| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) |
೫. ದನ್ತಭೂಮಿಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
5. Dantabhūmisuttavaṇṇanā
೨೧೩. ಏವಂ ಮೇ ಸುತನ್ತಿ ದನ್ತಭೂಮಿಸುತ್ತಂ। ತತ್ಥ ಅರಞ್ಞಕುಟಿಕಾಯನ್ತಿ ತಸ್ಸೇವ ವೇಳುವನಸ್ಸ ಏಕಸ್ಮಿಂ ವಿವಿತ್ತಟ್ಠಾನೇ ಪಧಾನಕಮ್ಮಿಕಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಅತ್ಥಾಯ ಕತಸೇನಾಸನೇ। ರಾಜಕುಮಾರೋತಿ ಬಿಮ್ಬಿಸಾರಸ್ಸ ಪುತ್ತೋ ಓರಸಕೋ।
213.Evaṃme sutanti dantabhūmisuttaṃ. Tattha araññakuṭikāyanti tasseva veḷuvanassa ekasmiṃ vivittaṭṭhāne padhānakammikānaṃ bhikkhūnaṃ atthāya katasenāsane. Rājakumāroti bimbisārassa putto orasako.
ಫುಸೇಯ್ಯಾತಿ ಲಭೇಯ್ಯ। ಏಕಗ್ಗತನ್ತಿ ಏವಂ ಪಟಿಪನ್ನೋ ಸಮಾಪತ್ತಿಂ ನಾಮ ಲಭತಿ, ಝಾನಂ ನಾಮ ಲಭತೀತಿ ಇದಂ ಮಯಾ ಸುತನ್ತಿ ವದತಿ। ಕಿಲಮಥೋತಿ ಕಾಯಕಿಲಮಥೋ। ವಿಹೇಸಾತಿ ಸ್ವೇವ ಕಿಲಮಥೋ ವುತ್ತೋ। ಯಥಾಸಕೇ ತಿಟ್ಠೇಯ್ಯಾಸೀತಿ ಅತ್ತನೋ ಅಜಾನನಕೋಟ್ಠಾಸೇಯೇವ ತಿಟ್ಠೇಯ್ಯಾಸೀತಿ।
Phuseyyāti labheyya. Ekaggatanti evaṃ paṭipanno samāpattiṃ nāma labhati, jhānaṃ nāma labhatīti idaṃ mayā sutanti vadati. Kilamathoti kāyakilamatho. Vihesāti sveva kilamatho vutto. Yathāsake tiṭṭheyyāsīti attano ajānanakoṭṭhāseyeva tiṭṭheyyāsīti.
೨೧೪. ದೇಸೇಸೀತಿ ಚಿತ್ತೇಕಗ್ಗತಂ ನಾಮ ಏವಂ ಲಭತಿ, ಸಮಾಪತ್ತಿಂ ಏವಂ ನಿಬ್ಬತ್ತೇತೀತಿ ಅಪ್ಪನಾಉಪಚಾರಂ ಪಾಪೇತ್ವಾ ಏಕಕಸಿಣಪರಿಕಮ್ಮಂ ಕಥೇಸಿ। ಪವೇದೇತ್ವಾತಿ ಪಕಾಸೇತ್ವಾ।
214.Desesīti cittekaggataṃ nāma evaṃ labhati, samāpattiṃ evaṃ nibbattetīti appanāupacāraṃ pāpetvā ekakasiṇaparikammaṃ kathesi. Pavedetvāti pakāsetvā.
ನೇಕ್ಖಮ್ಮೇನ ಞಾತಬ್ಬನ್ತಿ ಕಾಮತೋ ನಿಸ್ಸಟಗುಣೇನ ಞಾತಬ್ಬಂ। ಕಾಮತೋ ನಿಸ್ಸಟಗುಣೇ ಠಿತೇನ ಪುಗ್ಗಲೇನ ಏಕಗ್ಗಂ ನಾಮ ಜಾನಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೇನೇತಂ ವುತ್ತಂ । ಸೇಸಾನಿ ತಸ್ಸೇವ ವೇವಚನಾನಿ। ಕಾಮೇ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತೋತಿ ದುವಿಧೇಪಿ ಕಾಮೇ ಭುಞ್ಜಮಾನೋ।
Nekkhammena ñātabbanti kāmato nissaṭaguṇena ñātabbaṃ. Kāmato nissaṭaguṇe ṭhitena puggalena ekaggaṃ nāma jānitabbanti adhippāyenetaṃ vuttaṃ . Sesāni tasseva vevacanāni. Kāmeparibhuñjantoti duvidhepi kāme bhuñjamāno.
೨೧೫. ಹತ್ಥಿದಮ್ಮಾ ವಾ ಅಸ್ಸದಮ್ಮಾ ವಾ ಗೋದಮ್ಮಾ ವಾತಿ ಏತ್ಥ ಅದನ್ತಹತ್ಥಿದಮ್ಮಾದಯೋ ವಿಯ ಚಿತ್ತೇಕಗ್ಗರಹಿತಾ ಪುಗ್ಗಲಾ ದಟ್ಠಬ್ಬಾ। ದನ್ತಹತ್ಥಿಆದಯೋ ವಿಯ ಚಿತ್ತೇಕಗ್ಗಸಮ್ಪನ್ನಾ। ಯಥಾ ಅದನ್ತಹತ್ಥಿದಮ್ಮಾದಯೋ ಕೂಟಾಕಾರಂ ಅಕತ್ವಾ ಧುರಂ ಅಛಡ್ಡೇತ್ವಾ ದನ್ತಗಮನಂ ವಾ ಗನ್ತುಂ, ದನ್ತೇಹಿ ವಾ ಪತ್ತಬ್ಬಂ ಭೂಮಿಂ ಪಾಪುಣಿತುಂ ನ ಸಕ್ಕೋನ್ತಿ, ಏವಮೇವ ಚಿತ್ತೇಕಗ್ಗರಹಿತಾ ಸಮ್ಪನ್ನಚಿತ್ತೇಕಗ್ಗೇಹಿ ನಿಬ್ಬತ್ತಿತಗುಣಂ ವಾ ನಿಬ್ಬತ್ತೇತುಂ ಪತ್ತಭೂಮಿಂ ವಾ ಪಾಪುಣಿತುಂ ನ ಸಕ್ಕೋನ್ತಿ।
215.Hatthidammā vā assadammā vā godammā vāti ettha adantahatthidammādayo viya cittekaggarahitā puggalā daṭṭhabbā. Dantahatthiādayo viya cittekaggasampannā. Yathā adantahatthidammādayo kūṭākāraṃ akatvā dhuraṃ achaḍḍetvā dantagamanaṃ vā gantuṃ, dantehi vā pattabbaṃ bhūmiṃ pāpuṇituṃ na sakkonti, evameva cittekaggarahitā sampannacittekaggehi nibbattitaguṇaṃ vā nibbattetuṃ pattabhūmiṃ vā pāpuṇituṃ na sakkonti.
೨೧೬. ಹತ್ಥವಿಲಙ್ಘಕೇನಾತಿ ಹತ್ಥೇನ ಹತ್ಥಂ ಗಹೇತ್ವಾ।
216.Hatthavilaṅghakenāti hatthena hatthaṃ gahetvā.
ದಟ್ಠೇಯ್ಯನ್ತಿ ಪಸ್ಸಿತಬ್ಬಯುತ್ತಕಂ। ಆವುತೋತಿ ಆವರಿತೋ। ನಿವುತೋತಿ ನಿವಾರಿತೋ। ಓಫುಟೋತಿ ಓನದ್ಧೋ।
Daṭṭheyyanti passitabbayuttakaṃ. Āvutoti āvarito. Nivutoti nivārito. Ophuṭoti onaddho.
೨೧೭. ನಾಗವನಿಕನ್ತಿ ಹತ್ಥಿಪದೋಪಮೇ (ಮ॰ ನಿ॰ ೧.೨೮೮ ಆದಯೋ) ನಾಗವನಚರಕೋ ಪುರಿಸೋ ‘‘ನಾಗವನಿಕೋ’’ತಿ ವುತ್ತೋ, ಇಧ ಹತ್ಥಿಸಿಕ್ಖಾಯ ಕುಸಲೋ ಹತ್ಥಿಂ ಗಹೇತುಂ ಸಮತ್ಥೋ। ಅತಿಪಸ್ಸಿತ್ವಾತಿ ದಿಸ್ವಾ। ಏತ್ಥಗೇಧಾತಿ ಏತಸ್ಮಿಂ ಪವತ್ತಗೇಧಾ। ಸರಸಙ್ಕಪ್ಪಾನನ್ತಿ ಧಾವನಸಙ್ಕಪ್ಪಾನಂ। ಮನುಸ್ಸಕನ್ತೇಸು ಸೀಲೇಸು ಸಮಾದಪನಾಯಾತಿ ಏತ್ಥ ಯದಾ ನಾಗೋ ಇತ್ಥಿಪುರಿಸೇಹಿ ಕುಮಾರಕುಮಾರಿಕಾಹಿ ಸೋಣ್ಡಾದೀಸು ಗಹೇತ್ವಾ ಉಪಕೇಳಯಮಾನೋ ವಿಕಾರಂ ನ ಕರೋತಿ ಸುಖಾಯತಿ, ತದಾನೇನ ಮನುಸ್ಸಕನ್ತಾನಿ ಸೀಲಾನಿ ಸಮಾದಿನ್ನಾನಿ ನಾಮ ಹೋನ್ತಿ।
217.Nāgavanikanti hatthipadopame (ma. ni. 1.288 ādayo) nāgavanacarako puriso ‘‘nāgavaniko’’ti vutto, idha hatthisikkhāya kusalo hatthiṃ gahetuṃ samattho. Atipassitvāti disvā. Etthagedhāti etasmiṃ pavattagedhā. Sarasaṅkappānanti dhāvanasaṅkappānaṃ. Manussakantesu sīlesu samādapanāyāti ettha yadā nāgo itthipurisehi kumārakumārikāhi soṇḍādīsu gahetvā upakeḷayamāno vikāraṃ na karoti sukhāyati, tadānena manussakantāni sīlāni samādinnāni nāma honti.
ಪೇಮನೀಯಾತಿ ತಾತ ರಾಜಾ ತೇ ಪಸನ್ನೋ ಮಙ್ಗಲಹತ್ಥಿಟ್ಠಾನೇವ ಠಪೇಸ್ಸತಿ, ರಾಜಾರಹಾನಿ ಭೋಜನಾದೀನಿ ಲಭಿಸ್ಸಸೀತಿ ಏವರೂಪೀ ನಾಗೇಹಿ ಪಿಯಾಪಿತಬ್ಬಾ ಕಥಾ। ಸುಸ್ಸೂಸತೀತಿ ತಂ ಪೇಮನೀಯಕಥಂ ಸೋತುಕಾಮೋ ಹೋತಿ। ತಿಣಘಾಸೋದಕನ್ತಿ ತಿಣಘಾಸಞ್ಚೇವ ಉದಕಞ್ಚ, ತಿಣಘಾಸನ್ತಿ ಘಾಸಿತಬ್ಬಂ ತಿಣಂ, ಖಾದಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ।
Pemanīyāti tāta rājā te pasanno maṅgalahatthiṭṭhāneva ṭhapessati, rājārahāni bhojanādīni labhissasīti evarūpī nāgehi piyāpitabbā kathā. Sussūsatīti taṃ pemanīyakathaṃ sotukāmo hoti. Tiṇaghāsodakanti tiṇaghāsañceva udakañca, tiṇaghāsanti ghāsitabbaṃ tiṇaṃ, khāditabbanti attho.
ಪಣವೋತಿ ಡಿಣ್ಡಿಮೋ। ಸಬ್ಬವಙ್ಕದೋಸನಿಹಿತನಿನ್ನೀತಕಸಾವೋತಿ ನಿಹಿತಸಬ್ಬವಙ್ಕದೋಸೋ ಚೇವ ಅಪನೀತಕಸಾವೋ ಚ। ಅಙ್ಗನ್ತೇವ ಸಙ್ಖಂ ಗಚ್ಛತೀತಿ ಅಙ್ಗಸಮೋ ಹೋತಿ।
Paṇavoti ḍiṇḍimo. Sabbavaṅkadosanihitaninnītakasāvoti nihitasabbavaṅkadoso ceva apanītakasāvo ca. Aṅganteva saṅkhaṃ gacchatīti aṅgasamo hoti.
೨೧೯. ಗೇಹಸಿತಸೀಲಾನನ್ತಿ ಪಞ್ಚಕಾಮಗುಣನಿಸ್ಸಿತಸೀಲಾನಂ। ಞಾಯಸ್ಸಾತಿ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕಮಗ್ಗಸ್ಸ।
219.Gehasitasīlānanti pañcakāmaguṇanissitasīlānaṃ. Ñāyassāti aṭṭhaṅgikamaggassa.
೨೨೨. ಅದನ್ತಮರಣಂ ಮಹಲ್ಲಕೋ ರಞ್ಞೋ ನಾಗೋ ಕಾಲಙ್ಕತೋತಿ ರಞ್ಞೋ ಮಹಲ್ಲಕೋ ನಾಗೋ ಅದನ್ತಮರಣಂ ಮತೋ ಕಾಲಂ ಕತೋ ಹೋತಿ, ಅದನ್ತಮರಣಂ ಕಾಲಂಕಿರಿಯಂ ನಾಮ ಕರಿಯತೀತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅತ್ಥೋ। ಏಸ ನಯೋ ಸಬ್ಬತ್ಥ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವಾತಿ।
222.Adantamaraṇaṃ mahallako rañño nāgo kālaṅkatoti rañño mahallako nāgo adantamaraṇaṃ mato kālaṃ kato hoti, adantamaraṇaṃ kālaṃkiriyaṃ nāma kariyatīti ayamettha attho. Esa nayo sabbattha. Sesaṃ uttānamevāti.
ಪಪಞ್ಚಸೂದನಿಯಾ ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯಟ್ಠಕಥಾಯ
Papañcasūdaniyā majjhimanikāyaṭṭhakathāya
ದನ್ತಭೂಮಿಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Dantabhūmisuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ • Majjhimanikāya / ೫. ದನ್ತಭೂಮಿಸುತ್ತಂ • 5. Dantabhūmisuttaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ೫. ದನ್ತಭೂಮಿಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 5. Dantabhūmisuttavaṇṇanā
