Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ഇതിവുത്തക-അട്ഠകഥാ • Itivuttaka-aṭṭhakathā

    ൬. ദാനസുത്തവണ്ണനാ

    6. Dānasuttavaṇṇanā

    ൨൬. ഛട്ഠേ ഏവഞ്ചേതി ഏത്ഥ ഏവന്തി ഉപമാകാരേ നിപാതോ, ചേതി പരികപ്പനേ. സത്താതി രൂപാദീസു സത്താ വിസത്താ. ജാനേയ്യുന്തി ബുജ്ഝേയ്യും. ദാനസംവിഭാഗസ്സാതി യായ ഹി ചേതനായ അന്നാദിദേയ്യധമ്മം സംഹരിത്വാ അനുകമ്പാപൂജാസു അഞ്ഞതരവസേന പരേസം ദീയതി, തം ദാനം. യായ പന അത്തനാ പരിഭുഞ്ജിതബ്ബഭാവേന ഗഹിതവത്ഥുസ്സ ഏകദേസോ സംവിഭജിത്വാ ദീയതി, അയം സംവിഭാഗോ. വിപാകന്തി ഫലം. യഥാഹം ജാനാമീതി യഥാ അഹം ജാനാമി. ഇദം വുത്തം ഹോതി – തിരച്ഛാനഗതസ്സപി ദാനം ദത്വാ അത്തഭാവസതേ പവത്തസുഖവിപച്ചനവസേന സതഗുണാ ദക്ഖിണാ ഹോതീതി ഏവമാദിനാ, ഭിക്ഖവേ, യേന പകാരേന അഹം ദാനസ്സ സംവിഭാഗസ്സ ച വിപാകം കമ്മവിപാകം ഞാണബലേന പച്ചക്ഖതോ ജാനാമി, ഏവം ഇമേ സത്താ യദി ജാനേയ്യുന്തി. ന അദത്വാ ഭുഞ്ജേയ്യുന്തി യം ഭുഞ്ജിതബ്ബയുത്തകം അത്തനോ അത്ഥി, തതോ പരേസം ന അദത്വാ മച്ഛരിയചിത്തേന ച തണ്ഹാലോഭവസേന ച ഭുഞ്ജേയ്യും, ദത്വാവ ഭുഞ്ജേയ്യും. ന ച നേസം മച്ഛേരമലം ചിത്തം പരിയാദായ തിട്ഠേയ്യാതി അത്തനോ സമ്പത്തീനം പരേഹി സാധാരണഭാവാസഹനലക്ഖണം ചിത്തസ്സ പഭസ്സരഭാവദൂസകാനം ഉപക്കിലേസഭൂതാനം കണ്ഹധമ്മാനം അഞ്ഞതരം മച്ഛേരമലം. അഥ വാ യഥാവുത്തമച്ഛേരഞ്ചേവ അഞ്ഞമ്പി ദാനന്തരായകരം ഇസ്സാലോഭദോസാദിമലഞ്ച നേസം സത്താനം ചിത്തം യഥാ ദാനചേതനാ ന പവത്തതി, ന വാ സുപരിസുദ്ധാ ഹോതി, ഏവം പരിയാദായ പരിതോ ഗഹേത്വാ അഭിഭവിത്വാ ന തിട്ഠേയ്യ. കോ ഹി സമ്മദേവ ദാനഫലം ജാനന്തോ അത്തനോ ചിത്തേ മച്ഛേരമലസ്സ ഓകാസം ദദേയ്യ.

    26. Chaṭṭhe evañceti ettha evanti upamākāre nipāto, ceti parikappane. Sattāti rūpādīsu sattā visattā. Jāneyyunti bujjheyyuṃ. Dānasaṃvibhāgassāti yāya hi cetanāya annādideyyadhammaṃ saṃharitvā anukampāpūjāsu aññataravasena paresaṃ dīyati, taṃ dānaṃ. Yāya pana attanā paribhuñjitabbabhāvena gahitavatthussa ekadeso saṃvibhajitvā dīyati, ayaṃ saṃvibhāgo. Vipākanti phalaṃ. Yathāhaṃ jānāmīti yathā ahaṃ jānāmi. Idaṃ vuttaṃ hoti – tiracchānagatassapi dānaṃ datvā attabhāvasate pavattasukhavipaccanavasena sataguṇā dakkhiṇā hotīti evamādinā, bhikkhave, yena pakārena ahaṃ dānassa saṃvibhāgassa ca vipākaṃ kammavipākaṃ ñāṇabalena paccakkhato jānāmi, evaṃ ime sattā yadi jāneyyunti. Na adatvā bhuñjeyyunti yaṃ bhuñjitabbayuttakaṃ attano atthi, tato paresaṃ na adatvā macchariyacittena ca taṇhālobhavasena ca bhuñjeyyuṃ, datvāva bhuñjeyyuṃ. Na ca nesaṃ maccheramalaṃ cittaṃ pariyādāya tiṭṭheyyāti attano sampattīnaṃ parehi sādhāraṇabhāvāsahanalakkhaṇaṃ cittassa pabhassarabhāvadūsakānaṃ upakkilesabhūtānaṃ kaṇhadhammānaṃ aññataraṃ maccheramalaṃ. Atha vā yathāvuttamaccherañceva aññampi dānantarāyakaraṃ issālobhadosādimalañca nesaṃ sattānaṃ cittaṃ yathā dānacetanā na pavattati, na vā suparisuddhā hoti, evaṃ pariyādāya parito gahetvā abhibhavitvā na tiṭṭheyya. Ko hi sammadeva dānaphalaṃ jānanto attano citte maccheramalassa okāsaṃ dadeyya.

    യോപി നേസം അസ്സ ചരിമോ ആലോപോതി നേസം സത്താനം യോ സബ്ബപച്ഛിമകോ ആലോപോ സിയാ. ചരിമം കബളന്തി തസ്സേവ വേവചനം. ഇദം വുത്തം ഹോതി – ഇമേ സത്താ പകതിയാ യത്തകേഹി ആലോപേഹി സയം യാപേയ്യും, തേസു ഏകമേവ ആലോപം അത്തനോ അത്ഥായ ഠപേത്വാ തദഞ്ഞേ സബ്ബേ ആലോപേ ആഗതാഗതാനം അത്ഥികാനം ദത്വാ യോ ഠപിതോ ആലോപോ അസ്സ, സോ ഇധ ചരിമോ ആലോപോ നാമ. തതോപി ന അസംവിഭജിത്വാ ഭുഞ്ജേയ്യും, സചേ നേസം പടിഗ്ഗാഹകാ അസ്സൂതി നേസം സത്താനം പടിഗ്ഗാഹകാ യദി സിയും, തതോപി യഥാവുത്തചരിമാലോപതോപി സംവിഭജിത്വാവ ഏകദേസം ദത്വാവ ഭുഞ്ജേയ്യും, യഥാഹം ദാനസംവിഭാഗസ്സ വിപാകം പച്ചക്ഖതോ ജാനാമി, ഏവം യദി ജാനേയ്യുന്തി. യസ്മാ ച ഖോതിആദിനാ കമ്മഫലസ്സ അപ്പച്ചക്ഖഭാവതോ ഏവമേതേ സത്താ ദാനസംവിഭാഗേസു ന പവത്തന്തീതി യഥാധിപ്പേതമത്ഥം കാരണേന സമ്പടിപാദേതി. ഏതേനേവ തേസം തദഞ്ഞപുഞ്ഞേസു ച അപ്പടിപത്തിയാ അപുഞ്ഞേസു ച പടിപത്തിയാ കാരണം ദസ്സിതന്തി ദട്ഠബ്ബം.

    Yopi nesaṃ assa carimo ālopoti nesaṃ sattānaṃ yo sabbapacchimako ālopo siyā. Carimaṃ kabaḷanti tasseva vevacanaṃ. Idaṃ vuttaṃ hoti – ime sattā pakatiyā yattakehi ālopehi sayaṃ yāpeyyuṃ, tesu ekameva ālopaṃ attano atthāya ṭhapetvā tadaññe sabbe ālope āgatāgatānaṃ atthikānaṃ datvā yo ṭhapito ālopo assa, so idha carimo ālopo nāma. Tatopi na asaṃvibhajitvā bhuñjeyyuṃ, sace nesaṃ paṭiggāhakā assūti nesaṃ sattānaṃ paṭiggāhakā yadi siyuṃ, tatopi yathāvuttacarimālopatopi saṃvibhajitvāva ekadesaṃ datvāva bhuñjeyyuṃ, yathāhaṃ dānasaṃvibhāgassa vipākaṃ paccakkhato jānāmi, evaṃ yadi jāneyyunti. Yasmā ca khotiādinā kammaphalassa appaccakkhabhāvato evamete sattā dānasaṃvibhāgesu na pavattantīti yathādhippetamatthaṃ kāraṇena sampaṭipādeti. Eteneva tesaṃ tadaññapuññesu ca appaṭipattiyā apuññesu ca paṭipattiyā kāraṇaṃ dassitanti daṭṭhabbaṃ.

    ഗാഥാസു യഥാവുത്തം മഹേസിനാതി മഹേസിനാ ഭഗവതാ ‘‘തിരച്ഛാനഗതേ ദാനം ദത്വാ സതഗുണാ ദക്ഖിണാ പാടികങ്ഖിതബ്ബാ’ തിആദിനാ, ഇധേവ വാ ‘‘ഏവം ചേ സത്താ ജാനേയ്യു’’ന്തിആദിനാ യഥാവുത്തം, ഞാണചാരേന തം യഥാവുത്തം ചിത്തം ഞാതന്തി അത്ഥോ. വിപാകം സംവിഭാഗസ്സാതി സംവിഭാഗസ്സപി വിപാകം, കോ പന വാദോ ദാനസ്സ. യഥാ ഹോതി മഹപ്ഫലന്തി യഥാ സോ വിപാകോ മഹന്തം ഫലം ഹോതി, ഏവം ഇമേ സത്താ യദി ജാനേയ്യുന്തി സമ്ബന്ധോ. വിനേയ്യ മച്ഛേരമലന്തി മച്ഛരിയമലം അപനേത്വാ കമ്മഫലസദ്ധായ രതനത്തയസദ്ധായ ച വിസേസതോ പസന്നേന ചിത്തേന യേസു കിലേസേഹി ആരകത്താ അരിയേസു സീലാദിഗുണസമ്പന്നേസു ദിന്നം അപ്പകമ്പി ദാനം മഹപ്ഫലം ഹോതി, തേസു യുത്തകാലേന ദജ്ജും ദദേയ്യും.

    Gāthāsu yathāvuttaṃ mahesināti mahesinā bhagavatā ‘‘tiracchānagate dānaṃ datvā sataguṇā dakkhiṇā pāṭikaṅkhitabbā’ tiādinā, idheva vā ‘‘evaṃ ce sattā jāneyyu’’ntiādinā yathāvuttaṃ, ñāṇacārena taṃ yathāvuttaṃ cittaṃ ñātanti attho. Vipākaṃ saṃvibhāgassāti saṃvibhāgassapi vipākaṃ, ko pana vādo dānassa. Yathā hoti mahapphalanti yathā so vipāko mahantaṃ phalaṃ hoti, evaṃ ime sattā yadi jāneyyunti sambandho. Vineyya maccheramalanti macchariyamalaṃ apanetvā kammaphalasaddhāya ratanattayasaddhāya ca visesato pasannena cittena yesu kilesehi ārakattā ariyesu sīlādiguṇasampannesu dinnaṃ appakampi dānaṃ mahapphalaṃ hoti, tesu yuttakālena dajjuṃ dadeyyuṃ.

    മഹപ്ഫലഭാവകരണതോ ദക്ഖിണം അരഹന്തീതി ദക്ഖിണേയ്യാ, സമ്മാപടിപന്നാ, തേസു ദക്ഖിണേയ്യേസു. ദക്ഖിണം പരലോകം സദ്ദഹിത്വാ ദാതബ്ബം ദേയ്യധമ്മം യഥാ തം ദാനം ഹോതി മഹാദാനം, ഏവം ദത്വാ. അഥ വാ ബഹുനോ അന്നം ദത്വാ, കഥം പന അന്നം ദാതബ്ബന്തി ആഹ ‘‘ദക്ഖിണേയ്യേസു ദക്ഖിണ’’ന്തി. ഇതോ മനുസ്സത്താ മനുസ്സത്തഭാവതോ ചുതാ പടിസന്ധിവസേന സഗ്ഗം ഗച്ഛന്തി ദായകാ. കാമകാമിനോതി കാമേതബ്ബാനം ഉളാരാനം ദേവഭോഗാനം പടിലദ്ധരൂപവിഭവേന കമ്മുനാ ഉപഗമനേ സാധുകാരിതായ കാമകാമിനോ സബ്ബകാമസമങ്ഗിനോ. മോദന്തി യഥാരുചി പരിചാരേന്തീതി അത്ഥോ.

    Mahapphalabhāvakaraṇato dakkhiṇaṃ arahantīti dakkhiṇeyyā, sammāpaṭipannā, tesu dakkhiṇeyyesu. Dakkhiṇaṃ paralokaṃ saddahitvā dātabbaṃ deyyadhammaṃ yathā taṃ dānaṃ hoti mahādānaṃ, evaṃ datvā. Atha vā bahuno annaṃ datvā, kathaṃ pana annaṃ dātabbanti āha ‘‘dakkhiṇeyyesu dakkhiṇa’’nti. Ito manussattā manussattabhāvato cutā paṭisandhivasena saggaṃ gacchanti dāyakā. Kāmakāminoti kāmetabbānaṃ uḷārānaṃ devabhogānaṃ paṭiladdharūpavibhavena kammunā upagamane sādhukāritāya kāmakāmino sabbakāmasamaṅgino. Modanti yathāruci paricārentīti attho.

    ഛട്ഠസുത്തവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Chaṭṭhasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / ഇതിവുത്തകപാളി • Itivuttakapāḷi / ൬. ദാനസുത്തം • 6. Dānasuttaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact