Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
၉. ဒာနမဟပ္ဖလသုတ္တဝဏ္ဏနာ
9. Dānamahapphalasuttavaṇṇanā
၅၂. နဝမေ ‘‘သာဟု ဒာန’’န္တိ ဒာနံ ဒေတီတိ ‘‘ဒာနံ နာမ သာဓု သုန္ဒရ’’န္တိ ဒာနံ ဒေတီတိ အတ္ထော။ ဒာနဉ္ဟိ ဒတ္ဝာ တံ ပစ္စဝေက္ခန္တသ္သ ပာမောဇ္ဇပီတိသောမနသ္သာဒယော ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ, လောဘဒောသဣသ္သာမစ္ဆေရာဒယော ဝိဒူရီဘဝန္တိ။ ဣဒာနိ ဒာနံ အနုကူလဓမ္မပရိဗ္ရူဟနေန ပစ္စနီကဓမ္မဝိဒူရီကရဏေန စ ဘာဝနာစိတ္တသ္သ ဥပသောဘနာယ စ ပရိက္ခာရာယ စ ဟောတီတိ ‘‘အလင္ကာရဘူတဉ္စေဝ ပရိဝာရဘူတဉ္စ ဒေတီ’’တိ ဝုတ္တံ။ ဈာနာနာဂာမီ နာမ ဟောတိ ဈာနံ နိဗ္ဗတ္တေတ္ဝာ ဗ္ရဟ္မလောကူပပန္နာနံ အရိယာနံ ဟေဋ္ဌာ အနုပ္ပဇ္ဇနတော။ ဣမံ ပေစ္စ ပရိဘုဉ္ဇိသ္သာမီတိ သာပေက္ခသ္သ ဒာနံ ပရလောကဖလာသာယ သာတိသယာယ စ ပုဗ္ဗာစာရဝသေန ဥပ္ပဇ္ဇမာနာယ အနုဘဝတ္တာ တဏ္ဟုတ္တရံ နာမ ဟောတီတိ အာဟ ‘‘ပဌမံ တဏ္ဟုတ္တရိယဒာန’’န္တိ။ ဒာနံ နာမ ဗုဒ္ဓာဒီဟိ ပသတ္ထန္တိ ဂရုံ စိတ္တီကာရံ ဥပဋ္ဌပေတ္ဝာ ဒာတဗ္ဗတ္တာ ‘‘ဒုတိယံ စိတ္တီကာရဒာန’’န္တိ ဝုတ္တံ။ ပုဗ္ဗကေဟိ ပိတုပိတာမဟေဟိ ဒိန္နပုဗ္ဗံ ကတပုဗ္ဗံ ဇဟာပေတုံ နာမ နာနုစ္ဆဝိကန္တိ အတ္တဘာဝသဘာဂဝသေန ဟိရောတ္တပ္ပံ ပစ္စုပဋ္ဌပေတ္ဝာ ဒာတဗ္ဗတော ‘‘တတိယံ ဟိရောတ္တပ္ပဒာန’’န္တိ ဝုတ္တံ။ ‘‘အဟံ ပစာမိ, န ဣမေ ပစန္တိ, နာရဟာမိ ပစန္တော အပစန္တာနံ ဒာနံ အဒာတု’’န္တိ ဧဝံသညီ ဟုတ္ဝာ ဒေန္တော နိရဝသေသံ ကတ္ဝာ ဒေတီတိ အာဟ ‘‘စတုတ္ထံ နိရဝသေသဒာန’’န္တိ။ ‘‘ယထာ တေသံ ပုဗ္ဗကာနံ ဣသီနံ တာနိ မဟာယညကာနိ အဟေသုံ, ဧဝံ မေ အယံ ဒာနပရိဘောဂော ဘဝိသ္သတီ’’တိ ဧဝံသညိနော ဒာနံ ဒက္ခိဏံ အရဟေသု ဒာတဗ္ဗတော ‘‘ပဉ္စမံ ဒက္ခိဏေယ္ယဒာန’’န္တိ ဝုတ္တံ။ ‘‘ဣမံ မေ ဒာနံ ဒဒတော စိတ္တံ ပသီဒတီ’’တိအာဒိနာ ပီတိသောမနသ္သံ ဥပ္ပာဒေတ္ဝာ ဒေန္တသ္သ ဒာနံ သောမနသ္သဗာဟုလ္လပ္ပတ္တိယာ သောမနသ္သုပစာရံ နာမ ဟောတီတိ အာဟ ‘‘ဆဋ္ဌံ သောမနသ္သုပဝိစာရဒာန’’န္တိ ဝုတ္တံ။
52. Navame ‘‘sāhu dāna’’nti dānaṃ detīti ‘‘dānaṃ nāma sādhu sundara’’nti dānaṃ detīti attho. Dānañhi datvā taṃ paccavekkhantassa pāmojjapītisomanassādayo uppajjanti, lobhadosaissāmaccherādayo vidūrībhavanti. Idāni dānaṃ anukūladhammaparibrūhanena paccanīkadhammavidūrīkaraṇena ca bhāvanācittassa upasobhanāya ca parikkhārāya ca hotīti ‘‘alaṅkārabhūtañceva parivārabhūtañca detī’’ti vuttaṃ. Jhānānāgāmī nāma hoti jhānaṃ nibbattetvā brahmalokūpapannānaṃ ariyānaṃ heṭṭhā anuppajjanato. Imaṃ pecca paribhuñjissāmīti sāpekkhassa dānaṃ paralokaphalāsāya sātisayāya ca pubbācāravasena uppajjamānāya anubhavattā taṇhuttaraṃ nāma hotīti āha ‘‘paṭhamaṃ taṇhuttariyadāna’’nti. Dānaṃ nāma buddhādīhi pasatthanti garuṃ cittīkāraṃ upaṭṭhapetvā dātabbattā ‘‘dutiyaṃ cittīkāradāna’’nti vuttaṃ. Pubbakehi pitupitāmahehi dinnapubbaṃ katapubbaṃ jahāpetuṃ nāma nānucchavikanti attabhāvasabhāgavasena hirottappaṃ paccupaṭṭhapetvā dātabbato ‘‘tatiyaṃ hirottappadāna’’nti vuttaṃ. ‘‘Ahaṃ pacāmi, na ime pacanti, nārahāmi pacanto apacantānaṃ dānaṃ adātu’’nti evaṃsaññī hutvā dento niravasesaṃ katvā detīti āha ‘‘catutthaṃ niravasesadāna’’nti. ‘‘Yathā tesaṃ pubbakānaṃ isīnaṃ tāni mahāyaññakāni ahesuṃ, evaṃ me ayaṃ dānaparibhogo bhavissatī’’ti evaṃsaññino dānaṃ dakkhiṇaṃ arahesu dātabbato ‘‘pañcamaṃ dakkhiṇeyyadāna’’nti vuttaṃ. ‘‘Imaṃ me dānaṃ dadato cittaṃ pasīdatī’’tiādinā pītisomanassaṃ uppādetvā dentassa dānaṃ somanassabāhullappattiyā somanassupacāraṃ nāma hotīti āha ‘‘chaṭṭhaṃ somanassupavicāradāna’’nti vuttaṃ.
ဒာနမဟပ္ဖလသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Dānamahapphalasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya / ၉. ဒာနမဟပ္ဖလသုတ္တံ • 9. Dānamahapphalasuttaṃ
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ၉. ဒာနမဟပ္ဖလသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 9. Dānamahapphalasuttavaṇṇanā