Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
೯. ದಾನಮಹಪ್ಫಲಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
9. Dānamahapphalasuttavaṇṇanā
೫೨. ನವಮೇ ‘‘ಸಾಹು ದಾನ’’ನ್ತಿ ದಾನಂ ದೇತೀತಿ ‘‘ದಾನಂ ನಾಮ ಸಾಧು ಸುನ್ದರ’’ನ್ತಿ ದಾನಂ ದೇತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ದಾನಞ್ಹಿ ದತ್ವಾ ತಂ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖನ್ತಸ್ಸ ಪಾಮೋಜ್ಜಪೀತಿಸೋಮನಸ್ಸಾದಯೋ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ, ಲೋಭದೋಸಇಸ್ಸಾಮಚ್ಛೇರಾದಯೋ ವಿದೂರೀಭವನ್ತಿ। ಇದಾನಿ ದಾನಂ ಅನುಕೂಲಧಮ್ಮಪರಿಬ್ರೂಹನೇನ ಪಚ್ಚನೀಕಧಮ್ಮವಿದೂರೀಕರಣೇನ ಚ ಭಾವನಾಚಿತ್ತಸ್ಸ ಉಪಸೋಭನಾಯ ಚ ಪರಿಕ್ಖಾರಾಯ ಚ ಹೋತೀತಿ ‘‘ಅಲಙ್ಕಾರಭೂತಞ್ಚೇವ ಪರಿವಾರಭೂತಞ್ಚ ದೇತೀ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ಝಾನಾನಾಗಾಮೀ ನಾಮ ಹೋತಿ ಝಾನಂ ನಿಬ್ಬತ್ತೇತ್ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕೂಪಪನ್ನಾನಂ ಅರಿಯಾನಂ ಹೇಟ್ಠಾ ಅನುಪ್ಪಜ್ಜನತೋ। ಇಮಂ ಪೇಚ್ಚ ಪರಿಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಾಪೇಕ್ಖಸ್ಸ ದಾನಂ ಪರಲೋಕಫಲಾಸಾಯ ಸಾತಿಸಯಾಯ ಚ ಪುಬ್ಬಾಚಾರವಸೇನ ಉಪ್ಪಜ್ಜಮಾನಾಯ ಅನುಭವತ್ತಾ ತಣ್ಹುತ್ತರಂ ನಾಮ ಹೋತೀತಿ ಆಹ ‘‘ಪಠಮಂ ತಣ್ಹುತ್ತರಿಯದಾನ’’ನ್ತಿ। ದಾನಂ ನಾಮ ಬುದ್ಧಾದೀಹಿ ಪಸತ್ಥನ್ತಿ ಗರುಂ ಚಿತ್ತೀಕಾರಂ ಉಪಟ್ಠಪೇತ್ವಾ ದಾತಬ್ಬತ್ತಾ ‘‘ದುತಿಯಂ ಚಿತ್ತೀಕಾರದಾನ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ। ಪುಬ್ಬಕೇಹಿ ಪಿತುಪಿತಾಮಹೇಹಿ ದಿನ್ನಪುಬ್ಬಂ ಕತಪುಬ್ಬಂ ಜಹಾಪೇತುಂ ನಾಮ ನಾನುಚ್ಛವಿಕನ್ತಿ ಅತ್ತಭಾವಸಭಾಗವಸೇನ ಹಿರೋತ್ತಪ್ಪಂ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಪೇತ್ವಾ ದಾತಬ್ಬತೋ ‘‘ತತಿಯಂ ಹಿರೋತ್ತಪ್ಪದಾನ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ। ‘‘ಅಹಂ ಪಚಾಮಿ, ನ ಇಮೇ ಪಚನ್ತಿ, ನಾರಹಾಮಿ ಪಚನ್ತೋ ಅಪಚನ್ತಾನಂ ದಾನಂ ಅದಾತು’’ನ್ತಿ ಏವಂಸಞ್ಞೀ ಹುತ್ವಾ ದೇನ್ತೋ ನಿರವಸೇಸಂ ಕತ್ವಾ ದೇತೀತಿ ಆಹ ‘‘ಚತುತ್ಥಂ ನಿರವಸೇಸದಾನ’’ನ್ತಿ। ‘‘ಯಥಾ ತೇಸಂ ಪುಬ್ಬಕಾನಂ ಇಸೀನಂ ತಾನಿ ಮಹಾಯಞ್ಞಕಾನಿ ಅಹೇಸುಂ, ಏವಂ ಮೇ ಅಯಂ ದಾನಪರಿಭೋಗೋ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಏವಂಸಞ್ಞಿನೋ ದಾನಂ ದಕ್ಖಿಣಂ ಅರಹೇಸು ದಾತಬ್ಬತೋ ‘‘ಪಞ್ಚಮಂ ದಕ್ಖಿಣೇಯ್ಯದಾನ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ। ‘‘ಇಮಂ ಮೇ ದಾನಂ ದದತೋ ಚಿತ್ತಂ ಪಸೀದತೀ’’ತಿಆದಿನಾ ಪೀತಿಸೋಮನಸ್ಸಂ ಉಪ್ಪಾದೇತ್ವಾ ದೇನ್ತಸ್ಸ ದಾನಂ ಸೋಮನಸ್ಸಬಾಹುಲ್ಲಪ್ಪತ್ತಿಯಾ ಸೋಮನಸ್ಸುಪಚಾರಂ ನಾಮ ಹೋತೀತಿ ಆಹ ‘‘ಛಟ್ಠಂ ಸೋಮನಸ್ಸುಪವಿಚಾರದಾನ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ।
52. Navame ‘‘sāhu dāna’’nti dānaṃ detīti ‘‘dānaṃ nāma sādhu sundara’’nti dānaṃ detīti attho. Dānañhi datvā taṃ paccavekkhantassa pāmojjapītisomanassādayo uppajjanti, lobhadosaissāmaccherādayo vidūrībhavanti. Idāni dānaṃ anukūladhammaparibrūhanena paccanīkadhammavidūrīkaraṇena ca bhāvanācittassa upasobhanāya ca parikkhārāya ca hotīti ‘‘alaṅkārabhūtañceva parivārabhūtañca detī’’ti vuttaṃ. Jhānānāgāmī nāma hoti jhānaṃ nibbattetvā brahmalokūpapannānaṃ ariyānaṃ heṭṭhā anuppajjanato. Imaṃ pecca paribhuñjissāmīti sāpekkhassa dānaṃ paralokaphalāsāya sātisayāya ca pubbācāravasena uppajjamānāya anubhavattā taṇhuttaraṃ nāma hotīti āha ‘‘paṭhamaṃ taṇhuttariyadāna’’nti. Dānaṃ nāma buddhādīhi pasatthanti garuṃ cittīkāraṃ upaṭṭhapetvā dātabbattā ‘‘dutiyaṃ cittīkāradāna’’nti vuttaṃ. Pubbakehi pitupitāmahehi dinnapubbaṃ katapubbaṃ jahāpetuṃ nāma nānucchavikanti attabhāvasabhāgavasena hirottappaṃ paccupaṭṭhapetvā dātabbato ‘‘tatiyaṃ hirottappadāna’’nti vuttaṃ. ‘‘Ahaṃ pacāmi, na ime pacanti, nārahāmi pacanto apacantānaṃ dānaṃ adātu’’nti evaṃsaññī hutvā dento niravasesaṃ katvā detīti āha ‘‘catutthaṃ niravasesadāna’’nti. ‘‘Yathā tesaṃ pubbakānaṃ isīnaṃ tāni mahāyaññakāni ahesuṃ, evaṃ me ayaṃ dānaparibhogo bhavissatī’’ti evaṃsaññino dānaṃ dakkhiṇaṃ arahesu dātabbato ‘‘pañcamaṃ dakkhiṇeyyadāna’’nti vuttaṃ. ‘‘Imaṃ me dānaṃ dadato cittaṃ pasīdatī’’tiādinā pītisomanassaṃ uppādetvā dentassa dānaṃ somanassabāhullappattiyā somanassupacāraṃ nāma hotīti āha ‘‘chaṭṭhaṃ somanassupavicāradāna’’nti vuttaṃ.
ದಾನಮಹಪ್ಫಲಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Dānamahapphalasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ • Aṅguttaranikāya / ೯. ದಾನಮಹಪ್ಫಲಸುತ್ತಂ • 9. Dānamahapphalasuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ೯. ದಾನಮಹಪ್ಫಲಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 9. Dānamahapphalasuttavaṇṇanā