| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
੩. ਚੁਨ੍ਦਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
3. Cundasuttavaṇṇanā
੩੭੯. ਪੁਬ੍ਬੇ ਸਾવਤ੍ਥਿਤੋ વੇਲ਼ੁવਗਾਮਸ੍ਸ ਗਤਤ੍ਤਾ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਆਗਤਮਗ੍ਗੇਨੇવ ਪਟਿਨਿવਤ੍ਤਨ੍ਤੋ’’ਤਿ। ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਉਪਸੇਨੋ, ਰੇવਤੋ, ਖਦਿਰવਨਿਯੋ, ਚੁਨ੍ਦੋ, ਸਮਣੁਦ੍ਦੇਸੋ ਅਹਨ੍ਤਿ ਚਤੁਨ੍ਨਂ, ਚਾਲਾ, ਉਪਚਾਲਾ, ਸੀਸੂਪਚਾਲਾਤਿ, ਤਿਸ੍ਸਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਇਮੇਸਂ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਅਰਹਨ੍ਤਾਨਂ। ਨਤ੍ਥਿ ਨੁ ਖੋਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ‘‘ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ’’ਤਿ ਆਨੇਤ੍વਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਸੀਹਾવਲੋਕਨਞਾਯੇਨ। ਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਮੇ વਤ੍ਤਾਰੋ ਹਰਿਤੁਂ ਨਾਸਕ੍ਖੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਇਦਂ ਦਾਨਿ ਪਚ੍ਛਿਮਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ ਭੂਤਕਥਨਮਤ੍ਤਂ, ਨ ਤਤ੍ਥ ਸਾਲਯਤਾਦਸ੍ਸਨਂ ਯਥਾ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ વੇਸਾਲਿਯਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍વਾ ਨਾਗਾਪਲੋਕਿਤਂ।
379. Pubbe sāvatthito veḷuvagāmassa gatattā vuttaṃ ‘‘āgatamaggeneva paṭinivattanto’’ti. Sattannanti upaseno, revato, khadiravaniyo, cundo, samaṇuddeso ahanti catunnaṃ, cālā, upacālā, sīsūpacālāti, tissannanti imesaṃ sattannaṃ arahantānaṃ. Natthi nu khoti etthāpi ‘‘olokento’’ti ānetvā sambandho sīhāvalokanañāyena. Bhavissanti me vattāro harituṃ nāsakkhīti sambandho. Idaṃ dāni pacchimadassananti bhūtakathanamattaṃ, na tattha sālayatādassanaṃ yathā tathāgatassa vesāliyā nikkhamitvā nāgāpalokitaṃ.
ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ વਿਸੇਸਸ੍ਸ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨવਸੇਨੇવ ਇਦ੍ਧਿਭੇਦਦਸ੍ਸਨਂ ਇਦ੍ਧਿવਿਕੁਬ੍ਬਨਂ। ਸੀਹਸ੍ਸ વਿਜਮ੍ਭਨਾਦਿવਸੇਨ ਕੀਲ਼ਿਤ੍વਾ ਨਾਦਸਦਿਸੀ ਅਯਂ ਧਮ੍ਮਕਥਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸੀਹવਿਕੀਲ਼ਿਤੋ ਧਮ੍ਮਪਰਿਯਾਯੋ’’ਤਿ। ਗਮਨਕਾਲੋ ਮਯ੍ਹਨ੍ਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਇਤਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਪਰਿਸਮਾਪਨੇ। ਤੇਨ ਥੇਰੇਨ ਯਥਾਰਮ੍ਭਸ੍ਸ વਚਨਪਬਨ੍ਧਸ੍ਸ ਸਮਾਪਿਤਭਾવਂ ਜੋਤੇਤਿ। ਏਸ ਨਯੋ ਸੇਸੇਸੁਪਿ ਏਦਿਸੇਸੁ ਸਬ੍ਬਟ੍ਠਾਨੇਸੁ। ਯੁਗਨ੍ਧਰਾਦਯੋ ਪਰਿਭਣ੍ਡਪਬ੍ਬਤਾਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ। ਏਕਪ੍ਪਹਾਰੇਨੇવਾਤਿ ਏਕਪ੍ਪਹਾਰੇਨ ਇવ। ਸ੍વਾਯਂ ਇવ-ਸਦ੍ਦੋ ਨ ਸਕ੍ਕੋਮੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਆਨੇਤ੍વਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬੋ।
Tassa tassa visesassa adhiṭṭhānavaseneva iddhibhedadassanaṃ iddhivikubbanaṃ. Sīhassa vijambhanādivasena kīḷitvā nādasadisī ayaṃ dhammakathāti vuttaṃ ‘‘sīhavikīḷito dhammapariyāyo’’ti. Gamanakālo mayhantīti ettha iti-saddo parisamāpane. Tena therena yathārambhassa vacanapabandhassa samāpitabhāvaṃ joteti. Esa nayo sesesupi edisesu sabbaṭṭhānesu. Yugandharādayo paribhaṇḍapabbatāti veditabbā. Ekappahārenevāti ekappahārena iva. Svāyaṃ iva-saddo na sakkomīti ettha ānetvā sambandhitabbo.
ਪਟਿਪਾਦੇਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਠਿਤਕਾਯਂ ਪਟਿਪਾਦੇਸ੍ਸਾਮਿ। ਪਤ੍ਥਨਾਕਾਲੇ ਅਨੋਮਦਸ੍ਸਿਸ੍ਸ ਭਗવਤੋ વਚਨਸੁਤਾਨੁਸਾਰੇਨ ਞਾਣੇਨ ਦਿਟ੍ਠਮਤ੍ਤਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਤਂ ਪਠਮਦਸ੍ਸਨ’’ਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਧਾਰੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੀ ਗੁਣਸਾਰਂ। ਏਸ ਮਗ੍ਗੋਤਿ ਏਸੋ ਜਾਤਾਨਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਮਰਣਨਿਟ੍ਠਿਤੋ ਪਨ੍ਥੋ। ਪੁਨਪਿ ਏવਂਭਾવਿਨੋ ਨਾਮ ਸਙ੍ਖਾਰਾਤਿ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਨਾਮ ਏવਂਭਾવਿਨੋ, ਮਰਣਪਰਿਯੋਸਾਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਏਤ੍ਤਕਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਤਕਂ ਕਾਲਂ। ਸਙ੍ਕਡ੍ਢਿਤ੍વਾ ਸਂਹਰਿਤ੍વਾ। ਮੁਖਂ ਪਿਧਾਯਾਤਿ ਮੁਖਂ ਛਾਦੇਤ੍વਾ। ਅਗ੍ਘਿਕਸਤਾਨੀਤਿ ਮਕੁਲ਼ਙ੍ਕੁਰਚੇਤਿਯਸਤਾਨਿ।
Paṭipādessāmīti ṭhitakāyaṃ paṭipādessāmi. Patthanākāle anomadassissa bhagavato vacanasutānusārena ñāṇena diṭṭhamattataṃ sandhāya ‘‘taṃ paṭhamadassana’’nti vuttaṃ. Dhāretuṃ asakkontī guṇasāraṃ. Esa maggoti eso jātānaṃ sattānaṃ maraṇaniṭṭhito pantho. Punapi evaṃbhāvino nāma saṅkhārāti saṅkhārā nāma evaṃbhāvino, maraṇapariyosānāti attho. Ettakanti ettakaṃ kālaṃ. Saṅkaḍḍhitvā saṃharitvā. Mukhaṃ pidhāyāti mukhaṃ chādetvā. Agghikasatānīti makuḷaṅkuracetiyasatāni.
ਪੁਰਿਮਦਿવਸੇਤਿ ਅਤੀਤਦਿવਸੇ। ਯਸ੍ਮਾ ਧਮ੍ਮਸੇਨਾਪਤਿਨੋ ਅਰਹਤ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤਦਿવਸੇਯੇવ ਸਤ੍ਥੁ ਸਾવਕਸਨ੍ਨਿਪਾਤੋ ਅਹੋਸਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਪੂਰਿਤਸਾવਕਸਨ੍ਨਿਪਾਤੋ ਏਸ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਪਞ੍ਚ ਜਾਤਿਸਤਾਨੀਤਿ ਭੁਮ੍ਮਤ੍ਥੇ, ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਸਂਯੋਗੇ વਾ ਉਪਯੋਗવਚਨਂ।
Purimadivaseti atītadivase. Yasmā dhammasenāpatino arahattappattadivaseyeva satthu sāvakasannipāto ahosi, tasmā ‘‘pūritasāvakasannipāto esa bhikkhū’’ti vuttaṃ. Pañca jātisatānīti bhummatthe, accantasaṃyoge vā upayogavacanaṃ.
ਕਲ਼ੋਪਿਹਤ੍ਥੋਤਿ વਿਲੀવਮਯਭਾਜਨਹਤ੍ਥੋ। ‘‘ਚਮ੍ਮਮਯਭਾਜਨਹਤ੍ਥੋ’’ਤਿ ਚ વਦਨ੍ਤਿ। ਪੁਰਨ੍ਤਰੇਤਿ ਨਗਰਮਜ੍ਝੇ। વਨੇਤਿ ਅਰਞ੍ਞੇ।
Kaḷopihatthoti vilīvamayabhājanahattho. ‘‘Cammamayabhājanahattho’’ti ca vadanti. Purantareti nagaramajjhe. Vaneti araññe.
ਓਸਕ੍ਕਨਾਕਾਰવਿਰਹਿਤੋਤਿ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਯ ਸਙ੍ਕੋਚਹੇਤੁવਿਰਹਿਤੋ। વਿਸਾਰਦੋਤਿ ਸਾਰਦવਿਰਹਿਤੋ। ਧਮ੍ਮੋਜਨ੍ਤਿ ਧਮ੍ਮਰਸਂ, ਓਜવਨ੍ਤਂ ਦੇਸਨਾਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਧਮ੍ਮਭੋਗਨ੍ਤਿ ਧਮ੍ਮਪਰਿਭੋਗਂ, ਪਰੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਂવਿਭਜਨવਸੇਨ ਪવਤ੍ਤਂ ਧਮ੍ਮਸਮ੍ਭੋਗਨ੍ਤਿ ਦੇਸਨਾਧਮ੍ਮਮੇવ વਦਤਿ। ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਉਭਯੇਨਪਿ ਧਮ੍ਮਪਰਿਭੋਗੋવ ਕਥਿਤੋ’’ਤਿ।
Osakkanākāravirahitoti dhammadesanāya saṅkocahetuvirahito. Visāradoti sāradavirahito. Dhammojanti dhammarasaṃ, ojavantaṃ desanādhammanti attho. Dhammabhoganti dhammaparibhogaṃ, parehi saddhiṃ saṃvibhajanavasena pavattaṃ dhammasambhoganti desanādhammameva vadati. Tena vuttaṃ ‘‘ubhayenapi dhammaparibhogova kathito’’ti.
ਪਿਯਾਯਿਤਬ੍ਬਤੋ ਪਿਯੇਹਿ। ਮਨਸ੍ਸ વਡ੍ਢਨਤੋ ਮਨਾਪੇਹਿ। ਜਾਤਿਯਾਤਿ ਖਤ੍ਤਿਯਾਦਿਜਾਤਿਯਾ। ਨਾਨਾਭਾવੋ ਅਸਹਭਾવੋ વਿਸੁਂਭਾવੋ। ਅਞ੍ਞਥਾਭਾવੋ ਅਞ੍ਞਥਤ੍ਤਂ। ਸਰੀਰਨ੍ਤਿ ਰੂਪਧਮ੍ਮਕਾਯਸਙ੍ਖਾਤਂ ਸਰੀਰਂ। ਰੂਪਕਾਯੇ ਹਿ ਭਿਜ੍ਜਨ੍ਤੇ ਭਿਜ੍ਜਨ੍ਤੇવ। ਸੋ ਭਿਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਤਿ ਸੋ ਮਹਨ੍ਤਤਰੋ ਖਨ੍ਧੋ ਭਿਜ੍ਜੇਯ੍ਯ।
Piyāyitabbato piyehi. Manassa vaḍḍhanato manāpehi. Jātiyāti khattiyādijātiyā. Nānābhāvo asahabhāvo visuṃbhāvo. Aññathābhāvo aññathattaṃ. Sarīranti rūpadhammakāyasaṅkhātaṃ sarīraṃ. Rūpakāye hi bhijjante bhijjanteva. So bhijjeyyāti so mahantataro khandho bhijjeyya.
ਦਕ੍ਖਿਣਦਿਸਂ ਗਤੋਤਿ ਦਕ੍ਖਿਣਦਿਸਾਮੁਖੇ ਪવਤ੍ਤੋ। ਮਹਾਖਨ੍ਧੋ વਿਯਾਤਿ ਮਹਨ੍ਤੋ ਸਾਰવਨ੍ਤੋ ਸਾਖਾਖਨ੍ਧੋ વਿਯ। ਸਾਖਖਨ੍ਧਾ ਹਿ ਦਿਸਾਭਿਮੁਖਪવਤ੍ਤਾਕਾਰਾ, ਮੂਲਖਨ੍ਧੋ ਪਨ ਉਦ੍ਧਮੁਗ੍ਗਤੋ। ਸੋਲ਼ਸਨ੍ਨਂ ਪਞ੍ਹਾਨਨ੍ਤਿ ਸੋਲ਼ਸਨ੍ਨਂ ਅਪਰਾਪਰਿਯਪવਤ੍ਤਨਿਯਾਨਂ ਅਤ੍ਥਾਨਂ। ਞਾਤੁਂ ਇਚ੍ਛਿਤੋ ਹਿ ਅਤ੍ਥੋ ਪਞ੍ਹੋ।
Dakkhiṇadisaṃ gatoti dakkhiṇadisāmukhe pavatto. Mahākhandho viyāti mahanto sāravanto sākhākhandho viya. Sākhakhandhā hi disābhimukhapavattākārā, mūlakhandho pana uddhamuggato. Soḷasannaṃ pañhānanti soḷasannaṃ aparāpariyapavattaniyānaṃ atthānaṃ. Ñātuṃ icchito hi attho pañho.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya / ੩. ਚੁਨ੍ਦਸੁਤ੍ਤਂ • 3. Cundasuttaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ੩. ਚੁਨ੍ਦਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 3. Cundasuttavaṇṇanā
