Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya |
൪. ദലിദ്ദസുത്തം
4. Daliddasuttaṃ
൨൬൦. ഏകം സമയം ഭഗവാ രാജഗഹേ വിഹരതി വേളുവനേ കലന്ദകനിവാപേ. തത്ര ഖോ ഭഗവാ ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി – ‘‘ഭിക്ഖവോ’’തി. ‘‘ഭദന്തേ’’തി തേ ഭിക്ഖൂ ഭഗവതോ പച്ചസ്സോസും. ഭഗവാ ഏതദവോച –
260. Ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti. ‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –
‘‘ഭൂതപുബ്ബം, ഭിക്ഖവേ, അഞ്ഞതരോ പുരിസോ ഇമസ്മിംയേവ രാജഗഹേ മനുസ്സദലിദ്ദോ 1 അഹോസി മനുസ്സകപണോ മനുസ്സവരാകോ. സോ തഥാഗതപ്പവേദിതേ ധമ്മവിനയേ സദ്ധം സമാദിയി, സീലം സമാദിയി, സുതം സമാദിയി, ചാഗം സമാദിയി, പഞ്ഞം സമാദിയി. സോ തഥാഗതപ്പവേദിതേ ധമ്മവിനയേ സദ്ധം സമാദിയിത്വാ സീലം സമാദിയിത്വാ സുതം സമാദിയിത്വാ ചാഗം സമാദിയിത്വാ പഞ്ഞം സമാദിയിത്വാ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ സുഗതിം സഗ്ഗം ലോകം ഉപപജ്ജി ദേവാനം താവതിംസാനം സഹബ്യതം. സോ അഞ്ഞേ ദേവേ അതിരോചതി വണ്ണേന ചേവ യസസാ ച. തത്ര സുദം, ഭിക്ഖവേ, ദേവാ താവതിംസാ ഉജ്ഝായന്തി ഖിയ്യന്തി വിപാചേന്തി – ‘അച്ഛരിയം വത ഭോ, അബ്ഭുതം വത ഭോ! അയഞ്ഹി ദേവപുത്തോ പുബ്ബേ മനുസ്സഭൂതോ സമാനോ മനുസ്സദലിദ്ദോ അഹോസി മനുസ്സകപണോ മനുസ്സവരാകോ; സോ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ സുഗതിം സഗ്ഗം ലോകം ഉപപന്നോ ദേവാനം താവതിംസാനം സഹബ്യതം. സോ അഞ്ഞേ ദേവേ അതിരോചതി വണ്ണേന ചേവ യസസാ ചാ’’’തി.
‘‘Bhūtapubbaṃ, bhikkhave, aññataro puriso imasmiṃyeva rājagahe manussadaliddo 2 ahosi manussakapaṇo manussavarāko. So tathāgatappavedite dhammavinaye saddhaṃ samādiyi, sīlaṃ samādiyi, sutaṃ samādiyi, cāgaṃ samādiyi, paññaṃ samādiyi. So tathāgatappavedite dhammavinaye saddhaṃ samādiyitvā sīlaṃ samādiyitvā sutaṃ samādiyitvā cāgaṃ samādiyitvā paññaṃ samādiyitvā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajji devānaṃ tāvatiṃsānaṃ sahabyataṃ. So aññe deve atirocati vaṇṇena ceva yasasā ca. Tatra sudaṃ, bhikkhave, devā tāvatiṃsā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘acchariyaṃ vata bho, abbhutaṃ vata bho! Ayañhi devaputto pubbe manussabhūto samāno manussadaliddo ahosi manussakapaṇo manussavarāko; so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapanno devānaṃ tāvatiṃsānaṃ sahabyataṃ. So aññe deve atirocati vaṇṇena ceva yasasā cā’’’ti.
‘‘അഥ ഖോ, ഭിക്ഖവേ, സക്കോ ദേവാനമിന്ദോ ദേവേ താവതിംസേ ആമന്തേസി – ‘മാ ഖോ തുമ്ഹേ, മാരിസാ, ഏതസ്സ ദേവപുത്തസ്സ ഉജ്ഝായിത്ഥ. ഏസോ ഖോ, മാരിസാ, ദേവപുത്തോ പുബ്ബേ മനുസ്സഭൂതോ സമാനോ തഥാഗതപ്പവേദിതേ ധമ്മവിനയേ സദ്ധം സമാദിയി, സീലം സമാദിയി, സുതം സമാദിയി, ചാഗം സമാദിയി, പഞ്ഞം സമാദിയി. സോ തഥാഗതപ്പവേദിതേ ധമ്മവിനയേ സദ്ധം സമാദിയിത്വാ സീലം സമാദിയിത്വാ സുതം സമാദിയിത്വാ ചാഗം സമാദിയിത്വാ പഞ്ഞം സമാദിയിത്വാ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ സുഗതിം സഗ്ഗം ലോകം ഉപപന്നോ ദേവാനം താവതിംസാനം സഹബ്യതം . സോ അഞ്ഞേ ദേവേ അതിരോചതി വണ്ണേന ചേവ യസസാ ചാ’’’തി. അഥ ഖോ, ഭിക്ഖവേ, സക്കോ ദേവാനമിന്ദോ ദേവേ താവതിംസേ അനുനയമാനോ തായം വേലായം ഇമാ ഗാഥായോ അഭാസി –
‘‘Atha kho, bhikkhave, sakko devānamindo deve tāvatiṃse āmantesi – ‘mā kho tumhe, mārisā, etassa devaputtassa ujjhāyittha. Eso kho, mārisā, devaputto pubbe manussabhūto samāno tathāgatappavedite dhammavinaye saddhaṃ samādiyi, sīlaṃ samādiyi, sutaṃ samādiyi, cāgaṃ samādiyi, paññaṃ samādiyi. So tathāgatappavedite dhammavinaye saddhaṃ samādiyitvā sīlaṃ samādiyitvā sutaṃ samādiyitvā cāgaṃ samādiyitvā paññaṃ samādiyitvā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapanno devānaṃ tāvatiṃsānaṃ sahabyataṃ . So aññe deve atirocati vaṇṇena ceva yasasā cā’’’ti. Atha kho, bhikkhave, sakko devānamindo deve tāvatiṃse anunayamāno tāyaṃ velāyaṃ imā gāthāyo abhāsi –
‘‘യസ്സ സദ്ധാ തഥാഗതേ, അചലാ സുപ്പതിട്ഠിതാ;
‘‘Yassa saddhā tathāgate, acalā suppatiṭṭhitā;
സീലഞ്ച യസ്സ കല്യാണം, അരിയകന്തം പസംസിതം.
Sīlañca yassa kalyāṇaṃ, ariyakantaṃ pasaṃsitaṃ.
‘‘സങ്ഘേ പസാദോ യസ്സത്ഥി, ഉജുഭൂതഞ്ച ദസ്സനം;
‘‘Saṅghe pasādo yassatthi, ujubhūtañca dassanaṃ;
അദലിദ്ദോതി തം ആഹു, അമോഘം തസ്സ ജീവിതം.
Adaliddoti taṃ āhu, amoghaṃ tassa jīvitaṃ.
‘‘തസ്മാ സദ്ധഞ്ച സീലഞ്ച, പസാദം ധമ്മദസ്സനം;
‘‘Tasmā saddhañca sīlañca, pasādaṃ dhammadassanaṃ;
അനുയുഞ്ജേഥ മേധാവീ, സരം ബുദ്ധാന സാസന’’ന്തി.
Anuyuñjetha medhāvī, saraṃ buddhāna sāsana’’nti.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ൪. ദലിദ്ദസുത്തവണ്ണനാ • 4. Daliddasuttavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ൪. ദലിദ്ദസുത്തവണ്ണനാ • 4. Daliddasuttavaṇṇanā