១. ទហរសុត្តវណ្ណនា

1. Daharasuttavaṇṇanā

១១២. កោសលសំយុត្តស្ស បឋមេ ភគវតា សទ្ធិំ សម្មោទីតិ យថា ខមនីយាទីនិ បុច្ឆន្តោ ភគវា តេន, ឯវំ សោបិ ភគវតា សទ្ធិំ សមប្បវត្តមោទោ អហោសិ។ សីតោទកំ វិយ ឧណ្ហោទកេន សម្មោទិតំ ឯកីភាវំ អគមាសិ។ យាយ ច – ‘‘កច្ចិ, ភោ គោតម, ខមនីយំ, កច្ចិ យាបនីយំ, កច្ចិ ភោតោ ច គោតមស្ស សាវកានញ្ច អប្បាពាធំ អប្បាតង្កំ លហុដ្ឋានំ ពលំ ផាសុវិហារោ’’តិអាទិកាយ កថាយ សម្មោទិ, តំ បីតិបាមោជ្ជសង្ខាតសម្មោទជននតោ សម្មោទិតុំ យុត្តភាវតោ ច សម្មោទនីយំ, អត្ថព្យញ្ជនមធុរតាយ ចិរម្បិ កាលំ សារេតុំ និរន្តរំ បវត្តេតុំ អរហរូបតោ សរិតព្ពភាវតោ ច សារណីយំ។ សុយ្យមានសុខតោ ច សម្មោទនីយំ, អនុស្សរិយមានសុខតោ សារណីយំ។ តថា ព្យញ្ជនបរិសុទ្ធតាយ សម្មោទនីយំ, អត្ថបរិសុទ្ធតាយ សារណីយន្តិ ឯវំ អនេកេហិ បរិយាយេហិ សម្មោទនីយំ កថំ សារណីយំ វីតិសារេត្វា បរិយោសាបេត្វា និដ្ឋបេត្វា ឥតោ បុព្ពេ តថាគតស្ស អទិដ្ឋត្តា គុណាគុណវសេន គម្ភីរភាវំ វា ឧត្តានភាវំ វា អជានន្តោ ឯកមន្តំ និសីទិ, ឯកមន្តំ និសិន្នោ ខោ យំ ឱវដ្ដិកសារំ កត្វា អាគតោ លោកនិស្សរណភវោក្កន្តិបញ្ហំ សត្ថុ សម្មាសម្ពុទ្ធតំ បុច្ឆិតុំ ភវម្បិ នោតិអាទិមាហ។

112. Kosalasaṃyuttassa paṭhame bhagavatā saddhiṃ sammodīti yathā khamanīyādīni pucchanto bhagavā tena, evaṃ sopi bhagavatā saddhiṃ samappavattamodo ahosi. Sītodakaṃ viya uṇhodakena sammoditaṃ ekībhāvaṃ agamāsi. Yāya ca – ‘‘kacci, bho gotama, khamanīyaṃ, kacci yāpanīyaṃ, kacci bhoto ca gotamassa sāvakānañca appābādhaṃ appātaṅkaṃ lahuṭṭhānaṃ balaṃ phāsuvihāro’’tiādikāya kathāya sammodi, taṃ pītipāmojjasaṅkhātasammodajananato sammodituṃ yuttabhāvato ca sammodanīyaṃ, atthabyañjanamadhuratāya cirampi kālaṃ sāretuṃ nirantaraṃ pavattetuṃ araharūpato saritabbabhāvato ca sāraṇīyaṃ. Suyyamānasukhato ca sammodanīyaṃ, anussariyamānasukhato sāraṇīyaṃ. Tathā byañjanaparisuddhatāya sammodanīyaṃ, atthaparisuddhatāya sāraṇīyanti evaṃ anekehi pariyāyehi sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā pariyosāpetvā niṭṭhapetvā ito pubbe tathāgatassa adiṭṭhattā guṇāguṇavasena gambhīrabhāvaṃ vā uttānabhāvaṃ vā ajānanto ekamantaṃ nisīdi, ekamantaṃ nisinno kho yaṃ ovaṭṭikasāraṃ katvā āgato lokanissaraṇabhavokkantipañhaṃ satthu sammāsambuddhataṃ pucchituṃ bhavampi notiādimāha.

តត្ថ ភវម្បីតិ បិ-ការោ សម្បិណ្ឌនត្ថេ និបាតោ, តេន ច ឆ សត្ថារេ សម្បិណ្ឌេតិ។ យថា បូរណាទយោ ‘‘សម្មាសម្ពុទ្ធម្ហា’’តិ បដិជានន្តិ, ឯវំ ភវម្បិ នុ បដិជានាតីតិ អត្ថោ។ ឥទំ បន រាជា ន អត្តនោ លទ្ធិយា, លោកេ មហាជនេន គហិតបដិញ្ញាវសេន បុច្ឆតិ។ អថ ភគវា ពុទ្ធសីហនាទំ នទន្តោ យំ ហិ តំ មហារាជាតិអាទិមាហ។ តត្ថ អហំ ហិ មហារាជាតិ អនុត្តរំ សព្ពសេដ្ឋំ សព្ពញ្ញុតញ្ញាណសង្ខាតំ សម្មាសម្ពោធិំ អហំ អភិសម្ពុទ្ធោតិ អត្ថោ។ សមណព្រាហ្មណាតិ បព្ពជ្ជូបគមនេន សមណា, ជាតិវសេន ព្រាហ្មណា។ សង្ឃិនោតិអាទីសុ បព្ពជិតសមូហសង្ខាតោ សង្ឃោ ឯតេសំ អត្ថីតិ សង្ឃិនោ។ ស្វេវ គណោ ឯតេសំ អត្ថីតិ គណិនោ។ អាចារសិក្ខាបនវសេន តស្ស គណស្ស អាចរិយាតិ គណាចរិយា។ ញាតាតិ បញ្ញាតា បាកដា។ ‘‘អប្បិច្ឆា សន្តុដ្ឋា អប្បិច្ឆតាយ វត្ថម្បិ ន និវាសេន្តី’’តិ ឯវំ សមុគ្គតោ យសោ ឯតេសំ អត្ថីតិ យសស្សិនោ។ តិត្ថករាតិ លទ្ធិករា។ សាធុសម្មតាតិ ‘‘សន្តោ សប្បុរិសា’’តិ ឯវំ សម្មតា។ ពហុជនស្សាតិ អស្សុតវតោ អន្ធពាលបុថុជ្ជនស្ស។ បូរណោតិអាទីនិ តេសំ នាមគោត្តានិ។ បូរណោតិ ហិ នាមមេវ។ តថា, មក្ខលីតិ។ សោ បន គោសាលាយ ជាតត្តា គោសាលោតិ វុត្តោ។ នាដបុត្តោតិ នាដស្ស បុត្តោ។ ពេលដ្ឋបុត្តោតិ ពេលដ្ឋស្ស បុត្តោ។ កច្ចាយនោតិ បកុធស្ស គោត្តំ។ កេសកម្ពលស្ស ធារណតោ អជិតោ កេសកម្ពលោតិ វុត្តោ។

Tattha bhavampīti pi-kāro sampiṇḍanatthe nipāto, tena ca cha satthāre sampiṇḍeti. Yathā pūraṇādayo ‘‘sammāsambuddhamhā’’ti paṭijānanti, evaṃ bhavampi nu paṭijānātīti attho. Idaṃ pana rājā na attano laddhiyā, loke mahājanena gahitapaṭiññāvasena pucchati. Atha bhagavā buddhasīhanādaṃ nadanto yaṃ hi taṃ mahārājātiādimāha. Tattha ahaṃ hi mahārājāti anuttaraṃ sabbaseṭṭhaṃ sabbaññutaññāṇasaṅkhātaṃ sammāsambodhiṃ ahaṃ abhisambuddhoti attho. Samaṇabrāhmaṇāti pabbajjūpagamanena samaṇā, jātivasena brāhmaṇā. Saṅghinotiādīsu pabbajitasamūhasaṅkhāto saṅgho etesaṃ atthīti saṅghino. Sveva gaṇo etesaṃ atthīti gaṇino. Ācārasikkhāpanavasena tassa gaṇassa ācariyāti gaṇācariyā. Ñātāti paññātā pākaṭā. ‘‘Appicchā santuṭṭhā appicchatāya vatthampi na nivāsentī’’ti evaṃ samuggato yaso etesaṃ atthīti yasassino. Titthakarāti laddhikarā. Sādhusammatāti ‘‘santo sappurisā’’ti evaṃ sammatā. Bahujanassāti assutavato andhabālaputhujjanassa. Pūraṇotiādīni tesaṃ nāmagottāni. Pūraṇoti hi nāmameva. Tathā, makkhalīti. So pana gosālāya jātattā gosāloti vutto. Nāṭaputtoti nāṭassa putto. Belaṭṭhaputtoti belaṭṭhassa putto. Kaccāyanoti pakudhassa gottaṃ. Kesakambalassa dhāraṇato ajito kesakambaloti vutto.

តេបិ មយាតិ កប្បកោលាហលំ ពុទ្ធកោលាហលំ ចក្កវត្តិកោលាហលន្តិ តីណិ កោលាហលានិ។ តត្ថ ‘‘វស្សសតសហស្សមត្ថកេ កប្បុដ្ឋានំ ភវិស្សតី’’តិ កប្បកោលាហលំ នាម ហោតិ – ‘‘ឥតោ វស្សសតសហស្សមត្ថកេ លោកោ វិនស្សិស្សតិ, មេត្តំ មារិសា, ភាវេថ, ករុណំ មុទិតំ ឧបេក្ខ’’ន្តិ មនុស្សប្បថេ ទេវតា ឃោសេន្តិយោ វិចរន្តិ។ ‘‘វស្សសហស្សមត្ថកេ បន ពុទ្ធោ ឧប្បជ្ជិស្សតី’’តិ ពុទ្ធកោលាហលំ នាម ហោតិ – ‘‘ឥតោ វស្សសហស្សមត្ថកេ ពុទ្ធោ ឧប្បជ្ជិត្វា ធម្មានុធម្មបដិបទំ បដិបន្នេន សង្ឃរតនេន បរិវារិតោ ធម្មំ ទេសេន្តោ វិចរិស្សតី’’តិ ទេវតា ឧគ្ឃោសេន្តិ។ ‘‘វស្សសតមត្ថកេ បន ចក្កវត្តី ឧប្បជ្ជិស្សតី’’តិ ចក្កវត្តិកោលាហលំ នាម ហោតិ – ‘‘ឥតោ វស្សសតមត្ថកេ សត្តរតនសម្បន្នោ ចតុទ្ទីបិស្សរោ សហស្ស បុត្តបរិវារោ វេហាសង្គមោ ចក្កវត្តិរាជា ឧប្បជ្ជិស្សតី’’តិ ទេវតា ឧគ្ឃោសេន្តិ។

Tepi mayāti kappakolāhalaṃ buddhakolāhalaṃ cakkavattikolāhalanti tīṇi kolāhalāni. Tattha ‘‘vassasatasahassamatthake kappuṭṭhānaṃ bhavissatī’’ti kappakolāhalaṃ nāma hoti – ‘‘ito vassasatasahassamatthake loko vinassissati, mettaṃ mārisā, bhāvetha, karuṇaṃ muditaṃ upekkha’’nti manussappathe devatā ghosentiyo vicaranti. ‘‘Vassasahassamatthake pana buddho uppajjissatī’’ti buddhakolāhalaṃ nāma hoti – ‘‘ito vassasahassamatthake buddho uppajjitvā dhammānudhammapaṭipadaṃ paṭipannena saṅgharatanena parivārito dhammaṃ desento vicarissatī’’ti devatā ugghosenti. ‘‘Vassasatamatthake pana cakkavattī uppajjissatī’’ti cakkavattikolāhalaṃ nāma hoti – ‘‘ito vassasatamatthake sattaratanasampanno catuddīpissaro sahassa puttaparivāro vehāsaṅgamo cakkavattirājā uppajjissatī’’ti devatā ugghosenti.

ឥមេសុ តីសុ កោលាហលេសុ ឥមេ ឆ សត្ថារោ ពុទ្ធកោលាហលំ សុត្វា អាចរិយេ បយិរុបាសិត្វា ចិន្តាមាណិវិជ្ជាទីនិ ឧគ្គណ្ហិត្វា – ‘‘មយំ ពុទ្ធម្ហា’’តិ បដិញ្ញំ កត្វា មហាជនបរិវុតា ជនបទំ វិចរន្តា អនុបុព្ពេន សាវត្ថិយំ បត្តា។ តេសំ ឧបដ្ឋាកា រាជានំ ឧបសង្កមិត្វា, ‘‘មហារាជ, បូរណោ កស្សបោ…បេ.… អជិតោ កេសកម្ពលោ ពុទ្ធោ កិរ សព្ពញ្ញូ កិរា’’តិ អារោចេសុំ។ រាជា ‘‘តុម្ហេវ នេ និមន្តេត្វា អានេថា’’តិ អាហ ។ តេ គន្ត្វា តេហិ, ‘‘រាជា វោ និមន្តេតិ។ រញ្ញោ គេហេ ភិក្ខំ គណ្ហថា’’តិ វុត្តា គន្តុំ ន ឧស្សហន្តិ, បុនប្បុនំ វុច្ចមានា ឧបដ្ឋាកានំ ចិត្តានុរក្ខណត្ថាយ អធិវាសេត្វា សព្ពេ ឯកតោវ អគមំសុ។ រាជា អាសនានិ បញ្ញាបេត្វា ‘‘និសីទន្តូ’’តិ អាហ។ និគ្គុណានំ អត្តភាវេ រាជុស្មា នាម ផរតិ, តេ មហារហេសុ អាសនេសុ និសីទិតុំ អសក្កោន្តា ផលកេសុ ចេវ ភូមិយំ ច និសីទិំសុ។

Imesu tīsu kolāhalesu ime cha satthāro buddhakolāhalaṃ sutvā ācariye payirupāsitvā cintāmāṇivijjādīni uggaṇhitvā – ‘‘mayaṃ buddhamhā’’ti paṭiññaṃ katvā mahājanaparivutā janapadaṃ vicarantā anupubbena sāvatthiyaṃ pattā. Tesaṃ upaṭṭhākā rājānaṃ upasaṅkamitvā, ‘‘mahārāja, pūraṇo kassapo…pe… ajito kesakambalo buddho kira sabbaññū kirā’’ti ārocesuṃ. Rājā ‘‘tumheva ne nimantetvā ānethā’’ti āha . Te gantvā tehi, ‘‘rājā vo nimanteti. Rañño gehe bhikkhaṃ gaṇhathā’’ti vuttā gantuṃ na ussahanti, punappunaṃ vuccamānā upaṭṭhākānaṃ cittānurakkhaṇatthāya adhivāsetvā sabbe ekatova agamaṃsu. Rājā āsanāni paññāpetvā ‘‘nisīdantū’’ti āha. Nigguṇānaṃ attabhāve rājusmā nāma pharati, te mahārahesu āsanesu nisīdituṃ asakkontā phalakesu ceva bhūmiyaṃ ca nisīdiṃsu.

រាជា ‘‘ឯត្តកេនេវ នត្ថិ តេសំ អន្តោ សុក្កធម្មោ’’តិ វត្វា អាហារំ អទត្វាវ តាលតោ បតិតំ មុគ្គរេន បោថេន្តោ វិយ ‘‘តុម្ហេ ពុទ្ធា, ន ពុទ្ធា’’តិ បញ្ហំ បុច្ឆិ។ តេ ចិន្តយិំសុ – ‘‘សចេ ‘ពុទ្ធម្ហា’តិ វក្ខាម, រាជា ពុទ្ធវិសយេ បញ្ហំ បុច្ឆិត្វា កថេតុំ អសក្កោន្តេ ‘តុម្ហេ មយំ ពុទ្ធាតិ មហាជនំ វញ្ចេត្វា អាហិណ្ឌថា’តិ ជិវ្ហម្បិ ឆិន្ទាបេយ្យ, អញ្ញម្បិ អនត្ថំ ករេយ្យា’’តិ សកបដិញ្ញាយ ឯវ ‘ន មយំ ពុទ្ធា’តិ វទិំសុ។ អថ នេ រាជា គេហតោ និកឌ្ឍាបេសិ។ តេ រាជឃរតោ និក្ខន្តេ ឧបដ្ឋាកា បុច្ឆិំសុ – ‘‘កិំ អាចរិយា រាជា តុម្ហេ បញ្ហំ បុច្ឆិត្វា សក្ការសម្មានំ អកាសី’’តិ? រាជា ‘‘ពុទ្ធា តុម្ហេ’’តិ បុច្ឆិ, តតោ មយំ – ‘‘សចេ អយំ រាជា ពុទ្ធវិសយេ បញ្ហំ កថិយមានំ អជានន្តោ អម្ហេសុ មនំ បទោសេស្សតិ, ពហុំ អបុញ្ញំ បសវិស្សតី’’តិ រញ្ញោ អនុកម្បាយ ‘ន មយំ ពុទ្ធា’តិ វទិម្ហា, មយំ បន ពុទ្ធា ឯវ, អម្ហាកំ ពុទ្ធភាវោ, ឧទកេន ធោវិត្វាបិ ហរិតុំ ន សក្កាតិ។ ឥតិ ពហិទ្ធា ‘ពុទ្ធម្ហា’តិ អាហំសុ – រញ្ញោ សន្តិកេ ‘ន មយំ ពុទ្ធា’តិ វទិំសូតិ, ឥទំ គហេត្វា រាជា ឯវមាហ។ តត្ថ កិំ បន ភវំ គោតមោ ទហរោ ចេវ ជាតិយា, នវោ ច បព្ពជ្ជាយាតិ ឥទំ អត្តនោ បដិញ្ញំ គហេត្វា វទតិ។ តត្ថ កិន្តិ បដិក្ខេបវចនំ។ ឯតេ ជាតិមហល្លកា ច ចិរបព្ពជិតា ច ‘‘ពុទ្ធម្ហា’’តិ ន បដិជានន្តិ, ភវំ គោតមោ ជាតិយា ច ទហរោ បព្ពជ្ជាយ ច នវោ កិំ បដិជានាតិ? មា បដិជានាហីតិ អត្ថោ។

Rājā ‘‘ettakeneva natthi tesaṃ anto sukkadhammo’’ti vatvā āhāraṃ adatvāva tālato patitaṃ muggarena pothento viya ‘‘tumhe buddhā, na buddhā’’ti pañhaṃ pucchi. Te cintayiṃsu – ‘‘sace ‘buddhamhā’ti vakkhāma, rājā buddhavisaye pañhaṃ pucchitvā kathetuṃ asakkonte ‘tumhe mayaṃ buddhāti mahājanaṃ vañcetvā āhiṇḍathā’ti jivhampi chindāpeyya, aññampi anatthaṃ kareyyā’’ti sakapaṭiññāya eva ‘na mayaṃ buddhā’ti vadiṃsu. Atha ne rājā gehato nikaḍḍhāpesi. Te rājagharato nikkhante upaṭṭhākā pucchiṃsu – ‘‘kiṃ ācariyā rājā tumhe pañhaṃ pucchitvā sakkārasammānaṃ akāsī’’ti? Rājā ‘‘buddhā tumhe’’ti pucchi, tato mayaṃ – ‘‘sace ayaṃ rājā buddhavisaye pañhaṃ kathiyamānaṃ ajānanto amhesu manaṃ padosessati, bahuṃ apuññaṃ pasavissatī’’ti rañño anukampāya ‘na mayaṃ buddhā’ti vadimhā, mayaṃ pana buddhā eva, amhākaṃ buddhabhāvo, udakena dhovitvāpi harituṃ na sakkāti. Iti bahiddhā ‘buddhamhā’ti āhaṃsu – rañño santike ‘na mayaṃ buddhā’ti vadiṃsūti, idaṃ gahetvā rājā evamāha. Tattha kiṃ pana bhavaṃ gotamo daharo ceva jātiyā, navo ca pabbajjāyāti idaṃ attano paṭiññaṃ gahetvā vadati. Tattha kinti paṭikkhepavacanaṃ. Ete jātimahallakā ca cirapabbajitā ca ‘‘buddhamhā’’ti na paṭijānanti, bhavaṃ gotamo jātiyā ca daharo pabbajjāya ca navo kiṃ paṭijānāti? Mā paṭijānāhīti attho.

ន ឧញ្ញាតព្ពាតិ ន អវជានិតព្ពា។ ន បរិភោតព្ពាតិ ន បរិភវិតព្ពា។ កតមេ ចត្តារោតិ កថេតុកម្យតាបុច្ឆា។ ខត្តិយោតិ រាជកុមារោ។ ឧរគោតិ អាសីវិសោ។ អគ្គីតិ អគ្គិយេវ។ ភិក្ខូតិ ឥមស្មិំ បន បទេ ទេសនាកុសលតាយ អត្តានំ អព្ភន្តរំ កត្វា សីលវន្តំ បព្ពជិតំ ទស្សេតិ។ ឯត្ថ ច ទហរំ រាជកុមារំ ទិស្វា, ឧក្កមិត្វា មគ្គំ អទេន្តោ, បារុបនំ អនបនេន្តោ, និសិន្នាសនតោ អនុដ្ឋហន្តោ, ហត្ថិបិដ្ឋាទីហិ អនោតរន្តោ, ហេដ្ឋា កត្វា មញ្ញនវសេន អញ្ញម្បិ ឯវរូបំ អនាចារំ ករោន្តោ ខត្តិយំ អវជានាតិ នាម។ ‘‘ភទ្ទកោ វតាយំ រាជកុមារោ, មហាកណ្ឌោ មហោទរោ – កិំ នាម យំកិញ្ចិ ចោរូបទ្ទវំ វូបសមេតុំ យត្ថ កត្ថចិ ឋានេ រជ្ជំ អនុសាសិតុំ សក្ខិស្សតី’’តិអាទីនិ វទន្តោ បរិភោតិ នាម។ អញ្ជនិសលាកមត្តម្បិ អាសីវិសបោតកំ កណ្ណាទីសុ បិឡន្ធន្តោ អង្គុលិម្បិ ជិវ្ហម្បិ ឌំសាបេន្តោ ឧរគំ អវជានាតិ នាម ។ ‘‘ភទ្ទកោ វតាយំ អាសីវិសោ ឧទកទេឌ្ឌុភោ វិយ កិំ នាម កិញ្ចិទេវ ឌំសិតុំ កស្សចិទេវ កាយេ វិសំ ផរិតុំ សក្ខិស្សតី’’តិអាទីនិ វទន្តោ បរិភោតិ នាម។ ខជ្ជោបនកមត្តម្បិ អគ្គិំ គហេត្វា ហត្ថេន កីឡន្តោ ភណ្ឌុក្ខលិកាយ ខិបន្តោ ចូឡាយ វា សយនបិដ្ឋសាដកបសិព្ពកាទីសុ វា ឋបេន្តោ អគ្គិំ អវជានាតិ នាម។ ‘‘ភទ្ទកោ វតាយំ អគ្គិ កតរំ នុ ខោ យាគុភត្តំ បចិស្សតិ, កតរំ មច្ឆមំសំ, កស្ស សីតំ វិនោទេស្សតី’’តិអាទីនិ វទន្តោ បរិភោតិ នាម។ ទហរសាមណេរម្បិ បន ទិស្វា ឧក្កមិត្វា មគ្គំ អទេន្តោតិ រាជកុមារេ វុត្តំ អនាចារំ ករោន្តោ ភិក្ខុំ អវជានាតិ នាម។ ‘‘ភទ្ទកោ វតាយំ សាមណេរោ មហាកណ្ឋោ មហោទរោ យំកិញ្ចិ ពុទ្ធវចនំ ឧគ្គហេតុំ យំកិញ្ចិ អរញ្ញំ អជ្ឈោគាហេត្វា វសិតុំ សក្ខិស្សតិ, សង្ឃត្ថេរកាលេ មនាបោ ភវិស្សតី’’តិអាទីនិ វទន្តោ បរិភោតិ នាម។ តំ សព្ពម្បិ ន កាតព្ពន្តិ ទស្សេន្តោ ន ឧញ្ញាតព្ពោ ន បរិភោតព្ពោតិ អាហ។

Na uññātabbāti na avajānitabbā. Na paribhotabbāti na paribhavitabbā. Katame cattāroti kathetukamyatāpucchā. Khattiyoti rājakumāro. Uragoti āsīviso. Aggīti aggiyeva. Bhikkhūti imasmiṃ pana pade desanākusalatāya attānaṃ abbhantaraṃ katvā sīlavantaṃ pabbajitaṃ dasseti. Ettha ca daharaṃ rājakumāraṃ disvā, ukkamitvā maggaṃ adento, pārupanaṃ anapanento, nisinnāsanato anuṭṭhahanto, hatthipiṭṭhādīhi anotaranto, heṭṭhā katvā maññanavasena aññampi evarūpaṃ anācāraṃ karonto khattiyaṃ avajānāti nāma. ‘‘Bhaddako vatāyaṃ rājakumāro, mahākaṇḍo mahodaro – kiṃ nāma yaṃkiñci corūpaddavaṃ vūpasametuṃ yattha katthaci ṭhāne rajjaṃ anusāsituṃ sakkhissatī’’tiādīni vadanto paribhoti nāma. Añjanisalākamattampi āsīvisapotakaṃ kaṇṇādīsu piḷandhanto aṅgulimpi jivhampi ḍaṃsāpento uragaṃ avajānāti nāma . ‘‘Bhaddako vatāyaṃ āsīviso udakadeḍḍubho viya kiṃ nāma kiñcideva ḍaṃsituṃ kassacideva kāye visaṃ pharituṃ sakkhissatī’’tiādīni vadanto paribhoti nāma. Khajjopanakamattampi aggiṃ gahetvā hatthena kīḷanto bhaṇḍukkhalikāya khipanto cūḷāya vā sayanapiṭṭhasāṭakapasibbakādīsu vā ṭhapento aggiṃ avajānāti nāma. ‘‘Bhaddako vatāyaṃ aggi kataraṃ nu kho yāgubhattaṃ pacissati, kataraṃ macchamaṃsaṃ, kassa sītaṃ vinodessatī’’tiādīni vadanto paribhoti nāma. Daharasāmaṇerampi pana disvā ukkamitvā maggaṃ adentoti rājakumāre vuttaṃ anācāraṃ karonto bhikkhuṃ avajānāti nāma. ‘‘Bhaddako vatāyaṃ sāmaṇero mahākaṇṭho mahodaro yaṃkiñci buddhavacanaṃ uggahetuṃ yaṃkiñci araññaṃ ajjhogāhetvā vasituṃ sakkhissati, saṅghattherakāle manāpo bhavissatī’’tiādīni vadanto paribhoti nāma. Taṃ sabbampi na kātabbanti dassento na uññātabbo na paribhotabboti āha.

ឯតទវោចាតិ ឯតំ គាថាពន្ធំ អវោច។ គាថា ច នាមេតា តទត្ថទីបនាបិ ហោន្តិ វិសេសត្ថទីបនាបិ, តត្រិមា តទត្ថម្បិ វិសេសត្ថម្បិ ទីបេន្តិយេវ។ តត្ថ ខត្តិយន្តិ ខេត្តានំ អធិបតិំ។ វុត្តញ្ហេតំ ‘‘ខេត្តានំ អធិបតីតិ ខោ, វាសេដ្ឋ, ‘ខត្តិយោ ខត្តិយោ’ត្វេវ ទុតិយំ អក្ខរំ ឧបនិព្ពត្ត’’ន្តិ (ទី. និ. ៣.១៣១)។ ជាតិសម្បន្នន្តិ តាយេវ ខត្តិយជាតិយា ជាតិសម្បន្នំ។ អភិជាតន្តិ តីណិ កុលានិ អតិក្កមិត្វា ជាតំ។

Etadavocāti etaṃ gāthābandhaṃ avoca. Gāthā ca nāmetā tadatthadīpanāpi honti visesatthadīpanāpi, tatrimā tadatthampi visesatthampi dīpentiyeva. Tattha khattiyanti khettānaṃ adhipatiṃ. Vuttañhetaṃ ‘‘khettānaṃ adhipatīti kho, vāseṭṭha, ‘khattiyo khattiyo’tveva dutiyaṃ akkharaṃ upanibbatta’’nti (dī. ni. 3.131). Jātisampannanti tāyeva khattiyajātiyā jātisampannaṃ. Abhijātanti tīṇi kulāni atikkamitvā jātaṃ.

ឋានំ ហីតិ ការណំ វិជ្ជតិ។ មនុជិន្ទោតិ មនុស្សជេដ្ឋកោ។ រាជទណ្ឌេនាតិ រញ្ញោ ឧទ្ធដទណ្ឌេន, សោ អប្បកោ នាម ន ហោតិ, ទសសហស្សវីសតិសហស្សប្បមាណោ ហោតិយេវ។ តស្មិំ បក្កមតេ ភុសន្តិ តស្មិំ បុគ្គលេ ពលវឧបក្កមំ ឧបក្កមតិ។ រក្ខំ ជីវិតមត្តនោតិ អត្តនោ ជីវិតំ រក្ខមានោ តំ ខត្តិយំ បរិវជ្ជេយ្យ ន ឃដ្ដេយ្យ។

Ṭhānaṃ hīti kāraṇaṃ vijjati. Manujindoti manussajeṭṭhako. Rājadaṇḍenāti rañño uddhaṭadaṇḍena, so appako nāma na hoti, dasasahassavīsatisahassappamāṇo hotiyeva. Tasmiṃ pakkamate bhusanti tasmiṃ puggale balavaupakkamaṃ upakkamati. Rakkhaṃ jīvitamattanoti attano jīvitaṃ rakkhamāno taṃ khattiyaṃ parivajjeyya na ghaṭṭeyya.

ឧច្ចាវចេហីតិ នានាវិធេហិ។ វណ្ណេហីតិ សណ្ឋានេហិ។ យេន យេន ហិ វណ្ណេន ចរន្តោ គោចរំ លភតិ, យទិ សប្បវណ្ណេន, យទិ ទេឌ្ឌុភវណ្ណេន, យទិ ធមនិវណ្ណេន, អន្តមសោ កលន្ទកវណ្ណេនបិ ចរតិយេវ។ អាសជ្ជាតិ បត្វា។ ពាលន្តិ យេន ពាលេន ឃដ្ដិតោ, តំ ពាលំ នរំ វា នារិំ វា ឌំសេយ្យ។

Uccāvacehīti nānāvidhehi. Vaṇṇehīti saṇṭhānehi. Yena yena hi vaṇṇena caranto gocaraṃ labhati, yadi sappavaṇṇena, yadi deḍḍubhavaṇṇena, yadi dhamanivaṇṇena, antamaso kalandakavaṇṇenapi caratiyeva. Āsajjāti patvā. Bālanti yena bālena ghaṭṭito, taṃ bālaṃ naraṃ vā nāriṃ vā ḍaṃseyya.

បហូតភក្ខន្តិ ពហុភក្ខំ។ អគ្គិស្ស ហិ អភក្ខំ នាម នត្ថិ។ ជាលិនន្តិ ជាលវន្តំ។ បាវកន្តិ អគ្គិំ។ បាវគន្តិបិ បាឋោ។ កណ្ហវត្តនិន្តិ វត្តនីតិ មគ្គោ, អគ្គិនា គតមគ្គោ កណ្ហោ ហោតិ កាឡកោ, តស្មា ‘‘កណ្ហវត្តនី’’តិ វុច្ចតិ។

Pahūtabhakkhanti bahubhakkhaṃ. Aggissa hi abhakkhaṃ nāma natthi. Jālinanti jālavantaṃ. Pāvakanti aggiṃ. Pāvagantipi pāṭho. Kaṇhavattaninti vattanīti maggo, agginā gatamaggo kaṇho hoti kāḷako, tasmā ‘‘kaṇhavattanī’’ti vuccati.

មហា ហុត្វានាតិ មហន្តោ ហុត្វា។ អគ្គិ ហិ ឯកទា យាវព្រហ្មលោកប្បមាណោបិ ហោតិ។ ជាយន្តិ តត្ថ បារោហាតិ តត្ថ អគ្គិនា ទឌ្ឍវនេ បារោហា ជាយន្តិ។ បារោហាតិ តិណរុក្ខាទយោ វុច្ចន្តិ។ តេ ហិ អគ្គិនា ទឌ្ឍដ្ឋានេ មូលមត្តេបិ អវសិដ្ឋេ បាទតោ រោហន្តិ ជាយន្តិ វឌ្ឍន្តិ, តស្មា ‘‘បារោហា’’តិ វុច្ចន្តិ។ បុន រោហនត្ថេន វា បារោហា។ អហោរត្តានមច្ចយេតិ រត្តិន្ទិវានំ អតិក្កមេ។ និទាឃេបិ ទេវេ វុដ្ឋមត្តេ ជាយន្តិ។

Mahā hutvānāti mahanto hutvā. Aggi hi ekadā yāvabrahmalokappamāṇopi hoti. Jāyantitattha pārohāti tattha agginā daḍḍhavane pārohā jāyanti. Pārohāti tiṇarukkhādayo vuccanti. Te hi agginā daḍḍhaṭṭhāne mūlamattepi avasiṭṭhe pādato rohanti jāyanti vaḍḍhanti, tasmā ‘‘pārohā’’ti vuccanti. Puna rohanatthena vā pārohā. Ahorattānamaccayeti rattindivānaṃ atikkame. Nidāghepi deve vuṭṭhamatte jāyanti.

ភិក្ខុ ឌហតិ តេជសាតិ ឯត្ថ អក្កោសន្តំ បច្ចក្កោសន្តោ ភណ្ឌន្តំ បដិភណ្ឌន្តោ បហរន្តំ បដិបហរន្តោ ភិក្ខុ នាម កិញ្ចិ ភិក្ខុតេជសា ឌហិតុំ ន សក្កោតិ។ យោ បន អក្កោសន្តំ ន បច្ចក្កោសតិ, ភណ្ឌន្តំ ន បដិភណ្ឌតិ។ បហរន្តំ ន បដិបហរតិ, តស្មិំ វិប្បដិបន្នោ តស្ស សីលតេជេន ឌយ្ហតិ។ តេនេវេតំ វុត្តំ។ ន តស្ស បុត្តា បសវោតិ តស្ស បុត្តធីតរោបិ គោមហិំសកុក្កុដសូករាទយោ បសវោបិ ន ភវន្តិ, វិនស្សន្តីតិ អត្ថោ។ ទាយាទា វិន្ទរេ ធនន្តិ តស្ស ទាយាទាបិ ធនំ ន វិន្ទន្តិ។ តាលាវត្ថូ ភវន្តិ តេតិ តេ ភិក្ខុតេជសា ទឌ្ឍា វត្ថុមត្តាវសិដ្ឋោ មត្ថកច្ឆិន្នតាលោ វិយ ភវន្តិ, បុត្តធីតាទិវសេន ន វឌ្ឍន្តីតិ អត្ថោ។

Bhikkhu ḍahati tejasāti ettha akkosantaṃ paccakkosanto bhaṇḍantaṃ paṭibhaṇḍanto paharantaṃ paṭipaharanto bhikkhu nāma kiñci bhikkhutejasā ḍahituṃ na sakkoti. Yo pana akkosantaṃ na paccakkosati, bhaṇḍantaṃ na paṭibhaṇḍati. Paharantaṃ na paṭipaharati, tasmiṃ vippaṭipanno tassa sīlatejena ḍayhati. Tenevetaṃ vuttaṃ. Na tassa puttā pasavoti tassa puttadhītaropi gomahiṃsakukkuṭasūkarādayo pasavopi na bhavanti, vinassantīti attho. Dāyādā vindare dhananti tassa dāyādāpi dhanaṃ na vindanti. Tālāvatthū bhavanti teti te bhikkhutejasā daḍḍhā vatthumattāvasiṭṭho matthakacchinnatālo viya bhavanti, puttadhītādivasena na vaḍḍhantīti attho.

តស្មាតិ យស្មា សមណតេជេន ទឌ្ឍា មត្ថកច្ឆិន្នតាលោ វិយ អវិរុឡ្ហិធម្មា ភវន្តិ, តស្មា។ សម្មទេវ សមាចរេតិ សម្មា សមាចរេយ្យ។ សម្មា សមាចរន្តេន បន កិំ កាតព្ពន្តិ? ខត្តិយំ តាវ និស្សាយ លទ្ធព្ពំ គាមនិគមយានវាហនាទិអានិសំសំ, ឧរគំ និស្សាយ តស្ស កីឡាបនេន លទ្ធព្ពំ វត្ថហិរញ្ញសុវណ្ណាទិអានិសំសំ អគ្គិំ និស្សាយ តស្សានុភាវេន បត្តព្ពំ យាគុភត្តបចនសីតវិនោទនាទិអានិសំសំ, ភិក្ខុំ និស្សាយ តស្ស វសេន បត្តព្ពំ អសុតសវនសុតបរិយោទបន-សគ្គមគ្គាធិគមាទិអានិសំសំ សម្បស្សមានេន ‘‘ឯតេ និស្សាយ បុព្ពេ វុត្តប្បការោ អាទីនវោ អត្ថិ។ កិំ ឥមេហី’’តិ? ន សព្ពសោ បហាតព្ពា។ ឥស្សរិយត្ថិកេន បន វុត្តប្បការំ អវជាននញ្ច បរិភវនញ្ច អកត្វា បុព្ពុដ្ឋាយិបច្ឆានិបាតិតាទីហិ ឧបាយេហិ ខត្តិយកុមារោ តោសេតព្ពោ, ឯវំ តតោ ឥស្សរិយំ អធិគមិស្សតិ។ អហិតុណ្ឌិកេន ឧរគេ វិស្សាសំ អកត្វា នាគវិជ្ជំ បរិវត្តេត្វា អជបទេន ទណ្ឌេន គីវាយ គហេត្វា វិសហរេន មូលេន ទាឋា ធោវិត្វា បេឡាយំ បក្ខិបិត្វា កីឡាបេន្តេន ចរិតព្ពំ។ ឯវំ តំ និស្សាយ ឃាសច្ឆាទនាទីនិ លភិស្សតិ។ យាគុបចនាទីនិ កត្តុកាមេន អគ្គិំ វិស្សាសេន ភណ្ឌុក្ខលិកាទីសុ អបក្ខិបិត្វា ហត្ថេហិ អនាមសន្តេន គោមយចុណ្ណាទីហិ ជាលេត្វា យាគុបចនាទីនិ កត្តព្ពានិ, ឯវំ តំ និស្សាយ អានិសំសំ លភិស្សតិ។ អសុតសវនាទីនិ បត្ថយន្តេនបិ ភិក្ខុំ អតិវិស្សាសេន វេជ្ជកម្មនវកម្មាទីសុ អយោជេត្វា ចតូហិ បច្ចយេហិ សក្កច្ចំ ឧបដ្ឋាតព្ពោ, ឯវំ តំ និស្សាយ អសុតបុព្ពំ ពុទ្ធវចនំ អសុតបុព្ពំ បញ្ហាវិនិច្ឆយំ ទិដ្ឋធម្មិកសម្បរាយិកំ អត្ថំ តិស្សោ កុលសម្បត្តិយោ ឆ កាមសគ្គានិ នវ ច ព្រហ្មលោកេ បត្វា អមតមហានិព្ពានទស្សនម្បិ លភិស្សតីតិ ឥមមត្ថំ សន្ធាយ សម្មទេវ សមាចរេតិ អាហ។

Tasmāti yasmā samaṇatejena daḍḍhā matthakacchinnatālo viya aviruḷhidhammā bhavanti, tasmā. Sammadeva samācareti sammā samācareyya. Sammā samācarantena pana kiṃ kātabbanti? Khattiyaṃ tāva nissāya laddhabbaṃ gāmanigamayānavāhanādiānisaṃsaṃ, uragaṃ nissāya tassa kīḷāpanena laddhabbaṃ vatthahiraññasuvaṇṇādiānisaṃsaṃ aggiṃ nissāya tassānubhāvena pattabbaṃ yāgubhattapacanasītavinodanādiānisaṃsaṃ, bhikkhuṃ nissāya tassa vasena pattabbaṃ asutasavanasutapariyodapana-saggamaggādhigamādiānisaṃsaṃ sampassamānena ‘‘ete nissāya pubbe vuttappakāro ādīnavo atthi. Kiṃ imehī’’ti? Na sabbaso pahātabbā. Issariyatthikena pana vuttappakāraṃ avajānanañca paribhavanañca akatvā pubbuṭṭhāyipacchānipātitādīhi upāyehi khattiyakumāro tosetabbo, evaṃ tato issariyaṃ adhigamissati. Ahituṇḍikena urage vissāsaṃ akatvā nāgavijjaṃ parivattetvā ajapadena daṇḍena gīvāya gahetvā visaharena mūlena dāṭhā dhovitvā peḷāyaṃ pakkhipitvā kīḷāpentena caritabbaṃ. Evaṃ taṃ nissāya ghāsacchādanādīni labhissati. Yāgupacanādīni kattukāmena aggiṃ vissāsena bhaṇḍukkhalikādīsu apakkhipitvā hatthehi anāmasantena gomayacuṇṇādīhi jāletvā yāgupacanādīni kattabbāni, evaṃ taṃ nissāya ānisaṃsaṃ labhissati. Asutasavanādīni patthayantenapi bhikkhuṃ ativissāsena vejjakammanavakammādīsu ayojetvā catūhi paccayehi sakkaccaṃ upaṭṭhātabbo, evaṃ taṃ nissāya asutapubbaṃ buddhavacanaṃ asutapubbaṃ pañhāvinicchayaṃ diṭṭhadhammikasamparāyikaṃ atthaṃ tisso kulasampattiyo cha kāmasaggāni nava ca brahmaloke patvā amatamahānibbānadassanampi labhissatīti imamatthaṃ sandhāya sammadeva samācareti āha.

ឯតទវោចាតិ ធម្មទេសនំ សុត្វា បសន្នោ បសាទំ អាវិករោន្តោ ឯតំ ‘‘អភិក្កន្ត’’ន្តិអាទិវចនំ អវោច។ តត្ថ អភិក្កន្តន្តិ អភិកន្តំ អតិឥដ្ឋំ អតិមនាបំ, អតិសុន្ទរន្តិ អត្ថោ។ ឯត្ថ ឯកេន អភិក្កន្តសទ្ទេន ទេសនំ ថោមេតិ ‘‘អភិក្កន្តំ, ភន្តេ, យទិទំ ភគវតោ ធម្មទេសនា’’តិ។ ឯកេន អត្តនោ បសាទំ ‘‘អភិក្កន្តំ, ភន្តេ, យទិទំ ភគវតោ ធម្មទេសនំ អាគម្ម មម បសាទោ’’តិ។

Etadavocāti dhammadesanaṃ sutvā pasanno pasādaṃ āvikaronto etaṃ ‘‘abhikkanta’’ntiādivacanaṃ avoca. Tattha abhikkantanti abhikantaṃ atiiṭṭhaṃ atimanāpaṃ, atisundaranti attho. Ettha ekena abhikkantasaddena desanaṃ thometi ‘‘abhikkantaṃ, bhante, yadidaṃ bhagavato dhammadesanā’’ti. Ekena attano pasādaṃ ‘‘abhikkantaṃ, bhante, yadidaṃ bhagavato dhammadesanaṃ āgamma mama pasādo’’ti.

តតោ បរំ ចតូហិ ឧបមាហិ ទេសនំយេវ ថោមេតិ។ តត្ថ និក្កុជ្ជិតន្តិ អធោមុខឋបិតំ, ហេដ្ឋាមុខជាតំ វា។ ឧក្កុជ្ជេយ្យាតិ ឧបរិមុខំ ករេយ្យ។ បដិច្ឆន្នន្តិ តិណបណ្ណាទិឆាទិតំ។ វិវរេយ្យាតិ ឧគ្ឃាដេយ្យ។ មូឡ្ហស្សាតិ ទិសាមូឡ្ហស្ស។ មគ្គំ អាចិក្ខេយ្យាតិ ហត្ថេ គហេត្វា ‘‘ឯស មគ្គោ’’តិ វទេយ្យ។ អន្ធការេតិ កាឡបក្ខចាតុទ្ទសី អឌ្ឍរត្តឃនវនសណ្ឌ មេឃបដលេហិ ចតុរង្គេ តមេ។ ឥទំ វុត្តំ ហោតិ – យថា កោចិ និក្កុជ្ជិតំ ឧក្កុជ្ជេយ្យ, ឯវំ សទ្ធម្មវិមុខំ អសទ្ធម្មេ បតិតំ មំ អសទ្ធម្មា វុដ្ឋាបេន្តេន, យថា បដិច្ឆន្នំ វិវរេយ្យ, ឯវំ កស្សបស្ស ភគវតោ សាសនន្តរធានា បភុតិ មិច្ឆាទិដ្ឋិគហនបដិច្ឆន្នំ សាសនំ វិវរន្តេន, យថា មូឡ្ហស្ស មគ្គំ អាចិក្ខេយ្យ, ឯវំ កុម្មគ្គមិច្ឆាមគ្គបដិបន្នស្ស មេ សគ្គមោក្ខមគ្គំ អាវិករោន្តេន, យថា អន្ធការេ តេលបជ្ជោតំ ធារេយ្យ, ឯវំ មោហន្ធការេ និមុគ្គស្ស មេ ពុទ្ធាទិរតនរូបានិ អបស្សតោ តប្បដិច្ឆាទកមោហន្ធការវិទ្ធំសកទេសនាបជ្ជោតំ ធារេន្តេន មយ្ហំ ភគវតា ឯតេហិ បរិយាយេហិ បកាសិតត្តា អនេកបរិយាយេន ធម្មោ បកាសិតោតិ។

Tato paraṃ catūhi upamāhi desanaṃyeva thometi. Tattha nikkujjitanti adhomukhaṭhapitaṃ, heṭṭhāmukhajātaṃ vā. Ukkujjeyyāti uparimukhaṃ kareyya. Paṭicchannanti tiṇapaṇṇādichāditaṃ. Vivareyyāti ugghāṭeyya. Mūḷhassāti disāmūḷhassa. Maggaṃ ācikkheyyāti hatthe gahetvā ‘‘esa maggo’’ti vadeyya. Andhakāreti kāḷapakkhacātuddasī aḍḍharattaghanavanasaṇḍa meghapaṭalehi caturaṅge tame. Idaṃ vuttaṃ hoti – yathā koci nikkujjitaṃ ukkujjeyya, evaṃ saddhammavimukhaṃ asaddhamme patitaṃ maṃ asaddhammā vuṭṭhāpentena, yathā paṭicchannaṃ vivareyya, evaṃ kassapassa bhagavato sāsanantaradhānā pabhuti micchādiṭṭhigahanapaṭicchannaṃ sāsanaṃ vivarantena, yathā mūḷhassa maggaṃ ācikkheyya, evaṃ kummaggamicchāmaggapaṭipannassa me saggamokkhamaggaṃ āvikarontena, yathā andhakāre telapajjotaṃ dhāreyya, evaṃ mohandhakāre nimuggassa me buddhādiratanarūpāni apassato tappaṭicchādakamohandhakāraviddhaṃsakadesanāpajjotaṃ dhārentena mayhaṃ bhagavatā etehi pariyāyehi pakāsitattā anekapariyāyena dhammo pakāsitoti.

ឯវំ ទេសនំ ថោមេត្វា ឥមាយ ទេសនាយ រតនត្តយេ បសន្នចិត្តោ បសន្នាការំ ករោន្តោ ឯសាហន្តិអាទិមាហ។ តត្ថ ឯសាហន្តិ ឯសោ អហំ។ ភគវន្តំ សរណំ គច្ឆាមិ ធម្មញ្ច ភិក្ខុសង្ឃញ្ចាតិ ភគវន្តញ្ច ធម្មញ្ច ភិក្ខុសង្ឃញ្ចាតិ ឥមំ រតនត្តយំ សរណំ គច្ឆាមិ។ ឧបាសកំ មំ, ភន្តេ, ភគវា ធារេតូតិ មំ ភគវា ‘ឧបាសកោ អយ’ន្តិ ឯវំ ធារេតុ, ជានាតូតិ អត្ថោ។ អជ្ជតគ្គេតិ អជ្ជតំ អាទិំ កត្វា។ អជ្ជទគ្គេតិ វា បាឋោ, ទ-ការោ បទសន្ធិករោ, អជ្ជ អគ្គំ កត្វាតិ អត្ថោ។ បាណុបេតន្តិ បាណេហិ ឧបេតំ យាវ មេ ជីវិតំ បវត្តតិ, តាវ ឧបេតំ អនញ្ញសត្ថុកំ តីហិ សរណគមនេហិ សរណំ គតំ ឧបាសកំ កប្បិយការកំ មំ ភគវា ធារេតូតិ អយមេត្ថ សង្ខេបោ, វិត្ថារោ បន សុមង្គលវិលាសិនិយា ទីឃនិកាយដ្ឋកថាយ សាមញ្ញផលសុត្តេ សព្ពាការេន វុត្តោតិ។ បឋមំ។

Evaṃ desanaṃ thometvā imāya desanāya ratanattaye pasannacitto pasannākāraṃ karonto esāhantiādimāha. Tattha esāhanti eso ahaṃ. Bhagavantaṃ saraṇaṃ gacchāmi dhammañca bhikkhusaṅghañcāti bhagavantañca dhammañca bhikkhusaṅghañcāti imaṃ ratanattayaṃ saraṇaṃ gacchāmi. Upāsakaṃ maṃ, bhante, bhagavā dhāretūti maṃ bhagavā ‘upāsako aya’nti evaṃ dhāretu, jānātūti attho. Ajjataggeti ajjataṃ ādiṃ katvā. Ajjadaggeti vā pāṭho, da-kāro padasandhikaro, ajja aggaṃ katvāti attho. Pāṇupetanti pāṇehi upetaṃ yāva me jīvitaṃ pavattati, tāva upetaṃ anaññasatthukaṃ tīhi saraṇagamanehi saraṇaṃ gataṃ upāsakaṃ kappiyakārakaṃ maṃ bhagavā dhāretūti ayamettha saṅkhepo, vitthāro pana sumaṅgalavilāsiniyā dīghanikāyaṭṭhakathāya sāmaññaphalasutte sabbākārena vuttoti. Paṭhamaṃ.

Next: ២. បុរិសសុត្តវណ្ណនា • 2. Purisasuttavaṇṇanā

Related texts:

តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ១. ទហរសុត្តំ • 1. Daharasuttaṃ

ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ១. ទហរសុត្តវណ្ណនា • 1. Daharasuttavaṇṇanā

© 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea^® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
Contact