| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
3. චුන්‌දසුත්‌තවණ්‌ණනා
3. Cundasuttavaṇṇanā
379. පුබ්‌බෙ සාවත්‌ථිතො වෙළුවගාමස්‌ස ගතත්‌තා වුත්‌තං ‘‘ආගතමග්‌ගෙනෙව පටිනිවත්‌තන්‌තො’’ති. සත්‌තන්‌නන්‌ති උපසෙනො, රෙවතො, ඛදිරවනියො, චුන්‌දො, සමණුද්‌දෙසො අහන්‌ති චතුන්‌නං, චාලා, උපචාලා, සීසූපචාලාති, තිස්‌සන්‌නන්‌ති ඉමෙසං සත්‌තන්‌නං අරහන්‌තානං. නත්‌ථි නු ඛොති එත්‌ථාපි ‘‘ඔලොකෙන්‌තො’’ති ආනෙත්‌වා සම්‌බන්‌ධො සීහාවලොකනඤායෙන. භවිස්‌සන්‌ති මෙ වත්‌තාරො හරිතුං නාසක්‌ඛීති සම්‌බන්‌ධො. ඉදං දානි පච්‌ඡිමදස්‌සනන්‌ති භූතකථනමත්‌තං, න තත්‌ථ සාලයතාදස්‌සනං යථා තථාගතස්‌ස වෙසාලියා නික්‌ඛමිත්‌වා නාගාපලොකිතං.
379. Pubbe sāvatthito veḷuvagāmassa gatattā vuttaṃ ‘‘āgatamaggeneva paṭinivattanto’’ti. Sattannanti upaseno, revato, khadiravaniyo, cundo, samaṇuddeso ahanti catunnaṃ, cālā, upacālā, sīsūpacālāti, tissannanti imesaṃ sattannaṃ arahantānaṃ. Natthi nu khoti etthāpi ‘‘olokento’’ti ānetvā sambandho sīhāvalokanañāyena. Bhavissanti me vattāro harituṃ nāsakkhīti sambandho. Idaṃ dāni pacchimadassananti bhūtakathanamattaṃ, na tattha sālayatādassanaṃ yathā tathāgatassa vesāliyā nikkhamitvā nāgāpalokitaṃ.
තස්‌ස තස්‌ස විසෙසස්‌ස අධිට්‌ඨානවසෙනෙව ඉද්‌ධිභෙදදස්‌සනං ඉද්‌ධිවිකුබ්‌බනං. සීහස්‌ස විජම්‌භනාදිවසෙන කීළිත්‌වා නාදසදිසී අයං ධම්‌මකථාති වුත්‌තං ‘‘සීහවිකීළිතො ධම්‌මපරියායො’’ති. ගමනකාලො මය්‌හන්‌තීති එත්‌ථ ඉති-සද්‌දො පරිසමාපනෙ. තෙන ථෙරෙන යථාරම්‌භස්‌ස වචනපබන්‌ධස්‌ස සමාපිතභාවං ජොතෙති. එස නයො සෙසෙසුපි එදිසෙසු සබ්‌බට්‌ඨානෙසු. යුගන්‌ධරාදයො පරිභණ්‌ඩපබ්‌බතාති වෙදිතබ්‌බා. එකප්‌පහාරෙනෙවාති එකප්‌පහාරෙන ඉව. ස්‌වායං ඉව-සද්‌දො න සක්‌කොමීති එත්‌ථ ආනෙත්‌වා සම්‌බන්‌ධිතබ්‌බො.
Tassa tassa visesassa adhiṭṭhānavaseneva iddhibhedadassanaṃ iddhivikubbanaṃ. Sīhassa vijambhanādivasena kīḷitvā nādasadisī ayaṃ dhammakathāti vuttaṃ ‘‘sīhavikīḷito dhammapariyāyo’’ti. Gamanakālo mayhantīti ettha iti-saddo parisamāpane. Tena therena yathārambhassa vacanapabandhassa samāpitabhāvaṃ joteti. Esa nayo sesesupi edisesu sabbaṭṭhānesu. Yugandharādayo paribhaṇḍapabbatāti veditabbā. Ekappahārenevāti ekappahārena iva. Svāyaṃ iva-saddo na sakkomīti ettha ānetvā sambandhitabbo.
පටිපාදෙස්‌සාමීති ඨිතකායං පටිපාදෙස්‌සාමි. පත්‌ථනාකාලෙ අනොමදස්‌සිස්‌ස භගවතො වචනසුතානුසාරෙන ඤාණෙන දිට්‌ඨමත්‌තතං සන්‌ධාය ‘‘තං පඨමදස්‌සන’’න්‌ති වුත්‌තං. ධාරෙතුං අසක්‌කොන්‌තී ගුණසාරං. එස මග්‌ගොති එසො ජාතානං සත්‌තානං මරණනිට්‌ඨිතො පන්‌ථො. පුනපි එවංභාවිනො නාම සඞ්‌ඛාරාති සඞ්‌ඛාරා නාම එවංභාවිනො, මරණපරියොසානාති අත්‌ථො. එත්‌තකන්‌ති එත්‌තකං කාලං. සඞ්‌කඩ්‌ඪිත්‌වා සංහරිත්‌වා. මුඛං පිධායාති මුඛං ඡාදෙත්‌වා. අග්‌ඝිකසතානීති මකුළඞ්‌කුරචෙතියසතානි.
Paṭipādessāmīti ṭhitakāyaṃ paṭipādessāmi. Patthanākāle anomadassissa bhagavato vacanasutānusārena ñāṇena diṭṭhamattataṃ sandhāya ‘‘taṃ paṭhamadassana’’nti vuttaṃ. Dhāretuṃ asakkontī guṇasāraṃ. Esa maggoti eso jātānaṃ sattānaṃ maraṇaniṭṭhito pantho. Punapi evaṃbhāvino nāma saṅkhārāti saṅkhārā nāma evaṃbhāvino, maraṇapariyosānāti attho. Ettakanti ettakaṃ kālaṃ. Saṅkaḍḍhitvā saṃharitvā. Mukhaṃ pidhāyāti mukhaṃ chādetvā. Agghikasatānīti makuḷaṅkuracetiyasatāni.
පුරිමදිවසෙති අතීතදිවසෙ. යස්‌මා ධම්‌මසෙනාපතිනො අරහත්‌තප්‌පත්‌තදිවසෙයෙව සත්‌ථු සාවකසන්‌නිපාතො අහොසි, තස්‌මා ‘‘පූරිතසාවකසන්‌නිපාතො එස භික්‌ඛූ’’ති වුත්‌තං. පඤ්‌ච ජාතිසතානීති භුම්‌මත්‌ථෙ, අච්‌චන්‌තසංයොගෙ වා උපයොගවචනං.
Purimadivaseti atītadivase. Yasmā dhammasenāpatino arahattappattadivaseyeva satthu sāvakasannipāto ahosi, tasmā ‘‘pūritasāvakasannipāto esa bhikkhū’’ti vuttaṃ. Pañca jātisatānīti bhummatthe, accantasaṃyoge vā upayogavacanaṃ.
කළොපිහත්‌ථොති විලීවමයභාජනහත්‌ථො. ‘‘චම්‌මමයභාජනහත්‌ථො’’ති ච වදන්‌ති. පුරන්‌තරෙති නගරමජ්‌ඣෙ. වනෙති අරඤ්‌ඤෙ.
Kaḷopihatthoti vilīvamayabhājanahattho. ‘‘Cammamayabhājanahattho’’ti ca vadanti. Purantareti nagaramajjhe. Vaneti araññe.
ඔසක්‌කනාකාරවිරහිතොති ධම්‌මදෙසනාය සඞ්‌කොචහෙතුවිරහිතො. විසාරදොති සාරදවිරහිතො. ධම්‌මොජන්‌ති ධම්‌මරසං, ඔජවන්‌තං දෙසනාධම්‌මන්‌ති අත්‌ථො. ධම්‌මභොගන්‌ති ධම්‌මපරිභොගං, පරෙහි සද්‌ධිං සංවිභජනවසෙන පවත්‌තං ධම්‌මසම්‌භොගන්‌ති දෙසනාධම්‌මමෙව වදති. තෙන වුත්‌තං ‘‘උභයෙනපි ධම්‌මපරිභොගොව කථිතො’’ති.
Osakkanākāravirahitoti dhammadesanāya saṅkocahetuvirahito. Visāradoti sāradavirahito. Dhammojanti dhammarasaṃ, ojavantaṃ desanādhammanti attho. Dhammabhoganti dhammaparibhogaṃ, parehi saddhiṃ saṃvibhajanavasena pavattaṃ dhammasambhoganti desanādhammameva vadati. Tena vuttaṃ ‘‘ubhayenapi dhammaparibhogova kathito’’ti.
පියායිතබ්‌බතො පියෙහි. මනස්‌ස වඩ්‌ඪනතො මනාපෙහි. ජාතියාති ඛත්‌තියාදිජාතියා. නානාභාවො අසහභාවො විසුංභාවො. අඤ්‌ඤථාභාවො අඤ්‌ඤථත්‌තං. සරීරන්‌ති රූපධම්‌මකායසඞ්‌ඛාතං සරීරං. රූපකායෙ හි භිජ්‌ජන්‌තෙ භිජ්‌ජන්‌තෙව. සො භිජ්‌ජෙය්‍යාති සො මහන්‌තතරො ඛන්‌ධො භිජ්‌ජෙය්‍ය.
Piyāyitabbato piyehi. Manassa vaḍḍhanato manāpehi. Jātiyāti khattiyādijātiyā. Nānābhāvo asahabhāvo visuṃbhāvo. Aññathābhāvo aññathattaṃ. Sarīranti rūpadhammakāyasaṅkhātaṃ sarīraṃ. Rūpakāye hi bhijjante bhijjanteva. So bhijjeyyāti so mahantataro khandho bhijjeyya.
දක්‌ඛිණදිසං ගතොති දක්‌ඛිණදිසාමුඛෙ පවත්‌තො. මහාඛන්‌ධො වියාති මහන්‌තො සාරවන්‌තො සාඛාඛන්‌ධො විය. සාඛඛන්‌ධා හි දිසාභිමුඛපවත්‌තාකාරා, මූලඛන්‌ධො පන උද්‌ධමුග්‌ගතො. සොළසන්‌නං පඤ්‌හානන්‌ති සොළසන්‌නං අපරාපරියපවත්‌තනියානං අත්‌ථානං. ඤාතුං ඉච්‌ඡිතො හි අත්‌ථො පඤ්‌හො.
Dakkhiṇadisaṃ gatoti dakkhiṇadisāmukhe pavatto. Mahākhandho viyāti mahanto sāravanto sākhākhandho viya. Sākhakhandhā hi disābhimukhapavattākārā, mūlakhandho pana uddhamuggato. Soḷasannaṃ pañhānanti soḷasannaṃ aparāpariyapavattaniyānaṃ atthānaṃ. Ñātuṃ icchito hi attho pañho.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 3. චුන්‌දසුත්‌තං • 3. Cundasuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 3. චුන්‌දසුත්‌තවණ්‌ණනා • 3. Cundasuttavaṇṇanā
