| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) |
೩. ಸುಞ್ಞತವಗ್ಗೋ
3. Suññatavaggo
೧. ಚೂಳಸುಞ್ಞತಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
1. Cūḷasuññatasuttavaṇṇanā
೧೭೬. ಕಾಲಪರಿಚ್ಛೇದಂ ಕತ್ವಾತಿ ಸಮಾಪಜ್ಜನ್ತೇಹಿ ನಾಮ ಕಾಲಪರಿಚ್ಛೇದೋ ಕಾತಬ್ಬೋ। ಥೇರೋ ಪನ ಭಗವತೋ ವತ್ತಕರಣತ್ಥಂ ಕಾಲಪರಿಚ್ಛೇದಂ ಕರೋತಿ, ‘‘ಏತ್ತಕೇ ಕಾಲೇ ವೀತಿವತ್ತೇ ಇದಂ ನಾಮ ಭಗವತೋ ಕಾತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ। ಸೋ ತತ್ಥಕಂಯೇವ ಸಮಾಪತ್ತಿಂ ಸಮಾಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ವುಟ್ಠಾತಿ, ತಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ ‘‘ಕಾಲಪರಿಚ್ಛೇದಂ ಕತ್ವಾ’’ತಿ। ಸುಞ್ಞತಾಫಲಸಮಾಪತ್ತಿಂ ಅಪ್ಪೇತ್ವಾತಿ ಏತೇನ ಇತರೇ, ‘‘ನ ಸೋತಾಪನ್ನಸಕದಾಗಾಮೀ ಫಲಸಮಾಪತ್ತಿಂ ಸಮಾಪಜ್ಜನ್ತೀ’’ತಿ ವದನ್ತಿ, ತಂ ವಾದಂ ಪಟಿಸೇಧೇತಿ। ಸುಞ್ಞತೋತಿ ಅತ್ತಸುಞ್ಞತೋ ಚ ನಿಚ್ಚಸುಞ್ಞತೋ ಚ ಸಙ್ಖಾರಾ ಉಪಟ್ಠಹಿಂಸು। ಸೇಕ್ಖಾನಞ್ಹಿ ಸುಞ್ಞತಾಪಟಿವೇಧೋ ಪಾದೇಸಿಕೋ ಸುಭಸುಖಸಞ್ಞಾನಂ ಅಪ್ಪಹೀನತ್ತಾ, ತಸ್ಮಾ ಸೋ ಥೇರೋ ಸುಞ್ಞತಾಕಥಂ ಸೋತುಕಾಮೋ ಜಾತೋ। ಧುರೇನ ಧುರಂ ಪಹರನ್ತೇನ ವಿಯಾತಿ ರಥಧುರೇನ ರಥಧುರಂ ಪಹರನ್ತೇನ ವಿಯ ಕತ್ವಾ ಉಜುಕಮೇವ ಸುಞ್ಞತಾ…ಪೇ॰… ವತ್ಥುಂ ನ ಸಕ್ಕಾತಿ ಯೋಜನಾ। ಏಕಂ ಪದನ್ತಿ ಏಕಂ ಸುಞ್ಞತಾಪದಂ।
176.Kālaparicchedaṃkatvāti samāpajjantehi nāma kālaparicchedo kātabbo. Thero pana bhagavato vattakaraṇatthaṃ kālaparicchedaṃ karoti, ‘‘ettake kāle vītivatte idaṃ nāma bhagavato kātabba’’nti. So tatthakaṃyeva samāpattiṃ samāpajjitvā vuṭṭhāti, taṃ sandhāya vuttaṃ ‘‘kālaparicchedaṃ katvā’’ti. Suññatāphalasamāpattiṃ appetvāti etena itare, ‘‘na sotāpannasakadāgāmī phalasamāpattiṃ samāpajjantī’’ti vadanti, taṃ vādaṃ paṭisedheti. Suññatoti attasuññato ca niccasuññato ca saṅkhārā upaṭṭhahiṃsu. Sekkhānañhi suññatāpaṭivedho pādesiko subhasukhasaññānaṃ appahīnattā, tasmā so thero suññatākathaṃ sotukāmo jāto. Dhurena dhuraṃ paharantena viyāti rathadhurena rathadhuraṃ paharantena viya katvā ujukameva suññatā…pe… vatthuṃ na sakkāti yojanā. Ekaṃ padanti ekaṃ suññatāpadaṃ.
ಪುಬ್ಬೇಪಾಹನ್ತಿಆದಿನಾ ಭಗವಾ ಪಠಮಬೋಧಿಯಮ್ಪಿ ಅತ್ತನೋ ಸುಞ್ಞತಾವಿಹಾರಬಾಹುಲ್ಲಂ ಪಕಾಸೇತೀತಿ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ‘‘ಪಠಮಬೋಧಿಯಮ್ಪೀ’’ತಿ ಆಹ। ಏಕೋತಿಆದಿ ಥೇರಸ್ಸ ಸುಞ್ಞತಾಕಥಾಯ ಭಾಜನಭಾವದಸ್ಸನತ್ಥಂ। ಸೋತುನ್ತಿ ಅಟ್ಠಿಂ ಕತ್ವಾ ಮನಸಿ ಕತ್ವಾ ಸಬ್ಬಚೇತಸಾ ಸಮನ್ನಾಹರಿತ್ವಾ ಸೋತುಮ್ಪಿ। ಉಗ್ಗಹೇತುಮ್ಪಿತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಧಮ್ಮಂ ಧಾರಣಪರಿಪುಚ್ಛಾಪರಿಚಯವಸೇನ ಹದಯೇನ ಉಗ್ಗಹಿತಂ ಸುವಣ್ಣಭಾಜನೇ ಪಕ್ಖಿತ್ತಸೀಹವಸಾ ವಿಯ ಅವಿನಟ್ಠೇ ಕಾತುಮ್ಪಿ। ಕಥೇತುಮ್ಪೀತಿ ವಿತ್ಥಾರೇನ ಪರೇಸಂ ದಸ್ಸೇತುಮ್ಪಿ ಸಕ್ಕಾ। ತತ್ಥಾತಿ ಮಿಗಾರಮಾತುಪಾಸಾದೇ। ಕಟ್ಠರೂಪಪೋತ್ಥಕರೂಪಚಿತ್ತರೂಪವಸೇನ ಕತಾತಿ ಥಮ್ಭಾದೀಸು ಉತ್ತಿರಿತ್ವಾ ಕತಾನಂ ಕಟ್ಠರೂಪಾನಂ, ನಿಯ್ಯೂಹಾದೀಸು ಪಟಿಮಾವಸೇನ ರಚಿತಾನಂ ಪೋತ್ಥಕರೂಪಾನಂ, ಸಿತ್ತಿಪಸ್ಸೇ ಚಿತ್ತಕಮ್ಮವಸೇನ ವಿರಚಿತಾನಂ ಚಿತ್ತರೂಪಾನಞ್ಚ ಕತಾ ನಿಟ್ಠಪಿತಾ। ವೇಸ್ಸವಣಮನ್ಧಾತಾದೀನನ್ತಿ ಪಟಿಮಾರೂಪೇನ ಕತಾನಂ ವೇಸ್ಸವಣಮನ್ಧಾತುಸಕ್ಕಾದೀನಂ। ಚಿತ್ತಕಮ್ಮವಸೇನಾತಿ ಆರಾಮಾದಿಚಿತ್ತಕಮ್ಮವಸೇನ। ಸಣ್ಠಿತಮ್ಪೀತಿ ಅವಯವಭಾವೇನ ಸಣ್ಠಿತಂ ಹುತ್ವಾ ಠಿತಮ್ಪಿ। ಜಿಣ್ಣಪಟಿಸಙ್ಖರಣತ್ಥನ್ತಿ ಜಿಣ್ಣಾನಂ ನಿಯ್ಯೂಹಕೂಟಾಗಾರಪಾಸಾದಾವಯವಾನಂ ಅಭಿಸಙ್ಖರಣತ್ಥಾಯ ತಸ್ಮಿಂ ತಸ್ಮಿಂ ಠಾನೇ ರಹಸ್ಸಸಞ್ಞಾಣೇನ ಠಪಿತಂ। ‘‘ಪರಿಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ತಸ್ಮಿಂ ತಸ್ಮಿಂ ಕಿಚ್ಚೇ ವಿನಿಯುಞ್ಜನವಸೇನ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಸ್ಸ। ಏತಂ ವುತ್ತನ್ತಿ, ‘‘ಅಯಂ ಮಿಗಾರಮಾತುಪಾಸಾದೋ ಸುಞ್ಞೋ’’ತಿಆದಿಕಂ ವುತ್ತಂ।
Pubbepāhantiādinā bhagavā paṭhamabodhiyampi attano suññatāvihārabāhullaṃ pakāsetīti dassento ‘‘paṭhamabodhiyampī’’ti āha. Ekotiādi therassa suññatākathāya bhājanabhāvadassanatthaṃ. Sotunti aṭṭhiṃ katvā manasi katvā sabbacetasā samannāharitvā sotumpi. Uggahetumpiti yathābhūtaṃ dhammaṃ dhāraṇaparipucchāparicayavasena hadayena uggahitaṃ suvaṇṇabhājane pakkhittasīhavasā viya avinaṭṭhe kātumpi. Kathetumpīti vitthārena paresaṃ dassetumpi sakkā. Tatthāti migāramātupāsāde. Kaṭṭharūpapotthakarūpacittarūpavasena katāti thambhādīsu uttiritvā katānaṃ kaṭṭharūpānaṃ, niyyūhādīsu paṭimāvasena racitānaṃ potthakarūpānaṃ, sittipasse cittakammavasena viracitānaṃ cittarūpānañca katā niṭṭhapitā. Vessavaṇamandhātādīnanti paṭimārūpena katānaṃ vessavaṇamandhātusakkādīnaṃ. Cittakammavasenāti ārāmādicittakammavasena. Saṇṭhitampīti avayavabhāvena saṇṭhitaṃ hutvā ṭhitampi. Jiṇṇapaṭisaṅkharaṇatthanti jiṇṇānaṃ niyyūhakūṭāgārapāsādāvayavānaṃ abhisaṅkharaṇatthāya tasmiṃ tasmiṃ ṭhāne rahassasaññāṇena ṭhapitaṃ. ‘‘Paribhuñjissāmī’’ti tasmiṃ tasmiṃ kicce viniyuñjanavasena paribhuñjitabbassa. Etaṃ vuttanti, ‘‘ayaṃ migāramātupāsādo suñño’’tiādikaṃ vuttaṃ.
ನಿಚ್ಚನ್ತಿ ಸಬ್ಬಕಾಲಂ ರತ್ತಿಞ್ಚ ದಿವಾ ಚ। ಏಕಭಾವಂ ಏಕಂ ಅಸುಞ್ಞತನ್ತಿ ಪಚ್ಚತ್ತೇ ಉಪಯೋಗವಚನಂ, ಏಕತ್ತಂ ಏಕೋ ಅಸುಞ್ಞತೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ಗಾಮೋತಿ ಪವತ್ತನವಸೇನಾತಿ ಗೇಹಸನ್ನಿವೇಸವೀಥಿಚಚ್ಚರಸಿಙ್ಘಾಟಕಾದಿಕೇ ಉಪಾದಾಯ ಗಾಮೋತಿ ಲೋಕುಪ್ಪತ್ತಿವಸೇನ। ಕಿಲೇಸವಸೇನಾತಿ ತತ್ಥ ಅನುನಯಪಟಿಘವಸೇನ। ಏಸೇವ ನಯೋತಿ ಇಮಿನಾ ‘‘ಪವತ್ತವಸೇನ ವಾ ಕಿಲೇಸವಸೇನ ವಾ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಮನುಸ್ಸಸಞ್ಞ’’ನ್ತಿ ಇಮಮತ್ಥಂ ಅತಿದಿಸತಿ। ಏತ್ಥ ಚ ಯಥಾ ಗಾಮಗ್ಗಹಣೇನ ಘರಾದಿಸಞ್ಞಾ ಸಙ್ಗಹಿತಾ, ಏವಂ ಮನುಸ್ಸಗ್ಗಹಣೇನ ಇತ್ಥಿಪುರಿಸಾದಿಸಞ್ಞಾ ಸಙ್ಗಹಿತಾ। ಯಸ್ಮಾ ರುಕ್ಖಾದಿಕೇ ಪಟಿಚ್ಚ ಅರಞ್ಞಸಞ್ಞಾ ತತ್ಥ ಪಬ್ಬತವನಸಣ್ಡಾದಯೋ ಅನ್ತೋಗಧಾ, ತಸ್ಮಾ ತತ್ಥ ವಿಜ್ಜಮಾನಮ್ಪಿ ತಂ ವಿಭಾಗಂ ಅಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಏಕಂ ಅರಞ್ಞಂಯೇವ ಪಟಿಚ್ಚ ಅರಞ್ಞಸಞ್ಞಂ ಮನಸಿ ಕರೋತಿ। ಓತರತೀತಿ ಅನುಪ್ಪವಿಸತಿ। ಅಧಿಮುಚ್ಚತೀತಿ ನಿಚ್ಛಿನೋತಿ। ಪವತ್ತದರಥಾತಿ ತಥಾರೂಪಾಯ ಪಸ್ಸದ್ಧಿಯಾ ಅಭಾವತೋ ಓಳಾರಿಕಧಮ್ಮಪ್ಪವತ್ತಿಸಿದ್ಧಾ ದರಥಾ। ಕಿಲೇಸದರಥಾತಿ ಅನುನಯಪಟಿಘಸಮ್ಭವಾ ಕಿಲೇಸದರಥಾ। ದುತಿಯಪದೇತಿ ‘‘ಯೇ ಅಸ್ಸು ದರಥಾ ಮನುಸ್ಸಸಞ್ಞಂ ಪಟಿಚ್ಚಾ’’ತಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಪದೇ। ಮನಸಿಕಾರಸನ್ತತಾಯ, – ‘‘ನಾಯಂ ಪುಬ್ಬೇ ವಿಯ ಓಳಾರಿಕಾ, ಧಮ್ಮಪ್ಪವತ್ತೀ’’ತಿ ಸಙ್ಖಾರದಸ್ಸನದರಥಾನಂ ಸುಖುಮತಾ ಸಲ್ಲಹುಕತಾ ಚ ಚರಿತತ್ಥಾತಿ ಆಹ ‘‘ಪವತ್ತದರಥಮತ್ತಾ ಅತ್ಥೀ’’ತಿ।
Niccanti sabbakālaṃ rattiñca divā ca. Ekabhāvaṃ ekaṃ asuññatanti paccatte upayogavacanaṃ, ekattaṃ eko asuññatoti attho. Gāmoti pavattanavasenāti gehasannivesavīthicaccarasiṅghāṭakādike upādāya gāmoti lokuppattivasena. Kilesavasenāti tattha anunayapaṭighavasena. Eseva nayoti iminā ‘‘pavattavasena vā kilesavasena vā uppannaṃ manussasañña’’nti imamatthaṃ atidisati. Ettha ca yathā gāmaggahaṇena gharādisaññā saṅgahitā, evaṃ manussaggahaṇena itthipurisādisaññā saṅgahitā. Yasmā rukkhādike paṭicca araññasaññā tattha pabbatavanasaṇḍādayo antogadhā, tasmā tattha vijjamānampi taṃ vibhāgaṃ aggahetvā ekaṃ araññaṃyeva paṭicca araññasaññaṃ manasi karoti. Otaratīti anuppavisati. Adhimuccatīti nicchinoti. Pavattadarathāti tathārūpāya passaddhiyā abhāvato oḷārikadhammappavattisiddhā darathā. Kilesadarathāti anunayapaṭighasambhavā kilesadarathā. Dutiyapadeti ‘‘ye assu darathā manussasaññaṃ paṭiccā’’ti imasmiṃ pade. Manasikārasantatāya, – ‘‘nāyaṃ pubbe viya oḷārikā, dhammappavattī’’ti saṅkhāradassanadarathānaṃ sukhumatā sallahukatā ca caritatthāti āha ‘‘pavattadarathamattā atthī’’ti.
ಯಂ ಕಿಲೇಸದರಥಜಾತಂ, ತಂ ಇಮಿಸ್ಸಾ ದರಥಸಞ್ಞಾಯ ನ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ। ಪವತ್ತದರಥಮತ್ತಂ ಅವಸಿಟ್ಠಂ ಹೋತಿ, ವಿಜ್ಜಮಾನಮೇವ ಅತ್ಥಿ ಇದನ್ತಿ ಪಜಾನಾತೀತಿ ಯೋಜನಾ। ಸುಞ್ಞತಾ ನಿಬ್ಬತ್ತೀತಿ ಸುಞ್ಞತನ್ತಿ ಪವತ್ತಿ। ಸುಞ್ಞತಾ ಸಹಚರಿತಞ್ಹಿ ಸುಞ್ಞಂ, ಇಧ ಸುಞ್ಞತಾತಿ ವುತ್ತಾ।
Yaṃ kilesadarathajātaṃ, taṃ imissā darathasaññāya na hotīti yojanā. Pavattadarathamattaṃ avasiṭṭhaṃ hoti, vijjamānameva atthi idanti pajānātīti yojanā. Suññatā nibbattīti suññatanti pavatti. Suññatā sahacaritañhi suññaṃ, idha suññatāti vuttā.
೧೭೭. ಅಸ್ಸಾತಿ ಭಗವತೋ ಏವಂ ಇದಾನಿ ವುಚ್ಚಮಾನಾಕಾರೇನ ಚಿತ್ತಪ್ಪವತ್ತಿ ಅಹೋಸಿ। ಅಚ್ಚನ್ತಸುಞ್ಞತನ್ತಿ ‘‘ಪರಮಾನುತ್ತರ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ ಅರಹತ್ತಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ। ಅರಞ್ಞಸಞ್ಞಾಯ ವಿಸೇಸಾನಧಿಗಮನತೋತಿ, ‘‘ಅರಞ್ಞಂ ಅರಞ್ಞ’’ನ್ತಿ ಮನಸಿಕಾರೇನ ಝಾನಾದಿವಿಸೇಸಸ್ಸ ಅಧಿಗಮಾಭಾವತೋ, ‘‘ಪಥವೀ’’ತಿ ಮನಸಿಕಾರೇನ ವಿಸೇಸಾಧಿಗಮನತೋ। ಇದಾನಿ ತಮೇವತ್ಥಂ ಉಪಮಾಯ ವಿಭಾವೇತುಂ ‘‘ಯಥಾ ಹೀ’’ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ಏವಂ ಸನ್ತೇತಿ ಏವಂ ವಪಿತೇ ಸಾಲಿಆದಯೋ ಸಮ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ। ಧುವಸೇವನನ್ತಿ ನಿಯತಸೇವನಂ ಪಾರಿಹಾರಿಯಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಂ। ಪಟಿಚ್ಚಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಸಮ್ಭೂತ’’ನ್ತಿ ವಚನಸೇಸೋ ಇಚ್ಛಿತೋತಿ ಆಹ ‘‘ಪಟಿಚ್ಚ ಸಮ್ಭೂತ’’ನ್ತಿ। ಪಥವಿಂ ಪಟಿಚ್ಚ ಸಮ್ಭೂತಾ ಹಿ ಸಞ್ಞಾತಿ।
177.Assāti bhagavato evaṃ idāni vuccamānākārena cittappavatti ahosi. Accantasuññatanti ‘‘paramānuttara’’nti vuttaṃ arahattaṃ desessāmīti. Araññasaññāya visesānadhigamanatoti, ‘‘araññaṃ arañña’’nti manasikārena jhānādivisesassa adhigamābhāvato, ‘‘pathavī’’ti manasikārena visesādhigamanato. Idāni tamevatthaṃ upamāya vibhāvetuṃ ‘‘yathā hī’’tiādi vuttaṃ. Evaṃ santeti evaṃ vapite sāliādayo sampajjanti. Dhuvasevananti niyatasevanaṃ pārihāriyakammaṭṭhānaṃ. Paṭiccāti ettha ‘‘sambhūta’’nti vacanaseso icchitoti āha ‘‘paṭicca sambhūta’’nti. Pathaviṃ paṭicca sambhūtā hi saññāti.
ಪಥವೀಕಸಿಣೇ ಸೋ ಪಥವೀಸಞ್ಞೀ ಹೋತಿ, ನ ಪಕತಿಪಥವಿಯಂ। ತಸ್ಸಾತಿ ಪಥವೀಕಸಿಣಸ್ಸ। ತೇಹೀತಿ ಗಣ್ಡಾದೀಹಿ। ಸುಟ್ಠು ವಿಹತನ್ತಿ ಯಥಾ ವಲೀನಂ ಲೇಸೋಪಿ ನ ಹೋತಿ, ಏವಂ ಸಮ್ಮದೇವ ಆಕೋಟಿತಂ। ನದೀತಳಾಕಾದೀನಂ ತೀರಪ್ಪದೇಸೋ ಉದಕಸ್ಸ ಆಕರಟ್ಠೇನ ಕೂಲಂ, ಉನ್ನತಭಾವತೋ ಉಗ್ಗತಂ ಕೂಲಂ ವಿಯಾತಿ ಉಕ್ಕೂಲಂ, ಭೂಮಿಯಾ ಉಚ್ಚಟ್ಠಾನಂ। ವಿಗತಂ ಕೂಲನ್ತಿ ವಿಕ್ಕೂಲಂ, ನೀಚಟ್ಠಾನಂ। ತೇನಾಹ ‘‘ಉಚ್ಚನೀಚ’’ನ್ತಿ। ಏಕಂ ಸಞ್ಞನ್ತಿ ಏಕಂ ಪಥವೀತಿಸಞ್ಞಂಯೇವ।
Pathavīkasiṇeso pathavīsaññī hoti, na pakatipathaviyaṃ. Tassāti pathavīkasiṇassa. Tehīti gaṇḍādīhi. Suṭṭhu vihatanti yathā valīnaṃ lesopi na hoti, evaṃ sammadeva ākoṭitaṃ. Nadītaḷākādīnaṃ tīrappadeso udakassa ākaraṭṭhena kūlaṃ, unnatabhāvato uggataṃ kūlaṃ viyāti ukkūlaṃ, bhūmiyā uccaṭṭhānaṃ. Vigataṃ kūlanti vikkūlaṃ, nīcaṭṭhānaṃ. Tenāha ‘‘uccanīca’’nti. Ekaṃ saññanti ekaṃ pathavītisaññaṃyeva.
೧೮೨. ಸತಿಪಿ ಸಙ್ಖಾರನಿಮಿತ್ತವಿರಹೇ ಯಾದಿಸಾನಂ ನಿಮಿತ್ತಾನಂ ಅಭಾವೇನ ‘‘ಅನಿಮಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ವುಚ್ಚತಿ, ತಾನಿ ದಸ್ಸೇತುಂ, ‘‘ನಿಚ್ಚನಿಮಿತ್ತಾದಿವಿರಹಿತೋ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ಚತುಮಹಾಭೂತಿಕಂ ಚತುಮಹಾಭೂತನಿಸ್ಸಿತಂ। ಸಳಾಯತನಪಟಿಸಂಯುತ್ತಂ ಚಕ್ಖಾಯತನಾದಿಸಳಾಯತನಸಹಿತಂ।
182. Satipi saṅkhāranimittavirahe yādisānaṃ nimittānaṃ abhāvena ‘‘animitta’’nti vuccati, tāni dassetuṃ, ‘‘niccanimittādivirahito’’ti vuttaṃ. Catumahābhūtikaṃ catumahābhūtanissitaṃ. Saḷāyatanapaṭisaṃyuttaṃ cakkhāyatanādisaḷāyatanasahitaṃ.
೧೮೩. ವಿಪಸ್ಸನಾಯ ಪಟಿವಿಪಸ್ಸನನ್ತಿ ಧಮ್ಮಾನಞ್ಚ ಪುನ ವಿಪಸ್ಸನಂ। ಇಧಾತಿ ಅತ್ತನೋ ಪಚ್ಚಕ್ಖಭೂತಯಥಾಧಿಗತಮಗ್ಗಫಲಂ ವದತೀತಿ ಆಹ – ‘‘ಅರಿಯಮಗ್ಗೇ ಚೇವ ಅರಿಯಫಲೇ ಚಾ’’ತಿ। ಉಪಾದಿಸೇಸದರಥದಸ್ಸನತ್ಥನ್ತಿ ಸಬ್ಬಸೋ ಕಿಲೇಸುಪಧಿಯಾ ಪಹೀನಾಯ ಖನ್ಧೋಪಧಿ ಅವಿಸಿಟ್ಠಾ, ತಪ್ಪಚ್ಚಯಾ ದರಥಾ ಉಪಾದಿಸೇಸದರಥಾ, ತಂ ದಸ್ಸನತ್ಥಂ। ಯಸ್ಮಾ ವಿಸಯತೋ ಗಾಮಸಞ್ಞಾ ಓಳಾರಿಕಾ, ಮನುಸ್ಸಸಞ್ಞಾ ಸುಖುಮಾ, ತಸ್ಮಾ ಮನುಸ್ಸಸಞ್ಞಾಯ ಗಾಮಸಞ್ಞಂ ನಿವತ್ತೇತ್ವಾ। ಯಸ್ಮಾ ಪನ ಮನುಸ್ಸಸಞ್ಞಾಪಿ ಸಭಾಗವತ್ಥುಪರಿಗ್ಗಹತೋ ಓಳಾರಿಕಾ, ಸಭಾಗವತ್ಥುತೋ ಅರಞ್ಞಸಞ್ಞಾ ಸುಖುಮಾ, ತಸ್ಮಾ ಅರಞ್ಞಸಞ್ಞಾಯ ಮನುಸ್ಸಸಞ್ಞಂ ನಿವತ್ತೇತ್ವಾ। ಪಥವೀಸಞ್ಞಾದಿನಿವತ್ತನೇ ಕಾರಣಂ ಹೇಟ್ಠಾ ಸುತ್ತನ್ತರೇಸು ಚ ವುತ್ತಮೇವ। ಅನುಪುಬ್ಬೇನಾತಿ ಮಗ್ಗಪ್ಪಟಿಪಾಟಿಯಾ। ನಿಚ್ಚಸಾರಾದೀನಂ ಸಬ್ಬಸೋ ಅವತ್ಥುತಾಯ ಅಚ್ಚನ್ತಮೇವ ಸುಞ್ಞತ್ತಾ ಅಚ್ಚನ್ತಸುಞ್ಞತಾ।
183.Vipassanāya paṭivipassananti dhammānañca puna vipassanaṃ. Idhāti attano paccakkhabhūtayathādhigatamaggaphalaṃ vadatīti āha – ‘‘ariyamagge ceva ariyaphale cā’’ti. Upādisesadarathadassanatthanti sabbaso kilesupadhiyā pahīnāya khandhopadhi avisiṭṭhā, tappaccayā darathā upādisesadarathā, taṃ dassanatthaṃ. Yasmā visayato gāmasaññā oḷārikā, manussasaññā sukhumā, tasmā manussasaññāya gāmasaññaṃ nivattetvā. Yasmā pana manussasaññāpi sabhāgavatthupariggahato oḷārikā, sabhāgavatthuto araññasaññā sukhumā, tasmā araññasaññāya manussasaññaṃ nivattetvā. Pathavīsaññādinivattane kāraṇaṃ heṭṭhā suttantaresu ca vuttameva. Anupubbenāti maggappaṭipāṭiyā. Niccasārādīnaṃ sabbaso avatthutāya accantameva suññattā accantasuññatā.
೧೮೪. ಸುಞ್ಞತಫಲಸಮಾಪತ್ತಿನ್ತಿ ಸುಞ್ಞತವಿಮೋಕ್ಖಸ್ಸ ಫಲಭೂತತ್ತಾ, ಸುಞ್ಞತಾನುಪಸ್ಸನಾಯ ವಸೇನ ಸಮಾಪಜ್ಜಿತಬ್ಬತ್ತಾ ಚ ಸುಞ್ಞತಫಲಸಮಾಪತ್ತಿನ್ತಿ ಲದ್ಧನಾಮಂ ಅರಹತ್ತಫಲಸಮಾಪತ್ತಿಂ। ಯಸ್ಮಾ ಅತೀತೇ ಪಚ್ಚೇಕಸಮ್ಬುದ್ಧಾ ಅಹೇಸುಂ, ಅನಾಗತೇ ಭವಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಇದಾನಿ ಪನ ಬುದ್ಧಸಾಸನಸ್ಸ ಧರಮಾನತ್ತಾ ಪಚ್ಚೇಕಬುದ್ಧಾ ನ ವತ್ತನ್ತಿ, ತಸ್ಮಾ ಪಚ್ಚೇಕಬುದ್ಧಗ್ಗಹಣಂ ಅಕತ್ವಾ, ‘‘ಏತರಹಿಪಿ ಬುದ್ಧಬುದ್ಧಸಾವಕಸಙ್ಖಾತಾ’’ಇಚ್ಚೇವ ವುತ್ತಂ। ನ ಹಿ ಬುದ್ಧಸಾಸನೇ ಧರನ್ತೇ ಪಚ್ಚೇಕಬುದ್ಧಾ ಭವನ್ತಿ। ಸೇಸಂ ಸುವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಮೇವ।
184.Suññataphalasamāpattinti suññatavimokkhassa phalabhūtattā, suññatānupassanāya vasena samāpajjitabbattā ca suññataphalasamāpattinti laddhanāmaṃ arahattaphalasamāpattiṃ. Yasmā atīte paccekasambuddhā ahesuṃ, anāgate bhavissanti, idāni pana buddhasāsanassa dharamānattā paccekabuddhā na vattanti, tasmā paccekabuddhaggahaṇaṃ akatvā, ‘‘etarahipi buddhabuddhasāvakasaṅkhātā’’icceva vuttaṃ. Na hi buddhasāsane dharante paccekabuddhā bhavanti. Sesaṃ suviññeyyameva.
ಚೂಳಸುಞ್ಞತಸುತ್ತವಣ್ಣನಾಯ ಲೀನತ್ಥಪ್ಪಕಾಸನಾ ಸಮತ್ತಾ।
Cūḷasuññatasuttavaṇṇanāya līnatthappakāsanā samattā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ • Majjhimanikāya / ೧. ಚೂಳಸುಞ್ಞತಸುತ್ತಂ • 1. Cūḷasuññatasuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ೧. ಚೂಳಸುಞ್ಞತಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 1. Cūḷasuññatasuttavaṇṇanā
