| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අපදාන-අට්‌ඨකථා • Apadāna-aṭṭhakathā |
10. චුන්‌දත්‌ථෙරඅපදානවණ්‌ණනා
10. Cundattheraapadānavaṇṇanā
සිද්‌ධත්‌ථස්‌ස භගවතොතිආදිකං ආයස්‌මතො චුන්‌දත්‌ථෙරස්‌ස අපදානං. අයම්‌පි පුරිමබුද්‌ධෙසු කතපුඤ්‌ඤසම්‌භාරො තත්‌ථ තත්‌ථ භවෙ විවට්‌ටූපනිස්‌සයානි පුඤ්‌ඤානි උපචිනන්‌තො සිද්‌ධත්‌ථස්‌ස භගවතො කාලෙ විභවසම්‌පන්‌නෙ කුලෙ නිබ්‌බත්‌තො විඤ්‌ඤුතං පත්‌වා සත්‌ථරි පසීදිත්‌වා සත්‌තරතනමයං සුවණ්‌ණග්‌ඝියං කාරෙත්‌වා සුමනපුප්‌ඵෙහි ඡාදෙත්‌වා භගවන්‌තං පූජෙසි. තානි පුප්‌ඵානි ආකාසං සමුග්‌ගන්‌ත්‌වා විතානාකාරෙන අට්‌ඨංසු. අථ නං භගවා ‘‘අනාගතෙ ගොතමස්‌ස නාම භගවතො සාසනෙ චුන්‌දො නාම සාවකො භවිස්‌සතී’’ති බ්‍යාකාසි. සො තෙන පුඤ්‌ඤකම්‌මෙන තතො චුතො දෙවලොකෙ උපපන්‌නො කමෙන ඡසු කාමාවචරදෙවෙසු සුඛං අනුභවිත්‌වා මනුස්‌සෙසු චක්‌කවත්‌තිආදිසම්‌පත්‌තියො ච අනුභවිත්‌වා ඉමස්‌මිං බුද්‌ධුප්‌පාදෙ බ්‍රාහ්‌මණකුලෙ රූපසාරියා පුත්‌තො සාරිපුත්‌තත්‌ථෙරස්‌ස කනිට්‌ඨො හුත්‌වා නිබ්‌බත්‌ති. තස්‌ස විඤ්‌ඤුතං පත්‌තස්‌ස ආරොහපරිණාහරූපවයානං සුන්‌දරතාය සකාරස්‌ස චකාරං කත්‌වා චුන්‌දොති නාමං කරිංසු. සො වයප්‌පත්‌තො ඝරාවාසෙ ආදීනවං පබ්‌බජ්‌ජාය ච ආනිසංසං දිස්‌වා භාතුත්‌ථෙරස්‌ස සන්‌තිකෙ පබ්‌බජිත්‌වා විපස්‌සනං වඩ්‌ඪෙත්‌වා නචිරස්‌සෙව අරහත්‌තං පාපුණි.
Siddhatthassabhagavatotiādikaṃ āyasmato cundattherassa apadānaṃ. Ayampi purimabuddhesu katapuññasambhāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayāni puññāni upacinanto siddhatthassa bhagavato kāle vibhavasampanne kule nibbatto viññutaṃ patvā satthari pasīditvā sattaratanamayaṃ suvaṇṇagghiyaṃ kāretvā sumanapupphehi chādetvā bhagavantaṃ pūjesi. Tāni pupphāni ākāsaṃ samuggantvā vitānākārena aṭṭhaṃsu. Atha naṃ bhagavā ‘‘anāgate gotamassa nāma bhagavato sāsane cundo nāma sāvako bhavissatī’’ti byākāsi. So tena puññakammena tato cuto devaloke upapanno kamena chasu kāmāvacaradevesu sukhaṃ anubhavitvā manussesu cakkavattiādisampattiyo ca anubhavitvā imasmiṃ buddhuppāde brāhmaṇakule rūpasāriyā putto sāriputtattherassa kaniṭṭho hutvā nibbatti. Tassa viññutaṃ pattassa ārohapariṇāharūpavayānaṃ sundaratāya sakārassa cakāraṃ katvā cundoti nāmaṃ kariṃsu. So vayappatto gharāvāse ādīnavaṃ pabbajjāya ca ānisaṃsaṃ disvā bhātuttherassa santike pabbajitvā vipassanaṃ vaḍḍhetvā nacirasseva arahattaṃ pāpuṇi.
125. සො පත්‌තඅරහත්‌තඵලො එකදිවසං අත්‌තනො පුබ්‌බකම්‌මං සරිත්‌වා සොමනස්‌සජාතො පුබ්‌බචරිතාපදානං පකාසෙන්‌තො සිද්‌ධත්‌ථස්‌ස භගවතොතිආදිමාහ. තං හෙට්‌ඨා වුත්‌තත්‌ථමෙව. අග්‌ඝියන්‌තිආදයොපි උත්‌තානත්‌ථායෙව.
125. So pattaarahattaphalo ekadivasaṃ attano pubbakammaṃ saritvā somanassajāto pubbacaritāpadānaṃ pakāsento siddhatthassa bhagavatotiādimāha. Taṃ heṭṭhā vuttatthameva. Agghiyantiādayopi uttānatthāyeva.
128. විතිණ්‌ණකඞ්‌ඛො සම්‌බුද්‌ධොති විසෙසෙන මග්‌ගාධිගමෙන විචිකිච්‌ඡාය ඛෙපිතත්‌තා විතිණ්‌ණකඞ්‌ඛො අසංසයො සම්‌බුද්‌ධො. තිණ්‌ණොඝෙහි පුරක්‌ඛතොති කාමොඝාදීනං චතුන්‌නං ඔඝානං තිණ්‌ණත්‌තා අතික්‌කන්‌තත්‌තා ඔඝතිණ්‌ණෙහි ඛීණාසවෙහි පුරක්‌ඛතො පරිවාරිතොති අත්‌ථො. බ්‍යාකරණගාථා උත්‌තානත්‌ථායෙව.
128.Vitiṇṇakaṅkho sambuddhoti visesena maggādhigamena vicikicchāya khepitattā vitiṇṇakaṅkho asaṃsayo sambuddho. Tiṇṇoghehi purakkhatoti kāmoghādīnaṃ catunnaṃ oghānaṃ tiṇṇattā atikkantattā oghatiṇṇehi khīṇāsavehi purakkhato parivāritoti attho. Byākaraṇagāthā uttānatthāyeva.
139. උපට්‌ඨහිං මහාවීරන්‌ති උත්‌තමත්‌ථස්‌ස නිබ්‌බානස්‌ස පත්‌තියා පාපුණනත්‌ථාය කප්‌පසතසහස්‌සාධිකෙසු චතුරාසඞ්‌ඛ්‍යෙය්‍යෙසු කප්‌පෙසු පාරමියො පූරෙන්‌තෙන කතවීරියත්‌තා මහාවීරං බුද්‌ධං උපට්‌ඨහිං උපට්‌ඨානං අකාසින්‌ති අත්‌ථො. අඤ්‌ඤෙ ච පෙසලෙ බහූති න කෙවලමෙව බුද්‌ධං උපට්‌ඨහිං, පෙසලෙ පියසීලෙ සීලවන්‌තෙ අඤ්‌ඤෙ ච බහුඅග්‌ගප්‌පත්‌තෙ සාවකෙ, මෙ මය්‌හං භාතරං සාරිපුත්‌තත්‌ථෙරඤ්‌ච උපට්‌ඨහින්‌ති සම්‌බන්‌ධො.
139.Upaṭṭhahiṃ mahāvīranti uttamatthassa nibbānassa pattiyā pāpuṇanatthāya kappasatasahassādhikesu caturāsaṅkhyeyyesu kappesu pāramiyo pūrentena katavīriyattā mahāvīraṃ buddhaṃ upaṭṭhahiṃ upaṭṭhānaṃ akāsinti attho. Aññe ca pesale bahūti na kevalameva buddhaṃ upaṭṭhahiṃ, pesale piyasīle sīlavante aññe ca bahuaggappatte sāvake, me mayhaṃ bhātaraṃ sāriputtattherañca upaṭṭhahinti sambandho.
140. භාතරං මෙ උපට්‌ඨහිත්‌වාති මය්‌හං භාතරං උපට්‌ඨහිත්‌වා වත්‌තපටිවත්‌තං කත්‌වා තස්‌ස පරිනිබ්‌බුතකාලෙ භගවතො පඨමං පරිනිබ්‌බුතත්‌තා තස්‌ස ධාතුයො ගහෙත්‌වා පත්‌තම්‌හි ඔකිරිත්‌වා ලොකජෙට්‌ඨස්‌ස නරානං ආසභස්‌ස බුද්‌ධස්‌ස උපනාමෙසිං අදාසින්‌ති අත්‌ථො.
140.Bhātaraṃme upaṭṭhahitvāti mayhaṃ bhātaraṃ upaṭṭhahitvā vattapaṭivattaṃ katvā tassa parinibbutakāle bhagavato paṭhamaṃ parinibbutattā tassa dhātuyo gahetvā pattamhi okiritvā lokajeṭṭhassa narānaṃ āsabhassa buddhassa upanāmesiṃ adāsinti attho.
141. උභො හත්‌ථෙහි පග්‌ගය්‌හාති තං මහා දින්‌නං ධාතුං සො භගවා අත්‌තනො උභොහි හත්‌ථෙහි පකාරෙන ගහෙත්‌වා තං ධාතුං සංසුට්‌ඨු දස්‌සයන්‌තො අග්‌ගසාවකං සාරිපුත්‌තත්‌ථෙරං කිත්‌තයි පකාසෙසීති අත්‌ථො. සෙසං උත්‌තානත්‌ථමෙවාති.
141.Ubho hatthehi paggayhāti taṃ mahā dinnaṃ dhātuṃ so bhagavā attano ubhohi hatthehi pakārena gahetvā taṃ dhātuṃ saṃsuṭṭhu dassayanto aggasāvakaṃ sāriputtattheraṃ kittayi pakāsesīti attho. Sesaṃ uttānatthamevāti.
චුන්‌දත්‌ථෙරඅපදානවණ්‌ණනා සමත්‌තා.
Cundattheraapadānavaṇṇanā samattā.
පඤ්‌චමවග්‌ගවණ්‌ණනා සමත්‌තා.
Pañcamavaggavaṇṇanā samattā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / ඛුද්‌දකනිකාය • Khuddakanikāya / අපදානපාළි • Apadānapāḷi / 10. චුන්‌දත්‌ථෙරඅපදානං • 10. Cundattheraapadānaṃ
