Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / జాతకపాళి • Jātakapāḷi

    ౫౧౭. దకరక్ఖసజాతకం (౭)

    517. Dakarakkhasajātakaṃ (7)

    ౨౨౪.

    224.

    సచే వో వుయ్హమానానం, సత్తన్నం ఉదకణ్ణవే;

    Sace vo vuyhamānānaṃ, sattannaṃ udakaṇṇave;

    మనుస్సబలిమేసానో, నావం గణ్హేయ్య రక్ఖసో;

    Manussabalimesāno, nāvaṃ gaṇheyya rakkhaso;

    అనుపుబ్బం కథం దత్వా, ముఞ్చేసి దకరక్ఖసా 1.

    Anupubbaṃ kathaṃ datvā, muñcesi dakarakkhasā 2.

    ౨౨౫.

    225.

    మాతరం పఠమం దజ్జం, భరియం దత్వాన భాతరం;

    Mātaraṃ paṭhamaṃ dajjaṃ, bhariyaṃ datvāna bhātaraṃ;

    తతో సహాయం దత్వాన, పఞ్చమం దజ్జం 3 బ్రాహ్మణం;

    Tato sahāyaṃ datvāna, pañcamaṃ dajjaṃ 4 brāhmaṇaṃ;

    ఛట్ఠాహం దజ్జమత్తానం, నేవ దజ్జం మహోసధం.

    Chaṭṭhāhaṃ dajjamattānaṃ, neva dajjaṃ mahosadhaṃ.

    ౨౨౬.

    226.

    పోసేతా తే జనేత్తీ చ, దీఘరత్తానుకమ్పికా;

    Posetā te janettī ca, dīgharattānukampikā;

    ఛబ్భీ తయి పదుస్సతి 5, పణ్డితా అత్థదస్సినీ;

    Chabbhī tayi padussati 6, paṇḍitā atthadassinī;

    అఞ్ఞం ఉపనిసం కత్వా, వధా తం పరిమోచయి.

    Aññaṃ upanisaṃ katvā, vadhā taṃ parimocayi.

    ౨౨౭.

    227.

    తం తాదిసిం 7 పాణదదిం, ఓరసం గబ్భధారినిం 8;

    Taṃ tādisiṃ 9 pāṇadadiṃ, orasaṃ gabbhadhāriniṃ 10;

    మాతరం కేన దోసేన, దజ్జాసి దకరక్ఖినో 11.

    Mātaraṃ kena dosena, dajjāsi dakarakkhino 12.

    ౨౨౮.

    228.

    దహరా వియలఙ్కారం, ధారేతి అపిళన్ధనం;

    Daharā viyalaṅkāraṃ, dhāreti apiḷandhanaṃ;

    దోవారికే అనీకట్ఠే, అతివేలం పజగ్ఘతి 13.

    Dovārike anīkaṭṭhe, ativelaṃ pajagghati 14.

    ౨౨౯.

    229.

    అథోపి పటిరాజూనం, సయం దూతాని సాసతి;

    Athopi paṭirājūnaṃ, sayaṃ dūtāni sāsati;

    మాతరం తేన దోసేన, దజ్జాహం దకరక్ఖినో.

    Mātaraṃ tena dosena, dajjāhaṃ dakarakkhino.

    ౨౩౦.

    230.

    ఇత్థిగుమ్బస్స పవరా, అచ్చన్తం పియభాణినీ 15;

    Itthigumbassa pavarā, accantaṃ piyabhāṇinī 16;

    అనుగ్గతా 17 సీలవతీ, ఛాయావ అనపాయినీ.

    Anuggatā 18 sīlavatī, chāyāva anapāyinī.

    ౨౩౧.

    231.

    అక్కోధనా పుఞ్ఞవతీ 19, పణ్డితా అత్థదస్సినీ;

    Akkodhanā puññavatī 20, paṇḍitā atthadassinī;

    ఉబ్బరిం 21 కేన దోసేన, దజ్జాసి దకరక్ఖినో.

    Ubbariṃ 22 kena dosena, dajjāsi dakarakkhino.

    ౨౩౨.

    232.

    ఖిడ్డారతిసమాపన్నం, అనత్థవసమాగతం;

    Khiḍḍāratisamāpannaṃ, anatthavasamāgataṃ;

    సా మం సకాన పుత్తానం, అయాచం యాచతే ధనం.

    Sā maṃ sakāna puttānaṃ, ayācaṃ yācate dhanaṃ.

    ౨౩౩.

    233.

    సోహం దదామి సారత్తో 23, బహుం ఉచ్చావచం ధనం;

    Sohaṃ dadāmi sāratto 24, bahuṃ uccāvacaṃ dhanaṃ;

    సుదుచ్చజం చజిత్వాన, పచ్ఛా సోచామి దుమ్మనో;

    Suduccajaṃ cajitvāna, pacchā socāmi dummano;

    ఉబ్బరిం తేన దోసేన, దజ్జాహం దకరక్ఖినో.

    Ubbariṃ tena dosena, dajjāhaṃ dakarakkhino.

    ౨౩౪.

    234.

    యేనోచితా జనపదా 25, ఆనీతా చ పటిగ్గహం;

    Yenocitā janapadā 26, ānītā ca paṭiggahaṃ;

    ఆభతం పరరజ్జేభి, అభిట్ఠాయ బహుం ధనం.

    Ābhataṃ pararajjebhi, abhiṭṭhāya bahuṃ dhanaṃ.

    ౨౩౫.

    235.

    ధనుగ్గహానం పవరం, సూరం తిఖిణమన్తినం;

    Dhanuggahānaṃ pavaraṃ, sūraṃ tikhiṇamantinaṃ;

    భాతరం కేన దోసేన, దజ్జాసి దకరక్ఖినో.

    Bhātaraṃ kena dosena, dajjāsi dakarakkhino.

    ౨౩౬.

    236.

    యేనోచితా 27 జనపదా, ఆనీతా చ పటిగ్గహం;

    Yenocitā 28 janapadā, ānītā ca paṭiggahaṃ;

    ఆభతం పరరజ్జేభి, అభిట్ఠాయ బహుం ధనం.

    Ābhataṃ pararajjebhi, abhiṭṭhāya bahuṃ dhanaṃ.

    ౨౩౭.

    237.

    ధనుగ్గహానం పవరో, సూరో తిఖిణమన్తి చ 29;

    Dhanuggahānaṃ pavaro, sūro tikhiṇamanti ca 30;

    మయాయం 31 సుఖితో రాజా, అతిమఞ్ఞతి దారకో.

    Mayāyaṃ 32 sukhito rājā, atimaññati dārako.

    ౨౩౮.

    238.

    ఉపట్ఠానమ్పి మే అయ్యే, న సో ఏతి యథా పురే;

    Upaṭṭhānampi me ayye, na so eti yathā pure;

    భాతరం తేన దోసేన, దజ్జాహం దకరక్ఖినో.

    Bhātaraṃ tena dosena, dajjāhaṃ dakarakkhino.

    ౨౩౯.

    239.

    ఏకరత్తేన ఉభయో, త్వఞ్చేవ ధనుసేఖ చ 33;

    Ekarattena ubhayo, tvañceva dhanusekha ca 34;

    ఉభో జాతేత్థ పఞ్చాలా, సహాయా సుసమావయా.

    Ubho jātettha pañcālā, sahāyā susamāvayā.

    ౨౪౦.

    240.

    చరియా తం అనుబన్ధిత్థో 35, ఏకదుక్ఖసుఖో తవ;

    Cariyā taṃ anubandhittho 36, ekadukkhasukho tava;

    ఉస్సుక్కో తే దివారత్తిం, సబ్బకిచ్చేసు బ్యావటో;

    Ussukko te divārattiṃ, sabbakiccesu byāvaṭo;

    సహాయం కేన దోసేన, దజ్జాసి దకరక్ఖినో.

    Sahāyaṃ kena dosena, dajjāsi dakarakkhino.

    ౨౪౧.

    241.

    చరియా మం అయం 37 అయ్యే, పజగ్ఘిత్థో 38 మయా సహ;

    Cariyā maṃ ayaṃ 39 ayye, pajagghittho 40 mayā saha;

    అజ్జాపి తేన వణ్ణేన, అతివేలం పజగ్ఘతి.

    Ajjāpi tena vaṇṇena, ativelaṃ pajagghati.

    ౨౪౨.

    242.

    ఉబ్బరియాపిహం అయ్యే, మన్తయామి రహోగతో;

    Ubbariyāpihaṃ ayye, mantayāmi rahogato;

    అనామన్తో 41 పవిసతి, పుబ్బే అప్పటివేదితో.

    Anāmanto 42 pavisati, pubbe appaṭivedito.

    ౨౪౩.

    243.

    లద్ధద్వారో 43 కతోకాసో, అహిరికం అనాదరం;

    Laddhadvāro 44 katokāso, ahirikaṃ anādaraṃ;

    సహాయం తేన దోసేన, దజ్జాహం దకరక్ఖినో.

    Sahāyaṃ tena dosena, dajjāhaṃ dakarakkhino.

    ౨౪౪.

    244.

    కుసలో సబ్బనిమిత్తానం, రుతఞ్ఞూ 45 ఆగతాగమో;

    Kusalo sabbanimittānaṃ, rutaññū 46 āgatāgamo;

    ఉప్పాతే సుపినే యుత్తో, నియ్యానే చ పవేసనే.

    Uppāte supine yutto, niyyāne ca pavesane.

    ౨౪౫.

    245.

    పట్ఠో 47 భూమన్తలిక్ఖస్మిం, నక్ఖత్తపదకోవిదో;

    Paṭṭho 48 bhūmantalikkhasmiṃ, nakkhattapadakovido;

    బ్రాహ్మణం కేన దోసేన, దజ్జాసి దకరక్ఖినో.

    Brāhmaṇaṃ kena dosena, dajjāsi dakarakkhino.

    ౨౪౬.

    246.

    పరిసాయమ్పి మే అయ్యే, ఉమ్మీలిత్వా ఉదిక్ఖతి;

    Parisāyampi me ayye, ummīlitvā udikkhati;

    తస్మా అచ్చభముం లుద్దం, దజ్జాహం దకరక్ఖినో.

    Tasmā accabhamuṃ luddaṃ, dajjāhaṃ dakarakkhino.

    ౨౪౭.

    247.

    ససముద్దపరియాయం , మహిం సాగరకుణ్డలం;

    Sasamuddapariyāyaṃ , mahiṃ sāgarakuṇḍalaṃ;

    వసున్ధరం ఆవససి, అమచ్చపరివారితో.

    Vasundharaṃ āvasasi, amaccaparivārito.

    ౨౪౮.

    248.

    చాతురన్తో మహారట్ఠో, విజితావీ మహబ్బలో;

    Cāturanto mahāraṭṭho, vijitāvī mahabbalo;

    పథబ్యా ఏకరాజాసి, యసో తే విపులం గతో.

    Pathabyā ekarājāsi, yaso te vipulaṃ gato.

    ౨౪౯.

    249.

    సోళసిత్థిసహస్సాని, ఆముత్తమణికుణ్డలా;

    Soḷasitthisahassāni, āmuttamaṇikuṇḍalā;

    నానాజనపదా నారీ, దేవకఞ్ఞూపమా సుభా.

    Nānājanapadā nārī, devakaññūpamā subhā.

    ౨౫౦.

    250.

    ఏవం సబ్బఙ్గసమ్పన్నం, సబ్బకామసమిద్ధినం;

    Evaṃ sabbaṅgasampannaṃ, sabbakāmasamiddhinaṃ;

    సుఖితానం పియం దీఘం, జీవితం ఆహు ఖత్తియ.

    Sukhitānaṃ piyaṃ dīghaṃ, jīvitaṃ āhu khattiya.

    ౨౫౧.

    251.

    అథ త్వం కేన వణ్ణేన, కేన వా పన హేతునా;

    Atha tvaṃ kena vaṇṇena, kena vā pana hetunā;

    పణ్డితం అనురక్ఖన్తో, పాణం చజసి దుచ్చజం.

    Paṇḍitaṃ anurakkhanto, pāṇaṃ cajasi duccajaṃ.

    ౨౫౨.

    252.

    యతోపి ఆగతో అయ్యే, మమ హత్థం మహోసధో;

    Yatopi āgato ayye, mama hatthaṃ mahosadho;

    నాభిజానామి ధీరస్స, అనుమత్తమ్పి దుక్కటం.

    Nābhijānāmi dhīrassa, anumattampi dukkaṭaṃ.

    ౨౫౩.

    253.

    సచే చ కిస్మిచి కాలే, మరణం మే పురే సియా;

    Sace ca kismici kāle, maraṇaṃ me pure siyā;

    సో మే పుత్తే 49 పపుత్తే చ, సుఖాపేయ్య మహోసధో.

    So me putte 50 paputte ca, sukhāpeyya mahosadho.

    ౨౫౪.

    254.

    అనాగతం పచ్చుప్పన్నం, సబ్బమత్థమ్పి పస్సతి 51;

    Anāgataṃ paccuppannaṃ, sabbamatthampi passati 52;

    అనాపరాధకమ్మన్తం, న దజ్జం దకరక్ఖినో.

    Anāparādhakammantaṃ, na dajjaṃ dakarakkhino.

    ౨౫౫.

    255.

    ఇదం సుణాథ పఞ్చాలా, చూళనేయ్యస్స 53 భాసితం;

    Idaṃ suṇātha pañcālā, cūḷaneyyassa 54 bhāsitaṃ;

    పణ్డితం అనురక్ఖన్తో, పాణం చజతి దుచ్చజం.

    Paṇḍitaṃ anurakkhanto, pāṇaṃ cajati duccajaṃ.

    ౨౫౬.

    256.

    మాతు భరియాయ భాతుచ్చ, సఖినో బ్రాహ్మణస్స చ;

    Mātu bhariyāya bhātucca, sakhino brāhmaṇassa ca;

    అత్తనో చాపి పఞ్చాలో, ఛన్నం చజతి జీవితం.

    Attano cāpi pañcālo, channaṃ cajati jīvitaṃ.

    ౨౫౭.

    257.

    ఏవం మహత్థికా 55 పఞ్ఞా, నిపుణా సాధుచిన్తినీ;

    Evaṃ mahatthikā 56 paññā, nipuṇā sādhucintinī;

    దిట్ఠధమ్మహితత్థాయ, సమ్పరాయసుఖాయ చాతి.

    Diṭṭhadhammahitatthāya, samparāyasukhāya cāti.

    దకరక్ఖసజాతకం సత్తమం.

    Dakarakkhasajātakaṃ sattamaṃ.







    Footnotes:
    1. దకరక్ఖతో (పీ॰)
    2. dakarakkhato (pī.)
    3. దజ్జ (స్యా॰)
    4. dajja (syā.)
    5. పదుట్ఠస్మిం (సీ॰ స్యా॰)
    6. paduṭṭhasmiṃ (sī. syā.)
    7. తాదిసం (క॰)
    8. గబ్భధారిణిం (సీ॰ స్యా॰)
    9. tādisaṃ (ka.)
    10. gabbhadhāriṇiṃ (sī. syā.)
    11. దకరక్ఖతో (పీ॰)
    12. dakarakkhato (pī.)
    13. సఞ్జగ్ఘతి (క॰)
    14. sañjagghati (ka.)
    15. అచ్చన్తపియవాదినీ (సీ॰ పీ॰)
    16. accantapiyavādinī (sī. pī.)
    17. అనుబ్బతా (స్యా॰), అనుపుబ్బతా (క॰)
    18. anubbatā (syā.), anupubbatā (ka.)
    19. పఞ్ఞవతీ (సీ॰ పీ॰)
    20. paññavatī (sī. pī.)
    21. ఉప్పరిం (సీ॰)
    22. uppariṃ (sī.)
    23. సారతో (స్యా॰)
    24. sārato (syā.)
    25. జానపదా (సీ॰ స్యా॰ పీ॰)
    26. jānapadā (sī. syā. pī.)
    27. మయోచితా (సీ॰), మయాచితా (పీ॰)
    28. mayocitā (sī.), mayācitā (pī.)
    29. తిఖిణమన్తినో (క॰)
    30. tikhiṇamantino (ka.)
    31. మయా సో (సీ॰ పీ॰)
    32. mayā so (sī. pī.)
    33. ధనుసేఖవా (సీ॰ స్యా॰ పీ॰)
    34. dhanusekhavā (sī. syā. pī.)
    35. అనుబన్ధో (క॰)
    36. anubandho (ka.)
    37. చరియాయ అయం (సీ॰ పీ॰)
    38. సఞ్జగ్ఘిత్థో (స్యా॰)
    39. cariyāya ayaṃ (sī. pī.)
    40. sañjagghittho (syā.)
    41. అనామన్తా (సీ॰)
    42. anāmantā (sī.)
    43. లద్ధవారో (సీ॰ పీ॰)
    44. laddhavāro (sī. pī.)
    45. రుదఞ్ఞూ (సీ॰ స్యా॰ పీ॰)
    46. rudaññū (sī. syā. pī.)
    47. పద్ధో (సీ॰ పీ॰)
    48. paddho (sī. pī.)
    49. పుత్తే చ మే (సీ॰ స్యా॰ పీ॰
    50. putte ca me (sī. syā. pī.
    51. సబ్బమత్థం విపస్సతి (సీ॰ స్యా॰ పీ॰)
    52. sabbamatthaṃ vipassati (sī. syā. pī.)
    53. చూళనీయస్స (సీ॰)
    54. cūḷanīyassa (sī.)
    55. ఖహిద్ధియా (స్యా॰), మహిద్ధికా (క॰)
    56. khahiddhiyā (syā.), mahiddhikā (ka.)



    Related texts:



    అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ఖుద్దకనికాయ (అట్ఠకథా) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / జాతక-అట్ఠకథా • Jātaka-aṭṭhakathā / [౫౧౭] ౭. దకరక్ఖసజాతకవణ్ణనా • [517] 7. Dakarakkhasajātakavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact