| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
៩. ទានមហប្ផលសុត្តវណ្ណនា
9. Dānamahapphalasuttavaṇṇanā
៥២. នវមេ ‘‘សាហុ ទាន’’ន្តិ ទានំ ទេតីតិ ‘‘ទានំ នាម សាធុ សុន្ទរ’’ន្តិ ទានំ ទេតីតិ អត្ថោ។ ទានញ្ហិ ទត្វា តំ បច្ចវេក្ខន្តស្ស បាមោជ្ជបីតិសោមនស្សាទយោ ឧប្បជ្ជន្តិ, លោភទោសឥស្សាមច្ឆេរាទយោ វិទូរីភវន្តិ។ ឥទានិ ទានំ អនុកូលធម្មបរិព្រូហនេន បច្ចនីកធម្មវិទូរីករណេន ច ភាវនាចិត្តស្ស ឧបសោភនាយ ច បរិក្ខារាយ ច ហោតីតិ ‘‘អលង្ការភូតញ្ចេវ បរិវារភូតញ្ច ទេតី’’តិ វុត្តំ។ ឈានានាគាមី នាម ហោតិ ឈានំ និព្ពត្តេត្វា ព្រហ្មលោកូបបន្នានំ អរិយានំ ហេដ្ឋា អនុប្បជ្ជនតោ។ ឥមំ បេច្ច បរិភុញ្ជិស្សាមីតិ សាបេក្ខស្ស ទានំ បរលោកផលាសាយ សាតិសយាយ ច បុព្ពាចារវសេន ឧប្បជ្ជមានាយ អនុភវត្តា តណ្ហុត្តរំ នាម ហោតីតិ អាហ ‘‘បឋមំ តណ្ហុត្តរិយទាន’’ន្តិ។ ទានំ នាម ពុទ្ធាទីហិ បសត្ថន្តិ គរុំ ចិត្តីការំ ឧបដ្ឋបេត្វា ទាតព្ពត្តា ‘‘ទុតិយំ ចិត្តីការទាន’’ន្តិ វុត្តំ។ បុព្ពកេហិ បិតុបិតាមហេហិ ទិន្នបុព្ពំ កតបុព្ពំ ជហាបេតុំ នាម នានុច្ឆវិកន្តិ អត្តភាវសភាគវសេន ហិរោត្តប្បំ បច្ចុបដ្ឋបេត្វា ទាតព្ពតោ ‘‘តតិយំ ហិរោត្តប្បទាន’’ន្តិ វុត្តំ។ ‘‘អហំ បចាមិ, ន ឥមេ បចន្តិ, នារហាមិ បចន្តោ អបចន្តានំ ទានំ អទាតុ’’ន្តិ ឯវំសញ្ញី ហុត្វា ទេន្តោ និរវសេសំ កត្វា ទេតីតិ អាហ ‘‘ចតុត្ថំ និរវសេសទាន’’ន្តិ។ ‘‘យថា តេសំ បុព្ពកានំ ឥសីនំ តានិ មហាយញ្ញកានិ អហេសុំ, ឯវំ មេ អយំ ទានបរិភោគោ ភវិស្សតី’’តិ ឯវំសញ្ញិនោ ទានំ ទក្ខិណំ អរហេសុ ទាតព្ពតោ ‘‘បញ្ចមំ ទក្ខិណេយ្យទាន’’ន្តិ វុត្តំ។ ‘‘ឥមំ មេ ទានំ ទទតោ ចិត្តំ បសីទតី’’តិអាទិនា បីតិសោមនស្សំ ឧប្បាទេត្វា ទេន្តស្ស ទានំ សោមនស្សពាហុល្លប្បត្តិយា សោមនស្សុបចារំ នាម ហោតីតិ អាហ ‘‘ឆដ្ឋំ សោមនស្សុបវិចារទាន’’ន្តិ វុត្តំ។
52. Navame ‘‘sāhu dāna’’nti dānaṃ detīti ‘‘dānaṃ nāma sādhu sundara’’nti dānaṃ detīti attho. Dānañhi datvā taṃ paccavekkhantassa pāmojjapītisomanassādayo uppajjanti, lobhadosaissāmaccherādayo vidūrībhavanti. Idāni dānaṃ anukūladhammaparibrūhanena paccanīkadhammavidūrīkaraṇena ca bhāvanācittassa upasobhanāya ca parikkhārāya ca hotīti ‘‘alaṅkārabhūtañceva parivārabhūtañca detī’’ti vuttaṃ. Jhānānāgāmī nāma hoti jhānaṃ nibbattetvā brahmalokūpapannānaṃ ariyānaṃ heṭṭhā anuppajjanato. Imaṃ pecca paribhuñjissāmīti sāpekkhassa dānaṃ paralokaphalāsāya sātisayāya ca pubbācāravasena uppajjamānāya anubhavattā taṇhuttaraṃ nāma hotīti āha ‘‘paṭhamaṃ taṇhuttariyadāna’’nti. Dānaṃ nāma buddhādīhi pasatthanti garuṃ cittīkāraṃ upaṭṭhapetvā dātabbattā ‘‘dutiyaṃ cittīkāradāna’’nti vuttaṃ. Pubbakehi pitupitāmahehi dinnapubbaṃ katapubbaṃ jahāpetuṃ nāma nānucchavikanti attabhāvasabhāgavasena hirottappaṃ paccupaṭṭhapetvā dātabbato ‘‘tatiyaṃ hirottappadāna’’nti vuttaṃ. ‘‘Ahaṃ pacāmi, na ime pacanti, nārahāmi pacanto apacantānaṃ dānaṃ adātu’’nti evaṃsaññī hutvā dento niravasesaṃ katvā detīti āha ‘‘catutthaṃ niravasesadāna’’nti. ‘‘Yathā tesaṃ pubbakānaṃ isīnaṃ tāni mahāyaññakāni ahesuṃ, evaṃ me ayaṃ dānaparibhogo bhavissatī’’ti evaṃsaññino dānaṃ dakkhiṇaṃ arahesu dātabbato ‘‘pañcamaṃ dakkhiṇeyyadāna’’nti vuttaṃ. ‘‘Imaṃ me dānaṃ dadato cittaṃ pasīdatī’’tiādinā pītisomanassaṃ uppādetvā dentassa dānaṃ somanassabāhullappattiyā somanassupacāraṃ nāma hotīti āha ‘‘chaṭṭhaṃ somanassupavicāradāna’’nti vuttaṃ.
ទានមហប្ផលសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Dānamahapphalasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya / ៩. ទានមហប្ផលសុត្តំ • 9. Dānamahapphalasuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ៩. ទានមហប្ផលសុត្តវណ្ណនា • 9. Dānamahapphalasuttavaṇṇanā
