Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya |
੨. ਚੁਨ੍ਦੀਸੁਤ੍ਤਂ
2. Cundīsuttaṃ
੩੨. ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਭਗવਾ ਰਾਜਗਹੇ વਿਹਰਤਿ વੇਲ਼ੁવਨੇ ਕਲਨ੍ਦਕਨਿવਾਪੇ। ਅਥ ਖੋ ਚੁਨ੍ਦੀ ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਪਞ੍ਚਹਿ ਰਥਸਤੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਚ ਕੁਮਾਰਿਸਤੇਹਿ ਪਰਿવੁਤਾ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ਖੋ ਚੁਨ੍ਦੀ ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ –
32. Ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe. Atha kho cundī rājakumārī pañcahi rathasatehi pañcahi ca kumārisatehi parivutā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnā kho cundī rājakumārī bhagavantaṃ etadavoca –
‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਾਤਾ ਚੁਨ੍ਦੋ ਨਾਮ ਰਾਜਕੁਮਾਰੋ, ਸੋ ਏવਮਾਹ – ‘ਯਦੇવ ਸੋ ਹੋਤਿ ਇਤ੍ਥੀ વਾ ਪੁਰਿਸੋ વਾ ਬੁਦ੍ਧਂ ਸਰਣਂ ਗਤੋ, ਧਮ੍ਮਂ ਸਰਣਂ ਗਤੋ, ਸਙ੍ਘਂ ਸਰਣਂ ਗਤੋ, ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ, ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ, ਕਾਮੇਸੁਮਿਚ੍ਛਾਚਾਰਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ, ਮੁਸਾવਾਦਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ, ਸੁਰਾਮੇਰਯਮਜ੍ਜਪਮਾਦਟ੍ਠਾਨਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ, ਸੋ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਸੁਗਤਿਂਯੇવ ਉਪਪਜ੍ਜਤਿ, ਨੋ ਦੁਗ੍ਗਤਿ’ਨ੍ਤਿ। ਸਾਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਨ੍ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ – ‘ਕਥਂਰੂਪੇ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਤ੍ਥਰਿ ਪਸਨ੍ਨੋ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਸੁਗਤਿਂਯੇવ ਉਪਪਜ੍ਜਤਿ, ਨੋ ਦੁਗ੍ਗਤਿਂ? ਕਥਂਰੂਪੇ ਧਮ੍ਮੇ ਪਸਨ੍ਨੋ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਸੁਗਤਿਂਯੇવ ਉਪਪਜ੍ਜਤਿ, ਨੋ ਦੁਗ੍ਗਤਿਂ? ਕਥਂਰੂਪੇ ਸਙ੍ਘੇ ਪਸਨ੍ਨੋ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਸੁਗਤਿਂਯੇવ ਉਪਪਜ੍ਜਤਿ, ਨੋ ਦੁਗ੍ਗਤਿਂ? ਕਥਂਰੂਪੇਸੁ ਸੀਲੇਸੁ ਪਰਿਪੂਰਕਾਰੀ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਸੁਗਤਿਂਯੇવ ਉਪਪਜ੍ਜਤਿ, ਨੋ ਦੁਗ੍ਗਤਿ’’’ਨ੍ਤਿ?
‘‘Amhākaṃ, bhante, bhātā cundo nāma rājakumāro, so evamāha – ‘yadeva so hoti itthī vā puriso vā buddhaṃ saraṇaṃ gato, dhammaṃ saraṇaṃ gato, saṅghaṃ saraṇaṃ gato, pāṇātipātā paṭivirato, adinnādānā paṭivirato, kāmesumicchācārā paṭivirato, musāvādā paṭivirato, surāmerayamajjapamādaṭṭhānā paṭivirato, so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃyeva upapajjati, no duggati’nti. Sāhaṃ, bhante, bhagavantaṃ pucchāmi – ‘kathaṃrūpe kho, bhante, satthari pasanno kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃyeva upapajjati, no duggatiṃ? Kathaṃrūpe dhamme pasanno kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃyeva upapajjati, no duggatiṃ? Kathaṃrūpe saṅghe pasanno kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃyeva upapajjati, no duggatiṃ? Kathaṃrūpesu sīlesu paripūrakārī kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃyeva upapajjati, no duggati’’’nti?
‘‘ਯਾવਤਾ, ਚੁਨ੍ਦਿ, ਸਤ੍ਤਾ ਅਪਦਾ વਾ ਦ੍વਿਪਦਾ વਾ ਚਤੁਪ੍ਪਦਾ વਾ ਬਹੁਪ੍ਪਦਾ વਾ 1 ਰੂਪਿਨੋ વਾ ਅਰੂਪਿਨੋ વਾ ਸਞ੍ਞਿਨੋ વਾ ਅਸਞ੍ਞਿਨੋ વਾ ਨੇવਸਞ੍ਞਿਨਾਸਞ੍ਞਿਨੋ વਾ, ਤਥਾਗਤੋ ਤੇਸਂ ਅਗ੍ਗਮਕ੍ਖਾਯਤਿ ਅਰਹਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ। ਯੇ ਖੋ, ਚੁਨ੍ਦਿ, ਬੁਦ੍ਧੇ ਪਸਨ੍ਨਾ, ਅਗ੍ਗੇ ਤੇ ਪਸਨ੍ਨਾ। ਅਗ੍ਗੇ ਖੋ ਪਨ ਪਸਨ੍ਨਾਨਂ ਅਗ੍ਗੋ વਿਪਾਕੋ ਹੋਤਿ।
‘‘Yāvatā, cundi, sattā apadā vā dvipadā vā catuppadā vā bahuppadā vā 2 rūpino vā arūpino vā saññino vā asaññino vā nevasaññināsaññino vā, tathāgato tesaṃ aggamakkhāyati arahaṃ sammāsambuddho. Ye kho, cundi, buddhe pasannā, agge te pasannā. Agge kho pana pasannānaṃ aggo vipāko hoti.
‘‘ਯਾવਤਾ, ਚੁਨ੍ਦਿ, ਧਮ੍ਮਾ ਸਙ੍ਖਤਾ, ਅਰਿਯੋ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋ ਮਗ੍ਗੋ ਤੇਸਂ ਅਗ੍ਗਮਕ੍ਖਾਯਤਿ। ਯੇ, ਚੁਨ੍ਦਿ, ਅਰਿਯੇ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੇ ਮਗ੍ਗੇ ਪਸਨ੍ਨਾ, ਅਗ੍ਗੇ ਤੇ ਪਸਨ੍ਨਾ, ਅਗ੍ਗੇ ਖੋ ਪਨ ਪਸਨ੍ਨਾਨਂ ਅਗ੍ਗੋ વਿਪਾਕੋ ਹੋਤਿ।
‘‘Yāvatā, cundi, dhammā saṅkhatā, ariyo aṭṭhaṅgiko maggo tesaṃ aggamakkhāyati. Ye, cundi, ariye aṭṭhaṅgike magge pasannā, agge te pasannā, agge kho pana pasannānaṃ aggo vipāko hoti.
‘‘ਯਾવਤਾ , ਚੁਨ੍ਦਿ, ਧਮ੍ਮਾ ਸਙ੍ਖਤਾ વਾ ਅਸਙ੍ਖਤਾ વਾ, વਿਰਾਗੋ ਤੇਸਂ 3 ਅਗ੍ਗਮਕ੍ਖਾਯਤਿ, ਯਦਿਦਂ – ਮਦਨਿਮ੍ਮਦਨੋ ਪਿਪਾਸવਿਨਯੋ ਆਲਯਸਮੁਗ੍ਘਾਤੋ વਟ੍ਟੁਪਚ੍ਛੇਦੋ ਤਣ੍ਹਾਕ੍ਖਯੋ વਿਰਾਗੋ ਨਿਰੋਧੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ। ਯੇ ਖੋ, ਚੁਨ੍ਦਿ , વਿਰਾਗੇ ਧਮ੍ਮੇ ਪਸਨ੍ਨਾ, ਅਗ੍ਗੇ ਤੇ ਪਸਨ੍ਨਾ। ਅਗ੍ਗੇ ਖੋ ਪਨ ਪਸਨ੍ਨਾਨਂ ਅਗ੍ਗੋ વਿਪਾਕੋ ਹੋਤਿ।
‘‘Yāvatā , cundi, dhammā saṅkhatā vā asaṅkhatā vā, virāgo tesaṃ 4 aggamakkhāyati, yadidaṃ – madanimmadano pipāsavinayo ālayasamugghāto vaṭṭupacchedo taṇhākkhayo virāgo nirodho nibbānaṃ. Ye kho, cundi , virāge dhamme pasannā, agge te pasannā. Agge kho pana pasannānaṃ aggo vipāko hoti.
‘‘ਯਾવਤਾ, ਚੁਨ੍ਦਿ, ਸਙ੍ਘਾ વਾ ਗਣਾ વਾ, ਤਥਾਗਤਸਾવਕਸਙ੍ਘੋ ਤੇਸਂ ਅਗ੍ਗਮਕ੍ਖਾਯਤਿ, ਯਦਿਦਂ – ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਪੁਰਿਸਯੁਗਾਨਿ ਅਟ੍ਠ ਪੁਰਿਸਪੁਗ੍ਗਲਾ, ਏਸ ਭਗવਤੋ ਸਾવਕਸਙ੍ਘੋ ਆਹੁਨੇਯ੍ਯੋ ਪਾਹੁਨੇਯ੍ਯੋ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯੋ ਅਞ੍ਜਲਿਕਰਣੀਯੋ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਪੁਞ੍ਞਕ੍ਖੇਤ੍ਤਂ ਲੋਕਸ੍ਸ। ਯੇ ਖੋ, ਚੁਨ੍ਦਿ, ਸਙ੍ਘੇ ਪਸਨ੍ਨਾ, ਅਗ੍ਗੇ ਤੇ ਪਸਨ੍ਨਾ। ਅਗ੍ਗੇ ਖੋ ਪਨ ਪਸਨ੍ਨਾਨਂ ਅਗ੍ਗੋ વਿਪਾਕੋ ਹੋਤਿ।
‘‘Yāvatā, cundi, saṅghā vā gaṇā vā, tathāgatasāvakasaṅgho tesaṃ aggamakkhāyati, yadidaṃ – cattāri purisayugāni aṭṭha purisapuggalā, esa bhagavato sāvakasaṅgho āhuneyyo pāhuneyyo dakkhiṇeyyo añjalikaraṇīyo anuttaraṃ puññakkhettaṃ lokassa. Ye kho, cundi, saṅghe pasannā, agge te pasannā. Agge kho pana pasannānaṃ aggo vipāko hoti.
‘‘ਯਾવਤਾ, ਚੁਨ੍ਦਿ, ਸੀਲਾਨਿ, ਅਰਿਯਕਨ੍ਤਾਨਿ ਸੀਲਾਨਿ ਤੇਸਂ 5 ਅਗ੍ਗਮਕ੍ਖਾਯਤਿ, ਯਦਿਦਂ – ਅਖਣ੍ਡਾਨਿ ਅਚ੍ਛਿਦ੍ਦਾਨਿ ਅਸਬਲਾਨਿ ਅਕਮ੍ਮਾਸਾਨਿ ਭੁਜਿਸ੍ਸਾਨਿ વਿਞ੍ਞੁਪ੍ਪਸਤ੍ਥਾਨਿ ਅਪਰਾਮਟ੍ਠਾਨਿ ਸਮਾਧਿਸਂવਤ੍ਤਨਿਕਾਨਿ। ਯੇ ਖੋ, ਚੁਨ੍ਦਿ, ਅਰਿਯਕਨ੍ਤੇਸੁ ਸੀਲੇਸੁ ਪਰਿਪੂਰਕਾਰਿਨੋ, ਅਗ੍ਗੇ ਤੇ ਪਰਿਪੂਰਕਾਰਿਨੋ। ਅਗ੍ਗੇ ਖੋ ਪਨ ਪਰਿਪੂਰਕਾਰੀਨਂ ਅਗ੍ਗੋ વਿਪਾਕੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ।
‘‘Yāvatā, cundi, sīlāni, ariyakantāni sīlāni tesaṃ 6 aggamakkhāyati, yadidaṃ – akhaṇḍāni acchiddāni asabalāni akammāsāni bhujissāni viññuppasatthāni aparāmaṭṭhāni samādhisaṃvattanikāni. Ye kho, cundi, ariyakantesu sīlesu paripūrakārino, agge te paripūrakārino. Agge kho pana paripūrakārīnaṃ aggo vipāko hotī’’ti.
‘‘ਅਗ੍ਗਤੋ વੇ ਪਸਨ੍ਨਾਨਂ, ਅਗ੍ਗਂ ਧਮ੍ਮਂ વਿਜਾਨਤਂ।
‘‘Aggato ve pasannānaṃ, aggaṃ dhammaṃ vijānataṃ;
ਅਗ੍ਗੇ ਬੁਦ੍ਧੇ ਪਸਨ੍ਨਾਨਂ, ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯੇ ਅਨੁਤ੍ਤਰੇ॥
Agge buddhe pasannānaṃ, dakkhiṇeyye anuttare.
‘‘ਅਗ੍ਗੇ ਧਮ੍ਮੇ ਪਸਨ੍ਨਾਨਂ, વਿਰਾਗੂਪਸਮੇ ਸੁਖੇ।
‘‘Agge dhamme pasannānaṃ, virāgūpasame sukhe;
ਅਗ੍ਗੇ ਸਙ੍ਘੇ ਪਸਨ੍ਨਾਨਂ, ਪੁਞ੍ਞਕ੍ਖੇਤ੍ਤੇ ਅਨੁਤ੍ਤਰੇ॥
Agge saṅghe pasannānaṃ, puññakkhette anuttare.
‘‘ਅਗ੍ਗਸ੍ਮਿਂ ਦਾਨਂ ਦਦਤਂ, ਅਗ੍ਗਂ ਪੁਞ੍ਞਂ ਪવਡ੍ਢਤਿ।
‘‘Aggasmiṃ dānaṃ dadataṃ, aggaṃ puññaṃ pavaḍḍhati;
ਅਗ੍ਗਂ ਆਯੁ ਚ વਣ੍ਣੋ ਚ, ਯਸੋ ਕਿਤ੍ਤਿ ਸੁਖਂ ਬਲਂ॥
Aggaṃ āyu ca vaṇṇo ca, yaso kitti sukhaṃ balaṃ.
‘‘ਅਗ੍ਗਸ੍ਸ ਦਾਤਾ ਮੇਧਾવੀ, ਅਗ੍ਗਧਮ੍ਮਸਮਾਹਿਤੋ।
‘‘Aggassa dātā medhāvī, aggadhammasamāhito;
ਦੇવਭੂਤੋ ਮਨੁਸ੍ਸੋ વਾ, ਅਗ੍ਗਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਪਮੋਦਤੀ’’ਤਿ॥ ਦੁਤਿਯਂ।
Devabhūto manusso vā, aggappatto pamodatī’’ti. dutiyaṃ;
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ੨. ਚੁਨ੍ਦੀਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 2. Cundīsuttavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ੨. ਚੁਨ੍ਦੀਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 2. Cundīsuttavaṇṇanā