| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / කඞ්‌ඛාවිතරණී-අභිනව-ටීකා • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
10. දන්‌තපොනසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා
10. Dantaponasikkhāpadavaṇṇanā
කායෙනාති හත්‌ථාදීසු යෙන කෙනචි සරීරාවයවෙන, අන්‌තමසො පාදඞ්‌ගුලියාපි ගණ්‌හන්‌තො කායෙන ගණ්‌හාති නාමාති වෙදිතබ්‌බො. දානෙපි එසෙව නයො. කායප්‌පටිබද්‌ධෙනාති පත්‌තාදීසු යෙන කෙනචි සරීරසම්‌බද්‌ධෙන උපකරණෙන. දානෙපි එසෙව නයො. කටච්‌ඡුආදීසු යෙන කෙනචි උපකරණෙන දින්‌නං කායප්‌පටිබද්‌ධෙන දින්‌නංයෙව හොති. අඤ්‌ඤතරෙනාති කායෙන වා කායප්‌පටිබද්‌ධෙන වා නිස්‌සග්‌ගියෙන වාති අත්‌ථො. තත්‌ථ නිස්‌සග්‌ගියෙනාති (පාචි. අට්‌ඨ. 265) කායතො ච කායප්‌පටිබද්‌ධතො ච මොචෙත්‌වා හත්‌ථපාසෙ ඨිතස්‌ස කායෙ වා කායප්‌පටිබද්‌ධෙ වා පාතියමානඤ්‌හි නිස්‌සග්‌ගියෙන පයොගෙන දින්‌නං නාම හොති. තස්‌සාති පටිග්‌ගහිතකස්‌ස. වුත්‌තවිපල්‌ලාසවසෙනාති වුත්‌තස්‌ස පටිපක්‌ඛවසෙන. ඉදං වුත්‌තං හොති – යං කායකායප්‌පටිබද්‌ධනිස්‌සග්‌ගියානං අඤ්‌ඤතරෙන දිය්‍යමානෙ කායෙන වා කායප්‌පටිබද්‌ධෙන වා ගණ්‌හාති, එතං පටිග්‌ගහිතං නාමාති.
Kāyenāti hatthādīsu yena kenaci sarīrāvayavena, antamaso pādaṅguliyāpi gaṇhanto kāyena gaṇhāti nāmāti veditabbo. Dānepi eseva nayo. Kāyappaṭibaddhenāti pattādīsu yena kenaci sarīrasambaddhena upakaraṇena. Dānepi eseva nayo. Kaṭacchuādīsu yena kenaci upakaraṇena dinnaṃ kāyappaṭibaddhena dinnaṃyeva hoti. Aññatarenāti kāyena vā kāyappaṭibaddhena vā nissaggiyena vāti attho. Tattha nissaggiyenāti (pāci. aṭṭha. 265) kāyato ca kāyappaṭibaddhato ca mocetvā hatthapāse ṭhitassa kāye vā kāyappaṭibaddhe vā pātiyamānañhi nissaggiyena payogena dinnaṃ nāma hoti. Tassāti paṭiggahitakassa. Vuttavipallāsavasenāti vuttassa paṭipakkhavasena. Idaṃ vuttaṃ hoti – yaṃ kāyakāyappaṭibaddhanissaggiyānaṃ aññatarena diyyamāne kāyena vā kāyappaṭibaddhena vā gaṇhāti, etaṃ paṭiggahitaṃ nāmāti.
සංහාරිමෙනාති ථාමමජ්‌ඣිමෙන පුරිසෙන සංහාරිමෙන, ඉමිනා අසංහාරිමෙ ඵලකෙ වා පාසාණෙ වා පටිග්‌ගහණං න රුහතීති දස්‌සෙති. ධාරෙතුං සමත්‌ථෙනාති සන්‌ධාරෙතුං යොග්‌ගෙන, ඉමිනා සුඛුමෙසු තින්‌තිණිකාදිපණ්‌ණෙසු පටිග්‌ගහණං න රුහතීති දස්‌සෙති. අතත්‌ථජාතකරුක්‌ඛපණ්‌ණෙනාති ජාතට්‌ඨානතො චුතෙන පදුමිනිපණ්‌ණාදිනා, ඉමිනා පන මහන්‌තෙපි තත්‌ථජාතකෙ පදුමිනිපණ්‌ණෙ වා කිංසුකපණ්‌ණාදිම්‌හි වා පටිග්‌ගහෙතුං න වට්‌ටති. න හි තං කායප්‌පටිබද්‌ධසඞ්‌ඛං ගච්‌ඡතීති දස්‌සෙති. යථා ච තත්‌ථජාතකෙ, එවං ඛාණුකෙ බන්‌ධිත්‌වා ඨපිතමඤ්‌චාදිම්‌හිපි. නනු පටිබද්‌ධප්‌පටිබද්‌ධෙනාපි පත්‌තාධාරාදිනා පටිග්‌ගණ්‌හන්‌තස්‌ස පටිග්‌ගහණං රුහති, අථ කස්‌මා කායකායප්‌පටිබද්‌ධෙහියෙව පටිග්‌ගහණං ඉධ වුත්‌තං, න පටිබද්‌ධප්‌පටිබද්‌ධෙනාපීති ආහ ‘‘පටිබද්‌ධප්‌පටිබද්‌ධං නාම ඉධ නත්‌ථී’’ති. කෙචි පන ‘‘ආධාරකෙන පටිග්‌ගහණං කායප්‌පටිබද්‌ධප්‌පටිබද්‌ධෙන පටිග්‌ගහණං නාම හොති, තස්‌මා න වට්‌ටතී’’ති වදන්‌ති, තං වචනමත්‌තමෙව. අත්‌ථතො පන සබ්‌බම්‌පි තං කායප්‌පටිබද්‌ධමෙව හොතීති දස්‌සෙති.
Saṃhārimenāti thāmamajjhimena purisena saṃhārimena, iminā asaṃhārime phalake vā pāsāṇe vā paṭiggahaṇaṃ na ruhatīti dasseti. Dhāretuṃ samatthenāti sandhāretuṃ yoggena, iminā sukhumesu tintiṇikādipaṇṇesu paṭiggahaṇaṃ na ruhatīti dasseti. Atatthajātakarukkhapaṇṇenāti jātaṭṭhānato cutena paduminipaṇṇādinā, iminā pana mahantepi tatthajātake paduminipaṇṇe vā kiṃsukapaṇṇādimhi vā paṭiggahetuṃ na vaṭṭati. Na hi taṃ kāyappaṭibaddhasaṅkhaṃ gacchatīti dasseti. Yathā ca tatthajātake, evaṃ khāṇuke bandhitvā ṭhapitamañcādimhipi. Nanu paṭibaddhappaṭibaddhenāpi pattādhārādinā paṭiggaṇhantassa paṭiggahaṇaṃ ruhati, atha kasmā kāyakāyappaṭibaddhehiyeva paṭiggahaṇaṃ idha vuttaṃ, na paṭibaddhappaṭibaddhenāpīti āha ‘‘paṭibaddhappaṭibaddhaṃ nāma idha natthī’’ti. Keci pana ‘‘ādhārakena paṭiggahaṇaṃ kāyappaṭibaddhappaṭibaddhena paṭiggahaṇaṃ nāma hoti, tasmā na vaṭṭatī’’ti vadanti, taṃ vacanamattameva. Atthato pana sabbampi taṃ kāyappaṭibaddhameva hotīti dasseti.
අකල්‌ලකොති ගිලානො. මුඛෙන පටිග්‌ගණ්‌හාතීති සහත්‌ථෙන ගහෙත්‌වා පරිභුඤ්‌ජිතුං අසක්‌කොන්‌තො මුඛෙන පටිග්‌ගණ්‌හාති. අභිහටභාජනතො පතිතරජම්‌පි වට්‌ටති අභිහටත්‌තාති අධිප්‌පාහො.
Akallakoti gilāno. Mukhena paṭiggaṇhātīti sahatthena gahetvā paribhuñjituṃ asakkonto mukhena paṭiggaṇhāti. Abhihaṭabhājanato patitarajampi vaṭṭati abhihaṭattāti adhippāho.
තස්‌මිං ඨත්‌වාති තාදිසෙ හත්‌ථපාසෙ ඨත්‌වා. යන්‌ති යං භාරං. මජ්‌ඣිමො පුරිසොති ථාමමජ්‌ඣිමපුරිසො. විනයෙ පඤ්‌ඤත්‌තං දුක්‌කටං විනයදුක්‌කටං. තං අනුපසම්‌පන්‌නස්‌ස දත්‌වාති පිණ්‌ඩාය චරිත්‌වා විහාරං වා ආසනසාලං වා ගන්‌ත්‌වා තං භික්‌ඛං අනුපසම්‌පන්‌නස්‌ස දත්‌වා, ඉදඤ්‌ච පුබ්‌බාභොගස්‌ස අනුරූපවසෙන වුත්‌තං. යස්‌මා පන තං ‘‘අනුපසම්‌පන්‌නස්‌ස දස්‌සාමී’’ති චිත්‌තුප්‌පාදමත්‌තෙන තංසන්‌තකං නාම න හොති, තස්‌මා විනාපි තස්‌ස දානාදිං පටිග්‌ගහෙත්‌වා පරිභුඤ්‌ජිතුං වට්‌ටති.
Tasmiṃ ṭhatvāti tādise hatthapāse ṭhatvā. Yanti yaṃ bhāraṃ. Majjhimo purisoti thāmamajjhimapuriso. Vinaye paññattaṃ dukkaṭaṃ vinayadukkaṭaṃ. Taṃ anupasampannassa datvāti piṇḍāya caritvā vihāraṃ vā āsanasālaṃ vā gantvā taṃ bhikkhaṃ anupasampannassa datvā, idañca pubbābhogassa anurūpavasena vuttaṃ. Yasmā pana taṃ ‘‘anupasampannassa dassāmī’’ti cittuppādamattena taṃsantakaṃ nāma na hoti, tasmā vināpi tassa dānādiṃ paṭiggahetvā paribhuñjituṃ vaṭṭati.
අස්‌සුඛෙළසිඞ්‌ඝාණිකාදීසූති එත්‌ථ අස්‌සු නාම අක්‌ඛිජලං. ඛෙළො නාම ලාලා. සිඞ්‌ඝාණිකාති අන්‌තොසීසතො පූතිසෙම්‌හභාවං ආපන්‌නං මත්‌ථලුඞ්‌ගං ගලිත්‌වා තාලුමත්‌ථකවිවරෙන ඔතරිත්‌වා නාසාපුටෙ පූරෙත්‌වා ඨිතං වුච්‌චති, ආදිසද්‌දෙන මුත්‌තකරීසසෙම්‌හදන්‌තමලඅක්‌ඛිගූථකණ්‌ණගූථකානං, සරීරෙ උට්‌ඨිතලොණස්‌ස ච ගහණං. ඨානතොති අක්‌ඛිකූපාදිතො. අන්‌තරා චෙ ගණ්‌හාති, කිං හොතීති ආහ ‘‘උග්‌ගහිතකං නාම හොතී’’ති, දුට්‌ඨු ගහිතකං නාම හොතීති අත්‌ථො. ඵලිනින්‌ති ඵලවන්‌තං. තත්‌ථජාතකඵලිනිසාඛාය වාති තස්‌මිං රුක්‌ඛෙ ජාතාය ඵලිනිසාඛාය වා. දුරුපචිණ්‌ණදුක්‌කටන්‌ති ‘‘න කත්‌තබ්‌බ’’න්‌ති වාරිතස්‌ස කතත්‌තා දුට්‌ඨු ආචිණ්‌ණං චරිතන්‌ති දුරුපචිණ්‌ණං, තස්‌මිං දුක්‌කටං දුරුපචිණ්‌ණදුක්‌කටඤ්‌ච ආපජ්‌ජතීති අත්‌ථො.
Assukheḷasiṅghāṇikādīsūti ettha assu nāma akkhijalaṃ. Kheḷo nāma lālā. Siṅghāṇikāti antosīsato pūtisemhabhāvaṃ āpannaṃ matthaluṅgaṃ galitvā tālumatthakavivarena otaritvā nāsāpuṭe pūretvā ṭhitaṃ vuccati, ādisaddena muttakarīsasemhadantamalaakkhigūthakaṇṇagūthakānaṃ, sarīre uṭṭhitaloṇassa ca gahaṇaṃ. Ṭhānatoti akkhikūpādito. Antarā ce gaṇhāti, kiṃ hotīti āha ‘‘uggahitakaṃ nāma hotī’’ti, duṭṭhu gahitakaṃ nāma hotīti attho. Phalininti phalavantaṃ. Tatthajātakaphalinisākhāya vāti tasmiṃ rukkhe jātāya phalinisākhāya vā. Durupaciṇṇadukkaṭanti ‘‘na kattabba’’nti vāritassa katattā duṭṭhu āciṇṇaṃ caritanti durupaciṇṇaṃ, tasmiṃ dukkaṭaṃ durupaciṇṇadukkaṭañca āpajjatīti attho.
ආහරීයතීති ආහාරො, අජ්‌ඣොහරිතබ්‌බං යං කිඤ්‌චි, ඉධ පන චත්‌තාරි කාලිකානි අධිප්‌පෙතානීති ආහ ‘‘යං කිඤ්‌චී’’තිආදි. තත්‌ථ අරුණුග්‌ගමනතො යාව ඨිතමජ්‌ඣන්‌හිකා භුඤ්‌ජිතබ්‌බතො යාව කාලො අස්‌සාති යාවකාලිකං. අරුණුග්‌ගමනතො යාව යාමාවසානා පිපාසාය සති පිපාසච්‌ඡෙදනත්‌ථං පාතබ්‌බතො යාමො කාලො අස්‌සාති යාමකාලිකං. යාව සත්‌තාහං නිදහිත්‌වා පරිභුඤ්‌ජිතබ්‌බතො සත්‌තාහං කාලො අස්‌සාති සත්‌තාහකාලිකං. යාවජීවම්‌පි පරිහරිත්‌වා පරිභුඤ්‌ජිතබ්‌බතො යාව ජීවං එතස්‌සාති යාවජීවිකං. තෙනාහ ‘‘තත්‌ථා’’තිආදි.
Āharīyatīti āhāro, ajjhoharitabbaṃ yaṃ kiñci, idha pana cattāri kālikāni adhippetānīti āha ‘‘yaṃ kiñcī’’tiādi. Tattha aruṇuggamanato yāva ṭhitamajjhanhikā bhuñjitabbato yāva kālo assāti yāvakālikaṃ. Aruṇuggamanato yāva yāmāvasānā pipāsāya sati pipāsacchedanatthaṃ pātabbato yāmo kālo assāti yāmakālikaṃ. Yāva sattāhaṃ nidahitvā paribhuñjitabbato sattāhaṃ kālo assāti sattāhakālikaṃ. Yāvajīvampi pariharitvā paribhuñjitabbato yāva jīvaṃ etassāti yāvajīvikaṃ. Tenāha ‘‘tatthā’’tiādi.
වනමූලපත්‌තපුප්‌ඵඵලාදීති එත්‌ථ තාව මූලං නාම මූලකඛාරකචච්‌චුතම්‌බකාදීනං තෙසු තෙසු ජනපදෙසු පකතිආහාරවසෙන මනුස්‌සානං ඛාදනීයත්‌ථඤ්‌චෙව භොජනීයත්‌ථඤ්‌ච ඵරණකං සූපෙය්‍යපණ්‌ණමූලං. පත්‌තං නාම මූලකඛාරකචච්‌චුතම්‌බකාදීනං තාදිසංයෙව පත්‌තං. පුප්‌ඵං නාම මූලකඛාරකාදීනං තාදිසංයෙව පුප්‌ඵං. ඵලං නාම පනසලබුජාදීනං තෙසු තෙසු ජනපදෙසු පකතිආහාරවසෙන මනුස්‌සානං ඛාදනීයත්‌ථඤ්‌චෙව භොජනීයත්‌ථඤ්‌ච ඵරණකං ඵලං. ආදිසද්‌දෙන කන්‌දමූලාදීනං ගහණං.
Vanamūlapattapupphaphalādīti ettha tāva mūlaṃ nāma mūlakakhārakacaccutambakādīnaṃ tesu tesu janapadesu pakatiāhāravasena manussānaṃ khādanīyatthañceva bhojanīyatthañca pharaṇakaṃ sūpeyyapaṇṇamūlaṃ. Pattaṃ nāma mūlakakhārakacaccutambakādīnaṃ tādisaṃyeva pattaṃ. Pupphaṃ nāma mūlakakhārakādīnaṃ tādisaṃyeva pupphaṃ. Phalaṃ nāma panasalabujādīnaṃ tesu tesu janapadesu pakatiāhāravasena manussānaṃ khādanīyatthañceva bhojanīyatthañca pharaṇakaṃ phalaṃ. Ādisaddena kandamūlādīnaṃ gahaṇaṃ.
අම්‌බපානන්‌ති (මහාව. අට්‌ඨ. 300) ආමෙහි වා පක්‌කෙහි වා අම්‌බෙහි කතපානං. තත්‌ථ ආමෙහි කරොන්‌තෙන අම්‌බතරුණාදීනි භින්‌දිත්‌වා උදකෙ පක්‌ඛිපිත්‌වා ආතපෙ ආදිච්‌චපාකෙන පචිත්‌වා පරිස්‌සාවෙත්‌වා තදහුපටිග්‌ගහිතෙහි මධුසක්‌කරකප්‌පූරාදීහි යොජෙත්‌වා කාතබ්‌බං. එවං කතං පුරෙභත්‌තමෙව කප්‌පති. අනුපසම්‌පන්‌නෙන කතං ලභිත්‌වා පන පුරෙභත්‌තං පටිග්‌ගහිතං පුරෙභත්‌තං සාමිසපරිභොගෙනාපි වට්‌ටති, පච්‌ඡාභත්‌තං නිරාමිසපරිභොගෙන යාව අරුණුග්‌ගමනා වට්‌ටති. එස නයො සබ්‌බපානෙසු.
Ambapānanti (mahāva. aṭṭha. 300) āmehi vā pakkehi vā ambehi katapānaṃ. Tattha āmehi karontena ambataruṇādīni bhinditvā udake pakkhipitvā ātape ādiccapākena pacitvā parissāvetvā tadahupaṭiggahitehi madhusakkarakappūrādīhi yojetvā kātabbaṃ. Evaṃ kataṃ purebhattameva kappati. Anupasampannena kataṃ labhitvā pana purebhattaṃ paṭiggahitaṃ purebhattaṃ sāmisaparibhogenāpi vaṭṭati, pacchābhattaṃ nirāmisaparibhogena yāva aruṇuggamanā vaṭṭati. Esa nayo sabbapānesu.
තෙසු පන ජම්‌බුපානන්‌ති ජම්‌බුඵලෙහි කතපානං. චොචපානන්‌ති අට්‌ඨිකෙහි කදලිඵලෙහි කතපානං. මොචපානන්‌ති අනට්‌ඨිකෙහි කදලිඵලෙහි කතපානං. මධුකපානන්‌ති මධුකානං ජාතිරසෙන කතපානං. තං පන උදකසම්‌භින්‌නං වට්‌ටති, සුද්‌ධං න වට්‌ටති. මුද්‌දිකාපානන්‌ති මුද්‌දිකා උදකෙ මද්‌දිත්‌වා අම්‌බපානං විය කතපානං . සාලූකපානන්‌ති රත්‌තුප්‌පලනීලුප්‌පලාදීනං සාලූකෙ මද්‌දිත්‌වා කතපානං. ඵාරුසකපානන්‌ති ඵාරුසකෙහි අම්‌බපානං විය කතපානං. ඉමිනාව නයෙන වෙත්‌තපානාදීනි වෙදිතබ්‌බානි. එතානි ච පන සබ්‌බානි පානානි අග්‌ගිපාකානි න වට්‌ටන්‌ති. තෙනාහ ‘‘සීතොදකෙනා’’තිආදි. අවසෙසෙසුපි අනුඤ්‌ඤාතඵලපත්‌තපුප්‌ඵරසෙසූති ධඤ්‌ඤඵලපක්‌කසාකමධුකපුප්‌ඵරසතො අවසෙසෙසු ‘‘අනුජානාමි, භික්‌ඛවෙ, සබ්‌බං ඵලරසං ඨපෙත්‌වා ධඤ්‌ඤඵලරස’’න්‌තිආදිනා (මහාව. 300) අනුඤ්‌ඤාතකෙසු ඵලපත්‌තපුප්‌ඵරසෙසුපි.
Tesu pana jambupānanti jambuphalehi katapānaṃ. Cocapānanti aṭṭhikehi kadaliphalehi katapānaṃ. Mocapānanti anaṭṭhikehi kadaliphalehi katapānaṃ. Madhukapānanti madhukānaṃ jātirasena katapānaṃ. Taṃ pana udakasambhinnaṃ vaṭṭati, suddhaṃ na vaṭṭati. Muddikāpānanti muddikā udake madditvā ambapānaṃ viya katapānaṃ . Sālūkapānanti rattuppalanīluppalādīnaṃ sālūke madditvā katapānaṃ. Phārusakapānanti phārusakehi ambapānaṃ viya katapānaṃ. Imināva nayena vettapānādīni veditabbāni. Etāni ca pana sabbāni pānāni aggipākāni na vaṭṭanti. Tenāha ‘‘sītodakenā’’tiādi. Avasesesupianuññātaphalapattapuppharasesūti dhaññaphalapakkasākamadhukapuppharasato avasesesu ‘‘anujānāmi, bhikkhave, sabbaṃ phalarasaṃ ṭhapetvā dhaññaphalarasa’’ntiādinā (mahāva. 300) anuññātakesu phalapattapuppharasesupi.
ඛාදනීයත්‌ථන්‌ති ඛාදනීයෙන කත්‌තබ්‌බකිච්‌චං. නෙව ඵරතීති න නිප්‌ඵාදෙති. අනාහාරෙපි උදකෙ ආහාරසඤ්‌ඤායාති ‘‘ආහාරං ආහරෙය්‍යා’’ති පදස්‌ස පදභාජනෙ (පාචි. 265) වුත්‌තමත්‌ථං සම්‌මා අසල්‌ලක්‌ඛෙත්‌වා ‘‘ආහරීයතීති ආහාරො’’ති අනාහාරෙපි උදකෙ ආහාරසඤ්‌ඤාය කුක්‌කුච්‌චායන්‌තානං. දන්‌තපොනෙ ච ‘‘මුඛද්‌වාරං ආහටං ඉද’’න්‌ති සඤ්‌ඤායාති මුඛද්‌වාරං අනාහටම්‌පි දන්‌තපොනං ‘‘මුඛද්‌වාරං ආහටං ඉදං දන්‌තපොන’’න්‌ති විපල්‌ලත්‌ථසඤ්‌ඤාය කුක්‌කුච්‌චායන්‌තානං. යථාසුඛං පාතුන්‌ති පටිග්‌ගහෙත්‌වා වා අප්‌පටිග්‌ගහෙත්‌වා වා යථාකාමං පාතුං. දන්‌තපොනපරිභොගෙනාති දන්‌තකට්‌ඨපරිභොගෙන, දන්‌තධොවනාදිනාති අත්‌ථො, ඉමිනා තස්‌ස පන රසං ගිලිතුං න වට්‌ටතීති දස්‌සෙති.
Khādanīyatthanti khādanīyena kattabbakiccaṃ. Neva pharatīti na nipphādeti. Anāhārepi udake āhārasaññāyāti ‘‘āhāraṃ āhareyyā’’ti padassa padabhājane (pāci. 265) vuttamatthaṃ sammā asallakkhetvā ‘‘āharīyatīti āhāro’’ti anāhārepi udake āhārasaññāya kukkuccāyantānaṃ. Dantapone ca ‘‘mukhadvāraṃ āhaṭaṃ ida’’nti saññāyāti mukhadvāraṃ anāhaṭampi dantaponaṃ ‘‘mukhadvāraṃ āhaṭaṃ idaṃ dantapona’’nti vipallatthasaññāya kukkuccāyantānaṃ. Yathāsukhaṃ pātunti paṭiggahetvā vā appaṭiggahetvā vā yathākāmaṃ pātuṃ. Dantaponaparibhogenāti dantakaṭṭhaparibhogena, dantadhovanādināti attho, iminā tassa pana rasaṃ gilituṃ na vaṭṭatīti dasseti.
චත්‌තාරි මහාවිකටානීති ගූථං, මුත්‌තං, ඡාරිකා, මත්‌තිකා (මහාව. 268) ච ‘‘ආසයාදිවසෙන විරූපානි ජාතානී’’ති කත්‌වා විකටානීති වා අපකතිභොජනත්‌තා විකටානි ‘‘විරූපානි ජාතානී’’ති වා අත්‌ථො. සති පච්‌චයෙති කාරණෙ සති, සප්‌පදට්‌ඨෙති අත්‌ථො. ධූමාදිඅබ්‌බොහාරිකාභාවොති ධූමපුප්‌ඵගන්‌ධදන්‌තඛයාදිඅබ්‌බොහාරිකාභාවො.
Cattāri mahāvikaṭānīti gūthaṃ, muttaṃ, chārikā, mattikā (mahāva. 268) ca ‘‘āsayādivasena virūpāni jātānī’’ti katvā vikaṭānīti vā apakatibhojanattā vikaṭāni ‘‘virūpāni jātānī’’ti vā attho. Sati paccayeti kāraṇe sati, sappadaṭṭheti attho. Dhūmādiabbohārikābhāvoti dhūmapupphagandhadantakhayādiabbohārikābhāvo.
දන්‌තපොනසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Dantaponasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
භොජනවග්‌ගො චතුත්‌ථො.
Bhojanavaggo catuttho.
