Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
၁၀. ဒန္တပောနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
10. Dantaponasikkhāpadavaṇṇanā
၂၆၃. ဒသမေ အယ္ယဝောသာဋိတကာနီတိ ပိတုပိဏ္ဍသ္သေတံ အဓိဝစနံ။ ဥမ္မာရေတိ သုသာနေ ကတဂေဟသ္သ အတ္တနော ဂေဟသ္သ ဝာ ဥမ္မာရေ။ ဃနဗဒ္ဓောတိ ဃနမံသေန သမ္ဗဒ္ဓော, ကထိနသံဟတသရီရောတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။
263. Dasame ayyavosāṭitakānīti pitupiṇḍassetaṃ adhivacanaṃ. Ummāreti susāne katagehassa attano gehassa vā ummāre. Ghanabaddhoti ghanamaṃsena sambaddho, kathinasaṃhatasarīroti vuttaṃ hoti.
၂၆၄. မုခဒ္ဝာရန္တိ ဂလနာဠိကံ။ အာဟာရန္တိ အဇ္ဈောဟရိတဗ္ဗံ ယံကိဉ္စိ ယာဝကာလိကာဒိံ။ အာဟရေယ္ယာတိ မုခဒ္ဝာရံ ပဝေသေယ္ယ။ မုခေန ဝာ ပဝိဋ္ဌံ ဟောတု နာသိကာယ ဝာ, ဂလေန အဇ္ဈောဟရဏီယတ္တာ သဗ္ဗမ္ပိ တံ မုခဒ္ဝာရံ ပဝေသိတမေဝ ဟောတိ။ ယသ္မာ ပန တေ ဘိက္ခူ အနာဟာရေပိ ဥဒကေ အာဟာရသညာယ ဒန္တပောနေ စ မုခဒ္ဝာရံ အာဟဋံ ဣဒန္တိ သညာယ ကုက္ကုစ္စာယိံသု, တသ္မာ ဝုတ္တံ ‘‘တေ ဘိက္ခူ အဒိန္နံ။ပေ.။ သမ္မာ အတ္ထံ အသလ္လက္ခေတ္ဝာ ကုက္ကုစ္စာယိံသူ’’တိ။ ဥဒကဉ္ဟိ ယထာသုခံ ပာတုံ ဒန္တကဋ္ဌဉ္စ ဒန္တပောနပရိဘောဂေန ပရိဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတိ, တသ္သ ပန ရသံ ဂိလိတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ သစေပိ ဒန္တကဋ္ဌရသော အဇာနန္တသ္သ အန္တော ပဝိသတိ, ပာစိတ္တိယမေဝ။ အနဇ္ဈောဟရန္တေန ပန ဒန္တကဋ္ဌံ ဝာ ဟောတု အညံ ဝာ, ကိဉ္စိ မုခေ ပက္ခိပိတုံ ဝဋ္ဋတိ။
264.Mukhadvāranti galanāḷikaṃ. Āhāranti ajjhoharitabbaṃ yaṃkiñci yāvakālikādiṃ. Āhareyyāti mukhadvāraṃ paveseyya. Mukhena vā paviṭṭhaṃ hotu nāsikāya vā, galena ajjhoharaṇīyattā sabbampi taṃ mukhadvāraṃ pavesitameva hoti. Yasmā pana te bhikkhū anāhārepi udake āhārasaññāya dantapone ca mukhadvāraṃ āhaṭaṃ idanti saññāya kukkuccāyiṃsu, tasmā vuttaṃ ‘‘te bhikkhū adinnaṃ…pe… sammā atthaṃ asallakkhetvā kukkuccāyiṃsū’’ti. Udakañhi yathāsukhaṃ pātuṃ dantakaṭṭhañca dantaponaparibhogena paribhuñjituṃ vaṭṭati, tassa pana rasaṃ gilituṃ na vaṭṭati. Sacepi dantakaṭṭharaso ajānantassa anto pavisati, pācittiyameva. Anajjhoharantena pana dantakaṭṭhaṃ vā hotu aññaṃ vā, kiñci mukhe pakkhipituṃ vaṭṭati.
၂၆၅. အကလ္လကောတိ ဂိလာနော သဟတ္ထာ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ အသက္ကောန္တော မုခေန ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ။ ဥစ္စာရဏမတ္တန္တိ ဥက္ခိပနမတ္တံ။ ဧကဒေသေနပီတိ အင္ဂုလိယာပိ ဖုဋ္ဌမတ္တေန။ တံ စေ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, သဗ္ဗံ ပဋိဂ္ဂဟိတမေဝာတိ ဝေဏုကောဋိယာ ဗန္ဓိတ္ဝာ ဌပိတတ္တာ။ သစေပိ ဘူမိယံ ဌိတမေဝ ဃဋံ ဒာယကေန ဟတ္ထပာသေ ဌတ္ဝာ ဃဋံ ဒသ္သာမီတိ ဒိန္နဝေဏုကောဋိဂ္ဂဟဏဝသေန ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, ဥဘယကောဋိဗဒ္ဓံ သဗ္ဗမ္ပိ ပဋိဂ္ဂဟိတမေဝ ဟောတိ။ ဘိက္ခုသ္သ အတ္ထာယ အပီဠေတ္ဝာ ပကတိယာ ပီဠိယမာနဥစ္ဆုရသံ သန္ဓာယ ‘‘ဂဏ္ဟထာ’’တိ ဝုတ္တတ္တာ ‘‘အဘိဟာရော န ပညာယတီ’’တိ ဝုတ္တံ။ ဟတ္ထပာသေ ဌိတသ္သ ပန ဘိက္ခုသ္သ အတ္ထာယ ပီဠိယမာနာ ဥစ္ဆုတော ပဂ္ဃရန္တံ ရသံ ဂဏ္ဟိတုံ ဝဋ္ဋတိ, ဒောဏိကာယ သယံ ပဂ္ဃရန္တံ ဥစ္ဆုရသံ မဇ္ဈေ အာဝရိတ္ဝာ အာဝရိတ္ဝာ ဝိသ္သဇ္ဇိတမ္ပိ ဂဏ္ဟိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ကတ္ထစိ အဋ္ဌကထာသု။
265.Akallakoti gilāno sahatthā paribhuñjituṃ asakkonto mukhena paṭiggaṇhāti. Uccāraṇamattanti ukkhipanamattaṃ. Ekadesenapīti aṅguliyāpi phuṭṭhamattena. Taṃ ce paṭiggaṇhāti, sabbaṃ paṭiggahitamevāti veṇukoṭiyā bandhitvā ṭhapitattā. Sacepi bhūmiyaṃ ṭhitameva ghaṭaṃ dāyakena hatthapāse ṭhatvā ghaṭaṃ dassāmīti dinnaveṇukoṭiggahaṇavasena paṭiggaṇhāti, ubhayakoṭibaddhaṃ sabbampi paṭiggahitameva hoti. Bhikkhussa atthāya apīḷetvā pakatiyā pīḷiyamānaucchurasaṃ sandhāya ‘‘gaṇhathā’’ti vuttattā ‘‘abhihāro na paññāyatī’’ti vuttaṃ. Hatthapāse ṭhitassa pana bhikkhussa atthāya pīḷiyamānā ucchuto paggharantaṃ rasaṃ gaṇhituṃ vaṭṭati, doṇikāya sayaṃ paggharantaṃ ucchurasaṃ majjhe āvaritvā āvaritvā vissajjitampi gaṇhituṃ vaṭṭati. Katthaci aṭṭhakathāsu.
အသံဟာရိမေတိ ထာမမဇ္ဈိမေန ပုရိသေန အသံဟာရိယေ။ ‘‘တိန္တိဏိကာဒိပဏ္ဏေသူ’’တိ ဝစနတော သာခာသု ပဋိဂ္ဂဟဏံ ရုဟတီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ပုဉ္ဆိတ္ဝာ ပဋိဂ္ဂဟေတ္ဝာတိ ဧတ္ထ ‘‘ပုဉ္ဆိတေ ပဋိဂ္ဂဟဏကိစ္စံ နတ္ထိ, တသ္မာ ပုဉ္ဆိတ္ဝာ ဂဟေတ္ဝာတိ ဧဝမတ္ထော ဂဟေတဗ္ဗော’’တိ ဝဒန္တိ။ ပုဉ္ဆိတ္ဝာ ပဋိဂ္ဂဟေတ္ဝာ ဝာတိ ဧဝမေတ္ထ အတ္ထော ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ ပတ္တေ ပတိတရဇနစုဏ္ဏဉ္ဟိ အဗ္ဘန္တရပရိဘောဂတ္ထာယ အပရိဟဋဘာဝတော ပဋိဂ္ဂဟေတ္ဝာ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ပုဗ္ဗာဘောဂသ္သ အနုရူပေန ‘‘အနုပသမ္ပန္နသ္သ ဒတ္ဝာ။ပေ.။ ဝဋ္ဋတီ’’တိ ဝုတ္တံ။ ယသ္မာ ပန တံ ‘‘အညသ္သ ဒသ္သာမီ’’တိ စိတ္တုပ္ပာဒမတ္တေန ပရသန္တကံ နာမ န ဟောတိ, တသ္မာ တသ္သ အဒတ္ဝာပိ ပဋိဂ္ဂဟေတ္ဝာ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတိ။
Asaṃhārimeti thāmamajjhimena purisena asaṃhāriye. ‘‘Tintiṇikādipaṇṇesū’’ti vacanato sākhāsu paṭiggahaṇaṃ ruhatīti daṭṭhabbaṃ. Puñchitvā paṭiggahetvāti ettha ‘‘puñchite paṭiggahaṇakiccaṃ natthi, tasmā puñchitvā gahetvāti evamattho gahetabbo’’ti vadanti. Puñchitvā paṭiggahetvā vāti evamettha attho daṭṭhabbo. Patte patitarajanacuṇṇañhi abbhantaraparibhogatthāya aparihaṭabhāvato paṭiggahetvā paribhuñjituṃ vaṭṭati. Pubbābhogassa anurūpena ‘‘anupasampannassa datvā…pe… vaṭṭatī’’ti vuttaṃ. Yasmā pana taṃ ‘‘aññassa dassāmī’’ti cittuppādamattena parasantakaṃ nāma na hoti, tasmā tassa adatvāpi paṭiggahetvā paribhuñjituṃ vaṭṭati.
ဘိက္ခုသ္သ ဒေတီတိ အညသ္သ ဘိက္ခုသ္သ ဒေတိ။ ကဉ္ဇိကန္တိ ခီရရသာဒိံ ယံကိဉ္စိ ဒ္ရဝံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ ဟတ္ထတော မောစေတ္ဝာ ပုန ဂဏ္ဟာတိ, ဥဂ္ဂဟိတကံ ဟောတီတိ အာဟ ‘‘ဟတ္ထတော အမောစေန္တေနေဝာ’’တိ။ အာလုလေန္တာနန္တိ အာလောလေန္တာနံ, အယမေဝ ဝာ ပာဌော။ အာဟရိတ္ဝာ ဘူမိယံ ဌပိတတ္တာ အဘိဟာရော နတ္ထီတိ အာဟ ‘‘ပတ္တော ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗော’’တိ။ ပဌမတရံ ဥဠုင္ကတော ထေဝာ ပတ္တေ ပတန္တီတိ ဧတ္ထ ‘‘ယထာ ပဌမတရံ ပတိတထေဝေ ဒောသော နတ္ထိ, တထာ အာကိရိတ္ဝာ အပနေန္တာနံ ပစ္ဆာ ပတိတထေဝေပိ အဘိဟဋတ္တာ နေဝတ္ထိ ဒောသော’’တိ ဝဒန္တိ။ စရုကေနာတိ ခုဒ္ဒကဘာဇနေန။ မုခဝဋ္ဋိယာပိ ဂဟေတုံ ဝဋ္ဋတီတိ မုခဝဋ္ဋိံ ဥက္ခိပိတ္ဝာ ဟတ္ထေ ဖုသာပိတေ ဂဏ္ဟိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ကေစီတိ အဘယဂိရိဝာသိနော။ ဧသ နယောတိ ကာယပဋိဗဒ္ဓပဋိဗဒ္ဓမ္ပိ ကာယပဋိဗဒ္ဓမေဝာတိ အယံ နယော။ တထာ စ တတ္ထ ကာယပဋိဗဒ္ဓေ တံပဋိဗဒ္ဓေ စ ထုလ္လစ္စယမေဝ ဝုတ္တံ။
Bhikkhussa detīti aññassa bhikkhussa deti. Kañjikanti khīrarasādiṃ yaṃkiñci dravaṃ sandhāya vuttaṃ. Hatthato mocetvā puna gaṇhāti, uggahitakaṃ hotīti āha ‘‘hatthato amocentenevā’’ti. Ālulentānanti ālolentānaṃ, ayameva vā pāṭho. Āharitvā bhūmiyaṃ ṭhapitattā abhihāro natthīti āha ‘‘patto paṭiggahetabbo’’ti. Paṭhamataraṃ uḷuṅkato thevā patte patantīti ettha ‘‘yathā paṭhamataraṃ patitatheve doso natthi, tathā ākiritvā apanentānaṃ pacchā patitathevepi abhihaṭattā nevatthi doso’’ti vadanti. Carukenāti khuddakabhājanena. Mukhavaṭṭiyāpi gahetuṃ vaṭṭatīti mukhavaṭṭiṃ ukkhipitvā hatthe phusāpite gaṇhituṃ vaṭṭati. Kecīti abhayagirivāsino. Esa nayoti kāyapaṭibaddhapaṭibaddhampi kāyapaṭibaddhamevāti ayaṃ nayo. Tathā ca tattha kāyapaṭibaddhe taṃpaṭibaddhe ca thullaccayameva vuttaṃ.
တေနာတိ ယသ္သ ဘိက္ခုနော သန္တိကံ ဂတံ, တေန။ တသ္မာတိ ယသ္မာ မူလဋ္ဌသ္သေဝ ပရိဘောဂော အနုညာတော, တသ္မာ။ တံ ဒိဝသံ ဟတ္ထေန ဂဟေတ္ဝာ ဒုတိယဒိဝသေ ပဋိဂ္ဂဟေတ္ဝာ ပရိဘုဉ္ဇန္တသ္သ ဥဂ္ဂဟိတကပဋိဂ္ဂဟိတံ ဟောတီတိ အာဟ ‘‘အနာမသိတ္ဝာ’’တိ။ အပ္ပဋိဂ္ဂဟိတတ္တာ ‘‘သန္နိဓိပစ္စယာ အနာပတ္တီ’’တိ ဝုတ္တံ။ အပ္ပဋိဂ္ဂဟေတ္ဝာ ပရိဘုဉ္ဇန္တသ္သ အဒိန္နမုခဒ္ဝာရာပတ္တိ ဟောတီတိ အာဟ ‘‘ပဋိဂ္ဂဟေတ္ဝာ ပန ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ။ ‘‘တံ ဒိဝသံ။ပေ.။ န တတော ပရ’’န္တိ ဝစနတော တံ ဒိဝသံ ဟတ္ထေန ဂဟေတ္ဝာ ဝာ အဂ္ဂဟေတ္ဝာ ဝာ ဌပိတံ ဒုတိယဒိဝသေ အပ္ပဋိဂ္ဂဟေတ္ဝာ ပရိဘုဉ္ဇန္တသ္သ အဒိန္နမုခဒ္ဝာရာပတ္တိ ဟောတိ, ဟတ္ထေန ဂဟေတ္ဝာ ဌပိတံ ဒုတိယဒိဝသေ ပဋိဂ္ဂဟေတ္ဝာ ပရိဘုဉ္ဇန္တသ္သ ပန ဥဂ္ဂဟိတကပဋိဂ္ဂဟိတံ ဟောတိ။ အပ္ပဋိဂ္ဂဟိတမေဝ ဟိ ဟတ္ထေန ဂဟေတ္ဝာ ဌပိတံ။ ‘‘သာမံ ဂဟေတ္ဝာ ပရိဘုဉ္ဇိတု’’န္တိ ဟိ ဝစနတော အပ္ပဋိဂ္ဂဟိတသ္သေဝ တသ္မိံ ဒိဝသေ ပရိဘောဂော အနုညာတော။ တသ္မာ ယံ ဝုတ္တံ ဂဏ္ဌိပဒေ ‘‘တံ ဒိယ္ယမာနံ ပတတီတိ ဧတ္ထ ယထာ ဂဏဘောဇနာဒီသု ဂိလာနာဒီနံ ကုက္ကုစ္စာယန္တာနံ ဂဏဘောဇနံ အနုညာတံ, ဧဝမိဓာပိ ဘဂဝတာ ပဋိဂ္ဂဟိတမေဝ ကုက္ကုစ္စဝိနောဒနတ္ထံ အနုညာတ’’န္တိ, တံ န ဂဟေတဗ္ဗံ။ ‘‘တံ ဒိယ္ယမာနံ ပတတီ’’တိ အဝိသေသေန ဝုတ္တတ္တာ စတူသုပိ ကာလိကေသု အယံ နယော ဝေဒိတဗ္ဗော။
Tenāti yassa bhikkhuno santikaṃ gataṃ, tena. Tasmāti yasmā mūlaṭṭhasseva paribhogo anuññāto, tasmā. Taṃ divasaṃ hatthena gahetvā dutiyadivase paṭiggahetvā paribhuñjantassa uggahitakapaṭiggahitaṃ hotīti āha ‘‘anāmasitvā’’ti. Appaṭiggahitattā ‘‘sannidhipaccayā anāpattī’’ti vuttaṃ. Appaṭiggahetvā paribhuñjantassa adinnamukhadvārāpatti hotīti āha ‘‘paṭiggahetvā pana paribhuñjitabba’’nti. ‘‘Taṃ divasaṃ…pe… na tato para’’nti vacanato taṃ divasaṃ hatthena gahetvā vā aggahetvā vā ṭhapitaṃ dutiyadivase appaṭiggahetvā paribhuñjantassa adinnamukhadvārāpatti hoti, hatthena gahetvā ṭhapitaṃ dutiyadivase paṭiggahetvā paribhuñjantassa pana uggahitakapaṭiggahitaṃ hoti. Appaṭiggahitameva hi hatthena gahetvā ṭhapitaṃ. ‘‘Sāmaṃ gahetvā paribhuñjitu’’nti hi vacanato appaṭiggahitasseva tasmiṃ divase paribhogo anuññāto. Tasmā yaṃ vuttaṃ gaṇṭhipade ‘‘taṃ diyyamānaṃ patatīti ettha yathā gaṇabhojanādīsu gilānādīnaṃ kukkuccāyantānaṃ gaṇabhojanaṃ anuññātaṃ, evamidhāpi bhagavatā paṭiggahitameva kukkuccavinodanatthaṃ anuññāta’’nti, taṃ na gahetabbaṃ. ‘‘Taṃ diyyamānaṃ patatī’’ti avisesena vuttattā catūsupi kālikesu ayaṃ nayo veditabbo.
သတ္ထကေနာတိ ပဋိဂ္ဂဟိတသတ္ထကေန။ ကသ္မာ ပနေတ္ထ ဥဂ္ဂဟိတပစ္စယာ သန္နိဓိပစ္စယာ ဝာ ဒောသော န သိယာတိ အာဟ ‘‘န ဟိ တံ ပရိဘောဂတ္ထာယ ပရိဟရန္တီ’’တိ။ ဣမိနာဝ ဗာဟိရပရိဘောဂတ္ထံ သာမံ ဂဟေတ္ဝာ အနုပသမ္ပန္နေန ဒိန္နံ ဝာ ဂဟေတ္ဝာ ပရိဟရိတုံ ဝဋ္ဋတီတိ ဒီပေတိ။ တသ္မာ ပတ္တသမ္မက္ခနာဒိအတ္ထံ သာမံ ဂဟေတ္ဝာ ပရိဟဋတေလာဒိံ သစေ ပရိဘုဉ္ဇိတုကာမော ဟောတိ, ပဋိဂ္ဂဟေတ္ဝာ ပရိဘုဉ္ဇန္တသ္သ အနာပတ္တိ။ အဗ္ဘန္တရပရိဘောဂတ္ထံ ပန သာမံ ဂဟိတံ ပဋိဂ္ဂဟေတ္ဝာ ပရိဘုဉ္ဇန္တသ္သ ဥဂ္ဂဟိတကပဋိဂ္ဂဟိတံ ဟောတိ, အပ္ပဋိဂ္ဂဟေတ္ဝာ ပရိဘုဉ္ဇန္တသ္သ အဒိန္နမုခဒ္ဝာရာပတ္တိ ဟောတိ, အဗ္ဘန္တရပရိဘောဂတ္ထမေဝ အနုပသမ္ပန္နေန ဒိန္နံ ဂဟေတ္ဝာ ပရိဟရန္တသ္သ သိင္ဂီလောဏကပ္ပော ဝိယ သန္နိဓိပစ္စယာ အာပတ္တိ ဟောတိ။ ကေစိ ပန ‘‘ထာမမဇ္ဈိမသ္သ ပုရိသသ္သ ဥစ္စာရဏမတ္တံ ဟောတီတိအာဒိနာ ဝုတ္တပဉ္စင္ဂသမ္ပတ္တိယာ ပဋိဂ္ဂဟဏသ္သ ရုဟနတော ဗာဟိရပရိဘောဂတ္ထမ္ပိ သစေ အနုပသမ္ပန္နေန ဒိန္နံ ဂဏ္ဟာတိ, ပဋိဂ္ဂဟိတမေဝာ’’တိ ဝဒန္တိ။ ဧဝံ သတိ ဣဓ ဗာဟိရပရိဘောဂတ္ထံ အနုပသမ္ပန္နေန ဒိန္နံ ဂဟေတ္ဝာ ပရိဟရန္တသ္သ သန္နိဓိပစ္စယာ အာပတ္တိ ဝတ္တဗ္ဗာ သိယာ, ‘‘န ဟိ တံ ပရိဘောဂတ္ထာယ ပရိဟရန္တီ’’တိ စ န ဝတ္တဗ္ဗံ, တသ္မာ ဗာဟိရပရိဘောဂတ္ထံ ဂဟိတံ ပဋိဂ္ဂဟိတံ နာမ န ဟောတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ယဒိ ဧဝံ ပဉ္စသု ပဋိဂ္ဂဟဏင္ဂေသု ‘‘ပရိဘောဂတ္ထာယာ’’တိ ဝိသေသနံ ဝတ္တဗ္ဗန္တိ? န ဝတ္တဗ္ဗံ။ ပဋိဂ္ဂဟဏဉ္ဟိ ပရိဘောဂတ္ထမေဝ ဟောတီတိ ‘‘ပရိဘောဂတ္ထာယာ’’တိ ဝိသုံ အဝတ္ဝာ ‘‘တဉ္စေ ဘိက္ခု ကာယေန ဝာ ကာယပဋိဗဒ္ဓေန ဝာ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတီ’’တိ ဧတ္တကမေဝ ဝုတ္တံ။ အပရေ ပန ‘‘သတိပိ ပဋိဂ္ဂဟဏေ ‘န ဟိ တံ ပရိဘောဂတ္ထာယ ပရိဟရန္တီ’တိ ဣဓ အပရိဘောဂတ္ထာယ ပရိဟရဏေ အနာပတ္တိ ဝုတ္တာ’’တိ ဝဒန္တိ။ ဥဒုက္ခလမုသလာနိ ခိယ္ယန္တီတိ ဧတ္ထ ဥဒုက္ခလမုသလာနံ ခယေန ပိသိတကောဋ္ဋိတဘေသဇ္ဇေသု သစေ အာဂန္တုကဝဏ္ဏော ပညာယတိ, န ဝဋ္ဋတိ။
Satthakenāti paṭiggahitasatthakena. Kasmā panettha uggahitapaccayā sannidhipaccayā vā doso na siyāti āha ‘‘na hi taṃ paribhogatthāya pariharantī’’ti. Imināva bāhiraparibhogatthaṃ sāmaṃ gahetvā anupasampannena dinnaṃ vā gahetvā pariharituṃ vaṭṭatīti dīpeti. Tasmā pattasammakkhanādiatthaṃ sāmaṃ gahetvā parihaṭatelādiṃ sace paribhuñjitukāmo hoti, paṭiggahetvā paribhuñjantassa anāpatti. Abbhantaraparibhogatthaṃ pana sāmaṃ gahitaṃ paṭiggahetvā paribhuñjantassa uggahitakapaṭiggahitaṃ hoti, appaṭiggahetvā paribhuñjantassa adinnamukhadvārāpatti hoti, abbhantaraparibhogatthameva anupasampannena dinnaṃ gahetvā pariharantassa siṅgīloṇakappo viya sannidhipaccayā āpatti hoti. Keci pana ‘‘thāmamajjhimassa purisassa uccāraṇamattaṃ hotītiādinā vuttapañcaṅgasampattiyā paṭiggahaṇassa ruhanato bāhiraparibhogatthampi sace anupasampannena dinnaṃ gaṇhāti, paṭiggahitamevā’’ti vadanti. Evaṃ sati idha bāhiraparibhogatthaṃ anupasampannena dinnaṃ gahetvā pariharantassa sannidhipaccayā āpatti vattabbā siyā, ‘‘na hi taṃ paribhogatthāya pariharantī’’ti ca na vattabbaṃ, tasmā bāhiraparibhogatthaṃ gahitaṃ paṭiggahitaṃ nāma na hotīti veditabbaṃ. Yadi evaṃ pañcasu paṭiggahaṇaṅgesu ‘‘paribhogatthāyā’’ti visesanaṃ vattabbanti? Na vattabbaṃ. Paṭiggahaṇañhi paribhogatthameva hotīti ‘‘paribhogatthāyā’’ti visuṃ avatvā ‘‘tañce bhikkhu kāyena vā kāyapaṭibaddhena vā paṭiggaṇhātī’’ti ettakameva vuttaṃ. Apare pana ‘‘satipi paṭiggahaṇe ‘na hi taṃ paribhogatthāya pariharantī’ti idha aparibhogatthāya pariharaṇe anāpatti vuttā’’ti vadanti. Udukkhalamusalāni khiyyantīti ettha udukkhalamusalānaṃ khayena pisitakoṭṭitabhesajjesu sace āgantukavaṇṇo paññāyati, na vaṭṭati.
သုဒ္ဓံ ဥဒကံ ဟောတီတိ ရုက္ခသာခာဒီဟိ ဂဠိတ္ဝာ ပတနဥဒကံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ ပတ္တော ဝာသ္သ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗောတိ ဧတ္ထာပိ ပတ္တဂတံ ဆုပိတ္ဝာ ဒေန္တသ္သ ဟတ္ထလဂ္ဂေန အာမိသေန ဒောသာဘာဝတ္ထံ ပတ္တပဋိဂ္ဂဟဏန္တိ အဗ္ဘန္တရပရိဘောဂတ္ထမေဝ ပဋိဂ္ဂဟဏံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ယံ သာမဏေရသ္သ ပတ္တေ ပတတိ။ပေ.။ ပဋိဂ္ဂဟဏံ န ဝိဇဟတီတိ ဧတ္ထ ပုနပ္ပုနံ ဂဏ္ဟန္တသ္သ အတ္တနော ပတ္တေ ပက္ခိတ္တမေဝ ‘‘အတ္တနော သန္တက’’န္တိ သန္နိဋ္ဌာနကရဏတော ဟတ္ထဂတံ ပဋိဂ္ဂဟဏံ န ဝိဇဟတိ, ပရိစ္ဆိန္ဒိတ္ဝာ ဒိန္နံ ပန ဂဏ္ဟန္တသ္သ ဂဟဏသမယေယေဝ ‘‘အတ္တနော သန္တက’’န္တိ သန္နိဋ္ဌာနသ္သ ကတတ္တာ ဟတ္ထဂတံ ပဋိဂ္ဂဟဏံ ဝိဇဟတိ။ ကေသဉ္စိ အတ္ထာယ ဩဒနံ ပက္ခိပတီတိ ဧတ္ထ အနုပသမ္ပန္နသ္သ အတ္ထာယ ပက္ခိပန္တေပိ ‘‘အာဂန္တ္ဝာ ဂဏ္ဟိသ္သတီ’’တိ သယမေဝ ပက္ခိပိတ္ဝာ ဌပနတော ပဋိဂ္ဂဟဏံ န ဝိဇဟတိ, အနုပသမ္ပန္နသ္သ ဟတ္ထေ ပက္ခိတ္တံ ပန အနုပသမ္ပန္နေနေဝ ဌပိတံ နာမ ဟောတီတိ ပဋိဂ္ဂဟဏံ ဝိဇဟတိ ပရိစ္စတ္တဘာဝတော။ တေန ဝုတ္တံ ‘‘သာမဏေရ။ပေ.။ ပရိစ္စတ္တတ္တာ’’တိ။
Suddhaṃ udakaṃ hotīti rukkhasākhādīhi gaḷitvā patanaudakaṃ sandhāya vuttaṃ. Patto vāssa paṭiggahetabboti etthāpi pattagataṃ chupitvā dentassa hatthalaggena āmisena dosābhāvatthaṃ pattapaṭiggahaṇanti abbhantaraparibhogatthameva paṭiggahaṇaṃ veditabbaṃ. Yaṃ sāmaṇerassa patte patati…pe… paṭiggahaṇaṃ na vijahatīti ettha punappunaṃ gaṇhantassa attano patte pakkhittameva ‘‘attano santaka’’nti sanniṭṭhānakaraṇato hatthagataṃ paṭiggahaṇaṃ na vijahati, paricchinditvā dinnaṃ pana gaṇhantassa gahaṇasamayeyeva ‘‘attano santaka’’nti sanniṭṭhānassa katattā hatthagataṃ paṭiggahaṇaṃ vijahati. Kesañci atthāya odanaṃ pakkhipatīti ettha anupasampannassa atthāya pakkhipantepi ‘‘āgantvā gaṇhissatī’’ti sayameva pakkhipitvā ṭhapanato paṭiggahaṇaṃ na vijahati, anupasampannassa hatthe pakkhittaṃ pana anupasampanneneva ṭhapitaṃ nāma hotīti paṭiggahaṇaṃ vijahati pariccattabhāvato. Tena vuttaṃ ‘‘sāmaṇera…pe… pariccattattā’’ti.
ပဋိဂ္ဂဟဏူပဂံ ဘာရံ နာမ ထာမမဇ္ဈိမသ္သ ပုရိသသ္သ ဥက္ခေပာရဟံ။ ကိဉ္စာပိ အဝိသ္သဇ္ဇေတ္ဝာဝ အညေန ဟတ္ထေန ပိဒဟန္တသ္သ ဒောသော နတ္ထိ, တထာပိ န ပိဒဟိတဗ္ဗန္တိ အဋ္ဌကထာပမာဏေနေဝ ဂဟေတဗ္ဗံ။ မစ္ဆိကဝာရဏတ္ထန္တိ ဧတ္ထ ‘‘သစေပိ သာခာယ လဂ္ဂရဇံ ပတ္တေ ပတတိ, သုခေန ပရိဘုဉ္ဇိတုံ သက္ကာတိ သာခာယ ပဋိဂ္ဂဟိတတ္တာ အဗ္ဘန္တရပရိဘောဂတ္ထမေဝိဓ ပဋိဂ္ဂဟဏန္တိ မူလပဋိဂ္ဂဟဏမေဝ ဝဋ္ဋတီ’’တိ ဝုတ္တံ။ အပရေ ပန ‘‘မစ္ဆိကဝာရဏတ္ထန္တိ ဧတ္ထ ဝစနမတ္တံ ဂဟေတ္ဝာ ဗာဟိရပရိဘောဂတ္ထံ ဂဟိတ’’န္တိ ဝဒန္တိ။ တသ္မိမ္ပိ အသတီတိ စာဋိယာ ဝာ ကုဏ္ဍကေ ဝာ အသတိ။ အနုပသမ္ပန္နံ ဂာဟာပေတ္ဝာတိ တံယေဝ အဇ္ဈောဟရဏီယဘဏ္ဍံ အနုပသမ္ပန္နေန ဂာဟာပေတ္ဝာ။ ထေရသ္သ ပတ္တံ အနုထေရသ္သာတိ ထေရသ္သ ပတ္တံ အတ္တနာ ဂဟေတ္ဝာ အနုထေရသ္သ ဒေတိ။ တုယ္ဟံ ယာဂုံ မယ္ဟံ ဒေဟီတိ ဧတ္ထ ဧဝံ ဝတ္ဝာ သာမဏေရသ္သ ပတ္တံ ဂဟေတ္ဝာ အတ္တနောပိ ပတ္တံ တသ္သ ဒေတိ။ ဧတ္ထ ပနာတိ ပဏ္ဍိတော သာမဏေရောတိအာဒိပတ္တပရိဝတ္တနကထာယ။ ကာရဏံ ဥပပရိက္ခိတဗ္ဗန္တိ ယထာ မာတုအာဒီနံ တေလာဒီနိ ဟရန္တော တထာရူပေ ကိစ္စေ အနုပသမ္ပန္နေန အပရိဝတ္တေတ္ဝာဝ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ လဘတိ, ဧဝမိဓ ပတ္တပရိဝတ္တနံ အကတ္ဝာ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ န လဘတီတိ ဧတ္ထ ကာရဏံ ဝီမံသိတဗ္ဗန္တိ အတ္ထော။
Paṭiggahaṇūpagaṃ bhāraṃ nāma thāmamajjhimassa purisassa ukkhepārahaṃ. Kiñcāpi avissajjetvāva aññena hatthena pidahantassa doso natthi, tathāpi na pidahitabbanti aṭṭhakathāpamāṇeneva gahetabbaṃ. Macchikavāraṇatthanti ettha ‘‘sacepi sākhāya laggarajaṃ patte patati, sukhena paribhuñjituṃ sakkāti sākhāya paṭiggahitattā abbhantaraparibhogatthamevidha paṭiggahaṇanti mūlapaṭiggahaṇameva vaṭṭatī’’ti vuttaṃ. Apare pana ‘‘macchikavāraṇatthanti ettha vacanamattaṃ gahetvā bāhiraparibhogatthaṃ gahita’’nti vadanti. Tasmimpi asatīti cāṭiyā vā kuṇḍake vā asati. Anupasampannaṃ gāhāpetvāti taṃyeva ajjhoharaṇīyabhaṇḍaṃ anupasampannena gāhāpetvā. Therassa pattaṃ anutherassāti therassa pattaṃ attanā gahetvā anutherassa deti. Tuyhaṃ yāguṃ mayhaṃ dehīti ettha evaṃ vatvā sāmaṇerassa pattaṃ gahetvā attanopi pattaṃ tassa deti. Ettha panāti paṇḍito sāmaṇerotiādipattaparivattanakathāya. Kāraṇaṃ upaparikkhitabbanti yathā mātuādīnaṃ telādīni haranto tathārūpe kicce anupasampannena aparivattetvāva paribhuñjituṃ labhati, evamidha pattaparivattanaṃ akatvā paribhuñjituṃ na labhatīti ettha kāraṇaṃ vīmaṃsitabbanti attho.
ဧတ္ထ ပန ‘‘သာမဏေရေဟိ ဂဟိတတဏ္ဍုလေသု ပရိက္ခီဏေသု အဝသ္သံ အမ္ဟာကံ သာမဏေရာ သင္ဂဟံ ကရောန္တီတိ ဝိတက္ကုပ္ပတ္တိ သမ္ဘဝတိ, တသ္မာ တံ ပရိဝတ္တေတ္ဝာဝ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ မာတာပိတူနံ အတ္ထာယ ပန ဆာယတ္ထာယ ဝာ ဂဟဏေ ပရိဘောဂာသာ နတ္ထိ, တသ္မာ တံ ဝဋ္ဋတီ’’တိ ကာရဏံ ဝဒန္တိ။ တေနေဝ အာစရိယဗုဒ္ဓဒတ္တတ္ထေရေနပိ ဝုတ္တံ –
Ettha pana ‘‘sāmaṇerehi gahitataṇḍulesu parikkhīṇesu avassaṃ amhākaṃ sāmaṇerā saṅgahaṃ karontīti vitakkuppatti sambhavati, tasmā taṃ parivattetvāva paribhuñjitabbaṃ. Mātāpitūnaṃ atthāya pana chāyatthāya vā gahaṇe paribhogāsā natthi, tasmā taṃ vaṭṭatī’’ti kāraṇaṃ vadanti. Teneva ācariyabuddhadattattherenapi vuttaṃ –
‘‘မာတာပိတူနမတ္ထာယ၊ တေလာဒိဟရတောပိ စ။
‘‘Mātāpitūnamatthāya, telādiharatopi ca;
သာခံ ဆာယာဒိအတ္ထာယ၊ ဣမေသံ န ဝိသေသတိ။
Sākhaṃ chāyādiatthāya, imesaṃ na visesati.
‘‘တသ္မာ ဟိသ္သ ဝိသေသသ္သ၊ စိန္တေတဗ္ဗံ တု ကာရဏံ။
‘‘Tasmā hissa visesassa, cintetabbaṃ tu kāraṇaṃ;
တသ္သ သာလယဘာဝံ တု၊ ဝိသေသံ တက္ကယာမ တ’’န္တိ။
Tassa sālayabhāvaṃ tu, visesaṃ takkayāma ta’’nti.
ဣဒမေဝေတ္ထ ယုတ္တတရံ အဝသ္သံ တထာဝိဓဝိတက္ကုပ္ပတ္တိယာ သမ္ဘဝတော။ န သက္ကာ ဟိ ဧတ္ထ ဝိတက္ကံ သောဓေတုန္တိ။ မာတာဒီနံ အတ္ထာယ ဟရဏေ ပန နာဝသ္သံ တထာဝိဓဝိတက္ကုပ္ပတ္တီတိ သက္ကာ ဝိတက္ကံ သောဓေတုံ။ ယတ္ထ ဟိ ဝိတက္ကံ သောဓေတုံ သက္ကာ, တတ္ထ နေဝတ္ထိ ဒောသော။ တေနေဝ ဝက္ခတိ ‘‘သစေ ပန သက္ကောတိ ဝိတက္ကံ သောဓေတုံ, တတော လဒ္ဓံ ခာဒိတုမ္ပိ ဝဋ္ဋတီ’’တိ။
Idamevettha yuttataraṃ avassaṃ tathāvidhavitakkuppattiyā sambhavato. Na sakkā hi ettha vitakkaṃ sodhetunti. Mātādīnaṃ atthāya haraṇe pana nāvassaṃ tathāvidhavitakkuppattīti sakkā vitakkaṃ sodhetuṃ. Yattha hi vitakkaṃ sodhetuṃ sakkā, tattha nevatthi doso. Teneva vakkhati ‘‘sace pana sakkoti vitakkaṃ sodhetuṃ, tato laddhaṃ khāditumpi vaṭṭatī’’ti.
နိစ္စာလေတုံ န သက္ကောတီတိ နိစ္စာလေတ္ဝာ သက္ခရာ အပနေတုံ န သက္ကောတိ။ အာဓာရကေ ပတ္တော ဌပိတော ဟောတီတိ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗပတ္တံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ စာလေတီတိ ဝိနာ ကာရဏံ စာလေတိ။ သတိပိ ကာရဏေ ဘိက္ခူနံ ပရိဘောဂာရဟံ စာလေတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ ကိဉ္စာပိ ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, အမနုသ္သိကာဗာဓေ အာမကမံသံ အာမကလောဟိတ’’န္တိ (မဟာဝ. ၂၆၄) တာဒိသေ အာဗာဓေ အတ္တနော အတ္ထာယ အာမကမံသပဋိဂ္ဂဟဏံ အနုညာတံ, ‘‘အာမကမံသပဋိဂ္ဂဟဏာ ပဋိဝိရတော ဟောတီ’’တိ စ သာမညတော ပဋိက္ခိတ္တံ, တထာပိ အတ္တနော အညသ္သ ဝာ ဘိက္ခုနော အတ္ထာယ အဂ္ဂဟိတတ္တာ ‘‘သီဟဝိဃာသာဒိံ။ပေ.။ ဝဋ္ဋတီ’’တိ ဝုတ္တံ။ သက္ကောတိ ဝိတက္ကံ သောဓေတုန္တိ မယ္ဟမ္ပိ ဒေတီတိ ဝိတက္ကသ္သ အနုပ္ပန္နဘာဝံ သလ္လက္ခေတုံ သက္ကောတိ, သာမဏေရသ္သ ဒသ္သာမီတိ သုဒ္ဓစိတ္တေန မယာ ဂဟိတန္တိ ဝာ သလ္လက္ခေတုံ သက္ကောတိ။
Niccāletuṃ na sakkotīti niccāletvā sakkharā apanetuṃ na sakkoti. Ādhārake patto ṭhapitohotīti paṭiggahetabbapattaṃ sandhāya vuttaṃ. Cāletīti vinā kāraṇaṃ cāleti. Satipi kāraṇe bhikkhūnaṃ paribhogārahaṃ cāletuṃ na vaṭṭati. Kiñcāpi ‘‘anujānāmi, bhikkhave, amanussikābādhe āmakamaṃsaṃ āmakalohita’’nti (mahāva. 264) tādise ābādhe attano atthāya āmakamaṃsapaṭiggahaṇaṃ anuññātaṃ, ‘‘āmakamaṃsapaṭiggahaṇā paṭivirato hotī’’ti ca sāmaññato paṭikkhittaṃ, tathāpi attano aññassa vā bhikkhuno atthāya aggahitattā ‘‘sīhavighāsādiṃ…pe… vaṭṭatī’’ti vuttaṃ. Sakkoti vitakkaṃ sodhetunti mayhampi detīti vitakkassa anuppannabhāvaṃ sallakkhetuṃ sakkoti, sāmaṇerassa dassāmīti suddhacittena mayā gahitanti vā sallakkhetuṃ sakkoti.
သစေ ပန မူလေပိ ပဋိဂ္ဂဟိတံ ဟောတီတိ ဧတ္ထ ‘‘ဂဟေတ္ဝာ ဂတေ မယ္ဟမ္ပိ ဒဒေယ္ယုန္တိ သညာယ သစေ ပဋိဂ္ဂဟိတံ ဟောတီ’’တိ ဝဒန္တိ။ ကောဋ္ဌာသေ ကရောတီတိ ဘိက္ခုသာမဏေရာ စ အတ္တနော အတ္တနော အဘိရုစိတံ ကောဋ္ဌာသံ ဂဏ္ဟန္တူတိ သဗ္ဗေသံ သမကေ ကောဋ္ဌာသေ ကရောတိ။ ဂဟိတာဝသေသန္တိ သာမဏေရေဟိ ဂဟိတကောဋ္ဌာသတော အဝသေသံ။ ဂဏ္ဟိတ္ဝာတိ ‘‘မယ္ဟံ ဣဒံ ဂဏ္ဟိသ္သာမီ’’တိ ဂဟေတ္ဝာ။ ဣဓ ဂဟိတာဝသေသံ နာမ တေန ဂဏ္ဟိတ္ဝာ ပုန ဌပိတံ။ ပဋိဂ္ဂဟေတ္ဝာတိ တဒဟု ပဋိဂ္ဂဟေတ္ဝာ။ တေနေဝ ‘‘ယာဝကာလိကေန ယာဝဇီဝိကသံသဂ္ဂေ ဒောသော နတ္ထီ’’တိ ဝုတ္တံ။ သစေ ပန ပုရိမဒိဝသေ ပဋိဂ္ဂဟေတ္ဝာ ဌပိတာ ဟောတိ, သာမိသေန မုခေန တသ္သာ ဝဋ္ဋိယာ ဓူမံ ပိဝိတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ သမုဒ္ဒောဒကေနာတိ အပ္ပဋိဂ္ဂဟိတသမုဒ္ဒောဒကေန။ ယသ္မာ ကတကဋ္ဌိ ဥဒကံ ပသာဒေတ္ဝာ ဝိသုံ တိဋ္ဌတိ, တသ္မာ ‘‘အဗ္ဗောဟာရိက’’န္တိ ဝုတ္တံ။ လဂ္ဂတီတိ မုခေ ဟတ္ထေ စ ဥဒကေ သုက္ခေ သေတဝဏ္ဏံ ဒသ္သေန္တံ လဂ္ဂတိ။ ပာနီယံ ဂဟေတ္ဝာတိ အတ္တနောယေဝ အတ္ထာယ ဂဟေတ္ဝာ။ သစေ ပန ပီတာဝသေသံ တတ္ထေဝ အာကိရိသ္သာမီတိ ဂဏ္ဟာတိ, ပုန ပဋိဂ္ဂဟဏကိစ္စံ နတ္ထိ။ ဝိက္ခမ္ဘေတ္ဝာတိ ဝိယူဟိတ္ဝာ, အပနေတ္ဝာတိ အတ္ထော။
Sace pana mūlepi paṭiggahitaṃ hotīti ettha ‘‘gahetvā gate mayhampi dadeyyunti saññāya sace paṭiggahitaṃ hotī’’ti vadanti. Koṭṭhāse karotīti bhikkhusāmaṇerā ca attano attano abhirucitaṃ koṭṭhāsaṃ gaṇhantūti sabbesaṃ samake koṭṭhāse karoti. Gahitāvasesanti sāmaṇerehi gahitakoṭṭhāsato avasesaṃ. Gaṇhitvāti ‘‘mayhaṃ idaṃ gaṇhissāmī’’ti gahetvā. Idha gahitāvasesaṃ nāma tena gaṇhitvā puna ṭhapitaṃ. Paṭiggahetvāti tadahu paṭiggahetvā. Teneva ‘‘yāvakālikena yāvajīvikasaṃsagge doso natthī’’ti vuttaṃ. Sace pana purimadivase paṭiggahetvā ṭhapitā hoti, sāmisena mukhena tassā vaṭṭiyā dhūmaṃ pivituṃ na vaṭṭati. Samuddodakenāti appaṭiggahitasamuddodakena. Yasmā katakaṭṭhi udakaṃ pasādetvā visuṃ tiṭṭhati, tasmā ‘‘abbohārika’’nti vuttaṃ. Laggatīti mukhe hatthe ca udake sukkhe setavaṇṇaṃ dassentaṃ laggati. Pānīyaṃ gahetvāti attanoyeva atthāya gahetvā. Sace pana pītāvasesaṃ tattheva ākirissāmīti gaṇhāti, puna paṭiggahaṇakiccaṃ natthi. Vikkhambhetvāti viyūhitvā, apanetvāti attho.
မဟာဘူတေသူတိ သရီရနိသ္သိတေသု မဟာဘူတေသု။ ပတတီတိ ဝိစ္ဆိန္ဒိတ္ဝာ ပတတိ။ ဝိစ္ဆိန္ဒိတ္ဝာ ပတိတမေဝ ဟိ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ, န ဣတရံ။ အလ္လဒာရုံ ရုက္ခတော ဆိန္ဒိတ္ဝာပိ ကာတုံ ဝဋ္ဋတီတိ ဧတ္ထ မတ္တိကတ္ထာယ ပထဝိံ ခဏိတုမ္ပိ ဝဋ္ဋတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ သပ္ပဒဋ္ဌက္ခဏေယေဝ ဝဋ္ဋတီတိ အသတိ ကပ္ပိယကာရကေ သာမံ ဂဟေတ္ဝာ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတိ, အညဒာ ပဋိဂ္ဂဟာပေတ္ဝာ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။ အပ္ပဋိဂ္ဂဟိတတာ, အနနုညာတတာ, ဓူမာဒိအဗ္ဗောဟာရိကာဘာဝော, အဇ္ဈောဟရဏန္တိ ဣမာနိ ပနေတ္ထ စတ္တာရိ အင္ဂာနိ။
Mahābhūtesūti sarīranissitesu mahābhūtesu. Patatīti vicchinditvā patati. Vicchinditvā patitameva hi paṭiggahetabbaṃ, na itaraṃ. Alladāruṃ rukkhato chinditvāpi kātuṃ vaṭṭatīti ettha mattikatthāya pathaviṃ khaṇitumpi vaṭṭatīti veditabbaṃ. Sappadaṭṭhakkhaṇeyeva vaṭṭatīti asati kappiyakārake sāmaṃ gahetvā paribhuñjituṃ vaṭṭati, aññadā paṭiggahāpetvā paribhuñjitabbaṃ. Sesamettha uttānameva. Appaṭiggahitatā, ananuññātatā, dhūmādiabbohārikābhāvo, ajjhoharaṇanti imāni panettha cattāri aṅgāni.
ဒန္တပောနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Dantaponasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
နိဋ္ဌိတော ဘောဇနဝဂ္ဂော စတုတ္ထော။
Niṭṭhito bhojanavaggo catuttho.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / ဝိနယပိဋက • Vinayapiṭaka / မဟာဝိဘင္ဂ • Mahāvibhaṅga / ၄. ဘောဇနဝဂ္ဂော • 4. Bhojanavaggo
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဟာဝိဘင္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ၁၀. ဒန္တပောနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 10. Dantaponasikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ၁၀. ဒန္တပောနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 10. Dantaponasikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā / ၁၀. ဒန္တပောနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 10. Dantaponasikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi / ၁၀. ဒန္တပောနသိက္ခာပဒံ • 10. Dantaponasikkhāpadaṃ