| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / မဇ္ဈိမနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) |
၁၂. ဒက္ခိဏာဝိဘင္ဂသုတ္တဝဏ္ဏနာ
12. Dakkhiṇāvibhaṅgasuttavaṇṇanā
၃၇၆. ဧဝံ မေ သုတန္တိ ဒက္ခိဏာဝိဘင္ဂသုတ္တံ။ တတ္ထ မဟာပဇာပတိ ဂောတမီတိ ဂောတမီတိ ဂောတ္တံ။ နာမကရဏဒိဝသေ ပနသ္သာ လဒ္ဓသက္ကာရာ ဗ္ရာဟ္မဏာ လက္ခဏသမ္ပတ္တိံ ဒိသ္ဝာ – ‘‘သစေ အယံ ဓီတရံ လဘိသ္သတိ, စက္ကဝတ္တိရညော အဂ္ဂမဟေသီ ဘဝိသ္သတိ။ သစေ ပုတ္တံ လဘိသ္သတိ, စက္ကဝတ္တိရာဇာ ဘဝိသ္သတီတိ ဥဘယထာပိ မဟတီယေဝသ္သာ ပဇာ ဘဝိသ္သတီ’’တိ ဗ္ယာကရိံသု။ အထသ္သာ မဟာပဇာပတီတိ နာမံ အကံသု။ ဣဓ ပန ဂောတ္တေန သဒ္ဓိံ သံသန္ဒိတ္ဝာ မဟာပဇာပတိဂောတမီတိ ဝုတ္တံ။ နဝန္တိ အဟတံ။ သာမံ ဝာယိတန္တိ န သဟတ္ထေနေဝ ဝာယိတံ, ဧကဒိဝသံ ပန ဓာတိဂဏပရိဝုတာ သိပ္ပိကာနံ ဝာယနဋ္ဌာနံ အာဂန္တ္ဝာ ဝေမကောဋိံ ဂဟေတ္ဝာ ဝာယနာကာရံ အကာသိ။ တံ သန္ဓာယေတံ ဝုတ္တံ။
376.Evaṃme sutanti dakkhiṇāvibhaṅgasuttaṃ. Tattha mahāpajāpati gotamīti gotamīti gottaṃ. Nāmakaraṇadivase panassā laddhasakkārā brāhmaṇā lakkhaṇasampattiṃ disvā – ‘‘sace ayaṃ dhītaraṃ labhissati, cakkavattirañño aggamahesī bhavissati. Sace puttaṃ labhissati, cakkavattirājā bhavissatīti ubhayathāpi mahatīyevassā pajā bhavissatī’’ti byākariṃsu. Athassā mahāpajāpatīti nāmaṃ akaṃsu. Idha pana gottena saddhiṃ saṃsanditvā mahāpajāpatigotamīti vuttaṃ. Navanti ahataṃ. Sāmaṃ vāyitanti na sahattheneva vāyitaṃ, ekadivasaṃ pana dhātigaṇaparivutā sippikānaṃ vāyanaṭṭhānaṃ āgantvā vemakoṭiṃ gahetvā vāyanākāraṃ akāsi. Taṃ sandhāyetaṃ vuttaṃ.
ကဒာ ပန ဂောတမိယာ ဘဂဝတော ဒုသ္သယုဂံ ဒာတုံ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နန္တိ။ အဘိသမ္ဗောဓိံ ပတ္ဝာ ပဌမဂမနေန ကပိလပုရံ အာဂတကာလေ။ တဒာ ဟိ ပိဏ္ဍာယ ပဝိဋ္ဌံ သတ္ထာရံ ဂဟေတ္ဝာ သုဒ္ဓောဒနမဟာရာဇာ သကံ နိဝေသနံ ပဝေသေသိ, အထ ဘဂဝတော ရူပသောဘဂ္ဂံ ဒိသ္ဝာ မဟာပဇာပတိဂောတမီ စိန္တေသိ – ‘‘သောဘတိ ဝတ မေ ပုတ္တသ္သ အတ္တဘာဝော’’တိ။ အထသ္သာ ဗလဝသောမနသ္သံ ဥပ္ပဇ္ဇိ။ တတော စိန္တေသိ – ‘‘မမ ပုတ္တသ္သ ဧကူနတိံသ ဝသ္သာနိ အဂာရမဇ္ဈေ ဝသန္တသ္သ အန္တမသော မောစဖလမတ္တမ္ပိ မယာ ဒိန္နကမေဝ အဟောသိ, ဣဒာနိပိသ္သ စီဝရသာဋကံ ဒသ္သာမီ’’တိ။ ‘‘ဣမသ္မိံ ခော ပန ရာဇဂေဟေ ဗဟူနိ မဟဂ္ဃာနိ ဝတ္ထာနိ အတ္ထိ, တာနိ မံ န တောသေန္တိ, သဟတ္ထာ ကတမေဝ မံ တောသေတိ, သဟတ္ထာ ကတ္ဝာ ဒသ္သာမီ’’တိ စိတ္တံ ဥပ္ပာဒေသိ။
Kadā pana gotamiyā bhagavato dussayugaṃ dātuṃ cittaṃ uppannanti. Abhisambodhiṃ patvā paṭhamagamanena kapilapuraṃ āgatakāle. Tadā hi piṇḍāya paviṭṭhaṃ satthāraṃ gahetvā suddhodanamahārājā sakaṃ nivesanaṃ pavesesi, atha bhagavato rūpasobhaggaṃ disvā mahāpajāpatigotamī cintesi – ‘‘sobhati vata me puttassa attabhāvo’’ti. Athassā balavasomanassaṃ uppajji. Tato cintesi – ‘‘mama puttassa ekūnatiṃsa vassāni agāramajjhe vasantassa antamaso mocaphalamattampi mayā dinnakameva ahosi, idānipissa cīvarasāṭakaṃ dassāmī’’ti. ‘‘Imasmiṃ kho pana rājagehe bahūni mahagghāni vatthāni atthi, tāni maṃ na tosenti, sahatthā katameva maṃ toseti, sahatthā katvā dassāmī’’ti cittaṃ uppādesi.
အထန္တရာပဏာ ကပ္ပာသံ အာဟရာပေတ္ဝာ သဟတ္ထေနေဝ ပိသိတ္ဝာ ပောထေတ္ဝာ သုခုမသုတ္တံ ကန္တိတ္ဝာ အန္တောဝတ္ထုသ္မိံယေဝ သာလံ ကာရာပေတ္ဝာ သိပ္ပိကေ ပက္ကောသာပေတ္ဝာ သိပ္ပိကာနံ အတ္တနော ပရိဘောဂခာဒနီယဘောဇနီယမေဝ ဒတ္ဝာ ဝာယာပေသိ, ကာလာနုကာလဉ္စ ဓာတိဂဏပရိဝုတာ ဂန္တ္ဝာ ဝေမကောဋိံ အဂ္ဂဟေသိ။ နိဋ္ဌိတကာလေ သိပ္ပိကာနံ မဟာသက္ကာရံ ကတ္ဝာ ဒုသ္သယုဂံ ဂန္ဓသမုဂ္ဂေ ပက္ခိပိတ္ဝာ ဝာသံ ဂာဟာပေတ္ဝာ – ‘‘မယ္ဟံ ပုတ္တသ္သ စီဝရသာဋကံ ဂဟေတ္ဝာ ဂမိသ္သာမီ’’တိ ရညော အာရောစေသိ ။ ရာဇာ မဂ္ဂံ ပဋိယာဒာပေသိ, ဝီထိယော သမ္မဇ္ဇိတ္ဝာ ပုဏ္ဏဃဋေ ဌပေတ္ဝာ ဓဇပဋာကာ ဥသ္သာပေတ္ဝာ ရာဇဃရဒ္ဝာရတော ပဋ္ဌာယ ယာဝ နိဂ္ရောဓာရာမာ မဂ္ဂံ ပဋိယာဒာပေတ္ဝာ ပုပ္ဖာဘိကိဏ္ဏံ အကံသု။ မဟာပဇာပတိပိ သဗ္ဗာလင္ကာရံ အလင္ကရိတ္ဝာ ဓာတိဂဏပရိဝုတာ သမုဂ္ဂံ သီသေ ဌပေတ္ဝာ ဘဂဝတော သန္တိကံ ဂန္တ္ဝာ ဣဒံ မေ, ဘန္တေ, နဝံ ဒုသ္သယုဂန္တိအာဒိမာဟ။
Athantarāpaṇā kappāsaṃ āharāpetvā sahattheneva pisitvā pothetvā sukhumasuttaṃ kantitvā antovatthusmiṃyeva sālaṃ kārāpetvā sippike pakkosāpetvā sippikānaṃ attano paribhogakhādanīyabhojanīyameva datvā vāyāpesi, kālānukālañca dhātigaṇaparivutā gantvā vemakoṭiṃ aggahesi. Niṭṭhitakāle sippikānaṃ mahāsakkāraṃ katvā dussayugaṃ gandhasamugge pakkhipitvā vāsaṃ gāhāpetvā – ‘‘mayhaṃ puttassa cīvarasāṭakaṃ gahetvā gamissāmī’’ti rañño ārocesi . Rājā maggaṃ paṭiyādāpesi, vīthiyo sammajjitvā puṇṇaghaṭe ṭhapetvā dhajapaṭākā ussāpetvā rājagharadvārato paṭṭhāya yāva nigrodhārāmā maggaṃ paṭiyādāpetvā pupphābhikiṇṇaṃ akaṃsu. Mahāpajāpatipi sabbālaṅkāraṃ alaṅkaritvā dhātigaṇaparivutā samuggaṃ sīse ṭhapetvā bhagavato santikaṃ gantvā idaṃ me, bhante, navaṃ dussayugantiādimāha.
ဒုတိယမ္ပိ ခောတိ ‘‘သင္ဃေ ဂောတမိ ဒေဟီ’’တိ ဝုတ္တေ – ‘‘ပဟောမဟံ, ဘန္တေ, ဒုသ္သကောဋ္ဌာဂာရတော ဘိက္ခုသတသ္သာပိ ဘိက္ခုသဟသ္သသ္သာပိ ဘိက္ခုသတသဟသ္သသ္သာပိ စီဝရဒုသ္သာနိ ဒာတုံ, ဣဒံ ပန မေ ဘဂဝန္တံ ဥဒ္ဒိသ္သ သာမံ ကန္တံ သာမံ ဝာယိတံ, တံ မေ, ဘန္တေ, ဘဂဝာ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတူ’’တိ နိမန္တယမာနာ အာဟ။ ဧဝံ ယာဝတတိယံ ယာစိ, ဘဂဝာပိ ပဋိက္ခိပိယေဝ။
Dutiyampi khoti ‘‘saṅghe gotami dehī’’ti vutte – ‘‘pahomahaṃ, bhante, dussakoṭṭhāgārato bhikkhusatassāpi bhikkhusahassassāpi bhikkhusatasahassassāpi cīvaradussāni dātuṃ, idaṃ pana me bhagavantaṃ uddissa sāmaṃ kantaṃ sāmaṃ vāyitaṃ, taṃ me, bhante, bhagavā paṭiggaṇhātū’’ti nimantayamānā āha. Evaṃ yāvatatiyaṃ yāci, bhagavāpi paṭikkhipiyeva.
ကသ္မာ ပန ဘဂဝာ အတ္တနော ဒိယ္ယမာနံ ဘိက္ခုသင္ဃသ္သ ဒာပေတီတိ? မာတရိ အနုကမ္ပာယ။ ဧဝံ ကိရသ္သ အဟောသိ – ‘‘ဣမိသ္သာ မံ အာရဗ္ဘ ပုဗ္ဗစေတနာ မုဉ္စစေတနာ ပရစေတနာတိ တိသ္သော စေတနာ ဥပ္ပန္နာ, ဘိက္ခုသင္ဃမ္ပိသ္သာ အာရဗ္ဘ ဥပ္ပဇ္ဇန္တု, ဧဝမသ္သာ ဆ စေတနာ ဧကတော ဟုတ္ဝာ ဒီဃရတ္တံ ဟိတာယ သုခာယ ပဝတ္တိသ္သန္တီ’’တိ။ ဝိတဏ္ဍဝာဒီ ပနာဟ – ‘‘သင္ဃေ ဒိန္နံ မဟပ္ဖလန္တိ တသ္မာ ဧဝံ ဝုတ္တ’’န္တိ။ သော ဝတ္တဗ္ဗော – ‘‘ကိံ တ္ဝံ သတ္ထု ဒိန္နတော သင္ဃေ ဒိန္နံ မဟပ္ဖလတရံ ဝဒသီ’’တိ အာမ ဝဒာမီတိ။ သုတ္တံ အာဟရာတိ။ သင္ဃေ ဂောတမိ ဒေဟိ, သင္ဃေ တေ ဒိန္နေ အဟဉ္စေဝ ပူဇိတော ဘဝိသ္သာမိ သင္ဃော စာတိ။ ကိံ ပနသ္သ သုတ္တသ္သ အယမေဝ အတ္ထောတိ ? အာမ အယမေဝာတိ။ ယဒိ ဧဝံ ‘‘တေန ဟာနန္ဒ, ဝိဃာသာဒာနံ ပူဝံ ဒေဟီ’’တိ စ (ပာစိ. ၂၆၉) ‘‘တေန ဟိ တ္ဝ, ကစ္စာန, ဝိဃာသာဒာနံ ဂုဠံ ဒေဟီ’’တိ (မဟာဝ. ၂၈၄) စ ဝစနတော ဝိဃာသာဒာနံ ဒိန္နံ မဟပ္ဖလတရဉ္စ ဘဝေယ္ယ။ ဧဝမ္ပိ ဟိ ‘‘သတ္ထာ အတ္တနော ဒိယ္ယမာနံ ဒာပေတီ’’တိ။ ရာဇရာဇမဟာမတ္တာဒယောပိ အတ္တနော အာဂတံ ပဏ္ဏာကာရံ ဟတ္ထိဂောပကာဒီနံ ဒာပေန္တိ, တေ ရာဇာဒီဟိ မဟန္တတရာ ဘဝေယ္ယုံ။ တသ္မာ မာ ဧဝံ ဂဏ္ဟ –
Kasmā pana bhagavā attano diyyamānaṃ bhikkhusaṅghassa dāpetīti? Mātari anukampāya. Evaṃ kirassa ahosi – ‘‘imissā maṃ ārabbha pubbacetanā muñcacetanā paracetanāti tisso cetanā uppannā, bhikkhusaṅghampissā ārabbha uppajjantu, evamassā cha cetanā ekato hutvā dīgharattaṃ hitāya sukhāya pavattissantī’’ti. Vitaṇḍavādī panāha – ‘‘saṅghe dinnaṃ mahapphalanti tasmā evaṃ vutta’’nti. So vattabbo – ‘‘kiṃ tvaṃ satthu dinnato saṅghe dinnaṃ mahapphalataraṃ vadasī’’ti āma vadāmīti. Suttaṃ āharāti. Saṅghe gotami dehi, saṅghe te dinne ahañceva pūjito bhavissāmi saṅgho cāti. Kiṃ panassa suttassa ayameva atthoti ? Āma ayamevāti. Yadi evaṃ ‘‘tena hānanda, vighāsādānaṃ pūvaṃ dehī’’ti ca (pāci. 269) ‘‘tena hi tva, kaccāna, vighāsādānaṃ guḷaṃ dehī’’ti (mahāva. 284) ca vacanato vighāsādānaṃ dinnaṃ mahapphalatarañca bhaveyya. Evampi hi ‘‘satthā attano diyyamānaṃ dāpetī’’ti. Rājarājamahāmattādayopi attano āgataṃ paṇṇākāraṃ hatthigopakādīnaṃ dāpenti, te rājādīhi mahantatarā bhaveyyuṃ. Tasmā mā evaṃ gaṇha –
‘‘နယိမသ္မိံ လောကေ ပရသ္မိံ ဝာ ပန၊
‘‘Nayimasmiṃ loke parasmiṃ vā pana,
ဗုဒ္ဓေန သေဋ္ဌော သဒိသော ဝာ ဝိဇ္ဇတိ။
Buddhena seṭṭho sadiso vā vijjati;
ယမာဟုနေယ္ယာနမဂ္ဂတံ ဂတော၊
Yamāhuneyyānamaggataṃ gato,
ပုညတ္ထိကာနံ ဝိပုလဖလေသိန’’န္တိ။ –
Puññatthikānaṃ vipulaphalesina’’nti. –
ဝစနတော ဟိ သတ္ထာရာ ဥတ္တရိတရော ဒက္ခိဏေယ္ယော နာမ နတ္ထိ။ ဧဝမသ္သာ ဆ စေတနာ ဧကတော ဟုတ္ဝာ ဒီဃရတ္တံ ဟိတာယ သုခာယ ဘဝိသ္သန္တီတိ သန္ဓာယ ယာဝတတိယံ ပဋိဗာဟိတ္ဝာ သင္ဃသ္သ ဒာပေသိ။
Vacanato hi satthārā uttaritaro dakkhiṇeyyo nāma natthi. Evamassā cha cetanā ekato hutvā dīgharattaṃ hitāya sukhāya bhavissantīti sandhāya yāvatatiyaṃ paṭibāhitvā saṅghassa dāpesi.
ပစ္ဆိမာယ ဇနတာယ သင္ဃေ စိတ္တီကာရဇနနတ္ထံ စာပိ ဧဝမာဟ။ ဧဝံ ကိရသ္သ အဟောသိ – ‘‘အဟံ န စိရဋ္ဌိတိကော, မယ္ဟံ ပန သာသနံ ဘိက္ခုသင္ဃေ ပတိဋ္ဌဟိသ္သတိ, ပစ္ဆိမာ ဇနတာ သင္ဃေ စိတ္တီကာရံ ဇနေတူ’’တိ ယာဝတတိယံ ပဋိဗာဟိတ္ဝာ သင္ဃသ္သ ဒာပေသိ။ ဧဝဉ္ဟိ သတိ – ‘‘သတ္ထာ အတ္တနော ဒိယ္ယမာနမ္ပိ သင္ဃသ္သ ဒာပေသိ, သင္ဃော နာမ ဒက္ခိဏေယ္ယော’’တိ ပစ္ဆိမာ ဇနတာ သင္ဃေ စိတ္တီကာရံ ဥပ္ပာဒေတ္ဝာ စတ္တာရော ပစ္စယေ ဒာတဗ္ဗေ မညိသ္သတိ, သင္ဃော စတူဟိ ပစ္စယေဟိ အကိလမန္တော ဗုဒ္ဓဝစနံ ဥဂ္ဂဟေတ္ဝာ သမဏဓမ္မံ ကရိသ္သတိ။ ဧဝံ မမ သာသနံ ပဉ္စ ဝသ္သသဟသ္သာနိ ဌသ္သတီတိ။ ‘‘ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတု, ဘန္တေ, ဘဂဝာ’’တိ ဝစနတောပိ စေတံ ဝေဒိတဗ္ဗံ ‘‘သတ္ထာရာ ဥတ္တရိတရော ဒက္ခိဏေယ္ယော နာမ နတ္ထီ’’တိ။ န ဟိ အာနန္ဒတ္ထေရသ္သ မဟာပဇာပတိယာ အာဃာတော ဝာ ဝေရံ ဝာ အတ္ထိ။ န ထေရော – ‘‘တသ္သာ ဒက္ခိဏာ မာ မဟပ္ဖလာ အဟောသီ’’တိ ဣစ္ဆတိ။ ပဏ္ဍိတော ဟိ ထေရော ဗဟုသ္သုတော သေက္ခပဋိသမ္ဘိဒာပတ္တော , သော သတ္ထု ဒိန္နသ္သ မဟပ္ဖလဘာဝေ သမ္ပသ္သမာနောဝ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတု, ဘန္တေ, ဘဂဝာတိ ဂဟဏတ္ထံ ယာစိ။
Pacchimāya janatāya saṅghe cittīkārajananatthaṃ cāpi evamāha. Evaṃ kirassa ahosi – ‘‘ahaṃ na ciraṭṭhitiko, mayhaṃ pana sāsanaṃ bhikkhusaṅghe patiṭṭhahissati, pacchimā janatā saṅghe cittīkāraṃ janetū’’ti yāvatatiyaṃ paṭibāhitvā saṅghassa dāpesi. Evañhi sati – ‘‘satthā attano diyyamānampi saṅghassa dāpesi, saṅgho nāma dakkhiṇeyyo’’ti pacchimā janatā saṅghe cittīkāraṃ uppādetvā cattāro paccaye dātabbe maññissati, saṅgho catūhi paccayehi akilamanto buddhavacanaṃ uggahetvā samaṇadhammaṃ karissati. Evaṃ mama sāsanaṃ pañca vassasahassāni ṭhassatīti. ‘‘Paṭiggaṇhātu, bhante, bhagavā’’ti vacanatopi cetaṃ veditabbaṃ ‘‘satthārā uttaritaro dakkhiṇeyyo nāma natthī’’ti. Na hi ānandattherassa mahāpajāpatiyā āghāto vā veraṃ vā atthi. Na thero – ‘‘tassā dakkhiṇā mā mahapphalā ahosī’’ti icchati. Paṇḍito hi thero bahussuto sekkhapaṭisambhidāpatto , so satthu dinnassa mahapphalabhāve sampassamānova paṭiggaṇhātu, bhante, bhagavāti gahaṇatthaṃ yāci.
ပုန ဝိတဏ္ဍဝာဒီ အာဟ – ‘‘သင္ဃေ တေ ဒိန္နေ အဟဉ္စေဝ ပူဇိတော ဘဝိသ္သာမိ သင္ဃော စာ’’တိ ဝစနတော သတ္ထာ သင္ဃပရိယာပန္နော ဝာတိ။ သော ဝတ္တဗ္ဗော – ‘‘ဇာနာသိ ပန တ္ဝံ ကတိ သရဏာနိ, ကတိ အဝေစ္စပ္ပသာဒာ’’တိ ဇာနန္တော တီဏီတိ ဝက္ခတိ, တတော ဝတ္တဗ္ဗော – တဝ လဒ္ဓိယာ သတ္ထု သင္ဃပရိယာပန္နတ္တာ ဒ္ဝေယေဝ ဟောန္တိ။ ဧဝံ သန္တေ စ – ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဣမေဟိ တီဟိ သရဏဂမနေဟိ ပဗ္ဗဇ္ဇံ ဥပသမ္ပဒ’’န္တိ (မဟာဝ. ၃၄) ဧဝံ အနုညာတာ ပဗ္ဗဇ္ဇာပိ ဥပသမ္ပဒာပိ န ရုဟတိ။ တတော တ္ဝံ နေဝ ပဗ္ဗဇိတော အသိ, န ဂိဟိ။ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေ စ ဂန္ဓကုဋိယံ နိသိန္နေ ဘိက္ခူ ဥပောသထမ္ပိ ပဝာရဏမ္ပိ သင္ဃကမ္မာနိပိ ကရောန္တိ, တာနိ သတ္ထု သင္ဃပရိယာပန္နတ္တာ ကုပ္ပာနိ ဘဝေယ္ယုံ, န စ ဟောန္တိ။ တသ္မာ န ဝတ္တဗ္ဗမေတံ ‘‘သတ္ထာ သင္ဃပရိယာပန္နော’’တိ။
Puna vitaṇḍavādī āha – ‘‘saṅghe te dinne ahañceva pūjito bhavissāmi saṅgho cā’’ti vacanato satthā saṅghapariyāpanno vāti. So vattabbo – ‘‘jānāsi pana tvaṃ kati saraṇāni, kati aveccappasādā’’ti jānanto tīṇīti vakkhati, tato vattabbo – tava laddhiyā satthu saṅghapariyāpannattā dveyeva honti. Evaṃ sante ca – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, imehi tīhi saraṇagamanehi pabbajjaṃ upasampada’’nti (mahāva. 34) evaṃ anuññātā pabbajjāpi upasampadāpi na ruhati. Tato tvaṃ neva pabbajito asi, na gihi. Sammāsambuddhe ca gandhakuṭiyaṃ nisinne bhikkhū uposathampi pavāraṇampi saṅghakammānipi karonti, tāni satthu saṅghapariyāpannattā kuppāni bhaveyyuṃ, na ca honti. Tasmā na vattabbametaṃ ‘‘satthā saṅghapariyāpanno’’ti.
၃၇၇. အာပာဒိကာတိ သံဝဍ္ဎိကာ, တုမ္ဟာကံ ဟတ္ထပာဒေသု ဟတ္ထပာဒကိစ္စံ အသာဓေန္တေသု ဟတ္ထေ စ ပာဒေ စ ဝဍ္ဎေတ္ဝာ ပဋိဇဂ္ဂိကာတိ အတ္ထော။ ပောသိကာတိ ဒိဝသသ္သ ဒ္ဝေ တယော ဝာရေ န္ဟာပေတ္ဝာ ဘောဇေတ္ဝာ ပာယေတ္ဝာ တုမ္ဟေ ပောသေသိ။ ထညံ ပာယေသီတိ နန္ဒကုမာရော ကိရ ဗောဓိသတ္တတော ကတိပာဟေနေဝ ဒဟရော, တသ္မိံ ဇာတေ မဟာပဇာပတိ အတ္တနော ပုတ္တံ ဓာတီနံ ဒတ္ဝာ သယံ ဗောဓိသတ္တသ္သ ဓာတိကိစ္စံ သာဓယမာနာ အတ္တနော ထညံ ပာယေသိ။ တံ သန္ဓာယ ထေရော ဧဝမာဟ။ ဣတိ မဟာပဇာပတိယာ ဗဟူပကာရတံ ကထေတ္ဝာ ဣဒာနိ တထာဂတသ္သ ဗဟူပကာရတံ ဒသ္သေန္တော ဘဂဝာပိ, ဘန္တေတိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ ဘဂဝန္တံ, ဘန္တေ, အာဂမ္မာတိ ဘဂဝန္တံ ပဋိစ္စ နိသ္သာယ သန္ဓာယ။
377.Āpādikāti saṃvaḍḍhikā, tumhākaṃ hatthapādesu hatthapādakiccaṃ asādhentesu hatthe ca pāde ca vaḍḍhetvā paṭijaggikāti attho. Posikāti divasassa dve tayo vāre nhāpetvā bhojetvā pāyetvā tumhe posesi. Thaññaṃ pāyesīti nandakumāro kira bodhisattato katipāheneva daharo, tasmiṃ jāte mahāpajāpati attano puttaṃ dhātīnaṃ datvā sayaṃ bodhisattassa dhātikiccaṃ sādhayamānā attano thaññaṃ pāyesi. Taṃ sandhāya thero evamāha. Iti mahāpajāpatiyā bahūpakārataṃ kathetvā idāni tathāgatassa bahūpakārataṃ dassento bhagavāpi, bhantetiādimāha. Tattha bhagavantaṃ, bhante, āgammāti bhagavantaṃ paṭicca nissāya sandhāya.
၃၇၈. အထ ဘဂဝာ ဒ္ဝီသု ဥပကာရေသု အတိရေကတရံ အနုမောဒန္တော ဧဝမေတန္တိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ ယံ ဟာနန္ဒ, ပုဂ္ဂလော ပုဂ္ဂလံ အာဂမ္မာတိ ယံ အာစရိယပုဂ္ဂလံ အန္တေဝာသိကပုဂ္ဂလော အာဂမ္မ။ ဣမသ္သာနန္ဒ, ပုဂ္ဂလသ္သ ဣမိနာ ပုဂ္ဂလေနာတိ ဣမသ္သ အာစရိယပုဂ္ဂလသ္သ ဣမိနာ အန္တေဝာသိကပုဂ္ဂလေန။ န သုပ္ပဋိကာရံ ဝဒာမီတိ ပစ္စူပကာရံ န သုကရံ ဝဒာမိ, အဘိဝာဒနာဒီသု အာစရိယံ ဒိသ္ဝာ အဘိဝာဒနကရဏံ အဘိဝာဒနံ နာမ။ ယသ္မိံ ဝာ ဒိသာဘာဂေ အာစရိယော ဝသတိ, ဣရိယာပထေ ဝာ ကပ္ပေန္တော တဒဘိမုခော ဝန္ဒိတ္ဝာ ဂစ္ဆတိ, ဝန္ဒိတ္ဝာ နိသီဒတိ, ဝန္ဒိတ္ဝာ နိပဇ္ဇတိ, အာစရိယံ ပန ဒူရတောဝ ဒိသ္ဝာ ပစ္စုဋ္ဌာယ ပစ္စုဂ္ဂမနကရဏံ ပစ္စုဋ္ဌာနံ နာမ။ အာစရိယံ ပန ဒိသ္ဝာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂယ္ဟ သီသေ ဌပေတ္ဝာ အာစရိယံ နမသ္သတိ, ယသ္မိံ ဝာ ဒိသာဘာဂေ သော ဝသတိ, တဒဘိမုခောပိ တထေဝ နမသ္သတိ, ဂစ္ဆန္တောပိ ဌိတောပိ နိသိန္နောပိ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂယ္ဟ နမသ္သတိယေဝာတိ ဣဒံ အဉ္ဇလိကမ္မံ နာမ။ အနုစ္ဆဝိကကမ္မသ္သ ပန ကရဏံ သာမီစိကမ္မံ နာမ။ စီဝရာဒီသု စီဝရံ ဒေန္တော န ယံ ဝာ တံ ဝာ ဒေတိ, မဟဂ္ဃံ သတမူလိကမ္ပိ ပဉ္စသတမူလိကမ္ပိ သဟသ္သမူလိကမ္ပိ ဒေတိယေဝ ။ ပိဏ္ဍပာတာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။ ကိံ ဗဟုနာ, စတူဟိ ပဏီတပစ္စယေဟိ စက္ကဝာဠန္တရံ ပူရေတ္ဝာ သိနေရုပဗ္ဗတေန ကူဋံ ဂဟေတ္ဝာ ဒေန္တောပိ အာစရိယသ္သ အနုစ္ဆဝိကံ ကိရိယံ ကာတုံ န သက္ကောတိယေဝ။
378. Atha bhagavā dvīsu upakāresu atirekataraṃ anumodanto evametantiādimāha. Tattha yaṃ hānanda, puggalo puggalaṃ āgammāti yaṃ ācariyapuggalaṃ antevāsikapuggalo āgamma. Imassānanda, puggalassa iminā puggalenāti imassa ācariyapuggalassa iminā antevāsikapuggalena. Na suppaṭikāraṃ vadāmīti paccūpakāraṃ na sukaraṃ vadāmi, abhivādanādīsu ācariyaṃ disvā abhivādanakaraṇaṃ abhivādanaṃ nāma. Yasmiṃ vā disābhāge ācariyo vasati, iriyāpathe vā kappento tadabhimukho vanditvā gacchati, vanditvā nisīdati, vanditvā nipajjati, ācariyaṃ pana dūratova disvā paccuṭṭhāya paccuggamanakaraṇaṃ paccuṭṭhānaṃ nāma. Ācariyaṃ pana disvā añjaliṃ paggayha sīse ṭhapetvā ācariyaṃ namassati, yasmiṃ vā disābhāge so vasati, tadabhimukhopi tatheva namassati, gacchantopi ṭhitopi nisinnopi añjaliṃ paggayha namassatiyevāti idaṃ añjalikammaṃ nāma. Anucchavikakammassa pana karaṇaṃ sāmīcikammaṃ nāma. Cīvarādīsu cīvaraṃ dento na yaṃ vā taṃ vā deti, mahagghaṃ satamūlikampi pañcasatamūlikampi sahassamūlikampi detiyeva . Piṇḍapātādīsupi eseva nayo. Kiṃ bahunā, catūhi paṇītapaccayehi cakkavāḷantaraṃ pūretvā sinerupabbatena kūṭaṃ gahetvā dentopi ācariyassa anucchavikaṃ kiriyaṃ kātuṃ na sakkotiyeva.
၃၇၉. စုဒ္ဒသ ခော ပနိမာတိ ကသ္မာ အာရဘိ? ဣဒံ သုတ္တံ ပာဋိပုဂ္ဂလိကံ ဒက္ခိဏံ အာရဗ္ဘ သမုဋ္ဌိတံ။ အာနန္ဒတ္ထေရောပိ ‘‘ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတု, ဘန္တေ, ဘဂဝာ’’တိ ပာဋိပုဂ္ဂလိကဒက္ခိဏံယေဝ သမာဒပေတိ, စုဒ္ဒသသု စ ဌာနေသု ဒိန္နဒာနံ ပာဋိပုဂ္ဂလိကံ နာမ ဟောတီတိ ဒသ္သေတုံ ဣမံ ဒေသနံ အာရဘိ။ အယံ ပဌမာတိ အယံ ဒက္ခိဏာ ဂုဏဝသေနပိ ပဌမာ ဇေဋ္ဌကဝသေနပိ။ အယဉ္ဟိ ပဌမာ အဂ္ဂာ ဇေဋ္ဌိကာ, ဣမိသ္သာ ဒက္ခိဏာယ ပမာဏံ နာမ နတ္ထိ။ ဒုတိယတတိယာပိ ပရမဒက္ခိဏာယေဝ, သေသာ ပရမဒက္ခိဏဘာဝံ န ပာပုဏန္တိ။ ဗာဟိရကေ ကာမေသု ဝီတရာဂေတိ ကမ္မဝာဒိကိရိယဝာဒိမ္ဟိ လောကိယပဉ္စာဘိညေ။ ပုထုဇ္ဇနသီလဝန္တေတိ ပုထုဇ္ဇနသီလဝာ နာမ ဂောသီလဓာတုကော ဟောတိ, အသဌော အမာယာဝီ ပရံ အပီဠေတ္ဝာ ဓမ္မေန သမေန ကသိယာ ဝာ ဝဏိဇ္ဇာယ ဝာ ဇီဝိကံ ကပ္ပေတာ။ ပုထုဇ္ဇနဒုသ္သီလေတိ ပုထုဇ္ဇနဒုသ္သီလာ နာမ ကေဝဋ္ဋမစ္ဆဗန္ဓာဒယော ပရံ ပီဠာယ ဇီဝိကံ ကပ္ပေတာ။
379.Cuddasa kho panimāti kasmā ārabhi? Idaṃ suttaṃ pāṭipuggalikaṃ dakkhiṇaṃ ārabbha samuṭṭhitaṃ. Ānandattheropi ‘‘paṭiggaṇhātu, bhante, bhagavā’’ti pāṭipuggalikadakkhiṇaṃyeva samādapeti, cuddasasu ca ṭhānesu dinnadānaṃ pāṭipuggalikaṃ nāma hotīti dassetuṃ imaṃ desanaṃ ārabhi. Ayaṃ paṭhamāti ayaṃ dakkhiṇā guṇavasenapi paṭhamā jeṭṭhakavasenapi. Ayañhi paṭhamā aggā jeṭṭhikā, imissā dakkhiṇāya pamāṇaṃ nāma natthi. Dutiyatatiyāpi paramadakkhiṇāyeva, sesā paramadakkhiṇabhāvaṃ na pāpuṇanti. Bāhirake kāmesu vītarāgeti kammavādikiriyavādimhi lokiyapañcābhiññe. Puthujjanasīlavanteti puthujjanasīlavā nāma gosīladhātuko hoti, asaṭho amāyāvī paraṃ apīḷetvā dhammena samena kasiyā vā vaṇijjāya vā jīvikaṃ kappetā. Puthujjanadussīleti puthujjanadussīlā nāma kevaṭṭamacchabandhādayo paraṃ pīḷāya jīvikaṃ kappetā.
ဣဒာနိ ပာဋိပုဂ္ဂလိကဒက္ခိဏာယ ဝိပာကံ ပရိစ္ဆိန္ဒန္တော တတ္ရာနန္ဒာတိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ တိရစ္ဆာနဂတေတိ ယံ ဂုဏဝသေန ဥပကာရဝသေန ပောသနတ္ထံ ဒိန္နံ, ဣဒံ န ဂဟိတံ။ ယမ္ပိ အာလောပအဍ္ဎအာလောပမတ္တံ ဒိန္နံ, တမ္ပိ န ဂဟိတံ။ ယံ ပန သုနခသူကရကုက္ကုဋကာကာဒီသု ယသ္သ ကသ္သစိ သမ္ပတ္တသ္သ ဖလံ ပဋိကင္ခိတ္ဝာ ယာဝဒတ္ထံ ဒိန္နံ, ဣဒံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ ‘‘တိရစ္ဆာနဂတေ ဒာနံ ဒတ္ဝာ’’တိ။ သတဂုဏာတိ သတာနိသံသာ။ ပာဋိကင္ခိတဗ္ဗာတိ ဣစ္ဆိတဗ္ဗာ။ ဣဒံ ဝုတ္တံ ဟောတိ – အယံ ဒက္ခိဏာ အာယုသတံ ဝဏ္ဏသတံ သုခသတံ ဗလသတံ ပဋိဘာနသတန္တိ ပဉ္စ အာနိသံသသတာနိ ဒေတိ, အတ္တဘာဝသတေ အာယုံ ဒေတိ, ဝဏ္ဏံ, သုခံ, ဗလံ, ပဋိဘာနံ ဒေတိ, နိပ္ပရိတသံ ကရောတိ။ ဘဝသတေပိ ဝုတ္တေ အယမေဝ အတ္ထော။ ဣမိနာ ဥပာယေန သဗ္ဗတ္ထ နယော နေတဗ္ဗော။
Idāni pāṭipuggalikadakkhiṇāya vipākaṃ paricchindanto tatrānandātiādimāha. Tattha tiracchānagateti yaṃ guṇavasena upakāravasena posanatthaṃ dinnaṃ, idaṃ na gahitaṃ. Yampi ālopaaḍḍhaālopamattaṃ dinnaṃ, tampi na gahitaṃ. Yaṃ pana sunakhasūkarakukkuṭakākādīsu yassa kassaci sampattassa phalaṃ paṭikaṅkhitvā yāvadatthaṃ dinnaṃ, idaṃ sandhāya vuttaṃ ‘‘tiracchānagate dānaṃ datvā’’ti. Sataguṇāti satānisaṃsā. Pāṭikaṅkhitabbāti icchitabbā. Idaṃ vuttaṃ hoti – ayaṃ dakkhiṇā āyusataṃ vaṇṇasataṃ sukhasataṃ balasataṃ paṭibhānasatanti pañca ānisaṃsasatāni deti, attabhāvasate āyuṃ deti, vaṇṇaṃ, sukhaṃ, balaṃ, paṭibhānaṃ deti, nipparitasaṃ karoti. Bhavasatepi vutte ayameva attho. Iminā upāyena sabbattha nayo netabbo.
သောတာပတ္တိဖလသစ္ဆိကိရိယာယ ပဋိပန္နေတိ ဧတ္ထ ဟေဋ္ဌိမကောဋိယာ တိသရဏံ ဂတော ဥပာသကောပိ သောတာပတ္တိဖလသစ္ဆိကိရိယာယ ပဋိပန္နော နာမ, တသ္မိံ ဒိန္နဒာနမ္ပိ အသင္ခ္ယေယ္ယံ အပ္ပမေယ္ယံ။ ပဉ္စသီလေ ပတိဋ္ဌိတသ္သ တတော ဥတ္တရိ မဟပ္ဖလံ, ဒသသီလေ ပတိဋ္ဌိတသ္သ တတော ဥတ္တရိ, တဒဟုပဗ္ဗဇိတသ္သ သာမဏေရသ္သ တတော ဥတ္တရိ, ဥပသမ္ပန္နဘိက္ခုနော တတော ဥတ္တရိ, ဥပသမ္ပန္နသ္သေဝ ဝတ္တသမ္ပန္နသ္သ တတော ဥတ္တရိ, ဝိပသ္သကသ္သ တတော ဥတ္တရိ, အာရဒ္ဓဝိပသ္သကသ္သ တတော ဥတ္တရိ, ဥတ္တမကောဋိယာ ပန မဂ္ဂသမင္ဂီ သောတာပတ္တိဖလသစ္ဆိကိရိယာယ ပဋိပန္နော နာမ။ ဧတသ္သ ဒိန္နဒာနံ တတော ဥတ္တရိ မဟပ္ဖလမေဝ။
Sotāpattiphalasacchikiriyāya paṭipanneti ettha heṭṭhimakoṭiyā tisaraṇaṃ gato upāsakopi sotāpattiphalasacchikiriyāya paṭipanno nāma, tasmiṃ dinnadānampi asaṅkhyeyyaṃ appameyyaṃ. Pañcasīle patiṭṭhitassa tato uttari mahapphalaṃ, dasasīle patiṭṭhitassa tato uttari, tadahupabbajitassa sāmaṇerassa tato uttari, upasampannabhikkhuno tato uttari, upasampannasseva vattasampannassa tato uttari, vipassakassa tato uttari, āraddhavipassakassa tato uttari, uttamakoṭiyā pana maggasamaṅgī sotāpattiphalasacchikiriyāya paṭipanno nāma. Etassa dinnadānaṃ tato uttari mahapphalameva.
ကိံ ပန မဂ္ဂသမင္ဂိသ္သ သက္ကာ ဒာနံ ဒာတုန္တိ? အာမ သက္ကာ။ အာရဒ္ဓဝိပသ္သကော ဟိ ပတ္တစီဝရမာဒာယ ဂာမံ ပိဏ္ဍာယ ပဝိသတိ, တသ္သ ဂေဟဒ္ဝာရေ ဌိတသ္သ ဟတ္ထတော ပတ္တံ ဂဟေတ္ဝာ ခာဒနီယဘောဇနီယံ ပက္ခိပန္တိ။ တသ္မိံ ခဏေ ဘိက္ခုနော မဂ္ဂဝုဋ္ဌာနံ ဟောတိ, ဣဒံ ဒာနံ မဂ္ဂသမင္ဂိနော ဒိန္နံ နာမ ဟောတိ။ အထ ဝာ ပနေသ အာသနသာလာယ နိသိန္နော ဟောတိ, မနုသ္သာ ဂန္တ္ဝာ ပတ္တေ ခာဒနီယဘောဇနီယံ ဌပေန္တိ, တသ္မိံ ခဏေ တသ္သ မဂ္ဂဝုဋ္ဌာနံ ဟောတိ, ဣဒမ္ပိ ဒာနံ မဂ္ဂသမင္ဂိနော ဒိန္နံ နာမ။ အထ ဝာ ပနသ္သ ဝိဟာရေ ဝာ အာသနသာလာယ ဝာ နိသိန္နသ္သ ဥပာသကာ ပတ္တံ အာဒာယ အတ္တနော ဃရံ ဂန္တ္ဝာ ခာဒနီယဘောဇနီယံ ပက္ခိပန္တိ, တသ္မိံ ခဏေ တသ္သ မဂ္ဂဝုဋ္ဌာနံ ဟောတိ, ဣဒမ္ပိ ဒာနံ မဂ္ဂသမင္ဂိနော ဒိန္နံ နာမ။ တတ္ထ သောဏ္ဍိယံ ဥဒကသ္သ ဝိယ သောတာပတ္တိဖလသစ္ဆိကိရိယာယ ပဋိပန္နေ ဒိန္နဒာနသ္သ အသင္ခ္ယေယ္ယတာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ တာသု တာသု မဟာနဒီသု မဟာသမုဒ္ဒေ စ ဥဒကသ္သ ဝိယ သောတာပန္နာဒီသု ဒိန္နဒာနသ္သ ဥတ္တရိတရဝသေန အသင္ခ္ယေယ္ယတာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ပထဝိယာ ခယမဏ္ဍလမတ္တေ ပဒေသေ ပံသုံ အာဒိံ ကတ္ဝာ ယာဝ မဟာပထဝိယာ ပံသုနော အပ္ပမေယ္ယတာယပိ အယမတ္ထော ဒီပေတဗ္ဗော။
Kiṃ pana maggasamaṅgissa sakkā dānaṃ dātunti? Āma sakkā. Āraddhavipassako hi pattacīvaramādāya gāmaṃ piṇḍāya pavisati, tassa gehadvāre ṭhitassa hatthato pattaṃ gahetvā khādanīyabhojanīyaṃ pakkhipanti. Tasmiṃ khaṇe bhikkhuno maggavuṭṭhānaṃ hoti, idaṃ dānaṃ maggasamaṅgino dinnaṃ nāma hoti. Atha vā panesa āsanasālāya nisinno hoti, manussā gantvā patte khādanīyabhojanīyaṃ ṭhapenti, tasmiṃ khaṇe tassa maggavuṭṭhānaṃ hoti, idampi dānaṃ maggasamaṅgino dinnaṃ nāma. Atha vā panassa vihāre vā āsanasālāya vā nisinnassa upāsakā pattaṃ ādāya attano gharaṃ gantvā khādanīyabhojanīyaṃ pakkhipanti, tasmiṃ khaṇe tassa maggavuṭṭhānaṃ hoti, idampi dānaṃ maggasamaṅgino dinnaṃ nāma. Tattha soṇḍiyaṃ udakassa viya sotāpattiphalasacchikiriyāya paṭipanne dinnadānassa asaṅkhyeyyatā veditabbā. Tāsu tāsu mahānadīsu mahāsamudde ca udakassa viya sotāpannādīsu dinnadānassa uttaritaravasena asaṅkhyeyyatā veditabbā. Pathaviyā khayamaṇḍalamatte padese paṃsuṃ ādiṃ katvā yāva mahāpathaviyā paṃsuno appameyyatāyapi ayamattho dīpetabbo.
၃၈၀. သတ္တ ခော ပနိမာတိ ကသ္မာ အာရဘိ? ‘‘သင္ဃေ ဂောတမိ ဒေဟိ, သင္ဃေ တေ ဒိန္နေ အဟဉ္စေဝ ပူဇိတော ဘဝိသ္သာမိ သင္ဃော စာ’’တိ ဟိ ဝုတ္တံ, တတ္ထ သတ္တသု ဌာနေသု ဒိန္နဒာနံ သင္ဃေ ဒိန္နံ နာမ ဟောတီတိ ဒသ္သေတုံ ဣမံ ဒေသနံ အာရဘိ။ တတ္ထ ဗုဒ္ဓပ္ပမုခေ ဥဘတောသင္ဃေတိ ဧကတော ဘိက္ခုသင္ဃော, ဧကတော ဘိက္ခုနိသင္ဃော, သတ္ထာ မဇ္ဈေ နိသိန္နော ဟောတီတိ အယံ ဗုဒ္ဓပ္ပမုခော ဥဘတောသင္ဃော နာမ။ အယံ ပဌမာတိ ဣမာယ ဒက္ခိဏာယ သမပ္ပမာဏာ ဒက္ခိဏာ နာမ နတ္ထိ။ ဒုတိယဒက္ခိဏာဒယော ပန ဧတံ ပရမဒက္ခိဏံ န ပာပုဏန္တိ။
380.Satta kho panimāti kasmā ārabhi? ‘‘Saṅghe gotami dehi, saṅghe te dinne ahañceva pūjito bhavissāmi saṅgho cā’’ti hi vuttaṃ, tattha sattasu ṭhānesu dinnadānaṃ saṅghe dinnaṃ nāma hotīti dassetuṃ imaṃ desanaṃ ārabhi. Tattha buddhappamukhe ubhatosaṅgheti ekato bhikkhusaṅgho, ekato bhikkhunisaṅgho, satthā majjhe nisinno hotīti ayaṃ buddhappamukho ubhatosaṅgho nāma. Ayaṃ paṭhamāti imāya dakkhiṇāya samappamāṇā dakkhiṇā nāma natthi. Dutiyadakkhiṇādayo pana etaṃ paramadakkhiṇaṃ na pāpuṇanti.
ကိံ ပန တထာဂတေ ပရိနိဗ္ဗုတေ ဗုဒ္ဓပ္ပမုခသ္သ ဥဘတောသင္ဃသ္သ ဒာနံ ဒာတုံ သက္ကာတိ? သက္ကာ။ ကထံ? ဥဘတောသင္ဃသ္သ ဟိ ပမုခေ သဓာတုကံ ပဋိမံ အာသနေ ဌပေတ္ဝာ အာဓာရကံ ဌပေတ္ဝာ ဒက္ခိဏောဒကံ အာဒိံ ကတ္ဝာ သဗ္ဗံ သတ္ထု ပဌမံ ဒတ္ဝာ ဥဘတောသင္ဃသ္သ ဒာတဗ္ဗံ, ဧဝံ ဗုဒ္ဓပ္ပမုခသ္သ ဥဘတောသင္ဃသ္သ ဒာနံ ဒိန္နံ နာမ ဟောတိ။ တတ္ထ ယံ သတ္ထု ဒိန္နံ, တံ ကိံ ကာတဗ္ဗန္တိ? ယော သတ္ထာရံ ပဋိဇဂ္ဂတိ ဝတ္တသမ္ပန္နော ဘိက္ခု, တသ္သ ဒာတဗ္ဗံ။ ပိတုသန္တကဉ္ဟိ ပုတ္တသ္သ ပာပုဏာတိ, ဘိက္ခုသင္ဃသ္သ ဒာတုမ္ပိ ဝဋ္ဋတိ, သပ္ပိတေလာနိ ပန ဂဟေတ္ဝာ ဒီပာ ဇလိတဗ္ဗာ, သာဋကံ ဂဟေတ္ဝာ ပဋာကာ အာရောပေတဗ္ဗာတိ။ ဘိက္ခုသင္ဃေတိ အပရိစ္ဆိန္နကမဟာဘိက္ခုသင္ဃေ။ ဘိက္ခုနိသင္ဃေပိ ဧသေဝ နယော။
Kiṃ pana tathāgate parinibbute buddhappamukhassa ubhatosaṅghassa dānaṃ dātuṃ sakkāti? Sakkā. Kathaṃ? Ubhatosaṅghassa hi pamukhe sadhātukaṃ paṭimaṃ āsane ṭhapetvā ādhārakaṃ ṭhapetvā dakkhiṇodakaṃ ādiṃ katvā sabbaṃ satthu paṭhamaṃ datvā ubhatosaṅghassa dātabbaṃ, evaṃ buddhappamukhassa ubhatosaṅghassa dānaṃ dinnaṃ nāma hoti. Tattha yaṃ satthu dinnaṃ, taṃ kiṃ kātabbanti? Yo satthāraṃ paṭijaggati vattasampanno bhikkhu, tassa dātabbaṃ. Pitusantakañhi puttassa pāpuṇāti, bhikkhusaṅghassa dātumpi vaṭṭati, sappitelāni pana gahetvā dīpā jalitabbā, sāṭakaṃ gahetvā paṭākā āropetabbāti. Bhikkhusaṅgheti aparicchinnakamahābhikkhusaṅghe. Bhikkhunisaṅghepi eseva nayo.
ဂောတ္ရဘုနောတိ ဂောတ္တမတ္တကမေဝ အနုဘဝမာနာ, နာမမတ္တသမဏာတိ အတ္ထော။ ကာသာဝကဏ္ဌာတိ ကာသာဝကဏ္ဌနာမကာ။ တေ ကိရ ဧကံ ကာသာဝခဏ္ဍံ ဟတ္ထေ ဝာ ဂီဝာယ ဝာ ဗန္ဓိတ္ဝာ ဝိစရိသ္သန္တိ ။ ဃရဒ္ဝာရံ ပန တေသံ ပုတ္တဘရိယာ ကသိဝဏိဇ္ဇာဒိကမ္မာနိ စ ပာကတိကာနေဝ ဘဝိသ္သန္တိ။ တေသု ဒုသ္သီလေသု သင္ဃံ ဥဒ္ဒိသ္သ ဒာနံ ဒသ္သန္တီတိ ဧတ္ထ ဒုသ္သီလသင္ဃန္တိ န ဝုတ္တံ။ သင္ဃော ဟိ ဒုသ္သီလော နာမ နတ္ထိ။ ဒုသ္သီလာ ပန ဥပာသကာ တေသု ဒုသ္သီလေသု ဘိက္ခုသင္ဃံ ဥဒ္ဒိသ္သ သင္ဃသ္သ ဒေမာတိ ဒာနံ ဒသ္သန္တိ။ ဣတိ ဘဂဝတာ ဗုဒ္ဓပ္ပမုခေ သင္ဃေ ဒိန္နဒက္ခိဏာပိ ဂုဏသင္ခာယ အသင္ခ္ယေယ္ယာတိ ဝုတ္တံ။ ကာသာဝကဏ္ဌသင္ဃေ ဒိန္နဒက္ခိဏာပိ ဂုဏသင္ခာယေဝ အသင္ခ္ယေယ္ယာတိ ဝုတ္တာ။ သင္ဃဂတာ ဒက္ခိဏာ ဟိ သင္ဃေ စိတ္တီကာရံ ကာတုံ သက္ကောန္တသ္သ ဟောတိ, သင္ဃေ ပန စိတ္တီကာရော ဒုက္ကရော ဟောတိ။
Gotrabhunoti gottamattakameva anubhavamānā, nāmamattasamaṇāti attho. Kāsāvakaṇṭhāti kāsāvakaṇṭhanāmakā. Te kira ekaṃ kāsāvakhaṇḍaṃ hatthe vā gīvāya vā bandhitvā vicarissanti . Gharadvāraṃ pana tesaṃ puttabhariyā kasivaṇijjādikammāni ca pākatikāneva bhavissanti. Tesu dussīlesu saṅghaṃ uddissa dānaṃ dassantīti ettha dussīlasaṅghanti na vuttaṃ. Saṅgho hi dussīlo nāma natthi. Dussīlā pana upāsakā tesu dussīlesu bhikkhusaṅghaṃ uddissa saṅghassa demāti dānaṃ dassanti. Iti bhagavatā buddhappamukhe saṅghe dinnadakkhiṇāpi guṇasaṅkhāya asaṅkhyeyyāti vuttaṃ. Kāsāvakaṇṭhasaṅghe dinnadakkhiṇāpi guṇasaṅkhāyeva asaṅkhyeyyāti vuttā. Saṅghagatā dakkhiṇā hi saṅghe cittīkāraṃ kātuṃ sakkontassa hoti, saṅghe pana cittīkāro dukkaro hoti.
ယော ဟိ သင္ဃဂတံ ဒက္ခိဏံ ဒသ္သာမီတိ ဒေယ္ယဓမ္မံ ပဋိယာဒေတ္ဝာ ဝိဟာရံ ဂန္တ္ဝာ, – ‘‘ဘန္တေ, သင္ဃံ ဥဒ္ဒိသ္သ ဧကံ ထေရံ ဒေထာ’’တိ ဝဒတိ, အထ သင္ဃတော သာမဏေရံ လဘိတ္ဝာ ‘‘သာမဏေရော မေ လဒ္ဓော’’တိ အညထတ္တံ အာပဇ္ဇတိ, တသ္သ ဒက္ခိဏာ သင္ဃဂတာ န ဟောတိ။ မဟာထေရံ လဘိတ္ဝာပိ ‘‘မဟာထေရော မေ လဒ္ဓော’’တိ သောမနသ္သံ ဥပ္ပာဒေန္တသ္သာပိ န ဟောတိယေဝ။ ယော ပန သာမဏေရံ ဝာ ဥပသမ္ပန္နံ ဝာ ဒဟရံ ဝာ ထေရံ ဝာ ဗာလံ ဝာ ပဏ္ဍိတံ ဝာ ယံကိဉ္စိ သင္ဃတော လဘိတ္ဝာ နိဗ္ဗေမတိကော ဟုတ္ဝာ သင္ဃသ္သ ဒေမီတိ သင္ဃေ စိတ္တီကာရံ ကာတုံ သက္ကောတိ, တသ္သ ဒက္ခိဏာ သင္ဃဂတာ နာမ ဟောတိ။ ပရသမုဒ္ဒဝာသိနော ကိရ ဧဝံ ကရောန္တိ။
Yo hi saṅghagataṃ dakkhiṇaṃ dassāmīti deyyadhammaṃ paṭiyādetvā vihāraṃ gantvā, – ‘‘bhante, saṅghaṃ uddissa ekaṃ theraṃ dethā’’ti vadati, atha saṅghato sāmaṇeraṃ labhitvā ‘‘sāmaṇero me laddho’’ti aññathattaṃ āpajjati, tassa dakkhiṇā saṅghagatā na hoti. Mahātheraṃ labhitvāpi ‘‘mahāthero me laddho’’ti somanassaṃ uppādentassāpi na hotiyeva. Yo pana sāmaṇeraṃ vā upasampannaṃ vā daharaṃ vā theraṃ vā bālaṃ vā paṇḍitaṃ vā yaṃkiñci saṅghato labhitvā nibbematiko hutvā saṅghassa demīti saṅghe cittīkāraṃ kātuṃ sakkoti, tassa dakkhiṇā saṅghagatā nāma hoti. Parasamuddavāsino kira evaṃ karonti.
တတ္ထ ဟိ ဧကော ဝိဟာရသာမိ ကုဋုမ္ဗိကော ‘‘သင္ဃဂတံ ဒက္ခိဏံ ဒသ္သာမီ’’တိ သင္ဃတော ဥဒ္ဒိသိတ္ဝာ ဧကံ ဘိက္ခုံ ဒေထာတိ ယာစိ။ သော ဧကံ ဒုသ္သီလဘိက္ခုံ လဘိတ္ဝာ နိသိန္နဋ္ဌာနံ ဩပုဉ္ဇာပေတ္ဝာ အာသနံ ပညာပေတ္ဝာ ဥပရိ ဝိတာနံ ဗန္ဓိတ္ဝာ ဂန္ဓဓူမပုပ္ဖေဟိ ပူဇေတ္ဝာ ပာဒေ ဓောဝိတ္ဝာ တေလေန မက္ခေတ္ဝာ ဗုဒ္ဓသ္သ နိပစ္စကာရံ ကရောန္တော ဝိယ သင္ဃေ စိတ္တီကာရေန ဒေယ္ယဓမ္မံ အဒာသိ။ သော ဘိက္ခု ပစ္ဆာဘတ္တံ ဝိဟာရဇဂ္ဂနတ္ထာယ ကုဒာလကံ ဒေထာတိ ဃရဒ္ဝာရံ အာဂတော, ဥပာသကော နိသိန္နောဝ ကုဒာလံ ပာဒေန ခိပိတ္ဝာ ‘‘ဂဏ္ဟာ’’တိ အဒာသိ။ တမေနံ မနုသ္သာ အာဟံသု – ‘‘တုမ္ဟေဟိ ပာတောဝ ဧတသ္သ ကတသက္ကာရော ဝတ္တုံ န သက္ကာ, ဣဒာနိ ဥပစာရမတ္တကမ္ပိ နတ္ထိ, ကိံ နာမေတ’’န္တိ။ ဥပာသကော – ‘‘သင္ဃသ္သ သော အယ္ယာ စိတ္တီကာရော, န ဧတသ္သာ’’တိ အာဟ။ ကာသာဝကဏ္ဌသင္ဃသ္သ ဒိန္နဒက္ခိဏံ ပန ကော သောဓေတီတိ? သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနာဒယော အသီတိ မဟာထေရာ သောဓေန္တီတိ။ အပိစ ထေရာ စိရပရိနိဗ္ဗုတာ, ထေရေ အာဒိံ ကတ္ဝာ ယာဝဇ္ဇ ဓရမာနာ ခီဏာသဝာ သောဓေန္တိယေဝ။
Tattha hi eko vihārasāmi kuṭumbiko ‘‘saṅghagataṃ dakkhiṇaṃ dassāmī’’ti saṅghato uddisitvā ekaṃ bhikkhuṃ dethāti yāci. So ekaṃ dussīlabhikkhuṃ labhitvā nisinnaṭṭhānaṃ opuñjāpetvā āsanaṃ paññāpetvā upari vitānaṃ bandhitvā gandhadhūmapupphehi pūjetvā pāde dhovitvā telena makkhetvā buddhassa nipaccakāraṃ karonto viya saṅghe cittīkārena deyyadhammaṃ adāsi. So bhikkhu pacchābhattaṃ vihārajagganatthāya kudālakaṃ dethāti gharadvāraṃ āgato, upāsako nisinnova kudālaṃ pādena khipitvā ‘‘gaṇhā’’ti adāsi. Tamenaṃ manussā āhaṃsu – ‘‘tumhehi pātova etassa katasakkāro vattuṃ na sakkā, idāni upacāramattakampi natthi, kiṃ nāmeta’’nti. Upāsako – ‘‘saṅghassa so ayyā cittīkāro, na etassā’’ti āha. Kāsāvakaṇṭhasaṅghassa dinnadakkhiṇaṃ pana ko sodhetīti? Sāriputtamoggallānādayo asīti mahātherā sodhentīti. Apica therā ciraparinibbutā, there ādiṃ katvā yāvajja dharamānā khīṇāsavā sodhentiyeva.
န တ္ဝေဝာဟံ , အာနန္ဒ, ကေနစိ ပရိယာယေန သင္ဃဂတာယ ဒက္ခိဏာယာတိ ဧတ္ထ အတ္ထိ ဗုဒ္ဓပ္ပမုခော သင္ဃော, အတ္ထိ ဧတရဟိ သင္ဃော, အတ္ထိ အနာဂတေ ကာသာဝကဏ္ဌသင္ဃော။ ဗုဒ္ဓပ္ပမုခော သင္ဃော ဧတရဟိ သင္ဃေန န ဥပနေတဗ္ဗော, ဧတရဟိ သင္ဃော အနာဂတေ ကာသာဝကဏ္ဌသင္ဃေန သဒ္ဓိံ န ဥပနေတဗ္ဗော။ တေန တေနေဝ သမယေန ကထေတဗ္ဗံ။ သင္ဃတော ဥဒ္ဒိသိတ္ဝာ ဂဟိတသမဏပုထုဇ္ဇနော ဟိ ပာဋိပုဂ္ဂလိကော သောတာပန္နော, သင္ဃေ စိတ္တီကာရံ ကာတုံ သက္ကောန္တသ္သ ပုထုဇ္ဇနသမဏေ ဒိန္နံ မဟပ္ဖလတရံ။ ဥဒ္ဒိသိတ္ဝာ ဂဟိတော သောတာပန္နော ပာဋိပုဂ္ဂလိကော သကဒာဂာမီတိအာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။ သင္ဃေ စိတ္တီကာရံ ကာတုံ သက္ကောန္တသ္သ ဟိ ခီဏာသဝေ ဒိန္နဒာနတော ဥဒ္ဒိသိတ္ဝာ ဂဟိတေ ဒုသ္သီလေပိ ဒိန္နံ မဟပ္ဖလတရမေဝ ။ ယံ ပန ဝုတ္တံ ‘‘သီလဝတော ခော, မဟာရာဇ, ဒိန္နံ မဟပ္ဖလံ, နော တထာ ဒုသ္သီလေ’’တိ, တံ ဣမံ နယံ ပဟာယ ‘‘စတသ္သော ခော ဣမာနန္ဒ, ဒက္ခိဏာ ဝိသုဒ္ဓိယော’’တိ ဣမသ္မိံ စတုက္ကေ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။
Na tvevāhaṃ, ānanda, kenaci pariyāyena saṅghagatāya dakkhiṇāyāti ettha atthi buddhappamukho saṅgho, atthi etarahi saṅgho, atthi anāgate kāsāvakaṇṭhasaṅgho. Buddhappamukho saṅgho etarahi saṅghena na upanetabbo, etarahi saṅgho anāgate kāsāvakaṇṭhasaṅghena saddhiṃ na upanetabbo. Tena teneva samayena kathetabbaṃ. Saṅghato uddisitvā gahitasamaṇaputhujjano hi pāṭipuggaliko sotāpanno, saṅghe cittīkāraṃ kātuṃ sakkontassa puthujjanasamaṇe dinnaṃ mahapphalataraṃ. Uddisitvā gahito sotāpanno pāṭipuggaliko sakadāgāmītiādīsupi eseva nayo. Saṅghe cittīkāraṃ kātuṃ sakkontassa hi khīṇāsave dinnadānato uddisitvā gahite dussīlepi dinnaṃ mahapphalatarameva . Yaṃ pana vuttaṃ ‘‘sīlavato kho, mahārāja, dinnaṃ mahapphalaṃ, no tathā dussīle’’ti, taṃ imaṃ nayaṃ pahāya ‘‘catasso kho imānanda, dakkhiṇā visuddhiyo’’ti imasmiṃ catukke daṭṭhabbaṃ.
၃၈၁. ဒာယကတော ဝိသုဇ္ဈတီတိ မဟပ္ဖလဘာဝေန ဝိသုဇ္ဈတိ, မဟပ္ဖလာ ဟောတီတိ အတ္ထော။ ကလ္ယာဏဓမ္မောတိ သုစိဓမ္မော, န ပာပဓမ္မော။ ဒာယကတော ဝိသုဇ္ဈတီတိ စေတ္ထ ဝေသ္သန္တရမဟာရာဇာ ကထေတဗ္ဗော။ သော ဟိ ဇူဇကဗ္ရာဟ္မဏသ္သ ဒာရကေ ဒတ္ဝာ ပထဝိံ ကမ္ပေသိ။
381.Dāyakato visujjhatīti mahapphalabhāvena visujjhati, mahapphalā hotīti attho. Kalyāṇadhammoti sucidhammo, na pāpadhammo. Dāyakato visujjhatīti cettha vessantaramahārājā kathetabbo. So hi jūjakabrāhmaṇassa dārake datvā pathaviṃ kampesi.
ပဋိဂ္ဂာဟကတော ဝိသုဇ္ဈတီတိ ဧတ္ထ ကလ္ယာဏီနဒီမုခဒ္ဝာရဝာသိကေဝဋ္ဋော ကထေတဗ္ဗော။ သော ကိရ ဒီဃသောမတ္ထေရသ္သ တိက္ခတ္တုမ္ပိ ပိဏ္ဍပာတံ ဒတ္ဝာ မရဏမဉ္စေ နိပန္နော ‘‘အယ္ယသ္သ မံ ဒီဃသောမတ္ထေရသ္သ ဒိန္နပိဏ္ဍပာတော ဥဒ္ဓရတီ’’တိ အာဟ။
Paṭiggāhakatovisujjhatīti ettha kalyāṇīnadīmukhadvāravāsikevaṭṭo kathetabbo. So kira dīghasomattherassa tikkhattumpi piṇḍapātaṃ datvā maraṇamañce nipanno ‘‘ayyassa maṃ dīghasomattherassa dinnapiṇḍapāto uddharatī’’ti āha.
နေဝ ဒာယကတောတိ ဧတ္ထ ဝဍ္ဎမာနဝာသိလုဒ္ဒကော ကထေတဗ္ဗော။ သော ကိရ ပေတဒက္ခိဏံ ဒေန္တော ဧကသ္သ ဒုသ္သီလသ္သေဝ တယော ဝာရေ အဒာသိ, တတိယဝာရေ ‘‘အမနုသ္သော ဒုသ္သီလော မံ ဝိလုမ္ပတီ’’တိ ဝိရဝိ, ဧကသ္သ သီလဝန္တဘိက္ခုနော ဒတ္ဝာ ပာပိတကာလေယေဝသ္သ ပာပုဏိ။
Neva dāyakatoti ettha vaḍḍhamānavāsiluddako kathetabbo. So kira petadakkhiṇaṃ dento ekassa dussīlasseva tayo vāre adāsi, tatiyavāre ‘‘amanusso dussīlo maṃ vilumpatī’’ti viravi, ekassa sīlavantabhikkhuno datvā pāpitakāleyevassa pāpuṇi.
ဒာယကတော စေဝ ဝိသုဇ္ဈတီတိ ဧတ္ထ အသဒိသဒာနံ ကထေတဗ္ဗံ။
Dāyakato ceva visujjhatīti ettha asadisadānaṃ kathetabbaṃ.
သာ ဒက္ခိဏာ ဒာယကတော ဝိသုဇ္ဈတီတိ ဧတ္ထ ယထာ နာမ ဆေကော ကသ္သကော အသာရမ္ပိ ခေတ္တံ လဘိတ္ဝာ သမယေ ကသိတ္ဝာ ပံသုံ အပနေတ္ဝာ သာရဗီဇာနိ ပတိဋ္ဌပေတ္ဝာ ရတ္တိန္ဒိဝံ အာရက္ခေ ပမာဒံ အနာပဇ္ဇန္တော အညသ္သ သာရခေတ္တတော အဓိကတရံ ဓညံ လဘတိ, ဧဝံ သီလဝာ ဒုသ္သီလသ္သ ဒတ္ဝာပိ ဖလံ မဟန္တံ အဓိဂစ္ဆတီတိ။ ဣမိနာ ဥပာယေန သဗ္ဗပဒေသု ဝိသုဇ္ဈနံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။
Sā dakkhiṇā dāyakato visujjhatīti ettha yathā nāma cheko kassako asārampi khettaṃ labhitvā samaye kasitvā paṃsuṃ apanetvā sārabījāni patiṭṭhapetvā rattindivaṃ ārakkhe pamādaṃ anāpajjanto aññassa sārakhettato adhikataraṃ dhaññaṃ labhati, evaṃ sīlavā dussīlassa datvāpi phalaṃ mahantaṃ adhigacchatīti. Iminā upāyena sabbapadesu visujjhanaṃ veditabbaṃ.
ဝီတရာဂော ဝီတရာဂေသူတိ ဧတ္ထ ဝီတရာဂော နာမ အနာဂာမီ, အရဟာ ပန ဧကန္တဝီတရာဂောဝ, တသ္မာ အရဟတာ အရဟတော ဒိန္နဒာနမေဝ အဂ္ဂံ။ ကသ္မာ? ဘဝာလယသ္သ ဘဝပတ္ထနာယ အဘာဝတော။ နနု ခီဏာသဝော ဒာနဖလံ န သဒ္ဒဟတီတိ? ဒာနဖလံ သဒ္ဒဟန္တာ ခီဏာသဝသဒိသာ န ဟောန္တိ။ ခီဏာသဝေန ကတကမ္မံ ပန နိစ္ဆန္ဒရာဂတ္တာ ကုသလံ ဝာ အကုသလံ ဝာ န ဟောတိ, ကိရိယဋ္ဌာနေ တိဋ္ဌတိ, တေနေဝသ္သ ဒာနံ အဂ္ဂံ ဟောတီတိ ဝဒန္တိ။
Vītarāgo vītarāgesūti ettha vītarāgo nāma anāgāmī, arahā pana ekantavītarāgova, tasmā arahatā arahato dinnadānameva aggaṃ. Kasmā? Bhavālayassa bhavapatthanāya abhāvato. Nanu khīṇāsavo dānaphalaṃ na saddahatīti? Dānaphalaṃ saddahantā khīṇāsavasadisā na honti. Khīṇāsavena katakammaṃ pana nicchandarāgattā kusalaṃ vā akusalaṃ vā na hoti, kiriyaṭṭhāne tiṭṭhati, tenevassa dānaṃ aggaṃ hotīti vadanti.
ကိံ ပန သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန သာရိပုတ္တတ္ထေရသ္သ ဒိန္နံ မဟပ္ဖလံ, ဥဒာဟု သာရိပုတ္တတ္ထေရေန သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓသ္သ ဒိန္နန္တိ။ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန သာရိပုတ္တတ္ထေရသ္သ ဒိန္နံ မဟပ္ဖလန္တိ ဝဒန္တိ။ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဉ္ဟိ ဌပေတ္ဝာ အညော ဒာနသ္သ ဝိပာကံ ဇာနိတုံ သမတ္ထော နာမ နတ္ထိ။ ဒာနဉ္ဟိ စတူဟိ သမ္ပဒာဟိ ဒာတုံ သက္ကောန္တသ္သ တသ္မိံယေဝ အတ္တဘာဝေ ဝိပာကံ ဒေတိ။ တတ္ရိမာ သမ္ပဒာ – ဒေယ္ယဓမ္မသ္သ ဓမ္မေန သမေန ပရံ အပီဠေတ္ဝာ ဥပ္ပန္နတာ, ပုဗ္ဗစေတနာဒိဝသေန စေတနာယ မဟတ္တတာ, ခီဏာသဝဘာဝေန ဂုဏာတိရေကတာ, တံဒိဝသံ နိရောဓတော ဝုဋ္ဌိတဘာဝေန ဝတ္ထုသမ္ပန္နတာတိ။
Kiṃ pana sammāsambuddhena sāriputtattherassa dinnaṃ mahapphalaṃ, udāhu sāriputtattherena sammāsambuddhassa dinnanti. Sammāsambuddhena sāriputtattherassa dinnaṃ mahapphalanti vadanti. Sammāsambuddhañhi ṭhapetvā añño dānassa vipākaṃ jānituṃ samattho nāma natthi. Dānañhi catūhi sampadāhi dātuṃ sakkontassa tasmiṃyeva attabhāve vipākaṃ deti. Tatrimā sampadā – deyyadhammassa dhammena samena paraṃ apīḷetvā uppannatā, pubbacetanādivasena cetanāya mahattatā, khīṇāsavabhāvena guṇātirekatā, taṃdivasaṃ nirodhato vuṭṭhitabhāvena vatthusampannatāti.
ပပဉ္စသူဒနိယာ မဇ္ဈိမနိကာယဋ္ဌကထာယ
Papañcasūdaniyā majjhimanikāyaṭṭhakathāya
ဒက္ခိဏာဝိဘင္ဂသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Dakkhiṇāvibhaṅgasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
စတုတ္ထဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Catutthavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / မဇ္ဈိမနိကာယ • Majjhimanikāya / ၁၂. ဒက္ခိဏာဝိဘင္ဂသုတ္တံ • 12. Dakkhiṇāvibhaṅgasuttaṃ
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / မဇ္ဈိမနိကာယ (ဋီကာ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ၁၂. ဒက္ခိဏာဝိဘင္ဂသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 12. Dakkhiṇāvibhaṅgasuttavaṇṇanā
