Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā)

    ๙. ทานมหปฺผลสุตฺตวณฺณนา

    9. Dānamahapphalasuttavaṇṇanā

    ๕๒. นวเม ‘‘สาหุ ทาน’’นฺติ ทานํ เทตีติ ‘‘ทานํ นาม สาธุ สุนฺทร’’นฺติ ทานํ เทตีติ อโตฺถฯ ทานญฺหิ ทตฺวา ตํ ปจฺจเวกฺขนฺตสฺส ปาโมชฺชปีติโสมนสฺสาทโย อุปฺปชฺชนฺติ, โลภโทสอิสฺสามเจฺฉราทโย วิทูรีภวนฺติฯ อิทานิ ทานํ อนุกูลธมฺมปริพฺรูหเนน ปจฺจนีกธมฺมวิทูรีกรเณน จ ภาวนาจิตฺตสฺส อุปโสภนาย จ ปริกฺขาราย จ โหตีติ ‘‘อลงฺการภูตเญฺจว ปริวารภูตญฺจ เทตี’’ติ วุตฺตํฯ ฌานานาคามี นาม โหติ ฌานํ นิพฺพเตฺตตฺวา พฺรหฺมโลกูปปนฺนานํ อริยานํ เหฎฺฐา อนุปฺปชฺชนโตฯ อิมํ เปจฺจ ปริภุญฺชิสฺสามีติ สาเปกฺขสฺส ทานํ ปรโลกผลาสาย สาติสยาย จ ปุพฺพาจารวเสน อุปฺปชฺชมานาย อนุภวตฺตา ตณฺหุตฺตรํ นาม โหตีติ อาห ‘‘ปฐมํ ตณฺหุตฺตริยทาน’’นฺติฯ ทานํ นาม พุทฺธาทีหิ ปสตฺถนฺติ ครุํ จิตฺตีการํ อุปฎฺฐเปตฺวา ทาตพฺพตฺตา ‘‘ทุติยํ จิตฺตีการทาน’’นฺติ วุตฺตํฯ ปุพฺพเกหิ ปิตุปิตามเหหิ ทินฺนปุพฺพํ กตปุพฺพํ ชหาเปตุํ นาม นานุจฺฉวิกนฺติ อตฺตภาวสภาควเสน หิโรตฺตปฺปํ ปจฺจุปฎฺฐเปตฺวา ทาตพฺพโต ‘‘ตติยํ หิโรตฺตปฺปทาน’’นฺติ วุตฺตํฯ ‘‘อหํ ปจามิ, น อิเม ปจนฺติ, นารหามิ ปจโนฺต อปจนฺตานํ ทานํ อทาตุ’’นฺติ เอวํสญฺญี หุตฺวา เทโนฺต นิรวเสสํ กตฺวา เทตีติ อาห ‘‘จตุตฺถํ นิรวเสสทาน’’นฺติฯ ‘‘ยถา เตสํ ปุพฺพกานํ อิสีนํ ตานิ มหายญฺญกานิ อเหสุํ, เอวํ เม อยํ ทานปริโภโค ภวิสฺสตี’’ติ เอวํสญฺญิโน ทานํ ทกฺขิณํ อรเหสุ ทาตพฺพโต ‘‘ปญฺจมํ ทกฺขิเณยฺยทาน’’นฺติ วุตฺตํฯ ‘‘อิมํ เม ทานํ ททโต จิตฺตํ ปสีทตี’’ติอาทินา ปีติโสมนสฺสํ อุปฺปาเทตฺวา เทนฺตสฺส ทานํ โสมนสฺสพาหุลฺลปฺปตฺติยา โสมนสฺสุปจารํ นาม โหตีติ อาห ‘‘ฉฎฺฐํ โสมนสฺสุปวิจารทาน’’นฺติ วุตฺตํฯ

    52. Navame ‘‘sāhu dāna’’nti dānaṃ detīti ‘‘dānaṃ nāma sādhu sundara’’nti dānaṃ detīti attho. Dānañhi datvā taṃ paccavekkhantassa pāmojjapītisomanassādayo uppajjanti, lobhadosaissāmaccherādayo vidūrībhavanti. Idāni dānaṃ anukūladhammaparibrūhanena paccanīkadhammavidūrīkaraṇena ca bhāvanācittassa upasobhanāya ca parikkhārāya ca hotīti ‘‘alaṅkārabhūtañceva parivārabhūtañca detī’’ti vuttaṃ. Jhānānāgāmī nāma hoti jhānaṃ nibbattetvā brahmalokūpapannānaṃ ariyānaṃ heṭṭhā anuppajjanato. Imaṃ pecca paribhuñjissāmīti sāpekkhassa dānaṃ paralokaphalāsāya sātisayāya ca pubbācāravasena uppajjamānāya anubhavattā taṇhuttaraṃ nāma hotīti āha ‘‘paṭhamaṃ taṇhuttariyadāna’’nti. Dānaṃ nāma buddhādīhi pasatthanti garuṃ cittīkāraṃ upaṭṭhapetvā dātabbattā ‘‘dutiyaṃ cittīkāradāna’’nti vuttaṃ. Pubbakehi pitupitāmahehi dinnapubbaṃ katapubbaṃ jahāpetuṃ nāma nānucchavikanti attabhāvasabhāgavasena hirottappaṃ paccupaṭṭhapetvā dātabbato ‘‘tatiyaṃ hirottappadāna’’nti vuttaṃ. ‘‘Ahaṃ pacāmi, na ime pacanti, nārahāmi pacanto apacantānaṃ dānaṃ adātu’’nti evaṃsaññī hutvā dento niravasesaṃ katvā detīti āha ‘‘catutthaṃ niravasesadāna’’nti. ‘‘Yathā tesaṃ pubbakānaṃ isīnaṃ tāni mahāyaññakāni ahesuṃ, evaṃ me ayaṃ dānaparibhogo bhavissatī’’ti evaṃsaññino dānaṃ dakkhiṇaṃ arahesu dātabbato ‘‘pañcamaṃ dakkhiṇeyyadāna’’nti vuttaṃ. ‘‘Imaṃ me dānaṃ dadato cittaṃ pasīdatī’’tiādinā pītisomanassaṃ uppādetvā dentassa dānaṃ somanassabāhullappattiyā somanassupacāraṃ nāma hotīti āha ‘‘chaṭṭhaṃ somanassupavicāradāna’’nti vuttaṃ.

    ทานมหปฺผลสุตฺตวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ

    Dānamahapphalasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya / ๙. ทานมหปฺผลสุตฺตํ • 9. Dānamahapphalasuttaṃ

    อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ๙. ทานมหปฺผลสุตฺตวณฺณนา • 9. Dānamahapphalasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact