Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / කථාවත්ථුපාළි • Kathāvatthupāḷi |
7. සත්තමවග්ගො
7. Sattamavaggo
(66) 4. දානකථා
(66) 4. Dānakathā
478. චෙතසිකො ධම්මො දානන්ති? ආමන්තා. ලබ්භා චෙතසිකො ධම්මො පරෙසං දාතුන්ති? න හෙවං වත්තබ්බෙ …පෙ.… ලබ්භා චෙතසිකො ධම්මො පරෙසං දාතුන්ති? ආමන්තා. ලබ්භා ඵස්සො පරෙසං දාතුන්ති? න හෙවං වත්තබ්බෙ …පෙ.… ලබ්භා වෙදනා…පෙ.… සඤ්ඤා… චෙතනා… සද්ධා… වීරියං… සති… සමාධි… පඤ්ඤා පරෙසං දාතුන්ති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ.….
478. Cetasiko dhammo dānanti? Āmantā. Labbhā cetasiko dhammo paresaṃ dātunti? Na hevaṃ vattabbe …pe… labbhā cetasiko dhammo paresaṃ dātunti? Āmantā. Labbhā phasso paresaṃ dātunti? Na hevaṃ vattabbe …pe… labbhā vedanā…pe… saññā… cetanā… saddhā… vīriyaṃ… sati… samādhi… paññā paresaṃ dātunti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
479. න වත්තබ්බං – චෙතසිකො ධම්මො දානන්ති? ආමන්තා. දානං අනිට්ඨඵලං අකන්තඵලං අමනුඤ්ඤඵලං සෙචනකඵලං දුක්ඛුද්රයං දුක්ඛවිපාකන්ති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ.… නනු දානං ඉට්ඨඵලං කන්තඵලං මනුඤ්ඤඵලං අසෙචනකඵලං සුඛුද්රයං සුඛවිපාකන්ති? ආමන්තා. හඤ්චි දානං ඉට්ඨඵලං කන්තඵලං මනුඤ්ඤඵලං අසෙචනකඵලං සුඛුද්රයං සුඛවිපාකං , තෙන වත රෙ වත්තබ්බෙ – ‘‘චෙතසිකො ධම්මො දාන’’න්ති.
479. Na vattabbaṃ – cetasiko dhammo dānanti? Āmantā. Dānaṃ aniṭṭhaphalaṃ akantaphalaṃ amanuññaphalaṃ secanakaphalaṃ dukkhudrayaṃ dukkhavipākanti? Na hevaṃ vattabbe…pe… nanu dānaṃ iṭṭhaphalaṃ kantaphalaṃ manuññaphalaṃ asecanakaphalaṃ sukhudrayaṃ sukhavipākanti? Āmantā. Hañci dānaṃ iṭṭhaphalaṃ kantaphalaṃ manuññaphalaṃ asecanakaphalaṃ sukhudrayaṃ sukhavipākaṃ , tena vata re vattabbe – ‘‘cetasiko dhammo dāna’’nti.
දානං ඉට්ඨඵලං වුත්තං භගවතා, චීවරං දානන්ති 1? ආමන්තා. චීවරං ඉට්ඨඵලං කන්තඵලං මනුඤ්ඤඵලං අසෙචනකඵලං සුඛුද්රයං සුඛවිපාකන්ති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ.… දානං ඉට්ඨඵලං වුත්තං භගවතා, පිණ්ඩපාතො සෙනාසනං ගිලානපච්චයභෙසජ්ජපරික්ඛාරො දානන්ති? ආමන්තා. ගිලානපච්චයභෙසජ්ජපරික්ඛාරො ඉට්ඨඵලො කන්තඵලො මනුඤ්ඤඵලො අසෙචනකඵලො සුඛුද්රයො සුඛවිපාකොති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ.….
Dānaṃ iṭṭhaphalaṃ vuttaṃ bhagavatā, cīvaraṃ dānanti 2? Āmantā. Cīvaraṃ iṭṭhaphalaṃ kantaphalaṃ manuññaphalaṃ asecanakaphalaṃ sukhudrayaṃ sukhavipākanti? Na hevaṃ vattabbe…pe… dānaṃ iṭṭhaphalaṃ vuttaṃ bhagavatā, piṇḍapāto senāsanaṃ gilānapaccayabhesajjaparikkhāro dānanti? Āmantā. Gilānapaccayabhesajjaparikkhāro iṭṭhaphalo kantaphalo manuññaphalo asecanakaphalo sukhudrayo sukhavipākoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
480. න වත්තබ්බං – ‘‘චෙතසිකො ධම්මො දාන’’න්ති? ආමන්තා. නනු වුත්තං භගවතා –
480. Na vattabbaṃ – ‘‘cetasiko dhammo dāna’’nti? Āmantā. Nanu vuttaṃ bhagavatā –
‘‘සද්ධා හිරියං කුසලඤ්ච දානං,
‘‘Saddhā hiriyaṃ kusalañca dānaṃ,
ධම්මා එතෙ සප්පුරිසානුයාතා;
Dhammā ete sappurisānuyātā;
එතඤ්හි මග්ගං දිවියං වදන්ති,
Etañhi maggaṃ diviyaṃ vadanti,
අත්ථෙව සුත්තන්තොති? ආමන්තා. තෙන හි චෙතසිකො ධම්මො දානන්ති.
Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi cetasiko dhammo dānanti.
න වත්තබ්බං – ‘‘චෙතසිකො ධම්මො දාන’’න්ති? ආමන්තා. නනු වුත්තං භගවතා – ‘‘පඤ්චිමානි, භික්ඛවෙ, දානානි මහාදානානි අග්ගඤ්ඤානි රත්තඤ්ඤානි වංසඤ්ඤානි පොරාණානි අසඞ්කිණ්ණානි අසඞ්කිණ්ණපුබ්බානි, න සඞ්කියන්ති න සඞ්කියිස්සන්ති, අප්පටිකුට්ඨානි සමණෙහි බ්රාහ්මණෙහි විඤ්ඤූහි! කතමානි පඤ්ච? ඉධ, භික්ඛවෙ, අරියසාවකො පාණාතිපාතං පහාය පාණාතිපාතා පටිවිරතො හොති. පාණාතිපාතා පටිවිරතො, භික්ඛවෙ, අරියසාවකො අපරිමාණානං සත්තානං අභයං දෙති අවෙරං දෙති අබ්යාබජ්ඣං 5 දෙති. අපරිමාණානං සත්තානං අභයං දත්වා අවෙරං දත්වා අබ්යාබජ්ඣං දත්වා අපරිමාණස්ස අභයස්ස අවෙරස්ස අබ්යාබජ්ඣස්ස භාගී හොති. ඉදං, භික්ඛවෙ , පඨමං දානං මහාදානං අග්ගඤ්ඤං රත්තඤ්ඤං වංසඤ්ඤං පොරාණං අසඞ්කිණ්ණං අසඞ්කිණ්ණපුබ්බං, න සඞ්කියති න සඞ්කියිස්සති, අප්පටිකුට්ඨං සමණෙහි බ්රාහ්මණෙහි විඤ්ඤූහි. පුන චපරං, භික්ඛවෙ, අරියසාවකො අදින්නාදානං පහාය…පෙ.… කාමෙසුමිච්ඡාචාරං පහාය…පෙ.… මුසාවාදං පහාය…පෙ.… සුරාමෙරයමජ්ජපමාදට්ඨානං පහාය සුරාමෙරයමජ්ජපමාදට්ඨානා පටිවිරතො හොති. සුරාමෙරයමජ්ජපමාදට්ඨානා පටිවිරතො, භික්ඛවෙ, අරියසාවකො අපරිමාණානං සත්තානං අභයං දෙති අවෙරං දෙති අබ්යාබජ්ඣං දෙති. අපරිමාණානං සත්තානං අභයං දත්වා අවෙරං දත්වා අබ්යාබජ්ඣං දත්වා අපරිමාණස්ස අභයස්ස අවෙරස්ස අබ්යාබජ්ඣස්ස භාගී හොති. ඉදං, භික්ඛවෙ , පඤ්චමං දානං මහාදානං අග්ගඤ්ඤං රත්තඤ්ඤං වංසඤ්ඤං පොරාණං අසඞ්කිණ්ණං අසඞ්කිණ්ණපුබ්බං, න සඞ්කියති න සඞ්කියිස්සති, අප්පටිකුට්ඨං සමණෙහි බ්රාහ්මණෙහි විඤ්ඤූහි. ඉමානි ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්ච දානානි මහාදානානි අග්ගඤ්ඤානි රත්තඤ්ඤානි වංසඤ්ඤානි පොරාණානි අසඞ්කිණ්ණානි අසඞ්කිණ්ණපුබ්බානි, න සඞ්කියන්ති න සඞ්කියිස්සන්ති, අප්පටිකුට්ඨානි සමණෙහි බ්රාහ්මණෙහි විඤ්ඤූහී’’ති 6. අත්ථෙව සුත්තන්තොති? ආමන්තා. තෙන හි චෙතසිකො ධම්මො දානන්ති.
Na vattabbaṃ – ‘‘cetasiko dhammo dāna’’nti? Āmantā. Nanu vuttaṃ bhagavatā – ‘‘pañcimāni, bhikkhave, dānāni mahādānāni aggaññāni rattaññāni vaṃsaññāni porāṇāni asaṅkiṇṇāni asaṅkiṇṇapubbāni, na saṅkiyanti na saṅkiyissanti, appaṭikuṭṭhāni samaṇehi brāhmaṇehi viññūhi! Katamāni pañca? Idha, bhikkhave, ariyasāvako pāṇātipātaṃ pahāya pāṇātipātā paṭivirato hoti. Pāṇātipātā paṭivirato, bhikkhave, ariyasāvako aparimāṇānaṃ sattānaṃ abhayaṃ deti averaṃ deti abyābajjhaṃ 7 deti. Aparimāṇānaṃ sattānaṃ abhayaṃ datvā averaṃ datvā abyābajjhaṃ datvā aparimāṇassa abhayassa averassa abyābajjhassa bhāgī hoti. Idaṃ, bhikkhave , paṭhamaṃ dānaṃ mahādānaṃ aggaññaṃ rattaññaṃ vaṃsaññaṃ porāṇaṃ asaṅkiṇṇaṃ asaṅkiṇṇapubbaṃ, na saṅkiyati na saṅkiyissati, appaṭikuṭṭhaṃ samaṇehi brāhmaṇehi viññūhi. Puna caparaṃ, bhikkhave, ariyasāvako adinnādānaṃ pahāya…pe… kāmesumicchācāraṃ pahāya…pe… musāvādaṃ pahāya…pe… surāmerayamajjapamādaṭṭhānaṃ pahāya surāmerayamajjapamādaṭṭhānā paṭivirato hoti. Surāmerayamajjapamādaṭṭhānā paṭivirato, bhikkhave, ariyasāvako aparimāṇānaṃ sattānaṃ abhayaṃ deti averaṃ deti abyābajjhaṃ deti. Aparimāṇānaṃ sattānaṃ abhayaṃ datvā averaṃ datvā abyābajjhaṃ datvā aparimāṇassa abhayassa averassa abyābajjhassa bhāgī hoti. Idaṃ, bhikkhave , pañcamaṃ dānaṃ mahādānaṃ aggaññaṃ rattaññaṃ vaṃsaññaṃ porāṇaṃ asaṅkiṇṇaṃ asaṅkiṇṇapubbaṃ, na saṅkiyati na saṅkiyissati, appaṭikuṭṭhaṃ samaṇehi brāhmaṇehi viññūhi. Imāni kho, bhikkhave, pañca dānāni mahādānāni aggaññāni rattaññāni vaṃsaññāni porāṇāni asaṅkiṇṇāni asaṅkiṇṇapubbāni, na saṅkiyanti na saṅkiyissanti, appaṭikuṭṭhāni samaṇehi brāhmaṇehi viññūhī’’ti 8. Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi cetasiko dhammo dānanti.
481. න වත්තබ්බං – ‘‘දෙය්යධම්මො දාන’’න්ති? ආමන්තා. නනු වුත්තං භගවතා – ‘‘ඉධෙකච්චො අන්නං දෙති, පානං දෙති, වත්ථං දෙති, යානං දෙති, මාලං දෙති, ගන්ධං දෙති, විලෙපනං දෙති, සෙය්යං දෙති, ආවසථං දෙති, පදීපෙය්යං දෙතී’’ති 9! අත්ථෙව සුත්තන්තොති? ආමන්තා. තෙන හි දෙය්යධම්මො දානන්ති.
481. Na vattabbaṃ – ‘‘deyyadhammo dāna’’nti? Āmantā. Nanu vuttaṃ bhagavatā – ‘‘idhekacco annaṃ deti, pānaṃ deti, vatthaṃ deti, yānaṃ deti, mālaṃ deti, gandhaṃ deti, vilepanaṃ deti, seyyaṃ deti, āvasathaṃ deti, padīpeyyaṃ detī’’ti 10! Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi deyyadhammo dānanti.
482. දෙය්යධම්මො දානන්ති? ආමන්තා. දෙය්යධම්මො ඉට්ඨඵලො කන්තඵලො මනුඤ්ඤඵලො අසෙචනකඵලො සුඛුද්රයො සුඛවිපාකොති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ.… දානං ඉට්ඨඵලං වුත්තං භගවතා, චීවරං දානන්ති? ආමන්තා. චීවරං ඉට්ඨඵලං කන්තඵලං මනුඤ්ඤඵලං අසෙචනකඵලං සුඛුද්රයං සුඛවිපාකන්ති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ.… දානං ඉට්ඨඵලං වුත්තං භගවතා, පිණ්ඩපාතො දානං… සෙනාසනං දානං… ගිලානපච්චයභෙසජ්ජපරික්ඛාරො දානන්ති? ආමන්තා. ගිලානපච්චයභෙසජ්ජපරික්ඛාරො ඉට්ඨඵලො කන්තඵලො මනුඤ්ඤඵලො අසෙචනකඵලො සුඛුද්රයො සුඛවිපාකොති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ.… තෙන හි න වත්තබ්බං – ‘‘දෙය්යධම්මො දාන’’න්ති.
482. Deyyadhammo dānanti? Āmantā. Deyyadhammo iṭṭhaphalo kantaphalo manuññaphalo asecanakaphalo sukhudrayo sukhavipākoti? Na hevaṃ vattabbe…pe… dānaṃ iṭṭhaphalaṃ vuttaṃ bhagavatā, cīvaraṃ dānanti? Āmantā. Cīvaraṃ iṭṭhaphalaṃ kantaphalaṃ manuññaphalaṃ asecanakaphalaṃ sukhudrayaṃ sukhavipākanti? Na hevaṃ vattabbe…pe… dānaṃ iṭṭhaphalaṃ vuttaṃ bhagavatā, piṇḍapāto dānaṃ… senāsanaṃ dānaṃ… gilānapaccayabhesajjaparikkhāro dānanti? Āmantā. Gilānapaccayabhesajjaparikkhāro iṭṭhaphalo kantaphalo manuññaphalo asecanakaphalo sukhudrayo sukhavipākoti? Na hevaṃ vattabbe…pe… tena hi na vattabbaṃ – ‘‘deyyadhammo dāna’’nti.
දානකථා නිට්ඨිතා.
Dānakathā niṭṭhitā.
Footnotes:
Related texts:
අට්ඨකථා • Aṭṭhakathā / අභිධම්මපිටක (අට්ඨකථා) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / පඤ්චපකරණ-අට්ඨකථා • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / 4. දානකථාවණ්ණනා • 4. Dānakathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්චපකරණ-මූලටීකා • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / 4. දානකථාවණ්ණනා • 4. Dānakathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්චපකරණ-අනුටීකා • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / 4. දානකථාවණ්ණනා • 4. Dānakathāvaṇṇanā