Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්ගුත්තරනිකාය • Aṅguttaranikāya |
2. චුන්දීසුත්තං
2. Cundīsuttaṃ
32. එකං සමයං භගවා රාජගහෙ විහරති වෙළුවනෙ කලන්දකනිවාපෙ. අථ ඛො චුන්දී රාජකුමාරී පඤ්චහි රථසතෙහි පඤ්චහි ච කුමාරිසතෙහි පරිවුතා යෙන භගවා තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා භගවන්තං අභිවාදෙත්වා එකමන්තං නිසීදි. එකමන්තං නිසින්නා ඛො චුන්දී රාජකුමාරී භගවන්තං එතදවොච –
32. Ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe. Atha kho cundī rājakumārī pañcahi rathasatehi pañcahi ca kumārisatehi parivutā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnā kho cundī rājakumārī bhagavantaṃ etadavoca –
‘‘අම්හාකං, භන්තෙ, භාතා චුන්දො නාම රාජකුමාරො, සො එවමාහ – ‘යදෙව සො හොති ඉත්ථී වා පුරිසො වා බුද්ධං සරණං ගතො, ධම්මං සරණං ගතො, සඞ්ඝං සරණං ගතො, පාණාතිපාතා පටිවිරතො, අදින්නාදානා පටිවිරතො, කාමෙසුමිච්ඡාචාරා පටිවිරතො, මුසාවාදා පටිවිරතො, සුරාමෙරයමජ්ජපමාදට්ඨානා පටිවිරතො, සො කායස්ස භෙදා පරං මරණා සුගතිංයෙව උපපජ්ජති, නො දුග්ගති’න්ති. සාහං, භන්තෙ, භගවන්තං පුච්ඡාමි – ‘කථංරූපෙ ඛො, භන්තෙ, සත්ථරි පසන්නො කායස්ස භෙදා පරං මරණා සුගතිංයෙව උපපජ්ජති, නො දුග්ගතිං? කථංරූපෙ ධම්මෙ පසන්නො කායස්ස භෙදා පරං මරණා සුගතිංයෙව උපපජ්ජති, නො දුග්ගතිං? කථංරූපෙ සඞ්ඝෙ පසන්නො කායස්ස භෙදා පරං මරණා සුගතිංයෙව උපපජ්ජති, නො දුග්ගතිං? කථංරූපෙසු සීලෙසු පරිපූරකාරී කායස්ස භෙදා පරං මරණා සුගතිංයෙව උපපජ්ජති, නො දුග්ගති’’’න්ති?
‘‘Amhākaṃ, bhante, bhātā cundo nāma rājakumāro, so evamāha – ‘yadeva so hoti itthī vā puriso vā buddhaṃ saraṇaṃ gato, dhammaṃ saraṇaṃ gato, saṅghaṃ saraṇaṃ gato, pāṇātipātā paṭivirato, adinnādānā paṭivirato, kāmesumicchācārā paṭivirato, musāvādā paṭivirato, surāmerayamajjapamādaṭṭhānā paṭivirato, so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃyeva upapajjati, no duggati’nti. Sāhaṃ, bhante, bhagavantaṃ pucchāmi – ‘kathaṃrūpe kho, bhante, satthari pasanno kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃyeva upapajjati, no duggatiṃ? Kathaṃrūpe dhamme pasanno kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃyeva upapajjati, no duggatiṃ? Kathaṃrūpe saṅghe pasanno kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃyeva upapajjati, no duggatiṃ? Kathaṃrūpesu sīlesu paripūrakārī kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃyeva upapajjati, no duggati’’’nti?
‘‘යාවතා, චුන්දි, සත්තා අපදා වා ද්විපදා වා චතුප්පදා වා බහුප්පදා වා 1 රූපිනො වා අරූපිනො වා සඤ්ඤිනො වා අසඤ්ඤිනො වා නෙවසඤ්ඤිනාසඤ්ඤිනො වා, තථාගතො තෙසං අග්ගමක්ඛායති අරහං සම්මාසම්බුද්ධො. යෙ ඛො, චුන්දි, බුද්ධෙ පසන්නා, අග්ගෙ තෙ පසන්නා. අග්ගෙ ඛො පන පසන්නානං අග්ගො විපාකො හොති.
‘‘Yāvatā, cundi, sattā apadā vā dvipadā vā catuppadā vā bahuppadā vā 2 rūpino vā arūpino vā saññino vā asaññino vā nevasaññināsaññino vā, tathāgato tesaṃ aggamakkhāyati arahaṃ sammāsambuddho. Ye kho, cundi, buddhe pasannā, agge te pasannā. Agge kho pana pasannānaṃ aggo vipāko hoti.
‘‘යාවතා, චුන්දි, ධම්මා සඞ්ඛතා, අරියො අට්ඨඞ්ගිකො මග්ගො තෙසං අග්ගමක්ඛායති. යෙ, චුන්දි, අරියෙ අට්ඨඞ්ගිකෙ මග්ගෙ පසන්නා, අග්ගෙ තෙ පසන්නා, අග්ගෙ ඛො පන පසන්නානං අග්ගො විපාකො හොති.
‘‘Yāvatā, cundi, dhammā saṅkhatā, ariyo aṭṭhaṅgiko maggo tesaṃ aggamakkhāyati. Ye, cundi, ariye aṭṭhaṅgike magge pasannā, agge te pasannā, agge kho pana pasannānaṃ aggo vipāko hoti.
‘‘යාවතා , චුන්දි, ධම්මා සඞ්ඛතා වා අසඞ්ඛතා වා, විරාගො තෙසං 3 අග්ගමක්ඛායති, යදිදං – මදනිම්මදනො පිපාසවිනයො ආලයසමුග්ඝාතො වට්ටුපච්ඡෙදො තණ්හාක්ඛයො විරාගො නිරොධො නිබ්බානං. යෙ ඛො, චුන්දි , විරාගෙ ධම්මෙ පසන්නා, අග්ගෙ තෙ පසන්නා. අග්ගෙ ඛො පන පසන්නානං අග්ගො විපාකො හොති.
‘‘Yāvatā , cundi, dhammā saṅkhatā vā asaṅkhatā vā, virāgo tesaṃ 4 aggamakkhāyati, yadidaṃ – madanimmadano pipāsavinayo ālayasamugghāto vaṭṭupacchedo taṇhākkhayo virāgo nirodho nibbānaṃ. Ye kho, cundi , virāge dhamme pasannā, agge te pasannā. Agge kho pana pasannānaṃ aggo vipāko hoti.
‘‘යාවතා, චුන්දි, සඞ්ඝා වා ගණා වා, තථාගතසාවකසඞ්ඝො තෙසං අග්ගමක්ඛායති, යදිදං – චත්තාරි පුරිසයුගානි අට්ඨ පුරිසපුග්ගලා, එස භගවතො සාවකසඞ්ඝො ආහුනෙය්යො පාහුනෙය්යො දක්ඛිණෙය්යො අඤ්ජලිකරණීයො අනුත්තරං පුඤ්ඤක්ඛෙත්තං ලොකස්ස. යෙ ඛො, චුන්දි, සඞ්ඝෙ පසන්නා, අග්ගෙ තෙ පසන්නා. අග්ගෙ ඛො පන පසන්නානං අග්ගො විපාකො හොති.
‘‘Yāvatā, cundi, saṅghā vā gaṇā vā, tathāgatasāvakasaṅgho tesaṃ aggamakkhāyati, yadidaṃ – cattāri purisayugāni aṭṭha purisapuggalā, esa bhagavato sāvakasaṅgho āhuneyyo pāhuneyyo dakkhiṇeyyo añjalikaraṇīyo anuttaraṃ puññakkhettaṃ lokassa. Ye kho, cundi, saṅghe pasannā, agge te pasannā. Agge kho pana pasannānaṃ aggo vipāko hoti.
‘‘යාවතා, චුන්දි, සීලානි, අරියකන්තානි සීලානි තෙසං 5 අග්ගමක්ඛායති, යදිදං – අඛණ්ඩානි අච්ඡිද්දානි අසබලානි අකම්මාසානි භුජිස්සානි විඤ්ඤුප්පසත්ථානි අපරාමට්ඨානි සමාධිසංවත්තනිකානි. යෙ ඛො, චුන්දි, අරියකන්තෙසු සීලෙසු පරිපූරකාරිනො, අග්ගෙ තෙ පරිපූරකාරිනො. අග්ගෙ ඛො පන පරිපූරකාරීනං අග්ගො විපාකො හොතී’’ති.
‘‘Yāvatā, cundi, sīlāni, ariyakantāni sīlāni tesaṃ 6 aggamakkhāyati, yadidaṃ – akhaṇḍāni acchiddāni asabalāni akammāsāni bhujissāni viññuppasatthāni aparāmaṭṭhāni samādhisaṃvattanikāni. Ye kho, cundi, ariyakantesu sīlesu paripūrakārino, agge te paripūrakārino. Agge kho pana paripūrakārīnaṃ aggo vipāko hotī’’ti.
‘‘අග්ගතො වෙ පසන්නානං, අග්ගං ධම්මං විජානතං;
‘‘Aggato ve pasannānaṃ, aggaṃ dhammaṃ vijānataṃ;
අග්ගෙ බුද්ධෙ පසන්නානං, දක්ඛිණෙය්යෙ අනුත්තරෙ.
Agge buddhe pasannānaṃ, dakkhiṇeyye anuttare.
‘‘අග්ගෙ ධම්මෙ පසන්නානං, විරාගූපසමෙ සුඛෙ;
‘‘Agge dhamme pasannānaṃ, virāgūpasame sukhe;
අග්ගෙ සඞ්ඝෙ පසන්නානං, පුඤ්ඤක්ඛෙත්තෙ අනුත්තරෙ.
Agge saṅghe pasannānaṃ, puññakkhette anuttare.
‘‘අග්ගස්මිං දානං දදතං, අග්ගං පුඤ්ඤං පවඩ්ඪති;
‘‘Aggasmiṃ dānaṃ dadataṃ, aggaṃ puññaṃ pavaḍḍhati;
අග්ගං ආයු ච වණ්ණො ච, යසො කිත්ති සුඛං බලං.
Aggaṃ āyu ca vaṇṇo ca, yaso kitti sukhaṃ balaṃ.
‘‘අග්ගස්ස දාතා මෙධාවී, අග්ගධම්මසමාහිතො;
‘‘Aggassa dātā medhāvī, aggadhammasamāhito;
දෙවභූතො මනුස්සො වා, අග්ගප්පත්තො පමොදතී’’ති. දුතියං;
Devabhūto manusso vā, aggappatto pamodatī’’ti. dutiyaṃ;
Footnotes:
Related texts:
අට්ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්තපිටක (අට්ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්ගුත්තරනිකාය (අට්ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 2. චුන්දීසුත්තවණ්ණනා • 2. Cundīsuttavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්ගුත්තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 2. චුන්දීසුත්තවණ්ණනා • 2. Cundīsuttavaṇṇanā