Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
၅. ဒာနူပပတ္တိသုတ္တဝဏ္ဏနာ
5. Dānūpapattisuttavaṇṇanā
၃၅. ပဉ္စမေ ဒာနပစ္စယာတိ ဒာနကာရဏာ, ဒာနမယပုညသ္သ ကတတ္တာ ဥပစိတတ္တာတိ အတ္ထော။ ဥပပတ္တိယောတိ မနုသ္သေသု ဒေဝေသု စ နိဗ္ဗတ္တိယော။ ဌပေတီတိ ဧကဝာရမေဝ အနုပ္ပဇ္ဇိတ္ဝာ ယထာ ဥပရိ တေနေဝာကာရေန ပဝတ္တတိ, ဧဝံ ဌပေတိ။ တဒေဝ စသ္သ အဓိဋ္ဌာနန္တိ အာဟ ‘‘တသ္သေဝ ဝေဝစန’’န္တိ။ ဝဍ္ဎေတီတိ ဗ္ရူဟေတိ န ဟာပေတိ။ ဝိမုတ္တန္တိ အဓိမုတ္တံ, နိန္နံ ပောဏံ ပဗ္ဘာရန္တိ အတ္ထော။ ဝိမုတ္တန္တိ ဝာ ဝိသ္သဋ္ဌံ။ နိပ္ပရိယာယတော ဥတ္တရိ နာမ ပဏီတံ မဇ္ဈေပိ ဟီနမဇ္ဈိမဝိဘာဂသ္သ လဗ္ဘနတောတိ ဝုတ္တံ ‘‘ဥတ္တရိ အဘာဝိတန္တိ တတော ဥပရိမဂ္ဂဖလတ္ထာယ အဘာဝိတ’’န္တိ။ သံဝတ္တတိ တထာပဏိဟိတံ ဒာနမယံ စိတ္တံ။ ယံ ပန ပာဠိယံ ‘‘တဉ္စ ခော’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ, တံ တတ္ရုပပတ္တိယာ ဝိဗန္ဓကရဒုသ္သီလ္ယာဘာဝဒသ္သနပရံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ, န ဒာနမယသ္သ ပုညသ္သ ကေဝလသ္သ တံသံဝတ္တနတာဒသ္သနပရန္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ သမုစ္ဆိန္နရာဂသ္သာတိ သမုစ္ဆိန္နကာမရာဂသ္သ။ တသ္သ ဟိ သိယာ ဗ္ရဟ္မလောကေ ဥပပတ္တိ, န သမုစ္ဆိန္နဘဝရာဂသ္သ။ ဝီတရာဂဂ္ဂဟဏေန စေတ္ထ ကာမေသု ဝီတရာဂတာ အဓိပ္ပေတာ, ယာယ ဗ္ရဟ္မလောကူပပတ္တိ သိယာ။ တေနာဟ ‘‘ဒာနမတ္တေနေဝာ’’တိအာဒိ။ ယဒိ ဧဝံ ဒာနံ တတ္ထ ကိမတ္ထိယန္တိ အာဟ ‘‘ဒာနံ ပနာ’’တိအာဒိ။ ဒာနေန မုဒုစိတ္တောတိ ဗဒ္ဓာဃာတေ ဝေရိပုဂ္ဂလေပိ အတ္တနော ဒာနသမ္ပဋိစ္ဆနေန မုဒုဘူတစိတ္တော။
35. Pañcame dānapaccayāti dānakāraṇā, dānamayapuññassa katattā upacitattāti attho. Upapattiyoti manussesu devesu ca nibbattiyo. Ṭhapetīti ekavārameva anuppajjitvā yathā upari tenevākārena pavattati, evaṃ ṭhapeti. Tadeva cassa adhiṭṭhānanti āha ‘‘tasseva vevacana’’nti. Vaḍḍhetīti brūheti na hāpeti. Vimuttanti adhimuttaṃ, ninnaṃ poṇaṃ pabbhāranti attho. Vimuttanti vā vissaṭṭhaṃ. Nippariyāyato uttari nāma paṇītaṃ majjhepi hīnamajjhimavibhāgassa labbhanatoti vuttaṃ ‘‘uttari abhāvitanti tato uparimaggaphalatthāya abhāvita’’nti. Saṃvattati tathāpaṇihitaṃ dānamayaṃ cittaṃ. Yaṃ pana pāḷiyaṃ ‘‘tañca kho’’tiādi vuttaṃ, taṃ tatrupapattiyā vibandhakaradussīlyābhāvadassanaparaṃ daṭṭhabbaṃ, na dānamayassa puññassa kevalassa taṃsaṃvattanatādassanaparanti daṭṭhabbaṃ. Samucchinnarāgassāti samucchinnakāmarāgassa. Tassa hi siyā brahmaloke upapatti, na samucchinnabhavarāgassa. Vītarāgaggahaṇena cettha kāmesu vītarāgatā adhippetā, yāya brahmalokūpapatti siyā. Tenāha ‘‘dānamattenevā’’tiādi. Yadi evaṃ dānaṃ tattha kimatthiyanti āha ‘‘dānaṃ panā’’tiādi. Dānena muducittoti baddhāghāte veripuggalepi attano dānasampaṭicchanena mudubhūtacitto.
ဒာနူပပတ္တိသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Dānūpapattisuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya / ၅. ဒာနူပပတ္တိသုတ္တံ • 5. Dānūpapattisuttaṃ
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ၅. ဒာနူပပတ္တိသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 5. Dānūpapattisuttavaṇṇanā