Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / ජාතකපාළි • Jātakapāḷi |
525. චූළසුතසොමජාතකං (5)
525. Cūḷasutasomajātakaṃ (5)
195.
195.
සිරස්මිං පලිතං ජාතං, පබ්බජ්ජං දානි රොචහං’’.
Sirasmiṃ palitaṃ jātaṃ, pabbajjaṃ dāni rocahaṃ’’.
196.
196.
‘‘අභුම්මෙ කථං නු භණසි, සල්ලං මෙ දෙව උරසි කප්පෙසි 3;
‘‘Abhumme kathaṃ nu bhaṇasi, sallaṃ me deva urasi kappesi 4;
සත්තසතා තෙ භරියා, කථං නු තෙ තා භවිස්සන්ති’’.
Sattasatā te bhariyā, kathaṃ nu te tā bhavissanti’’.
197.
197.
‘‘පඤ්ඤායිහින්ති එතා, දහරා අඤ්ඤම්පි තා ගමිස්සන්ති;
‘‘Paññāyihinti etā, daharā aññampi tā gamissanti;
සග්ගඤ්චස්ස පත්ථයානො, තෙන අහං පබ්බජිස්සාමි’’.
Saggañcassa patthayāno, tena ahaṃ pabbajissāmi’’.
198.
198.
‘‘දුල්ලද්ධං මෙ ආසි සුතසොම, යස්ස තෙ හොමහං මාතා;
‘‘Dulladdhaṃ me āsi sutasoma, yassa te homahaṃ mātā;
යං මෙ විලපන්තියා, අනපෙක්ඛො පබ්බජසි දෙව.
Yaṃ me vilapantiyā, anapekkho pabbajasi deva.
199.
199.
‘‘දුල්ලද්ධං මෙ ආසි සුතසොම, යං තං අහං විජායිස්සං;
‘‘Dulladdhaṃ me āsi sutasoma, yaṃ taṃ ahaṃ vijāyissaṃ;
යං මෙ විලපන්තියා, අනපෙක්ඛො පබ්බජසි දෙව’’.
Yaṃ me vilapantiyā, anapekkho pabbajasi deva’’.
200.
200.
‘‘කො නාමෙසො ධම්මො, සුතසොම කා ච නාම පබ්බජ්ජා;
‘‘Ko nāmeso dhammo, sutasoma kā ca nāma pabbajjā;
යං නො අම්හෙ ජිණ්ණෙ, අනපෙක්ඛො පබ්බජසි දෙව.
Yaṃ no amhe jiṇṇe, anapekkho pabbajasi deva.
201.
201.
‘‘පුත්තාපි තුය්හං බහවො, දහරා අප්පත්තයොබ්බනා;
‘‘Puttāpi tuyhaṃ bahavo, daharā appattayobbanā;
මඤ්ජූ තෙපි 5 තං අපස්සන්තා, මඤ්ඤෙ දුක්ඛං නිගච්ඡන්ති’’.
Mañjū tepi 6 taṃ apassantā, maññe dukkhaṃ nigacchanti’’.
202.
202.
‘‘පුත්තෙහි ච මෙ එතෙහි, දහරෙහි අප්පත්තයොබ්බනෙහි;
‘‘Puttehi ca me etehi, daharehi appattayobbanehi;
මඤ්ජූහි සබ්බෙහිපි තුම්හෙහි, චිරම්පි ඨත්වා විනාසභාවො’’ 7.
Mañjūhi sabbehipi tumhehi, cirampi ṭhatvā vināsabhāvo’’ 8.
203.
203.
‘‘ඡින්නං නු තුය්හං හදයං, අදු තෙ 9 කරුණා ච නත්ථි අම්හෙසු;
‘‘Chinnaṃ nu tuyhaṃ hadayaṃ, adu te 10 karuṇā ca natthi amhesu;
යං නො විකන්දන්තියො 11, අනපෙක්ඛො පබ්බජසි දෙව’’.
Yaṃ no vikandantiyo 12, anapekkho pabbajasi deva’’.
204.
204.
‘‘න ච මය්හං ඡින්නං හදයං, අත්ථි කරුණාපි මය්හං තුම්හෙසු;
‘‘Na ca mayhaṃ chinnaṃ hadayaṃ, atthi karuṇāpi mayhaṃ tumhesu;
205.
205.
‘‘දුල්ලද්ධං මෙ ආසි, සුතසොම යස්ස තෙ අහං භරියා;
‘‘Dulladdhaṃ me āsi, sutasoma yassa te ahaṃ bhariyā;
යං මෙ විලපන්තියා, අනපෙක්ඛො පබ්බජසි දෙව.
Yaṃ me vilapantiyā, anapekkho pabbajasi deva.
206.
206.
‘‘දුල්ලද්ධං මෙ ආසි, සුතසොම යස්ස තෙ අහං භරියා;
‘‘Dulladdhaṃ me āsi, sutasoma yassa te ahaṃ bhariyā;
යං මෙ කුච්ඡිපටිසන්ධිං 15, අනපෙක්ඛො පබ්බජසි දෙව.
Yaṃ me kucchipaṭisandhiṃ 16, anapekkho pabbajasi deva.
207.
207.
‘‘පරිපක්කො මෙ ගබ්භො, කුච්ඡිගතො යාව නං විජායාමි;
‘‘Paripakko me gabbho, kucchigato yāva naṃ vijāyāmi;
මාහං එකා විධවා, පච්ඡා දුක්ඛානි අද්දක්ඛිං’’.
Māhaṃ ekā vidhavā, pacchā dukkhāni addakkhiṃ’’.
208.
208.
‘‘පරිපක්කො තෙ ගබ්භො, කුච්ඡිගතො ඉඞ්ඝ ත්වං 17 විජායස්සු;
‘‘Paripakko te gabbho, kucchigato iṅgha tvaṃ 18 vijāyassu;
පුත්තං අනොමවණ්ණං, තං හිත්වා පබ්බජිස්සාමි’’.
Puttaṃ anomavaṇṇaṃ, taṃ hitvā pabbajissāmi’’.
209.
209.
‘‘මා ත්වං චන්දෙ රුදි, මා සොචි වනතිමිරමත්තක්ඛි;
‘‘Mā tvaṃ cande rudi, mā soci vanatimiramattakkhi;
210.
210.
‘‘කො තං අම්ම කොපෙසි, කිං රොදසි පෙක්ඛසි ච මං බාළ්හං;
‘‘Ko taṃ amma kopesi, kiṃ rodasi pekkhasi ca maṃ bāḷhaṃ;
211.
211.
‘‘න හි සො සක්කා හන්තුං, විජිතාවී 23 යො මං තාත කොපෙසි;
‘‘Na hi so sakkā hantuṃ, vijitāvī 24 yo maṃ tāta kopesi;
පිතා තෙ මං තාත අවච, අනපෙක්ඛො අහං ගමිස්සාමි’’.
Pitā te maṃ tāta avaca, anapekkho ahaṃ gamissāmi’’.
212.
212.
‘‘යොහං පුබ්බෙ නිය්යාමි, උය්යානං මත්තකුඤ්ජරෙ ච යොධෙමි;
‘‘Yohaṃ pubbe niyyāmi, uyyānaṃ mattakuñjare ca yodhemi;
සුතසොමෙ පබ්බජිතෙ, කථං නු දානි කරිස්සාමි’’.
Sutasome pabbajite, kathaṃ nu dāni karissāmi’’.
213.
213.
හත්ථෙපි තෙ ගහෙස්සං, න හි ගච්ඡසි 29 නො අකාමානං’’.
Hatthepi te gahessaṃ, na hi gacchasi 30 no akāmānaṃ’’.
214.
214.
‘‘උට්ඨෙහි ත්වං ධාති, ඉමං කුමාරං රමෙහි අඤ්ඤත්ථ;
‘‘Uṭṭhehi tvaṃ dhāti, imaṃ kumāraṃ ramehi aññattha;
මා මෙ පරිපන්ථමකාසි 31, සග්ගං මම පත්ථයානස්ස’’.
Mā me paripanthamakāsi 32, saggaṃ mama patthayānassa’’.
215.
215.
සුතසොමෙ පබ්බජිතෙ, කිං නු මෙනං කරිස්සාමි’’.
Sutasome pabbajite, kiṃ nu menaṃ karissāmi’’.
216.
216.
‘‘කොසො ච තුය්හං විපුලො, කොට්ඨාගාරඤ්ච තුය්හං පරිපූරං;
‘‘Koso ca tuyhaṃ vipulo, koṭṭhāgārañca tuyhaṃ paripūraṃ;
පථවී ච තුය්හං විජිතා, රමස්සු මා පබ්බජි 37 දෙව’’.
Pathavī ca tuyhaṃ vijitā, ramassu mā pabbaji 38 deva’’.
217.
217.
‘‘කොසො ච මය්හං විපුලො, කොට්ඨාගාරඤ්ච මය්හං පරිපූරං;
‘‘Koso ca mayhaṃ vipulo, koṭṭhāgārañca mayhaṃ paripūraṃ;
පථවී ච මය්හං විජිතා, තං හිත්වා පබ්බජිස්සාමි’’.
Pathavī ca mayhaṃ vijitā, taṃ hitvā pabbajissāmi’’.
218.
218.
‘‘මය්හම්පි ධනං පහූතං, සඞ්ඛාතුං 39 නොපි දෙව සක්කොමි;
‘‘Mayhampi dhanaṃ pahūtaṃ, saṅkhātuṃ 40 nopi deva sakkomi;
තං තෙ දදාමි සබ්බම්පි 41, රමස්සු මා පබ්බජි දෙව’’.
Taṃ te dadāmi sabbampi 42, ramassu mā pabbaji deva’’.
219.
219.
‘‘ජානාමි 43 ධනං පහූතං, කුලවද්ධන පූජිතො තයා චස්මි;
‘‘Jānāmi 44 dhanaṃ pahūtaṃ, kulavaddhana pūjito tayā casmi;
සග්ගඤ්ච පත්ථයානො, තෙන අහං පබ්බජිස්සාමි’’.
Saggañca patthayāno, tena ahaṃ pabbajissāmi’’.
220.
220.
‘‘උක්කණ්ඨිතොස්මි බාළ්හං, අරති මං සොමදත්ත ආවිසති 45;
‘‘Ukkaṇṭhitosmi bāḷhaṃ, arati maṃ somadatta āvisati 46;
බහුකාපි 47 මෙ අන්තරායා, අජ්ජෙවාහං පබ්බජිස්සාමි’’.
Bahukāpi 48 me antarāyā, ajjevāhaṃ pabbajissāmi’’.
221.
221.
‘‘ඉදඤ්ච තුය්හං රුචිතං, සුතසොම අජ්ජෙව දානි ත්වං පබ්බජ;
‘‘Idañca tuyhaṃ rucitaṃ, sutasoma ajjeva dāni tvaṃ pabbaja;
අහම්පි පබ්බජිස්සාමි, න උස්සහෙ තයා විනා අහං ඨාතුං’’.
Ahampi pabbajissāmi, na ussahe tayā vinā ahaṃ ṭhātuṃ’’.
222.
222.
‘‘න හි සක්කා පබ්බජිතුං, නගරෙ න හි පච්චති ජනපදෙ ච’’;
‘‘Na hi sakkā pabbajituṃ, nagare na hi paccati janapade ca’’;
‘‘සුතසොමෙ පබ්බජිතෙ, කථං නු දානි කරිස්සාම’’.
‘‘Sutasome pabbajite, kathaṃ nu dāni karissāma’’.
223.
223.
‘‘උපනීයතිදං මඤ්ඤෙ, පරිත්තං උදකංව චඞ්කවාරම්හි;
‘‘Upanīyatidaṃ maññe, parittaṃ udakaṃva caṅkavāramhi;
එවං සුපරිත්තකෙ ජීවිතෙ, න ච පමජ්ජිතුං කාලො.
Evaṃ suparittake jīvite, na ca pamajjituṃ kālo.
224.
224.
‘‘උපනීයතිදං මඤ්ඤෙ, පරිත්තං උදකංව චඞ්කවාරම්හි;
‘‘Upanīyatidaṃ maññe, parittaṃ udakaṃva caṅkavāramhi;
225.
225.
‘‘තෙ වඩ්ඪයන්ති නිරයං, තිරච්ඡානයොනිඤ්ච පෙත්තිවිසයඤ්ච;
‘‘Te vaḍḍhayanti nirayaṃ, tiracchānayoniñca pettivisayañca;
තණ්හාය බන්ධනබද්ධා, වඩ්ඪෙන්ති අසුරකායං’’.
Taṇhāya bandhanabaddhā, vaḍḍhenti asurakāyaṃ’’.
226.
226.
‘‘ඌහඤ්ඤතෙ රජග්ගං, අවිදූරෙ පුබ්බකම්හි ච 51 පාසාදෙ;
‘‘Ūhaññate rajaggaṃ, avidūre pubbakamhi ca 52 pāsāde;
මඤ්ඤෙ නො කෙසා ඡින්නා, යසස්සිනො ධම්මරාජස්ස’’.
Maññe no kesā chinnā, yasassino dhammarājassa’’.
227.
227.
‘‘අයමස්ස පාසාදො, සොවණ්ණ 53 පුප්ඵමාල්යවීතිකිණ්ණො;
‘‘Ayamassa pāsādo, sovaṇṇa 54 pupphamālyavītikiṇṇo;
228.
228.
‘‘අයමස්ස පාසාදො, සොවණ්ණපුප්ඵමාල්යවීතිකිණ්ණො;
‘‘Ayamassa pāsādo, sovaṇṇapupphamālyavītikiṇṇo;
යහිමනුවිචරි රාජා, පරිකිණ්ණො ඤාතිසඞ්ඝෙන.
Yahimanuvicari rājā, parikiṇṇo ñātisaṅghena.
229.
229.
‘‘ඉදමස්ස කූටාගාරං, සොවණ්ණපුප්ඵමාල්යවීතිකිණ්ණං;
‘‘Idamassa kūṭāgāraṃ, sovaṇṇapupphamālyavītikiṇṇaṃ;
යහිමනුවිචරි රාජා, පරිකිණ්ණො ඉත්ථාගාරෙහි.
Yahimanuvicari rājā, parikiṇṇo itthāgārehi.
230.
230.
‘‘ඉදමස්ස කූටාගාරං, සොවණ්ණ 57 පුප්ඵමාල්යවීතිකිණ්ණං;
‘‘Idamassa kūṭāgāraṃ, sovaṇṇa 58 pupphamālyavītikiṇṇaṃ;
යහිමනුවිචරි රාජා, පරිකිණ්ණො ඤාතිසඞ්ඝෙන.
Yahimanuvicari rājā, parikiṇṇo ñātisaṅghena.
231.
231.
‘‘අයමස්ස අසොකවනිකා, සුපුප්ඵිතා සබ්බකාලිකා රම්මා;
‘‘Ayamassa asokavanikā, supupphitā sabbakālikā rammā;
යහිමනුවිචරි රාජා, පරිකිණ්ණො ඉත්ථාගාරෙහි.
Yahimanuvicari rājā, parikiṇṇo itthāgārehi.
232.
232.
‘‘අයමස්ස අසොකවනිකා, සුපුප්ඵිතා සබ්බකාලිකා රම්මා;
‘‘Ayamassa asokavanikā, supupphitā sabbakālikā rammā;
යහිමනුවිචරි රාජා, පරිකිණ්ණො ඤාතිසඞ්ඝෙන.
Yahimanuvicari rājā, parikiṇṇo ñātisaṅghena.
233.
233.
‘‘ඉදමස්ස උය්යානං, සුපුප්ඵිතං සබ්බකාලිකං රම්මං;
‘‘Idamassa uyyānaṃ, supupphitaṃ sabbakālikaṃ rammaṃ;
යහිමනුවිචරි රාජා, පරිකිණ්ණො ඉත්ථාගාරෙහි.
Yahimanuvicari rājā, parikiṇṇo itthāgārehi.
234.
234.
‘‘ඉදමස්ස උය්යානං, සුපුප්ඵිතං සබ්බකාලිකං රම්මං;
‘‘Idamassa uyyānaṃ, supupphitaṃ sabbakālikaṃ rammaṃ;
යහිමනුවිචරි රාජා, පරිකිණ්ණො ඤාතිසඞ්ඝෙන.
Yahimanuvicari rājā, parikiṇṇo ñātisaṅghena.
235.
235.
‘‘ඉදමස්ස කණිකාරවනං, සුපුප්ඵිතං සබ්බකාලිකං රම්මං;
‘‘Idamassa kaṇikāravanaṃ, supupphitaṃ sabbakālikaṃ rammaṃ;
යහිමනුවිචරි රාජා, පරිකිණ්ණො ඉත්ථාගාරෙහි.
Yahimanuvicari rājā, parikiṇṇo itthāgārehi.
236.
236.
‘‘ඉදමස්ස කණිකාරවනං, සුපුප්ඵිතං සබ්බකාලිකං රම්මං;
‘‘Idamassa kaṇikāravanaṃ, supupphitaṃ sabbakālikaṃ rammaṃ;
යහිමනුවිචරි රාජා, පරිකිණ්ණො ඤාතිසඞ්ඝෙන.
Yahimanuvicari rājā, parikiṇṇo ñātisaṅghena.
237.
237.
‘‘ඉදමස්ස පාටලිවනං 59, සුපුප්ඵිතං සබ්බකාලිකං රම්මං;
‘‘Idamassa pāṭalivanaṃ 60, supupphitaṃ sabbakālikaṃ rammaṃ;
යහිමනුවිචරි රාජා, පරිකිණ්ණො ඉත්ථාගාරෙහි.
Yahimanuvicari rājā, parikiṇṇo itthāgārehi.
238.
238.
‘‘ඉදමස්ස පාටලිවනං, සුපුප්ඵිතං සබ්බකාලිකං රම්මං;
‘‘Idamassa pāṭalivanaṃ, supupphitaṃ sabbakālikaṃ rammaṃ;
යහිමනුවිචරි රාජා, පරිකිණ්ණො ඤාතිසඞ්ඝෙන.
Yahimanuvicari rājā, parikiṇṇo ñātisaṅghena.
239.
239.
‘‘ඉදමස්ස අම්බවනං, සුපුප්ඵිතං සබ්බකාලිකං රම්මං;
‘‘Idamassa ambavanaṃ, supupphitaṃ sabbakālikaṃ rammaṃ;
යහිමනුවිචරි රාජා, පරිකිණ්ණො ඉත්ථාගාරෙහි.
Yahimanuvicari rājā, parikiṇṇo itthāgārehi.
240.
240.
‘‘ඉදමස්ස අම්බවනං, සුපුප්ඵිතං සබ්බකාලිකං රම්මං;
‘‘Idamassa ambavanaṃ, supupphitaṃ sabbakālikaṃ rammaṃ;
යහිමනුවිචරි රාජා, පරිකිණ්ණො ඤාතිසඞ්ඝෙන.
Yahimanuvicari rājā, parikiṇṇo ñātisaṅghena.
241.
241.
‘‘අයමස්ස පොක්ඛරණී, සඤ්ඡන්නා අණ්ඩජෙහි වීතිකිණ්ණා;
‘‘Ayamassa pokkharaṇī, sañchannā aṇḍajehi vītikiṇṇā;
යහිමනුවිචරි රාජා, පරිකිණ්ණො ඉත්ථාගාරෙහි.
Yahimanuvicari rājā, parikiṇṇo itthāgārehi.
242.
242.
‘‘අයමස්ස පොක්ඛරණී, සඤ්ඡන්නා අණ්ඩජෙහි වීතිකිණ්ණා;
‘‘Ayamassa pokkharaṇī, sañchannā aṇḍajehi vītikiṇṇā;
යහිමනුවිචරි රාජා, පරිකිණ්ණො ඤාතිසඞ්ඝෙන’’.
Yahimanuvicari rājā, parikiṇṇo ñātisaṅghena’’.
243.
243.
244.
244.
‘‘මාස්සු පුබ්බෙ රතිකීළිතානි, හසිතානි ච අනුස්සරිත්ථ 67;
‘‘Māssu pubbe ratikīḷitāni, hasitāni ca anussarittha 68;
245.
245.
‘‘මෙත්තචිත්තඤ්ච 73 භාවෙථ, අප්පමාණං දිවා ච රත්තො ච;
‘‘Mettacittañca 74 bhāvetha, appamāṇaṃ divā ca ratto ca;
චූළසුතසොමජාතකං පඤ්චමං.
Cūḷasutasomajātakaṃ pañcamaṃ.
චත්තාලීසනිපාතං නිට්ඨිතං.
Cattālīsanipātaṃ niṭṭhitaṃ.
තස්සුද්දානං –
Tassuddānaṃ –
සුවපණ්ඩිතජම්බුකකුණ්ඩලිනො , වරකඤ්ඤමලම්බුසජාතකඤ්ච;
Suvapaṇḍitajambukakuṇḍalino , varakaññamalambusajātakañca;
පවරුත්තමසඞ්ඛසිරීව්හයකො, සුතසොමඅරින්ධමරාජවරො.
Pavaruttamasaṅkhasirīvhayako, sutasomaarindhamarājavaro.
Footnotes:
Related texts:
අට්ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්තපිටක (අට්ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ඛුද්දකනිකාය (අට්ඨකථා) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ජාතක-අට්ඨකථා • Jātaka-aṭṭhakathā / [525] 5. චූළසුතසොමජාතකවණ්ණනා • [525] 5. Cūḷasutasomajātakavaṇṇanā