Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အပဒာနပာဠိ • Apadānapāḷi |
၄. ဒဗ္ဗမလ္လပုတ္တတ္ထေရအပဒာနံ
4. Dabbamallaputtattheraapadānaṃ
၁၀၈.
108.
‘‘ပဒုမုတ္တရော နာမ ဇိနော၊ သဗ္ဗလောကဝိဒူ မုနိ။
‘‘Padumuttaro nāma jino, sabbalokavidū muni;
ဣတော သတသဟသ္သမ္ဟိ၊ ကပ္ပေ ဥပ္ပဇ္ဇိ စက္ခုမာ။
Ito satasahassamhi, kappe uppajji cakkhumā.
၁၀၉.
109.
‘‘ဩဝာဒကော ဝိညာပကော၊ တာရကော သဗ္ဗပာဏိနံ။
‘‘Ovādako viññāpako, tārako sabbapāṇinaṃ;
ဒေသနာကုသလော ဗုဒ္ဓော၊ တာရေသိ ဇနတံ ဗဟုံ။
Desanākusalo buddho, tāresi janataṃ bahuṃ.
၁၁၀.
110.
‘‘အနုကမ္ပကော ကာရုဏိကော၊ ဟိတေသီ သဗ္ဗပာဏိနံ။
‘‘Anukampako kāruṇiko, hitesī sabbapāṇinaṃ;
၁၁၁.
111.
ဝိစိတ္တံ အရဟန္တေဟိ၊ ဝသီဘူတေဟိ တာဒိဘိ။
Vicittaṃ arahantehi, vasībhūtehi tādibhi.
၁၁၂.
112.
‘‘ရတနာနဋ္ဌပညာသံ၊ ဥဂ္ဂတော သော မဟာမုနိ။
‘‘Ratanānaṭṭhapaññāsaṃ, uggato so mahāmuni;
ကဉ္စနဂ္ဃိယသင္ကာသော၊ ဗာတ္တိံသဝရလက္ခဏော။
Kañcanagghiyasaṅkāso, bāttiṃsavaralakkhaṇo.
၁၁၃.
113.
‘‘ဝသ္သသတသဟသ္သာနိ ၊ အာယု ဝိဇ္ဇတိ တာဝဒေ။
‘‘Vassasatasahassāni , āyu vijjati tāvade;
တာဝတာ တိဋ္ဌမာနော သော၊ တာရေသိ ဇနတံ ဗဟုံ။
Tāvatā tiṭṭhamāno so, tāresi janataṃ bahuṃ.
၁၁၄.
114.
‘‘တဒာဟံ ဟံသဝတိယံ၊ သေဋ္ဌိပုတ္တော မဟာယသော။
‘‘Tadāhaṃ haṃsavatiyaṃ, seṭṭhiputto mahāyaso;
ဥပေတ္ဝာ လောကပဇ္ဇောတံ၊ အသ္သောသိံ ဓမ္မဒေသနံ။
Upetvā lokapajjotaṃ, assosiṃ dhammadesanaṃ.
၁၁၅.
115.
‘‘သေနာသနာနိ ဘိက္ခူနံ၊ ပညာပေန္တံ သသာဝကံ။
‘‘Senāsanāni bhikkhūnaṃ, paññāpentaṃ sasāvakaṃ;
ကိတ္တယန္တသ္သ ဝစနံ၊ သုဏိတ္ဝာ မုဒိတော အဟံ။
Kittayantassa vacanaṃ, suṇitvā mudito ahaṃ.
၁၁၆.
116.
‘‘အဓိကာရံ သသင္ဃသ္သ၊ ကတ္ဝာ တသ္သ မဟေသိနော။
‘‘Adhikāraṃ sasaṅghassa, katvā tassa mahesino;
နိပစ္စ သိရသာ ပာဒေ၊ တံ ဌာနမဘိပတ္ထယိံ။
Nipacca sirasā pāde, taṃ ṭhānamabhipatthayiṃ.
၁၁၇.
117.
‘‘တဒာဟ သ မဟာဝီရော၊ မမ ကမ္မံ ပကိတ္တယံ။
‘‘Tadāha sa mahāvīro, mama kammaṃ pakittayaṃ;
‘ယော သသင္ဃမဘောဇေသိ၊ သတ္တာဟံ လောကနာယကံ။
‘Yo sasaṅghamabhojesi, sattāhaṃ lokanāyakaṃ.
၁၁၈.
118.
‘‘‘သောယံ ကမလပတ္တက္ခော၊ သီဟံသော ကနကတ္တစော။
‘‘‘Soyaṃ kamalapattakkho, sīhaṃso kanakattaco;
၁၁၉.
119.
‘‘‘သတသဟသ္သိတော ကပ္ပေ၊ ဩက္ကာကကုလသမ္ဘဝော။
‘‘‘Satasahassito kappe, okkākakulasambhavo;
ဂောတမော နာမ ဂောတ္တေန၊ သတ္ထာ လောကေ ဘဝိသ္သတိ။
Gotamo nāma gottena, satthā loke bhavissati.
၁၂၀.
120.
‘‘‘သာဝကော တသ္သ ဗုဒ္ဓသ္သ၊ ဒဗ္ဗော နာမေန ဝိသ္သုတော။
‘‘‘Sāvako tassa buddhassa, dabbo nāmena vissuto;
သေနာသနပညာပကော၊ အဂ္ဂော ဟေသ္သတိယံ တဒာ’။
Senāsanapaññāpako, aggo hessatiyaṃ tadā’.
၁၂၁.
121.
‘‘တေန ကမ္မေန သုကတေန၊ စေတနာပဏိဓီဟိ စ။
‘‘Tena kammena sukatena, cetanāpaṇidhīhi ca;
ဇဟိတ္ဝာ မာနုသံ ဒေဟံ၊ တာဝတိံသမဂစ္ဆဟံ။
Jahitvā mānusaṃ dehaṃ, tāvatiṃsamagacchahaṃ.
၁၂၂.
122.
‘‘သတာနံ တီဏိက္ခတ္တုဉ္စ၊ ဒေဝရဇ္ဇမကာရယိံ။
‘‘Satānaṃ tīṇikkhattuñca, devarajjamakārayiṃ;
သတာနံ ပဉ္စက္ခတ္တုဉ္စ၊ စက္ကဝတ္တီ အဟောသဟံ။
Satānaṃ pañcakkhattuñca, cakkavattī ahosahaṃ.
၁၂၃.
123.
‘‘ပဒေသရဇ္ဇံ ဝိပုလံ၊ ဂဏနာတော အသင္ခိယံ။
‘‘Padesarajjaṃ vipulaṃ, gaṇanāto asaṅkhiyaṃ;
သဗ္ဗတ္ထ သုခိတော အာသိံ၊ တသ္သ ကမ္မသ္သ ဝာဟသာ။
Sabbattha sukhito āsiṃ, tassa kammassa vāhasā.
၁၂၄.
124.
‘‘ဧကနဝုတိတော ကပ္ပေ၊ ဝိပသ္သီ နာမ နာယကော။
‘‘Ekanavutito kappe, vipassī nāma nāyako;
၁၂၅.
125.
‘‘ဒုဋ္ဌစိတ္တော ဥပဝဒိံ၊ သာဝကံ တသ္သ တာဒိနော။
‘‘Duṭṭhacitto upavadiṃ, sāvakaṃ tassa tādino;
သဗ္ဗာသဝပရိက္ခီဏံ၊ သုဒ္ဓောတိ စ ဝိဇာနိယ။
Sabbāsavaparikkhīṇaṃ, suddhoti ca vijāniya.
၁၂၆.
126.
‘‘တသ္သေဝ နရဝီရသ္သ၊ သာဝကာနံ မဟေသိနံ။
‘‘Tasseva naravīrassa, sāvakānaṃ mahesinaṃ;
၁၂၇.
127.
‘‘ဣမမ္ဟိ ဘဒ္ဒကေ ကပ္ပေ၊ ဗ္ရဟ္မဗန္ဓု မဟာယသော။
‘‘Imamhi bhaddake kappe, brahmabandhu mahāyaso;
ကသ္သပော နာမ ဂောတ္တေန၊ ဥပ္ပဇ္ဇိ ဝဒတံ ဝရော။
Kassapo nāma gottena, uppajji vadataṃ varo.
၁၂၈.
128.
‘‘သာသနံ ဇောတယိတ္ဝာန၊ အဘိဘုယ္ယ ကုတိတ္ထိယေ။
‘‘Sāsanaṃ jotayitvāna, abhibhuyya kutitthiye;
ဝိနေယ္ယေ ဝိနယိတ္ဝာဝ၊ နိဗ္ဗုတော သော သသာဝကော။
Vineyye vinayitvāva, nibbuto so sasāvako.
၁၂၉.
129.
‘‘သသိသ္သေ နိဗ္ဗုတေ နာထေ၊ အတ္ထမေန္တမ္ဟိ သာသနေ။
‘‘Sasisse nibbute nāthe, atthamentamhi sāsane;
ဒေဝာ ကန္ဒိံသု သံဝိဂ္ဂာ၊ မုတ္တကေသာ ရုဒမ္မုခာ။
Devā kandiṃsu saṃviggā, muttakesā rudammukhā.
၁၃၀.
130.
‘‘နိဗ္ဗာယိသ္သတိ ဓမ္မက္ခော၊ န ပသ္သိသ္သာမ သုဗ္ဗတေ။
‘‘Nibbāyissati dhammakkho, na passissāma subbate;
န သုဏိသ္သာမ သဒ္ဓမ္မံ၊ အဟော နော အပ္ပပုညတာ။
Na suṇissāma saddhammaṃ, aho no appapuññatā.
၁၃၁.
131.
သာဂရော စ သသောကောဝ၊ ဝိနဒီ ကရုဏံ ဂိရံ။
Sāgaro ca sasokova, vinadī karuṇaṃ giraṃ.
၁၃၂.
132.
‘‘စတုဒ္ဒိသာ ဒုန္ဒုဘိယော၊ နာဒယိံသု အမာနုသာ။
‘‘Catuddisā dundubhiyo, nādayiṃsu amānusā;
သမန္တတော အသနိယော၊ ဖလိံသု စ ဘယာဝဟာ။
Samantato asaniyo, phaliṃsu ca bhayāvahā.
၁၃၃.
133.
‘‘ဥက္ကာ ပတိံသု နဘသာ၊ ဓူမကေတု စ ဒိသ္သတိ။
‘‘Ukkā patiṃsu nabhasā, dhūmaketu ca dissati;
၁၃၄.
134.
‘‘ဥပ္ပာဒေ ဒာရုဏေ ဒိသ္ဝာ၊ သာသနတ္ထင္ဂသူစကေ။
‘‘Uppāde dāruṇe disvā, sāsanatthaṅgasūcake;
သံဝိဂ္ဂာ ဘိက္ခဝော သတ္တ၊ စိန္တယိမ္ဟ မယံ တဒာ။
Saṃviggā bhikkhavo satta, cintayimha mayaṃ tadā.
၁၃၅.
135.
‘‘သာသနေန ဝိနာမ္ဟာကံ၊ ဇီဝိတေန အလံ မယံ။
‘‘Sāsanena vināmhākaṃ, jīvitena alaṃ mayaṃ;
ပဝိသိတ္ဝာ မဟာရညံ၊ ယုဉ္ဇာမ ဇိနသာသနံ။
Pavisitvā mahāraññaṃ, yuñjāma jinasāsanaṃ.
၁၃၆.
136.
‘‘အဒ္ဒသမ္ဟ တဒာရညေ၊ ဥဗ္ဗိဒ္ဓံ သေလမုတ္တမံ။
‘‘Addasamha tadāraññe, ubbiddhaṃ selamuttamaṃ;
နိသ္သေဏိယာ တမာရုယ္ဟ၊ နိသ္သေဏိံ ပာတယိမ္ဟသေ။
Nisseṇiyā tamāruyha, nisseṇiṃ pātayimhase.
၁၃၇.
137.
‘‘တဒာ ဩဝဒိ နော ထေရော၊ ဗုဒ္ဓုပ္ပာဒော သုဒုလ္လဘော။
‘‘Tadā ovadi no thero, buddhuppādo sudullabho;
သဒ္ဓာတိဒုလ္လဘာ လဒ္ဓာ၊ ထောကံ သေသဉ္စ သာသနံ။
Saddhātidullabhā laddhā, thokaṃ sesañca sāsanaṃ.
၁၃၈.
138.
‘‘နိပတန္တိ ခဏာတီတာ၊ အနန္တေ ဒုက္ခသာဂရေ။
‘‘Nipatanti khaṇātītā, anante dukkhasāgare;
၁၃၉.
139.
‘‘အရဟာ အာသိ သော ထေရော၊ အနာဂာမီ တဒာနုဂော။
‘‘Arahā āsi so thero, anāgāmī tadānugo;
သုသီလာ ဣတရေ ယုတ္တာ၊ ဒေဝလောကံ အဂမ္ဟသေ။
Susīlā itare yuttā, devalokaṃ agamhase.
၁၄၀.
140.
‘‘နိဗ္ဗုတော တိဏ္ဏသံသာရော၊ သုဒ္ဓာဝာသေ စ ဧကကော။
‘‘Nibbuto tiṇṇasaṃsāro, suddhāvāse ca ekako;
အဟဉ္စ ပက္ကုသာတိ စ၊ သဘိယော ဗာဟိယော တထာ။
Ahañca pakkusāti ca, sabhiyo bāhiyo tathā.
၁၄၁.
141.
‘‘ကုမာရကသ္သပော စေဝ၊ တတ္ထ တတ္ထူပဂာ မယံ။
‘‘Kumārakassapo ceva, tattha tatthūpagā mayaṃ;
သံသာရဗန္ဓနာ မုတ္တာ၊ ဂောတမေနာနုကမ္ပိတာ။
Saṃsārabandhanā muttā, gotamenānukampitā.
၁၄၂.
142.
‘‘မလ္လေသု ကုသိနာရာယံ၊ ဇာတော ဂဗ္ဘေဝ မေ သတော။
‘‘Mallesu kusinārāyaṃ, jāto gabbheva me sato;
မာတာ မတာ စိတာရုဠ္ဟာ၊ တတော နိပ္ပတိတော အဟံ။
Mātā matā citāruḷhā, tato nippatito ahaṃ.
၁၄၃.
143.
‘‘ပတိတော ဒဗ္ဗပုဉ္ဇမ္ဟိ၊ တတော ဒဗ္ဗောတိ ဝိသ္သုတော။
‘‘Patito dabbapuñjamhi, tato dabboti vissuto;
ဗ္ရဟ္မစာရီဗလေနာဟံ၊ ဝိမုတ္တော သတ္တဝသ္သိကော။
Brahmacārībalenāhaṃ, vimutto sattavassiko.
၁၄၄.
144.
‘‘ခီရောဒနဗလေနာဟံ ၊ ပဉ္စဟင္ဂေဟုပာဂတော။
‘‘Khīrodanabalenāhaṃ , pañcahaṅgehupāgato;
ခီဏာသဝောပဝာဒေန၊ ပာပေဟိ ဗဟုစောဒိတော။
Khīṇāsavopavādena, pāpehi bahucodito.
၁၄၅.
145.
‘‘ဥဘော ပုညဉ္စ ပာပဉ္စ၊ ဝီတိဝတ္တောမ္ဟိ ဒာနိဟံ။
‘‘Ubho puññañca pāpañca, vītivattomhi dānihaṃ;
ပတ္ဝာန ပရမံ သန္တိံ၊ ဝိဟရာမိ အနာသဝော။
Patvāna paramaṃ santiṃ, viharāmi anāsavo.
၁၄၆.
146.
‘‘သေနာသနံ ပညာပယိံ၊ ဟာသယိတ္ဝာန သုဗ္ဗတေ။
‘‘Senāsanaṃ paññāpayiṃ, hāsayitvāna subbate;
ဇိနော တသ္မိံ ဂုဏေ တုဋ္ဌော၊ ဧတဒဂ္ဂေ ဌပေသိ မံ။
Jino tasmiṃ guṇe tuṭṭho, etadagge ṭhapesi maṃ.
၁၄၇.
147.
‘‘ကိလေသာ ဈာပိတာ မယ္ဟံ။ပေ.။ ဝိဟရာမိ အနာသဝော။
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… viharāmi anāsavo.
၁၄၈.
148.
‘‘သ္ဝာဂတံ ဝတ မေ အာသိ။ပေ.။ ကတံ ဗုဒ္ဓသ္သ သာသနံ။
‘‘Svāgataṃ vata me āsi…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
၁၄၉.
149.
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒာ စတသ္သော။ပေ.။ ကတံ ဗုဒ္ဓသ္သ သာသနံ’’။
‘‘Paṭisambhidā catasso…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.
ဣတ္ထံ သုဒံ အာယသ္မာ ဒဗ္ဗမလ္လပုတ္တော ထေရော ဣမာ ဂာထာယော
Itthaṃ sudaṃ āyasmā dabbamallaputto thero imā gāthāyo
အဘာသိတ္ထာတိ။
Abhāsitthāti.
ဒဗ္ဗမလ္လပုတ္တတ္ထေရသ္သာပဒာနံ စတုတ္ထံ။
Dabbamallaputtattherassāpadānaṃ catutthaṃ.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ခုဒ္ဒကနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / အပဒာန-အဋ္ဌကထာ • Apadāna-aṭṭhakathā / ၄. ဒဗ္ဗမလ္လပုတ္တတ္ထေရအပဒာနဝဏ္ဏနာ • 4. Dabbamallaputtattheraapadānavaṇṇanā