Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / วิมานวตฺถุปาฬิ • Vimānavatthupāḷi

    ๖. ททฺทลฺลวิมานวตฺถุ

    6. Daddallavimānavatthu

    ๖๑๙.

    619.

    ‘‘ททฺทลฺลมานา 1 วเณฺณน, ยสสา จ ยสสฺสินี;

    ‘‘Daddallamānā 2 vaṇṇena, yasasā ca yasassinī;

    สเพฺพ เทเว ตาวติํเส, วเณฺณน อติโรจสิฯ

    Sabbe deve tāvatiṃse, vaṇṇena atirocasi.

    ๖๒๐.

    620.

    ‘‘ทสฺสนํ นาภิชานามิ, อิทํ ปฐมทสฺสนํ;

    ‘‘Dassanaṃ nābhijānāmi, idaṃ paṭhamadassanaṃ;

    กสฺมา กายา นุ อาคมฺม, นาเมน ภาสเส มม’’นฺติฯ

    Kasmā kāyā nu āgamma, nāmena bhāsase mama’’nti.

    ๖๒๑.

    621.

    ‘‘อหํ ภเทฺท สุภทฺทาสิํ, ปุเพฺพ มานุสเก ภเว;

    ‘‘Ahaṃ bhadde subhaddāsiṃ, pubbe mānusake bhave;

    สหภริยา จ เต อาสิํ, ภคินี จ กนิฎฺฐิกาฯ

    Sahabhariyā ca te āsiṃ, bhaginī ca kaniṭṭhikā.

    ๖๒๒.

    622.

    ‘‘สา อหํ กายสฺส เภทา, วิปฺปมุตฺตา ตโต จุตา;

    ‘‘Sā ahaṃ kāyassa bhedā, vippamuttā tato cutā;

    นิมฺมานรตีนํ เทวานํ, อุปปนฺนา สหพฺยต’’นฺติฯ

    Nimmānaratīnaṃ devānaṃ, upapannā sahabyata’’nti.

    ๖๒๓.

    623.

    ‘‘ปหูตกตกลฺยาณา, เต เทเว ยนฺติ ปาณิโน;

    ‘‘Pahūtakatakalyāṇā, te deve yanti pāṇino;

    เยสํ ตฺวํ กิตฺตยิสฺสสิ, สุภเทฺท ชาติมตฺตโนฯ

    Yesaṃ tvaṃ kittayissasi, subhadde jātimattano.

    ๖๒๔.

    624.

    ‘‘อถ 3 ตฺวํ เกน วเณฺณน, เกน วา อนุสาสิตา;

    ‘‘Atha 4 tvaṃ kena vaṇṇena, kena vā anusāsitā;

    กีทิเสเนว ทาเนน, สุพฺพเตน ยสสฺสินีฯ

    Kīdiseneva dānena, subbatena yasassinī.

    ๖๒๕.

    625.

    ‘‘ยสํ เอตาทิสํ ปตฺตา, วิเสสํ วิปุลมชฺฌคา;

    ‘‘Yasaṃ etādisaṃ pattā, visesaṃ vipulamajjhagā;

    เทวเต ปุจฺฉิตาจิกฺข, กิสฺส กมฺมสฺสิทํ ผล’’นฺติฯ

    Devate pucchitācikkha, kissa kammassidaṃ phala’’nti.

    ๖๒๖.

    626.

    ‘‘อเฎฺฐว ปิณฺฑปาตานิ, ยํ ทานํ อททํ ปุเร;

    ‘‘Aṭṭheva piṇḍapātāni, yaṃ dānaṃ adadaṃ pure;

    ทกฺขิเณยฺยสฺส สงฺฆสฺส, ปสนฺนา เสหิ ปาณิภิฯ

    Dakkhiṇeyyassa saṅghassa, pasannā sehi pāṇibhi.

    ๖๒๗.

    627.

    ‘‘เตน เมตาทิโส วโณฺณ…เป.…วโณฺณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตี’’ติฯ

    ‘‘Tena metādiso vaṇṇo…pe…vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatī’’ti.

    ๖๒๙.

    629.

    ‘‘อหํ ตยา พหุตเร ภิกฺขู, สญฺญเต พฺรหฺมจารโย 5;

    ‘‘Ahaṃ tayā bahutare bhikkhū, saññate brahmacārayo 6;

    ตเปฺปสิํ อนฺนปาเนน, ปสนฺนา เสหิ ปาณิภิฯ

    Tappesiṃ annapānena, pasannā sehi pāṇibhi.

    ๖๓๐.

    630.

    ‘‘ตยา พหุตรํ ทตฺวา, หีนกายูปคา อหํ 7;

    ‘‘Tayā bahutaraṃ datvā, hīnakāyūpagā ahaṃ 8;

    กถํ ตฺวํ อปฺปตรํ ทตฺวา, วิเสสํ วิปุลมชฺฌคา;

    Kathaṃ tvaṃ appataraṃ datvā, visesaṃ vipulamajjhagā;

    เทวเต ปุจฺฉิตาจิกฺข, กิสฺส กมฺมสฺสิทํ ผล’’นฺติฯ

    Devate pucchitācikkha, kissa kammassidaṃ phala’’nti.

    ๖๓๑.

    631.

    ‘‘มโนภาวนีโย ภิกฺขุ, สนฺทิโฎฺฐ เม ปุเร อหุ;

    ‘‘Manobhāvanīyo bhikkhu, sandiṭṭho me pure ahu;

    ตาหํ ภเตฺตน 9 นิมเนฺตสิํ, เรวตํ อตฺตนฎฺฐมํฯ

    Tāhaṃ bhattena 10 nimantesiṃ, revataṃ attanaṭṭhamaṃ.

    ๖๓๒.

    632.

    ‘‘โส เม อตฺถปุเรกฺขาโร, อนุกมฺปาย เรวโต;

    ‘‘So me atthapurekkhāro, anukampāya revato;

    สเงฺฆ เทหีติ มํโวจ, ตสฺสาหํ วจนํ กริํฯ

    Saṅghe dehīti maṃvoca, tassāhaṃ vacanaṃ kariṃ.

    ๖๓๓.

    633.

    ‘‘สา ทกฺขิณา สงฺฆคตา, อปฺปเมเยฺย ปติฎฺฐิตา;

    ‘‘Sā dakkhiṇā saṅghagatā, appameyye patiṭṭhitā;

    ปุคฺคเลสุ ตยา ทินฺนํ, น ตํ ตว มหปฺผล’’นฺติฯ

    Puggalesu tayā dinnaṃ, na taṃ tava mahapphala’’nti.

    ๖๓๔.

    634.

    ‘‘อิทาเนวาหํ ชานามิ, สเงฺฆ ทินฺนํ มหปฺผลํ;

    ‘‘Idānevāhaṃ jānāmi, saṅghe dinnaṃ mahapphalaṃ;

    สาหํ คนฺตฺวา มนุสฺสตฺตํ, วทญฺญู วีตมจฺฉรา;

    Sāhaṃ gantvā manussattaṃ, vadaññū vītamaccharā;

    สเงฺฆ ทานานิ ทสฺสามิ 11, อปฺปมตฺตา ปุนปฺปุน’’นฺติฯ

    Saṅghe dānāni dassāmi 12, appamattā punappuna’’nti.

    ๖๓๕.

    635.

    ‘‘กา เอสา เทวตา ภเทฺท, ตยา มนฺตยเต สห;

    ‘‘Kā esā devatā bhadde, tayā mantayate saha;

    สเพฺพ เทเว ตาวติํเส, วเณฺณน อติโรจตี’’ติฯ

    Sabbe deve tāvatiṃse, vaṇṇena atirocatī’’ti.

    ๖๓๖.

    636.

    ‘‘มนุสฺสภูตา เทวินฺท, ปุเพฺพ มานุสเก ภเว;

    ‘‘Manussabhūtā devinda, pubbe mānusake bhave;

    สหภริยา จ เม อาสิ, ภคินี จ กนิฎฺฐิกา;

    Sahabhariyā ca me āsi, bhaginī ca kaniṭṭhikā;

    สเงฺฆ ทานานิ ทตฺวาน, กตปุญฺญา วิโรจตี’’ติฯ

    Saṅghe dānāni datvāna, katapuññā virocatī’’ti.

    ๖๓๗.

    637.

    ‘‘ธเมฺมน ปุเพฺพ ภคินี, ตยา ภเทฺท วิโรจติ;

    ‘‘Dhammena pubbe bhaginī, tayā bhadde virocati;

    ยํ สงฺฆมฺหิ อปฺปเมเยฺย, ปติฎฺฐาเปสิ ทกฺขิณํฯ

    Yaṃ saṅghamhi appameyye, patiṭṭhāpesi dakkhiṇaṃ.

    ๖๓๘.

    638.

    ‘‘ปุจฺฉิโต หิ มยา พุโทฺธ, คิชฺฌกูฎมฺหิ ปพฺพเต;

    ‘‘Pucchito hi mayā buddho, gijjhakūṭamhi pabbate;

    วิปากํ สํวิภาคสฺส, ยตฺถ ทินฺนํ มหปฺผลํฯ

    Vipākaṃ saṃvibhāgassa, yattha dinnaṃ mahapphalaṃ.

    ๖๓๙.

    639.

    ‘‘ยชมานานํ มนุสฺสานํ, ปุญฺญเปกฺขาน ปาณินํ;

    ‘‘Yajamānānaṃ manussānaṃ, puññapekkhāna pāṇinaṃ;

    กโรตํ โอปธิกํ ปุญฺญํ, ยตฺถ ทินฺนํ มหปฺผลํฯ

    Karotaṃ opadhikaṃ puññaṃ, yattha dinnaṃ mahapphalaṃ.

    ๖๔๐.

    640.

    ‘‘ตํ เม พุโทฺธ วิยากาสิ, ชานํ กมฺมผลํ สกํ;

    ‘‘Taṃ me buddho viyākāsi, jānaṃ kammaphalaṃ sakaṃ;

    วิปากํ สํวิภาคสฺส, ยตฺถ ทินฺนํ มหปฺผลํฯ

    Vipākaṃ saṃvibhāgassa, yattha dinnaṃ mahapphalaṃ.

    ๖๔๑.

    641.

    13 ‘‘จตฺตาโร จ ปฎิปนฺนา, จตฺตาโร จ ผเล ฐิตา;

    14 ‘‘Cattāro ca paṭipannā, cattāro ca phale ṭhitā;

    เอส สโงฺฆ อุชุภูโต, ปญฺญาสีลสมาหิโตฯ

    Esa saṅgho ujubhūto, paññāsīlasamāhito.

    ๖๔๒.

    642.

    15 ‘‘ยชมานานํ มนุสฺสานํ, ปุญฺญเปกฺขาน ปาณินํ;

    16 ‘‘Yajamānānaṃ manussānaṃ, puññapekkhāna pāṇinaṃ;

    กโรตํ โอปธิกํ ปุญฺญํ, สเงฺฆ ทินฺนํ มหปฺผลํฯ

    Karotaṃ opadhikaṃ puññaṃ, saṅghe dinnaṃ mahapphalaṃ.

    ๖๔๓.

    643.

    17 ‘‘เอโส หิ สโงฺฆ วิปุโล มหคฺคโต, เอสปฺปเมโยฺย อุทธีว สาคโร;

    18 ‘‘Eso hi saṅgho vipulo mahaggato, esappameyyo udadhīva sāgaro;

    เอเต หิ เสฎฺฐา นรวีรสาวกา, ปภงฺกรา ธมฺมมุทีรยนฺติ 19

    Ete hi seṭṭhā naravīrasāvakā, pabhaṅkarā dhammamudīrayanti 20.

    ๖๔๔.

    644.

    21 ‘‘เตสํ สุทินฺนํ สุหุตํ สุยิฎฺฐํ, เย สงฺฆมุทฺทิสฺส ททนฺติ ทานํ;

    22 ‘‘Tesaṃ sudinnaṃ suhutaṃ suyiṭṭhaṃ, ye saṅghamuddissa dadanti dānaṃ;

    สา ทกฺขิณา สงฺฆคตา ปติฎฺฐิตา, มหปฺผลา โลกวิทูน 23 วณฺณิตาฯ

    Sā dakkhiṇā saṅghagatā patiṭṭhitā, mahapphalā lokavidūna 24 vaṇṇitā.

    ๖๔๕.

    645.

    25 ‘‘เอตาทิสํ ยญฺญมนุสฺสรนฺตา 26, เย เวทชาตา วิจรนฺติ โลเก;

    27 ‘‘Etādisaṃ yaññamanussarantā 28, ye vedajātā vicaranti loke;

    วิเนยฺย มเจฺฉรมลํ สมูลํ, อนินฺทิตา สคฺคมุเปนฺติ ฐาน’’นฺติฯ

    Vineyya maccheramalaṃ samūlaṃ, aninditā saggamupenti ṭhāna’’nti.

    ททฺทลฺลวิมานํ 29 ฉฎฺฐํฯ

    Daddallavimānaṃ 30 chaṭṭhaṃ.







    Footnotes:
    1. ททฺทฬฺหมานา (ก.)
    2. daddaḷhamānā (ka.)
    3. กถํ (สี. สฺยา.)
    4. kathaṃ (sī. syā.)
    5. พฺรหฺมจริโน (สฺยา.), พฺรหฺมจาริเย (ปี. ก.)
    6. brahmacarino (syā.), brahmacāriye (pī. ka.)
    7. อหุํ (ก. สี.)
    8. ahuṃ (ka. sī.)
    9. ภเทฺท (ก.)
    10. bhadde (ka.)
    11. สเงฺฆ ทานํ ทสฺสามิหํ (สฺยา.)
    12. saṅghe dānaṃ dassāmihaṃ (syā.)
    13. วิ. ว. ๗๕๐; กถา. ๗๙๘
    14. vi. va. 750; kathā. 798
    15. วิ. ว. ๗๕๑; กถา. ๗๙๘
    16. vi. va. 751; kathā. 798
    17. วิ. ว. ๗๕๒; กถา. ๗๙๘
    18. vi. va. 752; kathā. 798
    19. ธมฺมกถํ อุทีรยนฺติ (สฺยา.)
    20. dhammakathaṃ udīrayanti (syā.)
    21. วิ. ว. ๗๕๓; กถา. ๗๙๘
    22. vi. va. 753; kathā. 798
    23. โลกวิทูหิ (สฺยา. ก.)
    24. lokavidūhi (syā. ka.)
    25. วิ. ว. ๗๕๔; กถา. ๗๙๘
    26. ปุญฺญมนุสฺสรนฺตา (สฺยา. ก.)
    27. vi. va. 754; kathā. 798
    28. puññamanussarantā (syā. ka.)
    29. ททฺทฬฺหวิมานํ (ก.)
    30. daddaḷhavimānaṃ (ka.)



    Related texts:



    อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ขุทฺทกนิกาย (อฎฺฐกถา) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / วิมานวตฺถุ-อฎฺฐกถา • Vimānavatthu-aṭṭhakathā / ๖. ททฺทลฺลวิมานวณฺณนา • 6. Daddallavimānavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact