Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ഥേരഗാഥാ-അട്ഠകഥാ • Theragāthā-aṭṭhakathā

    ൨. ദുതിയവഗ്ഗോ

    2. Dutiyavaggo

    ൧. ചൂളവച്ഛത്ഥേരഗാഥാവണ്ണനാ

    1. Cūḷavacchattheragāthāvaṇṇanā

    പാമോജ്ജബഹുലോതി ആയസ്മതോ ചൂളവച്ഛത്ഥേരസ്സ ഗാഥാ. കാ ഉപ്പത്തി? സോ കിര പദുമുത്തരസ്സ ഭഗവതോ കാലേ ദലിദ്ദകുലേ നിബ്ബത്തിത്വാ പരേസം ഭതിയാ ജീവികം കപ്പേന്തോ ഭഗവതോ സാവകം സുജാതം നാമ ഥേരം പംസുകൂലം പരിയേസന്തം ദിസ്വാ പസന്നമാനസോ ഉപസങ്കമിത്വാ വത്ഥം ദത്വാ പഞ്ചപതിട്ഠിതേന വന്ദി. സോ തേന പുഞ്ഞകമ്മേന തേത്തിംസക്ഖത്തും ദേവരജ്ജം കാരേസി. സത്തസത്തതിക്ഖത്തും ചക്കവത്തീ രാജാ അഹോസി. അനേകവാരം പദേസരാജാ. ഏവം ദേവമനുസ്സേസു സംസരന്തോ കസ്സപസ്സ ഭഗവതോ സാസനേ ഓസക്കമാനേ പബ്ബജിത്വാ സമണധമ്മം കത്വാ ഏകം ബുദ്ധന്തരം ദേവമനുസ്സഗതീസു അപരാപരം പരിവത്തന്തോ അമ്ഹാകം ഭഗവതോ കാലേ കോസമ്ബിയം ബ്രാഹ്മണകുലേ നിബ്ബത്തി. ചൂളവച്ഛോതിസ്സ നാമം അഹോസി. സോ വയപ്പത്തോ ബ്രാഹ്മണസിപ്പേസു നിപ്ഫത്തിം ഗതോ ബുദ്ധഗുണേ സുത്വാ പസന്നമാനസോ ഭഗവന്തം ഉപസങ്കമി, തസ്സ ഭഗവാ ധമ്മം കഥേസി. സോ പടിലദ്ധസദ്ധോ പബ്ബജിത്വാ ലദ്ധൂപസമ്പദോ കതപുബ്ബകിച്ചോ ചരിതാനുകൂലം കമ്മട്ഠാനം ഗഹേത്വാ ഭാവേന്തോ വിഹരി. തേന ച സമയേന കോസമ്ബികാ ഭിക്ഖൂ ഭണ്ഡനജാതാ അഹേസും. തദാ ചൂളവച്ഛത്ഥേരോ ഉഭയേസം ഭിക്ഖൂനം ലദ്ധിം അനാദായ ഭഗവതാ ദിന്നോവാദേ ഠത്വാ വിപസ്സനം ബ്രൂഹേത്വാ അരഹത്തം പാപുണി. തേന വുത്തം അപദാനേ (അപ॰ ഥേര ൨.൫൦.൩൧-൪൦) –

    Pāmojjabahuloti āyasmato cūḷavacchattherassa gāthā. Kā uppatti? So kira padumuttarassa bhagavato kāle daliddakule nibbattitvā paresaṃ bhatiyā jīvikaṃ kappento bhagavato sāvakaṃ sujātaṃ nāma theraṃ paṃsukūlaṃ pariyesantaṃ disvā pasannamānaso upasaṅkamitvā vatthaṃ datvā pañcapatiṭṭhitena vandi. So tena puññakammena tettiṃsakkhattuṃ devarajjaṃ kāresi. Sattasattatikkhattuṃ cakkavattī rājā ahosi. Anekavāraṃ padesarājā. Evaṃ devamanussesu saṃsaranto kassapassa bhagavato sāsane osakkamāne pabbajitvā samaṇadhammaṃ katvā ekaṃ buddhantaraṃ devamanussagatīsu aparāparaṃ parivattanto amhākaṃ bhagavato kāle kosambiyaṃ brāhmaṇakule nibbatti. Cūḷavacchotissa nāmaṃ ahosi. So vayappatto brāhmaṇasippesu nipphattiṃ gato buddhaguṇe sutvā pasannamānaso bhagavantaṃ upasaṅkami, tassa bhagavā dhammaṃ kathesi. So paṭiladdhasaddho pabbajitvā laddhūpasampado katapubbakicco caritānukūlaṃ kammaṭṭhānaṃ gahetvā bhāvento vihari. Tena ca samayena kosambikā bhikkhū bhaṇḍanajātā ahesuṃ. Tadā cūḷavacchatthero ubhayesaṃ bhikkhūnaṃ laddhiṃ anādāya bhagavatā dinnovāde ṭhatvā vipassanaṃ brūhetvā arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 2.50.31-40) –

    ‘‘പദുമുത്തരഭഗവതോ, സുജാതോ നാമ സാവകോ;

    ‘‘Padumuttarabhagavato, sujāto nāma sāvako;

    പംസുകൂലം ഗവേസന്തോ, സങ്കാരേ ചരതീ തദാ.

    Paṃsukūlaṃ gavesanto, saṅkāre caratī tadā.

    ‘‘നഗരേ ഹംസവതിയാ, പരേസം ഭതകോ അഹം;

    ‘‘Nagare haṃsavatiyā, paresaṃ bhatako ahaṃ;

    ഉപഡ്ഢുദുസ്സം ദത്വാന, സിരസാ അഭിവാദയിം.

    Upaḍḍhudussaṃ datvāna, sirasā abhivādayiṃ.

    ‘‘തേന കമ്മേന സുകതേന, ചേതനാപണിധീഹി ച;

    ‘‘Tena kammena sukatena, cetanāpaṇidhīhi ca;

    ജഹിത്വാ മാനുസം ദേഹം, താവതിംസമഗച്ഛഹം.

    Jahitvā mānusaṃ dehaṃ, tāvatiṃsamagacchahaṃ.

    ‘‘തേത്തിംസക്ഖത്തും ദേവിന്ദോ, ദേവരജ്ജമകാരയിം;

    ‘‘Tettiṃsakkhattuṃ devindo, devarajjamakārayiṃ;

    സത്തസത്തതിക്ഖത്തുഞ്ച, ചക്കവത്തീ അഹോസഹം.

    Sattasattatikkhattuñca, cakkavattī ahosahaṃ.

    ‘‘പദേസരജ്ജം വിപുലം, ഗണനാതോ അസങ്ഖിയം;

    ‘‘Padesarajjaṃ vipulaṃ, gaṇanāto asaṅkhiyaṃ;

    ഉപഡ്ഢദുസ്സദാനേന, മോദാമി അകുതോഭയോ.

    Upaḍḍhadussadānena, modāmi akutobhayo.

    ‘‘ഇച്ഛമാനോ ചഹം അജ്ജ, സകാനനം സപബ്ബതം;

    ‘‘Icchamāno cahaṃ ajja, sakānanaṃ sapabbataṃ;

    ഖോമദുസ്സേഹി ഛാദേയ്യം, അഡ്ഢുദുസ്സസ്സിദം ഫലം.

    Khomadussehi chādeyyaṃ, aḍḍhudussassidaṃ phalaṃ.

    ‘‘സതസഹസ്സിതോ കപ്പേ, യം ദാനമദദിം തദാ;

    ‘‘Satasahassito kappe, yaṃ dānamadadiṃ tadā;

    ദുഗ്ഗതിം നാഭിജാനാമി, അഡ്ഢുദുസ്സസ്സിദം ഫലം.

    Duggatiṃ nābhijānāmi, aḍḍhudussassidaṃ phalaṃ.

    ‘‘കിലേസാ ഝാപിതാ മയ്ഹം…പേ॰… കതം ബുദ്ധസ്സ സാസന’’ന്തി.

    ‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.

    അഥ ചൂളവച്ഛത്ഥേരോ അരഹത്തം പത്വാ തേസം ഭിക്ഖൂനം കലഹാഭിരതിയാ സകത്ഥവിനാസം ദിസ്വാ ധമ്മസംവേഗപ്പത്തോ, അത്തനോ ച പത്തവിസേസം പച്ചവേക്ഖിത്വാ പീതിസോമനസ്സവസേന ‘‘പാമോജ്ജബഹുലോ’’തി ഗാഥം അഭാസി.

    Atha cūḷavacchatthero arahattaṃ patvā tesaṃ bhikkhūnaṃ kalahābhiratiyā sakatthavināsaṃ disvā dhammasaṃvegappatto, attano ca pattavisesaṃ paccavekkhitvā pītisomanassavasena ‘‘pāmojjabahulo’’ti gāthaṃ abhāsi.

    ൧൧. തത്ഥ പാമോജ്ജബഹുലോതി സുപരിസുദ്ധസീലതായ വിപ്പടിസാരാഭാവതോ അധികുസലേസു ധമ്മേസു അഭിരതിവസേന പമോദബഹുലോ. തേനേവാഹ ‘‘ധമ്മേ ബുദ്ധപ്പവേദിതേ’’തി. തത്ഥ ധമ്മേതി. സത്തതിംസായ ബോധിപക്ഖിയധമ്മേ നവവിധേ വാ ലോകുത്തരധമ്മേ. സോ ഹി സബ്ബഞ്ഞുബുദ്ധേന സാമുക്കംസികായ ദേസനായ പകാസിതത്താ സാതിസയം ബുദ്ധപ്പവേദിതോ നാമ. തസ്സ പന അധിഗമൂപായഭാവതോ ദേസനാധമ്മോപി ഇധ ലബ്ഭതേവ. പദം സന്തന്തി നിബ്ബാനം സന്ധായ വദതി. ഏവരൂപോ ഹി ഭിക്ഖു സന്തം പദം സന്തം കോട്ഠാസം സബ്ബസങ്ഖാരാനം ഉപസമഭാവതോ സങ്ഖാരൂപസമം പരമസുഖതായ സുഖം നിബ്ബാനം അധിഗച്ഛതി വിന്ദതിയേവ. പരിസുദ്ധസീലോ ഹി ഭിക്ഖു വിപ്പടിസാരാഭാവേന പാമോജ്ജബഹുലോ സദ്ധമ്മേ യുത്തപ്പയുത്തോ വിമുത്തിപരിയോസാനാ സബ്ബസമ്പത്തിയോ പാപുണാതി. യഥാഹ – ‘‘അവിപ്പടിസാരത്ഥാനി ഖോ , ആനന്ദ, കുസലാനി സീലാനി, അവിപ്പടിസാരോ പാമോജ്ജത്ഥായാ’’തിആദി (അ॰ നി॰ ൧൦.൧). അഥ വാ പാമോജ്ജബഹുലോതി സമ്മാസമ്ബുദ്ധോ ഭഗവാ, സ്വാക്ഖാതോ ധമ്മോ, സുപ്പടിപന്നോ സങ്ഘോതി രതനത്തയം സന്ധായ പമോദബഹുലോ. തത്ഥ പന സോ പമോദബഹുലോ കിം വാ കരോതീതി ആഹ ‘‘ധമ്മേ ബുദ്ധപ്പവേദിതേ’’തിആദി. സദ്ധാസമ്പന്നസ്സ ഹി സപ്പുരിസസംസേവനസദ്ധമ്മസ്സവനയോനിസോമനസികാരധമ്മാനുധമ്മപടിപത്തീനം സുഖേനേവ സമ്ഭവതോ സമ്പത്തിയോ ഹത്ഥഗതാ ഏവ ഹോന്തി, യഥാഹ – ‘‘സദ്ധാജാതോ ഉപസങ്കമതി, ഉപസങ്കമന്തോ പയിരുപാസതീ’’തിആദി (മ॰ നി॰ ൨.൧൮൩).

    11. Tattha pāmojjabahuloti suparisuddhasīlatāya vippaṭisārābhāvato adhikusalesu dhammesu abhirativasena pamodabahulo. Tenevāha ‘‘dhamme buddhappavedite’’ti. Tattha dhammeti. Sattatiṃsāya bodhipakkhiyadhamme navavidhe vā lokuttaradhamme. So hi sabbaññubuddhena sāmukkaṃsikāya desanāya pakāsitattā sātisayaṃ buddhappavedito nāma. Tassa pana adhigamūpāyabhāvato desanādhammopi idha labbhateva. Padaṃ santanti nibbānaṃ sandhāya vadati. Evarūpo hi bhikkhu santaṃ padaṃ santaṃ koṭṭhāsaṃ sabbasaṅkhārānaṃ upasamabhāvato saṅkhārūpasamaṃ paramasukhatāya sukhaṃ nibbānaṃ adhigacchati vindatiyeva. Parisuddhasīlo hi bhikkhu vippaṭisārābhāvena pāmojjabahulo saddhamme yuttappayutto vimuttipariyosānā sabbasampattiyo pāpuṇāti. Yathāha – ‘‘avippaṭisāratthāni kho , ānanda, kusalāni sīlāni, avippaṭisāro pāmojjatthāyā’’tiādi (a. ni. 10.1). Atha vā pāmojjabahuloti sammāsambuddho bhagavā, svākkhāto dhammo, suppaṭipanno saṅghoti ratanattayaṃ sandhāya pamodabahulo. Tattha pana so pamodabahulo kiṃ vā karotīti āha ‘‘dhamme buddhappavedite’’tiādi. Saddhāsampannassa hi sappurisasaṃsevanasaddhammassavanayonisomanasikāradhammānudhammapaṭipattīnaṃ sukheneva sambhavato sampattiyo hatthagatā eva honti, yathāha – ‘‘saddhājāto upasaṅkamati, upasaṅkamanto payirupāsatī’’tiādi (ma. ni. 2.183).

    ചൂളവച്ഛത്ഥേരഗാഥാവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Cūḷavacchattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / ഥേരഗാഥാപാളി • Theragāthāpāḷi / ൧. ചൂളവച്ഛത്ഥേരഗാഥാ • 1. Cūḷavacchattheragāthā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact