| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) |
੭. ਚੂਲ਼ਤਣ੍ਹਾਸਙ੍ਖਯਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
7. Cūḷataṇhāsaṅkhayasuttavaṇṇanā
੩੯੦. ਤਤ੍ਰਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪੁਬ੍ਬਾਰਾਮਮਿਗਾਰਮਾਤੁਪਾਸਾਦਾਨਂ ਅਤ੍ਥવਿਭਾવਨੇ ਅਯਂ ਇਦਾਨਿ વੁਚ੍ਚਮਾਨਾ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੀ ਕਥਾ। ਮਣੀਨਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਦੁਮਰਾਗਮਣੀਨਂ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾ ਆਹ ‘‘ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਚਾ’’ਤਿ। ਤੇਨ ਇਨ੍ਦਨੀਲਾਦਿਮਣੀਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ। ਨੀਲਪੀਤਲੋਹਿਤੋਦਾਤਮਞ੍ਜਿਟ੍ਠਪਭਸ੍ਸਰਕਬਰવਣ੍ਣવਸੇਨ ਸਤ੍ਤવਣ੍ਣੇਹਿ।
390.Tatrāti tasmiṃ pubbārāmamigāramātupāsādānaṃ atthavibhāvane ayaṃ idāni vuccamānā anupubbī kathā. Maṇīnanti ettha padumarāgamaṇīnaṃ adhippetattā āha ‘‘aññehi cā’’ti. Tena indanīlādimaṇīnaṃ saṅgaho daṭṭhabbo. Nīlapītalohitodātamañjiṭṭhapabhassarakabaravaṇṇavasena sattavaṇṇehi.
ਤਣ੍ਹਾ ਸਬ੍ਬਸੋ ਖੀਯਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਤਣ੍ਹਾਸਙ੍ਖਯੋ (ਅ॰ ਨਿ॰ ਟੀ॰ ੩.੭.੬੧), ਤਸ੍ਮਿਂ। ਤਣ੍ਹਾਸਙ੍ਖਯੇਤਿ ਚ વਿਸਯੇ ਇਦਂ ਭੁਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਤਂ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਕਤ੍વਾ’’ਤਿ। વਿਮੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਤਾਯਾਤਿ ਸਬ੍ਬਸਂਕਿਲੇਸੇਹਿ વਿਮੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਤਾਯ। ਅਪਰਭਾਗਪਟਿਪਦਾ ਨਾਮ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਭਿਸਮਯੋ, ਸਾ ਸਾਸਨਚਾਰਿਗੋਚਰਾ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਂ વੇਦਿਤਬ੍ਬਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਪ੍ਪਟਿਪਦਂ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ ਦੇਸੇਥਾਤਿ ਪੁਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ। ਅਕੁਪ੍ਪਧਮ੍ਮਤਾਯ ਖਯવਯਸਙ੍ਖਾਤਂ ਅਨ੍ਤਂ ਅਤੀਤਾਤਿ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਾ, ਸੋ ਏવ ਅਪਰਿਹਾਨਸਭਾવਤ੍ਤਾ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਾ ਨਿਟ੍ਠਾ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਨਿਟ੍ਠੋ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਏਕਨ੍ਤਨਿਟ੍ਠੋ ਸਤਤਨਿਟ੍ਠੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ। ਨ ਹਿ ਪਟਿવਿਦ੍ਧਸ੍ਸ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਨਂ ਕੁਪ੍ਪਨਂ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥਿ। ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਮੇવ ਚਤੂਹਿ ਯੋਗੇਹਿ ਖੇਮੋ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਯੋਗਕ੍ਖੇਮੀ। ਮਗ੍ਗਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਸ੍ਸ વੁਸਿਤਤ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਸ ਚ ਅਪਰਿਹਾਨਸਭਾવਤ੍ਤਾ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਤਿ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨਿਚ੍ਚਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ। ਪਰਿਯੋਸਾਨਨ੍ਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਸ੍ਸ ਪਰਿਯੋਸਾਨਂ।
Taṇhā sabbaso khīyanti etthāti taṇhāsaṅkhayo (a. ni. ṭī. 3.7.61), tasmiṃ. Taṇhāsaṅkhayeti ca visaye idaṃ bhummanti āha ‘‘taṃ ārammaṇaṃ katvā’’ti. Vimuttacittatāyāti sabbasaṃkilesehi vimuttacittatāya. Aparabhāgapaṭipadā nāma ariyasaccābhisamayo, sā sāsanacārigocarā paccattaṃ veditabbatoti āha ‘‘pubbabhāgappaṭipadaṃ saṃkhittena desethāti pucchatī’’ti. Akuppadhammatāya khayavayasaṅkhātaṃ antaṃ atītāti accantā, so eva aparihānasabhāvattā accantā niṭṭhā etassāti accantaniṭṭho. Tenāha ‘‘ekantaniṭṭho satataniṭṭhoti attho’’ti. Na hi paṭividdhassa lokuttaradhammassa dassanaṃ kuppanaṃ nāma atthi. Accantameva catūhi yogehi khemo etassa atthīti accantayogakkhemī. Maggabrahmacariyassa vusitattā, tassa ca aparihānasabhāvattā accantaṃ brahmacārīti accantabrahmacārī. Tenāha ‘‘niccabrahmacārīti attho’’ti. Pariyosānanti brahmacariyassa pariyosānaṃ.
વੇਗਾਯਤੀਤਿ ਤੁਰਿਤਾਯਤਿ। ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਸੀਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ, ਅਤ੍ਤਨਾ ਯਥਾ ਸੁਤਾਯ ਸਤ੍ਥੁ ਦੇਸਨਾਯ ਅਨੁਸ੍ਸਰਣવਸੇਨ ਉਪਧਾਰੇਸਿ। ਅਨੁਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍વਾવਾਤਿ ਅਤ੍ਥવਿਨਿਚ੍ਛਯવਸੇਨ ਅਨੁਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਏવ। ਛਸੁ ਦ੍વਾਰੇਸੁ ਨਿਯੁਤ੍ਤਾਤਿ ਛਦ੍વਾਰਿਕਾ, ਤੇਹਿ।
Vegāyatīti turitāyati. Sallakkhesīti cintesi, attanā yathā sutāya satthu desanāya anussaraṇavasena upadhāresi. Anuggaṇhitvāvāti atthavinicchayavasena anuggahetvā eva. Chasu dvāresu niyuttāti chadvārikā, tehi.
ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧਾਤਿ ਪਞ੍ਚੁਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧਾ। ਸਕ੍ਕਾਯਸਬ੍ਬਞ੍ਹਿ ਸਨ੍ਧਾਯ ਇਧ ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ વਿਪਸ੍ਸਨਾવਿਸਯਸ੍ਸ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਆਯਤਨਧਾਤੁਯੋਪਿ ਤਗ੍ਗਤਿਕਾ ਏવ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ। ਤੇਨਾਹ ਭਗવਾ ‘‘ਨਾਲਂ ਅਭਿਨਿવੇਸਾਯਾ’’ਤਿ। ਨ ਯੁਤ੍ਤਾ ਅਭਿਨਿવੇਸਾਯ ‘‘ਏਤਂ ਮਮ, ਏਸੋ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਅਜ੍ਝੋਸਾਨਾਯ। ‘‘ਅਲਮੇવ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦਿਤੁਂ ਅਲਂ વਿਰਜ੍ਜਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ (ਦੀ॰ ਨਿ॰ ੨.੨੭੨; ਸਂ॰ ਨਿ॰ ੨.੧੨੪-੧੨੫, ੧੨੮, ੧੩੪, ੧੪੩) વਿਯ ਅਲਂ-ਸਦ੍ਦੋ ਯੁਤ੍ਤਤ੍ਥੋਪਿ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਨ ਯੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿ। ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ ਭવਨ੍ਤਿ। ਯਦਿਪਿ ‘‘ਤਤਿਯਾ, ਚਤੁਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਇਦਂ વਿਸੁਦ੍ਧਿਦ੍વਯਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾਪਞ੍ਞਾ, ਤਸ੍ਸਾ ਪਨ ਸਪ੍ਪਚ੍ਚਯਨਾਮਰੂਪਦਸ੍ਸਨਭਾવਤੋ, ਸਤਿ ਚ ਪਚ੍ਚਯਪਰਿਗ੍ਗਹੇ ਸਪ੍ਪਚ੍ਚਯਤ੍ਤਾ (ਨਾਮਰੂਪਸ੍ਸ ਅਨਿਚ੍ਚਤਾ, ਅਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਦੁਕ੍ਖਞ੍ਚ ਅਨਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥਤੋ) ਲਕ੍ਖਣਤ੍ਤਯਂ ਸੁਪਾਕਟਮੇવ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਨਤ੍ਤਾਤਿ ਞਾਤਪਰਿਞ੍ਞਾਯ ਅਭਿਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿ। ਤਥੇવ ਤੀਰਣਪਰਿਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਭਾવੇਨ ਨਾਲਂ ਅਭਿਨਿવੇਸਾਯਾਤਿ ਨਾਮਰੂਪਸ੍ਸ ਉਪਸਂਹਰਤਿ, ਨ ਅਭਿਞ੍ਞਾਪਞ੍ਞਾਨਂ ਸਮ੍ਭਾਰਧਮ੍ਮਾਨਂ। ਪੁਰਿਮਾਯ ਹਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਆਪਨ੍ਨਲਕ੍ਖਣਤ੍ਤਯਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਸਲਕ੍ਖਣਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਪਰਤ੍ਤਾ ਤਸ੍ਸਾ, ਦੁਤਿਯਾਯ ਸਰੂਪਤੋ ਤਸ੍ਸਾ ਲਕ੍ਖਣਤ੍ਤਯਾਰੋਪਨવਸੇਨ ਸਮ੍ਮਸਨਭਾવਤੋ। ਏਕਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣਿਕਤਾਯ ਅਭਿਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤਤਾਯ ਚ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕਮ੍ਪਿ। ਰੂਪਪਰਿਗ੍ਗਹਸ੍ਸ ਓਲ਼ਾਰਿਕਭਾવਤੋ ਅਰੂਪਪਰਿਗ੍ਗਹਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਚ વੇਦਨਾਯ ਆਸਨ੍ਨਭਾવਤੋ, વਿਸੇਸਤੋ ਸੁਖਸਾਰਾਗਿਤਾਯ, ਭવਸ੍ਸਾਦਗਧਿਤਮਾਨਸਤਾਯ ਚ ਸਕ੍ਕਸ੍ਸ વੇਦਨਾવਸੇਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤ੍વਾ ਦਸ੍ਸੇਤਿ।
Pañcakkhandhāti pañcupādānakkhandhā. Sakkāyasabbañhi sandhāya idha ‘‘sabbe dhammā’’ti vuttaṃ vipassanāvisayassa adhippetattā, tasmā āyatanadhātuyopi taggatikā eva daṭṭhabbā. Tenāha bhagavā ‘‘nālaṃ abhinivesāyā’’ti. Na yuttā abhinivesāya ‘‘etaṃ mama, eso me attā’’ti ajjhosānāya. ‘‘Alameva nibbindituṃ alaṃ virajjitu’’ntiādīsu (dī. ni. 2.272; saṃ. ni. 2.124-125, 128, 134, 143) viya alaṃ-saddo yuttatthopi hotīti āha ‘‘na yuttā’’ti. Sampajjantīti bhavanti. Yadipi ‘‘tatiyā, catutthī’’ti idaṃ visuddhidvayaṃ abhiññāpaññā, tassā pana sappaccayanāmarūpadassanabhāvato, sati ca paccayapariggahe sappaccayattā (nāmarūpassa aniccatā, aniccaṃ dukkhaṃ, dukkhañca anattāti atthato) lakkhaṇattayaṃ supākaṭameva hotīti āha ‘‘aniccaṃ dukkhaṃ anattāti ñātapariññāya abhijānātī’’ti. Tatheva tīraṇapariññāyāti iminā aniccādibhāvena nālaṃ abhinivesāyāti nāmarūpassa upasaṃharati, na abhiññāpaññānaṃ sambhāradhammānaṃ. Purimāya hi atthato āpannalakkhaṇattayaṃ gaṇhāti salakkhaṇasallakkhaṇaparattā tassā, dutiyāya sarūpato tassā lakkhaṇattayāropanavasena sammasanabhāvato. Ekacittakkhaṇikatāya abhinipātamattatāya ca appamattakampi. Rūpapariggahassa oḷārikabhāvato arūpapariggahaṃ dasseti. Dassento ca vedanāya āsannabhāvato, visesato sukhasārāgitāya, bhavassādagadhitamānasatāya ca sakkassa vedanāvasena nibbattetvā dasseti.
ਉਪ੍ਪਾਦવਯਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਉਦਯਬ੍ਬਯਸਭਾવੇਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍વਾ ਨਿਰੁਜ੍ਝਨੇਨ। ਅਨਿਚ੍ਚਾਤਿ ਅਦ੍ਧੁ વਾ। ਅਨਿਚ੍ਚਲਕ੍ਖਣਂ ਅਨਿਚ੍ਚਤਾ ਉਦਯવਯਤਾ। ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਖਯਤੋ વਯਤੋ ਦਸ੍ਸਨਞਾਣਂ ਅਨਿਚ੍ਚਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾ, ਤਂਸਮਙ੍ਗੀ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਨਿਚ੍ਚਾਨੁਪਸ੍ਸੀ , ਤਸ੍ਮਾ। ਖਯવਿਰਾਗੋਤਿ ਖਯਸਙ੍ਖਾਤੋ વਿਰਾਗੋ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਪਲੁਜ੍ਜਨਾ। ਯਂ ਆਗਮ੍ਮ ਸਬ੍ਬਸੋ ਸਙ੍ਖਾਰੇਹਿ વਿਰਜ੍ਜਨਾ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤવਿਰਾਗੋ। ਨਿਰੋਧਾਨੁਪਸ੍ਸਿਮ੍ਹਿਪੀਤਿ ਨਿਰੋਧਾਨੁਪਸ੍ਸਿਪਦੇਪਿ। ‘‘ਏਸੇવ ਨਯੋ’’ਤਿ ਅਭਿਦਿਸਿਤ੍વਾ ਤਂ ਏਕਦੇਸੇਨ વਿવਰਨ੍ਤੋ ‘‘ਨਿਰੋਧੋਪਿ ਹਿ…ਪੇ॰… ਦੁવਿਧੋਯੇવਾ’’ਤਿ ਆਹ। ਸਬ੍ਬਾਸવਸਂવਰੇ વੁਤ੍ਤવੋਸ੍ਸਗ੍ਗੋવ ਇਧ ‘‘ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੋ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੋ વੁਚ੍ਚਤਿ વੋਸ੍ਸਗ੍ਗੋ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਪਰਿਚ੍ਚਾਗવੋਸ੍ਸਗ੍ਗੋ વਿਪਸ੍ਸਨਾ। ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਨવਸੇਨ ਅਪ੍ਪਨਤੋ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਨવੋਸ੍ਸਗ੍ਗੋ ਮਗ੍ਗੋ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਤਦਭਾવਤੋ। ਸੋਤਿ ਮਗ੍ਗੋ। ਆਰਮ੍ਮਣਤੋਤਿ ਕਿਚ੍ਚਸਾਧਨવਸੇਨ ਆਰਮ੍ਮਣਕਰਣਤੋ। ਏવਞ੍ਹਿ ਮਗ੍ਗਤੋ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਾਰਮ੍ਮਣਾਨਂ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਨવੋਸ੍ਸਗ੍ਗਾਭਾવੋ ਸਿਦ੍ਧੋ ਹੋਤਿ। ਪਰਿਚ੍ਚਜਨੇਨ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਨੇਨ ਚਾਤਿ ਦ੍વੀਹਿਪਿ વਾ ਕਾਰਣੇਹਿ। ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਖਨ੍ਧਾਨਂ વੋਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ ਤਪ੍ਪਟਿਬਦ੍ਧਸਂਕਿਲੇਸਪ੍ਪਹਾਨੇਨ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ। ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਤੀਤਿ ਮਗ੍ਗਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ। ਉਭਯਮ੍ਪੇਤਂ વੋਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ। ਤਦੁਭਯਸਮਙ੍ਗੀਤਿ વਿਪਸ੍ਸਨਾਸਮਙ੍ਗੀ ਮਗ੍ਗਸਮਙ੍ਗੀ ਚ। ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਯ ਨਿਚ੍ਚਸਞ੍ਞਂ ਪਜਹਤੀ’’ਤਿਆਦਿવਚਨਤੋ (ਪਟਿ॰ ਮ॰ ੧.੫੨) ਯਥਾ વਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਪਰਿਚ੍ਚਾਗਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੋ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਏવਂ ਆਯਤਿਂ ਤੇਹਿ ਕਿਲੇਸੇਹਿ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਬ੍ਬਖਨ੍ਧਾਨਮ੍ਪਿ ਪਰਿਚ੍ਚਾਗਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੋ વਤ੍ਤਬ੍ਬੋ, ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਨਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੋ ਪਨ ਮਗ੍ਗੇ ਲਬ੍ਭਮਾਨਾਯ ਏਕਨ੍ਤਕਾਰਣਭੂਤਾਯ વੁਟ੍ਠਾਨਗਾਮਿਨਿવਿਪਸ੍ਸਨਾਯ વਸੇਨ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਮਗ੍ਗੇ ਪਨ ਤਦੁਭਯਮ੍ਪਿ ਞਾਯਾਗਤਮੇવ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਤੋવ ਲਬ੍ਭਮਾਨਤ੍ਤਾ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਦੁਭਯਸਮਙ੍ਗੀ ਪੁਗ੍ਗਲੋ’’ਤਿਆਦਿ।
Uppādavayaṭṭhenāti udayabbayasabhāvena uppajjitvā nirujjhanena. Aniccāti addhu vā. Aniccalakkhaṇaṃ aniccatā udayavayatā. Tasmāti yasmā pañcannaṃ khandhānaṃ khayato vayato dassanañāṇaṃ aniccānupassanā, taṃsamaṅgī ca puggalo aniccānupassī , tasmā. Khayavirāgoti khayasaṅkhāto virāgo saṅkhārānaṃ palujjanā. Yaṃ āgamma sabbaso saṅkhārehi virajjanā hoti, taṃ nibbānaṃ accantavirāgo. Nirodhānupassimhipīti nirodhānupassipadepi. ‘‘Eseva nayo’’ti abhidisitvā taṃ ekadesena vivaranto ‘‘nirodhopi hi…pe… duvidhoyevā’’ti āha. Sabbāsavasaṃvare vuttavossaggova idha ‘‘paṭinissaggo’’ti vuttoti dassento ‘‘paṭinissaggo vuccati vossaggo’’tiādimāha. Pariccāgavossaggo vipassanā. Pakkhandanavasena appanato pakkhandanavossaggo maggo aññassa tadabhāvato. Soti maggo. Ārammaṇatoti kiccasādhanavasena ārammaṇakaraṇato. Evañhi maggato aññesaṃ nibbānārammaṇānaṃ pakkhandanavossaggābhāvo siddho hoti. Pariccajanena pakkhandanena cāti dvīhipi vā kāraṇehi. Sabbesaṃ khandhānaṃ vossajjanaṃ tappaṭibaddhasaṃkilesappahānena daṭṭhabbaṃ. Cittaṃ pakkhandatīti maggasampayuttaṃ cittaṃ sandhāyāha. Ubhayampetaṃ vossajjanaṃ. Tadubhayasamaṅgīti vipassanāsamaṅgī maggasamaṅgī ca. ‘‘Aniccānupassanāya niccasaññaṃ pajahatī’’tiādivacanato (paṭi. ma. 1.52) yathā vipassanāya kilesānaṃ pariccāgapaṭinissaggo labbhati, evaṃ āyatiṃ tehi kilesehi uppādetabbakhandhānampi pariccāgapaṭinissaggo vattabbo, pakkhandanapaṭinissaggo pana magge labbhamānāya ekantakāraṇabhūtāya vuṭṭhānagāminivipassanāya vasena veditabbo, magge pana tadubhayampi ñāyāgatameva nippariyāyatova labbhamānattā. Tenāha ‘‘tadubhayasamaṅgī puggalo’’tiādi.
ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਜ੍ਝਾਸਯવਸੇਨ ‘‘ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਲੋਕੇ ਉਪਾਦਿਯਤੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਾਮੁਪਾਦਾਨવਸੇਨ ਉਪਾਦਿਯਨਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪੀਯਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਤਣ੍ਹਾવਸੇਨ ਨ ਉਪਾਦਿਯਤੀ’’ਤਿ। ਤਣ੍ਹਾવਸੇਨ વਾ ਅਸਤਿ ਉਪਾਦਿਯਨੇ ਦਿਟ੍ਠਿવਸੇਨ ਉਪਾਦਿਯਨਂ ਅਨવਕਾਸਮੇવਾਤਿ ‘‘ਤਣ੍ਹਾવਸੇਨ’’ਇਚ੍ਚੇવ વੁਤ੍ਤਂ। ਨ ਪਰਾਮਸਤੀਤਿ ਨਾਦਿਯਤਿ, ਦਿਟ੍ਠਿਪਰਾਮਾਸવਸੇਨ વਾ ‘‘ਨਿਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਨ ਪਰਾਮਸਤਿ। ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨੇવ ਖਿਪ੍ਪਂ ਕਥੇਸੀਤਿ ਤਸ੍ਸ ਅਜ੍ਝਾਸਯવਸੇਨ ਪਪਞ੍ਚਂ ਅਕਤ੍વਾ ਕਥੇਸਿ।
Pucchantassa ajjhāsayavasena ‘‘na kiñci loke upādiyatī’’ti ettha kāmupādānavasena upādiyanaṃ paṭikkhipīyatīti āha ‘‘taṇhāvasena na upādiyatī’’ti. Taṇhāvasena vā asati upādiyane diṭṭhivasena upādiyanaṃ anavakāsamevāti ‘‘taṇhāvasena’’icceva vuttaṃ. Na parāmasatīti nādiyati, diṭṭhiparāmāsavasena vā ‘‘nicca’’ntiādinā na parāmasati. Saṃkhitteneva khippaṃ kathesīti tassa ajjhāsayavasena papañcaṃ akatvā kathesi.
੩੯੧. ਅਭਿਸਮਾਗਨ੍ਤ੍વਾਤਿ ਅਭਿਮੁਖਞਾਣੇਨ ਞੇਯ੍ਯਂ ਸਮਾਗਨ੍ਤ੍વਾ ਯਾਥਾવਤੋ વਿਦਿਤ੍વਾ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਜਾਨਿਤ੍વਾ’’ਤਿ। ਯਥਾਪਰਿਸવਿਞ੍ਞਾਪਕਤ੍ਤਾਤਿ ਯਥਾਪਰਿਸਂ ਧਮ੍ਮਸਮ੍ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਿਕਾਯ ਮਹਤਿਯਾ, ਅਪ੍ਪਕਾਯ વਾ ਪਰਿਸਾਯ ਅਨੁਰੂਪਮੇવ વਿਞ੍ਞਾਪਨਤੋ। ਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਨ ਨਿਚ੍ਛਰਤੀਤਿ ਨ ਪવਤ੍ਤਤਿ। ਮਾ ਨਿਰਤ੍ਥਕਾ ਅਗਮਾਸੀਤਿ ਇਦਂ ਧਮ੍ਮਤਾવਸੇਨ વੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਸਤ੍ਥੁ ਅਜ੍ਝਾਸਯવਸੇਨ। ਏਕਞ੍ਹੇਤਂ ਸਤ੍ਥੁ વਚੀਘੋਸਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠਸੁ ਅਙ੍ਗੇਸੁ, ਯਦਿਦਂ ਪਰਿਸਪਰਿਯਨ੍ਤਤਾ। ਛਿਦ੍ਦવਿવਰੋਕਾਸੋਤਿ ਛਿਦ੍ਦਭੂਤੋ, વਿવਰਭੂਤੋ વਾ ਓਕਾਸੋਪਿ ਨਤ੍ਥਿ, ਭਗવਤੋ ਸਦ੍ਦਾਸવਨਕਾਰਣਂ વੁਤ੍ਤਮੇવ। ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਥਾવੁਤ੍ਤਕਾਰਣਤੋ।
391.Abhisamāgantvāti abhimukhañāṇena ñeyyaṃ samāgantvā yāthāvato viditvā. Tenāha ‘‘jānitvā’’ti. Yathāparisaviññāpakattāti yathāparisaṃ dhammasampaṭiggāhikāya mahatiyā, appakāya vā parisāya anurūpameva viññāpanato. Pariyantaṃ na niccharatīti na pavattati. Mā niratthakā agamāsīti idaṃ dhammatāvasena vuttaṃ, na satthu ajjhāsayavasena. Ekañhetaṃ satthu vacīghosassa aṭṭhasu aṅgesu, yadidaṃ parisapariyantatā. Chiddavivarokāsoti chiddabhūto, vivarabhūto vā okāsopi natthi, bhagavato saddāsavanakāraṇaṃ vuttameva. Tasmāti yathāvuttakāraṇato.
ਪਞ੍ਚ ਅਙ੍ਗਾਨਿ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਪਞ੍ਚਙ੍ਗਂ, ਪਞ੍ਚਙ੍ਗਂ ਏવ ਪਞ੍ਚਙ੍ਗਿਕਂ। ਮਹਤੀਆਦਿ વੀਣਾવਿਸੇਸੋਪਿ ਆਤਤਮੇવਾਤਿ ‘‘ਚਮ੍ਮਪਰਿਯੋਨਦ੍ਧੇਸੂ’’ਤਿ વਿਸੇਸਿਤਂ। ਏਕਤਲਂ ਕੁਮ੍ਭਥੂਣਦਦ੍ਦਰਾਦਿ। ਚਮ੍ਮਪਰਿਯੋਨਦ੍ਧਂ ਹੁਤ੍વਾ ਤਨ੍ਤਿਬਦ੍ਧਂ ਆਤਤવਿਤਤਂ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਨ੍ਤਿਬਦ੍ਧਪਣવਾਦੀ’’ਤਿ। ਗੋਮੁਖੀਆਦੀਨਮ੍ਪਿ ਏਤ੍ਥੇવ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ। વਂਸਾਦੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਸਙ੍ਖਸਿਙ੍ਗਾਦੀਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ। ਸਮ੍ਮਾਦੀਤਿ ਸਮ੍ਮਤਾਲ਼ਕਂਸਤਾਲ਼ਸਿਲਾਸਲਾਕਤਾਲ਼ਾਦਿ। ਤਤ੍ਥ ਸਮ੍ਮਤਾਲ਼ਂ ਨਾਮ ਦਣ੍ਡਮਯਤਾਲ਼ਂ। ਕਂਸਤਾਲ਼ਂ ਲੋਹਮਯਂ। ਸਿਲਾਯ ਅਯੋਪਤ੍ਤੇਨ ਚ વਾਦਨਤਾਲ਼ਂ ਸਿਲਾਸਲਾਕਤਾਲ਼ਂ। ਸਮਪ੍ਪਿਤੋਤਿ ਸਮ੍ਮਾ ਅਪ੍ਪਿਤੋ ਉਪੇਤੋ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਉਪਗਤੋ’’ਤਿ। ਉਪਟ੍ਠਾਨવਸੇਨ ਪਞ੍ਚਹਿ ਤੂਰਿਯਸਤੇਹਿ ਉਪੇਤੋ। ਏવਂਭੂਤੋ ਚ ਯਸ੍ਮਾ ਤੇਹਿ ਉਪਟ੍ਠਿਤੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਮਙ੍ਗੀਭੂਤੋਤਿ ਤਸ੍ਸੇવ વੇવਚਨ’’ਨ੍ਤਿ। ਪਰਿਚਾਰੇਤੀਤਿ ਪਰਿਤੋ ਚਾਰੇਤਿ। ਕਾਨਿ ਪਨ ਚਾਰੇਤਿ, ਕਥਂ વਾ ਚਾਰੇਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ…ਪੇ॰… ਚਾਰੇਤੀ’’ਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਤਤੋ ਤਤੋਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਸ੍ਮਿਂ વਾਦਿਤੇ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਚ વਾਦਕਜਨੇ। ਅਪਨੇਤ੍વਾਤਿ વਾਦਕਜਨੇ ਨਿਸੇਧੇਤ੍વਾ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨਿਸ੍ਸਦ੍ਦਾਨਿ ਕਾਰਾਪੇਤ੍વਾ’’ਤਿ। ਦੇવਚਾਰਿਕਂ ਗਚ੍ਛਤਿਯੇવ ਦੇવਤਾਨਂ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਞ੍ਚ ਅਨੁਕਮ੍ਪਾਯ। ਸ੍વਾਯਮਤ੍ਥੋ વਿਮਾਨવਤ੍ਥੂਹਿ (વਿ॰ વ॰ ੧) ਦੀਪੇਤਬ੍ਬੋ।
Pañca aṅgāni etassāti pañcaṅgaṃ, pañcaṅgaṃ eva pañcaṅgikaṃ. Mahatīādi vīṇāvisesopi ātatamevāti ‘‘cammapariyonaddhesū’’ti visesitaṃ. Ekatalaṃ kumbhathūṇadaddarādi. Cammapariyonaddhaṃ hutvā tantibaddhaṃ ātatavitataṃ. Tenāha ‘‘tantibaddhapaṇavādī’’ti. Gomukhīādīnampi ettheva saṅgaho daṭṭhabbo. Vaṃsādīti ādi-saddena saṅkhasiṅgādīnaṃ saṅgaho. Sammādīti sammatāḷakaṃsatāḷasilāsalākatāḷādi. Tattha sammatāḷaṃ nāma daṇḍamayatāḷaṃ. Kaṃsatāḷaṃ lohamayaṃ. Silāya ayopattena ca vādanatāḷaṃ silāsalākatāḷaṃ. Samappitoti sammā appito upeto. Tenāha ‘‘upagato’’ti. Upaṭṭhānavasena pañcahi tūriyasatehi upeto. Evaṃbhūto ca yasmā tehi upaṭṭhito samannāgato nāma hoti, tasmā vuttaṃ ‘‘samaṅgībhūtoti tasseva vevacana’’nti. Paricāretīti parito cāreti. Kāni pana cāreti, kathaṃ vā cāretīti āha ‘‘sampattiṃ…pe… cāretī’’ti. Tattha tato tatoti tasmiṃ tasmiṃ vādite tattha tattha ca vādakajane. Apanetvāti vādakajane nisedhetvā. Tenāha ‘‘nissaddāni kārāpetvā’’ti. Devacārikaṃ gacchatiyeva devatānaṃ manussānañca anukampāya. Svāyamattho vimānavatthūhi (vi. va. 1) dīpetabbo.
੩੯੨. ਅਪ੍ਪੇવ ਸਕੇਨ ਕਰਣੀਯੇਨਾਤਿ ਮਾਰਿਸ, ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨ, ਮਯਂ ਸਕੇਨ ਕਰਣੀਯੇਨ ਅਪ੍ਪੇવ ਬਹੁਕਿਚ੍ਚਾਪਿ ਨ ਹੋਮ। ਅਪਿਚ ਦੇવਾਨਂਯੇવਾਤਿ ਅਪਿਚ ਖੋ ਪਨ ਦੇવਾਨਂਯੇવ ਤਾવਤਿਂਸਾਨਂ ਕਰਣੀਯੇਨ વਿਸੇਸਤੋ ਬਹੁਕਿਚ੍ਚਾਤਿ ਅਤ੍ਥਯੋਜਨਾ। ਭੁਮ੍ਮਟ੍ਠਕਦੇવਤਾਨਮ੍ਪਿ ਕੇਚਿ ਅਟ੍ਟਾ ਸਕ੍ਕੇਨ વਿਨਿਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਥવਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯਾ’’ਤਿ। ਨਿਯਮੇਨ੍ਤੋਤਿ ਅવਧਾਰੇਨ੍ਤੋ। ਤਂ ਪਨ ਕਰਣੀਯਂ ਸਰੂਪਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਦੇવਾਨਂ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਾਸਨ੍ਤਿ ਦੇવਧੀਤੁਦੇવਪੁਤ੍ਤਪਾਦਪਰਿਚਾਰਿਕਾਨਂ। ਮਣ੍ਡਨਪਸਾਧਨਕਾਰਿਕਾਤਿ ਮਣ੍ਡਨਪਸਾਧਨਸਂવਿਧਾਯਿਕਾ। ਅਟ੍ਟਕਰਣਂ ਨਤ੍ਥਿ ਸਂਸਯਸ੍ਸੇવ ਅਭਾવਤੋ।
392.Appeva sakena karaṇīyenāti mārisa, moggallāna, mayaṃ sakena karaṇīyena appeva bahukiccāpi na homa. Apica devānaṃyevāti apica kho pana devānaṃyeva tāvatiṃsānaṃ karaṇīyena visesato bahukiccāti atthayojanā. Bhummaṭṭhakadevatānampi keci aṭṭā sakkena vinicchitabbā hontīti āha ‘‘pathavito paṭṭhāyā’’ti. Niyamentoti avadhārento. Taṃ pana karaṇīyaṃ sarūpato dassetuṃ ‘‘devānaṃ hī’’tiādi vuttaṃ. Tāsanti devadhītudevaputtapādaparicārikānaṃ. Maṇḍanapasādhanakārikāti maṇḍanapasādhanasaṃvidhāyikā. Aṭṭakaraṇaṃ natthi saṃsayasseva abhāvato.
ਯਨ੍ਤਿ ਸવਨੁਗ੍ਗਹਣਾਦਿવਸੇਨ ਸੁਪਰਿਚਿਤਮ੍ਪਿ ਯਂ ਅਤ੍ਥਜਾਤਂ। ਨ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਪਞ੍ਞਾਚਕ੍ਖੁਨੋ ਸਬ੍ਬਸੋ ਨ ਪਟਿਭਾਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਕੇਚੀਤਿ ਸਾਰਸਮਾਸਾਚਰਿਯਾ। ਸੋਮਨਸ੍ਸਸਂવੇਗਨ੍ਤਿ ਸੋਮਨਸ੍ਸਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ ਸਂવੇਗਂ, ਨ ਚਿਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਸਂ।
Yanti savanuggahaṇādivasena suparicitampi yaṃ atthajātaṃ. Na dissati, paññācakkhuno sabbaso na paṭibhātīti attho. Kecīti sārasamāsācariyā. Somanassasaṃveganti somanassasamuṭṭhānaṃ saṃvegaṃ, na cittasantāsaṃ.
ਸਮੁਪਬ੍ਯੂਲ਼੍ਹੋਤਿ ਯੁਜ੍ਝਨવਸੇਨ ਸਹਪਤਿਤੋ ਸਮੋਗਾਲ਼੍ਹੋ। ਏવਂਭੂਤੋ ਚ ਯਸ੍ਮਾ ਸਮੂਹવਸੇਨ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤੋ ਰਾਸਿਭੂਤੋ’’ਤਿ। ਅਨਨ੍ਤਰੇ ਅਤ੍ਤਭਾવੇਤਿ ਇਦਂ ਦੁਤਿਯਂ ਸਕ੍ਕਤ੍ਤਭਾવਂ ਤਤੋ ਅਨਨ੍ਤਰਾਤੀਤੇਨ ਸਕ੍ਕਤ੍ਤਭਾવੇਨ ਸਕ੍ਕਤ੍ਤਭਾવਸਾਮਞ੍ਞਤੋ ਏਕਮਿવ ਕਤ੍વਾ ਗਹਣવਸੇਨ વੁਤ੍ਤਂ, ਅਞ੍ਞਥਾ ‘‘ਤਤਿਯੇ ਅਤ੍ਤਭਾવੇ’’ਤਿ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਸਿਯਾ। ਮਘਤ੍ਤਭਾવੋ ਹਿ ਇਤੋ ਤਤਿਯੋਤਿ। ਅਥ વਾ ਯਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਤਭਾવੇ ਸੋ ਦੇવਾਸੁਰਸਙ੍ਗਾਮੋ ਅਹੋਸਿ, ਤਸ੍ਸ ਅਨਨ੍ਤਰਤ੍ਤਾ ਮਘਤ੍ਤਭਾવਸ੍ਸ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਨਨ੍ਤਰੇ ਅਤ੍ਤਭਾવੇ’’ਤਿ। ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਹਿਤੇਸਿਤਾਯ ਮਾਤਾਪਿਤੁਉਪਟ੍ਠਾਨਾਦਿਨਾ ਚਰਿਯਾਹਿ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਚਰਿਯਾ વਿਯਸ੍ਸ ਚਰਿਯਾ ਅਹੋਸਿ। ਸਤ੍ਤ વਤਪਦਾਨੀਤਿ ਸਤ੍ਤ વਤਕੋਟ੍ਠਾਸੇ।
Samupabyūḷhoti yujjhanavasena sahapatito samogāḷho. Evaṃbhūto ca yasmā samūhavasena sampiṇḍito hoti, tasmā vuttaṃ ‘‘sannipatito rāsibhūto’’ti. Anantare attabhāveti idaṃ dutiyaṃ sakkattabhāvaṃ tato anantarātītena sakkattabhāvena sakkattabhāvasāmaññato ekamiva katvā gahaṇavasena vuttaṃ, aññathā ‘‘tatiye attabhāve’’ti vattabbaṃ siyā. Maghattabhāvo hi ito tatiyoti. Atha vā yasmiṃ attabhāve so devāsurasaṅgāmo ahosi, tassa anantarattā maghattabhāvassa vuttaṃ ‘‘anantare attabhāve’’ti. Sattānaṃ hitesitāya mātāpituupaṭṭhānādinā cariyāhi bodhisattacariyā viyassa cariyā ahosi. Satta vatapadānīti satta vatakoṭṭhāse.
ਮਹਾਪਾਨਨ੍ਤਿ ਮਹਨ੍ਤਂ ਸੁਰਾਪਾਨਂ। ਗਣ੍ਡਪਾਨਨ੍ਤਿ ਗਣ੍ਡਸੁਰਾਪਾਨਂ, ਅਧਿਮਤ੍ਤਪਾਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਪਰਿਹਰਮਾਨਾਤਿ ਪਰਿવਾਰੇਨ੍ਤਾ। વੇਦਿਕਾਪਾਦਾਤਿ ਸਿਨੇਰੁਸ੍ਸ ਪਰਿਯਨ੍ਤੇ વੇਦਿਕਾਪਰਿਕ੍ਖੇਪਾ। ਪਞ੍ਚਸੁ ਠਾਨੇਸੂਤਿ ਪਞ੍ਚਸੁ ਪਰਿਭਣ੍ਡਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਨਾਗਸੇਨਾਦੀਹਿ ਆਰਕ੍ਖਂ ਠਪੇਸਿ।
Mahāpānanti mahantaṃ surāpānaṃ. Gaṇḍapānanti gaṇḍasurāpānaṃ, adhimattapānanti attho. Pariharamānāti parivārentā. Vedikāpādāti sinerussa pariyante vedikāparikkhepā. Pañcasu ṭhānesūti pañcasu paribhaṇḍaṭṭhānesu nāgasenādīhi ārakkhaṃ ṭhapesi.
੩੯੩. ਰਾਮਣੇਯ੍ਯਕਨ੍ਤਿ ਰਮਣੀਯਭਾવਂ। ਮਸਾਰਗਲ੍ਲਤ੍ਥਮ੍ਭੇਤਿ ਕਬਰਮਣਿਮਯੇ ਥਮ੍ਭੇ। ਸੁવਣ੍ਣਾਦਿਮਯੇ ਘਟਕੇਤਿ ‘‘ਰਜਤਤ੍ਥਮ੍ਭੇਸੁ ਸੁવਣ੍ਣਮਯੇ, ਸੁવਣ੍ਣਤ੍ਥਮ੍ਭੇਸੁ ਰਜਤਮਯੇ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਸੁવਣ੍ਣਾਦਿਮਯੇ ਘਟਕੇ વਾਲ਼ਰੂਪਕਾਨਿ ਚ। ਪਬਾਲ਼੍ਹਂ ਮਤ੍ਤੋਤਿ ਪਮਤ੍ਤੋ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਤਿવਿਯ ਮਤ੍ਤੋ’’ਤਿ। ਨਾਟਕਪਰਿવਾਰੇਨਾਤਿ ਅਚ੍ਛਰਾਪਰਿવਾਰੇਨ।
393.Rāmaṇeyyakanti ramaṇīyabhāvaṃ. Masāragallatthambheti kabaramaṇimaye thambhe. Suvaṇṇādimaye ghaṭaketi ‘‘rajatatthambhesu suvaṇṇamaye, suvaṇṇatthambhesu rajatamaye’’tiādinā suvaṇṇādimaye ghaṭake vāḷarūpakāni ca. Pabāḷhaṃ mattoti pamatto. Tenāha ‘‘ativiya matto’’ti. Nāṭakaparivārenāti accharāparivārena.
ਅਚ੍ਛਰਿਯਬ੍ਭੁਤਨ੍ਤਿ ਪਦਦ੍વਯੇਨਪਿ વਿਮ੍ਹਯਨਾਕਾਰੋવ વੁਤ੍ਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਞ੍ਜਾਤਂ ਅਚ੍ਛਰਿਯਬ੍ਭੁਤਂ વਿਮ੍ਹਯਨਾਕਾਰੋ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਸਞ੍ਜਾਤਅਚ੍ਛਰਿਯਅਬ੍ਭੁਤਾ, ਤਥਾ ਪવਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਾ। ਅਚ੍ਛਰਿਯਬ੍ਭੁਤਹੇਤੁਕਾ ਸਞ੍ਜਾਤਾ ਤੁਟ੍ਠਿ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਸਞ੍ਜਾਤਤੁਟ੍ਠਿਨੋ। ਸਂવਿਗ੍ਗਨ੍ਤਿ ਸਞ੍ਜਾਤਸਂવੇਗਂ। ਸ੍વਾਯਂ ਸਂવੇਗੋ ਯਸ੍ਮਾ ਪੁਰਿਮਾવਤ੍ਥਾਯ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਚਲਨਂ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਚਲਿਤ’’ਨ੍ਤਿ।
Acchariyabbhutanti padadvayenapi vimhayanākārova vutto, tasmā sañjātaṃ acchariyabbhutaṃ vimhayanākāro etesanti sañjātaacchariyaabbhutā, tathā pavattacittuppādā. Acchariyabbhutahetukā sañjātā tuṭṭhi etesanti sañjātatuṭṭhino. Saṃvigganti sañjātasaṃvegaṃ. Svāyaṃ saṃvego yasmā purimāvatthāya cittassa calanaṃ hoti, tasmā vuttaṃ ‘‘calita’’nti.
੩੯੪. ਤਮਂ વਿਨੋਦਿਤਨ੍ਤਿ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਦਸ੍ਸਨੇਨ ‘‘ਅਹੋ ਥੇਰਸ੍ਸ ਇਦ੍ਧਾਨੁਭਾવੋ’’ਤਿ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਂ ਸਞ੍ਜਾਤਬਹੁਮਾਨੋ, ਈਦਿਸਂ ਨਾਮ ਸਾਸਨਂ ਲਭਿਤ੍વਾਪਿ ਮਯਂ ਨਿਰਤ੍ਥਕੇਨ ਭੋਗਮਦੇਨ ਸਮ੍ਮਤ੍ਤਾ ਭવਾਮਾਤਿ ਯੋਨਿਸੋ ਮਨਸਿਕਾਰੁਪ੍ਪਾਦਨੇਨ ਸਮ੍ਮੋਹਤਮਂ વਿਨੋਦਿਤਂ વਿਧਮਿਤਂ। ਏਤੇਤਿ ਮਹਾਥੇਰੋ ਸਕ੍ਕੋ ਚਾਤਿ ਤੇ ਦ੍વੇਪਿ ਸਮਾਨਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਤਾਯ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰਿਨੋ।
394.Tamaṃ vinoditanti pāṭihāriyadassanena ‘‘aho therassa iddhānubhāvo’’ti sammāpaṭipattiyaṃ sañjātabahumāno, īdisaṃ nāma sāsanaṃ labhitvāpi mayaṃ niratthakena bhogamadena sammattā bhavāmāti yoniso manasikāruppādanena sammohatamaṃ vinoditaṃ vidhamitaṃ. Eteti mahāthero sakko cāti te dvepi samānabrahmacariyatāya sabrahmacārino.
੩੯੫. ਪਞ੍ਞਾਤਾਨਨ੍ਤਿ ਪਾਕਟਾਨਂ ਚਾਤੁਮਹਾਰਾਜ-ਸੁਯਾਮ-ਸਨ੍ਤੁਸਿਤ-ਪਰਨਿਮ੍ਮਿਤવਸવਤ੍ਤਿਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰੋ, ਨ ਯੇਸਂ ਕੇਸਞ੍ਚੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ। ਆਰਦ੍ਧਧਮ੍ਮવਸੇਨੇવ ਪਰਿਯੋਸਾਪਿਤਤ੍ਤਾ ਯਥਾਨੁਸਨ੍ਧਿਨਾવ ਨਿਟ੍ਠਪੇਸਿ।
395.Paññātānanti pākaṭānaṃ cātumahārāja-suyāma-santusita-paranimmitavasavattimahābrahmānaṃ aññataro, na yesaṃ kesañcīti adhippāyo. Āraddhadhammavaseneva pariyosāpitattā yathānusandhināva niṭṭhapesi.
ਚੂਲ਼ਤਣ੍ਹਾਸਙ੍ਖਯਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾਯ ਲੀਨਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਸਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾ।
Cūḷataṇhāsaṅkhayasuttavaṇṇanāya līnatthappakāsanā samattā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ • Majjhimanikāya / ੭. ਚੂਲ਼ਤਣ੍ਹਾਸਙ੍ਖਯਸੁਤ੍ਤਂ • 7. Cūḷataṇhāsaṅkhayasuttaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ੭. ਚੂਲ਼ਤਣ੍ਹਾਸਙ੍ਖਯਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 7. Cūḷataṇhāsaṅkhayasuttavaṇṇanā
