Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අපදානපාළි • Apadānapāḷi |
4. දබ්බමල්ලපුත්තත්ථෙරඅපදානං
4. Dabbamallaputtattheraapadānaṃ
108.
108.
‘‘පදුමුත්තරො නාම ජිනො, සබ්බලොකවිදූ මුනි;
‘‘Padumuttaro nāma jino, sabbalokavidū muni;
ඉතො සතසහස්සම්හි, කප්පෙ උප්පජ්ජි චක්ඛුමා.
Ito satasahassamhi, kappe uppajji cakkhumā.
109.
109.
‘‘ඔවාදකො විඤ්ඤාපකො, තාරකො සබ්බපාණිනං;
‘‘Ovādako viññāpako, tārako sabbapāṇinaṃ;
දෙසනාකුසලො බුද්ධො, තාරෙසි ජනතං බහුං.
Desanākusalo buddho, tāresi janataṃ bahuṃ.
110.
110.
‘‘අනුකම්පකො කාරුණිකො, හිතෙසී සබ්බපාණිනං;
‘‘Anukampako kāruṇiko, hitesī sabbapāṇinaṃ;
සම්පත්තෙ තිත්ථියෙ සබ්බෙ, පඤ්චසීලෙ පතිට්ඨපි 1.
Sampatte titthiye sabbe, pañcasīle patiṭṭhapi 2.
111.
111.
විචිත්තං අරහන්තෙහි, වසීභූතෙහි තාදිභි.
Vicittaṃ arahantehi, vasībhūtehi tādibhi.
112.
112.
‘‘රතනානට්ඨපඤ්ඤාසං, උග්ගතො සො මහාමුනි;
‘‘Ratanānaṭṭhapaññāsaṃ, uggato so mahāmuni;
කඤ්චනග්ඝියසඞ්කාසො, බාත්තිංසවරලක්ඛණො.
Kañcanagghiyasaṅkāso, bāttiṃsavaralakkhaṇo.
113.
113.
‘‘වස්සසතසහස්සානි , ආයු විජ්ජති තාවදෙ;
‘‘Vassasatasahassāni , āyu vijjati tāvade;
තාවතා තිට්ඨමානො සො, තාරෙසි ජනතං බහුං.
Tāvatā tiṭṭhamāno so, tāresi janataṃ bahuṃ.
114.
114.
‘‘තදාහං හංසවතියං, සෙට්ඨිපුත්තො මහායසො;
‘‘Tadāhaṃ haṃsavatiyaṃ, seṭṭhiputto mahāyaso;
උපෙත්වා ලොකපජ්ජොතං, අස්සොසිං ධම්මදෙසනං.
Upetvā lokapajjotaṃ, assosiṃ dhammadesanaṃ.
115.
115.
‘‘සෙනාසනානි භික්ඛූනං, පඤ්ඤාපෙන්තං සසාවකං;
‘‘Senāsanāni bhikkhūnaṃ, paññāpentaṃ sasāvakaṃ;
කිත්තයන්තස්ස වචනං, සුණිත්වා මුදිතො අහං.
Kittayantassa vacanaṃ, suṇitvā mudito ahaṃ.
116.
116.
‘‘අධිකාරං සසඞ්ඝස්ස, කත්වා තස්ස මහෙසිනො;
‘‘Adhikāraṃ sasaṅghassa, katvā tassa mahesino;
නිපච්ච සිරසා පාදෙ, තං ඨානමභිපත්ථයිං.
Nipacca sirasā pāde, taṃ ṭhānamabhipatthayiṃ.
117.
117.
‘‘තදාහ ස මහාවීරො, මම කම්මං පකිත්තයං;
‘‘Tadāha sa mahāvīro, mama kammaṃ pakittayaṃ;
‘යො සසඞ්ඝමභොජෙසි, සත්තාහං ලොකනායකං.
‘Yo sasaṅghamabhojesi, sattāhaṃ lokanāyakaṃ.
118.
118.
‘‘‘සොයං කමලපත්තක්ඛො, සීහංසො කනකත්තචො;
‘‘‘Soyaṃ kamalapattakkho, sīhaṃso kanakattaco;
119.
119.
‘‘‘සතසහස්සිතො කප්පෙ, ඔක්කාකකුලසම්භවො;
‘‘‘Satasahassito kappe, okkākakulasambhavo;
ගොතමො නාම ගොත්තෙන, සත්ථා ලොකෙ භවිස්සති.
Gotamo nāma gottena, satthā loke bhavissati.
120.
120.
‘‘‘සාවකො තස්ස බුද්ධස්ස, දබ්බො නාමෙන විස්සුතො;
‘‘‘Sāvako tassa buddhassa, dabbo nāmena vissuto;
සෙනාසනපඤ්ඤාපකො, අග්ගො හෙස්සතියං තදා’.
Senāsanapaññāpako, aggo hessatiyaṃ tadā’.
121.
121.
‘‘තෙන කම්මෙන සුකතෙන, චෙතනාපණිධීහි ච;
‘‘Tena kammena sukatena, cetanāpaṇidhīhi ca;
ජහිත්වා මානුසං දෙහං, තාවතිංසමගච්ඡහං.
Jahitvā mānusaṃ dehaṃ, tāvatiṃsamagacchahaṃ.
122.
122.
‘‘සතානං තීණික්ඛත්තුඤ්ච, දෙවරජ්ජමකාරයිං;
‘‘Satānaṃ tīṇikkhattuñca, devarajjamakārayiṃ;
සතානං පඤ්චක්ඛත්තුඤ්ච, චක්කවත්තී අහොසහං.
Satānaṃ pañcakkhattuñca, cakkavattī ahosahaṃ.
123.
123.
‘‘පදෙසරජ්ජං විපුලං, ගණනාතො අසඞ්ඛියං;
‘‘Padesarajjaṃ vipulaṃ, gaṇanāto asaṅkhiyaṃ;
සබ්බත්ථ සුඛිතො ආසිං, තස්ස කම්මස්ස වාහසා.
Sabbattha sukhito āsiṃ, tassa kammassa vāhasā.
124.
124.
‘‘එකනවුතිතො කප්පෙ, විපස්සී නාම නායකො;
‘‘Ekanavutito kappe, vipassī nāma nāyako;
125.
125.
‘‘දුට්ඨචිත්තො උපවදිං, සාවකං තස්ස තාදිනො;
‘‘Duṭṭhacitto upavadiṃ, sāvakaṃ tassa tādino;
සබ්බාසවපරික්ඛීණං, සුද්ධොති ච විජානිය.
Sabbāsavaparikkhīṇaṃ, suddhoti ca vijāniya.
126.
126.
‘‘තස්සෙව නරවීරස්ස, සාවකානං මහෙසිනං;
‘‘Tasseva naravīrassa, sāvakānaṃ mahesinaṃ;
127.
127.
‘‘ඉමම්හි භද්දකෙ කප්පෙ, බ්රහ්මබන්ධු මහායසො;
‘‘Imamhi bhaddake kappe, brahmabandhu mahāyaso;
කස්සපො නාම ගොත්තෙන, උප්පජ්ජි වදතං වරො.
Kassapo nāma gottena, uppajji vadataṃ varo.
128.
128.
‘‘සාසනං ජොතයිත්වාන, අභිභුය්ය කුතිත්ථියෙ;
‘‘Sāsanaṃ jotayitvāna, abhibhuyya kutitthiye;
විනෙය්යෙ විනයිත්වාව, නිබ්බුතො සො සසාවකො.
Vineyye vinayitvāva, nibbuto so sasāvako.
129.
129.
‘‘සසිස්සෙ නිබ්බුතෙ නාථෙ, අත්ථමෙන්තම්හි සාසනෙ;
‘‘Sasisse nibbute nāthe, atthamentamhi sāsane;
දෙවා කන්දිංසු සංවිග්ගා, මුත්තකෙසා රුදම්මුඛා.
Devā kandiṃsu saṃviggā, muttakesā rudammukhā.
130.
130.
‘‘නිබ්බායිස්සති ධම්මක්ඛො, න පස්සිස්සාම සුබ්බතෙ;
‘‘Nibbāyissati dhammakkho, na passissāma subbate;
න සුණිස්සාම සද්ධම්මං, අහො නො අප්පපුඤ්ඤතා.
Na suṇissāma saddhammaṃ, aho no appapuññatā.
131.
131.
සාගරො ච සසොකොව, විනදී කරුණං ගිරං.
Sāgaro ca sasokova, vinadī karuṇaṃ giraṃ.
132.
132.
‘‘චතුද්දිසා දුන්දුභියො, නාදයිංසු අමානුසා;
‘‘Catuddisā dundubhiyo, nādayiṃsu amānusā;
සමන්තතො අසනියො, ඵලිංසු ච භයාවහා.
Samantato asaniyo, phaliṃsu ca bhayāvahā.
133.
133.
‘‘උක්කා පතිංසු නභසා, ධූමකෙතු ච දිස්සති;
‘‘Ukkā patiṃsu nabhasā, dhūmaketu ca dissati;
134.
134.
‘‘උප්පාදෙ දාරුණෙ දිස්වා, සාසනත්ථඞ්ගසූචකෙ;
‘‘Uppāde dāruṇe disvā, sāsanatthaṅgasūcake;
සංවිග්ගා භික්ඛවො සත්ත, චින්තයිම්හ මයං තදා.
Saṃviggā bhikkhavo satta, cintayimha mayaṃ tadā.
135.
135.
‘‘සාසනෙන විනාම්හාකං, ජීවිතෙන අලං මයං;
‘‘Sāsanena vināmhākaṃ, jīvitena alaṃ mayaṃ;
පවිසිත්වා මහාරඤ්ඤං, යුඤ්ජාම ජිනසාසනං.
Pavisitvā mahāraññaṃ, yuñjāma jinasāsanaṃ.
136.
136.
‘‘අද්දසම්හ තදාරඤ්ඤෙ, උබ්බිද්ධං සෙලමුත්තමං;
‘‘Addasamha tadāraññe, ubbiddhaṃ selamuttamaṃ;
නිස්සෙණියා තමාරුය්හ, නිස්සෙණිං පාතයිම්හසෙ.
Nisseṇiyā tamāruyha, nisseṇiṃ pātayimhase.
137.
137.
‘‘තදා ඔවදි නො ථෙරො, බුද්ධුප්පාදො සුදුල්ලභො;
‘‘Tadā ovadi no thero, buddhuppādo sudullabho;
සද්ධාතිදුල්ලභා ලද්ධා, ථොකං සෙසඤ්ච සාසනං.
Saddhātidullabhā laddhā, thokaṃ sesañca sāsanaṃ.
138.
138.
‘‘නිපතන්ති ඛණාතීතා, අනන්තෙ දුක්ඛසාගරෙ;
‘‘Nipatanti khaṇātītā, anante dukkhasāgare;
139.
139.
‘‘අරහා ආසි සො ථෙරො, අනාගාමී තදානුගො;
‘‘Arahā āsi so thero, anāgāmī tadānugo;
සුසීලා ඉතරෙ යුත්තා, දෙවලොකං අගම්හසෙ.
Susīlā itare yuttā, devalokaṃ agamhase.
140.
140.
‘‘නිබ්බුතො තිණ්ණසංසාරො, සුද්ධාවාසෙ ච එකකො;
‘‘Nibbuto tiṇṇasaṃsāro, suddhāvāse ca ekako;
අහඤ්ච පක්කුසාති ච, සභියො බාහියො තථා.
Ahañca pakkusāti ca, sabhiyo bāhiyo tathā.
141.
141.
‘‘කුමාරකස්සපො චෙව, තත්ථ තත්ථූපගා මයං;
‘‘Kumārakassapo ceva, tattha tatthūpagā mayaṃ;
සංසාරබන්ධනා මුත්තා, ගොතමෙනානුකම්පිතා.
Saṃsārabandhanā muttā, gotamenānukampitā.
142.
142.
‘‘මල්ලෙසු කුසිනාරායං, ජාතො ගබ්භෙව මෙ සතො;
‘‘Mallesu kusinārāyaṃ, jāto gabbheva me sato;
මාතා මතා චිතාරුළ්හා, තතො නිප්පතිතො අහං.
Mātā matā citāruḷhā, tato nippatito ahaṃ.
143.
143.
‘‘පතිතො දබ්බපුඤ්ජම්හි, තතො දබ්බොති විස්සුතො;
‘‘Patito dabbapuñjamhi, tato dabboti vissuto;
බ්රහ්මචාරීබලෙනාහං, විමුත්තො සත්තවස්සිකො.
Brahmacārībalenāhaṃ, vimutto sattavassiko.
144.
144.
‘‘ඛීරොදනබලෙනාහං , පඤ්චහඞ්ගෙහුපාගතො;
‘‘Khīrodanabalenāhaṃ , pañcahaṅgehupāgato;
ඛීණාසවොපවාදෙන, පාපෙහි බහුචොදිතො.
Khīṇāsavopavādena, pāpehi bahucodito.
145.
145.
‘‘උභො පුඤ්ඤඤ්ච පාපඤ්ච, වීතිවත්තොම්හි දානිහං;
‘‘Ubho puññañca pāpañca, vītivattomhi dānihaṃ;
පත්වාන පරමං සන්තිං, විහරාමි අනාසවො.
Patvāna paramaṃ santiṃ, viharāmi anāsavo.
146.
146.
‘‘සෙනාසනං පඤ්ඤාපයිං, හාසයිත්වාන සුබ්බතෙ;
‘‘Senāsanaṃ paññāpayiṃ, hāsayitvāna subbate;
ජිනො තස්මිං ගුණෙ තුට්ඨො, එතදග්ගෙ ඨපෙසි මං.
Jino tasmiṃ guṇe tuṭṭho, etadagge ṭhapesi maṃ.
147.
147.
‘‘කිලෙසා ඣාපිතා මය්හං…පෙ.… විහරාමි අනාසවො.
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… viharāmi anāsavo.
148.
148.
‘‘ස්වාගතං වත මෙ ආසි…පෙ.… කතං බුද්ධස්ස සාසනං.
‘‘Svāgataṃ vata me āsi…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
149.
149.
‘‘පටිසම්භිදා චතස්සො…පෙ.… කතං බුද්ධස්ස සාසනං’’.
‘‘Paṭisambhidā catasso…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.
ඉත්ථං සුදං ආයස්මා දබ්බමල්ලපුත්තො ථෙරො ඉමා ගාථායො
Itthaṃ sudaṃ āyasmā dabbamallaputto thero imā gāthāyo
අභාසිත්ථාති.
Abhāsitthāti.
දබ්බමල්ලපුත්තත්ථෙරස්සාපදානං චතුත්ථං.
Dabbamallaputtattherassāpadānaṃ catutthaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්තපිටක (අට්ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ඛුද්දකනිකාය (අට්ඨකථා) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / අපදාන-අට්ඨකථා • Apadāna-aṭṭhakathā / 4. දබ්බමල්ලපුත්තත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා • 4. Dabbamallaputtattheraapadānavaṇṇanā