Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / धम्मपदपाळि • Dhammapadapāḷi

    १०. दण्डवग्गो

    10. Daṇḍavaggo

    १२९.

    129.

    सब्बे तसन्ति दण्डस्स, सब्बे भायन्ति मच्‍चुनो।

    Sabbe tasanti daṇḍassa, sabbe bhāyanti maccuno;

    अत्तानं उपमं कत्वा, न हनेय्य न घातये॥

    Attānaṃ upamaṃ katvā, na haneyya na ghātaye.

    १३०.

    130.

    सब्बे तसन्ति दण्डस्स, सब्बेसं जीवितं पियं।

    Sabbe tasanti daṇḍassa, sabbesaṃ jīvitaṃ piyaṃ;

    अत्तानं उपमं कत्वा, न हनेय्य न घातये॥

    Attānaṃ upamaṃ katvā, na haneyya na ghātaye.

    १३१.

    131.

    सुखकामानि भूतानि, यो दण्डेन विहिंसति।

    Sukhakāmāni bhūtāni, yo daṇḍena vihiṃsati;

    अत्तनो सुखमेसानो, पेच्‍च सो न लभते सुखं॥

    Attano sukhamesāno, pecca so na labhate sukhaṃ.

    १३२.

    132.

    सुखकामानि भूतानि, यो दण्डेन न हिंसति।

    Sukhakāmāni bhūtāni, yo daṇḍena na hiṃsati;

    अत्तनो सुखमेसानो, पेच्‍च सो लभते सुखं॥

    Attano sukhamesāno, pecca so labhate sukhaṃ.

    १३३.

    133.

    मावोच फरुसं कञ्‍चि, वुत्ता पटिवदेय्यु तं 1

    Māvoca pharusaṃ kañci, vuttā paṭivadeyyu taṃ 2;

    दुक्खा हि सारम्भकथा, पटिदण्डा फुसेय्यु तं 3

    Dukkhā hi sārambhakathā, paṭidaṇḍā phuseyyu taṃ 4.

    १३४.

    134.

    सचे नेरेसि अत्तानं, कंसो उपहतो यथा।

    Sace neresi attānaṃ, kaṃso upahato yathā;

    एस पत्तोसि निब्बानं, सारम्भो ते न विज्‍जति॥

    Esa pattosi nibbānaṃ, sārambho te na vijjati.

    १३५.

    135.

    यथा दण्डेन गोपालो, गावो पाजेति गोचरं।

    Yathā daṇḍena gopālo, gāvo pājeti gocaraṃ;

    एवं जरा च मच्‍चु च, आयुं पाजेन्ति पाणिनं॥

    Evaṃ jarā ca maccu ca, āyuṃ pājenti pāṇinaṃ.

    १३६.

    136.

    अथ पापानि कम्मानि, करं बालो न बुज्झति।

    Atha pāpāni kammāni, karaṃ bālo na bujjhati;

    सेहि कम्मेहि दुम्मेधो, अग्गिदड्ढोव तप्पति॥

    Sehi kammehi dummedho, aggidaḍḍhova tappati.

    १३७.

    137.

    यो दण्डेन अदण्डेसु, अप्पदुट्ठेसु दुस्सति।

    Yo daṇḍena adaṇḍesu, appaduṭṭhesu dussati;

    दसन्‍नमञ्‍ञतरं ठानं, खिप्पमेव निगच्छति॥

    Dasannamaññataraṃ ṭhānaṃ, khippameva nigacchati.

    १३८.

    138.

    वेदनं फरुसं जानिं, सरीरस्स च भेदनं 5

    Vedanaṃ pharusaṃ jāniṃ, sarīrassa ca bhedanaṃ 6;

    गरुकं वापि आबाधं, चित्तक्खेपञ्‍च 7 पापुणे॥

    Garukaṃ vāpi ābādhaṃ, cittakkhepañca 8 pāpuṇe.

    १३९.

    139.

    राजतो वा उपसग्गं 9, अब्भक्खानञ्‍च 10 दारुणं।

    Rājato vā upasaggaṃ 11, abbhakkhānañca 12 dāruṇaṃ;

    परिक्खयञ्‍च 13 ञातीनं, भोगानञ्‍च 14 पभङ्गुरं 15

    Parikkhayañca 16 ñātīnaṃ, bhogānañca 17 pabhaṅguraṃ 18.

    १४०.

    140.

    अथ वास्स अगारानि, अग्गि डहति 19 पावको।

    Atha vāssa agārāni, aggi ḍahati 20 pāvako;

    कायस्स भेदा दुप्पञ्‍ञो, निरयं सोपपज्‍जति 21

    Kāyassa bhedā duppañño, nirayaṃ sopapajjati 22.

    १४१.

    141.

    न नग्गचरिया न जटा न पङ्का, नानासका थण्डिलसायिका वा।

    Na naggacariyā na jaṭā na paṅkā, nānāsakā thaṇḍilasāyikā vā;

    रजोजल्‍लं उक्‍कुटिकप्पधानं, सोधेन्ति मच्‍चं अवितिण्णकङ्खं॥

    Rajojallaṃ ukkuṭikappadhānaṃ, sodhenti maccaṃ avitiṇṇakaṅkhaṃ.

    १४२.

    142.

    अलङ्कतो चेपि समं चरेय्य, सन्तो दन्तो नियतो ब्रह्मचारी।

    Alaṅkato cepi samaṃ careyya, santo danto niyato brahmacārī;

    सब्बेसु भूतेसु निधाय दण्डं, सो ब्राह्मणो सो समणो स भिक्खु॥

    Sabbesu bhūtesu nidhāya daṇḍaṃ, so brāhmaṇo so samaṇo sa bhikkhu.

    १४३.

    143.

    हिरीनिसेधो पुरिसो, कोचि लोकस्मि विज्‍जति।

    Hirīnisedho puriso, koci lokasmi vijjati;

    यो निद्दं 23 अपबोधेति 24, अस्सो भद्रो कसामिव॥

    Yo niddaṃ 25 apabodheti 26, asso bhadro kasāmiva.

    १४४.

    144.

    अस्सो यथा भद्रो कसानिविट्ठो, आतापिनो संवेगिनो भवाथ।

    Asso yathā bhadro kasāniviṭṭho, ātāpino saṃvegino bhavātha;

    सद्धाय सीलेन च वीरियेन च, समाधिना धम्मविनिच्छयेन च।

    Saddhāya sīlena ca vīriyena ca, samādhinā dhammavinicchayena ca;

    सम्पन्‍नविज्‍जाचरणा पतिस्सता, जहिस्सथ 27 दुक्खमिदं अनप्पकं॥

    Sampannavijjācaraṇā patissatā, jahissatha 28 dukkhamidaṃ anappakaṃ.

    १४५.

    145.

    उदकञ्हि नयन्ति नेत्तिका, उसुकारा नमयन्ति तेजनं।

    Udakañhi nayanti nettikā, usukārā namayanti tejanaṃ;

    दारुं नमयन्ति तच्छका, अत्तानं दमयन्ति सुब्बता॥

    Dāruṃ namayanti tacchakā, attānaṃ damayanti subbatā.

    दण्डवग्गो दसमो निट्ठितो।

    Daṇḍavaggo dasamo niṭṭhito.







    Footnotes:
    1. पटिवदेय्युं तं (क॰)
    2. paṭivadeyyuṃ taṃ (ka.)
    3. फुसेय्युं तं (क॰)
    4. phuseyyuṃ taṃ (ka.)
    5. सरीरस्स पभेदनं (स्या॰)
    6. sarīrassa pabhedanaṃ (syā.)
    7. चित्तक्खेपं व (सी॰ स्या॰ पी॰)
    8. cittakkhepaṃ va (sī. syā. pī.)
    9. उपस्सग्गं (सी॰ पी॰)
    10. अब्भक्खानं व (सी॰ पी॰)
    11. upassaggaṃ (sī. pī.)
    12. abbhakkhānaṃ va (sī. pī.)
    13. परिक्खयं व (सी॰ स्या॰ पी॰)
    14. भोगानं व (सी॰ स्या॰ पी॰)
    15. पभङ्गुनं (क॰)
    16. parikkhayaṃ va (sī. syā. pī.)
    17. bhogānaṃ va (sī. syā. pī.)
    18. pabhaṅgunaṃ (ka.)
    19. डय्हति (क॰)
    20. ḍayhati (ka.)
    21. सो उपपज्‍जति (सी॰ स्या॰)
    22. so upapajjati (sī. syā.)
    23. निन्दं (सी॰ पी॰) सं॰ नि॰ १.१८
    24. अपबोधति (सी॰ स्या॰ पी॰)
    25. nindaṃ (sī. pī.) saṃ. ni. 1.18
    26. apabodhati (sī. syā. pī.)
    27. पहस्सथ (सी॰ स्या॰ पी॰)
    28. pahassatha (sī. syā. pī.)



    Related texts:



    अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / धम्मपद-अट्ठकथा • Dhammapada-aṭṭhakathā / १०. दण्डवग्गो • 10. Daṇḍavaggo


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact