌ඤාගතං විඤ්‌ඤාණඤ්‌චායතනසඤ්‌ඤායා’ති පජානාති, ‘සුඤ්‌ඤමිදං සඤ්‌ඤාගතං ආකිඤ්‌චඤ්‌ඤායතනසඤ්‌ඤායා’ති පජානාති, ‘අත්‌ථි චෙවිදං අසුඤ්‌ඤතං යදිදං – නෙවසඤ්‌ඤානාසඤ්‌ඤායතනසඤ්‌ඤං පටිච්‌ච එකත්‌ත’න්‌ති . ඉති යඤ්‌හි ඛො තත්‌ථ න හොති තෙන තං සුඤ්‌ඤං සමනුපස්‌සති, යං පන තත්‌ථ අවසිට්‌ඨං හොති තං ‘සන්‌තමිදං අත්‌ථී’ති පජානාති. එවම්‌පිස්‌ස එසා, ආනන්‌ද, යථාභුච්‌චා අවිපල්‌ලත්‌ථා පරිසුද්‌ධා සුඤ්‌ඤතාවක්‌කන්‌ති භවති.

    181. ‘‘Puna caparaṃ, ānanda bhikkhu amanasikaritvā viññāṇañcāyatanasaññaṃ, amanasikaritvā ākiñcaññāyatanasaññaṃ, nevasaññānāsaññāyatanasaññaṃ paṭicca manasi karoti ekattaṃ. Tassa nevasaññānāsaññāyatanasaññāya cittaṃ pakkhandati pasīdati santiṭṭhati adhimuccati. So evaṃ pajānāti – ‘ye assu darathā viññāṇañcāyatanasaññaṃ paṭicca tedha na santi, ye assu darathā ākiñcaññāyatanasaññaṃ paṭicca tedha na santi, atthi cevāyaṃ darathamattā yadidaṃ – nevasaññānāsaññāyatanasaññaṃ paṭicca ekatta’nti. So ‘suññamidaṃ saññāgataṃ viññāṇañcāyatanasaññāyā’ti pajānāti, ‘suññamidaṃ saññāgataṃ ākiñcaññāyatanasaññāyā’ti pajānāti, ‘atthi cevidaṃ asuññataṃ yadidaṃ – nevasaññānāsaññāyatanasaññaṃ paṭicca ekatta’nti . Iti yañhi kho tattha na hoti tena taṃ suññaṃ samanupassati, yaṃ pana tattha avasiṭṭhaṃ hoti taṃ ‘santamidaṃ atthī’ti pajānāti. Evampissa esā, ānanda, yathābhuccā avipallatthā parisuddhā suññatāvakkanti bhavati.

    182. ‘‘පුන චපරං, ආනන්‌ද, භික්‌ඛු අමනසිකරිත්‌වා ආකිඤ්‌චඤ්‌ඤායතනසඤ්‌ඤං, අමනසිකරිත්‌වා නෙවසඤ්‌ඤානාසඤ්‌ඤායතනසඤ්‌ඤං, අනිමිත්‌තං චෙතොසමාධිං පටිච්‌ච මනසි කරොති එකත්‌තං. තස්‌ස අනිමිත්‌තෙ චෙතොසමාධිම්‌හි චිත්‌තං පක්‌ඛන්‌දති පසීදති සන්‌තිට්‌ඨති අධිමුච්‌චති. සො එවං පජානාති – ‘යෙ අස්‌සු දරථා ආකිඤ්‌චඤ්‌ඤායතනසඤ්‌ඤං පටිච්‌ච තෙධ න සන්‌ති, යෙ අස්‌සු දරථා නෙවසඤ්‌ඤානාසඤ්‌ඤායතනසඤ්‌ඤං පටිච්‌ච තෙධ න සන්‌ති, අත්‌ථි චෙවායං දරථමත්‌තා යදිදං – ඉමමෙව කායං පටිච්‌ච සළායතනිකං ජීවිතපච්‌චයා’ති . සො ‘සුඤ්‌ඤමිදං සඤ්‌ඤාගතං ආකිඤ්‌චඤ්‌ඤායතනසඤ්‌ඤායා’ති පජානාති, ‘සුඤ්‌ඤමිදං සඤ්‌ඤාගතං නෙවසඤ්‌ඤානාසඤ්‌ඤායතනසඤ්‌ඤායා’ති පජානාති, ‘අත්‌ථි චෙවිදං අසුඤ්‌ඤතං යදිදං – ඉමමෙව කායං පටිච්‌ච සළායතනිකං ජීවිතපච්‌චයා’ති. ඉති යඤ්‌හි ඛො තත්‌ථ න හොති තෙන තං සුඤ්‌ඤං සමනුපස්‌සති, යං පන තත්‌ථ අවසිට්‌ඨං හොති තං ‘සන්‌තමිදං අත්‌ථී’ති පජානාති. එවම්‌පිස්‌ස එසා, ආනන්‌ද, යථාභුච්‌චා අවිපල්‌ලත්‌ථා පරිසුද්‌ධා සුඤ්‌ඤතාවක්‌කන්‌ති භවති.

    182. ‘‘Puna caparaṃ, ānanda, bhikkhu amanasikaritvā ākiñcaññāyatanasaññaṃ, amanasikaritvā nevasaññānāsaññāyatanasaññaṃ, animittaṃ cetosamādhiṃ paṭicca manasi karoti ekattaṃ. Tassa animitte cetosamādhimhi cittaṃ pakkhandati pasīdati santiṭṭhati adhimuccati. So evaṃ pajānāti – ‘ye assu darathā ākiñcaññāyatanasaññaṃ paṭicca tedha na santi, ye assu darathā nevasaññānāsaññāyatanasaññaṃ paṭicca tedha na santi, atthi cevāyaṃ darathamattā yadidaṃ – imameva kāyaṃ paṭicca saḷāyatanikaṃ jīvitapaccayā’ti . So ‘suññamidaṃ saññāgataṃ ākiñcaññāyatanasaññāyā’ti pajānāti, ‘suññamidaṃ saññāgataṃ nevasaññānāsaññāyatanasaññāyā’ti pajānāti, ‘atthi cevidaṃ asuññataṃ yadidaṃ – imameva kāyaṃ paṭicca saḷāyatanikaṃ jīvitapaccayā’ti. Iti yañhi kho tattha na hoti tena taṃ suññaṃ samanupassati, yaṃ pana tattha avasiṭṭhaṃ hoti taṃ ‘santamidaṃ atthī’ti pajānāti. Evampissa esā, ānanda, yathābhuccā avipallatthā parisuddhā suññatāvakkanti bhavati.

    183. ‘‘පුන චපරං, ආනන්‌ද, භික්‌ඛු අමනසිකරිත්‌වා ආකිඤ්‌චඤ්‌ඤායතනසඤ්‌ඤං, අමනසිකරිත්‌වා නෙවසඤ්‌ඤානාසඤ්‌ඤායතනසඤ්‌ඤං, අනිමිත්‌තං චෙතොසමාධිං පටිච්‌ච මනසි කරොති එකත්‌තං. තස්‌ස අනිමිත්‌තෙ චෙතොසමාධිම්‌හි චිත්‌තං පක්‌ඛන්‌දති පසීදති සන්‌තිට්‌ඨති අධිමුච්‌චති. සො එවං පජානාති – ‘අයම්‌පි ඛො අනිමිත්‌තො චෙතොසමාධි අභිසඞ්‌ඛතො අභිසඤ්‌චෙතයිතො’. ‘යං ඛො පන කිඤ්‌චි අභිසඞ්‌ඛතං අභිසඤ්‌චෙතයිතං තදනිච්‌චං නිරොධධම්‌ම’න්‌ති පජානාති. තස්‌ස එවං ජානතො එවං පස්‌සතො කාමාසවාපි චිත්‌තං විමුච්‌චති, භවාසවාපි චිත්‌තං විමුච්‌චති, අවිජ්‌ජාසවාපි චිත්‌තං විමුච්‌චති. විමුත්‌තස්‌මිං විමුත්‌තමිති ඤාණං හොති. ‘ඛීණා ජාති, වුසිතං බ්‍රහ්‌මචරියං, කතං කරණීයං, නාපරං ඉත්‌ථත්‌තායා’ති පජානාති. සො එවං පජානාති – ‘යෙ අස්‌සු දරථා කාමාසවං පටිච්‌ච තෙධ න සන්‌ති, යෙ අස්‌සු දරථා භවාසවං පටිච්‌ච තෙධ න සන්‌ති, යෙ අස්‌සු දරථා අවිජ්‌ජාසවං පටිච්‌ච තෙධ න සන්‌ති, අත්‌ථි චෙවායං දරථමත්‌තා යදිදං – ඉමමෙව කායං පටිච්‌ච සළායතනිකං ජීවිතපච්‌චයා’ති. සො ‘සුඤ්‌ඤමිදං සඤ්‌ඤාගතං කාමාසවෙනා’ති පජානාති, ‘සුඤ්‌ඤමිදං සඤ්‌ඤාගතං භවාසවෙනා’ති පජානාති, ‘සුඤ්‌ඤමිදං සඤ්‌ඤාගතං අවිජ්‌ජාසවෙනා’ති පජානාති, ‘අත්‌ථි චෙවිදං අසුඤ්‌ඤතං යදිදං – ඉමමෙව කායං පටිච්‌ච සළායතනිකං ජීවිතපච්‌චයා’ති. ඉති යඤ්‌හි ඛො තත්‌ථ න හොති තෙන තං සුඤ්‌ඤං සමනුපස්‌සති, යං පන තත්‌ථ අවසිට්‌ඨං හොති තං ‘සන්‌තමිදං අත්‌ථී’ති පජානාති. එවම්‌පිස්‌ස එසා, ආනන්‌ද, යථාභුච්‌චා අවිපල්‌ලත්‌ථා පරිසුද්‌ධා පරමානුත්‌තරා සුඤ්‌ඤතාවක්‌කන්‌ති භවති.

    183. ‘‘Puna caparaṃ, ānanda, bhikkhu amanasikaritvā ākiñcaññāyatanasaññaṃ, amanasikaritvā nevasaññānāsaññāyatanasaññaṃ, animittaṃ cetosamādhiṃ paṭicca manasi karoti ekattaṃ. Tassa animitte cetosamādhimhi cittaṃ pakkhandati pasīdati santiṭṭhati adhimuccati. So evaṃ pajānāti – ‘ayampi kho animitto cetosamādhi abhisaṅkhato abhisañcetayito’. ‘Yaṃ kho pana kiñci abhisaṅkhataṃ abhisañcetayitaṃ tadaniccaṃ nirodhadhamma’nti pajānāti. Tassa evaṃ jānato evaṃ passato kāmāsavāpi cittaṃ vimuccati, bhavāsavāpi cittaṃ vimuccati, avijjāsavāpi cittaṃ vimuccati. Vimuttasmiṃ vimuttamiti ñāṇaṃ hoti. ‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti pajānāti. So evaṃ pajānāti – ‘ye assu darathā kāmāsavaṃ paṭicca tedha na santi, ye assu darathā bhavāsavaṃ paṭicca tedha na santi, ye assu darathā avijjāsavaṃ paṭicca tedha na santi, atthi cevāyaṃ darathamattā yadidaṃ – imameva kāyaṃ paṭicca saḷāyatanikaṃ jīvitapaccayā’ti. So ‘suññamidaṃ saññāgataṃ kāmāsavenā’ti pajānāti, ‘suññamidaṃ saññāgataṃ bhavāsavenā’ti pajānāti, ‘suññamidaṃ saññāgataṃ avijjāsavenā’ti pajānāti, ‘atthi cevidaṃ asuññataṃ yadidaṃ – imameva kāyaṃ paṭicca saḷāyatanikaṃ jīvitapaccayā’ti. Iti yañhi kho tattha na hoti tena taṃ suññaṃ samanupassati, yaṃ pana tattha avasiṭṭhaṃ hoti taṃ ‘santamidaṃ atthī’ti pajānāti. Evampissa esā, ānanda, yathābhuccā avipallatthā parisuddhā paramānuttarā suññatāvakkanti bhavati.

    184. ‘‘යෙපි හි කෙචි, ආනන්‌ද, අතීතමද්‌ධානං සමණා වා බ්‍රාහ්‌මණා වා පරිසුද්‌ධං පරමානුත්‌තරං සුඤ්‌ඤතං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරිංසු, සබ්‌බෙ තෙ ඉමංයෙව පරිසුද්‌ධං පරමානුත්‌තරං සුඤ්‌ඤතං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරිංසු. යෙපි 7 හි කෙචි, ආනන්‌ද, අනාගතමද්‌ධානං සමණා වා බ්‍රාහ්‌මණා වා පරිසුද්‌ධං පරමානුත්‌තරං සුඤ්‌ඤතං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරිස්‌සන්‌ති, සබ්‌බෙ තෙ ඉමංයෙව පරිසුද්‌ධං පරමානුත්‌තරං සුඤ්‌ඤතං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරිස්‌සන්‌ති. යෙපි 8 හි කෙචි, ආනන්‌ද, එතරහි සමණා වා බ්‍රාහ්‌මණා වා පරිසුද්‌ධං පරමානුත්‌තරං සුඤ්‌ඤතං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරන්‌ති, සබ්‌බෙ තෙ ඉමංයෙව පරිසුද්‌ධං පරමානුත්‌තරං සුඤ්‌ඤතං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරන්‌ති. තස්‌මාතිහ, ආනන්‌ද, ‘පරිසුද්‌ධං පරමානුත්‌තරං සුඤ්‌ඤතං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරිස්‌සාමා’ති 9 – එවඤ්‌හි වො 10, ආනන්‌ද, සික්‌ඛිතබ්‌බ’’න්‌ති.

    184. ‘‘Yepi hi keci, ānanda, atītamaddhānaṃ samaṇā vā brāhmaṇā vā parisuddhaṃ paramānuttaraṃ suññataṃ upasampajja vihariṃsu, sabbe te imaṃyeva parisuddhaṃ paramānuttaraṃ suññataṃ upasampajja vihariṃsu. Yepi 11 hi keci, ānanda, anāgatamaddhānaṃ samaṇā vā brāhmaṇā vā parisuddhaṃ paramānuttaraṃ suññataṃ upasampajja viharissanti, sabbe te imaṃyeva parisuddhaṃ paramānuttaraṃ suññataṃ upasampajja viharissanti. Yepi 12 hi keci, ānanda, etarahi samaṇā vā brāhmaṇā vā parisuddhaṃ paramānuttaraṃ suññataṃ upasampajja viharanti, sabbe te imaṃyeva parisuddhaṃ paramānuttaraṃ suññataṃ upasampajja viharanti. Tasmātiha, ānanda, ‘parisuddhaṃ paramānuttaraṃ suññataṃ upasampajja viharissāmā’ti 13 – evañhi vo 14, ānanda, sikkhitabba’’nti.

    ඉදමවොච භගවා. අත්‌තමනො ආයස්‌මා ආනන්‌දො භගවතො භාසිතං අභිනන්‌දීති.

    Idamavoca bhagavā. Attamano āyasmā ānando bhagavato bhāsitaṃ abhinandīti.

    චූළසුඤ්‌ඤතසුත්‌තං නිට්‌ඨිතං පඨමං.

    Cūḷasuññatasuttaṃ niṭṭhitaṃ paṭhamaṃ.







    Footnotes:
    1. පුබ්‌බෙචාහං (සී. ස්‍යා. කං. පී.)
    2. එතරහි ච (සබ්‌බත්‌ථ)
    3. pubbecāhaṃ (sī. syā. kaṃ. pī.)
    4. etarahi ca (sabbattha)
    5. සබ්‌බං (ක.)
    6. sabbaṃ (ka.)
    7. යෙ (සී. පී.)
    8. යෙ (සී. පී.)
    9. විහරිස්‌සාමීති (පී. ක.)
    10. තෙ (ක.)
    11. ye (sī. pī.)
    12. ye (sī. pī.)
    13. viharissāmīti (pī. ka.)
    14. te (ka.)



    Related texts:



    අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / මජ්‌ඣිමනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / 1. චූළසුඤ්‌ඤතසුත්‌තවණ්‌ණනා • 1. Cūḷasuññatasuttavaṇṇanā

    ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / මජ්‌ඣිමනිකාය (ටීකා) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / 1. චූළසුඤ්‌ඤතසුත්‌තවණ්‌ණනා • 1. Cūḷasuññatasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact