Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / தே²ரீகா³தா²-அட்ட²கதா² • Therīgāthā-aṭṭhakathā |
4. த³ந்திகாதே²ரீகா³தா²வண்ணனா
4. Dantikātherīgāthāvaṇṇanā
தி³வாவிஹாரா நிக்க²ம்மாதிஆதி³கா த³ந்திகாய தே²ரியா கா³தா². அயம்பி புரிமபு³த்³தே⁴ஸு கதாதி⁴காரா தத்த² தத்த² ப⁴வே விவட்டூபனிஸ்ஸயங் குஸலங் உபசினந்தீ பு³த்³த⁴ஸுஞ்ஞகாலே சந்த³பா⁴கா³ய நதி³யா தீரே கின்னரயோனியங் நிப்³ப³த்தி. ஸா ஏகதி³வஸங் கின்னரேஹி ஸத்³தி⁴ங் கீளந்தீ விசரமானா அத்³த³ஸ அஞ்ஞதரங் பச்சேகபு³த்³த⁴ங் அஞ்ஞதரஸ்மிங் ருக்க²மூலே தி³வாவிஹாரங் நிஸின்னங். தி³ஸ்வான பஸன்னமானஸா உபஸங்கமித்வா ஸாலபுப்பே²ஹி பூஜங் கத்வா வந்தி³த்வா பக்காமி. ஸா தேன புஞ்ஞகம்மேன தே³வமனுஸ்ஸேஸு ஸங்ஸரந்தீ இமஸ்மிங் பு³த்³து⁴ப்பாதே³ ஸாவத்தி²யங் கோஸலரஞ்ஞோ புரோஹிதப்³ராஹ்மணஸ்ஸ கே³ஹே நிப்³ப³த்தித்வா விஞ்ஞுதங் பத்வா ஜேதவனபடிக்³க³ஹணே படிலத்³த⁴ஸத்³தா⁴ உபாஸிகா ஹுத்வா பச்சா² மஹாபஜாபதிகோ³தமியா ஸந்திகே பப்³ப³ஜித்வா ராஜக³ஹே வஸமானா ஏகதி³வஸங் பச்சா²ப⁴த்தங் கி³ஜ்ஜ²கூடங் அபி⁴ருஹித்வா தி³வாவிஹாரங் நிஸின்னா ஹத்தா²ரோஹகஸ்ஸ அபி⁴ருஹனத்தா²ய பாத³ங் பஸாரெந்தங் ஹத்தி²ங் தி³ஸ்வா ததே³வ ஆரம்மணங் கத்வா விபஸ்ஸனங் வட்³டெ⁴த்வா ஸஹ படிஸம்பி⁴தா³ஹி அரஹத்தங் பாபுணி. தேன வுத்தங் அபதா³னே (அப॰ தே²ரீ 2.2.86-96) –
Divāvihārā nikkhammātiādikā dantikāya theriyā gāthā. Ayampi purimabuddhesu katādhikārā tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayaṃ kusalaṃ upacinantī buddhasuññakāle candabhāgāya nadiyā tīre kinnarayoniyaṃ nibbatti. Sā ekadivasaṃ kinnarehi saddhiṃ kīḷantī vicaramānā addasa aññataraṃ paccekabuddhaṃ aññatarasmiṃ rukkhamūle divāvihāraṃ nisinnaṃ. Disvāna pasannamānasā upasaṅkamitvā sālapupphehi pūjaṃ katvā vanditvā pakkāmi. Sā tena puññakammena devamanussesu saṃsarantī imasmiṃ buddhuppāde sāvatthiyaṃ kosalarañño purohitabrāhmaṇassa gehe nibbattitvā viññutaṃ patvā jetavanapaṭiggahaṇe paṭiladdhasaddhā upāsikā hutvā pacchā mahāpajāpatigotamiyā santike pabbajitvā rājagahe vasamānā ekadivasaṃ pacchābhattaṃ gijjhakūṭaṃ abhiruhitvā divāvihāraṃ nisinnā hatthārohakassa abhiruhanatthāya pādaṃ pasārentaṃ hatthiṃ disvā tadeva ārammaṇaṃ katvā vipassanaṃ vaḍḍhetvā saha paṭisambhidāhi arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. therī 2.2.86-96) –
‘‘சந்த³பா⁴கா³னதீ³தீரே , அஹோஸிங் கின்னரீ ததா³;
‘‘Candabhāgānadītīre , ahosiṃ kinnarī tadā;
அத்³த³ஸங் விரஜங் பு³த்³த⁴ங், ஸயம்பு⁴ங் அபராஜிதங்.
Addasaṃ virajaṃ buddhaṃ, sayambhuṃ aparājitaṃ.
‘‘பஸன்னசித்தா ஸுமனா, வேத³ஜாதா கதஞ்ஜலீ;
‘‘Pasannacittā sumanā, vedajātā katañjalī;
ஸாலமாலங் க³ஹெத்வான, ஸயம்பு⁴ங் அபி⁴பூஜயிங்.
Sālamālaṃ gahetvāna, sayambhuṃ abhipūjayiṃ.
‘‘தேன கம்மேன ஸுகதேன, சேதனாபணிதீ⁴ஹி ச;
‘‘Tena kammena sukatena, cetanāpaṇidhīhi ca;
ஜஹித்வா கின்னரீதே³ஹங், தாவதிங்ஸமக³ச்ச²ஹங்.
Jahitvā kinnarīdehaṃ, tāvatiṃsamagacchahaṃ.
‘‘ச²த்திங்ஸதே³வராஜூனங், மஹேஸித்தமகாரயிங்;
‘‘Chattiṃsadevarājūnaṃ, mahesittamakārayiṃ;
மனஸா பத்தி²தங் மய்ஹங், நிப்³ப³த்ததி யதி²ச்சி²தங்.
Manasā patthitaṃ mayhaṃ, nibbattati yathicchitaṃ.
‘‘த³ஸன்னங் சக்கவத்தீனங், மஹேஸித்தமகாரயிங்;
‘‘Dasannaṃ cakkavattīnaṃ, mahesittamakārayiṃ;
ஓசிதத்தாவ ஹுத்வான, ஸங்ஸராமி ப⁴வெஸ்வஹங்.
Ocitattāva hutvāna, saṃsarāmi bhavesvahaṃ.
‘‘குஸலங் விஜ்ஜதே மய்ஹங், பப்³ப³ஜிங் அனகா³ரியங்;
‘‘Kusalaṃ vijjate mayhaṃ, pabbajiṃ anagāriyaṃ;
பூஜாரஹா அஹங் அஜ்ஜ, ஸக்யபுத்தஸ்ஸ ஸாஸனே.
Pūjārahā ahaṃ ajja, sakyaputtassa sāsane.
‘‘விஸுத்³த⁴மனஸா அஜ்ஜ, அபேதமனபாபிகா;
‘‘Visuddhamanasā ajja, apetamanapāpikā;
ஸப்³பா³ஸவபரிக்கீ²ணா, நத்தி² தா³னி புனப்³ப⁴வோ.
Sabbāsavaparikkhīṇā, natthi dāni punabbhavo.
‘‘சதுன்னவுதிதோ கப்பே, யங் பு³த்³த⁴மபி⁴பூஜயிங்;
‘‘Catunnavutito kappe, yaṃ buddhamabhipūjayiṃ;
து³க்³க³திங் நாபி⁴ஜானாமி, ஸாலமாலாயித³ங் ப²லங்.
Duggatiṃ nābhijānāmi, sālamālāyidaṃ phalaṃ.
‘‘கிலேஸா ஜா²பிதா மய்ஹங்…பே॰… கதங் பு³த்³த⁴ஸ்ஸ ஸாஸன’’ந்தி.
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.
அரஹத்தங் பன பத்வா அத்தனோ படிபத்திங் பச்சவெக்கி²த்வா பீதிஸோமனஸ்ஸஜாதா உதா³னவஸேன –
Arahattaṃ pana patvā attano paṭipattiṃ paccavekkhitvā pītisomanassajātā udānavasena –
48.
48.
‘‘தி³வாவிஹாரா நிக்க²ம்ம, கி³ஜ்ஜ²கூடம்ஹி பப்³ப³தே;
‘‘Divāvihārā nikkhamma, gijjhakūṭamhi pabbate;
நாக³ங் ஓகா³ஹமுத்திண்ணங், நதீ³தீரம்ஹி அத்³த³ஸங்.
Nāgaṃ ogāhamuttiṇṇaṃ, nadītīramhi addasaṃ.
49.
49.
‘‘புரிஸோ அங்குஸமாதா³ய, ‘தே³ஹி பாத³’ந்தி யாசதி;
‘‘Puriso aṅkusamādāya, ‘dehi pāda’nti yācati;
நாகோ³ பஸாரயீ பாத³ங், புரிஸோ நாக³மாருஹி.
Nāgo pasārayī pādaṃ, puriso nāgamāruhi.
50.
50.
‘‘தி³ஸ்வா அத³ந்தங் த³மிதங், மனுஸ்ஸானங் வஸங் க³தங்;
‘‘Disvā adantaṃ damitaṃ, manussānaṃ vasaṃ gataṃ;
ததோ சித்தங் ஸமாதே⁴ஸிங், க²லு தாய வனங் க³தா’’தி. – இமா கா³தா² அபா⁴ஸி;
Tato cittaṃ samādhesiṃ, khalu tāya vanaṃ gatā’’ti. – imā gāthā abhāsi;
தத்த² நாக³ங் ஓகா³ஹமுத்திண்ணந்தி ஹத்தி²னாக³ங் நதி³யங் ஓகா³ஹங் கத்வா ஓக³ய்ஹ ததோ உத்திண்ணங். ‘‘ஓக³ய்ஹ முத்திண்ண’’ந்தி வா பாடோ². ம-காரோ பத³ஸந்தி⁴கரோ. நதீ³தீரம்ஹி அத்³த³ஸந்தி சந்த³பா⁴கா³ய நதி³யா தீரே அபஸ்ஸிங்.
Tattha nāgaṃ ogāhamuttiṇṇanti hatthināgaṃ nadiyaṃ ogāhaṃ katvā ogayha tato uttiṇṇaṃ. ‘‘Ogayha muttiṇṇa’’nti vā pāṭho. Ma-kāro padasandhikaro. Nadītīramhi addasanti candabhāgāya nadiyā tīre apassiṃ.
கிங் கரொந்தந்தி சேதங் த³ஸ்ஸேதுங் வுத்தங் ‘‘புரிஸோ’’திஆதி³. தத்த² ‘தே³ஹி பாத³’ந்தி யாசதீதி ‘‘பாத³ங் தே³ஹி’’இதி பிட்டி²ஆரோஹனத்த²ங் பாத³ங் பஸாரேதுங் ஸஞ்ஞங் தே³தி, யதா²பரிசிதஞ்ஹி ஸஞ்ஞங் தெ³ந்தோ இத⁴ யாசதீதி வுத்தோ.
Kiṃ karontanti cetaṃ dassetuṃ vuttaṃ ‘‘puriso’’tiādi. Tattha ‘dehi pāda’nti yācatīti ‘‘pādaṃ dehi’’iti piṭṭhiārohanatthaṃ pādaṃ pasāretuṃ saññaṃ deti, yathāparicitañhi saññaṃ dento idha yācatīti vutto.
தி³ஸ்வா அத³ந்தங் த³மிதந்தி பகதியா புப்³பே³ அத³ந்தங் இதா³னி ஹத்தா²சரியேன ஹத்தி²ஸிக்கா²ய த³மிதத³மத²ங் உபக³மிதங். கீதி³ஸங் த³மிதங்? மனுஸ்ஸானங் வஸங் க³தங் யங் யங் மனுஸ்ஸா ஆணாபெந்தி, தங் தங் தி³ஸ்வாதி யோஜனா. ததோ சித்தங் ஸமாதே⁴ஸிங், க²லு தாய வனங் க³தாதி க²லூதி அவதா⁴ரணத்தே² நிபாதோ. ததோ ஹத்தி²த³ஸ்ஸனதோ பச்சா², தாய ஹத்தி²னோ கிரியாய ஹேதுபூ⁴தாய, வனங் அரஞ்ஞங் க³தா சித்தங் ஸமாதே⁴ஸிங்யேவ. கத²ங்? ‘‘அயம்பி நாம திரச்சா²னக³தோ ஹத்தீ² ஹத்தி²த³மகஸ்ஸ வஸேன த³மத²ங் க³தோ, கஸ்மா மனுஸ்ஸபூ⁴தாய சித்தங் புரிஸத³மகஸ்ஸ ஸத்து² வஸேன த³மத²ங் ந க³மிஸ்ஸதீ’’தி ஸங்வேக³ஜாதா விபஸ்ஸனங் வட்³டெ⁴த்வா அக்³க³மக்³க³ஸமாதி⁴னா மம சித்தங் ஸமாதே⁴ஸிங் அச்சந்தஸமாதா⁴னேன ஸப்³ப³ஸோ கிலேஸே கே²பேஸிந்தி அத்தோ².
Disvā adantaṃ damitanti pakatiyā pubbe adantaṃ idāni hatthācariyena hatthisikkhāya damitadamathaṃ upagamitaṃ. Kīdisaṃ damitaṃ? Manussānaṃ vasaṃ gataṃ yaṃ yaṃ manussā āṇāpenti, taṃ taṃ disvāti yojanā. Tatocittaṃ samādhesiṃ, khalu tāya vanaṃ gatāti khalūti avadhāraṇatthe nipāto. Tato hatthidassanato pacchā, tāya hatthino kiriyāya hetubhūtāya, vanaṃ araññaṃ gatā cittaṃ samādhesiṃyeva. Kathaṃ? ‘‘Ayampi nāma tiracchānagato hatthī hatthidamakassa vasena damathaṃ gato, kasmā manussabhūtāya cittaṃ purisadamakassa satthu vasena damathaṃ na gamissatī’’ti saṃvegajātā vipassanaṃ vaḍḍhetvā aggamaggasamādhinā mama cittaṃ samādhesiṃ accantasamādhānena sabbaso kilese khepesinti attho.
த³ந்திகாதே²ரீகா³தா²வண்ணனா நிட்டி²தா.
Dantikātherīgāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / தே²ரீகா³தா²பாளி • Therīgāthāpāḷi / 4. த³ந்திகாதே²ரீகா³தா² • 4. Dantikātherīgāthā