| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මජ්‌ඣිමනිකාය (ටීකා) • Majjhimanikāya (ṭīkā) |
5. දන්‌තභූමිසුත්‌තවණ්‌ණනා
5. Dantabhūmisuttavaṇṇanā
213. ඵුසෙය්‍යාති ඤාණඵුසනා නාම අධිප්‌පෙතා, තස්‌මා ලභෙය්‍යාති අධිගච්‌ඡෙය්‍ය. එවං පටිපන්‌නොති, ‘‘අප්‌පමත්‌තො ආතාපී පහිතත්‌තො’’ති වුත්‌තප්‌පකාරෙන පටිපන්‌නො. අජානනකොට්‌ඨාසෙයෙවාති අවධාරණෙන අත්‌තනි කතං දොසාරොපනං නිවත්‌තෙති.
213.Phuseyyāti ñāṇaphusanā nāma adhippetā, tasmā labheyyāti adhigaccheyya. Evaṃ paṭipannoti, ‘‘appamatto ātāpī pahitatto’’ti vuttappakārena paṭipanno. Ajānanakoṭṭhāseyevāti avadhāraṇena attani kataṃ dosāropanaṃ nivatteti.
214. අප්‌පනාඋපචාරන්‌ති අප්‌පනඤ්‌චෙව උපචාරඤ්‌ච පාපෙත්‌වා කථෙසීති අත්‌ථං වදන්‌ති, අප්‌පනාසහිතො පන උපචාරො අප්‌පනාඋපචාරො, තං පාපෙත්‌වා කථෙසීති අත්‌ථො.
214.Appanāupacāranti appanañceva upacārañca pāpetvā kathesīti atthaṃ vadanti, appanāsahito pana upacāro appanāupacāro, taṃ pāpetvā kathesīti attho.
නික්‌ඛමතීති නික්‌ඛමො, අවග්‌ගාහකාමතො නික්‌ඛමනං නික්‌ඛමො එව නෙක්‌ඛම්‌මො, පඨමජ්‌ඣානාදි. සති කිලෙසකාමෙ අත්‌තනො උපහාරං උපචාරෙත්‌වා අස්‌සාදෙත්‌වා පරිභුඤ්‌ජති නාමාති ආහ – ‘‘දුවිධෙපි කාමෙ පරිභුඤ්‌ජමානො’’ති. දුවිධෙපීති හීනපණීතාදිවසෙන දුවිධෙ.
Nikkhamatīti nikkhamo, avaggāhakāmato nikkhamanaṃ nikkhamo eva nekkhammo, paṭhamajjhānādi. Sati kilesakāme attano upahāraṃ upacāretvā assādetvā paribhuñjati nāmāti āha – ‘‘duvidhepi kāme paribhuñjamāno’’ti. Duvidhepīti hīnapaṇītādivasena duvidhe.
215. කූටාකාරන්‌ති ගාළ්‌හසාඨෙය්‍යං අප්‌පතිරූපෙ ඨානෙ ඛන්‌ධගතපාතනාදි. දන්‌තගමනන්‌ති දන්‌තෙහි නිබ්‌බිසෙවනෙහි ගන්‌ධබ්‌බගතිං. පත්‌තබ්‌බං භූමින්‌ති සම්‌මාකිරියාය ලද්‌ධබ්‌බසම්‌පත්‌තිං.
215.Kūṭākāranti gāḷhasāṭheyyaṃ appatirūpe ṭhāne khandhagatapātanādi. Dantagamananti dantehi nibbisevanehi gandhabbagatiṃ. Pattabbaṃ bhūminti sammākiriyāya laddhabbasampattiṃ.
216. බ්‍යතිහරණවසෙන ලඞ්‌ඝකං විලඞ්‌ඝකං, අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤහත්‌ථග්‌ගහණං. තෙනාහ – ‘‘හත්‌ථෙන හත්‌ථං ගහෙත්‌වා’’ති.
216. Byatiharaṇavasena laṅghakaṃ vilaṅghakaṃ, aññamaññahatthaggahaṇaṃ. Tenāha – ‘‘hatthena hatthaṃ gahetvā’’ti.
217. ගහෙතුං සමත්‌ථොති ගණිකාරහත්‌ථිනීහි උපලාපෙත්‌වා අරඤ්‌ඤහත්‌ථිං වචනවසෙන ගහෙතුං සමත්‌ථො. අතිපස්‌සිත්‌වා අතිට්‌ඨානවසෙන පස්‌සිත්‌වා. එත්‌ථගෙධාති එතස්‌මිං අරඤ්‌ඤෙ නාගවනෙ පවත්‌තගෙධා. සුඛායතීති සුඛං අයති පවත්‌තෙති, ‘‘සුඛං හරතී’’ති වා පාඨො. ඩිණ්‌ඩිමො ආනකො. නිහිතසබ්‌බවඞ්‌කදොසොති අපගතසබ්‌බසාඨෙය්‍යදොසො. අපනීතකසාවොති අපෙතසාරම්‌භකසාවො.
217.Gahetuṃ samatthoti gaṇikārahatthinīhi upalāpetvā araññahatthiṃ vacanavasena gahetuṃ samattho. Atipassitvā atiṭṭhānavasena passitvā. Etthagedhāti etasmiṃ araññe nāgavane pavattagedhā. Sukhāyatīti sukhaṃ ayati pavatteti, ‘‘sukhaṃ haratī’’ti vā pāṭho. Ḍiṇḍimo ānako. Nihitasabbavaṅkadosoti apagatasabbasāṭheyyadoso. Apanītakasāvoti apetasārambhakasāvo.
219. පඤ්‌චකාමගුණනිස්‌සිතසීලානන්‌ති අකුසලානං. ගෙහස්‌සිතසීලානන්‌ති වා වට්‌ටසන්‌නිස්‌සිතසීලානං.
219.Pañcakāmaguṇanissitasīlānanti akusalānaṃ. Gehassitasīlānanti vā vaṭṭasannissitasīlānaṃ.
222. එස නයො සබ්‌බත්‌ථාති, ‘‘මජ්‌ඣිමො, දහරො’’ති ආගතෙසු උපමාවාරෙසු, ‘‘ථෙරො’’තිආදිනා ආගතෙසු උපමෙය්‍යවාරෙසූති පඤ්‌චසු සංකිලෙසපක්‌ඛියෙසු වාරෙසු එස යථාවුත්‌තොව නයොති වෙදිතබ්‌බො. සෙසං සුවිඤ්‌ඤෙය්‍යමෙව.
222.Esanayo sabbatthāti, ‘‘majjhimo, daharo’’ti āgatesu upamāvāresu, ‘‘thero’’tiādinā āgatesu upameyyavāresūti pañcasu saṃkilesapakkhiyesu vāresu esa yathāvuttova nayoti veditabbo. Sesaṃ suviññeyyameva.
දන්‌තභූමිසුත්‌තවණ්‌ණනාය ලීනත්‌ථප්‌පකාසනා සමත්‌තා.
Dantabhūmisuttavaṇṇanāya līnatthappakāsanā samattā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / මජ්‌ඣිමනිකාය • Majjhimanikāya / 5. දන්‌තභූමිසුත්‌තං • 5. Dantabhūmisuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / මජ්‌ඣිමනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / 5. දන්‌තභූමිසුත්‌තවණ්‌ණනා • 5. Dantabhūmisuttavaṇṇanā
