Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ชาตกปาฬิ • Jātakapāḷi

    ๕๑๗. ทกรกฺขสชาตกํ (๗)

    517. Dakarakkhasajātakaṃ (7)

    ๒๒๔.

    224.

    สเจ โว วุยฺหมานานํ, สตฺตนฺนํ อุทกณฺณเว;

    Sace vo vuyhamānānaṃ, sattannaṃ udakaṇṇave;

    มนุสฺสพลิเมสาโน, นาวํ คเณฺหยฺย รกฺขโส;

    Manussabalimesāno, nāvaṃ gaṇheyya rakkhaso;

    อนุปุพฺพํ กถํ ทตฺวา, มุเญฺจสิ ทกรกฺขสา 1ฯ

    Anupubbaṃ kathaṃ datvā, muñcesi dakarakkhasā 2.

    ๒๒๕.

    225.

    มาตรํ ปฐมํ ทชฺชํ, ภริยํ ทตฺวาน ภาตรํ;

    Mātaraṃ paṭhamaṃ dajjaṃ, bhariyaṃ datvāna bhātaraṃ;

    ตโต สหายํ ทตฺวาน, ปญฺจมํ ทชฺชํ 3 พฺราหฺมณํ;

    Tato sahāyaṃ datvāna, pañcamaṃ dajjaṃ 4 brāhmaṇaṃ;

    ฉฎฺฐาหํ ทชฺชมตฺตานํ, เนว ทชฺชํ มโหสธํฯ

    Chaṭṭhāhaṃ dajjamattānaṃ, neva dajjaṃ mahosadhaṃ.

    ๒๒๖.

    226.

    โปเสตา เต ชเนตฺตี จ, ทีฆรตฺตานุกมฺปิกา;

    Posetā te janettī ca, dīgharattānukampikā;

    ฉพฺภี ตยิ ปทุสฺสติ 5, ปณฺฑิตา อตฺถทสฺสินี;

    Chabbhī tayi padussati 6, paṇḍitā atthadassinī;

    อญฺญํ อุปนิสํ กตฺวา, วธา ตํ ปริโมจยิฯ

    Aññaṃ upanisaṃ katvā, vadhā taṃ parimocayi.

    ๒๒๗.

    227.

    ตํ ตาทิสิํ 7 ปาณททิํ, โอรสํ คพฺภธารินิํ 8;

    Taṃ tādisiṃ 9 pāṇadadiṃ, orasaṃ gabbhadhāriniṃ 10;

    มาตรํ เกน โทเสน, ทชฺชาสิ ทกรกฺขิโน 11ฯ

    Mātaraṃ kena dosena, dajjāsi dakarakkhino 12.

    ๒๒๘.

    228.

    ทหรา วิยลงฺการํ, ธาเรติ อปิฬนฺธนํ;

    Daharā viyalaṅkāraṃ, dhāreti apiḷandhanaṃ;

    โทวาริเก อนีกเฎฺฐ, อติเวลํ ปชคฺฆติ 13ฯ

    Dovārike anīkaṭṭhe, ativelaṃ pajagghati 14.

    ๒๒๙.

    229.

    อโถปิ ปฎิราชูนํ, สยํ ทูตานิ สาสติ;

    Athopi paṭirājūnaṃ, sayaṃ dūtāni sāsati;

    มาตรํ เตน โทเสน, ทชฺชาหํ ทกรกฺขิโนฯ

    Mātaraṃ tena dosena, dajjāhaṃ dakarakkhino.

    ๒๓๐.

    230.

    อิตฺถิคุมฺพสฺส ปวรา, อจฺจนฺตํ ปิยภาณินี 15;

    Itthigumbassa pavarā, accantaṃ piyabhāṇinī 16;

    อนุคฺคตา 17 สีลวตี, ฉายาว อนปายินีฯ

    Anuggatā 18 sīlavatī, chāyāva anapāyinī.

    ๒๓๑.

    231.

    อโกฺกธนา ปุญฺญวตี 19, ปณฺฑิตา อตฺถทสฺสินี;

    Akkodhanā puññavatī 20, paṇḍitā atthadassinī;

    อุพฺพริํ 21 เกน โทเสน, ทชฺชาสิ ทกรกฺขิโนฯ

    Ubbariṃ 22 kena dosena, dajjāsi dakarakkhino.

    ๒๓๒.

    232.

    ขิฑฺฑารติสมาปนฺนํ, อนตฺถวสมาคตํ;

    Khiḍḍāratisamāpannaṃ, anatthavasamāgataṃ;

    สา มํ สกาน ปุตฺตานํ, อยาจํ ยาจเต ธนํฯ

    Sā maṃ sakāna puttānaṃ, ayācaṃ yācate dhanaṃ.

    ๒๓๓.

    233.

    โสหํ ททามิ สารโตฺต 23, พหุํ อุจฺจาวจํ ธนํ;

    Sohaṃ dadāmi sāratto 24, bahuṃ uccāvacaṃ dhanaṃ;

    สุทุจฺจชํ จชิตฺวาน, ปจฺฉา โสจามิ ทุมฺมโน;

    Suduccajaṃ cajitvāna, pacchā socāmi dummano;

    อุพฺพริํ เตน โทเสน, ทชฺชาหํ ทกรกฺขิโนฯ

    Ubbariṃ tena dosena, dajjāhaṃ dakarakkhino.

    ๒๓๔.

    234.

    เยโนจิตา ชนปทา 25, อานีตา จ ปฎิคฺคหํ;

    Yenocitā janapadā 26, ānītā ca paṭiggahaṃ;

    อาภตํ ปรรเชฺชภิ, อภิฎฺฐาย พหุํ ธนํฯ

    Ābhataṃ pararajjebhi, abhiṭṭhāya bahuṃ dhanaṃ.

    ๒๓๕.

    235.

    ธนุคฺคหานํ ปวรํ, สูรํ ติขิณมนฺตินํ;

    Dhanuggahānaṃ pavaraṃ, sūraṃ tikhiṇamantinaṃ;

    ภาตรํ เกน โทเสน, ทชฺชาสิ ทกรกฺขิโนฯ

    Bhātaraṃ kena dosena, dajjāsi dakarakkhino.

    ๒๓๖.

    236.

    เยโนจิตา 27 ชนปทา, อานีตา จ ปฎิคฺคหํ;

    Yenocitā 28 janapadā, ānītā ca paṭiggahaṃ;

    อาภตํ ปรรเชฺชภิ, อภิฎฺฐาย พหุํ ธนํฯ

    Ābhataṃ pararajjebhi, abhiṭṭhāya bahuṃ dhanaṃ.

    ๒๓๗.

    237.

    ธนุคฺคหานํ ปวโร, สูโร ติขิณมนฺติ จ 29;

    Dhanuggahānaṃ pavaro, sūro tikhiṇamanti ca 30;

    มยายํ 31 สุขิโต ราชา, อติมญฺญติ ทารโกฯ

    Mayāyaṃ 32 sukhito rājā, atimaññati dārako.

    ๒๓๘.

    238.

    อุปฎฺฐานมฺปิ เม อเยฺย, น โส เอติ ยถา ปุเร;

    Upaṭṭhānampi me ayye, na so eti yathā pure;

    ภาตรํ เตน โทเสน, ทชฺชาหํ ทกรกฺขิโนฯ

    Bhātaraṃ tena dosena, dajjāhaṃ dakarakkhino.

    ๒๓๙.

    239.

    เอกรเตฺตน อุภโย, ตฺวเญฺจว ธนุเสข จ 33;

    Ekarattena ubhayo, tvañceva dhanusekha ca 34;

    อุโภ ชาเตตฺถ ปญฺจาลา, สหายา สุสมาวยาฯ

    Ubho jātettha pañcālā, sahāyā susamāvayā.

    ๒๔๐.

    240.

    จริยา ตํ อนุพนฺธิโตฺถ 35, เอกทุกฺขสุโข ตว;

    Cariyā taṃ anubandhittho 36, ekadukkhasukho tava;

    อุสฺสุโกฺก เต ทิวารตฺติํ, สพฺพกิเจฺจสุ พฺยาวโฎ;

    Ussukko te divārattiṃ, sabbakiccesu byāvaṭo;

    สหายํ เกน โทเสน, ทชฺชาสิ ทกรกฺขิโนฯ

    Sahāyaṃ kena dosena, dajjāsi dakarakkhino.

    ๒๔๑.

    241.

    จริยา มํ อยํ 37 อเยฺย, ปชคฺฆิโตฺถ 38 มยา สห;

    Cariyā maṃ ayaṃ 39 ayye, pajagghittho 40 mayā saha;

    อชฺชาปิ เตน วเณฺณน, อติเวลํ ปชคฺฆติฯ

    Ajjāpi tena vaṇṇena, ativelaṃ pajagghati.

    ๒๔๒.

    242.

    อุพฺพริยาปิหํ อเยฺย, มนฺตยามิ รโหคโต;

    Ubbariyāpihaṃ ayye, mantayāmi rahogato;

    อนามโนฺต 41 ปวิสติ, ปุเพฺพ อปฺปฎิเวทิโตฯ

    Anāmanto 42 pavisati, pubbe appaṭivedito.

    ๒๔๓.

    243.

    ลทฺธทฺวาโร 43 กโตกาโส, อหิริกํ อนาทรํ;

    Laddhadvāro 44 katokāso, ahirikaṃ anādaraṃ;

    สหายํ เตน โทเสน, ทชฺชาหํ ทกรกฺขิโนฯ

    Sahāyaṃ tena dosena, dajjāhaṃ dakarakkhino.

    ๒๔๔.

    244.

    กุสโล สพฺพนิมิตฺตานํ, รุตญฺญู 45 อาคตาคโม;

    Kusalo sabbanimittānaṃ, rutaññū 46 āgatāgamo;

    อุปฺปาเต สุปิเน ยุโตฺต, นิยฺยาเน จ ปเวสเนฯ

    Uppāte supine yutto, niyyāne ca pavesane.

    ๒๔๕.

    245.

    ปโฎฺฐ 47 ภูมนฺตลิกฺขสฺมิํ, นกฺขตฺตปทโกวิโท;

    Paṭṭho 48 bhūmantalikkhasmiṃ, nakkhattapadakovido;

    พฺราหฺมณํ เกน โทเสน, ทชฺชาสิ ทกรกฺขิโนฯ

    Brāhmaṇaṃ kena dosena, dajjāsi dakarakkhino.

    ๒๔๖.

    246.

    ปริสายมฺปิ เม อเยฺย, อุมฺมีลิตฺวา อุทิกฺขติ;

    Parisāyampi me ayye, ummīlitvā udikkhati;

    ตสฺมา อจฺจภมุํ ลุทฺทํ, ทชฺชาหํ ทกรกฺขิโนฯ

    Tasmā accabhamuṃ luddaṃ, dajjāhaṃ dakarakkhino.

    ๒๔๗.

    247.

    สสมุทฺทปริยายํ , มหิํ สาครกุณฺฑลํ;

    Sasamuddapariyāyaṃ , mahiṃ sāgarakuṇḍalaṃ;

    วสุนฺธรํ อาวสสิ, อมจฺจปริวาริโตฯ

    Vasundharaṃ āvasasi, amaccaparivārito.

    ๒๔๘.

    248.

    จาตุรโนฺต มหารโฎฺฐ, วิชิตาวี มหพฺพโล;

    Cāturanto mahāraṭṭho, vijitāvī mahabbalo;

    ปถพฺยา เอกราชาสิ, ยโส เต วิปุลํ คโตฯ

    Pathabyā ekarājāsi, yaso te vipulaṃ gato.

    ๒๔๙.

    249.

    โสฬสิตฺถิสหสฺสานิ, อามุตฺตมณิกุณฺฑลา;

    Soḷasitthisahassāni, āmuttamaṇikuṇḍalā;

    นานาชนปทา นารี, เทวกญฺญูปมา สุภาฯ

    Nānājanapadā nārī, devakaññūpamā subhā.

    ๒๕๐.

    250.

    เอวํ สพฺพงฺคสมฺปนฺนํ, สพฺพกามสมิทฺธินํ;

    Evaṃ sabbaṅgasampannaṃ, sabbakāmasamiddhinaṃ;

    สุขิตานํ ปิยํ ทีฆํ, ชีวิตํ อาหุ ขตฺติยฯ

    Sukhitānaṃ piyaṃ dīghaṃ, jīvitaṃ āhu khattiya.

    ๒๕๑.

    251.

    อถ ตฺวํ เกน วเณฺณน, เกน วา ปน เหตุนา;

    Atha tvaṃ kena vaṇṇena, kena vā pana hetunā;

    ปณฺฑิตํ อนุรกฺขโนฺต, ปาณํ จชสิ ทุจฺจชํฯ

    Paṇḍitaṃ anurakkhanto, pāṇaṃ cajasi duccajaṃ.

    ๒๕๒.

    252.

    ยโตปิ อาคโต อเยฺย, มม หตฺถํ มโหสโธ;

    Yatopi āgato ayye, mama hatthaṃ mahosadho;

    นาภิชานามิ ธีรสฺส, อนุมตฺตมฺปิ ทุกฺกฎํฯ

    Nābhijānāmi dhīrassa, anumattampi dukkaṭaṃ.

    ๒๕๓.

    253.

    สเจ จ กิสฺมิจิ กาเล, มรณํ เม ปุเร สิยา;

    Sace ca kismici kāle, maraṇaṃ me pure siyā;

    โส เม ปุเตฺต 49 ปปุเตฺต จ, สุขาเปยฺย มโหสโธฯ

    So me putte 50 paputte ca, sukhāpeyya mahosadho.

    ๒๕๔.

    254.

    อนาคตํ ปจฺจุปฺปนฺนํ, สพฺพมตฺถมฺปิ ปสฺสติ 51;

    Anāgataṃ paccuppannaṃ, sabbamatthampi passati 52;

    อนาปราธกมฺมนฺตํ, น ทชฺชํ ทกรกฺขิโนฯ

    Anāparādhakammantaṃ, na dajjaṃ dakarakkhino.

    ๒๕๕.

    255.

    อิทํ สุณาถ ปญฺจาลา, จูฬเนยฺยสฺส 53 ภาสิตํ;

    Idaṃ suṇātha pañcālā, cūḷaneyyassa 54 bhāsitaṃ;

    ปณฺฑิตํ อนุรกฺขโนฺต, ปาณํ จชติ ทุจฺจชํฯ

    Paṇḍitaṃ anurakkhanto, pāṇaṃ cajati duccajaṃ.

    ๒๕๖.

    256.

    มาตุ ภริยาย ภาตุจฺจ, สขิโน พฺราหฺมณสฺส จ;

    Mātu bhariyāya bhātucca, sakhino brāhmaṇassa ca;

    อตฺตโน จาปิ ปญฺจาโล, ฉนฺนํ จชติ ชีวิตํฯ

    Attano cāpi pañcālo, channaṃ cajati jīvitaṃ.

    ๒๕๗.

    257.

    เอวํ มหตฺถิกา 55 ปญฺญา, นิปุณา สาธุจินฺตินี;

    Evaṃ mahatthikā 56 paññā, nipuṇā sādhucintinī;

    ทิฎฺฐธมฺมหิตตฺถาย, สมฺปรายสุขาย จาติฯ

    Diṭṭhadhammahitatthāya, samparāyasukhāya cāti.

    ทกรกฺขสชาตกํ สตฺตมํฯ

    Dakarakkhasajātakaṃ sattamaṃ.




    Next: ๕๑๘. ปณฺฑรนาคราชชาตกํ • 518. Paṇḍaranāgarājajātakaṃ




    Footnotes:
    1. ทกรกฺขโต (ปี.)
    2. dakarakkhato (pī.)
    3. ทชฺช (สฺยา.)
    4. dajja (syā.)
    5. ปทุฎฺฐสฺมิํ (สี. สฺยา.)
    6. paduṭṭhasmiṃ (sī. syā.)
    7. ตาทิสํ (ก.)
    8. คพฺภธาริณิํ (สี. สฺยา.)
    9. tādisaṃ (ka.)
    10. gabbhadhāriṇiṃ (sī. syā.)
    11. ทกรกฺขโต (ปี.)
    12. dakarakkhato (pī.)
    13. สญฺชคฺฆติ (ก.)
    14. sañjagghati (ka.)
    15. อจฺจนฺตปิยวาทินี (สี. ปี.)
    16. accantapiyavādinī (sī. pī.)
    17. อนุพฺพตา (สฺยา.), อนุปุพฺพตา (ก.)
    18. anubbatā (syā.), anupubbatā (ka.)
    19. ปญฺญวตี (สี. ปี.)
    20. paññavatī (sī. pī.)
    21. อุปฺปริํ (สี.)
    22. uppariṃ (sī.)
    23. สารโต (สฺยา.)
    24. sārato (syā.)
    25. ชานปทา (สี. สฺยา. ปี.)
    26. jānapadā (sī. syā. pī.)
    27. มโยจิตา (สี.), มยาจิตา (ปี.)
    28. mayocitā (sī.), mayācitā (pī.)
    29. ติขิณมนฺติโน (ก.)
    30. tikhiṇamantino (ka.)
    31. มยา โส (สี. ปี.)
    32. mayā so (sī. pī.)
    33. ธนุเสขวา (สี. สฺยา. ปี.)
    34. dhanusekhavā (sī. syā. pī.)
    35. อนุพโนฺธ (ก.)
    36. anubandho (ka.)
    37. จริยาย อยํ (สี. ปี.)
    38. สญฺชคฺฆิโตฺถ (สฺยา.)
    39. cariyāya ayaṃ (sī. pī.)
    40. sañjagghittho (syā.)
    41. อนามนฺตา (สี.)
    42. anāmantā (sī.)
    43. ลทฺธวาโร (สี. ปี.)
    44. laddhavāro (sī. pī.)
    45. รุทญฺญู (สี. สฺยา. ปี.)
    46. rudaññū (sī. syā. pī.)
    47. ปโทฺธ (สี. ปี.)
    48. paddho (sī. pī.)
    49. ปุเตฺต จ เม (สี. สฺยา. ปี.
    50. putte ca me (sī. syā. pī.
    51. สพฺพมตฺถํ วิปสฺสติ (สี. สฺยา. ปี.)
    52. sabbamatthaṃ vipassati (sī. syā. pī.)
    53. จูฬนียสฺส (สี.)
    54. cūḷanīyassa (sī.)
    55. ขหิทฺธิยา (สฺยา.), มหิทฺธิกา (ก.)
    56. khahiddhiyā (syā.), mahiddhikā (ka.)



    Related texts:



    อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ขุทฺทกนิกาย (อฎฺฐกถา) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ชาตก-อฎฺฐกถา • Jātaka-aṭṭhakathā / [๕๑๗] ๗. ทกรกฺขสชาตกวณฺณนา • [517] 7. Dakarakkhasajātakavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact