Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / മജ്ഝിമനികായ • Majjhimanikāya |
൧൨. ദക്ഖിണാവിഭങ്ഗസുത്തം
12. Dakkhiṇāvibhaṅgasuttaṃ
൩൭൬. ഏവം മേ സുതം – ഏകം സമയം ഭഗവാ സക്കേസു വിഹരതി കപിലവത്ഥുസ്മിം നിഗ്രോധാരാമേ. അഥ ഖോ മഹാപജാപതി 1 ഗോതമീ നവം ദുസ്സയുഗം ആദായ യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ഭഗവന്തം അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി. ഏകമന്തം നിസിന്നാ ഖോ മഹാപജാപതി ഗോതമീ ഭഗവന്തം ഏതദവോച – ‘‘ഇദം മേ, ഭന്തേ, നവം ദുസ്സയുഗം ഭഗവന്തം ഉദ്ദിസ്സ സാമം കന്തം സാമം വായിതം. തം മേ, ഭന്തേ, ഭഗവാ പടിഗ്ഗണ്ഹാതു അനുകമ്പം ഉപാദായാ’’തി. ഏവം വുത്തേ, ഭഗവാ മഹാപജാപതിം ഗോതമിം ഏതദവോച – ‘‘സങ്ഘേ, ഗോതമി, ദേഹി. സങ്ഘേ തേ ദിന്നേ അഹഞ്ചേവ പൂജിതോ ഭവിസ്സാമി സങ്ഘോ ചാ’’തി. ദുതിയമ്പി ഖോ മഹാപജാപതി ഗോതമീ ഭഗവന്തം ഏതദവോച – ‘‘ഇദം മേ, ഭന്തേ, നവം ദുസ്സയുഗം ഭഗവന്തം ഉദ്ദിസ്സ സാമം കന്തം സാമം വായിതം. തം മേ, ഭന്തേ, ഭഗവാ പടിഗ്ഗണ്ഹാതു അനുകമ്പം ഉപാദായാ’’തി. ദുതിയമ്പി ഖോ ഭഗവാ മഹാപജാപതിം ഗോതമിം ഏതദവോച – ‘‘സങ്ഘേ, ഗോതമി, ദേഹി. സങ്ഘേ തേ ദിന്നേ അഹഞ്ചേവ പൂജിതോ ഭവിസ്സാമി സങ്ഘോ ചാ’’തി. തതിയമ്പി ഖോ മഹാപജാപതി ഗോതമീ ഭഗവന്തം ഏതദവോച – ‘‘ഇദം മേ, ഭന്തേ, നവം ദുസ്സയുഗം ഭഗവന്തം ഉദ്ദിസ്സ സാമം കന്തം സാമം വായിതം. തം മേ, ഭന്തേ, ഭഗവാ പടിഗ്ഗണ്ഹാതു അനുകമ്പം ഉപാദായാ’’തി. തതിയമ്പി ഖോ ഭഗവാ മഹാപജാപതിം ഗോതമിം ഏതദവോച – ‘‘സങ്ഘേ, ഗോതമി, ദേഹി . സങ്ഘേ തേ ദിന്നേ അഹഞ്ചേവ പൂജിതോ ഭവിസ്സാമി സങ്ഘോ ചാ’’തി.
376. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sakkesu viharati kapilavatthusmiṃ nigrodhārāme. Atha kho mahāpajāpati 2 gotamī navaṃ dussayugaṃ ādāya yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnā kho mahāpajāpati gotamī bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘idaṃ me, bhante, navaṃ dussayugaṃ bhagavantaṃ uddissa sāmaṃ kantaṃ sāmaṃ vāyitaṃ. Taṃ me, bhante, bhagavā paṭiggaṇhātu anukampaṃ upādāyā’’ti. Evaṃ vutte, bhagavā mahāpajāpatiṃ gotamiṃ etadavoca – ‘‘saṅghe, gotami, dehi. Saṅghe te dinne ahañceva pūjito bhavissāmi saṅgho cā’’ti. Dutiyampi kho mahāpajāpati gotamī bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘idaṃ me, bhante, navaṃ dussayugaṃ bhagavantaṃ uddissa sāmaṃ kantaṃ sāmaṃ vāyitaṃ. Taṃ me, bhante, bhagavā paṭiggaṇhātu anukampaṃ upādāyā’’ti. Dutiyampi kho bhagavā mahāpajāpatiṃ gotamiṃ etadavoca – ‘‘saṅghe, gotami, dehi. Saṅghe te dinne ahañceva pūjito bhavissāmi saṅgho cā’’ti. Tatiyampi kho mahāpajāpati gotamī bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘idaṃ me, bhante, navaṃ dussayugaṃ bhagavantaṃ uddissa sāmaṃ kantaṃ sāmaṃ vāyitaṃ. Taṃ me, bhante, bhagavā paṭiggaṇhātu anukampaṃ upādāyā’’ti. Tatiyampi kho bhagavā mahāpajāpatiṃ gotamiṃ etadavoca – ‘‘saṅghe, gotami, dehi . Saṅghe te dinne ahañceva pūjito bhavissāmi saṅgho cā’’ti.
൩൭൭. ഏവം വുത്തേ, ആയസ്മാ ആനന്ദോ ഭഗവന്തം ഏതദവോച – ‘‘പടിഗ്ഗണ്ഹാതു, ഭന്തേ, ഭഗവാ മഹാപജാപതിയാ ഗോതമിയാ നവം ദുസ്സയുഗം. ബഹൂപകാരാ 3, ഭന്തേ, മഹാപജാപതി ഗോതമീ ഭഗവതോ മാതുച്ഛാ ആപാദികാ പോസികാ ഖീരസ്സ ദായികാ; ഭഗവന്തം ജനേത്തിയാ കാലങ്കതായ ഥഞ്ഞം പായേസി. ഭഗവാപി, ഭന്തേ, ബഹൂപകാരോ മഹാപജാപതിയാ ഗോതമിയാ. ഭഗവന്തം, ഭന്തേ, ആഗമ്മ മഹാപജാപതി ഗോതമീ ബുദ്ധം സരണം ഗതാ, ധമ്മം സരണം ഗതാ, സങ്ഘം സരണം ഗതാ. ഭഗവന്തം, ഭന്തേ, ആഗമ്മ മഹാപജാപതി ഗോതമീ പാണാതിപാതാ പടിവിരതാ അദിന്നാദാനാ പടിവിരതാ കാമേസുമിച്ഛാചാരാ പടിവിരതാ മുസാവാദാ പടിവിരതാ സുരാമേരയമജ്ജപമാദട്ഠാനാ പടിവിരതാ. ഭഗവന്തം, ഭന്തേ, ആഗമ്മ മഹാപജാപതി ഗോതമീ ബുദ്ധേ അവേച്ചപ്പസാദേന സമന്നാഗതാ , ധമ്മേ അവേച്ചപ്പസാദേന സമന്നാഗതാ, സങ്ഘേ അവേച്ചപ്പസാദേന സമന്നാഗതാ അരിയകന്തേഹി സീലേഹി സമന്നാഗതാ. ഭഗവന്തം, ഭന്തേ, ആഗമ്മ മഹാപജാപതി ഗോതമീ ദുക്ഖേ നിക്കങ്ഖാ, ദുക്ഖസമുദയേ നിക്കങ്ഖാ, ദുക്ഖനിരോധേ നിക്കങ്ഖാ, ദുക്ഖനിരോധഗാമിനിയാ പടിപദായ നിക്കങ്ഖാ. ഭഗവാപി, ഭന്തേ, ബഹൂപകാരോ മഹാപജാപതിയാ ഗോതമിയാ’’തി.
377. Evaṃ vutte, āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘paṭiggaṇhātu, bhante, bhagavā mahāpajāpatiyā gotamiyā navaṃ dussayugaṃ. Bahūpakārā 4, bhante, mahāpajāpati gotamī bhagavato mātucchā āpādikā posikā khīrassa dāyikā; bhagavantaṃ janettiyā kālaṅkatāya thaññaṃ pāyesi. Bhagavāpi, bhante, bahūpakāro mahāpajāpatiyā gotamiyā. Bhagavantaṃ, bhante, āgamma mahāpajāpati gotamī buddhaṃ saraṇaṃ gatā, dhammaṃ saraṇaṃ gatā, saṅghaṃ saraṇaṃ gatā. Bhagavantaṃ, bhante, āgamma mahāpajāpati gotamī pāṇātipātā paṭiviratā adinnādānā paṭiviratā kāmesumicchācārā paṭiviratā musāvādā paṭiviratā surāmerayamajjapamādaṭṭhānā paṭiviratā. Bhagavantaṃ, bhante, āgamma mahāpajāpati gotamī buddhe aveccappasādena samannāgatā , dhamme aveccappasādena samannāgatā, saṅghe aveccappasādena samannāgatā ariyakantehi sīlehi samannāgatā. Bhagavantaṃ, bhante, āgamma mahāpajāpati gotamī dukkhe nikkaṅkhā, dukkhasamudaye nikkaṅkhā, dukkhanirodhe nikkaṅkhā, dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāya nikkaṅkhā. Bhagavāpi, bhante, bahūpakāro mahāpajāpatiyā gotamiyā’’ti.
൩൭൮. ‘‘ഏവമേതം , ആനന്ദ. യം ഹാനന്ദ, പുഗ്ഗലോ പുഗ്ഗലം ആഗമ്മ ബുദ്ധം സരണം ഗതോ ഹോതി, ധമ്മം സരണം ഗതോ ഹോതി, സങ്ഘം സരണം ഗതോ ഹോതി, ഇമസ്സാനന്ദ, പുഗ്ഗലസ്സ ഇമിനാ പുഗ്ഗലേന ന സുപ്പതികാരം വദാമി, യദിദം – അഭിവാദന-പച്ചുട്ഠാന-അഞ്ജലികമ്മ സാമീചികമ്മചീവരപിണ്ഡപാതസേനാസനഗിലാ- നപ്പച്ചയഭേസജ്ജപരിക്ഖാരാനുപ്പദാനേന.
378. ‘‘Evametaṃ , ānanda. Yaṃ hānanda, puggalo puggalaṃ āgamma buddhaṃ saraṇaṃ gato hoti, dhammaṃ saraṇaṃ gato hoti, saṅghaṃ saraṇaṃ gato hoti, imassānanda, puggalassa iminā puggalena na suppatikāraṃ vadāmi, yadidaṃ – abhivādana-paccuṭṭhāna-añjalikamma sāmīcikammacīvarapiṇḍapātasenāsanagilā- nappaccayabhesajjaparikkhārānuppadānena.
‘‘യം ഹാനന്ദ, പുഗ്ഗലോ പുഗ്ഗലം ആഗമ്മ പാണാതിപാതാ പടിവിരതോ ഹോതി, അദിന്നാദാനാ പടിവിരതോ ഹോതി, കാമേസുമിച്ഛാചാരാ പടിവിരതോ ഹോതി, മുസാവാദാ പടിവിരതോ ഹോതി, സുരാമേരയമജ്ജപമാദട്ഠാനാ പടിവിരതോ ഹോതി, ഇമസ്സാനന്ദ, പുഗ്ഗലസ്സ ഇമിനാ പുഗ്ഗലേന ന സുപ്പതികാരം വദാമി, യദിദം – അഭിവാദന-പച്ചുട്ഠാന-അഞ്ജലികമ്മ-സാമീചികമ്മചീവരപിണ്ഡപാതസേനാസനഗിലാ- നപ്പച്ചയഭേസജ്ജപരിക്ഖാരാനുപ്പദാനേന.
‘‘Yaṃ hānanda, puggalo puggalaṃ āgamma pāṇātipātā paṭivirato hoti, adinnādānā paṭivirato hoti, kāmesumicchācārā paṭivirato hoti, musāvādā paṭivirato hoti, surāmerayamajjapamādaṭṭhānā paṭivirato hoti, imassānanda, puggalassa iminā puggalena na suppatikāraṃ vadāmi, yadidaṃ – abhivādana-paccuṭṭhāna-añjalikamma-sāmīcikammacīvarapiṇḍapātasenāsanagilā- nappaccayabhesajjaparikkhārānuppadānena.
‘‘യം ഹാനന്ദ, പുഗ്ഗലോ പുഗ്ഗലം ആഗമ്മ ബുദ്ധേ അവേച്ചപ്പസാദേന സമന്നാഗതോ ഹോതി, ധമ്മേ… സങ്ഘേ… അരിയകന്തേഹി സീലേഹി സമന്നാഗതോ ഹോതി, ഇമസ്സാനന്ദ, പുഗ്ഗലസ്സ ഇമിനാ പുഗ്ഗലേന ന സുപ്പതികാരം വദാമി, യദിദം – അഭിവാദന-പച്ചുട്ഠാന-അഞ്ജലികമ്മ-സാമീചികമ്മചീവരപിണ്ഡപാതസേനാസനഗിലാ- നപ്പച്ചയഭേസജ്ജപരിക്ഖാരാനുപ്പദാനേന.
‘‘Yaṃ hānanda, puggalo puggalaṃ āgamma buddhe aveccappasādena samannāgato hoti, dhamme… saṅghe… ariyakantehi sīlehi samannāgato hoti, imassānanda, puggalassa iminā puggalena na suppatikāraṃ vadāmi, yadidaṃ – abhivādana-paccuṭṭhāna-añjalikamma-sāmīcikammacīvarapiṇḍapātasenāsanagilā- nappaccayabhesajjaparikkhārānuppadānena.
‘‘യം ഹാനന്ദ, പുഗ്ഗലോ പുഗ്ഗലം ആഗമ്മ ദുക്ഖേ നിക്കങ്ഖോ ഹോതി, ദുക്ഖസമുദയേ നിക്കങ്ഖോ ഹോതി, ദുക്ഖനിരോധേ നിക്കങ്ഖോ ഹോതി, ദുക്ഖനിരോധഗാമിനിയാ പടിപദായ നിക്കങ്ഖോ ഹോതി, ഇമസ്സാനന്ദ, പുഗ്ഗലസ്സ ഇമിനാ പുഗ്ഗലേന ന സുപ്പതികാരം വദാമി, യദിദം – അഭിവാദന-പച്ചുട്ഠാനഅഞ്ജലികമ്മ-സാമീചികമ്മ-ചീവരപിണ്ഡപാതസേനാസനഗിലാ- നപ്പച്ചയഭേസജ്ജപരിക്ഖാരാനുപ്പദാനേന.
‘‘Yaṃ hānanda, puggalo puggalaṃ āgamma dukkhe nikkaṅkho hoti, dukkhasamudaye nikkaṅkho hoti, dukkhanirodhe nikkaṅkho hoti, dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāya nikkaṅkho hoti, imassānanda, puggalassa iminā puggalena na suppatikāraṃ vadāmi, yadidaṃ – abhivādana-paccuṭṭhānaañjalikamma-sāmīcikamma-cīvarapiṇḍapātasenāsanagilā- nappaccayabhesajjaparikkhārānuppadānena.
൩൭൯. ‘‘ചുദ്ദസ ഖോ പനിമാനന്ദ, പാടിപുഗ്ഗലികാ ദക്ഖിണാ. കതമാ ചുദ്ദസ? തഥാഗതേ അരഹന്തേ സമ്മാസമ്ബുദ്ധേ ദാനം ദേതി – അയം പഠമാ പാടിപുഗ്ഗലികാ ദക്ഖിണാ. പച്ചേകസമ്ബുദ്ധേ 5 ദാനം ദേതി – അയം ദുതിയാ പാടിപുഗ്ഗലികാ ദക്ഖിണാ. തഥാഗതസാവകേ അരഹന്തേ ദാനം ദേതി – അയം തതിയാ പാടിപുഗ്ഗലികാ ദക്ഖിണാ. അരഹത്തഫലസച്ഛികിരിയായ പടിപന്നേ ദാനം ദേതി – അയം ചതുത്ഥീ പാടിപുഗ്ഗലികാ ദക്ഖിണാ. അനാഗാമിസ്സ ദാനം ദേതി – അയം പഞ്ചമീ പാടിപുഗ്ഗലികാ ദക്ഖിണാ. അനാഗാമിഫലസച്ഛികിരിയായ പടിപന്നേ ദാനം ദേതി – അയം ഛട്ഠീ പാടിപുഗ്ഗലികാ ദക്ഖിണാ. സകദാഗാമിസ്സ ദാനം ദേതി – അയം സത്തമീ പാടിപുഗ്ഗലികാ ദക്ഖിണാ. സകദാഗാമിഫലസച്ഛികിരിയായ പടിപന്നേ ദാനം ദേതി – അയം അട്ഠമീ പാടിപുഗ്ഗലികാ ദക്ഖിണാ. സോതാപന്നേ ദാനം ദേതി – അയം നവമീ പാടിപുഗ്ഗലികാ ദക്ഖിണാ. സോതാപത്തിഫലസച്ഛികിരിയായ പടിപന്നേ ദാനം ദേതി – അയം ദസമീ പാടിപുഗ്ഗലികാ ദക്ഖിണാ. ബാഹിരകേ കാമേസു വീതരാഗേ ദാനം ദേതി – അയം ഏകാദസമീ പാടിപുഗ്ഗലികാ ദക്ഖിണാ. പുഥുജ്ജനസീലവന്തേ ദാനം ദേതി – അയം ദ്വാദസമീ പാടിപുഗ്ഗലികാ ദക്ഖിണാ. പുഥുജ്ജനദുസ്സീലേ ദാനം ദേതി – അയം തേരസമീ പാടിപുഗ്ഗലികാ ദക്ഖിണാ. തിരച്ഛാനഗതേ ദാനം ദേതി – അയം ചുദ്ദസമീ പാടിപുഗ്ഗലികാ ദക്ഖിണാതി.
379. ‘‘Cuddasa kho panimānanda, pāṭipuggalikā dakkhiṇā. Katamā cuddasa? Tathāgate arahante sammāsambuddhe dānaṃ deti – ayaṃ paṭhamā pāṭipuggalikā dakkhiṇā. Paccekasambuddhe 6 dānaṃ deti – ayaṃ dutiyā pāṭipuggalikā dakkhiṇā. Tathāgatasāvake arahante dānaṃ deti – ayaṃ tatiyā pāṭipuggalikā dakkhiṇā. Arahattaphalasacchikiriyāya paṭipanne dānaṃ deti – ayaṃ catutthī pāṭipuggalikā dakkhiṇā. Anāgāmissa dānaṃ deti – ayaṃ pañcamī pāṭipuggalikā dakkhiṇā. Anāgāmiphalasacchikiriyāya paṭipanne dānaṃ deti – ayaṃ chaṭṭhī pāṭipuggalikā dakkhiṇā. Sakadāgāmissa dānaṃ deti – ayaṃ sattamī pāṭipuggalikā dakkhiṇā. Sakadāgāmiphalasacchikiriyāya paṭipanne dānaṃ deti – ayaṃ aṭṭhamī pāṭipuggalikā dakkhiṇā. Sotāpanne dānaṃ deti – ayaṃ navamī pāṭipuggalikā dakkhiṇā. Sotāpattiphalasacchikiriyāya paṭipanne dānaṃ deti – ayaṃ dasamī pāṭipuggalikā dakkhiṇā. Bāhirake kāmesu vītarāge dānaṃ deti – ayaṃ ekādasamī pāṭipuggalikā dakkhiṇā. Puthujjanasīlavante dānaṃ deti – ayaṃ dvādasamī pāṭipuggalikā dakkhiṇā. Puthujjanadussīle dānaṃ deti – ayaṃ terasamī pāṭipuggalikā dakkhiṇā. Tiracchānagate dānaṃ deti – ayaṃ cuddasamī pāṭipuggalikā dakkhiṇāti.
‘‘തത്രാനന്ദ, തിരച്ഛാനഗതേ ദാനം ദത്വാ സതഗുണാ ദക്ഖിണാ പാടികങ്ഖിതബ്ബാ, പുഥുജ്ജനദുസ്സീലേ ദാനം ദത്വാ സഹസ്സഗുണാ ദക്ഖിണാ പാടികങ്ഖിതബ്ബാ, പുഥുജ്ജനസീലവന്തേ ദാനം ദത്വാ സതസഹസ്സഗുണാ ദക്ഖിണാ പാടികങ്ഖിതബ്ബാ, ബാഹിരകേ കാമേസു വീതരാഗേ ദാനം ദത്വാ കോടിസതസഹസ്സഗുണാ ദക്ഖിണാ പാടികങ്ഖിതബ്ബാ, സോതാപത്തിഫലസച്ഛികിരിയായ പടിപന്നേ ദാനം ദത്വാ അസങ്ഖേയ്യാ അപ്പമേയ്യാ ദക്ഖിണാ പാടികങ്ഖിതബ്ബാ, കോ പന വാദോ സോതാപന്നേ, കോ പന വാദോ സകദാഗാമിഫലസച്ഛികിരിയായ പടിപന്നേ, കോ പന വാദോ സകദാഗാമിസ്സ, കോ പന വാദോ അനാഗാമിഫലസച്ഛികിരിയായ പടിപന്നേ, കോ പന വാദോ അനാഗാമിസ്സ, കോ പന വാദോ അരഹത്തഫലസച്ഛികിരിയായ പടിപന്നേ, കോ പന വാദോ അരഹന്തേ, കോ പന വാദോ പച്ചേകസമ്ബുദ്ധേ, കോ പന വാദോ തഥാഗതേ അരഹന്തേ സമ്മാസമ്ബുദ്ധേ!
‘‘Tatrānanda, tiracchānagate dānaṃ datvā sataguṇā dakkhiṇā pāṭikaṅkhitabbā, puthujjanadussīle dānaṃ datvā sahassaguṇā dakkhiṇā pāṭikaṅkhitabbā, puthujjanasīlavante dānaṃ datvā satasahassaguṇā dakkhiṇā pāṭikaṅkhitabbā, bāhirake kāmesu vītarāge dānaṃ datvā koṭisatasahassaguṇā dakkhiṇā pāṭikaṅkhitabbā, sotāpattiphalasacchikiriyāya paṭipanne dānaṃ datvā asaṅkheyyā appameyyā dakkhiṇā pāṭikaṅkhitabbā, ko pana vādo sotāpanne, ko pana vādo sakadāgāmiphalasacchikiriyāya paṭipanne, ko pana vādo sakadāgāmissa, ko pana vādo anāgāmiphalasacchikiriyāya paṭipanne, ko pana vādo anāgāmissa, ko pana vādo arahattaphalasacchikiriyāya paṭipanne, ko pana vādo arahante, ko pana vādo paccekasambuddhe, ko pana vādo tathāgate arahante sammāsambuddhe!
൩൮൦. ‘‘സത്ത ഖോ പനിമാനന്ദ, സങ്ഘഗതാ ദക്ഖിണാ. കതമാ സത്ത? ബുദ്ധപ്പമുഖേ ഉഭതോസങ്ഘേ ദാനം ദേതി – അയം പഠമാ സങ്ഘഗതാ ദക്ഖിണാ. തഥാഗതേ പരിനിബ്ബുതേ ഉഭതോസങ്ഘേ ദാനം ദേതി – അയം ദുതിയാ സങ്ഘഗതാ ദക്ഖിണാ. ഭിക്ഖുസങ്ഘേ ദാനം ദേതി – അയം തതിയാ സങ്ഘഗതാ ദക്ഖിണാ. ഭിക്ഖുനിസങ്ഘേ ദാനം ദേതി – അയം ചതുത്ഥീ സങ്ഘഗതാ ദക്ഖിണാ. ‘ഏത്തകാ മേ ഭിക്ഖൂ ച ഭിക്ഖുനിയോ ച സങ്ഘതോ ഉദ്ദിസ്സഥാ’തി ദാനം ദേതി – അയം പഞ്ചമീ സങ്ഘഗതാ ദക്ഖിണാ. ‘ഏത്തകാ മേ ഭിക്ഖൂ സങ്ഘതോ ഉദ്ദിസ്സഥാ’തി ദാനം ദേതി – അയം ഛട്ഠീ സങ്ഘഗതാ ദക്ഖിണാ. ‘ഏത്തകാ മേ ഭിക്ഖുനിയോ സങ്ഘതോ ഉദ്ദിസ്സഥാ’തി ദാനം ദേതി – അയം സത്തമീ സങ്ഘഗതാ ദക്ഖിണാ.
380. ‘‘Satta kho panimānanda, saṅghagatā dakkhiṇā. Katamā satta? Buddhappamukhe ubhatosaṅghe dānaṃ deti – ayaṃ paṭhamā saṅghagatā dakkhiṇā. Tathāgate parinibbute ubhatosaṅghe dānaṃ deti – ayaṃ dutiyā saṅghagatā dakkhiṇā. Bhikkhusaṅghe dānaṃ deti – ayaṃ tatiyā saṅghagatā dakkhiṇā. Bhikkhunisaṅghe dānaṃ deti – ayaṃ catutthī saṅghagatā dakkhiṇā. ‘Ettakā me bhikkhū ca bhikkhuniyo ca saṅghato uddissathā’ti dānaṃ deti – ayaṃ pañcamī saṅghagatā dakkhiṇā. ‘Ettakā me bhikkhū saṅghato uddissathā’ti dānaṃ deti – ayaṃ chaṭṭhī saṅghagatā dakkhiṇā. ‘Ettakā me bhikkhuniyo saṅghato uddissathā’ti dānaṃ deti – ayaṃ sattamī saṅghagatā dakkhiṇā.
‘‘ഭവിസ്സന്തി ഖോ പനാനന്ദ, അനാഗതമദ്ധാനം ഗോത്രഭുനോ കാസാവകണ്ഠാ ദുസ്സീലാ പാപധമ്മാ. തേസു ദുസ്സീലേസു സങ്ഘം ഉദ്ദിസ്സ ദാനം ദസ്സന്തി. തദാപാഹം, ആനന്ദ, സങ്ഘഗതം ദക്ഖിണം അസങ്ഖേയ്യം അപ്പമേയ്യം വദാമി. ന ത്വേവാഹം, ആനന്ദ, കേനചി പരിയായേന സങ്ഘഗതായ ദക്ഖിണായ പാടിപുഗ്ഗലികം ദാനം മഹപ്ഫലതരം വദാമി.
‘‘Bhavissanti kho panānanda, anāgatamaddhānaṃ gotrabhuno kāsāvakaṇṭhā dussīlā pāpadhammā. Tesu dussīlesu saṅghaṃ uddissa dānaṃ dassanti. Tadāpāhaṃ, ānanda, saṅghagataṃ dakkhiṇaṃ asaṅkheyyaṃ appameyyaṃ vadāmi. Na tvevāhaṃ, ānanda, kenaci pariyāyena saṅghagatāya dakkhiṇāya pāṭipuggalikaṃ dānaṃ mahapphalataraṃ vadāmi.
൩൮൧. ‘‘ചതസ്സോ ഖോ ഇമാ, ആനന്ദ, ദക്ഖിണാ വിസുദ്ധിയോ. കതമാ ചതസ്സോ? അത്ഥാനന്ദ, ദക്ഖിണാ ദായകതോ വിസുജ്ഝതി നോ പടിഗ്ഗാഹകതോ. അത്ഥാനന്ദ, ദക്ഖിണാ പടിഗ്ഗാഹകതോ വിസുജ്ഝതി നോ ദായകതോ. അത്ഥാനന്ദ, ദക്ഖിണാ നേവ ദായകതോ വിസുജ്ഝതി നോ പടിഗ്ഗാഹകതോ. അത്ഥാനന്ദ, ദക്ഖിണാ ദായകതോ ചേവ വിസുജ്ഝതി പടിഗ്ഗാഹകതോ ച.
381. ‘‘Catasso kho imā, ānanda, dakkhiṇā visuddhiyo. Katamā catasso? Atthānanda, dakkhiṇā dāyakato visujjhati no paṭiggāhakato. Atthānanda, dakkhiṇā paṭiggāhakato visujjhati no dāyakato. Atthānanda, dakkhiṇā neva dāyakato visujjhati no paṭiggāhakato. Atthānanda, dakkhiṇā dāyakato ceva visujjhati paṭiggāhakato ca.
‘‘കഥഞ്ചാനന്ദ, ദക്ഖിണാ ദായകതോ വിസുജ്ഝതി നോ പടിഗ്ഗാഹകതോ? ഇധാനന്ദ, ദായകോ ഹോതി സീലവാ കല്യാണധമ്മോ, പടിഗ്ഗാഹകാ ഹോന്തി ദുസ്സീലാ പാപധമ്മാ – ഏവം ഖോ, ആനന്ദ, ദക്ഖിണാ ദായകതോ വിസുജ്ഝതി നോ പടിഗ്ഗാഹകതോ.
‘‘Kathañcānanda, dakkhiṇā dāyakato visujjhati no paṭiggāhakato? Idhānanda, dāyako hoti sīlavā kalyāṇadhammo, paṭiggāhakā honti dussīlā pāpadhammā – evaṃ kho, ānanda, dakkhiṇā dāyakato visujjhati no paṭiggāhakato.
‘‘കഥഞ്ചാനന്ദ, ദക്ഖിണാ പടിഗ്ഗാഹകതോ വിസുജ്ഝതി നോ ദായകതോ? ഇധാനന്ദ, ദായകോ ഹോതി ദുസ്സീലോ പാപധമ്മോ, പടിഗ്ഗാഹകാ ഹോന്തി സീലവന്തോ 7 കല്യാണധമ്മാ – ഏവം ഖോ, ആനന്ദ, ദക്ഖിണാ പടിഗ്ഗാഹകതോ വിസുജ്ഝതി നോ ദായകതോ.
‘‘Kathañcānanda, dakkhiṇā paṭiggāhakato visujjhati no dāyakato? Idhānanda, dāyako hoti dussīlo pāpadhammo, paṭiggāhakā honti sīlavanto 8 kalyāṇadhammā – evaṃ kho, ānanda, dakkhiṇā paṭiggāhakato visujjhati no dāyakato.
‘‘കഥഞ്ചാനന്ദ, ദക്ഖിണാ നേവ ദായകതോ വിസുജ്ഝതി നോ പടിഗ്ഗാഹകതോ? ഇധാനന്ദ, ദായകോ ച ഹോതി ദുസ്സീലോ പാപധമ്മോ, പടിഗ്ഗാഹകാ ച ഹോന്തി ദുസ്സീലാ പാപധമ്മാ – ഏവം ഖോ, ആനന്ദ, ദക്ഖിണാ നേവ ദായകതോ വിസുജ്ഝതി നോ പടിഗ്ഗാഹകതോ.
‘‘Kathañcānanda, dakkhiṇā neva dāyakato visujjhati no paṭiggāhakato? Idhānanda, dāyako ca hoti dussīlo pāpadhammo, paṭiggāhakā ca honti dussīlā pāpadhammā – evaṃ kho, ānanda, dakkhiṇā neva dāyakato visujjhati no paṭiggāhakato.
‘‘കഥഞ്ചാനന്ദ, ദക്ഖിണാ ദായകതോ ചേവ വിസുജ്ഝതി പടിഗ്ഗാഹകതോ ച? ഇധാനന്ദ, ദായകോ ച ഹോതി സീലവാ കല്യാണധമ്മോ, പടിഗ്ഗാഹകാ ച ഹോന്തി സീലവന്തോ കല്യാണധമ്മാ – ഏവം ഖോ, ആനന്ദ, ദക്ഖിണാ ദായകതോ ചേവ വിസുജ്ഝതി പടിഗ്ഗാഹകതോ ച. ഇമാ ഖോ, ആനന്ദ, ചതസ്സോ ദക്ഖിണാ വിസുദ്ധിയോ’’തി.
‘‘Kathañcānanda, dakkhiṇā dāyakato ceva visujjhati paṭiggāhakato ca? Idhānanda, dāyako ca hoti sīlavā kalyāṇadhammo, paṭiggāhakā ca honti sīlavanto kalyāṇadhammā – evaṃ kho, ānanda, dakkhiṇā dāyakato ceva visujjhati paṭiggāhakato ca. Imā kho, ānanda, catasso dakkhiṇā visuddhiyo’’ti.
ഇദമവോച ഭഗവാ. ഇദം വത്വാന സുഗതോ അഥാപരം ഏതദവോച സത്ഥാ –
Idamavoca bhagavā. Idaṃ vatvāna sugato athāparaṃ etadavoca satthā –
൩൮൨.
382.
‘‘യോ സീലവാ ദുസ്സീലേസു ദദാതി ദാനം,
‘‘Yo sīlavā dussīlesu dadāti dānaṃ,
അഭിസദ്ദഹം കമ്മഫലം ഉളാരം,
Abhisaddahaṃ kammaphalaṃ uḷāraṃ,
സാ ദക്ഖിണാ ദായകതോ വിസുജ്ഝതി.
Sā dakkhiṇā dāyakato visujjhati.
‘‘യോ ദുസ്സീലോ സീലവന്തേസു ദദാതി ദാനം,
‘‘Yo dussīlo sīlavantesu dadāti dānaṃ,
അധമ്മേന ലദ്ധം അപ്പസന്നചിത്തോ;
Adhammena laddhaṃ appasannacitto;
അനഭിസദ്ദഹം കമ്മഫലം ഉളാരം,
Anabhisaddahaṃ kammaphalaṃ uḷāraṃ,
സാ ദക്ഖിണാ പടിഗ്ഗാഹകതോ വിസുജ്ഝതി.
Sā dakkhiṇā paṭiggāhakato visujjhati.
‘‘യോ ദുസ്സീലോ ദുസ്സീലേസു ദദാതി ദാനം,
‘‘Yo dussīlo dussīlesu dadāti dānaṃ,
അധമ്മേന ലദ്ധം അപ്പസന്നചിത്തോ;
Adhammena laddhaṃ appasannacitto;
അനഭിസദ്ദഹം കമ്മഫലം ഉളാരം,
Anabhisaddahaṃ kammaphalaṃ uḷāraṃ,
ന തം ദാനം വിപുലപ്ഫലന്തി ബ്രൂമി.
Na taṃ dānaṃ vipulapphalanti brūmi.
‘‘യോ സീലവാ സീലവന്തേസു ദദാതി ദാനം,
‘‘Yo sīlavā sīlavantesu dadāti dānaṃ,
ധമ്മേന ലദ്ധം സുപസന്നചിത്തോ;
Dhammena laddhaṃ supasannacitto;
അഭിസദ്ദഹം കമ്മഫലം ഉളാരം,
Abhisaddahaṃ kammaphalaṃ uḷāraṃ,
‘‘യോ വീതരാഗോ വീതരാഗേസു ദദാതി ദാനം,
‘‘Yo vītarāgo vītarāgesu dadāti dānaṃ,
ധമ്മേന ലദ്ധം സുപസന്നചിത്തോ;
Dhammena laddhaṃ supasannacitto;
അഭിസദ്ദഹം കമ്മഫലം ഉളാരം,
Abhisaddahaṃ kammaphalaṃ uḷāraṃ,
ദക്ഖിണാവിഭങ്ഗസുത്തം നിട്ഠിതം ദ്വാദസമം.
Dakkhiṇāvibhaṅgasuttaṃ niṭṭhitaṃ dvādasamaṃ.
വിഭങ്ഗവഗ്ഗോ നിട്ഠിതോ ചതുത്ഥോ.
Vibhaṅgavaggo niṭṭhito catuttho.
തസ്സുദ്ദാനം –
Tassuddānaṃ –
ഭദ്ദേകാനന്ദകച്ചാന, ലോമസകങ്ഗിയാസുഭോ;
Bhaddekānandakaccāna, lomasakaṅgiyāsubho;
മഹാകമ്മസളായതനവിഭങ്ഗാ, ഉദ്ദേസഅരണാ ധാതു സച്ചം.
Mahākammasaḷāyatanavibhaṅgā, uddesaaraṇā dhātu saccaṃ.
ദക്ഖിണാവിഭങ്ഗസുത്തന്തി.
Dakkhiṇāvibhaṅgasuttanti.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / മജ്ഝിമനികായ (അട്ഠകഥാ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ൧൨. ദക്ഖിണാവിഭങ്ഗസുത്തവണ്ണനാ • 12. Dakkhiṇāvibhaṅgasuttavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / മജ്ഝിമനികായ (ടീകാ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ൧൨. ദക്ഖിണാവിഭങ്ഗസുത്തവണ്ണനാ • 12. Dakkhiṇāvibhaṅgasuttavaṇṇanā