Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / வஜிரபு³த்³தி⁴-டீகா • Vajirabuddhi-ṭīkā |
10. த³ந்தபோனஸிக்கா²பத³வண்ணனா
10. Dantaponasikkhāpadavaṇṇanā
264-5. முக²த்³வாரந்தி கண்ட²னாளி. உச்சாரணமத்தந்தி உக்கி²பிதப்³ப³மத்தகங். கஸடங் ச²ட்³டெ³த்வாதி ஸமுதா³சாரவஸேன, அச²ட்³டி³தேபி ‘‘வட்டதீ’’தி வுத்தங். ஹத்த²பாஸாதிக்கமந்தி தா³யகஸ்ஸ. பி⁴க்கு²ஸ்ஸ தே³தீதி அஞ்ஞஸ்ஸ பி⁴க்கு²ஸ்ஸ. கஞ்ஜிகந்தி யங் கிஞ்சி த்³ரவங். பத்தோ படிக்³க³ஹேதப்³போ³தி பூ⁴மியங் ட²பிதே அபி⁴ஹாராபா⁴வதோ. ‘‘யதா² பட²மதரங் பதிததே²வே தோ³ஸோ நத்தி², ததா² ஆகிரித்வா அபனெந்தானங் பதிததே²வேபி அபி⁴ஹடத்தா நேவத்தி² தோ³ஸோ’’தி லிகி²தங். சருகேனாதி கு²த்³த³கபிண்டே³ன. ஜாக³ரந்தஸ்ஸபீதி ‘‘அபி-ஸத்³தே³ன ஸுத்தஸ்ஸபீ’’தி லிகி²தங். கேசீதி அப⁴யகி³ரிவாஸினோ. தேஹி காயஸங்ஸக்³கே³ காயபடிப³த்³தே⁴னாபி தப்படிப³த்³தே⁴னாபி து²ல்லச்சயாபத்தி த³ஸ்ஸிதா ஏவாதி அத்தோ². காயபடிப³த்³த⁴படிப³த்³தே⁴னாதி வசனமத்தமேவேதங். ‘‘ஸத்த²கேனாதி படிக்³க³ஹிதகேனா’’தி லிகி²தங், தங் து³ல்லிகி²தங் ஸதிபி மலே புன படிக்³க³ஹேதப்³ப³கிச்சாபா⁴வதோ. கேஸஞ்சி அத்தா²யாதி அனுபஸம்பன்னானங் அத்தா²ய. ‘‘ஸாமணேரஸ்ஸ ஹத்த²ங் பு²ட்ட²மத்தமேவ தங் பரிச்சத்த’’ந்தி லிகி²தங்.
264-5.Mukhadvāranti kaṇṭhanāḷi. Uccāraṇamattanti ukkhipitabbamattakaṃ. Kasaṭaṃ chaḍḍetvāti samudācāravasena, achaḍḍitepi ‘‘vaṭṭatī’’ti vuttaṃ. Hatthapāsātikkamanti dāyakassa. Bhikkhussa detīti aññassa bhikkhussa. Kañjikanti yaṃ kiñci dravaṃ. Patto paṭiggahetabboti bhūmiyaṃ ṭhapite abhihārābhāvato. ‘‘Yathā paṭhamataraṃ patitatheve doso natthi, tathā ākiritvā apanentānaṃ patitathevepi abhihaṭattā nevatthi doso’’ti likhitaṃ. Carukenāti khuddakapiṇḍena. Jāgarantassapīti ‘‘api-saddena suttassapī’’ti likhitaṃ. Kecīti abhayagirivāsino. Tehi kāyasaṃsagge kāyapaṭibaddhenāpi tappaṭibaddhenāpi thullaccayāpatti dassitā evāti attho. Kāyapaṭibaddhapaṭibaddhenāti vacanamattamevetaṃ. ‘‘Satthakenāti paṭiggahitakenā’’ti likhitaṃ, taṃ dullikhitaṃ satipi male puna paṭiggahetabbakiccābhāvato. Kesañci atthāyāti anupasampannānaṃ atthāya. ‘‘Sāmaṇerassa hatthaṃ phuṭṭhamattameva taṃ pariccatta’’nti likhitaṃ.
படிக்³க³ஹணுபக³பா⁴ரங் நாம மஜ்ஜி²மபுரிஸேன உக்கி²பிதப்³ப³கங். மூலபடிக்³க³ஹணமேவ வட்டதீதி எத்த² ‘‘மச்சி²கவாரணத்த²ந்தி வுத்தத்தா ‘அபு⁴ஞ்ஜனத்தா²யாபி படிக்³க³ஹெத்வா க³ஹிதே வட்டதீ’’’தி யே வத³ந்தி, தே வத்தப்³பா³ ‘‘ஸீஸமக்க²னதேலங் படிக்³க³ஹெத்வா ‘இத³ங் ஸீஸமக்க²ன’ந்தி அனாபோ⁴கே³னேவ ஸத்தாஹங் அதிக்காமெந்தஸ்ஸ கிங் நிஸ்ஸக்³கி³யங் ப⁴வெய்யா’’திஆதி³, ஸுத்தாதி⁴ப்பாயோ பன ஏவங் க³ஹேதப்³போ³ ‘‘மச்சி²கவாரணத்த²ங் பீ³ஜந்தஸ்ஸ தஸ்மிங் லக்³க³ரஜாதி³ம்ஹி பத்தே பதிதே ஸுக²ங் பரிபு⁴ஞ்ஜிதுங் ஸக்கா’தி ஸஞ்ஞாய புப்³பே³ படிக்³க³ஹிதப்³ப³’’ந்தி வுத்தங். பரிவத்தனகதா²யங் ‘‘அம்ஹாகங் தண்டு³லேஸு கீ²ணேஸு ஏதேஹி அம்ஹாகங் ஹத்த²க³தேஹி ஸாமணேரஸந்தகேஹிபி ஸக்கா பதிட்ட²பேது’ந்தி பி⁴க்கூ²னங் சித்துப்பாதோ³ சே ஸம்ப⁴வதி, ‘பரிவத்தனங் ஸாத்த²க’ந்தி உபதிஸ்ஸத்தே²ரோ’’தி வுத்தங். யதி³ ஏவங் ஸுத்³த⁴சித்தானங் நிரத்த²கந்தி ஆபன்னமேவ, ததா² ‘‘பண்டி³தோ ஏஸ ஸாமணேரோ பத்தபரிவத்தனங் கத்வா த³ஸ்ஸதி, மயமேவ ச இமஸ்ஸ விஸ்ஸாஸேன வா யாசித்வா வா பு⁴ஞ்ஜிஸ்ஸாமா’’தி சித்தே ஸதி பு⁴ஞ்ஜிதுங் ந வட்டதி கதேபி பரிவத்தனேதி ச ஆபன்னங், கிங் ப³ஹுனா. நிரபெக்கே²ஹேவ க³ண்ஹிதப்³ப³ங், ந ஸாபெக்கே²ஹீதி த³ஸ்ஸனத்த²ங் வுத்தந்தி ஆசரியோ. அயமேவத்தோ² ‘‘ஸசே பன ஸக்கோதி விதக்கங் ஸோதே⁴துங், ததோ லத்³த⁴ங் கா²தி³தும்பி வட்டதீ’’தி வசனேன ஸித்³தோ⁴வ. ஆதா⁴ரகே பத்தோ ட²பிதோ ஹோதி யதா²படிக்³க³ஹிதபா⁴வே நிராலயோ. ஸமுத்³தோ³த³கேன அப்படிக்³க³ஹிதகேன. மெண்ட³கஸ்ஸ கீ²ரங் கீ²ரத்தாவ வட்டதி. ‘‘அத்தனோ பன கீ²ரங் முகே²னேவ பிவந்தஸ்ஸ அனாபத்தீதி த³ஸ்ஸேதுங் வுத்த’’ந்தி வுத்தங். ‘‘ஸரீரனிஸ்ஸிதமஹாபூ⁴தானி ஹி இதா⁴தி⁴ப்பேதானீ’’தி லிகி²தங், தது³ப⁴யம்பி ‘‘கப்பியமங்ஸகீ²ரங் வா’’திஆதி³னா நயேன விருஜ்ஜ²தி.
Paṭiggahaṇupagabhāraṃ nāma majjhimapurisena ukkhipitabbakaṃ. Mūlapaṭiggahaṇameva vaṭṭatīti ettha ‘‘macchikavāraṇatthanti vuttattā ‘abhuñjanatthāyāpi paṭiggahetvā gahite vaṭṭatī’’’ti ye vadanti, te vattabbā ‘‘sīsamakkhanatelaṃ paṭiggahetvā ‘idaṃ sīsamakkhana’nti anābhogeneva sattāhaṃ atikkāmentassa kiṃ nissaggiyaṃ bhaveyyā’’tiādi, suttādhippāyo pana evaṃ gahetabbo ‘‘macchikavāraṇatthaṃ bījantassa tasmiṃ laggarajādimhi patte patite sukhaṃ paribhuñjituṃ sakkā’ti saññāya pubbe paṭiggahitabba’’nti vuttaṃ. Parivattanakathāyaṃ ‘‘amhākaṃ taṇḍulesu khīṇesu etehi amhākaṃ hatthagatehi sāmaṇerasantakehipi sakkā patiṭṭhapetu’nti bhikkhūnaṃ cittuppādo ce sambhavati, ‘parivattanaṃ sātthaka’nti upatissatthero’’ti vuttaṃ. Yadi evaṃ suddhacittānaṃ niratthakanti āpannameva, tathā ‘‘paṇḍito esa sāmaṇero pattaparivattanaṃ katvā dassati, mayameva ca imassa vissāsena vā yācitvā vā bhuñjissāmā’’ti citte sati bhuñjituṃ na vaṭṭati katepi parivattaneti ca āpannaṃ, kiṃ bahunā. Nirapekkheheva gaṇhitabbaṃ, na sāpekkhehīti dassanatthaṃ vuttanti ācariyo. Ayamevattho ‘‘sace pana sakkoti vitakkaṃ sodhetuṃ, tato laddhaṃ khāditumpi vaṭṭatī’’ti vacanena siddhova. Ādhārake patto ṭhapito hoti yathāpaṭiggahitabhāve nirālayo. Samuddodakena appaṭiggahitakena. Meṇḍakassa khīraṃ khīrattāva vaṭṭati. ‘‘Attano pana khīraṃ mukheneva pivantassa anāpattīti dassetuṃ vutta’’nti vuttaṃ. ‘‘Sarīranissitamahābhūtāni hi idhādhippetānī’’ti likhitaṃ, tadubhayampi ‘‘kappiyamaṃsakhīraṃ vā’’tiādinā nayena virujjhati.
அபிச ‘‘அப்படிக்³க³ஹிதபா⁴ஜனே அஞ்ஞபி⁴க்கு²ஸந்தகே அத்தனோ பிண்ட³பாதங் பக்கி²பதி, ‘தங் தோ²க’ந்தி வா அஞ்ஞேன வா காரணேன வத³தி, தங் ஸப்³பே³ஸங் ந கப்பதி. கஸ்மா? வினயது³க்கடத்தா . அத்தனா படிக்³க³ஹெத்வா பக்கி²பிதப்³ப³ங் வினயவிதி⁴ங் அகத்வா து³க்கடந்தி அதி⁴ப்பாயோ. ஏவங் தாதி³ஸங் கிமத்த²ங் ந பு⁴ஞ்ஜதீதி? அட்ட²கதா²யங் ‘உக்³க³ஹிதகோ ஹோதீ’தி வுத்தத்தா. ஏவஞ்ஹி தத்த² வுத்தங் பூ⁴மியங் வா பா⁴ஜனே வா ப²லங் வா யங் கிஞ்சி ஆமிஸங் வா யாவஜீவிகம்பி அப்படிக்³க³ஹிதகங் அஜானந்தோ ஆமஸதி, ந வட்டதி, உக்³க³ஹிதகங் ஹோதீ’’தி அனுக³ண்டி²பதே³ வுத்தங், தஸ்மா இமஸ்ஸ மதேன பி⁴க்கு² பி⁴க்கு²ஸ்ஸ ஸசே பத்தே அப்படிக்³க³ஹிதே பிண்ட³ங் ட²பேதி, தங் அகப்பியங் உக்³க³ஹிதகந்தி ஸித்³த⁴ங். அயமேவத்தோ² ‘‘ஸசே அத்தனோ வா பி⁴க்கூ²னங் வா யாகு³பசனகபா⁴ஜனே…பே॰… நிராமிஸங் கத்வா பரிபு⁴ஞ்ஜிதப்³ப³’’ந்தி வசனேன ஸங்ஸந்தி³த்வா கதே²தப்³போ³. ‘‘கப்பியமங்ஸகீ²ரங் வா’’தி பஸங்க³வஸேன வுத்தங். த³தி⁴ சே படிலத்³த⁴ங், தஞ்ச அதி⁴ப்பேதந்தி கேசி.
Apica ‘‘appaṭiggahitabhājane aññabhikkhusantake attano piṇḍapātaṃ pakkhipati, ‘taṃ thoka’nti vā aññena vā kāraṇena vadati, taṃ sabbesaṃ na kappati. Kasmā? Vinayadukkaṭattā . Attanā paṭiggahetvā pakkhipitabbaṃ vinayavidhiṃ akatvā dukkaṭanti adhippāyo. Evaṃ tādisaṃ kimatthaṃ na bhuñjatīti? Aṭṭhakathāyaṃ ‘uggahitako hotī’ti vuttattā. Evañhi tattha vuttaṃ bhūmiyaṃ vā bhājane vā phalaṃ vā yaṃ kiñci āmisaṃ vā yāvajīvikampi appaṭiggahitakaṃ ajānanto āmasati, na vaṭṭati, uggahitakaṃ hotī’’ti anugaṇṭhipade vuttaṃ, tasmā imassa matena bhikkhu bhikkhussa sace patte appaṭiggahite piṇḍaṃ ṭhapeti, taṃ akappiyaṃ uggahitakanti siddhaṃ. Ayamevattho ‘‘sace attano vā bhikkhūnaṃ vā yāgupacanakabhājane…pe… nirāmisaṃ katvā paribhuñjitabba’’nti vacanena saṃsanditvā kathetabbo. ‘‘Kappiyamaṃsakhīraṃ vā’’ti pasaṅgavasena vuttaṃ. Dadhi ce paṭiladdhaṃ, tañca adhippetanti keci.
த³ந்தபோனஸிக்கா²பத³வண்ணனா நிட்டி²தா.
Dantaponasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
ஸமத்தோ வண்ணனாக்கமேன போ⁴ஜனவக்³கோ³ சதுத்தோ².
Samatto vaṇṇanākkamena bhojanavaggo catuttho.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / வினயபிடக • Vinayapiṭaka / மஹாவிப⁴ங்க³ • Mahāvibhaṅga / 4. போ⁴ஜனவக்³கோ³ • 4. Bhojanavaggo
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / வினயபிடக (அட்ட²கதா²) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / மஹாவிப⁴ங்க³-அட்ட²கதா² • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / 10. த³ந்தபோனஸிக்கா²பத³வண்ணனா • 10. Dantaponasikkhāpadavaṇṇanā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ஸாரத்த²தீ³பனீ-டீகா • Sāratthadīpanī-ṭīkā / 10. த³ந்தபோனஸிக்கா²பத³வண்ணனா • 10. Dantaponasikkhāpadavaṇṇanā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / விமதிவினோத³னீ-டீகா • Vimativinodanī-ṭīkā / 10. த³ந்தபோனஸிக்கா²பத³வண்ணனா • 10. Dantaponasikkhāpadavaṇṇanā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / பாசித்யாதி³யோஜனாபாளி • Pācityādiyojanāpāḷi / 10. த³ந்தபோனஸிக்கா²பத³ங் • 10. Dantaponasikkhāpadaṃ