Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ • Saṃyuttanikāya |
၄. ဒလိဒ္ဒသုတ္တံ
4. Daliddasuttaṃ
၂၆၀. ဧကံ သမယံ ဘဂဝာ ရာဇဂဟေ ဝိဟရတိ ဝေဠုဝနေ ကလန္ဒကနိဝာပေ။ တတ္ရ ခော ဘဂဝာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ဘိက္ခဝော’’တိ။ ‘‘ဘဒန္တေ’’တိ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ပစ္စသ္သောသုံ။ ဘဂဝာ ဧတဒဝောစ –
260. Ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti. ‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –
‘‘ဘူတပုဗ္ဗံ, ဘိက္ခဝေ, အညတရော ပုရိသော ဣမသ္မိံယေဝ ရာဇဂဟေ မနုသ္သဒလိဒ္ဒော 1 အဟောသိ မနုသ္သကပဏော မနုသ္သဝရာကော။ သော တထာဂတပ္ပဝေဒိတေ ဓမ္မဝိနယေ သဒ္ဓံ သမာဒိယိ, သီလံ သမာဒိယိ, သုတံ သမာဒိယိ, စာဂံ သမာဒိယိ, ပညံ သမာဒိယိ။ သော တထာဂတပ္ပဝေဒိတေ ဓမ္မဝိနယေ သဒ္ဓံ သမာဒိယိတ္ဝာ သီလံ သမာဒိယိတ္ဝာ သုတံ သမာဒိယိတ္ဝာ စာဂံ သမာဒိယိတ္ဝာ ပညံ သမာဒိယိတ္ဝာ ကာယသ္သ ဘေဒာ ပရံ မရဏာ သုဂတိံ သဂ္ဂံ လောကံ ဥပပဇ္ဇိ ဒေဝာနံ တာဝတိံသာနံ သဟဗ္ယတံ။ သော အညေ ဒေဝေ အတိရောစတိ ဝဏ္ဏေန စေဝ ယသသာ စ။ တတ္ရ သုဒံ, ဘိက္ခဝေ, ဒေဝာ တာဝတိံသာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယ္ယန္တိ ဝိပာစေန္တိ – ‘အစ္ဆရိယံ ဝတ ဘော, အဗ္ဘုတံ ဝတ ဘော! အယဉ္ဟိ ဒေဝပုတ္တော ပုဗ္ဗေ မနုသ္သဘူတော သမာနော မနုသ္သဒလိဒ္ဒော အဟောသိ မနုသ္သကပဏော မနုသ္သဝရာကော; သော ကာယသ္သ ဘေဒာ ပရံ မရဏာ သုဂတိံ သဂ္ဂံ လောကံ ဥပပန္နော ဒေဝာနံ တာဝတိံသာနံ သဟဗ္ယတံ။ သော အညေ ဒေဝေ အတိရောစတိ ဝဏ္ဏေန စေဝ ယသသာ စာ’’’တိ။
‘‘Bhūtapubbaṃ, bhikkhave, aññataro puriso imasmiṃyeva rājagahe manussadaliddo 2 ahosi manussakapaṇo manussavarāko. So tathāgatappavedite dhammavinaye saddhaṃ samādiyi, sīlaṃ samādiyi, sutaṃ samādiyi, cāgaṃ samādiyi, paññaṃ samādiyi. So tathāgatappavedite dhammavinaye saddhaṃ samādiyitvā sīlaṃ samādiyitvā sutaṃ samādiyitvā cāgaṃ samādiyitvā paññaṃ samādiyitvā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajji devānaṃ tāvatiṃsānaṃ sahabyataṃ. So aññe deve atirocati vaṇṇena ceva yasasā ca. Tatra sudaṃ, bhikkhave, devā tāvatiṃsā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘acchariyaṃ vata bho, abbhutaṃ vata bho! Ayañhi devaputto pubbe manussabhūto samāno manussadaliddo ahosi manussakapaṇo manussavarāko; so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapanno devānaṃ tāvatiṃsānaṃ sahabyataṃ. So aññe deve atirocati vaṇṇena ceva yasasā cā’’’ti.
‘‘အထ ခော, ဘိက္ခဝေ, သက္ကော ဒေဝာနမိန္ဒော ဒေဝေ တာဝတိံသေ အာမန္တေသိ – ‘မာ ခော တုမ္ဟေ, မာရိသာ, ဧတသ္သ ဒေဝပုတ္တသ္သ ဥဇ္ဈာယိတ္ထ။ ဧသော ခော, မာရိသာ, ဒေဝပုတ္တော ပုဗ္ဗေ မနုသ္သဘူတော သမာနော တထာဂတပ္ပဝေဒိတေ ဓမ္မဝိနယေ သဒ္ဓံ သမာဒိယိ, သီလံ သမာဒိယိ, သုတံ သမာဒိယိ, စာဂံ သမာဒိယိ, ပညံ သမာဒိယိ။ သော တထာဂတပ္ပဝေဒိတေ ဓမ္မဝိနယေ သဒ္ဓံ သမာဒိယိတ္ဝာ သီလံ သမာဒိယိတ္ဝာ သုတံ သမာဒိယိတ္ဝာ စာဂံ သမာဒိယိတ္ဝာ ပညံ သမာဒိယိတ္ဝာ ကာယသ္သ ဘေဒာ ပရံ မရဏာ သုဂတိံ သဂ္ဂံ လောကံ ဥပပန္နော ဒေဝာနံ တာဝတိံသာနံ သဟဗ္ယတံ ။ သော အညေ ဒေဝေ အတိရောစတိ ဝဏ္ဏေန စေဝ ယသသာ စာ’’’တိ။ အထ ခော, ဘိက္ခဝေ, သက္ကော ဒေဝာနမိန္ဒော ဒေဝေ တာဝတိံသေ အနုနယမာနော တာယံ ဝေလာယံ ဣမာ ဂာထာယော အဘာသိ –
‘‘Atha kho, bhikkhave, sakko devānamindo deve tāvatiṃse āmantesi – ‘mā kho tumhe, mārisā, etassa devaputtassa ujjhāyittha. Eso kho, mārisā, devaputto pubbe manussabhūto samāno tathāgatappavedite dhammavinaye saddhaṃ samādiyi, sīlaṃ samādiyi, sutaṃ samādiyi, cāgaṃ samādiyi, paññaṃ samādiyi. So tathāgatappavedite dhammavinaye saddhaṃ samādiyitvā sīlaṃ samādiyitvā sutaṃ samādiyitvā cāgaṃ samādiyitvā paññaṃ samādiyitvā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapanno devānaṃ tāvatiṃsānaṃ sahabyataṃ . So aññe deve atirocati vaṇṇena ceva yasasā cā’’’ti. Atha kho, bhikkhave, sakko devānamindo deve tāvatiṃse anunayamāno tāyaṃ velāyaṃ imā gāthāyo abhāsi –
‘‘ယသ္သ သဒ္ဓာ တထာဂတေ၊ အစလာ သုပ္ပတိဋ္ဌိတာ။
‘‘Yassa saddhā tathāgate, acalā suppatiṭṭhitā;
သီလဉ္စ ယသ္သ ကလ္ယာဏံ၊ အရိယကန္တံ ပသံသိတံ။
Sīlañca yassa kalyāṇaṃ, ariyakantaṃ pasaṃsitaṃ.
‘‘သင္ဃေ ပသာဒော ယသ္သတ္ထိ၊ ဥဇုဘူတဉ္စ ဒသ္သနံ။
‘‘Saṅghe pasādo yassatthi, ujubhūtañca dassanaṃ;
အဒလိဒ္ဒောတိ တံ အာဟု၊ အမောဃံ တသ္သ ဇီဝိတံ။
Adaliddoti taṃ āhu, amoghaṃ tassa jīvitaṃ.
‘‘တသ္မာ သဒ္ဓဉ္စ သီလဉ္စ၊ ပသာဒံ ဓမ္မဒသ္သနံ။
‘‘Tasmā saddhañca sīlañca, pasādaṃ dhammadassanaṃ;
အနုယုဉ္ဇေထ မေဓာဝီ၊ သရံ ဗုဒ္ဓာန သာသန’’န္တိ။
Anuyuñjetha medhāvī, saraṃ buddhāna sāsana’’nti.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / သံယုတ္တနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ၄. ဒလိဒ္ဒသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 4. Daliddasuttavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / သံယုတ္တနိကာယ (ဋီကာ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ၄. ဒလိဒ္ဒသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 4. Daliddasuttavaṇṇanā