Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / मज्झिमनिकाय • Majjhimanikāya

    १२. दक्खिणाविभङ्गसुत्तं

    12. Dakkhiṇāvibhaṅgasuttaṃ

    ३७६. एवं मे सुतं – एकं समयं भगवा सक्‍केसु विहरति कपिलवत्थुस्मिं निग्रोधारामे। अथ खो महापजापति 1 गोतमी नवं दुस्सयुगं आदाय येन भगवा तेनुपसङ्कमि; उपसङ्कमित्वा भगवन्तं अभिवादेत्वा एकमन्तं निसीदि। एकमन्तं निसिन्‍ना खो महापजापति गोतमी भगवन्तं एतदवोच – ‘‘इदं मे, भन्ते, नवं दुस्सयुगं भगवन्तं उद्दिस्स सामं कन्तं सामं वायितं। तं मे, भन्ते, भगवा पटिग्गण्हातु अनुकम्पं उपादाया’’ति। एवं वुत्ते, भगवा महापजापतिं गोतमिं एतदवोच – ‘‘सङ्घे, गोतमि, देहि। सङ्घे ते दिन्‍ने अहञ्‍चेव पूजितो भविस्सामि सङ्घो चा’’ति। दुतियम्पि खो महापजापति गोतमी भगवन्तं एतदवोच – ‘‘इदं मे, भन्ते, नवं दुस्सयुगं भगवन्तं उद्दिस्स सामं कन्तं सामं वायितं। तं मे, भन्ते, भगवा पटिग्गण्हातु अनुकम्पं उपादाया’’ति। दुतियम्पि खो भगवा महापजापतिं गोतमिं एतदवोच – ‘‘सङ्घे, गोतमि, देहि। सङ्घे ते दिन्‍ने अहञ्‍चेव पूजितो भविस्सामि सङ्घो चा’’ति। ततियम्पि खो महापजापति गोतमी भगवन्तं एतदवोच – ‘‘इदं मे, भन्ते, नवं दुस्सयुगं भगवन्तं उद्दिस्स सामं कन्तं सामं वायितं। तं मे, भन्ते, भगवा पटिग्गण्हातु अनुकम्पं उपादाया’’ति। ततियम्पि खो भगवा महापजापतिं गोतमिं एतदवोच – ‘‘सङ्घे, गोतमि, देहि । सङ्घे ते दिन्‍ने अहञ्‍चेव पूजितो भविस्सामि सङ्घो चा’’ति।

    376. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sakkesu viharati kapilavatthusmiṃ nigrodhārāme. Atha kho mahāpajāpati 2 gotamī navaṃ dussayugaṃ ādāya yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnā kho mahāpajāpati gotamī bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘idaṃ me, bhante, navaṃ dussayugaṃ bhagavantaṃ uddissa sāmaṃ kantaṃ sāmaṃ vāyitaṃ. Taṃ me, bhante, bhagavā paṭiggaṇhātu anukampaṃ upādāyā’’ti. Evaṃ vutte, bhagavā mahāpajāpatiṃ gotamiṃ etadavoca – ‘‘saṅghe, gotami, dehi. Saṅghe te dinne ahañceva pūjito bhavissāmi saṅgho cā’’ti. Dutiyampi kho mahāpajāpati gotamī bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘idaṃ me, bhante, navaṃ dussayugaṃ bhagavantaṃ uddissa sāmaṃ kantaṃ sāmaṃ vāyitaṃ. Taṃ me, bhante, bhagavā paṭiggaṇhātu anukampaṃ upādāyā’’ti. Dutiyampi kho bhagavā mahāpajāpatiṃ gotamiṃ etadavoca – ‘‘saṅghe, gotami, dehi. Saṅghe te dinne ahañceva pūjito bhavissāmi saṅgho cā’’ti. Tatiyampi kho mahāpajāpati gotamī bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘idaṃ me, bhante, navaṃ dussayugaṃ bhagavantaṃ uddissa sāmaṃ kantaṃ sāmaṃ vāyitaṃ. Taṃ me, bhante, bhagavā paṭiggaṇhātu anukampaṃ upādāyā’’ti. Tatiyampi kho bhagavā mahāpajāpatiṃ gotamiṃ etadavoca – ‘‘saṅghe, gotami, dehi . Saṅghe te dinne ahañceva pūjito bhavissāmi saṅgho cā’’ti.

    ३७७. एवं वुत्ते, आयस्मा आनन्दो भगवन्तं एतदवोच – ‘‘पटिग्गण्हातु, भन्ते, भगवा महापजापतिया गोतमिया नवं दुस्सयुगं। बहूपकारा 3, भन्ते, महापजापति गोतमी भगवतो मातुच्छा आपादिका पोसिका खीरस्स दायिका; भगवन्तं जनेत्तिया कालङ्कताय थञ्‍ञं पायेसि। भगवापि, भन्ते, बहूपकारो महापजापतिया गोतमिया। भगवन्तं, भन्ते, आगम्म महापजापति गोतमी बुद्धं सरणं गता, धम्मं सरणं गता, सङ्घं सरणं गता। भगवन्तं, भन्ते, आगम्म महापजापति गोतमी पाणातिपाता पटिविरता अदिन्‍नादाना पटिविरता कामेसुमिच्छाचारा पटिविरता मुसावादा पटिविरता सुरामेरयमज्‍जपमादट्ठाना पटिविरता। भगवन्तं, भन्ते, आगम्म महापजापति गोतमी बुद्धे अवेच्‍चप्पसादेन समन्‍नागता , धम्मे अवेच्‍चप्पसादेन समन्‍नागता, सङ्घे अवेच्‍चप्पसादेन समन्‍नागता अरियकन्तेहि सीलेहि समन्‍नागता। भगवन्तं, भन्ते, आगम्म महापजापति गोतमी दुक्खे निक्‍कङ्खा, दुक्खसमुदये निक्‍कङ्खा, दुक्खनिरोधे निक्‍कङ्खा, दुक्खनिरोधगामिनिया पटिपदाय निक्‍कङ्खा। भगवापि, भन्ते, बहूपकारो महापजापतिया गोतमिया’’ति।

    377. Evaṃ vutte, āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘paṭiggaṇhātu, bhante, bhagavā mahāpajāpatiyā gotamiyā navaṃ dussayugaṃ. Bahūpakārā 4, bhante, mahāpajāpati gotamī bhagavato mātucchā āpādikā posikā khīrassa dāyikā; bhagavantaṃ janettiyā kālaṅkatāya thaññaṃ pāyesi. Bhagavāpi, bhante, bahūpakāro mahāpajāpatiyā gotamiyā. Bhagavantaṃ, bhante, āgamma mahāpajāpati gotamī buddhaṃ saraṇaṃ gatā, dhammaṃ saraṇaṃ gatā, saṅghaṃ saraṇaṃ gatā. Bhagavantaṃ, bhante, āgamma mahāpajāpati gotamī pāṇātipātā paṭiviratā adinnādānā paṭiviratā kāmesumicchācārā paṭiviratā musāvādā paṭiviratā surāmerayamajjapamādaṭṭhānā paṭiviratā. Bhagavantaṃ, bhante, āgamma mahāpajāpati gotamī buddhe aveccappasādena samannāgatā , dhamme aveccappasādena samannāgatā, saṅghe aveccappasādena samannāgatā ariyakantehi sīlehi samannāgatā. Bhagavantaṃ, bhante, āgamma mahāpajāpati gotamī dukkhe nikkaṅkhā, dukkhasamudaye nikkaṅkhā, dukkhanirodhe nikkaṅkhā, dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāya nikkaṅkhā. Bhagavāpi, bhante, bahūpakāro mahāpajāpatiyā gotamiyā’’ti.

    ३७८. ‘‘एवमेतं , आनन्द। यं हानन्द, पुग्गलो पुग्गलं आगम्म बुद्धं सरणं गतो होति, धम्मं सरणं गतो होति, सङ्घं सरणं गतो होति, इमस्सानन्द, पुग्गलस्स इमिना पुग्गलेन न सुप्पतिकारं वदामि, यदिदं – अभिवादन-पच्‍चुट्ठान-अञ्‍जलिकम्म सामीचिकम्मचीवरपिण्डपातसेनासनगिला- नप्पच्‍चयभेसज्‍जपरिक्खारानुप्पदानेन।

    378. ‘‘Evametaṃ , ānanda. Yaṃ hānanda, puggalo puggalaṃ āgamma buddhaṃ saraṇaṃ gato hoti, dhammaṃ saraṇaṃ gato hoti, saṅghaṃ saraṇaṃ gato hoti, imassānanda, puggalassa iminā puggalena na suppatikāraṃ vadāmi, yadidaṃ – abhivādana-paccuṭṭhāna-añjalikamma sāmīcikammacīvarapiṇḍapātasenāsanagilā- nappaccayabhesajjaparikkhārānuppadānena.

    ‘‘यं हानन्द, पुग्गलो पुग्गलं आगम्म पाणातिपाता पटिविरतो होति, अदिन्‍नादाना पटिविरतो होति, कामेसुमिच्छाचारा पटिविरतो होति, मुसावादा पटिविरतो होति, सुरामेरयमज्‍जपमादट्ठाना पटिविरतो होति, इमस्सानन्द, पुग्गलस्स इमिना पुग्गलेन न सुप्पतिकारं वदामि, यदिदं – अभिवादन-पच्‍चुट्ठान-अञ्‍जलिकम्म-सामीचिकम्मचीवरपिण्डपातसेनासनगिला- नप्पच्‍चयभेसज्‍जपरिक्खारानुप्पदानेन।

    ‘‘Yaṃ hānanda, puggalo puggalaṃ āgamma pāṇātipātā paṭivirato hoti, adinnādānā paṭivirato hoti, kāmesumicchācārā paṭivirato hoti, musāvādā paṭivirato hoti, surāmerayamajjapamādaṭṭhānā paṭivirato hoti, imassānanda, puggalassa iminā puggalena na suppatikāraṃ vadāmi, yadidaṃ – abhivādana-paccuṭṭhāna-añjalikamma-sāmīcikammacīvarapiṇḍapātasenāsanagilā- nappaccayabhesajjaparikkhārānuppadānena.

    ‘‘यं हानन्द, पुग्गलो पुग्गलं आगम्म बुद्धे अवेच्‍चप्पसादेन समन्‍नागतो होति, धम्मे… सङ्घे… अरियकन्तेहि सीलेहि समन्‍नागतो होति, इमस्सानन्द, पुग्गलस्स इमिना पुग्गलेन न सुप्पतिकारं वदामि, यदिदं – अभिवादन-पच्‍चुट्ठान-अञ्‍जलिकम्म-सामीचिकम्मचीवरपिण्डपातसेनासनगिला- नप्पच्‍चयभेसज्‍जपरिक्खारानुप्पदानेन।

    ‘‘Yaṃ hānanda, puggalo puggalaṃ āgamma buddhe aveccappasādena samannāgato hoti, dhamme… saṅghe… ariyakantehi sīlehi samannāgato hoti, imassānanda, puggalassa iminā puggalena na suppatikāraṃ vadāmi, yadidaṃ – abhivādana-paccuṭṭhāna-añjalikamma-sāmīcikammacīvarapiṇḍapātasenāsanagilā- nappaccayabhesajjaparikkhārānuppadānena.

    ‘‘यं हानन्द, पुग्गलो पुग्गलं आगम्म दुक्खे निक्‍कङ्खो होति, दुक्खसमुदये निक्‍कङ्खो होति, दुक्खनिरोधे निक्‍कङ्खो होति, दुक्खनिरोधगामिनिया पटिपदाय निक्‍कङ्खो होति, इमस्सानन्द, पुग्गलस्स इमिना पुग्गलेन न सुप्पतिकारं वदामि, यदिदं – अभिवादन-पच्‍चुट्ठानअञ्‍जलिकम्म-सामीचिकम्म-चीवरपिण्डपातसेनासनगिला- नप्पच्‍चयभेसज्‍जपरिक्खारानुप्पदानेन।

    ‘‘Yaṃ hānanda, puggalo puggalaṃ āgamma dukkhe nikkaṅkho hoti, dukkhasamudaye nikkaṅkho hoti, dukkhanirodhe nikkaṅkho hoti, dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāya nikkaṅkho hoti, imassānanda, puggalassa iminā puggalena na suppatikāraṃ vadāmi, yadidaṃ – abhivādana-paccuṭṭhānaañjalikamma-sāmīcikamma-cīvarapiṇḍapātasenāsanagilā- nappaccayabhesajjaparikkhārānuppadānena.

    ३७९. ‘‘चुद्दस खो पनिमानन्द, पाटिपुग्गलिका दक्खिणा। कतमा चुद्दस? तथागते अरहन्ते सम्मासम्बुद्धे दानं देति – अयं पठमा पाटिपुग्गलिका दक्खिणा। पच्‍चेकसम्बुद्धे 5 दानं देति – अयं दुतिया पाटिपुग्गलिका दक्खिणा। तथागतसावके अरहन्ते दानं देति – अयं ततिया पाटिपुग्गलिका दक्खिणा। अरहत्तफलसच्छिकिरियाय पटिपन्‍ने दानं देति – अयं चतुत्थी पाटिपुग्गलिका दक्खिणा। अनागामिस्स दानं देति – अयं पञ्‍चमी पाटिपुग्गलिका दक्खिणा। अनागामिफलसच्छिकिरियाय पटिपन्‍ने दानं देति – अयं छट्ठी पाटिपुग्गलिका दक्खिणा। सकदागामिस्स दानं देति – अयं सत्तमी पाटिपुग्गलिका दक्खिणा। सकदागामिफलसच्छिकिरियाय पटिपन्‍ने दानं देति – अयं अट्ठमी पाटिपुग्गलिका दक्खिणा। सोतापन्‍ने दानं देति – अयं नवमी पाटिपुग्गलिका दक्खिणा। सोतापत्तिफलसच्छिकिरियाय पटिपन्‍ने दानं देति – अयं दसमी पाटिपुग्गलिका दक्खिणा। बाहिरके कामेसु वीतरागे दानं देति – अयं एकादसमी पाटिपुग्गलिका दक्खिणा। पुथुज्‍जनसीलवन्ते दानं देति – अयं द्वादसमी पाटिपुग्गलिका दक्खिणा। पुथुज्‍जनदुस्सीले दानं देति – अयं तेरसमी पाटिपुग्गलिका दक्खिणा। तिरच्छानगते दानं देति – अयं चुद्दसमी पाटिपुग्गलिका दक्खिणाति।

    379. ‘‘Cuddasa kho panimānanda, pāṭipuggalikā dakkhiṇā. Katamā cuddasa? Tathāgate arahante sammāsambuddhe dānaṃ deti – ayaṃ paṭhamā pāṭipuggalikā dakkhiṇā. Paccekasambuddhe 6 dānaṃ deti – ayaṃ dutiyā pāṭipuggalikā dakkhiṇā. Tathāgatasāvake arahante dānaṃ deti – ayaṃ tatiyā pāṭipuggalikā dakkhiṇā. Arahattaphalasacchikiriyāya paṭipanne dānaṃ deti – ayaṃ catutthī pāṭipuggalikā dakkhiṇā. Anāgāmissa dānaṃ deti – ayaṃ pañcamī pāṭipuggalikā dakkhiṇā. Anāgāmiphalasacchikiriyāya paṭipanne dānaṃ deti – ayaṃ chaṭṭhī pāṭipuggalikā dakkhiṇā. Sakadāgāmissa dānaṃ deti – ayaṃ sattamī pāṭipuggalikā dakkhiṇā. Sakadāgāmiphalasacchikiriyāya paṭipanne dānaṃ deti – ayaṃ aṭṭhamī pāṭipuggalikā dakkhiṇā. Sotāpanne dānaṃ deti – ayaṃ navamī pāṭipuggalikā dakkhiṇā. Sotāpattiphalasacchikiriyāya paṭipanne dānaṃ deti – ayaṃ dasamī pāṭipuggalikā dakkhiṇā. Bāhirake kāmesu vītarāge dānaṃ deti – ayaṃ ekādasamī pāṭipuggalikā dakkhiṇā. Puthujjanasīlavante dānaṃ deti – ayaṃ dvādasamī pāṭipuggalikā dakkhiṇā. Puthujjanadussīle dānaṃ deti – ayaṃ terasamī pāṭipuggalikā dakkhiṇā. Tiracchānagate dānaṃ deti – ayaṃ cuddasamī pāṭipuggalikā dakkhiṇāti.

    ‘‘तत्रानन्द, तिरच्छानगते दानं दत्वा सतगुणा दक्खिणा पाटिकङ्खितब्बा, पुथुज्‍जनदुस्सीले दानं दत्वा सहस्सगुणा दक्खिणा पाटिकङ्खितब्बा, पुथुज्‍जनसीलवन्ते दानं दत्वा सतसहस्सगुणा दक्खिणा पाटिकङ्खितब्बा, बाहिरके कामेसु वीतरागे दानं दत्वा कोटिसतसहस्सगुणा दक्खिणा पाटिकङ्खितब्बा, सोतापत्तिफलसच्छिकिरियाय पटिपन्‍ने दानं दत्वा असङ्खेय्या अप्पमेय्या दक्खिणा पाटिकङ्खितब्बा, को पन वादो सोतापन्‍ने, को पन वादो सकदागामिफलसच्छिकिरियाय पटिपन्‍ने, को पन वादो सकदागामिस्स, को पन वादो अनागामिफलसच्छिकिरियाय पटिपन्‍ने, को पन वादो अनागामिस्स, को पन वादो अरहत्तफलसच्छिकिरियाय पटिपन्‍ने, को पन वादो अरहन्ते, को पन वादो पच्‍चेकसम्बुद्धे, को पन वादो तथागते अरहन्ते सम्मासम्बुद्धे!

    ‘‘Tatrānanda, tiracchānagate dānaṃ datvā sataguṇā dakkhiṇā pāṭikaṅkhitabbā, puthujjanadussīle dānaṃ datvā sahassaguṇā dakkhiṇā pāṭikaṅkhitabbā, puthujjanasīlavante dānaṃ datvā satasahassaguṇā dakkhiṇā pāṭikaṅkhitabbā, bāhirake kāmesu vītarāge dānaṃ datvā koṭisatasahassaguṇā dakkhiṇā pāṭikaṅkhitabbā, sotāpattiphalasacchikiriyāya paṭipanne dānaṃ datvā asaṅkheyyā appameyyā dakkhiṇā pāṭikaṅkhitabbā, ko pana vādo sotāpanne, ko pana vādo sakadāgāmiphalasacchikiriyāya paṭipanne, ko pana vādo sakadāgāmissa, ko pana vādo anāgāmiphalasacchikiriyāya paṭipanne, ko pana vādo anāgāmissa, ko pana vādo arahattaphalasacchikiriyāya paṭipanne, ko pana vādo arahante, ko pana vādo paccekasambuddhe, ko pana vādo tathāgate arahante sammāsambuddhe!

    ३८०. ‘‘सत्त खो पनिमानन्द, सङ्घगता दक्खिणा। कतमा सत्त? बुद्धप्पमुखे उभतोसङ्घे दानं देति – अयं पठमा सङ्घगता दक्खिणा। तथागते परिनिब्बुते उभतोसङ्घे दानं देति – अयं दुतिया सङ्घगता दक्खिणा। भिक्खुसङ्घे दानं देति – अयं ततिया सङ्घगता दक्खिणा। भिक्खुनिसङ्घे दानं देति – अयं चतुत्थी सङ्घगता दक्खिणा। ‘एत्तका मे भिक्खू च भिक्खुनियो च सङ्घतो उद्दिस्सथा’ति दानं देति – अयं पञ्‍चमी सङ्घगता दक्खिणा। ‘एत्तका मे भिक्खू सङ्घतो उद्दिस्सथा’ति दानं देति – अयं छट्ठी सङ्घगता दक्खिणा। ‘एत्तका मे भिक्खुनियो सङ्घतो उद्दिस्सथा’ति दानं देति – अयं सत्तमी सङ्घगता दक्खिणा।

    380. ‘‘Satta kho panimānanda, saṅghagatā dakkhiṇā. Katamā satta? Buddhappamukhe ubhatosaṅghe dānaṃ deti – ayaṃ paṭhamā saṅghagatā dakkhiṇā. Tathāgate parinibbute ubhatosaṅghe dānaṃ deti – ayaṃ dutiyā saṅghagatā dakkhiṇā. Bhikkhusaṅghe dānaṃ deti – ayaṃ tatiyā saṅghagatā dakkhiṇā. Bhikkhunisaṅghe dānaṃ deti – ayaṃ catutthī saṅghagatā dakkhiṇā. ‘Ettakā me bhikkhū ca bhikkhuniyo ca saṅghato uddissathā’ti dānaṃ deti – ayaṃ pañcamī saṅghagatā dakkhiṇā. ‘Ettakā me bhikkhū saṅghato uddissathā’ti dānaṃ deti – ayaṃ chaṭṭhī saṅghagatā dakkhiṇā. ‘Ettakā me bhikkhuniyo saṅghato uddissathā’ti dānaṃ deti – ayaṃ sattamī saṅghagatā dakkhiṇā.

    ‘‘भविस्सन्ति खो पनानन्द, अनागतमद्धानं गोत्रभुनो कासावकण्ठा दुस्सीला पापधम्मा। तेसु दुस्सीलेसु सङ्घं उद्दिस्स दानं दस्सन्ति। तदापाहं, आनन्द, सङ्घगतं दक्खिणं असङ्खेय्यं अप्पमेय्यं वदामि। न त्वेवाहं, आनन्द, केनचि परियायेन सङ्घगताय दक्खिणाय पाटिपुग्गलिकं दानं महप्फलतरं वदामि।

    ‘‘Bhavissanti kho panānanda, anāgatamaddhānaṃ gotrabhuno kāsāvakaṇṭhā dussīlā pāpadhammā. Tesu dussīlesu saṅghaṃ uddissa dānaṃ dassanti. Tadāpāhaṃ, ānanda, saṅghagataṃ dakkhiṇaṃ asaṅkheyyaṃ appameyyaṃ vadāmi. Na tvevāhaṃ, ānanda, kenaci pariyāyena saṅghagatāya dakkhiṇāya pāṭipuggalikaṃ dānaṃ mahapphalataraṃ vadāmi.

    ३८१. ‘‘चतस्सो खो इमा, आनन्द, दक्खिणा विसुद्धियो। कतमा चतस्सो? अत्थानन्द, दक्खिणा दायकतो विसुज्झति नो पटिग्गाहकतो। अत्थानन्द, दक्खिणा पटिग्गाहकतो विसुज्झति नो दायकतो। अत्थानन्द, दक्खिणा नेव दायकतो विसुज्झति नो पटिग्गाहकतो। अत्थानन्द, दक्खिणा दायकतो चेव विसुज्झति पटिग्गाहकतो च।

    381. ‘‘Catasso kho imā, ānanda, dakkhiṇā visuddhiyo. Katamā catasso? Atthānanda, dakkhiṇā dāyakato visujjhati no paṭiggāhakato. Atthānanda, dakkhiṇā paṭiggāhakato visujjhati no dāyakato. Atthānanda, dakkhiṇā neva dāyakato visujjhati no paṭiggāhakato. Atthānanda, dakkhiṇā dāyakato ceva visujjhati paṭiggāhakato ca.

    ‘‘कथञ्‍चानन्द, दक्खिणा दायकतो विसुज्झति नो पटिग्गाहकतो? इधानन्द, दायको होति सीलवा कल्याणधम्मो, पटिग्गाहका होन्ति दुस्सीला पापधम्मा – एवं खो, आनन्द, दक्खिणा दायकतो विसुज्झति नो पटिग्गाहकतो।

    ‘‘Kathañcānanda, dakkhiṇā dāyakato visujjhati no paṭiggāhakato? Idhānanda, dāyako hoti sīlavā kalyāṇadhammo, paṭiggāhakā honti dussīlā pāpadhammā – evaṃ kho, ānanda, dakkhiṇā dāyakato visujjhati no paṭiggāhakato.

    ‘‘कथञ्‍चानन्द, दक्खिणा पटिग्गाहकतो विसुज्झति नो दायकतो? इधानन्द, दायको होति दुस्सीलो पापधम्मो, पटिग्गाहका होन्ति सीलवन्तो 7 कल्याणधम्मा – एवं खो, आनन्द, दक्खिणा पटिग्गाहकतो विसुज्झति नो दायकतो।

    ‘‘Kathañcānanda, dakkhiṇā paṭiggāhakato visujjhati no dāyakato? Idhānanda, dāyako hoti dussīlo pāpadhammo, paṭiggāhakā honti sīlavanto 8 kalyāṇadhammā – evaṃ kho, ānanda, dakkhiṇā paṭiggāhakato visujjhati no dāyakato.

    ‘‘कथञ्‍चानन्द, दक्खिणा नेव दायकतो विसुज्झति नो पटिग्गाहकतो? इधानन्द, दायको च होति दुस्सीलो पापधम्मो, पटिग्गाहका च होन्ति दुस्सीला पापधम्मा – एवं खो, आनन्द, दक्खिणा नेव दायकतो विसुज्झति नो पटिग्गाहकतो।

    ‘‘Kathañcānanda, dakkhiṇā neva dāyakato visujjhati no paṭiggāhakato? Idhānanda, dāyako ca hoti dussīlo pāpadhammo, paṭiggāhakā ca honti dussīlā pāpadhammā – evaṃ kho, ānanda, dakkhiṇā neva dāyakato visujjhati no paṭiggāhakato.

    ‘‘कथञ्‍चानन्द, दक्खिणा दायकतो चेव विसुज्झति पटिग्गाहकतो च? इधानन्द, दायको च होति सीलवा कल्याणधम्मो, पटिग्गाहका च होन्ति सीलवन्तो कल्याणधम्मा – एवं खो, आनन्द, दक्खिणा दायकतो चेव विसुज्झति पटिग्गाहकतो च। इमा खो, आनन्द, चतस्सो दक्खिणा विसुद्धियो’’ति।

    ‘‘Kathañcānanda, dakkhiṇā dāyakato ceva visujjhati paṭiggāhakato ca? Idhānanda, dāyako ca hoti sīlavā kalyāṇadhammo, paṭiggāhakā ca honti sīlavanto kalyāṇadhammā – evaṃ kho, ānanda, dakkhiṇā dāyakato ceva visujjhati paṭiggāhakato ca. Imā kho, ānanda, catasso dakkhiṇā visuddhiyo’’ti.

    इदमवोच भगवा। इदं वत्वान सुगतो अथापरं एतदवोच सत्था –

    Idamavoca bhagavā. Idaṃ vatvāna sugato athāparaṃ etadavoca satthā –

    ३८२.

    382.

    ‘‘यो सीलवा दुस्सीलेसु ददाति दानं,

    ‘‘Yo sīlavā dussīlesu dadāti dānaṃ,

    धम्मेन लद्धं 9 सुपसन्‍नचित्तो।

    Dhammena laddhaṃ 10 supasannacitto;

    अभिसद्दहं कम्मफलं उळारं,

    Abhisaddahaṃ kammaphalaṃ uḷāraṃ,

    सा दक्खिणा दायकतो विसुज्झति॥

    Sā dakkhiṇā dāyakato visujjhati.

    ‘‘यो दुस्सीलो सीलवन्तेसु ददाति दानं,

    ‘‘Yo dussīlo sīlavantesu dadāti dānaṃ,

    अधम्मेन लद्धं अप्पसन्‍नचित्तो।

    Adhammena laddhaṃ appasannacitto;

    अनभिसद्दहं कम्मफलं उळारं,

    Anabhisaddahaṃ kammaphalaṃ uḷāraṃ,

    सा दक्खिणा पटिग्गाहकतो विसुज्झति॥

    Sā dakkhiṇā paṭiggāhakato visujjhati.

    ‘‘यो दुस्सीलो दुस्सीलेसु ददाति दानं,

    ‘‘Yo dussīlo dussīlesu dadāti dānaṃ,

    अधम्मेन लद्धं अप्पसन्‍नचित्तो।

    Adhammena laddhaṃ appasannacitto;

    अनभिसद्दहं कम्मफलं उळारं,

    Anabhisaddahaṃ kammaphalaṃ uḷāraṃ,

    न तं दानं विपुलप्फलन्ति ब्रूमि॥

    Na taṃ dānaṃ vipulapphalanti brūmi.

    ‘‘यो सीलवा सीलवन्तेसु ददाति दानं,

    ‘‘Yo sīlavā sīlavantesu dadāti dānaṃ,

    धम्मेन लद्धं सुपसन्‍नचित्तो।

    Dhammena laddhaṃ supasannacitto;

    अभिसद्दहं कम्मफलं उळारं,

    Abhisaddahaṃ kammaphalaṃ uḷāraṃ,

    तं वे दानं विपुलप्फलन्ति ब्रूमि 11॥

    Taṃ ve dānaṃ vipulapphalanti brūmi 12.

    ‘‘यो वीतरागो वीतरागेसु ददाति दानं,

    ‘‘Yo vītarāgo vītarāgesu dadāti dānaṃ,

    धम्मेन लद्धं सुपसन्‍नचित्तो।

    Dhammena laddhaṃ supasannacitto;

    अभिसद्दहं कम्मफलं उळारं,

    Abhisaddahaṃ kammaphalaṃ uḷāraṃ,

    तं वे दानं आमिसदानानमग्ग’’ 13 न्ति॥

    Taṃ ve dānaṃ āmisadānānamagga’’ 14 nti.

    दक्खिणाविभङ्गसुत्तं निट्ठितं द्वादसमं।

    Dakkhiṇāvibhaṅgasuttaṃ niṭṭhitaṃ dvādasamaṃ.

    विभङ्गवग्गो निट्ठितो चतुत्थो।

    Vibhaṅgavaggo niṭṭhito catuttho.

    तस्सुद्दानं –

    Tassuddānaṃ –

    भद्देकानन्दकच्‍चान, लोमसकङ्गियासुभो।

    Bhaddekānandakaccāna, lomasakaṅgiyāsubho;

    महाकम्मसळायतनविभङ्गा, उद्देसअरणा धातु सच्‍चं॥

    Mahākammasaḷāyatanavibhaṅgā, uddesaaraṇā dhātu saccaṃ.

    दक्खिणाविभङ्गसुत्तन्ति।

    Dakkhiṇāvibhaṅgasuttanti.




    Next: १. अनाथपिण्डिकोवादसुत्तं • 1. Anāthapiṇḍikovādasuttaṃ




    Footnotes:
    1. महापजापती (सी॰ स्या॰ कं॰ पी॰)
    2. mahāpajāpatī (sī. syā. kaṃ. pī.)
    3. बहुकारा (स्या॰ कं॰)
    4. bahukārā (syā. kaṃ.)
    5. पच्‍चेकबुद्धे (सी॰ पी॰)
    6. paccekabuddhe (sī. pī.)
    7. सीलवन्ता (सी॰)
    8. sīlavantā (sī.)
    9. लद्धा (सी॰ पी॰)
    10. laddhā (sī. pī.)
    11. सा दक्खिणा नेवुभतो विसुज्झति (सी॰ पी॰)
    12. sā dakkhiṇā nevubhato visujjhati (sī. pī.)
    13. तं वे दानं विपुलन्ति ब्रूमि (सी॰)
    14. taṃ ve dānaṃ vipulanti brūmi (sī.)



    Related texts:



    अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / मज्झिमनिकाय (अट्ठकथा) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / १२. दक्खिणाविभङ्गसुत्तवण्णना • 12. Dakkhiṇāvibhaṅgasuttavaṇṇanā

    टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / मज्झिमनिकाय (टीका) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / १२. दक्खिणाविभङ्गसुत्तवण्णना • 12. Dakkhiṇāvibhaṅgasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact