Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / မဇ္ဈိမနိကာယ (ဋီကာ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) |
၅. ဒန္တဘူမိသုတ္တဝဏ္ဏနာ
5. Dantabhūmisuttavaṇṇanā
၂၁၃. ဖုသေယ္ယာတိ ဉာဏဖုသနာ နာမ အဓိပ္ပေတာ, တသ္မာ လဘေယ္ယာတိ အဓိဂစ္ဆေယ္ယ။ ဧဝံ ပဋိပန္နောတိ, ‘‘အပ္ပမတ္တော အာတာပီ ပဟိတတ္တော’’တိ ဝုတ္တပ္ပကာရေန ပဋိပန္နော။ အဇာနနကောဋ္ဌာသေယေဝာတိ အဝဓာရဏေန အတ္တနိ ကတံ ဒောသာရောပနံ နိဝတ္တေတိ။
213.Phuseyyāti ñāṇaphusanā nāma adhippetā, tasmā labheyyāti adhigaccheyya. Evaṃ paṭipannoti, ‘‘appamatto ātāpī pahitatto’’ti vuttappakārena paṭipanno. Ajānanakoṭṭhāseyevāti avadhāraṇena attani kataṃ dosāropanaṃ nivatteti.
၂၁၄. အပ္ပနာဥပစာရန္တိ အပ္ပနဉ္စေဝ ဥပစာရဉ္စ ပာပေတ္ဝာ ကထေသီတိ အတ္ထံ ဝဒန္တိ, အပ္ပနာသဟိတော ပန ဥပစာရော အပ္ပနာဥပစာရော, တံ ပာပေတ္ဝာ ကထေသီတိ အတ္ထော။
214.Appanāupacāranti appanañceva upacārañca pāpetvā kathesīti atthaṃ vadanti, appanāsahito pana upacāro appanāupacāro, taṃ pāpetvā kathesīti attho.
နိက္ခမတီတိ နိက္ခမော, အဝဂ္ဂာဟကာမတော နိက္ခမနံ နိက္ခမော ဧဝ နေက္ခမ္မော, ပဌမဇ္ဈာနာဒိ။ သတိ ကိလေသကာမေ အတ္တနော ဥပဟာရံ ဥပစာရေတ္ဝာ အသ္သာဒေတ္ဝာ ပရိဘုဉ္ဇတိ နာမာတိ အာဟ – ‘‘ဒုဝိဓေပိ ကာမေ ပရိဘုဉ္ဇမာနော’’တိ။ ဒုဝိဓေပီတိ ဟီနပဏီတာဒိဝသေန ဒုဝိဓေ။
Nikkhamatīti nikkhamo, avaggāhakāmato nikkhamanaṃ nikkhamo eva nekkhammo, paṭhamajjhānādi. Sati kilesakāme attano upahāraṃ upacāretvā assādetvā paribhuñjati nāmāti āha – ‘‘duvidhepi kāme paribhuñjamāno’’ti. Duvidhepīti hīnapaṇītādivasena duvidhe.
၂၁၅. ကူဋာကာရန္တိ ဂာဠ္ဟသာဌေယ္ယံ အပ္ပတိရူပေ ဌာနေ ခန္ဓဂတပာတနာဒိ။ ဒန္တဂမနန္တိ ဒန္တေဟိ နိဗ္ဗိသေဝနေဟိ ဂန္ဓဗ္ဗဂတိံ။ ပတ္တဗ္ဗံ ဘူမိန္တိ သမ္မာကိရိယာယ လဒ္ဓဗ္ဗသမ္ပတ္တိံ။
215.Kūṭākāranti gāḷhasāṭheyyaṃ appatirūpe ṭhāne khandhagatapātanādi. Dantagamananti dantehi nibbisevanehi gandhabbagatiṃ. Pattabbaṃ bhūminti sammākiriyāya laddhabbasampattiṃ.
၂၁၆. ဗ္ယတိဟရဏဝသေန လင္ဃကံ ဝိလင္ဃကံ, အညမညဟတ္ထဂ္ဂဟဏံ။ တေနာဟ – ‘‘ဟတ္ထေန ဟတ္ထံ ဂဟေတ္ဝာ’’တိ။
216. Byatiharaṇavasena laṅghakaṃ vilaṅghakaṃ, aññamaññahatthaggahaṇaṃ. Tenāha – ‘‘hatthena hatthaṃ gahetvā’’ti.
၂၁၇. ဂဟေတုံ သမတ္ထောတိ ဂဏိကာရဟတ္ထိနီဟိ ဥပလာပေတ္ဝာ အရညဟတ္ထိံ ဝစနဝသေန ဂဟေတုံ သမတ္ထော။ အတိပသ္သိတ္ဝာ အတိဋ္ဌာနဝသေန ပသ္သိတ္ဝာ။ ဧတ္ထဂေဓာတိ ဧတသ္မိံ အရညေ နာဂဝနေ ပဝတ္တဂေဓာ။ သုခာယတီတိ သုခံ အယတိ ပဝတ္တေတိ, ‘‘သုခံ ဟရတီ’’တိ ဝာ ပာဌော။ ဍိဏ္ဍိမော အာနကော။ နိဟိတသဗ္ဗဝင္ကဒောသောတိ အပဂတသဗ္ဗသာဌေယ္ယဒောသော။ အပနီတကသာဝောတိ အပေတသာရမ္ဘကသာဝော။
217.Gahetuṃ samatthoti gaṇikārahatthinīhi upalāpetvā araññahatthiṃ vacanavasena gahetuṃ samattho. Atipassitvā atiṭṭhānavasena passitvā. Etthagedhāti etasmiṃ araññe nāgavane pavattagedhā. Sukhāyatīti sukhaṃ ayati pavatteti, ‘‘sukhaṃ haratī’’ti vā pāṭho. Ḍiṇḍimo ānako. Nihitasabbavaṅkadosoti apagatasabbasāṭheyyadoso. Apanītakasāvoti apetasārambhakasāvo.
၂၁၉. ပဉ္စကာမဂုဏနိသ္သိတသီလာနန္တိ အကုသလာနံ။ ဂေဟသ္သိတသီလာနန္တိ ဝာ ဝဋ္ဋသန္နိသ္သိတသီလာနံ။
219.Pañcakāmaguṇanissitasīlānanti akusalānaṃ. Gehassitasīlānanti vā vaṭṭasannissitasīlānaṃ.
၂၂၂. ဧသ နယော သဗ္ဗတ္ထာတိ, ‘‘မဇ္ဈိမော, ဒဟရော’’တိ အာဂတေသု ဥပမာဝာရေသု, ‘‘ထေရော’’တိအာဒိနာ အာဂတေသု ဥပမေယ္ယဝာရေသူတိ ပဉ္စသု သံကိလေသပက္ခိယေသု ဝာရေသု ဧသ ယထာဝုတ္တောဝ နယောတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။ သေသံ သုဝိညေယ္ယမေဝ။
222.Esanayo sabbatthāti, ‘‘majjhimo, daharo’’ti āgatesu upamāvāresu, ‘‘thero’’tiādinā āgatesu upameyyavāresūti pañcasu saṃkilesapakkhiyesu vāresu esa yathāvuttova nayoti veditabbo. Sesaṃ suviññeyyameva.
ဒန္တဘူမိသုတ္တဝဏ္ဏနာယ လီနတ္ထပ္ပကာသနာ သမတ္တာ။
Dantabhūmisuttavaṇṇanāya līnatthappakāsanā samattā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / မဇ္ဈိမနိကာယ • Majjhimanikāya / ၅. ဒန္တဘူမိသုတ္တံ • 5. Dantabhūmisuttaṃ
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဇ္ဈိမနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ၅. ဒန္တဘူမိသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 5. Dantabhūmisuttavaṇṇanā