Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / မဇ္ဈိမနိကာယ • Majjhimanikāya

    ၁၂. ဒက္ခိဏာဝိဘင္ဂသုတ္တံ

    12. Dakkhiṇāvibhaṅgasuttaṃ

    ၃၇၆. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝာ သက္ကေသု ဝိဟရတိ ကပိလဝတ္ထုသ္မိံ နိဂ္ရောဓာရာမေ။ အထ ခော မဟာပဇာပတိ 1 ဂောတမီ နဝံ ဒုသ္သယုဂံ အာဒာယ ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နာ ခော မဟာပဇာပတိ ဂောတမီ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဣဒံ မေ, ဘန္တေ, နဝံ ဒုသ္သယုဂံ ဘဂဝန္တံ ဥဒ္ဒိသ္သ သာမံ ကန္တံ သာမံ ဝာယိတံ။ တံ မေ, ဘန္တေ, ဘဂဝာ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတု အနုကမ္ပံ ဥပာဒာယာ’’တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ, ဘဂဝာ မဟာပဇာပတိံ ဂောတမိံ ဧတဒဝောစ – ‘‘သင္ဃေ, ဂောတမိ, ဒေဟိ။ သင္ဃေ တေ ဒိန္နေ အဟဉ္စေဝ ပူဇိတော ဘဝိသ္သာမိ သင္ဃော စာ’’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခော မဟာပဇာပတိ ဂောတမီ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဣဒံ မေ, ဘန္တေ, နဝံ ဒုသ္သယုဂံ ဘဂဝန္တံ ဥဒ္ဒိသ္သ သာမံ ကန္တံ သာမံ ဝာယိတံ။ တံ မေ, ဘန္တေ, ဘဂဝာ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတု အနုကမ္ပံ ဥပာဒာယာ’’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခော ဘဂဝာ မဟာပဇာပတိံ ဂောတမိံ ဧတဒဝောစ – ‘‘သင္ဃေ, ဂောတမိ, ဒေဟိ။ သင္ဃေ တေ ဒိန္နေ အဟဉ္စေဝ ပူဇိတော ဘဝိသ္သာမိ သင္ဃော စာ’’တိ။ တတိယမ္ပိ ခော မဟာပဇာပတိ ဂောတမီ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဣဒံ မေ, ဘန္တေ, နဝံ ဒုသ္သယုဂံ ဘဂဝန္တံ ဥဒ္ဒိသ္သ သာမံ ကန္တံ သာမံ ဝာယိတံ။ တံ မေ, ဘန္တေ, ဘဂဝာ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတု အနုကမ္ပံ ဥပာဒာယာ’’တိ။ တတိယမ္ပိ ခော ဘဂဝာ မဟာပဇာပတိံ ဂောတမိံ ဧတဒဝောစ – ‘‘သင္ဃေ, ဂောတမိ, ဒေဟိ ။ သင္ဃေ တေ ဒိန္နေ အဟဉ္စေဝ ပူဇိတော ဘဝိသ္သာမိ သင္ဃော စာ’’တိ။

    376. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sakkesu viharati kapilavatthusmiṃ nigrodhārāme. Atha kho mahāpajāpati 2 gotamī navaṃ dussayugaṃ ādāya yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnā kho mahāpajāpati gotamī bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘idaṃ me, bhante, navaṃ dussayugaṃ bhagavantaṃ uddissa sāmaṃ kantaṃ sāmaṃ vāyitaṃ. Taṃ me, bhante, bhagavā paṭiggaṇhātu anukampaṃ upādāyā’’ti. Evaṃ vutte, bhagavā mahāpajāpatiṃ gotamiṃ etadavoca – ‘‘saṅghe, gotami, dehi. Saṅghe te dinne ahañceva pūjito bhavissāmi saṅgho cā’’ti. Dutiyampi kho mahāpajāpati gotamī bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘idaṃ me, bhante, navaṃ dussayugaṃ bhagavantaṃ uddissa sāmaṃ kantaṃ sāmaṃ vāyitaṃ. Taṃ me, bhante, bhagavā paṭiggaṇhātu anukampaṃ upādāyā’’ti. Dutiyampi kho bhagavā mahāpajāpatiṃ gotamiṃ etadavoca – ‘‘saṅghe, gotami, dehi. Saṅghe te dinne ahañceva pūjito bhavissāmi saṅgho cā’’ti. Tatiyampi kho mahāpajāpati gotamī bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘idaṃ me, bhante, navaṃ dussayugaṃ bhagavantaṃ uddissa sāmaṃ kantaṃ sāmaṃ vāyitaṃ. Taṃ me, bhante, bhagavā paṭiggaṇhātu anukampaṃ upādāyā’’ti. Tatiyampi kho bhagavā mahāpajāpatiṃ gotamiṃ etadavoca – ‘‘saṅghe, gotami, dehi . Saṅghe te dinne ahañceva pūjito bhavissāmi saṅgho cā’’ti.

    ၃၇၇. ဧဝံ ဝုတ္တေ, အာယသ္မာ အာနန္ဒော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတု, ဘန္တေ, ဘဂဝာ မဟာပဇာပတိယာ ဂောတမိယာ နဝံ ဒုသ္သယုဂံ။ ဗဟူပကာရာ 3, ဘန္တေ, မဟာပဇာပတိ ဂောတမီ ဘဂဝတော မာတုစ္ဆာ အာပာဒိကာ ပောသိကာ ခီရသ္သ ဒာယိကာ; ဘဂဝန္တံ ဇနေတ္တိယာ ကာလင္ကတာယ ထညံ ပာယေသိ။ ဘဂဝာပိ, ဘန္တေ, ဗဟူပကာရော မဟာပဇာပတိယာ ဂောတမိယာ။ ဘဂဝန္တံ, ဘန္တေ, အာဂမ္မ မဟာပဇာပတိ ဂောတမီ ဗုဒ္ဓံ သရဏံ ဂတာ, ဓမ္မံ သရဏံ ဂတာ, သင္ဃံ သရဏံ ဂတာ။ ဘဂဝန္တံ, ဘန္တေ, အာဂမ္မ မဟာပဇာပတိ ဂောတမီ ပာဏာတိပာတာ ပဋိဝိရတာ အဒိန္နာဒာနာ ပဋိဝိရတာ ကာမေသုမိစ္ဆာစာရာ ပဋိဝိရတာ မုသာဝာဒာ ပဋိဝိရတာ သုရာမေရယမဇ္ဇပမာဒဋ္ဌာနာ ပဋိဝိရတာ။ ဘဂဝန္တံ, ဘန္တေ, အာဂမ္မ မဟာပဇာပတိ ဂောတမီ ဗုဒ္ဓေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတာ , ဓမ္မေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတာ, သင္ဃေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတာ အရိယကန္တေဟိ သီလေဟိ သမန္နာဂတာ။ ဘဂဝန္တံ, ဘန္တေ, အာဂမ္မ မဟာပဇာပတိ ဂောတမီ ဒုက္ခေ နိက္ကင္ခာ, ဒုက္ခသမုဒယေ နိက္ကင္ခာ, ဒုက္ခနိရောဓေ နိက္ကင္ခာ, ဒုက္ခနိရောဓဂာမိနိယာ ပဋိပဒာယ နိက္ကင္ခာ။ ဘဂဝာပိ, ဘန္တေ, ဗဟူပကာရော မဟာပဇာပတိယာ ဂောတမိယာ’’တိ။

    377. Evaṃ vutte, āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘paṭiggaṇhātu, bhante, bhagavā mahāpajāpatiyā gotamiyā navaṃ dussayugaṃ. Bahūpakārā 4, bhante, mahāpajāpati gotamī bhagavato mātucchā āpādikā posikā khīrassa dāyikā; bhagavantaṃ janettiyā kālaṅkatāya thaññaṃ pāyesi. Bhagavāpi, bhante, bahūpakāro mahāpajāpatiyā gotamiyā. Bhagavantaṃ, bhante, āgamma mahāpajāpati gotamī buddhaṃ saraṇaṃ gatā, dhammaṃ saraṇaṃ gatā, saṅghaṃ saraṇaṃ gatā. Bhagavantaṃ, bhante, āgamma mahāpajāpati gotamī pāṇātipātā paṭiviratā adinnādānā paṭiviratā kāmesumicchācārā paṭiviratā musāvādā paṭiviratā surāmerayamajjapamādaṭṭhānā paṭiviratā. Bhagavantaṃ, bhante, āgamma mahāpajāpati gotamī buddhe aveccappasādena samannāgatā , dhamme aveccappasādena samannāgatā, saṅghe aveccappasādena samannāgatā ariyakantehi sīlehi samannāgatā. Bhagavantaṃ, bhante, āgamma mahāpajāpati gotamī dukkhe nikkaṅkhā, dukkhasamudaye nikkaṅkhā, dukkhanirodhe nikkaṅkhā, dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāya nikkaṅkhā. Bhagavāpi, bhante, bahūpakāro mahāpajāpatiyā gotamiyā’’ti.

    ၃၇၈. ‘‘ဧဝမေတံ , အာနန္ဒ။ ယံ ဟာနန္ဒ, ပုဂ္ဂလော ပုဂ္ဂလံ အာဂမ္မ ဗုဒ္ဓံ သရဏံ ဂတော ဟောတိ, ဓမ္မံ သရဏံ ဂတော ဟောတိ, သင္ဃံ သရဏံ ဂတော ဟောတိ, ဣမသ္သာနန္ဒ, ပုဂ္ဂလသ္သ ဣမိနာ ပုဂ္ဂလေန န သုပ္ပတိကာရံ ဝဒာမိ, ယဒိဒံ – အဘိဝာဒန-ပစ္စုဋ္ဌာန-အဉ္ဇလိကမ္မ သာမီစိကမ္မစီဝရပိဏ္ဍပာတသေနာသနဂိလာ- နပ္ပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရာနုပ္ပဒာနေန။

    378. ‘‘Evametaṃ , ānanda. Yaṃ hānanda, puggalo puggalaṃ āgamma buddhaṃ saraṇaṃ gato hoti, dhammaṃ saraṇaṃ gato hoti, saṅghaṃ saraṇaṃ gato hoti, imassānanda, puggalassa iminā puggalena na suppatikāraṃ vadāmi, yadidaṃ – abhivādana-paccuṭṭhāna-añjalikamma sāmīcikammacīvarapiṇḍapātasenāsanagilā- nappaccayabhesajjaparikkhārānuppadānena.

    ‘‘ယံ ဟာနန္ဒ, ပုဂ္ဂလော ပုဂ္ဂလံ အာဂမ္မ ပာဏာတိပာတာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ, အဒိန္နာဒာနာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ, ကာမေသုမိစ္ဆာစာရာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ, မုသာဝာဒာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ, သုရာမေရယမဇ္ဇပမာဒဋ္ဌာနာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ, ဣမသ္သာနန္ဒ, ပုဂ္ဂလသ္သ ဣမိနာ ပုဂ္ဂလေန န သုပ္ပတိကာရံ ဝဒာမိ, ယဒိဒံ – အဘိဝာဒန-ပစ္စုဋ္ဌာန-အဉ္ဇလိကမ္မ-သာမီစိကမ္မစီဝရပိဏ္ဍပာတသေနာသနဂိလာ- နပ္ပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရာနုပ္ပဒာနေန။

    ‘‘Yaṃ hānanda, puggalo puggalaṃ āgamma pāṇātipātā paṭivirato hoti, adinnādānā paṭivirato hoti, kāmesumicchācārā paṭivirato hoti, musāvādā paṭivirato hoti, surāmerayamajjapamādaṭṭhānā paṭivirato hoti, imassānanda, puggalassa iminā puggalena na suppatikāraṃ vadāmi, yadidaṃ – abhivādana-paccuṭṭhāna-añjalikamma-sāmīcikammacīvarapiṇḍapātasenāsanagilā- nappaccayabhesajjaparikkhārānuppadānena.

    ‘‘ယံ ဟာနန္ဒ, ပုဂ္ဂလော ပုဂ္ဂလံ အာဂမ္မ ဗုဒ္ဓေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ဓမ္မေ။ သင္ဃေ။ အရိယကန္တေဟိ သီလေဟိ သမန္နာဂတော ဟောတိ, ဣမသ္သာနန္ဒ, ပုဂ္ဂလသ္သ ဣမိနာ ပုဂ္ဂလေန န သုပ္ပတိကာရံ ဝဒာမိ, ယဒိဒံ – အဘိဝာဒန-ပစ္စုဋ္ဌာန-အဉ္ဇလိကမ္မ-သာမီစိကမ္မစီဝရပိဏ္ဍပာတသေနာသနဂိလာ- နပ္ပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရာနုပ္ပဒာနေန။

    ‘‘Yaṃ hānanda, puggalo puggalaṃ āgamma buddhe aveccappasādena samannāgato hoti, dhamme… saṅghe… ariyakantehi sīlehi samannāgato hoti, imassānanda, puggalassa iminā puggalena na suppatikāraṃ vadāmi, yadidaṃ – abhivādana-paccuṭṭhāna-añjalikamma-sāmīcikammacīvarapiṇḍapātasenāsanagilā- nappaccayabhesajjaparikkhārānuppadānena.

    ‘‘ယံ ဟာနန္ဒ, ပုဂ္ဂလော ပုဂ္ဂလံ အာဂမ္မ ဒုက္ခေ နိက္ကင္ခော ဟောတိ, ဒုက္ခသမုဒယေ နိက္ကင္ခော ဟောတိ, ဒုက္ခနိရောဓေ နိက္ကင္ခော ဟောတိ, ဒုက္ခနိရောဓဂာမိနိယာ ပဋိပဒာယ နိက္ကင္ခော ဟောတိ, ဣမသ္သာနန္ဒ, ပုဂ္ဂလသ္သ ဣမိနာ ပုဂ္ဂလေန န သုပ္ပတိကာရံ ဝဒာမိ, ယဒိဒံ – အဘိဝာဒန-ပစ္စုဋ္ဌာနအဉ္ဇလိကမ္မ-သာမီစိကမ္မ-စီဝရပိဏ္ဍပာတသေနာသနဂိလာ- နပ္ပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရာနုပ္ပဒာနေန။

    ‘‘Yaṃ hānanda, puggalo puggalaṃ āgamma dukkhe nikkaṅkho hoti, dukkhasamudaye nikkaṅkho hoti, dukkhanirodhe nikkaṅkho hoti, dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāya nikkaṅkho hoti, imassānanda, puggalassa iminā puggalena na suppatikāraṃ vadāmi, yadidaṃ – abhivādana-paccuṭṭhānaañjalikamma-sāmīcikamma-cīvarapiṇḍapātasenāsanagilā- nappaccayabhesajjaparikkhārānuppadānena.

    ၃၇၉. ‘‘စုဒ္ဒသ ခော ပနိမာနန္ဒ, ပာဋိပုဂ္ဂလိကာ ဒက္ခိဏာ။ ကတမာ စုဒ္ဒသ? တထာဂတေ အရဟန္တေ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေ ဒာနံ ဒေတိ – အယံ ပဌမာ ပာဋိပုဂ္ဂလိကာ ဒက္ခိဏာ။ ပစ္စေကသမ္ဗုဒ္ဓေ 5 ဒာနံ ဒေတိ – အယံ ဒုတိယာ ပာဋိပုဂ္ဂလိကာ ဒက္ခိဏာ။ တထာဂတသာဝကေ အရဟန္တေ ဒာနံ ဒေတိ – အယံ တတိယာ ပာဋိပုဂ္ဂလိကာ ဒက္ခိဏာ။ အရဟတ္တဖလသစ္ဆိကိရိယာယ ပဋိပန္နေ ဒာနံ ဒေတိ – အယံ စတုတ္ထီ ပာဋိပုဂ္ဂလိကာ ဒက္ခိဏာ။ အနာဂာမိသ္သ ဒာနံ ဒေတိ – အယံ ပဉ္စမီ ပာဋိပုဂ္ဂလိကာ ဒက္ခိဏာ။ အနာဂာမိဖလသစ္ဆိကိရိယာယ ပဋိပန္နေ ဒာနံ ဒေတိ – အယံ ဆဋ္ဌီ ပာဋိပုဂ္ဂလိကာ ဒက္ခိဏာ။ သကဒာဂာမိသ္သ ဒာနံ ဒေတိ – အယံ သတ္တမီ ပာဋိပုဂ္ဂလိကာ ဒက္ခိဏာ။ သကဒာဂာမိဖလသစ္ဆိကိရိယာယ ပဋိပန္နေ ဒာနံ ဒေတိ – အယံ အဋ္ဌမီ ပာဋိပုဂ္ဂလိကာ ဒက္ခိဏာ။ သောတာပန္နေ ဒာနံ ဒေတိ – အယံ နဝမီ ပာဋိပုဂ္ဂလိကာ ဒက္ခိဏာ။ သောတာပတ္တိဖလသစ္ဆိကိရိယာယ ပဋိပန္နေ ဒာနံ ဒေတိ – အယံ ဒသမီ ပာဋိပုဂ္ဂလိကာ ဒက္ခိဏာ။ ဗာဟိရကေ ကာမေသု ဝီတရာဂေ ဒာနံ ဒေတိ – အယံ ဧကာဒသမီ ပာဋိပုဂ္ဂလိကာ ဒက္ခိဏာ။ ပုထုဇ္ဇနသီလဝန္တေ ဒာနံ ဒေတိ – အယံ ဒ္ဝာဒသမီ ပာဋိပုဂ္ဂလိကာ ဒက္ခိဏာ။ ပုထုဇ္ဇနဒုသ္သီလေ ဒာနံ ဒေတိ – အယံ တေရသမီ ပာဋိပုဂ္ဂလိကာ ဒက္ခိဏာ။ တိရစ္ဆာနဂတေ ဒာနံ ဒေတိ – အယံ စုဒ္ဒသမီ ပာဋိပုဂ္ဂလိကာ ဒက္ခိဏာတိ။

    379. ‘‘Cuddasa kho panimānanda, pāṭipuggalikā dakkhiṇā. Katamā cuddasa? Tathāgate arahante sammāsambuddhe dānaṃ deti – ayaṃ paṭhamā pāṭipuggalikā dakkhiṇā. Paccekasambuddhe 6 dānaṃ deti – ayaṃ dutiyā pāṭipuggalikā dakkhiṇā. Tathāgatasāvake arahante dānaṃ deti – ayaṃ tatiyā pāṭipuggalikā dakkhiṇā. Arahattaphalasacchikiriyāya paṭipanne dānaṃ deti – ayaṃ catutthī pāṭipuggalikā dakkhiṇā. Anāgāmissa dānaṃ deti – ayaṃ pañcamī pāṭipuggalikā dakkhiṇā. Anāgāmiphalasacchikiriyāya paṭipanne dānaṃ deti – ayaṃ chaṭṭhī pāṭipuggalikā dakkhiṇā. Sakadāgāmissa dānaṃ deti – ayaṃ sattamī pāṭipuggalikā dakkhiṇā. Sakadāgāmiphalasacchikiriyāya paṭipanne dānaṃ deti – ayaṃ aṭṭhamī pāṭipuggalikā dakkhiṇā. Sotāpanne dānaṃ deti – ayaṃ navamī pāṭipuggalikā dakkhiṇā. Sotāpattiphalasacchikiriyāya paṭipanne dānaṃ deti – ayaṃ dasamī pāṭipuggalikā dakkhiṇā. Bāhirake kāmesu vītarāge dānaṃ deti – ayaṃ ekādasamī pāṭipuggalikā dakkhiṇā. Puthujjanasīlavante dānaṃ deti – ayaṃ dvādasamī pāṭipuggalikā dakkhiṇā. Puthujjanadussīle dānaṃ deti – ayaṃ terasamī pāṭipuggalikā dakkhiṇā. Tiracchānagate dānaṃ deti – ayaṃ cuddasamī pāṭipuggalikā dakkhiṇāti.

    ‘‘တတ္ရာနန္ဒ, တိရစ္ဆာနဂတေ ဒာနံ ဒတ္ဝာ သတဂုဏာ ဒက္ခိဏာ ပာဋိကင္ခိတဗ္ဗာ, ပုထုဇ္ဇနဒုသ္သီလေ ဒာနံ ဒတ္ဝာ သဟသ္သဂုဏာ ဒက္ခိဏာ ပာဋိကင္ခိတဗ္ဗာ, ပုထုဇ္ဇနသီလဝန္တေ ဒာနံ ဒတ္ဝာ သတသဟသ္သဂုဏာ ဒက္ခိဏာ ပာဋိကင္ခိတဗ္ဗာ, ဗာဟိရကေ ကာမေသု ဝီတရာဂေ ဒာနံ ဒတ္ဝာ ကောဋိသတသဟသ္သဂုဏာ ဒက္ခိဏာ ပာဋိကင္ခိတဗ္ဗာ, သောတာပတ္တိဖလသစ္ဆိကိရိယာယ ပဋိပန္နေ ဒာနံ ဒတ္ဝာ အသင္ခေယ္ယာ အပ္ပမေယ္ယာ ဒက္ခိဏာ ပာဋိကင္ခိတဗ္ဗာ, ကော ပန ဝာဒော သောတာပန္နေ, ကော ပန ဝာဒော သကဒာဂာမိဖလသစ္ဆိကိရိယာယ ပဋိပန္နေ, ကော ပန ဝာဒော သကဒာဂာမိသ္သ, ကော ပန ဝာဒော အနာဂာမိဖလသစ္ဆိကိရိယာယ ပဋိပန္နေ, ကော ပန ဝာဒော အနာဂာမိသ္သ, ကော ပန ဝာဒော အရဟတ္တဖလသစ္ဆိကိရိယာယ ပဋိပန္နေ, ကော ပန ဝာဒော အရဟန္တေ, ကော ပန ဝာဒော ပစ္စေကသမ္ဗုဒ္ဓေ, ကော ပန ဝာဒော တထာဂတေ အရဟန္တေ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေ!

    ‘‘Tatrānanda, tiracchānagate dānaṃ datvā sataguṇā dakkhiṇā pāṭikaṅkhitabbā, puthujjanadussīle dānaṃ datvā sahassaguṇā dakkhiṇā pāṭikaṅkhitabbā, puthujjanasīlavante dānaṃ datvā satasahassaguṇā dakkhiṇā pāṭikaṅkhitabbā, bāhirake kāmesu vītarāge dānaṃ datvā koṭisatasahassaguṇā dakkhiṇā pāṭikaṅkhitabbā, sotāpattiphalasacchikiriyāya paṭipanne dānaṃ datvā asaṅkheyyā appameyyā dakkhiṇā pāṭikaṅkhitabbā, ko pana vādo sotāpanne, ko pana vādo sakadāgāmiphalasacchikiriyāya paṭipanne, ko pana vādo sakadāgāmissa, ko pana vādo anāgāmiphalasacchikiriyāya paṭipanne, ko pana vādo anāgāmissa, ko pana vādo arahattaphalasacchikiriyāya paṭipanne, ko pana vādo arahante, ko pana vādo paccekasambuddhe, ko pana vādo tathāgate arahante sammāsambuddhe!

    ၃၈၀. ‘‘သတ္တ ခော ပနိမာနန္ဒ, သင္ဃဂတာ ဒက္ခိဏာ။ ကတမာ သတ္တ? ဗုဒ္ဓပ္ပမုခေ ဥဘတောသင္ဃေ ဒာနံ ဒေတိ – အယံ ပဌမာ သင္ဃဂတာ ဒက္ခိဏာ။ တထာဂတေ ပရိနိဗ္ဗုတေ ဥဘတောသင္ဃေ ဒာနံ ဒေတိ – အယံ ဒုတိယာ သင္ဃဂတာ ဒက္ခိဏာ။ ဘိက္ခုသင္ဃေ ဒာနံ ဒေတိ – အယံ တတိယာ သင္ဃဂတာ ဒက္ခိဏာ။ ဘိက္ခုနိသင္ဃေ ဒာနံ ဒေတိ – အယံ စတုတ္ထီ သင္ဃဂတာ ဒက္ခိဏာ။ ‘ဧတ္တကာ မေ ဘိက္ခူ စ ဘိက္ခုနိယော စ သင္ဃတော ဥဒ္ဒိသ္သထာ’တိ ဒာနံ ဒေတိ – အယံ ပဉ္စမီ သင္ဃဂတာ ဒက္ခိဏာ။ ‘ဧတ္တကာ မေ ဘိက္ခူ သင္ဃတော ဥဒ္ဒိသ္သထာ’တိ ဒာနံ ဒေတိ – အယံ ဆဋ္ဌီ သင္ဃဂတာ ဒက္ခိဏာ။ ‘ဧတ္တကာ မေ ဘိက္ခုနိယော သင္ဃတော ဥဒ္ဒိသ္သထာ’တိ ဒာနံ ဒေတိ – အယံ သတ္တမီ သင္ဃဂတာ ဒက္ခိဏာ။

    380. ‘‘Satta kho panimānanda, saṅghagatā dakkhiṇā. Katamā satta? Buddhappamukhe ubhatosaṅghe dānaṃ deti – ayaṃ paṭhamā saṅghagatā dakkhiṇā. Tathāgate parinibbute ubhatosaṅghe dānaṃ deti – ayaṃ dutiyā saṅghagatā dakkhiṇā. Bhikkhusaṅghe dānaṃ deti – ayaṃ tatiyā saṅghagatā dakkhiṇā. Bhikkhunisaṅghe dānaṃ deti – ayaṃ catutthī saṅghagatā dakkhiṇā. ‘Ettakā me bhikkhū ca bhikkhuniyo ca saṅghato uddissathā’ti dānaṃ deti – ayaṃ pañcamī saṅghagatā dakkhiṇā. ‘Ettakā me bhikkhū saṅghato uddissathā’ti dānaṃ deti – ayaṃ chaṭṭhī saṅghagatā dakkhiṇā. ‘Ettakā me bhikkhuniyo saṅghato uddissathā’ti dānaṃ deti – ayaṃ sattamī saṅghagatā dakkhiṇā.

    ‘‘ဘဝိသ္သန္တိ ခော ပနာနန္ဒ, အနာဂတမဒ္ဓာနံ ဂောတ္ရဘုနော ကာသာဝကဏ္ဌာ ဒုသ္သီလာ ပာပဓမ္မာ။ တေသု ဒုသ္သီလေသု သင္ဃံ ဥဒ္ဒိသ္သ ဒာနံ ဒသ္သန္တိ။ တဒာပာဟံ, အာနန္ဒ, သင္ဃဂတံ ဒက္ခိဏံ အသင္ခေယ္ယံ အပ္ပမေယ္ယံ ဝဒာမိ။ န တ္ဝေဝာဟံ, အာနန္ဒ, ကေနစိ ပရိယာယေန သင္ဃဂတာယ ဒက္ခိဏာယ ပာဋိပုဂ္ဂလိကံ ဒာနံ မဟပ္ဖလတရံ ဝဒာမိ။

    ‘‘Bhavissanti kho panānanda, anāgatamaddhānaṃ gotrabhuno kāsāvakaṇṭhā dussīlā pāpadhammā. Tesu dussīlesu saṅghaṃ uddissa dānaṃ dassanti. Tadāpāhaṃ, ānanda, saṅghagataṃ dakkhiṇaṃ asaṅkheyyaṃ appameyyaṃ vadāmi. Na tvevāhaṃ, ānanda, kenaci pariyāyena saṅghagatāya dakkhiṇāya pāṭipuggalikaṃ dānaṃ mahapphalataraṃ vadāmi.

    ၃၈၁. ‘‘စတသ္သော ခော ဣမာ, အာနန္ဒ, ဒက္ခိဏာ ဝိသုဒ္ဓိယော။ ကတမာ စတသ္သော? အတ္ထာနန္ဒ, ဒက္ခိဏာ ဒာယကတော ဝိသုဇ္ဈတိ နော ပဋိဂ္ဂာဟကတော။ အတ္ထာနန္ဒ, ဒက္ခိဏာ ပဋိဂ္ဂာဟကတော ဝိသုဇ္ဈတိ နော ဒာယကတော။ အတ္ထာနန္ဒ, ဒက္ခိဏာ နေဝ ဒာယကတော ဝိသုဇ္ဈတိ နော ပဋိဂ္ဂာဟကတော။ အတ္ထာနန္ဒ, ဒက္ခိဏာ ဒာယကတော စေဝ ဝိသုဇ္ဈတိ ပဋိဂ္ဂာဟကတော စ။

    381. ‘‘Catasso kho imā, ānanda, dakkhiṇā visuddhiyo. Katamā catasso? Atthānanda, dakkhiṇā dāyakato visujjhati no paṭiggāhakato. Atthānanda, dakkhiṇā paṭiggāhakato visujjhati no dāyakato. Atthānanda, dakkhiṇā neva dāyakato visujjhati no paṭiggāhakato. Atthānanda, dakkhiṇā dāyakato ceva visujjhati paṭiggāhakato ca.

    ‘‘ကထဉ္စာနန္ဒ, ဒက္ခိဏာ ဒာယကတော ဝိသုဇ္ဈတိ နော ပဋိဂ္ဂာဟကတော? ဣဓာနန္ဒ, ဒာယကော ဟောတိ သီလဝာ ကလ္ယာဏဓမ္မော, ပဋိဂ္ဂာဟကာ ဟောန္တိ ဒုသ္သီလာ ပာပဓမ္မာ – ဧဝံ ခော, အာနန္ဒ, ဒက္ခိဏာ ဒာယကတော ဝိသုဇ္ဈတိ နော ပဋိဂ္ဂာဟကတော။

    ‘‘Kathañcānanda, dakkhiṇā dāyakato visujjhati no paṭiggāhakato? Idhānanda, dāyako hoti sīlavā kalyāṇadhammo, paṭiggāhakā honti dussīlā pāpadhammā – evaṃ kho, ānanda, dakkhiṇā dāyakato visujjhati no paṭiggāhakato.

    ‘‘ကထဉ္စာနန္ဒ, ဒက္ခိဏာ ပဋိဂ္ဂာဟကတော ဝိသုဇ္ဈတိ နော ဒာယကတော? ဣဓာနန္ဒ, ဒာယကော ဟောတိ ဒုသ္သီလော ပာပဓမ္မော, ပဋိဂ္ဂာဟကာ ဟောန္တိ သီလဝန္တော 7 ကလ္ယာဏဓမ္မာ – ဧဝံ ခော, အာနန္ဒ, ဒက္ခိဏာ ပဋိဂ္ဂာဟကတော ဝိသုဇ္ဈတိ နော ဒာယကတော။

    ‘‘Kathañcānanda, dakkhiṇā paṭiggāhakato visujjhati no dāyakato? Idhānanda, dāyako hoti dussīlo pāpadhammo, paṭiggāhakā honti sīlavanto 8 kalyāṇadhammā – evaṃ kho, ānanda, dakkhiṇā paṭiggāhakato visujjhati no dāyakato.

    ‘‘ကထဉ္စာနန္ဒ, ဒက္ခိဏာ နေဝ ဒာယကတော ဝိသုဇ္ဈတိ နော ပဋိဂ္ဂာဟကတော? ဣဓာနန္ဒ, ဒာယကော စ ဟောတိ ဒုသ္သီလော ပာပဓမ္မော, ပဋိဂ္ဂာဟကာ စ ဟောန္တိ ဒုသ္သီလာ ပာပဓမ္မာ – ဧဝံ ခော, အာနန္ဒ, ဒက္ခိဏာ နေဝ ဒာယကတော ဝိသုဇ္ဈတိ နော ပဋိဂ္ဂာဟကတော။

    ‘‘Kathañcānanda, dakkhiṇā neva dāyakato visujjhati no paṭiggāhakato? Idhānanda, dāyako ca hoti dussīlo pāpadhammo, paṭiggāhakā ca honti dussīlā pāpadhammā – evaṃ kho, ānanda, dakkhiṇā neva dāyakato visujjhati no paṭiggāhakato.

    ‘‘ကထဉ္စာနန္ဒ, ဒက္ခိဏာ ဒာယကတော စေဝ ဝိသုဇ္ဈတိ ပဋိဂ္ဂာဟကတော စ? ဣဓာနန္ဒ, ဒာယကော စ ဟောတိ သီလဝာ ကလ္ယာဏဓမ္မော, ပဋိဂ္ဂာဟကာ စ ဟောန္တိ သီလဝန္တော ကလ္ယာဏဓမ္မာ – ဧဝံ ခော, အာနန္ဒ, ဒက္ခိဏာ ဒာယကတော စေဝ ဝိသုဇ္ဈတိ ပဋိဂ္ဂာဟကတော စ။ ဣမာ ခော, အာနန္ဒ, စတသ္သော ဒက္ခိဏာ ဝိသုဒ္ဓိယော’’တိ။

    ‘‘Kathañcānanda, dakkhiṇā dāyakato ceva visujjhati paṭiggāhakato ca? Idhānanda, dāyako ca hoti sīlavā kalyāṇadhammo, paṭiggāhakā ca honti sīlavanto kalyāṇadhammā – evaṃ kho, ānanda, dakkhiṇā dāyakato ceva visujjhati paṭiggāhakato ca. Imā kho, ānanda, catasso dakkhiṇā visuddhiyo’’ti.

    ဣဒမဝောစ ဘဂဝာ။ ဣဒံ ဝတ္ဝာန သုဂတော အထာပရံ ဧတဒဝောစ သတ္ထာ –

    Idamavoca bhagavā. Idaṃ vatvāna sugato athāparaṃ etadavoca satthā –

    ၃၈၂.

    382.

    ‘‘ယော သီလဝာ ဒုသ္သီလေသု ဒဒာတိ ဒာနံ၊

    ‘‘Yo sīlavā dussīlesu dadāti dānaṃ,

    ဓမ္မေန လဒ္ဓံ 9 သုပသန္နစိတ္တော။

    Dhammena laddhaṃ 10 supasannacitto;

    အဘိသဒ္ဒဟံ ကမ္မဖလံ ဥဠာရံ၊

    Abhisaddahaṃ kammaphalaṃ uḷāraṃ,

    သာ ဒက္ခိဏာ ဒာယကတော ဝိသုဇ္ဈတိ။

    Sā dakkhiṇā dāyakato visujjhati.

    ‘‘ယော ဒုသ္သီလော သီလဝန္တေသု ဒဒာတိ ဒာနံ၊

    ‘‘Yo dussīlo sīlavantesu dadāti dānaṃ,

    အဓမ္မေန လဒ္ဓံ အပ္ပသန္နစိတ္တော။

    Adhammena laddhaṃ appasannacitto;

    အနဘိသဒ္ဒဟံ ကမ္မဖလံ ဥဠာရံ၊

    Anabhisaddahaṃ kammaphalaṃ uḷāraṃ,

    သာ ဒက္ခိဏာ ပဋိဂ္ဂာဟကတော ဝိသုဇ္ဈတိ။

    Sā dakkhiṇā paṭiggāhakato visujjhati.

    ‘‘ယော ဒုသ္သီလော ဒုသ္သီလေသု ဒဒာတိ ဒာနံ၊

    ‘‘Yo dussīlo dussīlesu dadāti dānaṃ,

    အဓမ္မေန လဒ္ဓံ အပ္ပသန္နစိတ္တော။

    Adhammena laddhaṃ appasannacitto;

    အနဘိသဒ္ဒဟံ ကမ္မဖလံ ဥဠာရံ၊

    Anabhisaddahaṃ kammaphalaṃ uḷāraṃ,

    န တံ ဒာနံ ဝိပုလပ္ဖလန္တိ ဗ္ရူမိ။

    Na taṃ dānaṃ vipulapphalanti brūmi.

    ‘‘ယော သီလဝာ သီလဝန္တေသု ဒဒာတိ ဒာနံ၊

    ‘‘Yo sīlavā sīlavantesu dadāti dānaṃ,

    ဓမ္မေန လဒ္ဓံ သုပသန္နစိတ္တော။

    Dhammena laddhaṃ supasannacitto;

    အဘိသဒ္ဒဟံ ကမ္မဖလံ ဥဠာရံ၊

    Abhisaddahaṃ kammaphalaṃ uḷāraṃ,

    တံ ဝေ ဒာနံ ဝိပုလပ္ဖလန္တိ ဗ္ရူမိ 11

    Taṃ ve dānaṃ vipulapphalanti brūmi 12.

    ‘‘ယော ဝီတရာဂော ဝီတရာဂေသု ဒဒာတိ ဒာနံ၊

    ‘‘Yo vītarāgo vītarāgesu dadāti dānaṃ,

    ဓမ္မေန လဒ္ဓံ သုပသန္နစိတ္တော။

    Dhammena laddhaṃ supasannacitto;

    အဘိသဒ္ဒဟံ ကမ္မဖလံ ဥဠာရံ၊

    Abhisaddahaṃ kammaphalaṃ uḷāraṃ,

    တံ ဝေ ဒာနံ အာမိသဒာနာနမဂ္ဂ’’ 13 န္တိ။

    Taṃ ve dānaṃ āmisadānānamagga’’ 14 nti.

    ဒက္ခိဏာဝိဘင္ဂသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ ဒ္ဝာဒသမံ။

    Dakkhiṇāvibhaṅgasuttaṃ niṭṭhitaṃ dvādasamaṃ.

    ဝိဘင္ဂဝဂ္ဂော နိဋ္ဌိတော စတုတ္ထော။

    Vibhaṅgavaggo niṭṭhito catuttho.

    တသ္သုဒ္ဒာနံ –

    Tassuddānaṃ –

    ဘဒ္ဒေကာနန္ဒကစ္စာန၊ လောမသကင္ဂိယာသုဘော။

    Bhaddekānandakaccāna, lomasakaṅgiyāsubho;

    မဟာကမ္မသဠာယတနဝိဘင္ဂာ၊ ဥဒ္ဒေသအရဏာ ဓာတု သစ္စံ။

    Mahākammasaḷāyatanavibhaṅgā, uddesaaraṇā dhātu saccaṃ.

    ဒက္ခိဏာဝိဘင္ဂသုတ္တန္တိ။

    Dakkhiṇāvibhaṅgasuttanti.







    Footnotes:
    1. မဟာပဇာပတီ (သီ. သ္ယာ. ကံ. ပီ.)
    2. mahāpajāpatī (sī. syā. kaṃ. pī.)
    3. ဗဟုကာရာ (သ္ယာ. ကံ.)
    4. bahukārā (syā. kaṃ.)
    5. ပစ္စေကဗုဒ္ဓေ (သီ. ပီ.)
    6. paccekabuddhe (sī. pī.)
    7. သီလဝန္တာ (သီ.)
    8. sīlavantā (sī.)
    9. လဒ္ဓာ (သီ. ပီ.)
    10. laddhā (sī. pī.)
    11. သာ ဒက္ခိဏာ နေဝုဘတော ဝိသုဇ္ဈတိ (သီ. ပီ.)
    12. sā dakkhiṇā nevubhato visujjhati (sī. pī.)
    13. တံ ဝေ ဒာနံ ဝိပုလန္တိ ဗ္ရူမိ (သီ.)
    14. taṃ ve dānaṃ vipulanti brūmi (sī.)



    Related texts:



    အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဇ္ဈိမနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ၁၂. ဒက္ခိဏာဝိဘင္ဂသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 12. Dakkhiṇāvibhaṅgasuttavaṇṇanā

    ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / မဇ္ဈိမနိကာယ (ဋီကာ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ၁၂. ဒက္ခိဏာဝိဘင္ဂသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 12. Dakkhiṇāvibhaṅgasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact