| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
៣. ចុន្ទសុត្តវណ្ណនា
3. Cundasuttavaṇṇanā
៣៧៩. បុព្ពេ សាវត្ថិតោ វេឡុវគាមស្ស គតត្តា វុត្តំ ‘‘អាគតមគ្គេនេវ បដិនិវត្តន្តោ’’តិ។ សត្តន្នន្តិ ឧបសេនោ, រេវតោ, ខទិរវនិយោ, ចុន្ទោ, សមណុទ្ទេសោ អហន្តិ ចតុន្នំ, ចាលា, ឧបចាលា, សីសូបចាលាតិ, តិស្សន្នន្តិ ឥមេសំ សត្តន្នំ អរហន្តានំ។ នត្ថិ នុ ខោតិ ឯត្ថាបិ ‘‘ឱលោកេន្តោ’’តិ អានេត្វា សម្ពន្ធោ សីហាវលោកនញាយេន។ ភវិស្សន្តិ មេ វត្តារោ ហរិតុំ នាសក្ខីតិ សម្ពន្ធោ។ ឥទំ ទានិ បច្ឆិមទស្សនន្តិ ភូតកថនមត្តំ, ន តត្ថ សាលយតាទស្សនំ យថា តថាគតស្ស វេសាលិយា និក្ខមិត្វា នាគាបលោកិតំ។
379. Pubbe sāvatthito veḷuvagāmassa gatattā vuttaṃ ‘‘āgatamaggeneva paṭinivattanto’’ti. Sattannanti upaseno, revato, khadiravaniyo, cundo, samaṇuddeso ahanti catunnaṃ, cālā, upacālā, sīsūpacālāti, tissannanti imesaṃ sattannaṃ arahantānaṃ. Natthi nu khoti etthāpi ‘‘olokento’’ti ānetvā sambandho sīhāvalokanañāyena. Bhavissanti me vattāro harituṃ nāsakkhīti sambandho. Idaṃ dāni pacchimadassananti bhūtakathanamattaṃ, na tattha sālayatādassanaṃ yathā tathāgatassa vesāliyā nikkhamitvā nāgāpalokitaṃ.
តស្ស តស្ស វិសេសស្ស អធិដ្ឋានវសេនេវ ឥទ្ធិភេទទស្សនំ ឥទ្ធិវិកុព្ពនំ។ សីហស្ស វិជម្ភនាទិវសេន កីឡិត្វា នាទសទិសី អយំ ធម្មកថាតិ វុត្តំ ‘‘សីហវិកីឡិតោ ធម្មបរិយាយោ’’តិ។ គមនកាលោ មយ្ហន្តីតិ ឯត្ថ ឥតិ-សទ្ទោ បរិសមាបនេ។ តេន ថេរេន យថារម្ភស្ស វចនបពន្ធស្ស សមាបិតភាវំ ជោតេតិ។ ឯស នយោ សេសេសុបិ ឯទិសេសុ សព្ពដ្ឋានេសុ។ យុគន្ធរាទយោ បរិភណ្ឌបព្ពតាតិ វេទិតព្ពា។ ឯកប្បហារេនេវាតិ ឯកប្បហារេន ឥវ។ ស្វាយំ ឥវ-សទ្ទោ ន សក្កោមីតិ ឯត្ថ អានេត្វា សម្ពន្ធិតព្ពោ។
Tassa tassa visesassa adhiṭṭhānavaseneva iddhibhedadassanaṃ iddhivikubbanaṃ. Sīhassa vijambhanādivasena kīḷitvā nādasadisī ayaṃ dhammakathāti vuttaṃ ‘‘sīhavikīḷito dhammapariyāyo’’ti. Gamanakālo mayhantīti ettha iti-saddo parisamāpane. Tena therena yathārambhassa vacanapabandhassa samāpitabhāvaṃ joteti. Esa nayo sesesupi edisesu sabbaṭṭhānesu. Yugandharādayo paribhaṇḍapabbatāti veditabbā. Ekappahārenevāti ekappahārena iva. Svāyaṃ iva-saddo na sakkomīti ettha ānetvā sambandhitabbo.
បដិបាទេស្សាមីតិ ឋិតកាយំ បដិបាទេស្សាមិ។ បត្ថនាកាលេ អនោមទស្សិស្ស ភគវតោ វចនសុតានុសារេន ញាណេន ទិដ្ឋមត្តតំ សន្ធាយ ‘‘តំ បឋមទស្សន’’ន្តិ វុត្តំ។ ធារេតុំ អសក្កោន្តី គុណសារំ។ ឯស មគ្គោតិ ឯសោ ជាតានំ សត្តានំ មរណនិដ្ឋិតោ បន្ថោ។ បុនបិ ឯវំភាវិនោ នាម សង្ខារាតិ សង្ខារា នាម ឯវំភាវិនោ, មរណបរិយោសានាតិ អត្ថោ។ ឯត្តកន្តិ ឯត្តកំ កាលំ។ សង្កឌ្ឍិត្វា សំហរិត្វា។ មុខំ បិធាយាតិ មុខំ ឆាទេត្វា។ អគ្ឃិកសតានីតិ មកុឡង្កុរចេតិយសតានិ។
Paṭipādessāmīti ṭhitakāyaṃ paṭipādessāmi. Patthanākāle anomadassissa bhagavato vacanasutānusārena ñāṇena diṭṭhamattataṃ sandhāya ‘‘taṃ paṭhamadassana’’nti vuttaṃ. Dhāretuṃ asakkontī guṇasāraṃ. Esa maggoti eso jātānaṃ sattānaṃ maraṇaniṭṭhito pantho. Punapi evaṃbhāvino nāma saṅkhārāti saṅkhārā nāma evaṃbhāvino, maraṇapariyosānāti attho. Ettakanti ettakaṃ kālaṃ. Saṅkaḍḍhitvā saṃharitvā. Mukhaṃ pidhāyāti mukhaṃ chādetvā. Agghikasatānīti makuḷaṅkuracetiyasatāni.
បុរិមទិវសេតិ អតីតទិវសេ។ យស្មា ធម្មសេនាបតិនោ អរហត្តប្បត្តទិវសេយេវ សត្ថុ សាវកសន្និបាតោ អហោសិ, តស្មា ‘‘បូរិតសាវកសន្និបាតោ ឯស ភិក្ខូ’’តិ វុត្តំ។ បញ្ច ជាតិសតានីតិ ភុម្មត្ថេ, អច្ចន្តសំយោគេ វា ឧបយោគវចនំ។
Purimadivaseti atītadivase. Yasmā dhammasenāpatino arahattappattadivaseyeva satthu sāvakasannipāto ahosi, tasmā ‘‘pūritasāvakasannipāto esa bhikkhū’’ti vuttaṃ. Pañca jātisatānīti bhummatthe, accantasaṃyoge vā upayogavacanaṃ.
កឡោបិហត្ថោតិ វិលីវមយភាជនហត្ថោ។ ‘‘ចម្មមយភាជនហត្ថោ’’តិ ច វទន្តិ។ បុរន្តរេតិ នគរមជ្ឈេ។ វនេតិ អរញ្ញេ។
Kaḷopihatthoti vilīvamayabhājanahattho. ‘‘Cammamayabhājanahattho’’ti ca vadanti. Purantareti nagaramajjhe. Vaneti araññe.
ឱសក្កនាការវិរហិតោតិ ធម្មទេសនាយ សង្កោចហេតុវិរហិតោ។ វិសារទោតិ សារទវិរហិតោ។ ធម្មោជន្តិ ធម្មរសំ, ឱជវន្តំ ទេសនាធម្មន្តិ អត្ថោ។ ធម្មភោគន្តិ ធម្មបរិភោគំ, បរេហិ សទ្ធិំ សំវិភជនវសេន បវត្តំ ធម្មសម្ភោគន្តិ ទេសនាធម្មមេវ វទតិ។ តេន វុត្តំ ‘‘ឧភយេនបិ ធម្មបរិភោគោវ កថិតោ’’តិ។
Osakkanākāravirahitoti dhammadesanāya saṅkocahetuvirahito. Visāradoti sāradavirahito. Dhammojanti dhammarasaṃ, ojavantaṃ desanādhammanti attho. Dhammabhoganti dhammaparibhogaṃ, parehi saddhiṃ saṃvibhajanavasena pavattaṃ dhammasambhoganti desanādhammameva vadati. Tena vuttaṃ ‘‘ubhayenapi dhammaparibhogova kathito’’ti.
បិយាយិតព្ពតោ បិយេហិ។ មនស្ស វឌ្ឍនតោ មនាបេហិ។ ជាតិយាតិ ខត្តិយាទិជាតិយា។ នានាភាវោ អសហភាវោ វិសុំភាវោ។ អញ្ញថាភាវោ អញ្ញថត្តំ។ សរីរន្តិ រូបធម្មកាយសង្ខាតំ សរីរំ។ រូបកាយេ ហិ ភិជ្ជន្តេ ភិជ្ជន្តេវ។ សោ ភិជ្ជេយ្យាតិ សោ មហន្តតរោ ខន្ធោ ភិជ្ជេយ្យ។
Piyāyitabbato piyehi. Manassa vaḍḍhanato manāpehi. Jātiyāti khattiyādijātiyā. Nānābhāvo asahabhāvo visuṃbhāvo. Aññathābhāvo aññathattaṃ. Sarīranti rūpadhammakāyasaṅkhātaṃ sarīraṃ. Rūpakāye hi bhijjante bhijjanteva. So bhijjeyyāti so mahantataro khandho bhijjeyya.
ទក្ខិណទិសំ គតោតិ ទក្ខិណទិសាមុខេ បវត្តោ។ មហាខន្ធោ វិយាតិ មហន្តោ សារវន្តោ សាខាខន្ធោ វិយ។ សាខខន្ធា ហិ ទិសាភិមុខបវត្តាការា, មូលខន្ធោ បន ឧទ្ធមុគ្គតោ។ សោឡសន្នំ បញ្ហានន្តិ សោឡសន្នំ អបរាបរិយបវត្តនិយានំ អត្ថានំ។ ញាតុំ ឥច្ឆិតោ ហិ អត្ថោ បញ្ហោ។
Dakkhiṇadisaṃ gatoti dakkhiṇadisāmukhe pavatto. Mahākhandho viyāti mahanto sāravanto sākhākhandho viya. Sākhakhandhā hi disābhimukhapavattākārā, mūlakhandho pana uddhamuggato. Soḷasannaṃ pañhānanti soḷasannaṃ aparāpariyapavattaniyānaṃ atthānaṃ. Ñātuṃ icchito hi attho pañho.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ៣. ចុន្ទសុត្តំ • 3. Cundasuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ៣. ចុន្ទសុត្តវណ្ណនា • 3. Cundasuttavaṇṇanā
