Library / Tipiṭaka / ཏིཔིཊཀ • Tipiṭaka / ཨངྒུཏྟརནིཀཱཡ (ཊཱིཀཱ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
༩. དཱནམཧཔྥལསུཏྟཝཎྞནཱ
9. Dānamahapphalasuttavaṇṇanā
༥༢. ནཝམེ ‘‘སཱཧུ དཱན’’ནྟི དཱནཾ དེཏཱིཏི ‘‘དཱནཾ ནཱམ སཱདྷུ སུནྡར’’ནྟི དཱནཾ དེཏཱིཏི ཨཏྠོ། དཱནཉྷི དཏྭཱ ཏཾ པཙྩཝེཀྑནྟསྶ པཱམོཛྫཔཱིཏིསོམནསྶཱདཡོ ཨུཔྤཛྫནྟི, ལོབྷདོསཨིསྶཱམཙྪེརཱདཡོ ཝིདཱུརཱིབྷཝནྟི། ཨིདཱནི དཱནཾ ཨནུཀཱུལདྷམྨཔརིབྲཱུཧནེན པཙྩནཱིཀདྷམྨཝིདཱུརཱིཀརཎེན ཙ བྷཱཝནཱཙིཏྟསྶ ཨུཔསོབྷནཱཡ ཙ པརིཀྑཱརཱཡ ཙ ཧོཏཱིཏི ‘‘ཨལངྐཱརབྷཱུཏཉྩེཝ པརིཝཱརབྷཱུཏཉྩ དེཏཱི’’ཏི ཝུཏྟཾ། ཛྷཱནཱནཱགཱམཱི ནཱམ ཧོཏི ཛྷཱནཾ ནིབྦཏྟེཏྭཱ བྲཧྨལོཀཱུཔཔནྣཱནཾ ཨརིཡཱནཾ ཧེཊྛཱ ཨནུཔྤཛྫནཏོ། ཨིམཾ པེཙྩ པརིབྷུཉྫིསྶཱམཱིཏི སཱཔེཀྑསྶ དཱནཾ པརལོཀཕལཱསཱཡ སཱཏིསཡཱཡ ཙ པུབྦཱཙཱརཝསེན ཨུཔྤཛྫམཱནཱཡ ཨནུབྷཝཏྟཱ ཏཎྷུཏྟརཾ ནཱམ ཧོཏཱིཏི ཨཱཧ ‘‘པཋམཾ ཏཎྷུཏྟརིཡདཱན’’ནྟི། དཱནཾ ནཱམ བུདྡྷཱདཱིཧི པསཏྠནྟི གརུཾ ཙིཏྟཱིཀཱརཾ ཨུཔཊྛཔེཏྭཱ དཱཏབྦཏྟཱ ‘‘དུཏིཡཾ ཙིཏྟཱིཀཱརདཱན’’ནྟི ཝུཏྟཾ། པུབྦཀེཧི པིཏུཔིཏཱམཧེཧི དིནྣཔུབྦཾ ཀཏཔུབྦཾ ཛཧཱཔེཏུཾ ནཱམ ནཱནུཙྪཝིཀནྟི ཨཏྟབྷཱཝསབྷཱགཝསེན ཧིརོཏྟཔྤཾ པཙྩུཔཊྛཔེཏྭཱ དཱཏབྦཏོ ‘‘ཏཏིཡཾ ཧིརོཏྟཔྤདཱན’’ནྟི ཝུཏྟཾ། ‘‘ཨཧཾ པཙཱམི, ན ཨིམེ པཙནྟི, ནཱརཧཱམི པཙནྟོ ཨཔཙནྟཱནཾ དཱནཾ ཨདཱཏུ’’ནྟི ཨེཝཾསཉྙཱི ཧུཏྭཱ དེནྟོ ནིརཝསེསཾ ཀཏྭཱ དེཏཱིཏི ཨཱཧ ‘‘ཙཏུཏྠཾ ནིརཝསེསདཱན’’ནྟི། ‘‘ཡཐཱ ཏེསཾ པུབྦཀཱནཾ ཨིསཱིནཾ ཏཱནི མཧཱཡཉྙཀཱནི ཨཧེསུཾ, ཨེཝཾ མེ ཨཡཾ དཱནཔརིབྷོགོ བྷཝིསྶཏཱི’’ཏི ཨེཝཾསཉྙིནོ དཱནཾ དཀྑིཎཾ ཨརཧེསུ དཱཏབྦཏོ ‘‘པཉྩམཾ དཀྑིཎེཡྻདཱན’’ནྟི ཝུཏྟཾ། ‘‘ཨིམཾ མེ དཱནཾ དདཏོ ཙིཏྟཾ པསཱིདཏཱི’’ཏིཨཱདིནཱ པཱིཏིསོམནསྶཾ ཨུཔྤཱདེཏྭཱ དེནྟསྶ དཱནཾ སོམནསྶབཱཧུལླཔྤཏྟིཡཱ སོམནསྶུཔཙཱརཾ ནཱམ ཧོཏཱིཏི ཨཱཧ ‘‘ཚཊྛཾ སོམནསྶུཔཝིཙཱརདཱན’’ནྟི ཝུཏྟཾ།
52. Navame ‘‘sāhu dāna’’nti dānaṃ detīti ‘‘dānaṃ nāma sādhu sundara’’nti dānaṃ detīti attho. Dānañhi datvā taṃ paccavekkhantassa pāmojjapītisomanassādayo uppajjanti, lobhadosaissāmaccherādayo vidūrībhavanti. Idāni dānaṃ anukūladhammaparibrūhanena paccanīkadhammavidūrīkaraṇena ca bhāvanācittassa upasobhanāya ca parikkhārāya ca hotīti ‘‘alaṅkārabhūtañceva parivārabhūtañca detī’’ti vuttaṃ. Jhānānāgāmī nāma hoti jhānaṃ nibbattetvā brahmalokūpapannānaṃ ariyānaṃ heṭṭhā anuppajjanato. Imaṃ pecca paribhuñjissāmīti sāpekkhassa dānaṃ paralokaphalāsāya sātisayāya ca pubbācāravasena uppajjamānāya anubhavattā taṇhuttaraṃ nāma hotīti āha ‘‘paṭhamaṃ taṇhuttariyadāna’’nti. Dānaṃ nāma buddhādīhi pasatthanti garuṃ cittīkāraṃ upaṭṭhapetvā dātabbattā ‘‘dutiyaṃ cittīkāradāna’’nti vuttaṃ. Pubbakehi pitupitāmahehi dinnapubbaṃ katapubbaṃ jahāpetuṃ nāma nānucchavikanti attabhāvasabhāgavasena hirottappaṃ paccupaṭṭhapetvā dātabbato ‘‘tatiyaṃ hirottappadāna’’nti vuttaṃ. ‘‘Ahaṃ pacāmi, na ime pacanti, nārahāmi pacanto apacantānaṃ dānaṃ adātu’’nti evaṃsaññī hutvā dento niravasesaṃ katvā detīti āha ‘‘catutthaṃ niravasesadāna’’nti. ‘‘Yathā tesaṃ pubbakānaṃ isīnaṃ tāni mahāyaññakāni ahesuṃ, evaṃ me ayaṃ dānaparibhogo bhavissatī’’ti evaṃsaññino dānaṃ dakkhiṇaṃ arahesu dātabbato ‘‘pañcamaṃ dakkhiṇeyyadāna’’nti vuttaṃ. ‘‘Imaṃ me dānaṃ dadato cittaṃ pasīdatī’’tiādinā pītisomanassaṃ uppādetvā dentassa dānaṃ somanassabāhullappattiyā somanassupacāraṃ nāma hotīti āha ‘‘chaṭṭhaṃ somanassupavicāradāna’’nti vuttaṃ.
དཱནམཧཔྥལསུཏྟཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ།
Dānamahapphalasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ཏིཔིཊཀ (མཱུལ) • Tipiṭaka (Mūla) / སུཏྟཔིཊཀ • Suttapiṭaka / ཨངྒུཏྟརནིཀཱཡ • Aṅguttaranikāya / ༩. དཱནམཧཔྥལསུཏྟཾ • 9. Dānamahapphalasuttaṃ
ཨཊྛཀཐཱ • Aṭṭhakathā / སུཏྟཔིཊཀ (ཨཊྛཀཐཱ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ཨངྒུཏྟརནིཀཱཡ (ཨཊྛཀཐཱ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ༩. དཱནམཧཔྥལསུཏྟཝཎྞནཱ • 9. Dānamahapphalasuttavaṇṇanā