Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / ఇతివుత్తక-అట్ఠకథా • Itivuttaka-aṭṭhakathā

    ౬. దానసుత్తవణ్ణనా

    6. Dānasuttavaṇṇanā

    ౨౬. ఛట్ఠే ఏవఞ్చేతి ఏత్థ ఏవన్తి ఉపమాకారే నిపాతో, చేతి పరికప్పనే. సత్తాతి రూపాదీసు సత్తా విసత్తా. జానేయ్యున్తి బుజ్ఝేయ్యుం. దానసంవిభాగస్సాతి యాయ హి చేతనాయ అన్నాదిదేయ్యధమ్మం సంహరిత్వా అనుకమ్పాపూజాసు అఞ్ఞతరవసేన పరేసం దీయతి, తం దానం. యాయ పన అత్తనా పరిభుఞ్జితబ్బభావేన గహితవత్థుస్స ఏకదేసో సంవిభజిత్వా దీయతి, అయం సంవిభాగో. విపాకన్తి ఫలం. యథాహం జానామీతి యథా అహం జానామి. ఇదం వుత్తం హోతి – తిరచ్ఛానగతస్సపి దానం దత్వా అత్తభావసతే పవత్తసుఖవిపచ్చనవసేన సతగుణా దక్ఖిణా హోతీతి ఏవమాదినా, భిక్ఖవే, యేన పకారేన అహం దానస్స సంవిభాగస్స చ విపాకం కమ్మవిపాకం ఞాణబలేన పచ్చక్ఖతో జానామి, ఏవం ఇమే సత్తా యది జానేయ్యున్తి. న అదత్వా భుఞ్జేయ్యున్తి యం భుఞ్జితబ్బయుత్తకం అత్తనో అత్థి, తతో పరేసం న అదత్వా మచ్ఛరియచిత్తేన చ తణ్హాలోభవసేన చ భుఞ్జేయ్యుం, దత్వావ భుఞ్జేయ్యుం. న చ నేసం మచ్ఛేరమలం చిత్తం పరియాదాయ తిట్ఠేయ్యాతి అత్తనో సమ్పత్తీనం పరేహి సాధారణభావాసహనలక్ఖణం చిత్తస్స పభస్సరభావదూసకానం ఉపక్కిలేసభూతానం కణ్హధమ్మానం అఞ్ఞతరం మచ్ఛేరమలం. అథ వా యథావుత్తమచ్ఛేరఞ్చేవ అఞ్ఞమ్పి దానన్తరాయకరం ఇస్సాలోభదోసాదిమలఞ్చ నేసం సత్తానం చిత్తం యథా దానచేతనా న పవత్తతి, న వా సుపరిసుద్ధా హోతి, ఏవం పరియాదాయ పరితో గహేత్వా అభిభవిత్వా న తిట్ఠేయ్య. కో హి సమ్మదేవ దానఫలం జానన్తో అత్తనో చిత్తే మచ్ఛేరమలస్స ఓకాసం దదేయ్య.

    26. Chaṭṭhe evañceti ettha evanti upamākāre nipāto, ceti parikappane. Sattāti rūpādīsu sattā visattā. Jāneyyunti bujjheyyuṃ. Dānasaṃvibhāgassāti yāya hi cetanāya annādideyyadhammaṃ saṃharitvā anukampāpūjāsu aññataravasena paresaṃ dīyati, taṃ dānaṃ. Yāya pana attanā paribhuñjitabbabhāvena gahitavatthussa ekadeso saṃvibhajitvā dīyati, ayaṃ saṃvibhāgo. Vipākanti phalaṃ. Yathāhaṃ jānāmīti yathā ahaṃ jānāmi. Idaṃ vuttaṃ hoti – tiracchānagatassapi dānaṃ datvā attabhāvasate pavattasukhavipaccanavasena sataguṇā dakkhiṇā hotīti evamādinā, bhikkhave, yena pakārena ahaṃ dānassa saṃvibhāgassa ca vipākaṃ kammavipākaṃ ñāṇabalena paccakkhato jānāmi, evaṃ ime sattā yadi jāneyyunti. Na adatvā bhuñjeyyunti yaṃ bhuñjitabbayuttakaṃ attano atthi, tato paresaṃ na adatvā macchariyacittena ca taṇhālobhavasena ca bhuñjeyyuṃ, datvāva bhuñjeyyuṃ. Na ca nesaṃ maccheramalaṃ cittaṃ pariyādāya tiṭṭheyyāti attano sampattīnaṃ parehi sādhāraṇabhāvāsahanalakkhaṇaṃ cittassa pabhassarabhāvadūsakānaṃ upakkilesabhūtānaṃ kaṇhadhammānaṃ aññataraṃ maccheramalaṃ. Atha vā yathāvuttamaccherañceva aññampi dānantarāyakaraṃ issālobhadosādimalañca nesaṃ sattānaṃ cittaṃ yathā dānacetanā na pavattati, na vā suparisuddhā hoti, evaṃ pariyādāya parito gahetvā abhibhavitvā na tiṭṭheyya. Ko hi sammadeva dānaphalaṃ jānanto attano citte maccheramalassa okāsaṃ dadeyya.

    యోపి నేసం అస్స చరిమో ఆలోపోతి నేసం సత్తానం యో సబ్బపచ్ఛిమకో ఆలోపో సియా. చరిమం కబళన్తి తస్సేవ వేవచనం. ఇదం వుత్తం హోతి – ఇమే సత్తా పకతియా యత్తకేహి ఆలోపేహి సయం యాపేయ్యుం, తేసు ఏకమేవ ఆలోపం అత్తనో అత్థాయ ఠపేత్వా తదఞ్ఞే సబ్బే ఆలోపే ఆగతాగతానం అత్థికానం దత్వా యో ఠపితో ఆలోపో అస్స, సో ఇధ చరిమో ఆలోపో నామ. తతోపి న అసంవిభజిత్వా భుఞ్జేయ్యుం, సచే నేసం పటిగ్గాహకా అస్సూతి నేసం సత్తానం పటిగ్గాహకా యది సియుం, తతోపి యథావుత్తచరిమాలోపతోపి సంవిభజిత్వావ ఏకదేసం దత్వావ భుఞ్జేయ్యుం, యథాహం దానసంవిభాగస్స విపాకం పచ్చక్ఖతో జానామి, ఏవం యది జానేయ్యున్తి. యస్మా చ ఖోతిఆదినా కమ్మఫలస్స అప్పచ్చక్ఖభావతో ఏవమేతే సత్తా దానసంవిభాగేసు న పవత్తన్తీతి యథాధిప్పేతమత్థం కారణేన సమ్పటిపాదేతి. ఏతేనేవ తేసం తదఞ్ఞపుఞ్ఞేసు చ అప్పటిపత్తియా అపుఞ్ఞేసు చ పటిపత్తియా కారణం దస్సితన్తి దట్ఠబ్బం.

    Yopi nesaṃ assa carimo ālopoti nesaṃ sattānaṃ yo sabbapacchimako ālopo siyā. Carimaṃ kabaḷanti tasseva vevacanaṃ. Idaṃ vuttaṃ hoti – ime sattā pakatiyā yattakehi ālopehi sayaṃ yāpeyyuṃ, tesu ekameva ālopaṃ attano atthāya ṭhapetvā tadaññe sabbe ālope āgatāgatānaṃ atthikānaṃ datvā yo ṭhapito ālopo assa, so idha carimo ālopo nāma. Tatopi na asaṃvibhajitvā bhuñjeyyuṃ, sace nesaṃ paṭiggāhakā assūti nesaṃ sattānaṃ paṭiggāhakā yadi siyuṃ, tatopi yathāvuttacarimālopatopi saṃvibhajitvāva ekadesaṃ datvāva bhuñjeyyuṃ, yathāhaṃ dānasaṃvibhāgassa vipākaṃ paccakkhato jānāmi, evaṃ yadi jāneyyunti. Yasmā ca khotiādinā kammaphalassa appaccakkhabhāvato evamete sattā dānasaṃvibhāgesu na pavattantīti yathādhippetamatthaṃ kāraṇena sampaṭipādeti. Eteneva tesaṃ tadaññapuññesu ca appaṭipattiyā apuññesu ca paṭipattiyā kāraṇaṃ dassitanti daṭṭhabbaṃ.

    గాథాసు యథావుత్తం మహేసినాతి మహేసినా భగవతా ‘‘తిరచ్ఛానగతే దానం దత్వా సతగుణా దక్ఖిణా పాటికఙ్ఖితబ్బా’ తిఆదినా, ఇధేవ వా ‘‘ఏవం చే సత్తా జానేయ్యు’’న్తిఆదినా యథావుత్తం, ఞాణచారేన తం యథావుత్తం చిత్తం ఞాతన్తి అత్థో. విపాకం సంవిభాగస్సాతి సంవిభాగస్సపి విపాకం, కో పన వాదో దానస్స. యథా హోతి మహప్ఫలన్తి యథా సో విపాకో మహన్తం ఫలం హోతి, ఏవం ఇమే సత్తా యది జానేయ్యున్తి సమ్బన్ధో. వినేయ్య మచ్ఛేరమలన్తి మచ్ఛరియమలం అపనేత్వా కమ్మఫలసద్ధాయ రతనత్తయసద్ధాయ చ విసేసతో పసన్నేన చిత్తేన యేసు కిలేసేహి ఆరకత్తా అరియేసు సీలాదిగుణసమ్పన్నేసు దిన్నం అప్పకమ్పి దానం మహప్ఫలం హోతి, తేసు యుత్తకాలేన దజ్జుం దదేయ్యుం.

    Gāthāsu yathāvuttaṃ mahesināti mahesinā bhagavatā ‘‘tiracchānagate dānaṃ datvā sataguṇā dakkhiṇā pāṭikaṅkhitabbā’ tiādinā, idheva vā ‘‘evaṃ ce sattā jāneyyu’’ntiādinā yathāvuttaṃ, ñāṇacārena taṃ yathāvuttaṃ cittaṃ ñātanti attho. Vipākaṃ saṃvibhāgassāti saṃvibhāgassapi vipākaṃ, ko pana vādo dānassa. Yathā hoti mahapphalanti yathā so vipāko mahantaṃ phalaṃ hoti, evaṃ ime sattā yadi jāneyyunti sambandho. Vineyya maccheramalanti macchariyamalaṃ apanetvā kammaphalasaddhāya ratanattayasaddhāya ca visesato pasannena cittena yesu kilesehi ārakattā ariyesu sīlādiguṇasampannesu dinnaṃ appakampi dānaṃ mahapphalaṃ hoti, tesu yuttakālena dajjuṃ dadeyyuṃ.

    మహప్ఫలభావకరణతో దక్ఖిణం అరహన్తీతి దక్ఖిణేయ్యా, సమ్మాపటిపన్నా, తేసు దక్ఖిణేయ్యేసు. దక్ఖిణం పరలోకం సద్దహిత్వా దాతబ్బం దేయ్యధమ్మం యథా తం దానం హోతి మహాదానం, ఏవం దత్వా. అథ వా బహునో అన్నం దత్వా, కథం పన అన్నం దాతబ్బన్తి ఆహ ‘‘దక్ఖిణేయ్యేసు దక్ఖిణ’’న్తి. ఇతో మనుస్సత్తా మనుస్సత్తభావతో చుతా పటిసన్ధివసేన సగ్గం గచ్ఛన్తి దాయకా. కామకామినోతి కామేతబ్బానం ఉళారానం దేవభోగానం పటిలద్ధరూపవిభవేన కమ్మునా ఉపగమనే సాధుకారితాయ కామకామినో సబ్బకామసమఙ్గినో. మోదన్తి యథారుచి పరిచారేన్తీతి అత్థో.

    Mahapphalabhāvakaraṇato dakkhiṇaṃ arahantīti dakkhiṇeyyā, sammāpaṭipannā, tesu dakkhiṇeyyesu. Dakkhiṇaṃ paralokaṃ saddahitvā dātabbaṃ deyyadhammaṃ yathā taṃ dānaṃ hoti mahādānaṃ, evaṃ datvā. Atha vā bahuno annaṃ datvā, kathaṃ pana annaṃ dātabbanti āha ‘‘dakkhiṇeyyesu dakkhiṇa’’nti. Ito manussattā manussattabhāvato cutā paṭisandhivasena saggaṃ gacchanti dāyakā. Kāmakāminoti kāmetabbānaṃ uḷārānaṃ devabhogānaṃ paṭiladdharūpavibhavena kammunā upagamane sādhukāritāya kāmakāmino sabbakāmasamaṅgino. Modanti yathāruci paricārentīti attho.

    ఛట్ఠసుత్తవణ్ణనా నిట్ఠితా.

    Chaṭṭhasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / ఖుద్దకనికాయ • Khuddakanikāya / ఇతివుత్తకపాళి • Itivuttakapāḷi / ౬. దానసుత్తం • 6. Dānasuttaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact