Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya |
੪. ਦਲਿਦ੍ਦਸੁਤ੍ਤਂ
4. Daliddasuttaṃ
੨੬੦. ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਭਗવਾ ਰਾਜਗਹੇ વਿਹਰਤਿ વੇਲ਼ੁવਨੇ ਕਲਨ੍ਦਕਨਿવਾਪੇ। ਤਤ੍ਰ ਖੋ ਭਗવਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਭਿਕ੍ਖવੋ’’ਤਿ। ‘‘ਭਦਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗવਤੋ ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸੁਂ। ਭਗવਾ ਏਤਦવੋਚ –
260. Ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti. ‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –
‘‘ਭੂਤਪੁਬ੍ਬਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਪੁਰਿਸੋ ਇਮਸ੍ਮਿਂਯੇવ ਰਾਜਗਹੇ ਮਨੁਸ੍ਸਦਲਿਦ੍ਦੋ 1 ਅਹੋਸਿ ਮਨੁਸ੍ਸਕਪਣੋ ਮਨੁਸ੍ਸવਰਾਕੋ। ਸੋ ਤਥਾਗਤਪ੍ਪવੇਦਿਤੇ ਧਮ੍ਮવਿਨਯੇ ਸਦ੍ਧਂ ਸਮਾਦਿਯਿ, ਸੀਲਂ ਸਮਾਦਿਯਿ, ਸੁਤਂ ਸਮਾਦਿਯਿ, ਚਾਗਂ ਸਮਾਦਿਯਿ, ਪਞ੍ਞਂ ਸਮਾਦਿਯਿ। ਸੋ ਤਥਾਗਤਪ੍ਪવੇਦਿਤੇ ਧਮ੍ਮવਿਨਯੇ ਸਦ੍ਧਂ ਸਮਾਦਿਯਿਤ੍વਾ ਸੀਲਂ ਸਮਾਦਿਯਿਤ੍વਾ ਸੁਤਂ ਸਮਾਦਿਯਿਤ੍વਾ ਚਾਗਂ ਸਮਾਦਿਯਿਤ੍વਾ ਪਞ੍ਞਂ ਸਮਾਦਿਯਿਤ੍વਾ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਸੁਗਤਿਂ ਸਗ੍ਗਂ ਲੋਕਂ ਉਪਪਜ੍ਜਿ ਦੇવਾਨਂ ਤਾવਤਿਂਸਾਨਂ ਸਹਬ੍ਯਤਂ। ਸੋ ਅਞ੍ਞੇ ਦੇવੇ ਅਤਿਰੋਚਤਿ વਣ੍ਣੇਨ ਚੇવ ਯਸਸਾ ਚ। ਤਤ੍ਰ ਸੁਦਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਦੇવਾ ਤਾવਤਿਂਸਾ ਉਜ੍ਝਾਯਨ੍ਤਿ ਖਿਯ੍ਯਨ੍ਤਿ વਿਪਾਚੇਨ੍ਤਿ – ‘ਅਚ੍ਛਰਿਯਂ વਤ ਭੋ, ਅਬ੍ਭੁਤਂ વਤ ਭੋ! ਅਯਞ੍ਹਿ ਦੇવਪੁਤ੍ਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਮਨੁਸ੍ਸਭੂਤੋ ਸਮਾਨੋ ਮਨੁਸ੍ਸਦਲਿਦ੍ਦੋ ਅਹੋਸਿ ਮਨੁਸ੍ਸਕਪਣੋ ਮਨੁਸ੍ਸવਰਾਕੋ; ਸੋ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਸੁਗਤਿਂ ਸਗ੍ਗਂ ਲੋਕਂ ਉਪਪਨ੍ਨੋ ਦੇવਾਨਂ ਤਾવਤਿਂਸਾਨਂ ਸਹਬ੍ਯਤਂ। ਸੋ ਅਞ੍ਞੇ ਦੇવੇ ਅਤਿਰੋਚਤਿ વਣ੍ਣੇਨ ਚੇવ ਯਸਸਾ ਚਾ’’’ਤਿ।
‘‘Bhūtapubbaṃ, bhikkhave, aññataro puriso imasmiṃyeva rājagahe manussadaliddo 2 ahosi manussakapaṇo manussavarāko. So tathāgatappavedite dhammavinaye saddhaṃ samādiyi, sīlaṃ samādiyi, sutaṃ samādiyi, cāgaṃ samādiyi, paññaṃ samādiyi. So tathāgatappavedite dhammavinaye saddhaṃ samādiyitvā sīlaṃ samādiyitvā sutaṃ samādiyitvā cāgaṃ samādiyitvā paññaṃ samādiyitvā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajji devānaṃ tāvatiṃsānaṃ sahabyataṃ. So aññe deve atirocati vaṇṇena ceva yasasā ca. Tatra sudaṃ, bhikkhave, devā tāvatiṃsā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘acchariyaṃ vata bho, abbhutaṃ vata bho! Ayañhi devaputto pubbe manussabhūto samāno manussadaliddo ahosi manussakapaṇo manussavarāko; so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapanno devānaṃ tāvatiṃsānaṃ sahabyataṃ. So aññe deve atirocati vaṇṇena ceva yasasā cā’’’ti.
‘‘ਅਥ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਕ੍ਕੋ ਦੇવਾਨਮਿਨ੍ਦੋ ਦੇવੇ ਤਾવਤਿਂਸੇ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘ਮਾ ਖੋ ਤੁਮ੍ਹੇ, ਮਾਰਿਸਾ, ਏਤਸ੍ਸ ਦੇવਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਜ੍ਝਾਯਿਤ੍ਥ। ਏਸੋ ਖੋ, ਮਾਰਿਸਾ, ਦੇવਪੁਤ੍ਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਮਨੁਸ੍ਸਭੂਤੋ ਸਮਾਨੋ ਤਥਾਗਤਪ੍ਪવੇਦਿਤੇ ਧਮ੍ਮવਿਨਯੇ ਸਦ੍ਧਂ ਸਮਾਦਿਯਿ, ਸੀਲਂ ਸਮਾਦਿਯਿ, ਸੁਤਂ ਸਮਾਦਿਯਿ, ਚਾਗਂ ਸਮਾਦਿਯਿ, ਪਞ੍ਞਂ ਸਮਾਦਿਯਿ। ਸੋ ਤਥਾਗਤਪ੍ਪવੇਦਿਤੇ ਧਮ੍ਮવਿਨਯੇ ਸਦ੍ਧਂ ਸਮਾਦਿਯਿਤ੍વਾ ਸੀਲਂ ਸਮਾਦਿਯਿਤ੍વਾ ਸੁਤਂ ਸਮਾਦਿਯਿਤ੍વਾ ਚਾਗਂ ਸਮਾਦਿਯਿਤ੍વਾ ਪਞ੍ਞਂ ਸਮਾਦਿਯਿਤ੍વਾ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਸੁਗਤਿਂ ਸਗ੍ਗਂ ਲੋਕਂ ਉਪਪਨ੍ਨੋ ਦੇવਾਨਂ ਤਾવਤਿਂਸਾਨਂ ਸਹਬ੍ਯਤਂ । ਸੋ ਅਞ੍ਞੇ ਦੇવੇ ਅਤਿਰੋਚਤਿ વਣ੍ਣੇਨ ਚੇવ ਯਸਸਾ ਚਾ’’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਕ੍ਕੋ ਦੇવਾਨਮਿਨ੍ਦੋ ਦੇવੇ ਤਾવਤਿਂਸੇ ਅਨੁਨਯਮਾਨੋ ਤਾਯਂ વੇਲਾਯਂ ਇਮਾ ਗਾਥਾਯੋ ਅਭਾਸਿ –
‘‘Atha kho, bhikkhave, sakko devānamindo deve tāvatiṃse āmantesi – ‘mā kho tumhe, mārisā, etassa devaputtassa ujjhāyittha. Eso kho, mārisā, devaputto pubbe manussabhūto samāno tathāgatappavedite dhammavinaye saddhaṃ samādiyi, sīlaṃ samādiyi, sutaṃ samādiyi, cāgaṃ samādiyi, paññaṃ samādiyi. So tathāgatappavedite dhammavinaye saddhaṃ samādiyitvā sīlaṃ samādiyitvā sutaṃ samādiyitvā cāgaṃ samādiyitvā paññaṃ samādiyitvā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapanno devānaṃ tāvatiṃsānaṃ sahabyataṃ . So aññe deve atirocati vaṇṇena ceva yasasā cā’’’ti. Atha kho, bhikkhave, sakko devānamindo deve tāvatiṃse anunayamāno tāyaṃ velāyaṃ imā gāthāyo abhāsi –
‘‘ਯਸ੍ਸ ਸਦ੍ਧਾ ਤਥਾਗਤੇ, ਅਚਲਾ ਸੁਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾ।
‘‘Yassa saddhā tathāgate, acalā suppatiṭṭhitā;
ਸੀਲਞ੍ਚ ਯਸ੍ਸ ਕਲ੍ਯਾਣਂ, ਅਰਿਯਕਨ੍ਤਂ ਪਸਂਸਿਤਂ॥
Sīlañca yassa kalyāṇaṃ, ariyakantaṃ pasaṃsitaṃ.
‘‘ਸਙ੍ਘੇ ਪਸਾਦੋ ਯਸ੍ਸਤ੍ਥਿ, ਉਜੁਭੂਤਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸਨਂ।
‘‘Saṅghe pasādo yassatthi, ujubhūtañca dassanaṃ;
ਅਦਲਿਦ੍ਦੋਤਿ ਤਂ ਆਹੁ, ਅਮੋਘਂ ਤਸ੍ਸ ਜੀવਿਤਂ॥
Adaliddoti taṃ āhu, amoghaṃ tassa jīvitaṃ.
‘‘ਤਸ੍ਮਾ ਸਦ੍ਧਞ੍ਚ ਸੀਲਞ੍ਚ, ਪਸਾਦਂ ਧਮ੍ਮਦਸ੍ਸਨਂ।
‘‘Tasmā saddhañca sīlañca, pasādaṃ dhammadassanaṃ;
ਅਨੁਯੁਞ੍ਜੇਥ ਮੇਧਾવੀ, ਸਰਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨ ਸਾਸਨ’’ਨ੍ਤਿ॥
Anuyuñjetha medhāvī, saraṃ buddhāna sāsana’’nti.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ੪. ਦਲਿਦ੍ਦਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 4. Daliddasuttavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ੪. ਦਲਿਦ੍ਦਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 4. Daliddasuttavaṇṇanā